AVONTURENPAKKET DE UITVINDERS

Maat: px
Weergave met pagina beginnen:

Download "AVONTURENPAKKET DE UITVINDERS"

Transcriptie

1 LESBRIEVEN LEERLINGEN WERKBLAD LESBRIEF 3: VLIEGEN Verhaal: De Uitvinders en De Verdronken Rivier (deel 3) Vliegen Opdracht 1: Opdracht 2: Opdracht 3: Ontwerp een vliegmachine Proefvliegen: drijven op lucht, vliegtuigvleugel, papieren vliegtuig, stuwkracht. Wat heb je geleerd? AVONTURENPAKKET DE UITVINDERS EN DE VERDRONKEN RIVIER

2 Luister eerst naar het derde deel van het verhaal over De Verdronken Rivier. Vliegen. 2

3 OPDRACHT 1: ONTWERP EEN VLIEGMACHINE Manieren om te vliegen Dat Eva wil vliegen is niet gek. Al heel erg lang geleden probeerden mensen te vliegen. Ze bedachten de gekste manieren. Vaak lukte het niet, maar de meeste manieren die ze bedachten waren wel erg mooi. Kun jij een manier om te vliegen bedenken voor Eva? Deze opdracht doe je alleen. Benodigdheden (per leerling) Vel papier (bij voorkeur groter dan A4) Potlood Opdracht Bedenk een manier voor Eva om te vliegen: Ontwerp jouw zelfbedachte vliegmachine. Maak een mooie tekening van je ontwerp. Met welke hulpmiddelen kan jouw vliegmachine vliegen? Maakt deze gebruik van vleugels? Propellers? Gebruikt jouw ontwerp nog andere middelen zoals een motor of misschien een elastiek? Of misschien de armen of benen van Eva? Of zouden dieren of de wind kunnen helpen? Kan Eva met jouw vliegmachine vanuit stilstand opstijgen of heeft ze een aanloop nodig? Of lukt het alleen als ze bovenaan een berg start? Teken jouw vliegmachine voor Eva. Als je wilt uitleggen hoe je machine werkt mag je dat bij je tekening schrijven, maar dat hoeft niet per se. 3

4 OPDRACHT 2: PROEFVLIEGEN Drijven op lucht Eva wil vliegen om haar zus en haar vrienden in te halen. Ze haalt de Magiër over om een vliegmachine te bouwen. Als vogels en insecten vliegen, dan moeten wij dat toch ook kunnen?. Er zijn veel manieren om te vliegen waaruit Eva kan kiezen. Kijk maar naar voorbeelden uit de natuur: vogels, insecten Ken jij nog meer planten of dieren die kunnen zweven of vliegen? Ook de mens kan vliegen. Bijvoorbeeld met luchtballonnen, vliegtuigen, helikopters, zeppelins, of zweefvliegtuigen. Welke manier heb jij bedacht voor het ontwerp van jouw vliegmachine? De meeste manieren om te vliegen maken gebruik van lucht. Ze drijven als het ware op lucht zoals een boot op het water drijft. Maar hoe werkt dat eigenlijk? Deze opdracht doe je eerst met de hele groep en daarna in groepjes. Benodigdheden Föhn (per klas) Rietje (per 4 leerlingen) Tempexballetje (per 4 leerlingen) Opdracht 1. Doe de föhn aan op de laagste stand. Houd de föhn onder het balletje en blaas omhoog. (Wanneer de föhn een koude stand heeft, kan je deze het beste gebruiken) 2. Laat het balletje los in de luchtstroom. Wat gebeurt er? 4

5 3. Beweeg een beetje op en weer met de föhn. Valt het balletje naar beneden? 4. Houd de föhn een beetje schuin en dus niet meer recht onder het balletje. Valt het balletje nu? 5. Probeer het balletje door de lucht door te geven naar een vriend(in) zonder dat het valt. 6. Neem nu, in plaats van een föhn, een rietje en houd het balletje in de lucht door te blazen. (in groepjes) Wie kan het balletje het langst in de lucht houden? En wie kan het hoogst? Uitleg Je hebt nu bewezen dat lucht echt materiaal is waarop iets kan blijven drijven! Zelfs als je schuin onder het balletje blaast blijft het balletje zweven! 5

6 Vliegtuigvleugel Eigenlijk werkt een vliegtuigvleugel op dezelfde manier als het balletje. Een vliegtuig drijft met zijn vleugels ook op de lucht. Maar hij kan nog meer: een vliegtuig kan ook stijgen en dalen. Dit gaan we uitproberen. Deze opdracht doe je in groepjes. Benodigdheden (per 4 leerlingen) Föhn Stroken papier 30x7cm (120 gram) Plaatjes piepschuim Satéprikker Rietje Liniaal Plakband Schaar Opdracht 1 Knip een strook papier van 30x7 centimeter. (Dit is precies 1/3 deel van een pagina A4 papier) 2 Vouw de strook doormidden. Vouw de strook weer open en prik 3 centimeter links van de vouw een gaatje met een schaar. Prik nog een gaatje 4,5 centimeter rechts van de vouw. 3cm 4,5cm 3 Vouw de strook weer dubbel en plak met plakband de rechter zijde op de linker. Zorg dat de linker zijde 2 centimeter uitsteekt. 2 cm 4 Je hebt nu de doorsnede van een vliegtuigvleugel gemaakt. De onderkant moet recht zijn en de bovenkant loopt bol. 6

7 5 Knip een stukje van 9 centimeter af van een rietje. Steek deze door de gaatjes in de vleugel en zet hem vast met een stukje plakband. 6 Prik een satéprikker, een beetje schuin naar achter, vooraan in een plaatje piepschuim. 7 Schuif de vleugel met het rietje over de prikker. 8 Blaas nu hard, en recht van voren, tegen de vleugel. (je kan hiervoor ook een fohn gebruiken) De vleugel gaat omhoog, dit heet liftkracht. Kun jij bedenken hoe het kan dat de vleugel omhoog gaat? 7

