Bridging the Gap between what science knows and what business does

Maat: px
Weergave met pagina beginnen:

Download "Bridging the Gap between what science knows and what business does"

Transcriptie

1 Bridging the Gap between what science knows and what business does

2 ERM = BRM Het framework & de psychologie

3 ERM = BRM: invulling aan soft controls Enterprise risk management is gebaat bij methodische maatregelen die zowel recht doen aan de technische aspecten van risicomanagement als aan de menselijke aspecten van risicomanagement. Een risico dat niet wordt waargenomen, kan ook niet worden gemanaged. Wat we waarnemen en hoe we dat duiden, wordt gestuurd door bewuste en onbewuste psychologische processen. Deze processen begrijpen en er naar handelen, biedt invulling aan de vraag om soft controls. Enkele gangbare definities van soft controls zijn: Een soft control is een (beheersings)maatregel welke meer dan hard controls ingrijpt op c.q. appelleert aan het persoonlijk functioneren van medewerkers (overtuiging, persoonlijkheid). Soft controls zijn op te vatten als maatregelen die van invloed zijn op bijvoorbeeld de motivatie, loyaliteit, integriteit, inspiratie en normen en waarden van medewerkers (De Heus en Stremmelaar, 2000). Soft controls zijn de niet-tastbare gedragsbeïnvloedende factoren in een organisatie die van belang zijn voor het realiseren van de doelen van de organisatie en de eisen en verwachtingen van externen (Kaptein, 2009). Door de psychologische processen te begrijpen kan je door middel van slimme procesinterventies zichtbare en onzichtbare soft controls organiseren om het risicomanagement op een hoger niveau te tillen. - Taboo trade-offs - Availiability Bias - Optimism - Confirmation Bias - Prospect Theory - Anchoring - Framing - Bounded Awareness -.

4 BRM in de praktijk: NB: De voorbeelden die in deze presentatie worden gegeven, zijn nooit bedoeld om een organisatie in slecht daglicht te stellen. De voorbeelden zijn wel bedoeld ter illustratie van de gedragsmatige kant van risicomanagement. Een risico niet zien of verkeerd inschatten kan iedereen overkomen, maar met goed geïmplementeerde BRM-soft controls hoeft dat niet

5 Internal Environment De interne omgeving is doordrenkt van psychologie. Wat is de risk appetite in een organisatie en hoe gaat men om met winst en verlies? Met welke eigenschappen wordt je gezien als leider en wanneer als last? Psychologische modellen als prospect theory en endowment effect helpen de risico-cultuur te doorgronden. Een risico-cultuur is ooit ontstaan, maar het is aan de leider om het zo vorm te geven dat de cultuur past bij de strategische realiteit. Een risico-cultuur waarbij er ruimte is voor meerstemmigheid en dialoog. Meer lezen? Start bij: Pooling of unshared information in group decision making.

6 Objective Setting Doelen stellen is noodzakelijk maar nooit zonder gevaar. Hoe zorg je voor het juiste interne spel waarbij ogenschijnlijk tegenstrijdige doelen toch tot een synthese kunnen komen? Inzicht in de psychologie van het doel helpt hierbij. Meer lezen? Start bij: All I Saw Was The Cake of The Selfish Goal

7 Event Identification Goed risico s managen begint met risico s zien. Hoe zorg je er voor dat de blinde vlek van de organisatie zo klein mogelijk wordt? Wat we waarnemen wordt bepaald door waar onze aandacht bewust of onbewust naartoe gaat. Zeker in organisaties die in zwaar weer verkeren, is het proces van risico-identificatie in gevaar. Waar overlevingsdruk enerzijds een gezonde scherpte oproept, heeft het tegelijkertijd als gevolg dat diezelfde hyperfocus andere belangrijke aspecten buiten beeld ringt. Meer lezen? Start bij: Some Consequences of Having Too Little

8 Risk Assessment Risico s inschatten wordt sterk beïnvloedt door emoties. Iets waar we enthousiast over zijn, schatten we optimistischer dan reëel is. Iets waar we negatief tegenover staan, schatten we pessimistischer in. Voor een reële risicoinschatting zijn er dus altijd minimaal twee partijen nodig, een voorstander en een tegenstander. Meer lezen? Start bij: Risk Perception and Affect

9 Risk Response Bij het kiezen van je beheersmaatregelen worden we geconfronteerd met onze risicohouding. Welke risico s durven we te dragen en van welke risico s hebben we slapeloze nachten? Het verzekeren van risico s gaat om meer dan het afdekken van financiële risico s. Het gaat ook om het organiseren van persoonlijke risico s. En hoe maak je de stap van weten wat goed voor je is en daar ook daadwerkelijk naar handelen? Meer lezen? Start bij: High Brow Films Gather Dust

10 Control Activities Bij het uitvoeren van controlewerkzaamheden wordt vaak in klassieke psychologische valkuilen gestapt, zoals bijv. de confirmation bias. Er wordt dan gezocht naar ondersteunend bewijs voor de heersende overtuigingen in plaats van ook op zoek te gaan naar tegenbewijs. Afhankelijk van de impact van het risico is het een absolute must om de zoektocht naar tegenbewijs te organiseren. Dit voorkomt verrassingen op een later moment. Meer lezen? Begin bij: Motivated Reasoning and Performance on the Wason Selection Task

11 Information and Communication Bij het communiceren van bevindingen komen de sociale structuren bovendrijven. Wie is bij machte om slecht nieuws te brengen aan een hogergeplaatst iemand? Wie weet verantwoordelijkheid op zich te nemen en tegelijkertijd zijn reputatie te beschermen? Kennis en inzicht in de sociale domeinen en de bijbehorende transactieregels maken dit subtiele spel inzichtelijk(er) en vergroot daarmee de impact van de communicatie. Meer lezen? Begin bij: Taboo Trade offs