8 Papieren vliegtuigen Nu je weet dat lucht echt iets kan dragen wordt het tijd om echt te gaan vliegen. Meestal mag het niet op school, maar nu mag je wel vliegtuigjes vouwen! Deze opdracht doe je alleen. Benodigdheden 30 Velletjes A4 papier (zo dun mogelijk) Opdracht 1. Iedereen kiest één vliegtuigje uit de volgende twee pagina's. Vouw nu je eigen vliegtuigje. Zorg dat alle vijf vliegtuigjes gemaakt worden. Aan de plaatjes kun je zien hoe je elk vliegtuigje moet vouwen. 2. Als de vliegtuigjes klaar zijn, gooi dan elk vliegtuigje zo ver mogelijk weg vanaf dezelfde hoogte. Welke komt het verst? 3. Misschien helpt het als je nog iets verandert aan de vleugels? Kun je ze groter maken? Of kun je de uiteinden met behulp van een potlood omkrullen naar boven of naar beneden? Probeer het eens. 4. Gooi elk vliegtuigje nog een keer zo ver mogelijk weg vanaf dezelfde hoogte. Welke komt nu het verst? Heb je een verklaring waarom deze het beste is? 8

9

10

11 Stuwkracht Je hebt ervaren dat op lucht iets kan drijven. Beter gezegd: zweven. Vliegmachines worden door lucht gedragen. Maar hoe komt een vliegmachine eigenlijk vooruit? Je papieren vliegtuigje moest je zelf met je arm weggooien. In de natuur en bij vliegmachines werkt het anders. Vogels hebben bewegende vleugels die de lucht naar achteren duwen waardoor ze zelf als het ware naar voren geduwd worden. Dit heet stuwkracht. De meeste vliegtuigen hebben vleugels die niet bewegen. Hebben ze dan geen stuwkracht nodig om vooruit te komen? Jawel hoor! Vliegtuigen gebruiken motoren om de lucht heel hard naar achteren te duwen. Daardoor duwen ze zichzelf als het ware vooruit. Je kunt het vergelijken met een opgeblazen ballon waarvan je het open uiteinde loslaat. Ga dat eens testen! Deze opdracht doe je met de hele groep. Benodigdheden Langwerpige ballon Dik rietje 3 meter glad touw Plakband Schaar 1. Knip een stukje van 5 centimeter van een rietje af. 2. Doe het touw door het afgeknipte stuk rietje. 3. Blaas de ballon op en houd hem dicht. Plak het rietje op de zijkant van de ballon met stukjes plakband. 4. Hang het touw strak op tussen 2 punten of houd het touw met twee kinderen strak vast. 5. Houd de ballon vast in het midden van het touw. 6. Laat de ballon los. Welke kant gaat deze in? 11

12 OPDRACHT 3: WAT HEB JE GELEERD? Je hebt balletjes hoog gehouden, een vliegtuigvleugel gemaakt, vliegtuigjes gevouwen en een ballon weg laten schieten. Kijk eens terug hoe dat ging. Wat heb je eigenlijk geleerd? Deze opdracht doe je in groepjes. Benodigdheden Vel papier Potlood of pen Vragen 1. Het balletje bleef zweven boven de föhn of het rietje. Waarop bleef het balletje zweven? 2. Toen het vleugel omhoog ging. Waar was de luchtdruk hoger? Aan de onderkant of aan de bovenkant? 3. Toen je vliegtuigjes vouwde merkte je dat het ene vliegtuigje verder kwam en langer in de lucht bleef dan het andere vliegtuigje. Kun je opschrijven waarom dat was? 4. Weet jij met welke middelen de piloot de luchtdruk boven en onder de vleugel kan regelen? 12

13 5. Stuwkracht wordt gebruikt om een vliegmachine vooruit te bewegen. Maar een helicopter dan? Gebruikt deze ook stuwkracht? In welke richting? Teken een helicopter en de stuwkracht. 13

14 6. Kun je stuwkracht ook gebruiken op het land of in het water? Schrijf op welke voertuigen je kent die stuwkracht gebruiken op het land of water. Hoe heet het onderdeel dat zorgt voor de stuwkracht? 7. Vind jij vliegen interessant? Wist je dat in Nederland lang vliegtuigen zijn gebouwd van het merk Fokker? Nog steeds worden heel veel vliegtuigonderdelen gebouwd in Nederland. Kun je op internet vinden welke bedrijven dat doen en wat ze maken? 14 Copyright De Uitvinders

(uitgaande van een groep met 30 leerlingen) Print ook het leerlingen werkblad. Vliegen. wist je dat info: de regenmachine.

(uitgaande van een groep met 30 leerlingen) Print ook het leerlingen werkblad. Vliegen. wist je dat info: de regenmachine. lesbrieven leerkrachtenbestand Lesbrief 3: Vliegen (uitgaande van een groep met 30 leerlingen) Print ook het leerlingen werkblad Verhaal: De Uitvinders en De Verdronken Rivier (deel 3) Vliegen Extra: wist

Nadere informatie

lesbrieven water verzamelen avonturenpakket de uitvinders en de verdronken rivier leerlingen werkblad Lesbrief 1:

lesbrieven water verzamelen avonturenpakket de uitvinders en de verdronken rivier leerlingen werkblad Lesbrief 1: lesbrieven leerlingen werkblad Lesbrief 1: water verzamelen Verhaal: De Uitvinders en De Verdronken Rivier Opdracht 1: Opdracht 2: Opdracht 3: Opdracht 4: Brainstorm over water Bouw een water-takel-kraan

Nadere informatie

AVONTURENPAKKET DE UITVINDERS

AVONTURENPAKKET DE UITVINDERS LESBRIEVEN LEERLINGENBESTAND LESBRIEF 1: WATER VERZAMELEN Verhaal: De Uitvinders en De Verdronken Rivier Opdracht 1: Opdracht 2: Opdracht 3: Opdracht 4: Brainstorm over water Bouw een water-takel-kraan

Nadere informatie

Werkbladen Webquest Pret met een ballonraket

Werkbladen Webquest Pret met een ballonraket Werkbladen Webquest Pret met een ballonraket Namen groepsleden: Stap 3: Luchtdruk Gebruik bij dit werkblad de bronnen die bij stap 3 staan. Ben je klaar? Ga dan door met stap 4. 1. Met welk instrument

Nadere informatie

AVONTURENPAKKET DE UITVINDERS

AVONTURENPAKKET DE UITVINDERS LESBRIEVEN LEERLINGENBESTAND LESBRIEF 2: RAVIJN OVERSTEKEN Verhaal: De Uitvinders en De Verdronken Rivier (deel 2) Het ravijn Opdracht 1: Opdracht 2: Opdracht 3: Brainstorm ravijn oversteken Bruggen bouwen

Nadere informatie

lesbrieven De ontdekking avonturenpakket de uitvinders en het zonnewiel leerlingenbestand Lesbrief 3: Verhaal deel 1: De laatste ansichtkaart

lesbrieven De ontdekking avonturenpakket de uitvinders en het zonnewiel leerlingenbestand Lesbrief 3: Verhaal deel 1: De laatste ansichtkaart lesbrieven leerlingenbestand Lesbrief 3: De ontdekking Verhaal deel 1: De laatste ansichtkaart Opdracht 1: Horizonverfraaiing Verhaal deel 2: De ontdekking Opdracht 2: Laat maar draaien Opdracht 3: Steentjes

Nadere informatie

lesbrieven avonturenpakket de uitvinders en de verdronken rivier leerlingen werkblad Lesbrief 2:

lesbrieven avonturenpakket de uitvinders en de verdronken rivier leerlingen werkblad Lesbrief 2: lesbrieven leerlingen werkblad Lesbrief 2: RAVIJN OVERSTEKEN Verhaal: De Uitvinders en De Verdronken Rivier (deel 2) Het ravijn Opdracht 1: Opdracht 2: Opdracht 3: Brainstorm ravijn oversteken Bruggen

Nadere informatie

Waardoor vliegt een vliegtuig?

Waardoor vliegt een vliegtuig? Hiernaast zie je de Gossamer Albatross. Dit vliegtuig wordt met spierkracht (fietsen) aangedreven. De vleugels zijn bespannen met doorzichtig plastic. Het vliegtuig is ontwikkeld door NASA, de Amerikaanse

Nadere informatie

LESMODULE OVER WINDENERGIE

LESMODULE OVER WINDENERGIE YOUNG ENERGY PROJECT - STUDENTEN LESMODULE OVER WINDENERGIE Inhoudsopgave Instructiebladen Les 1 Module windenergie, Instructieblad 1.1 4 Les 1 Ontdek, Instructieblad 1.2 5 Les 2 Onderzoek, Instructieblad

Nadere informatie

AVONTURENPAKKET DE UITVINDERS EN HET ZONNEWIEL

AVONTURENPAKKET DE UITVINDERS EN HET ZONNEWIEL LESBRIEVEN LEERLINGENBESTAND LESBRIEF 1: SUNNY Opdracht 1: Maak een energieweb Opdracht 2: Teken Sunny de elektrische auto Opdracht 3: De zonnetoren AVONTURENPAKKET DE UITVINDERS EN HET ZONNEWIEL Copyright

Nadere informatie

S C I E N C E C E N T E R

S C I E N C E C E N T E R HET DUIZELT VOOR JE OGEN Maar je hersenen maken er een mooie film van. Met een speciale ronddraaiende trommel met spleetjes: een zoötroop, kunnen jullie je eigen bioscoop maken. Maak allebei een aantal

Nadere informatie

lesbrieven avonturenpakket de uitvinders en het zonnewiel leerlingenbestand Lesbrief 1: Opdracht 1: Maak een energieweb

lesbrieven avonturenpakket de uitvinders en het zonnewiel leerlingenbestand Lesbrief 1: Opdracht 1: Maak een energieweb lesbrieven leerlingenbestand Lesbrief 1: Sunny Opdracht 1: Maak een energieweb Opdracht 2: Teken Sunny de elektrische auto Opdracht 3: De zonnetoren avonturenpakket de uitvinders en het zonnewiel Opdracht

Nadere informatie

lesbrieven werkbladen Lesbrief 3: avonturenpakket de uitvinders en het

lesbrieven werkbladen Lesbrief 3: avonturenpakket de uitvinders en het lesbrieven werkbladen Lesbrief 3: GELUIDSGOLVEN avonturenpakket de uitvinders en het VERBORGEN OOG Copyright De Uitvinders Uitgave 2014 Versie 3.0 geluidsgolven Geluid Proef 1 Geluid door je vingers en

Nadere informatie

Voorspellen en tekst lezen

Voorspellen en tekst lezen Voorspellen en tekst lezen 1. Lees de uitleg. Als je gaat lezen, doe je eerst een voorspelling. Waar zou de tekst over gaan? Kijk eerst goed hoe de tekst eruitziet. Want je kunt aan de buitenkant van de

Nadere informatie

S C I E N C E C E N T E R

S C I E N C E C E N T E R EEN ADEMBENEMEND INSTRUMENT Een liedje fluiten is niet zo makkelijk. Je lippen en je tong moet je in allerlei bochten wringen. Met een muziekinstrument gaat het al een stukje makkelijker. Even blazen en

Nadere informatie

BOUW JE EIGEN WEERSTATION

BOUW JE EIGEN WEERSTATION BOUW JE EIGEN WEERSTATION Als je wilt weten wat voor weer het is, dan moet je de verschillende weerselementen kunnen meten. Met enkele heel gewone dingen kan je jouw eigen weerstation bouwen. De thermometer

Nadere informatie

Hoe werkt het antwoordblad?

Hoe werkt het antwoordblad? Hoe werkt het antwoordblad? Kijk je antwoorden zelf na met dit antwoordblad. Bij sommige vragen kun je 1 punt verdienen, bij andere vragen kun je meer dan 1 punt verdienen. Hieronder zie je een voorbeeld

Nadere informatie

De Techniek en de praktijk

De Techniek en de praktijk De Techniek en de praktijk De inhoud van dit werkboek komt LETTERLIJK van de geweldige site: http://www.ballonfigurensite.nl/ (Op die site staan nog tientallen andere voorbeelden! Neem maar eens een kijkje.)

Nadere informatie

LESBRIEF DAN LIEVER DE LUCHT IN

LESBRIEF DAN LIEVER DE LUCHT IN LESBRIEF DAN LIEVER DE LUCHT IN In dit hoofdstuk over bionica in de luchtvaart ga je zelf een propellervliegtuig bouwen en als het mag van je docent er misschien zelf wel een ontwerpen. Maar eerst verdiep

Nadere informatie

Laat de kinderen ook opzoeken in een woordenboek en/of spreekwoorden boek

Laat de kinderen ook opzoeken in een woordenboek en/of spreekwoorden boek Voorbereiding: Materialen verzamelen Voor de les alles al klaarzetten. De tafels in groepjes van vier zetten zodat je elk proefje eventueel twee keer kan klaar leggen. De werkbladen kopiëren De opdrachtvellen

Nadere informatie

S C I E N C E C E N T E R

S C I E N C E C E N T E R HIER EN DAAR EEN BUI Soms klopt de voorspelling van de weerman. Maar vaak ook helemaal niet. Donkere wolken in plaats van de hele dag zon. Kunnen jullie dat beter? Jullie gaan een eigen weerstation bouwen

Nadere informatie

Minikoptertjes Minikoptertjes Als je een heel licht papiertje laat vallen komt het lekker langzaam naar beneden. Blaadjes aan bomen schommelen soms lang in de lucht voor ze de grond raken. De Oleanderbloem

Nadere informatie

Begin en eindig de les klassikaal. Tijdens de kern van de les vouwen de leerlingen individueel hun dieren aan de hand van het werkblad.