12 Monitoring Bij het monitoren van de voortgang ligt eveneens een klassieke valkuil op de loer. De kaalheidsparadox doet dan zijn intrede. Hoe zorg je er voor dat je voldoende afstand houdt om veranderingen te kunnen waarnemen? Wie er met zijn neus bovenop zit, ziet niet dat iemand langzaamaan kaal wordt. Wie te lang uit beeld verdwijnt, die staat ineens voor een voldongen feit. De psychologie van het monitoren is daarmee boven alles een balanceeract tussen nabijheid en afstand. Meer lezen? Begin bij: Looking Forward To Looking Backward

13 Meer weten over hoe je met BRM invulling kan geven aan soft controls?

Strategisch Risicomanagement

Strategisch Risicomanagement Commitment without understanding is a liability Strategisch Risicomanagement Auteur Drs. Carla van der Weerdt RA Accent Organisatie Advies Effectief en efficiënt risicomanagement op bestuursniveau Risicomanagement

Nadere informatie

Het regelen van ondersteuning op open source software voor overheidsorganisaties. Afstudeerpresentatie Daniël Vijge 12 november 2007

Het regelen van ondersteuning op open source software voor overheidsorganisaties. Afstudeerpresentatie Daniël Vijge 12 november 2007 Het regelen van ondersteuning op open source software voor overheidsorganisaties Afstudeerpresentatie Daniël Vijge 12 november 2007 Inhoud van de presentatie Waarom dit onderzoek? Opzet van het onderzoek

Nadere informatie

De toekomst van de Tax Assurance Provider

De toekomst van de Tax Assurance Provider De toekomst van de Tax Assurance Provider Tax Data Science & Tax Assurance Vakmanschap 2022 RTAP-dag John Piepers 14 juni 2017 Interne beheersing 2 De wereld globaliseert... 3 versnelt, zapt en is on-line!

Nadere informatie

OPERATIONEEL RISKMANAGEMENT. Groningen, maart 2016 Wim Pauw

OPERATIONEEL RISKMANAGEMENT. Groningen, maart 2016 Wim Pauw OPERATIONEEL RISKMANAGEMENT Groningen, maart 2016 Wim Pauw Risicomanagement Risicomanagement is steeds meer een actueel thema voor financiële beleidsbepalers, maar zij worstelen vaak met de bijbehorende

Nadere informatie

Risico s binnen een project

Risico s binnen een project Risico s binnen een project Alles loopt op wieltjes Je hebt de zaak vanuit alle hoeken onderzocht. Je hebt het al 1000x gedaan Alles is vanzelfsprekend Je weet perfect wat je aan het doen bent, je bent

Nadere informatie

LCOZ M2 Monitoring & handhaving. Cora Wielenga, 8 februari 2018

LCOZ M2 Monitoring & handhaving. Cora Wielenga, 8 februari 2018 LCOZ M2 Monitoring & handhaving Cora Wielenga, 8 februari 2018 Programma Compliancecyclus: terugblik op CRM Compliancecyclus: Monitoring Compliancecyclus :Handhaving Casuïstiek Compliancecyclus Regels

Nadere informatie

Slide 1. Slide 2 Introduktie. Slide 3 Deze les: 2 onderwerpen. Les 1 Definities en belang Informatie Technologie. Intro docent Opzet/tentamenstof

Slide 1. Slide 2 Introduktie. Slide 3 Deze les: 2 onderwerpen. Les 1 Definities en belang Informatie Technologie. Intro docent Opzet/tentamenstof Slide 1 Les 1 Definities en belang Informatie Technologie IT A Basics en toepassing Informatie Technologie Versie 4.1 Sept 2014 Slide 2 Introduktie Intro docent Opzet/tentamenstof Stof/vraagstukken behandeld

Nadere informatie

Paul Klukhuhn MBA 11 maart 2014 1www.risicomanagementacademie.nl

Paul Klukhuhn MBA 11 maart 2014 1www.risicomanagementacademie.nl Risicomanagement: Inventarisatie & analyse Paul Klukhuhn MBA 11 maart 2014 1www.risicomanagementacademie.nl PROGRAMMA 09.00-12.30 Identificatie Welkom & voorstelrondje Definitie risicomanagement en risico

Nadere informatie

Risicomanagement en NARIS gemeente Amsterdam

Risicomanagement en NARIS gemeente Amsterdam Risicomanagement en NARIS gemeente Amsterdam Robert t Hart / Geert Haisma 26 september 2013 r.hart@risicomanagement.nl / haisma@risicomanagement.nl 1www.risicomanagement.nl Visie risicomanagement Gemeenten

Nadere informatie

Programma uur Introductie door de dagvoorzitter

Programma uur Introductie door de dagvoorzitter Programma 14.30-14.35 uur Introductie door de dagvoorzitter 14.35-15.10 uur Prof. Mr. Gerard van Solinge Risico-management: taak, verantwoordelijkheid en aansprakelijkheid 15.10-15.45 uur Drs. Geomaly

Nadere informatie

RISK ASSESSMENTS. A Must Do, or.