Begin en eindig de les klassikaal. Tijdens de kern van de les vouwen de leerlingen individueel hun dieren aan de hand van het werkblad. Vissen vouwen Lesbeschrijving voor de leerkracht groep 3-4 Voorbereiding Vouw zelf elke vis en de andere zeedieren volgens de instructie op het werkblad. Zo weet u hoe de dieren gevouwen moeten worden

Nadere informatie

Maak je eigen vlieger

Maak je eigen vlieger Uitdager van de maand Maak je eigen vlieger Natuur & Techniek, Groep 7/8 Algemeen Titel Maak je eigen vlieger Cognitieve doelen en vaardigheden voor excellente leerlingen Inzicht in hoe een vlieger vliegt

Nadere informatie

Hier en daar een bui

Hier en daar een bui Hier en daar een bui Soms klopt de voorspelling van de weerman. Maar vaak ook helemaal niet. Donkere wolken in plaats van de hele dag zon. Kunnen jullie dat beter? Jullie gaan een eigen weerstation bouwen

Nadere informatie

Werkbeschrijvingen. Vakantiebijbelweek 2011. Dag 1: Kleuters: Deurhanger Middengroep: Dakpan

Werkbeschrijvingen. Vakantiebijbelweek 2011. Dag 1: Kleuters: Deurhanger Middengroep: Dakpan Werkbeschrijvingen Vakantiebijbelweek 2011 Dag 1: Kleuters: Deurhanger Middengroep: Dakpan Dag 2: Kleuters: gezichtspel boterbakje Middengroep: gezichtspel melkfles Dag 3: Kleuters: Zacheus spaarpot Middengroep:

Nadere informatie

Opdrachtenfiche mijn orkest

Opdrachtenfiche mijn orkest Opdrachtenfiche mijn orkest PER TWEE/IN GROEP In een orkest spelen instrumenten samen. Elk instrument werkt op een andere manier en geeft een ander soort geluid. Hier kan je vijf leuke instrumenten in

Nadere informatie

Lesbrief Uitvinders. Inleiding

Lesbrief Uitvinders. Inleiding Lesbrief Uitvinders Inleiding Ruben laat Sara zien dat hij een satéprikker door een ballon kan prikken zonder dat de ballon knapt! Ook kan hij een regenboog maken met een glas water. Sara vindt het erg

Nadere informatie

Pasen. Vrolijke paaskaart Leuke kaart om te kleuren die je met Pasen aan iemand kan geven. Bijvoorbeeld je vader, moeder, opa of oma.

Pasen. Vrolijke paaskaart Leuke kaart om te kleuren die je met Pasen aan iemand kan geven. Bijvoorbeeld je vader, moeder, opa of oma. Pasen Hallo, Ik heb me alweer bezig gehouden met pasen en ben voor jullie op zoek gegaan naar leuke knutselwerkjes om thuis te gaan maken.ik hoop dat jullie er veel plezier mee zullen hebben. Zo vind je

Nadere informatie

LESSENSERIE VLIEGTUIGEN GROEP 3/4

LESSENSERIE VLIEGTUIGEN GROEP 3/4 LESSENSERIE VLIEGTUIGEN GROEP 3/4 1. Inhoudsopgave Inhoudsopgave 2 De lessenserie in het kort 3 Doelstellingen 3 Benodigdheden 3 Trefwoorden en kernbegrippen 3 Overzicht lesinhouden 4 Les 1 Probleem constateren

Nadere informatie

AVONTURENPAKKET DE UITVINDERS

AVONTURENPAKKET DE UITVINDERS LESBRIEVEN LEERLINGENBESTAND LESBRIEF 4: DE WOESTIJN Verhaal: De Uitvinders en De Verdronken Rivier (deel 4) De Woestijn Opdrachten: Opdracht 1: Opdracht 2: Water in de woestijn Maak een water-woestijn

Nadere informatie

K 1 Symmetrische figuren

K 1 Symmetrische figuren K Symmetrische figuren * Spiegel Plaats de spiegel zó, dat je twee gelijke figuren ziet. Plaats de spiegel nu zó op het plaatje, dat je dezelfde figuur precies éénmaal ziet. Lukt dat bij alle plaatjes?

Nadere informatie

lesbrieven geluidsgolven avonturenpakket de uitvinders en het leerkrachtenbestand Lesbrief 3:

lesbrieven geluidsgolven avonturenpakket de uitvinders en het leerkrachtenbestand Lesbrief 3: lesbrieven leerkrachtenbestand Lesbrief 3: geluidsgolven avonturenpakket de uitvinders en het VERBORGEN OOG Copyright De Uitvinders Uitgave 2014 Versie 3.0 KAPITEINS LOGBOEK derde Logboekbericht De kok

Nadere informatie

Telefoonhoesje. Patroon 1 Patroon 2 Patroon voor zelfhechtende voering

Telefoonhoesje. Patroon 1 Patroon 2 Patroon voor zelfhechtende voering Instructies Dit heb je nodig: Totally Me!- naaimachine 2 stukjes stof (11,4 cm x 33 cm) 1 stukje zelfhechtende voering 6,4 cm dun elastiek 1 gekleurde knoop Schaar Spelden De patronen staan op de laatste

Nadere informatie

inhoud 1. In de lucht 3 2. Ik zweef 4 3. Een sigaar in de lucht 5 4. Brand! 6 5. In de luchtballon 7 6. Landen op water 8 7. Op reis 9 8.

inhoud 1. In de lucht 3 2. Ik zweef 4 3. Een sigaar in de lucht 5 4. Brand! 6 5. In de luchtballon 7 6. Landen op water 8 7. Op reis 9 8. In de lucht inhoud 1. In de lucht 3 2. Ik zweef 4 3. Een sigaar in de lucht 5 4. Brand! 6 5. In de luchtballon 7 6. Landen op water 8 7. Op reis 9 8. In een helikopter 10 9. Een mooie sprong 11 10. Vouw

Nadere informatie

Nodig: Het is belangrijk dat het genoemde materiaal gebruikt wordt, zodat de nachtegalen weersbestendig zijn!

Nodig: Het is belangrijk dat het genoemde materiaal gebruikt wordt, zodat de nachtegalen weersbestendig zijn! Nodig: Per leerling 1 sheet van 50 x 50 cm. Tekenpotloden Goede scharen Pandakrijtjes (óf acrylverf+penselen+water) Onderleggers Nietmachines Duct tape (duck tape) Het is belangrijk dat het genoemde materiaal

Nadere informatie

AVONTURENPAKKET DE UITVINDERS

AVONTURENPAKKET DE UITVINDERS LESBRIEVEN LEERLINGENBESTAND LESBRIEF 4: DE WOESTIJN Verhaal: De Uitvinders en De Verdronken Rivier (deel 4) De Woestijn Opdrachten: Opdracht 1: Opdracht 2: Water in de woestijn Maak een water-bespaar

Nadere informatie

lesbrieven vervuild water avonturenpakket de uitvinders en het werkbladen Lesbrief 2:

lesbrieven vervuild water avonturenpakket de uitvinders en het werkbladen Lesbrief 2: lesbrieven werkbladen Lesbrief 2: vervuild water avonturenpakket de uitvinders en het VERBORGEN OOG Copyright De Uitvinders Uitgave 2014 Versie 3.0 vervuild water WAter zuiveren Proef 1 Bezinken Materialen

Nadere informatie

Schooloverstijgend TECHNOLOGIE-PROJECT. te land. te land. ter zee. en in de. lucht. lucht. lucht

Schooloverstijgend TECHNOLOGIE-PROJECT. te land. te land. ter zee. en in de. lucht. lucht. lucht te land te land ter zee ter ter zee zee te land en in de Opdracht 1 e leerjaar : Parachute bouwen. Probleemstelling : Een last (bijvoorbeeld een playmobiel-mannetje) moet veilig naar beneden kunnen zweven.

Nadere informatie

Competentie: Leergebied: Zuid Nederland. Toepassen

Competentie: Leergebied: Zuid Nederland. Toepassen Techniekkit: Domein: Competentie: Leergebied: Zuid Nederland Constructies Toepassen Aardrijkskunde Nederland is vol met rivieren. Om de rivier te kunnen oversteken bouwt men bruggen. Dan hoef je niet op

Nadere informatie

WATER EN VUUR, EEN POP-POP-BOOTJE

WATER EN VUUR, EEN POP-POP-BOOTJE WATER EN VUUR, EEN POP-POP-BOOTJE Vooraf Het onderstaande is een bewerking van een artikel dat verschenen is in De Modelbouwer nr.1, 2013. In de beschrijving hebben we de jonge bouwer voor ogen gehad.

Nadere informatie

Krachtpatsers. Primair Onderwijs. Oosterdok 2 1011 VX Amsterdam tel 0900 91 91 200 ( 0,10 p/min.) info www.e-nemo.nl e-mail info@e-nemo.

Krachtpatsers. Primair Onderwijs. Oosterdok 2 1011 VX Amsterdam tel 0900 91 91 200 ( 0,10 p/min.) info www.e-nemo.nl e-mail info@e-nemo. Krachtpatsers Primair Onderwijs ontdekkingsreis tussen fantasie en werkelijkheid Oosterdok 2 1011 VX Amsterdam tel 0900 91 91 200 ( 0,10 p/min.) info www.e-nemo.nl e-mail info@e-nemo.nl LESMATERIAAL KRACHTPATSERS

Nadere informatie

luchtdruk opdrachtkaart Onderdeel A - Rond de aanwezigheid van de lucht les 6.6 Opdracht 1 - Slaan op de liniaal Opdracht 2 - Stromend water?

luchtdruk opdrachtkaart Onderdeel A - Rond de aanwezigheid van de lucht les 6.6 Opdracht 1 - Slaan op de liniaal Opdracht 2 - Stromend water? Onderdeel A - Rond de aanwezigheid van de lucht Opdracht 1 - Slaan op de liniaal -- liniaal/latje -- krant -- tafel Leg een liniaal of een lat op de tafel. Zorg dat de liniaal of de lat iets over de tafel

Nadere informatie

Weet wat een wiel is en waar die voor wordt gebruikt PILOT. Leert het verschil tussen schuiven, dragen/tillen en rollen

Weet wat een wiel is en waar die voor wordt gebruikt PILOT. Leert het verschil tussen schuiven, dragen/tillen en rollen werkblad Rijden op de maan groep 1-2 Tijdsduur 60 minuten Kerndoelen Lesdoelen De leerling: Weet wat een wiel is en waar die voor wordt gebruikt Leert het verschil tussen schuiven, dragen/tillen en rollen

Nadere informatie

S C I E N C E C E N T E R

S C I E N C E C E N T E R LEKKER BAKKEN IN DE ZON! Nee niet zonnebaden, maar barbecuen zonder hout of kolen! Dat kan ook met zonlicht. Het lijkt een beetje op een oude truc met een sterk vergrootglas. Als de zon goed schijnt, en

Nadere informatie

Een toverspaarpot Spaar jij graag geld? We gaan een spaarpot maken. Die kan toveren!

Een toverspaarpot Spaar jij graag geld? We gaan een spaarpot maken. Die kan toveren! Een toverspaarpot Spaar jij graag geld? We gaan een spaarpot maken. Die kan toveren! Dit heb je nodig: Dit misschien ook: - 2 dezelfde doosjes - lijm - nog een doosje - lint - papier - schaar - plakband

Nadere informatie

Elektriciteit en stroom, wat is het? Proefjes met stroom en electriciteit

Elektriciteit en stroom, wat is het? Proefjes met stroom en electriciteit Energie 5 en 6 2 Elektriciteit en stroom, wat is het? Proefjes met stroom en electriciteit Doelen Begrippen Materialen De leerlingen: begrijpen hoe elektriciteit en stroom ontstaan, als een brandstof wordt

Nadere informatie

Algoritmes in het dagelijks leven:

Algoritmes in het dagelijks leven: U UNPLUGGED Algoritmes in het dagelijks leven: Papieren vliegtuigjes Lestijd: 20 minuten Deze basisles omvat alleen oefeningen. Er kunnen inleidende en afrondende suggesties worden gebruikt om dieper op

Nadere informatie

Tevens is deze proefles ideaal als voorbereiding op de Mad Science workshop Lucht & Aerodynamica die via deze link te boeken is.