RISK ASSESSMENTS. A Must Do, or. RISK ASSESSMENTS A Must Do, or. NCSC LIAISON CSA Waar gaan we naar toe Mobile Social Cloud Big Data By 2016 smartphones and tablets will put power In the pockets of a billion global consumers Millennials

Nadere informatie

Corporate presentation. Risicomanagement Jeroen Baart

Corporate presentation. Risicomanagement Jeroen Baart Corporate presentation Risicomanagement Jeroen Baart Leading specialist in safe, productive and innovative solutions for working at height Since 1968, 48 years experience Offices in 16 countries, 57 depots

Nadere informatie

Gedragseffecten in de (internal) audit-professie. 25-jarig jubileum Internal Auditing & Advisory 29 juni 2018

Gedragseffecten in de (internal) audit-professie. 25-jarig jubileum Internal Auditing & Advisory 29 juni 2018 Gedragseffecten in de (internal) audit-professie 25-jarig jubileum Internal Auditing & Advisory 29 juni 2018 1 Introductie John Bendermacher RA CIA 57 jaar Chief Audit Executive ABN AMRO Voorheen SNS REAAL,

Nadere informatie

Risk & Requirements Based Testing

Risk & Requirements Based Testing Risk & Requirements Based Testing Tycho Schmidt PreSales Consultant, HP 2006 Hewlett-Packard Development Company, L.P. The information contained herein is subject to change without notice Agenda Introductie

Nadere informatie

Business as (un)usual

Business as (un)usual Business as (un)usual Beperking van de impact van incidenten begint vandaag! Aon Global Risk Consulting Business Continuity Practice Continuiteit = basis voor succesvol ondernemen.voor u business as usual?

Nadere informatie

KOERSEN OP SUCCES Workshops strategische teamontwikkeling

KOERSEN OP SUCCES Workshops strategische teamontwikkeling KOERSEN OP SUCCES Workshops strategische teamontwikkeling Koersen op Succes Of het nu gaat om het verwezenlijken van plannen, het behalen van gestelde doelen, het leuker maken van een organisatie of het

Nadere informatie

Commitment without understanding is a liability

Commitment without understanding is a liability Commitment without understanding is a liability Accent Organisatie Advies Risicocultuur tastbaar maken Propositie van Accent Organisatie Advies Frank van Egeraat Januari 2017 Nederlandse Corporate Governance

Nadere informatie

Hoe maak je je organisatie communicatiever?

Hoe maak je je organisatie communicatiever? Hoe maak je je organisatie communicatiever? Kennis delen via communities Annebeth Wierenga Corporate Communications De afbeelding kan momenteel niet worden weergegeven. Missie Ziggo wil zijn klanten het

Nadere informatie

Programma 14 november middag. Risicomanagement Modellen. Strategisch risicomanagement

Programma 14 november middag. Risicomanagement Modellen. Strategisch risicomanagement Programma 14 november middag Risicomanagement Modellen Strategisch risicomanagement Kaplan 1www.risicomanagementacademie.nl 2www.risicomanagementacademie.nl Risicomanagement modellen Verscheidenheid normen

Nadere informatie

ISO 9001: Business in Control 2.0

ISO 9001: Business in Control 2.0 ISO 9001: 2015 Business in Control 2.0 Waarom Geintegreerd toepassen verschillende management normen Betere aansluiting normen op de strategie; zorgen voor een goede inbedding in de bedrijfsvoering WAAROM

Nadere informatie

HET GAAT OM INFORMATIE

HET GAAT OM INFORMATIE Aan leiding C OB IT HET GAAT OM INFORMATIE Informatie is belangrijk voor het functioneren van een organisatie Informatie wordt gegenereerd, gebruikt, bewaard, ontsloten, verwijderd Informatietechnologie

Nadere informatie

Business Lounge: uw klant aan de bestuurstafel!

Business Lounge: uw klant aan de bestuurstafel! Gaby Remmers: senior onderzoeker Blauw Research Drijfveer: organisaties helpen inzicht te krijgen in de kansen op een nog klantgerichtere dienstverlening Andre Heeling: onderzoeker Blauw Research Drijfveer:

Nadere informatie

Grip op fiscale risico s

Grip op fiscale risico s Grip op fiscale risico s Wat is een Tax Control Framework? Een Tax Control Framework (TCF) is een instrument van interne beheersing, specifiek gericht op de fiscale functie binnen een organisatie. Een

Nadere informatie

CobiT. Drs. Rob M.J. Christiaanse RA PI themabijeenkomst Utrecht 29 juni 2005 9/2/2005 1

CobiT. Drs. Rob M.J. Christiaanse RA PI themabijeenkomst Utrecht 29 juni 2005 9/2/2005 1 CobiT Drs. Rob M.J. Christiaanse RA PI themabijeenkomst Utrecht 29 juni 2005 9/2/2005 1 Control objectives for information and related Technology Lezenswaardig: 1. CobiT, Opkomst, ondergang en opleving

Nadere informatie

Het hart van leiderschap

Het hart van leiderschap Het hart van leiderschap 7 praktische aandachtspunten Dr. Ben Tiggelaar CEB - SHL Talent Measurement 9 juni 2015 www.tiggelaar.nl 1. WAT IS LEIDERSCHAP? BERNARD BASS "Leiderschap is het vermogen om anderen

Nadere informatie

beter leren, fijner werken, sneller groeien Talent Management workshop HR Live congres 28-10-2014 The Courseware Company Welkom!

beter leren, fijner werken, sneller groeien Talent Management workshop HR Live congres 28-10-2014 The Courseware Company Welkom! Welkom! beter leren, fijner werken, sneller groeien Talent Management workshop HR Live congres 28-10-2014 The Courseware Company Agenda Introductie Talent Management Stellingen Afsluiting Luciano D Agnolo

Nadere informatie

Mythes in beleid (en toezicht)

Mythes in beleid (en toezicht) Mythes in beleid (en toezicht) Henriette Prast (Universiteit van Tilburg,, WRR, Monitoring Cie Corp Governance, RvT AFM) Mythes in beleid en toezicht Rotterdam 11 november 2010 Gedragseconomie Combineert