Tevens is deze proefles ideaal als voorbereiding op de Mad Science workshop Lucht & Aerodynamica die via deze link te boeken is. Lesbrief Lucht & Aerodynamica: Voor u ligt een begeleidende lesbrief van Mad Science die u in uw eigen klas kunt gebruiken. De les bevat enkele experimenten die de kinderen zelf in de klas uit kunnen proberen.

Nadere informatie

Kies 4 kinderen uit en zing de zeppelin. Rijd als een auto door de klas en geef iedereen een autodropje

Kies 4 kinderen uit en zing de zeppelin. Rijd als een auto door de klas en geef iedereen een autodropje Kies 4 kinderen uit en zing de zeppelin. Rijd als een auto door de klas en geef iedereen een autodropje Rijd als een auto achteruit door de klas en geef iedereen een autodropje Zing het liedje gaan we

Nadere informatie

DRAWDIO. Welk gereedschap heb je nodig? BBZZZ.. 1. Soldeerbout 2. Tang 3. Soldeerdraad. Een pen waarmee je muziek tekent!

DRAWDIO. Welk gereedschap heb je nodig? BBZZZ.. 1. Soldeerbout 2. Tang 3. Soldeerdraad. Een pen waarmee je muziek tekent! DRAWDIO Een pen waarmee je muziek tekent! Handleiding BBZZZ.. Maak je eigen Drawdio! Deze handleiding helpt je bij het maken van je eigen Drawdio. LET WEL OP! Een soldeerbout wordt heel heet! Vraag een

Nadere informatie

lesbrieven een plastic eiland avonturenpakket de uitvinders en het werkbladen Lesbrief 1:

lesbrieven een plastic eiland avonturenpakket de uitvinders en het werkbladen Lesbrief 1: lesbrieven werkbladen Lesbrief 1: een plastic eiland avonturenpakket de uitvinders en het VERBORGEN OOG Copyright De Uitvinders Uitgave 2014 Versie 3.0 een plastic eiland drijven - zinken Proef 1 Welke

Nadere informatie

Vlinder maken met een koffiefilter

Vlinder maken met een koffiefilter Kinderactiemodel klimaatcampagne 2011 Knutseltips vlinders maken Maak een vlinder-knutselhoek waar kinderen allerlei vlinders kunnen knutselen. Hierna geven we een overzicht van enkele concrete voorbeelden

Nadere informatie

STERREN DANSEN OP DE MUUR WAT HEB JE NODIG? BOUWTEKENING

STERREN DANSEN OP DE MUUR WAT HEB JE NODIG? BOUWTEKENING STERREN DANSEN OP DE MUUR Als je op een onbewolkte avond naar de hemel kijkt zie je overal sterren. Net zoals je soms in wolken gekke figuren kunt ontdekken, kun je dat in sterren ook. Door lijnen te trekken

Nadere informatie

Het kleine proefjesboek. Ik ben weerman/weervrouw

Het kleine proefjesboek. Ik ben weerman/weervrouw Het kleine proefjesboek Ik ben weerman/weervrouw Ik ben weerman/ weervrouw pasfoto Deze week help ik de meteorologen van het KNMI in De Bilt. Een meteoroloog is een wetenschapper die het weer bestudeert.

Nadere informatie

Opdrachtkaarten Lente

Opdrachtkaarten Lente Zandspoor Opdrachtkaarten Lente Zandspoor Opdrachtkaarten Lente Je onderzoekt straks in het duingebied allerlei dingen die met zand te maken hebben. De materialen die daarvoor nodig zijn, zitten in de

Nadere informatie

DOCENT. Thema: natuur BOMEN BIJ MIJN SCHOOL. groep 3 en 4. Stadshagen

DOCENT. Thema: natuur BOMEN BIJ MIJN SCHOOL. groep 3 en 4. Stadshagen In groep 1 en 2 hebben de leerlingen binnen dit thema geleerd dat er in de natuur verschillende kleuren, vormen en texturen te vinden zijn. De leerlingen in groep 3 en 4 richten zich in dit thema op bomen.

Nadere informatie

Handelsvloot. Regenten en Vorsten Groep 6 Handleiding voor de leerkracht

Handelsvloot. Regenten en Vorsten Groep 6 Handleiding voor de leerkracht Handelsvloot Regenten en Vorsten Groep 6 Handleiding voor de leerkracht Deze handleiding en de opdrachten zijn bedoeld als aanvulling op de geschiedenislessen over regenten en vorsten. De lesonderdelen

Nadere informatie

S C I E N C E C E N T E R

S C I E N C E C E N T E R WELKOM! Een bezoeker die een science center binnenkomt, moet gelijk in de stemming komen om van alles te ontdekken. Dat kan doordat er iets verrassends gebeurt. Daar gaan jullie op een heel speciale manier

Nadere informatie

Zomervakantie thema: Wonderland s Verkeersland Week 28. Week 29. Maandag 10 juli. Dinsdag 11 juli. Donderdag 13 juli.

Zomervakantie thema: Wonderland s Verkeersland Week 28. Week 29. Maandag 10 juli. Dinsdag 11 juli. Donderdag 13 juli. Zomervakantie thema: Wonderland s Verkeersland Week 28 Maandag 10 juli Laat jouw fantasie los en ontwerp je eigen Raket. Daarna kunnen wij die Lanceren. Dinsdag 11 juli Raketjes maken (waterijsjes met

Nadere informatie

Windturbine. Bouwplan

Windturbine. Bouwplan Windturbine Bouwplan Bouwplan Om onderstaande windturbine te maken kun je de aanwijzingen volgen die op deze pagina s staan. Deze turbine wordt een Savonius windturbine genoemd. Natuurlijk kan je bij elke

Nadere informatie

Dieren vouwen met Origami

Dieren vouwen met Origami Dieren vouwen met Origami Uitgaande van een meestal vierkant stuk papier ontstaan alleen door vouwen 2 - of 3-dimensionale objecten, zoals dieren, vogels, papieren vliegtuigjes, voorwerpen en geometrische

Nadere informatie

Modelvliegtuigbouw. Leerlingenhandleiding. De Fantra VMBO II. Auteur; Wout Heijne. Lay out Jeroen van den Brand

Modelvliegtuigbouw. Leerlingenhandleiding. De Fantra VMBO II. Auteur; Wout Heijne. Lay out Jeroen van den Brand Modelvliegtuigbouw Leerlingenhandleiding. De Fantra VMBO II Auteur; Wout Heijne Lay out Jeroen van den Brand De Romp De romp Stap 1 - Mal - Figuurzaag - Potlood - Plaatje triplex 1. Teken met behulp van

Nadere informatie

Bij wind: Wanneer waait het t hardst? Najaarsstorm, koel zomerbriesje. Wat wil zeggen: windkracht 4? Wanneer spreekt men van een orkaan?