Nadere informatie

VAN HIGH POTENTIALS NAAR HIGH CONTRIBUTORS

VAN HIGH POTENTIALS NAAR HIGH CONTRIBUTORS VAN HIGH POTENTIALS NAAR HIGH CONTRIBUTORS Het gebeurt vaak dat veelbelovende krachten de hoge verwachtingen niet inlossen. Soms gaan zij weg nog vooraleer zij een reële bijdrage hebben geleverd. Talentbeheer

Nadere informatie

KWALITEIT EN TOEZICHT

KWALITEIT EN TOEZICHT KWALITEIT EN TOEZICHT Hij gaat in zijn bijdrage in op de gemeentelijke verantwoordelijkheid en de vraag hoe je als gemeente vanuit die verantwoordelijkheid stuurt op kwaliteit. Dit in een context waarin

Nadere informatie

Betere Performance met soft controls

Betere Performance met soft controls Betere Performance met soft controls 11 juni 2015 Agenda ü ü ü ü ü ü ü ü Welkom Introductie Stellingen Theorie Dilemma s Discussie / presentatie Evaluatie Afsluiting Introductie Coen van der Kruijs Martijn

Nadere informatie

Bewust van het onbewuste

Bewust van het onbewuste Bewust van het onbewuste Psychologische valkuilen voor ondernemers 1 Voor de meeste ondernemers in het MKB bent u als accountant veel meer dan de traditionele dienstverlener op het gebied van administratie

Nadere informatie

Hoe word je succesvol in sales

Hoe word je succesvol in sales Hoe word je succesvol in sales Verkopen gaat niet vanzelf. Zeker niet in deze tijd. Toch zijn nog steeds veel verkopers erg succesvol. Dat komt niet door het product of de dienst die ze aanbieden, maar

Nadere informatie

LCP module 5 Monitoren. Cora Wielenga, 31 mei 2016

LCP module 5 Monitoren. Cora Wielenga, 31 mei 2016 LCP module 5 Monitoren Cora Wielenga, 31 mei 2016 Programma Informatie praktijkopdracht LCP Monitoringprogramma Monitoren op basis van soft controls Monitoren door de CO Het op systematische wijze verzamelen

Nadere informatie

De logica achter de ISA s en het interne controlesysteem

De logica achter de ISA s en het interne controlesysteem De logica achter de ISA s en het interne controlesysteem In dit artikel wordt de logica van de ISA s besproken in relatie met het interne controlesysteem. Hieronder worden de componenten van het interne

Nadere informatie

Dubbele identiteit. Anja Bekink! Samenwerking: het CJG van ons allen of ieder voor zich? Door:

Dubbele identiteit. Anja Bekink! Samenwerking: het CJG van ons allen of ieder voor zich? Door: Dubbele identiteit Samenwerking: het CJG van ons allen of ieder voor zich? Door: Programma Welke dubbele identiteit? Wil niet of kan niet? De casus & de cirkel The Matrix & de Verrassingen De professional

Nadere informatie

WWW.CAGROUP.NL COMPLIANCE RADAR HET MEEST COMPLETE BESTURINGSSYSTEEM VOOR GEMEENTEN.

WWW.CAGROUP.NL COMPLIANCE RADAR HET MEEST COMPLETE BESTURINGSSYSTEEM VOOR GEMEENTEN. WWW.CAGROUP.NL COMPLIANCE RADAR HET MEEST COMPLETE BESTURINGSSYSTEEM VOOR GEMEENTEN. COMPLIANCE RADAR De Compliance Radar helpt gemeenten een brug te slaan tussen beleidsdoelstellingen en uitvoering. Door

Nadere informatie

Montae kennissessie 4 juli Rob Kragten

Montae kennissessie 4 juli Rob Kragten IORP en sleutelfuncties Ervaringen Unilever APF Montae kennissessie 4 juli 2018 Rob Kragten Agenda Unilever APF Governance model Integraal risicomanagement Sleutelfuncties IORP Slide 2 Agenda Unilever

Nadere informatie

Module 5: Inrichting risicomanagement en inleiding risicoanalyse

Module 5: Inrichting risicomanagement en inleiding risicoanalyse Module 5: Inrichting risicomanagement en inleiding risicoanalyse Mr drs. Peter Steenwijk Nederlands Compliance Instituut Even voorstellen: Peter Steenwijk Bedrijfskunde, Ondernemingsrecht en Internal Auditing

Nadere informatie

studiekiezers Cilia Witteman Behavioural Science Institute Radboud Universiteit Nijmegen

studiekiezers Cilia Witteman Behavioural Science Institute Radboud Universiteit Nijmegen studiekiezers Cilia Witteman Behavioural Science Institute Radboud Universiteit Nijmegen Een studie (of iets anders) kiezen: Hoe doen mensen dat - snel, op gevoel of na goed nadenken? Wat is beter? Hoe

Nadere informatie

Inleiding 11 DEEL 1 BESCHRIJVING VAN DE RISICO S 23

Inleiding 11 DEEL 1 BESCHRIJVING VAN DE RISICO S 23 Inhoud Inleiding 11 Risicomanagement, een selectie van toepassingen in ondernemingsbestuur 13 Theorie? 15 Bekende toepassingen 17 Risicomanagement in de financiële sector 18 Risico s in verband met ondernemingsbestuur

Nadere informatie

(Indirect) tax risico management in de praktijk

(Indirect) tax risico management in de praktijk (Indirect) tax risico management in de praktijk Verslaglegger: Lenny Koot Inleider: mr. S.R.M. Janssen, Indirect Tax Manager bij Nidera en vaste gastspreker over het onderwerp Tax Assurance aan de Nyenrode

Nadere informatie

Een nieuwe dimensie voor security management: sturen op integer gedrag.

Een nieuwe dimensie voor security management: sturen op integer gedrag. Een nieuwe dimensie voor security management: sturen op integer gedrag. Inleiding Security management heeft in het afgelopen decennia te maken gehad met grote veranderingen. Was er in de begin jaren 2000

Nadere informatie

Het belang van risicomanagement voor maatschappelijke organisaties Beheersing of buikpijn?

Het belang van risicomanagement voor maatschappelijke organisaties Beheersing of buikpijn? Het belang van risicomanagement voor maatschappelijke organisaties Beheersing of buikpijn? 7 september 2017 Erik Breijer 1 Waarom Risicomanagement? Wat is aanleiding om met risicomanagement te starten:

Nadere informatie

Actualiteitendag Platform Deelnemersraden Risicomanagement

Actualiteitendag Platform Deelnemersraden Risicomanagement Actualiteitendag Platform Deelnemersraden Risicomanagement Benne van Popta (voorzitter Detailhandel) Steffanie Spoorenberg (adviseur Atos Consulting) Agenda 1. Risicomanagement 2. Risicomanagement vanuit

Nadere informatie

5-daagse bootcamp IT Risk Management & Assurance

5-daagse bootcamp IT Risk Management & Assurance 5-daagse bootcamp IT Risk Management & Assurance Verhoog het niveau van uw risicomanagement processen vóór 1 juni naar volwassenheidsniveau 4! ISO31000 DAG 1 DAG 2 DAG 3 OCHTEND NIEUW ISO27005 DAG 3 MIDDAG

Nadere informatie

Psychologisering van het auditvak

Psychologisering van het auditvak Psychologisering van het auditvak Dr. Arno Nuijten RE CIA (Symposium IAA/ITAA 24 juni 2016) 1 Nostalgie Beeld van de beroepspraktijk toen het nog overzichtelijk en in zwart-wit was De RA s waren van de

Nadere informatie

Veiligheid in gezondheidszorg.nl

Veiligheid in gezondheidszorg.nl Kwaliteit Veiligheid Risico ii Gidano B.V. Lead Auditors kundigen ICT deskundigen d Diensten Gidano Risico Kwaliteits Patiëntveiligheid Lead Auditting Incidentonderzoek coördinatie ICT Analyse Inhoud Inzicht

Nadere informatie

adviseren vanuit je kern

adviseren vanuit je kern adviseren vanuit je kern De wereld wordt er niet beter van, de werkomgeving wordt er niet ideaal van, maar je leert te roeien met de riemen die je hebt, te accepteren wat de kwaliteiten zijn waar je mee

Nadere informatie

Beïnvloeding van risicobewustzijn. André Maranus

Beïnvloeding van risicobewustzijn. André Maranus Beïnvloeding van risicobewustzijn André Maranus Omgangsvorm In deze workshop bestaan geen fouten of mislukking enkel feedback! Beïnvloeding van risicobewustzijn Menselijk gedrag als risico en het nemen

Nadere informatie

Talentmanagement vanuit organisatie perspectief

Talentmanagement vanuit organisatie perspectief Talentmanagement vanuit organisatie perspectief Geëngageerde medewerkers zijn de juweeltjes van uw organisatie. Deze groep medewerkers werkt met passie, werkt harder, stelt zich effectiever, efficiënter

Nadere informatie

Platform Risicomanagement RBB Uitwerking flappen 8 juni 2017

Platform Risicomanagement RBB Uitwerking flappen 8 juni 2017 Platform Risicomanagement RBB Uitwerking flappen 8 juni 2017 Doorstart platform Uitwerking flappen 8 juni 2017 (locatie RDW) Toelichting op uitwerking: 1. Aantekeningen zijn letterlijk overgenomen M.i.

Nadere informatie

LYNX Masterclass: Hoe krijg je de juiste mindset van een trader?

LYNX Masterclass: Hoe krijg je de juiste mindset van een trader? LYNX Masterclass: Hoe krijg je de juiste mindset van een trader? Tycho Schaaf & Tim van der Vliet 19 februari 2019 Sprekers Tycho Schaaf Beleggingsspecialist bij LYNX Tim van der Vliet Professioneel beurshandelaar

Nadere informatie

Module 5: Inrichting risicomanagement en inleiding risicoanalyse

Module 5: Inrichting risicomanagement en inleiding risicoanalyse Module 5: Inrichting risicomanagement en inleiding risicoanalyse Mr drs. Peter Steenwijk Nederlands Compliance Instituut Even voorstellen: Peter Steenwijk Bedrijfskunde, Ondernemingsrecht en Internal Auditing

Nadere informatie

IT Security Een keten is zo sterk als de zwakste schakel.

IT Security Een keten is zo sterk als de zwakste schakel. IT Security Een keten is zo sterk als de zwakste schakel. René Voortwist ICT Adviseur Leg het mij uit en ik vergeet het. Laat het me zien en ik onthoud het misschien, maar betrek mij erbij en ik begrijp

Nadere informatie

Rond de Tafel over intrinsiek leiderschap en waarom in de 9+ organisatie?