Bij wind: Wanneer waait het t hardst? Najaarsstorm, koel zomerbriesje. Wat wil zeggen: windkracht 4? Wanneer spreekt men van een orkaan? Zelf het weer meten In de lente verandert erg veel. De natuur ontwaakt. Blaadjes verschijnen weer aan de takken, de bloembollen komen boven de grond en ook dieren worden weer actief. En natuurlijk verandert

Nadere informatie

www.zonweringbenelux.nl

www.zonweringbenelux.nl www.zonweringbenelux.nl Model : Met Flap Wij maken hier een vouwgordijn van 1 meter breed x 1 meter hoog gemaakt van een kamerhoge stof die recht van draad is. Benodigdheden: Schaar Naaimachine Strijkplank

Nadere informatie

Hoe TechCard te gebruiken:

Hoe TechCard te gebruiken: 204.769 TechBot 3 TechBot 3 is niet te stoppen! Wanneer hij in contact komt met een verticaal oppervlak wat hem de doorgang belemmert, dan stuurt hij er slim omheen! Hoe TechCard te gebruiken: Stuklijst:

Nadere informatie

Luchtenwind. BSO bovenbouw

Luchtenwind. BSO bovenbouw Luchtenwind BSO bovenbouw BSO bovenbouw lucht en wind Inhoud Opening thema... 3 Aankleding lokaal... 4 Knutselen... 5 1. Luchtballon... 5 2. Vliegtuig... 6 3. Verftekening lucht... 7 4. Windmolen tangram...

Nadere informatie

Knutselen met. Papier-Maché

Knutselen met. Papier-Maché Knutselen met Papier-Maché Papier-Maché Pritt Papier-Maché is een poederlijm die door kinderen of volwassenen kan worden gebruikt om makkelijke of moeilijke knutselwerken te maken. Om een papier-maché-knutselwerk

Nadere informatie

Leerstofaspecten Breuken(taal), voorbereiding op eerlijk verdelen, meetkunde

Leerstofaspecten Breuken(taal), voorbereiding op eerlijk verdelen, meetkunde Titel Vouwen Groep / niveau Groep 5 Leerstofaspecten Breuken(taal), voorbereiding op eerlijk verdelen, meetkunde Benodigdheden Organisatie Bedoeling Voorwaardelijke vaardigheden Lesactiviteiten Werkblad

Nadere informatie

lesbrief de uitvinders en de verdronken rivier Copyright De Uitvinders Uitgave 2015 Versie 4.1 Print ook het leerlingenbestand

lesbrief de uitvinders en de verdronken rivier Copyright De Uitvinders Uitgave 2015 Versie 4.1 Print ook het leerlingenbestand lesbrief LEERKRACHTENBESTAND DE WOESTIJN Print ook het leerlingenbestand Verhaal: De Uitvinders en De Verdronken Rivier De Woestijn Opdrachten: Opdracht 1: Opdracht 2: Water in de woestijn Maak een water-woestijn

Nadere informatie

Bewaard. Benieuwd. Titel/Kopje /illustratie. Bekend. Voorspellen & tekst lezen. week 12 16 maart 2015 opdrachten niveau B strategie: voorspellen

Bewaard. Benieuwd. Titel/Kopje /illustratie. Bekend. Voorspellen & tekst lezen. week 12 16 maart 2015 opdrachten niveau B strategie: voorspellen Lees de uitleg. Voorspellen & tekst lezen Voor je een tekst gaat lezen, voorspel je waar de tekst over gaat. Je kijkt eerst naar de buitenkant van de tekst: naar de titel, de kopjes en de illustraties.

Nadere informatie

AVONTURENPAKKET DE UITVINDERS EN HET ZONNEWIEL

AVONTURENPAKKET DE UITVINDERS EN HET ZONNEWIEL LESBRIEVEN LEERLINGENBESTAND LESBRIEF 2: DE REIS Verhaal deel 1: De mijnwerker Opdracht 1: Teken een aardwarmtehuis Opdracht 2: De zonnetoren op aardwarmte Verhaal deel 2: Zoute stroom Opdracht 3: De energie

Nadere informatie

Opvouwbare kubus (180 o )

Opvouwbare kubus (180 o ) Workshop Verpakkingen NWD 18 februari 2012 hm / rvo Opvouwbare kubus (180 o ) - Een bouwplaat van de kubus en een voorbeeldfoto - Als je een mooi wilt maken: een A4-tje 160 g wit papier en een schutblad,

Nadere informatie

Uitvinders Ontdekkers en hervormers Groep 8 Handleiding voor de leerkracht Informatie voor de geschiedenislessen Hoofdopdrachten

Uitvinders Ontdekkers en hervormers Groep 8 Handleiding voor de leerkracht Informatie voor de geschiedenislessen Hoofdopdrachten Uitvinders Ontdekkers en hervormers Groep 8 Handleiding voor de leerkracht Deze handleiding en de opdrachten zijn bedoeld als aanvulling op de geschiedenislessen over de ontdekkers en hervormers. De lesonderdelen

Nadere informatie

Het brein. Jouw werkbladen. In de klas. Ontdek zélf hoe de wereld werkt! Mijn naam: Het brein Groep 7-8 Leerlingen In de klas versie 04-2014 1