Rond de Tafel over intrinsiek leiderschap en waarom in de 9+ organisatie? Thea de Feyter Welkom Rond de Tafel over intrinsiek leiderschap en waarom in de 9+ organisatie? 1 Leiderschap.. "Iets zette mijn ziel in vuur en vlam, Een koorts of onvermoede vleugels, En ik ging mijn

Nadere informatie

EXIN WORKFORCE READINESS werkgever

EXIN WORKFORCE READINESS werkgever EXIN WORKFORCE READINESS werkgever DE ERVARING LEERT ICT is overal. Het is in het leven verweven geraakt. In een wereld waarin alles steeds sneller verandert, is het lastig te bepalen wat er nodig is om

Nadere informatie

Hogere Verleidingskunde. Van marketing / psychologie 1.0.. naar marketing / psychologie 3.0

Hogere Verleidingskunde. Van marketing / psychologie 1.0.. naar marketing / psychologie 3.0 Hogere Verleidingskunde Van marketing / psychologie 1.0.. naar marketing / psychologie 3.0 Even voorstellen Werkzaam bij: Partner 5plus1 Stichting Duurzame Winkelstraat oprichter/ dagelijks bestuur Nyenrode

Nadere informatie

Management 2.0. Maak je organisa2e proces- driven en je governance integraal! peter.buelens@strategicmcs.be www.strategicmcs.be

Management 2.0. Maak je organisa2e proces- driven en je governance integraal! peter.buelens@strategicmcs.be www.strategicmcs.be Management 2.0 Maak je organisa2e proces- driven en je governance integraal! peter.buelens@strategicmcs.be www.strategicmcs.be Drive thy business or it will drive thee Benjamin Franklin Wat is de uitdaging

Nadere informatie

Gedragsbeïnvloeding in de praktijk

Gedragsbeïnvloeding in de praktijk Gedragsbeïnvloeding in de praktijk Rob Soeters, projectleider Twente Mobiel 4 november 2015 Onderwerpen Doel Webinar Persoonlijke inspiratie en motivatie Praktijkvoorbeelden Do s and don ts Persoonlijke

Nadere informatie

In deze nieuwsbrief. Het belang van Strategisch Risico Management

In deze nieuwsbrief. Het belang van Strategisch Risico Management In deze nieuwsbrief Het belang van Strategisch Risico Management Van Videoanalyse naar Nieuwe Fabrieksinrichting Spelenderwijs de risico s voor een Woningcorporatie bespreken en oplossen Een Team samenstellen?

Nadere informatie

Risico's en risicoperceptie: Een kwestie van vertrouwen? Reint Jan Renes Associate Professor Communication Science Wageningen University

Risico's en risicoperceptie: Een kwestie van vertrouwen? Reint Jan Renes Associate Professor Communication Science Wageningen University Risico's en risicoperceptie: Een kwestie van vertrouwen? Reint Jan Renes Associate Professor Communication Science Wageningen University 21 April 2010 Risico s en vertrouwen Waarom is vertrouwen belangrijk?

Nadere informatie

Risico s identificeren. Drs P.A.M. (Patrick) Kremers RC 20 juni 2012

Risico s identificeren. Drs P.A.M. (Patrick) Kremers RC 20 juni 2012 Risico s identificeren Drs P.A.M. (Patrick) Kremers RC 20 juni 2012 Integraal risicomanagement 2 Integraal risicomanagement 3 Risicomanagement proces 4 Risicomanagement proces 5 6 Risico identificatie

Nadere informatie

Zap-Q persoonlijkheidsvragenlijst

Zap-Q persoonlijkheidsvragenlijst Zap-Q persoonlijkheidsvragenlijst Zap-Q persoonlijkheidsvragenlijst Hoe goed sluit de persoonlijkheid van een (toekomstige) medewerker aan bij de functie? Dat bepaalt voor een groot deel hoe succesvol

Nadere informatie

O R M Wat is een risico? Retail 2

O R M Wat is een risico? Retail 2 Wat is een risico? 2 ORM Retail Wat is een risico? 3 ORM Retail Wat is een risico? 4 ORM Retail Wat is een risico? 5 ORM Retail Waarom risicomanagement? Dreigingen Virussen Eisen Sarbanes Oxley Act (SOX)

Nadere informatie

ISACA NL C**** in a day Inspiratiesessie CRISC

ISACA NL C**** in a day Inspiratiesessie CRISC ISACA NL C**** in a day Inspiratiesessie CRISC Den Haag / Nootdorp, 15 november 2017 Spreker: drs. Norbert Kuiper CISM, CISA Agenda 00m - Start & welkom 05m - Kickoff, voorstellen en doelstelling sessie

Nadere informatie

Bewust van het onbewuste: psychologische valkuilen voor ondernemers

Bewust van het onbewuste: psychologische valkuilen voor ondernemers Bewust van het onbewuste: psychologische valkuilen voor ondernemers Handvatten voor de MKB-accountant in de rol van sparringpartner/adviseur 8 februari 2018 Dr. Arno Nuijten Kristinka Wilmink MSc Dr. Nick

Nadere informatie

EXIN WORKFORCE READINESS opleider

EXIN WORKFORCE READINESS opleider EXIN WORKFORCE READINESS opleider DE ERVARING LEERT ICT is overal. Het is in het leven verweven geraakt. In een wereld waarin alles steeds sneller verandert, is het lastig te bepalen wat er nodig is om

Nadere informatie

HOE EEN ACCOUNTANT ZIJN DNA VERANDERT

HOE EEN ACCOUNTANT ZIJN DNA VERANDERT Exact Online CASE STUDY HOE EEN ACCOUNTANT ZIJN DNA VERANDERT www.exactonline.nl 2 EXACT ONLINE CASE STUDY ACCOUNTANCY HOE EEN ACCOUNTANT ZIJN DNA VERANDERT En daarna dat van ondernemers Onze branche staat

Nadere informatie

Risicomanagement niet-financiële risico s

Risicomanagement niet-financiële risico s Risicomanagement niet-financiële risico s De vier ingrediënten voor een tastbare aanpak Arjan van de Griend CaPAs Openingsseminar - 28 oktober 2015 Inhoud Inleiding: Risicocategorieën 1 e ingrediënt: het

Nadere informatie

Drijfveren. Een belangrijke (on)bewuste drijfveer is dat ZELF beter wil zijn dan de ANDER

Drijfveren. Een belangrijke (on)bewuste drijfveer is dat ZELF beter wil zijn dan de ANDER Inleiding Kennis over het tot stand komen van gedrag Bewustwording van de invloed van ons eigen gedrag op onze omgeving? Ervaren wat JIJ kan doen om je eigen gedrag en dat van anderen te verbeteren Drijfveren

Nadere informatie

6. Project management

6. Project management 6. Project management Studentenversie Inleiding 1. Het proces van project management 2. Risico management "Project management gaat over het stellen van duidelijke doelen en het managen van tijd, materiaal,

Nadere informatie

SAMENVATTING (Summary in Dutch)

SAMENVATTING (Summary in Dutch) SAMENVATTING (Summary in Dutch) Taal speelt een belangrijke rol in ons dagelijks leven. Het is een van de meest centrale aspecten bij de interactie tussen mensen. Ons taalgebruik wordt beïnvloed door onze

Nadere informatie

bewuste en onbewuste consumentenbeïnvloeding: automatismen in gedrag

bewuste en onbewuste consumentenbeïnvloeding: automatismen in gedrag Nationaal Congres Eventmarketing en -communicatie 17-12-2008 bewuste en onbewuste consumentenbeïnvloeding: automatismen in gedrag Ad Pruyn Wat zegt Verstraten? het onbewuste is in onbewust = onzin onbewust

Nadere informatie

ISO/IEC in een veranderende IT wereld

ISO/IEC in een veranderende IT wereld ISO/IEC 20000 in een veranderende IT wereld Dolf van der Haven, Verizon Enterprise Solutions 16 juni 2016 ISO/IEC 20000 in een veranderende IT wereld 1 Achtergrond Dolf van der Haven ITSM Guru with a Human

Nadere informatie

Advies inzake Risicobenadering

Advies inzake Risicobenadering dvies inzake Risicobenadering Het afstemmen van modellen op uitdagingen PRIMO heeft binnen haar organisatie een divisie opgericht die zich geheel richt op het effectief gebruik van risicomanagementmodellen.

Nadere informatie

Derks & Derks B.V. Derks & Derks Selectievalkuilen-kalender De meest voorkomende selectievalkuilen op humoristische wijze toegelicht.

Derks & Derks B.V. Derks & Derks Selectievalkuilen-kalender De meest voorkomende selectievalkuilen op humoristische wijze toegelicht. 2006 Derks & Derks Selectievalkuilen-kalender De meest voorkomende selectievalkuilen op humoristische wijze toegelicht. Januari 52 1 2 3 4 5 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 21 22 23

Nadere informatie

LYNX Masterclass: Het geheim van de succesvolle belegger

LYNX Masterclass: Het geheim van de succesvolle belegger LYNX Masterclass: Het geheim van de succesvolle belegger Tycho Schaaf & Tim van der Vliet 7 juni 2018 Sprekers Tycho Schaaf Beleggingsspecialist bij LYNX Tim van der Vliet Professioneel beurshandelaar

Nadere informatie

On-site onderzoeken en risicomanagement beleggingen. Martin van der Pot. Montae educatiesessie, 27 september 2017, Utrecht

On-site onderzoeken en risicomanagement beleggingen. Martin van der Pot. Montae educatiesessie, 27 september 2017, Utrecht On-site onderzoeken en risicomanagement beleggingen Martin van der Pot Montae educatiesessie, 27 september 2017, Utrecht Agenda Wat gaan we doen 1. On-site onderzoeken what to expect 2. Risicomanagement

Nadere informatie

Bijenvolk of organisatie?

Bijenvolk of organisatie? Bijenvolk of organisatie? Bijenvolk systemisch bekeken Zelfregulering ten dienste van het geheel Samenhang en uitwisseling Zelfregulering en vitaliteit What s in a name Systemisch..of systematisch Systematisch

Nadere informatie

TRAINING POSITIEVER DENKEN, LEVEN, WERKEN

TRAINING POSITIEVER DENKEN, LEVEN, WERKEN TRAINING POSITIEVER DENKEN, LEVEN, WERKEN INHOUD De training is gebaseerd op 7 hoofdonderwerpen. De 7 sleutels tot positieve verandering: 1. Bevorder je positieve emoties 2. Denk positiever 3. Waardeer

Nadere informatie

ZONDER RISICO S GEEN TOEKOMST. Workshop Koninklijke NEN Edwin Martherus MSc Amersfoort 15 mei 2018

ZONDER RISICO S GEEN TOEKOMST. Workshop Koninklijke NEN Edwin Martherus MSc Amersfoort 15 mei 2018 ZONDER RISICO S GEEN TOEKOMST Workshop Koninklijke NEN Edwin Martherus MSc Amersfoort 15 mei 2018 Zonder risico s rijd je achteraan Max Verstappen 33 Paspoort Edwin Martherus 20 jaar ervaring met risicomanagement,

Nadere informatie

T A S K. Wim Dubbink. Winst & Verlies. over zelfverbetering en morele excuses TASK. 13 mei 2015

T A S K. Wim Dubbink. Winst & Verlies. over zelfverbetering en morele excuses TASK. 13 mei 2015 T A S K Wim Dubbink 13 mei 2015 Winst & Verlies over zelfverbetering en morele excuses Waarom is een wethouder corrupt? Waarom schendt een Tweede Kamerlid de integriteitsregels? Waarom speculeert een directeur

Nadere informatie

Geen verbouwing zonder PRI

Geen verbouwing zonder PRI Geen verbouwing zonder PRI Symposium Luchtbehandeling Operatiekamer Drs. G. Gerritsen Manager Kwaliteit Rijnstate Arnhem Risicomanagement = Welke risico s heeft het totale ziekenhuis op schade? (= risicoprofiel