Het brein. Jouw werkbladen. In de klas. Ontdek zélf hoe de wereld werkt! Mijn naam: Het brein Groep 7-8 Leerlingen In de klas versie 04-2014 1 Het brein Jouw werkbladen In de klas Mijn naam: Mijn school: Ik zit in groep: Ontdek zélf hoe de wereld werkt! Het brein Groep 7-8 Leerlingen In de klas versie 04-2014 1 Het brein Hersenen zijn ontzettend

Nadere informatie

RECYCLE ART 7 leuke dingen om zelf te maken van afvalmateriaal

RECYCLE ART 7 leuke dingen om zelf te maken van afvalmateriaal RECYCLE ART 7 leuke dingen om zelf te maken van afvalmateriaal Dit E-book is in stand gekomen met input van Wilt u een workshop organiseren in omgeving Groningen? Kijk dan op www.artak.nl Werkbeschrijving

Nadere informatie

Beste leerkracht, leerling,

Beste leerkracht, leerling, Voortraject Beste leerkracht, leerling, Binnenkort staat de Techno Trailer bij jullie voor de schoolpoort. Wij kijken er alvast naar uit om jullie te mogen ontmoeten. Graag willen we jullie die dag volledig

Nadere informatie

Werkbladen Leerlingen Kun je zelf je zeilboot vooruit blazen?

Werkbladen Leerlingen Kun je zelf je zeilboot vooruit blazen? Werkbladen Leerlingen Kun je zelf je zeilboot vooruit blazen? Werkt een parachute op de maan? Hoe zwaar weeg je in de ruimte? Geeft de maan licht? Inhoudsopgave Les 1 Meten is weten werkblad 1 t/m 4 Les

Nadere informatie

Spelen met zand. Zandpaspoort voor kinderen van 7 tot en met 12 jaar

Spelen met zand. Zandpaspoort voor kinderen van 7 tot en met 12 jaar Spelen met zand Zoals je hebt kunnen zien is zand heel interessant, maar zand is ook heel erg leuk. Je kunt er namelijk onwijs goed mee spelen! Zandpaspoort voor kinderen van 7 tot en met 12 jaar Schrijf

Nadere informatie

Proefjes. Jouw werkbladen in de klas. In de klas. versie A. Ontdek zélf hoe de wereld werkt! Mijn naam:

Proefjes. Jouw werkbladen in de klas. In de klas. versie A. Ontdek zélf hoe de wereld werkt! Mijn naam: Proefjes Jouw werkbladen in de klas In de klas Mijn naam: Mijn school: Ik zit in groep: Ontdek zélf hoe de wereld werkt! versie A Onderzoek in de klas Groep 7-8 Leerlingen In de klas versie 04-2014 1 Onderzoek

Nadere informatie

AVONTURENPAKKET DE UITVINDERS

AVONTURENPAKKET DE UITVINDERS LESBRIEVEN LEERKRACHTENBESTAND LESBRIEF 4: DE WOESTIJN Print ook het leerlingenbestand Verhaal: De Uitvinders en De Verdronken Rivier (deel 4) De Woestijn Opdrachten: Opdracht 1: Opdracht 2: Water in de

Nadere informatie

Tech Card - TechBot 4 TechBot 4 is een waar genie! Zet een parcours uit en kijk of je hem kunt programmeren om de obstakels te vermijden.

Tech Card - TechBot 4 TechBot 4 is een waar genie! Zet een parcours uit en kijk of je hem kunt programmeren om de obstakels te vermijden. 204.770 Tech Card - TechBot 4 TechBot 4 is een waar genie! Zet een parcours uit en kijk of je hem kunt programmeren om de obstakels te vermijden. Stuklijst: 1 x basis 3 x wiel, ø 50 mm 3 x wiel, ø 30 mm

Nadere informatie

bijlagen groep 5 en 6

bijlagen groep 5 en 6 bijlagen groep 5 en 6 bijlage 1 een stukje achtbaan Je hebt nodig: 2 brede planken. De ene plank moet ongeveer twee keer zo lang zijn als de andere. een paar tennisballen een stuk soepel karton plakband

Nadere informatie

Boer hanjo en zijn onderzoek

Boer hanjo en zijn onderzoek Auteur Laatst gewijzigd Licentie Webadres Anne Selles 09 march 2014 CC Naamsvermelding 3.0 Nederland licentie https://maken.wikiwijs.nl/49867 Dit lesmateriaal is gemaakt met Wikiwijs van Kennisnet. Wikiwijs

Nadere informatie

Handleiding voor BAKKERA notitie boekje productie- voor Makom desycle werkplaats - Latin Sisters Design Productions (LSDP), november 2009 2

Handleiding voor BAKKERA notitie boekje productie- voor Makom desycle werkplaats - Latin Sisters Design Productions (LSDP), november 2009 2 HANDLEIDINGBAKKERA 1 Benodigdegereedschappen: Benodigdematerialen: BakkeraMal Bouwtekening FotohouderMal Holpijp2mm Hamer Potlood Liniaal StanleyMes Naaimachine Schaar EyeletTang StevigKarton StevigPapier

Nadere informatie

Werkbeschrijving tekenmap met elastiek

Werkbeschrijving tekenmap met elastiek Werkbeschrijving tekenmap met elastiek Materiaal 2 stukken grijs karton 35 x 50 cm, 2,5 mm dik Stevige katoenen stof 80 x 60 cm 2 stroken boekbinderslinnen: 1 van 10 x 59 cm (buitenrugstrook) en 1 van

Nadere informatie

een uitvinding voor het circus

een uitvinding voor het circus lesbrieven leerlingenbestand Lesbrief 4: een uitvinding voor het circus Verhaal deel 1: Wat al gebeurd is Verhaal deel 2: Een uitvinding voor het circus Opdrachtomschrijving: Bedenk een uitvinding voor

Nadere informatie

Aftekenlijst. Naam:

Aftekenlijst. Naam: Aftekenlijst 1. 2. 3. 4. 5. 6. 7. 8. 9. 10. 11. 12. 13. 14. 15. 16. 17. 18. 19. 20. 21. 22. 23. 24. 25. 26. 27. 28. 29. 30. Naam: 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 Werkblad 1 Ventiel,

Nadere informatie

S C I E N C E C E N T E R

S C I E N C E C E N T E R HOE KUN JE EEN PINGPONGBALLETJE LATEN ZWEVEN IN DE LUCHT? Jullie gaan een exhibit ontwerpen waarbij jullie de bezoekers kennis laten maken met de eigenschappen van luchtstromen en luchtdruk. Met de exhibit

Nadere informatie