Nadere informatie

De ambtenaar als ambassadeur aan de slag met social business Door: Jochem Koole

De ambtenaar als ambassadeur aan de slag met social business Door: Jochem Koole De ambtenaar als ambassadeur aan de slag met social business Door: Jochem Koole Sociale media hebben individuen meer macht gegeven. De wereldwijde beschikbaarheid van gratis online netwerken, zoals Facebook,

Nadere informatie

LIO NOREA bijeenkomst 4 februari 2019

LIO NOREA bijeenkomst 4 februari 2019 LIO NOREA bijeenkomst 4 februari 2019 DNB meting inzake informatiebeveiliging door Self Assessments CZ 4-2-2019 "Het COBIT model is net een set winterbanden" Soms doen ze wat maar echt nodig heb je ze

Nadere informatie

Oefenvragen Middle Management B - Persoonlijke effectiviteit

Oefenvragen Middle Management B - Persoonlijke effectiviteit Oefenvragen Middle Management B - Persoonlijke effectiviteit 1. Waarom is het voor managers zo belangrijk om een (persoonlijke) visie te hebben? A. Het stelt je in staat om anderen erbij te betrekken en

Nadere informatie

Communicatie bij implementatie

Communicatie bij implementatie Communicatie bij implementatie Hoe je met een duidelijk communicatieplan software-implementaties positief beïnvloedt Een software systeem implementeren heeft, naast de nodige technische uitdagingen, ook

Nadere informatie

Code Cursusnaam block Ects Organization Theory Organization Development Relations and Networks of Organizations 4 6

Code Cursusnaam block Ects Organization Theory Organization Development Relations and Networks of Organizations 4 6 Minor Organisatiewetenschappen (Organization Studies) 441074 Organization Theory 2 6 441079 Organization Development 3 6 Choose 1 of the following 2 courses: 441057 Relations and Networks of Organizations

Nadere informatie

EXIN WORKFORCE READINESS professional

EXIN WORKFORCE READINESS professional EXIN WORKFORCE READINESS professional DE ERVARING LEERT ICT is overal. Het is in het leven verweven geraakt. In een wereld waarin alles steeds sneller verandert, is het lastig te bepalen wat er nodig is

Nadere informatie

Total Respect Management Cyclus

Total Respect Management Cyclus Total Respect Management Cyclus Leer excellent leiding te geven en onderneem op een duurzame manier, met excellente resultaten als gevolg Hoe komt het dat bedrijven zoals Torfs, Colruyt, Umicore of Apple

Nadere informatie

- CONTROLLERS CIRCLE 12 juni 2012-

- CONTROLLERS CIRCLE 12 juni 2012- - CONTROLLERS CIRCLE 12 juni 2012- Martin Jager Partner BDO Westfriesland - CONTROLLERS CIRCLE 12 juni 2012- De Controller van de 21 e Eeuw Dr. André de Waal MBA 12 juni 2012 Controllers Circle West-Friesland

Nadere informatie

Maak van je bedrijf een toporganisabe!

Maak van je bedrijf een toporganisabe! Maak van je bedrijf een toporganisabe! De afbeelding kan niet worden weergegeven. Mogelijk is er onvoldoende geheugen beschikbaar om de afbeelding te openen of is de afbeelding beschadigd. Start de computer

Nadere informatie

Hoezo dé nieuwe ISO-normen?

Hoezo dé nieuwe ISO-normen? De nieuwe ISO-normen Dick Hortensius Senior consultant Managementsystemen NEN Milieu & Maatschappij dick.hortensius@nen.nl 1 Hoezo dé nieuwe ISO-normen? 2 1 De cijfers voor Nederland (eind 2013) Norm Aantal

Nadere informatie

Course material. B.A.M. Trainingen: Over de grens training. April 2015 V1.1

Course material. B.A.M. Trainingen: Over de grens training. April 2015 V1.1 Course material B.A.M. Trainingen: Over de grens training April 2015 V1.1 Inhoudsopgave Inhoudsopgave... 2 Inleiding... 3 Informatie... 4 Hoe kan ik me inschrijven?... 6 Inleiding Veel mensen leven hun

Nadere informatie

Menukaart Loopbaanevents. Investeer in jouw talent

Menukaart Loopbaanevents. Investeer in jouw talent Menukaart Loopbaanevents Investeer in jouw talent Inhoud 1. LOOPBAANEVENTS OP LOCATIE... 3 Inleiding... 3 Praktisch... 3 2. TALENT ONTWIKKELEN ( TALENTMANAGEMENT)... 4 (her)ken je Talent/ Kernkwaliteiten...

Nadere informatie

Best Practice Seminar 14 NOVEMBER 2013

Best Practice Seminar 14 NOVEMBER 2013 Best Practice Seminar 14 NOVEMBER 2013 14.00: Welkom Best Practice Seminar 14.10: Centraal PMO als middelpunt van projecten en programma s Yvonne Veenma, Stedin 14.50: Pauze 15.30: Governance in een Enterprise

Nadere informatie

Rollen in Risk Management

Rollen in Risk Management Rollen in Risk Management 10 oktober 2009 1 Inleiding In de afgelopen maanden heeft de Enterprise Risk Management-werkgroep een tweetal columns op de IIA website gepubliceerd: 1. Een algemene inleiding

Nadere informatie

Risicogestuurd Kwaliteitsmanagement

Risicogestuurd Kwaliteitsmanagement Risicogestuurd Kwaliteitsmanagement Dr. Ir. Martin van Staveren MBA Wie? Martin van Staveren Staat voor andersomgaan met risico s. Adviseur Docent Auteur 1 Trend 1: VUCA wereld Trend 2: maatschappij Vertrouwen

Nadere informatie