voeding & ramadan Gezondheidtips tijdens de ramadan Fatma Alakay docent Han, interculturele trainer mei 2012
|
|
- Melanie Bakker
- 8 jaren geleden
- Aantal bezoeken:
Transcriptie
1 Gezondheidstip tijdens de ramadan Fatma Alakay docent HAN; opleiding voeding en Diëtetiek, Interculturele communicatie trainer 10 mei 2012 Lezing studie ochtend medilex ramadan en gezondheid Inleiding Ramadan is de negende maand van de islamitische maankalender. Deze islamitische kalender is gebaseerd op het maanstelsel. Volgens dit stelsel duurt een maand 29 of 30 dagen en telt het jaar 354 dagen. Het is dus 11 dagen korter dan het zonnejaar. Daarom schuift de ramadan elk jaar een stukje op en is dus niet aan een vast seizoen gebonden. Nu vindt de ramadan in de zomer plaats, maar over een paar jaar begint die in de lente. Tijdens de ramadan word je geacht tussen zonsopgang en zonsondergang te vasten. Dat wil zeggen, je mag niets eten of drinken, roken, kwaadspreken, roddelen en geen seksuele omgang hebben met je partner. Na de zonsondergang gaan families, buren en vrienden vaak gezamenlijk eten en drinken. Er wordt van je verwacht dat je behoeftigen voedt en kleedt. Dit gebeurt vaak door speciale giften aan goede doelen. De maand ramadan is volgens de islam een maand van tolerantie, liefdadigheid, verbroedering en bezinning, waarin mensen extra verdraagzaam, toeschietelijk en vrijgevig zijn. Eenheid en saamhorigheid tussen mensen onderling behoren dan centraal te staan. Vaak wordt deze periode ook gezien als een periode om je zelf weer een gezonde leefstijl aan te leren. Vasten kan je bewuster maken van je eetpatroon en kan meer begrip kweken voor de armen onder ons. De koran stelt voor om een uitzondering te maken voor (chronisch) zieken en zwangeren. Toch willen veel islamitische patiënten zo veel mogelijk meedoen aan de vastentijd in het kader van hun religieuze beleving. Zij nemen dan bij voorbeeld gedurende de vastentijd hun geneesmiddelen niet volgens voorschrift in en dat kan tot gezondheidsrisico s leiden. Maar ze kunnen ook risico s lopen als ze tijdens het vasten medicatievoorschriften strikt opvolgen. Daarom is specifieke aandacht nodig voor chronisch zieken wanneer ze vasten. Zo kan de bloedsuikerspiegel bij diabeten ontregeld raken, wanneer ze hun medicatie naar eigen inzicht toepassen. Maar ook kan het lichaam anders dan normaal op medicatie reageren tijdens de vasten periode. Voor zwangere vrouwen is het van belang dat zij juist in het eerste en tweede trimester gewoon eten en drinken omdat juist in die periode de nog ongeboren baby zich sterk gaat ontwikkelen. Voor vrouwen die borstvoeding geven, is juist het vasten moeilijk vol te houden omdat ze dan niet genoeg vocht kunnen aanvullen. Hun borstvoeding kan dan achteruit gaan en het kind krijgt dan te weinig binnen. In dit artikel staat centraal wat het vasten doet met het lichaam aan de hand van de volgende vragen: Hoe kan iemand die vast gezondheidsproblemen voorkomen? Welke informatie en adviezen moeten deelnemers aan de ramadan krijgen zodat ze bewust zijn van de mogelijke risico s? En hoe kunnen zij betere keuzes maken om gezondheidsproblemen te voorkomen of te verminderen? Ramadan en gezondheid De maand Ramadan is een geweldige kans om je te concentreren op het (opnieuw) vinden van een evenwichtige en gezonde leefstijl. Door te vasten kun je leren hoe je je eetgewoonten verbetert en bovendien train je je zelfbeheersing en discipline. Tijdens de maand Ramadan gun je je maag en darmen een pauze, en daardoor kan het lichaam afvalstoffen afdrijven.
2 Eten en drinken is van directe invloed op de gezondheid van mensen. En juist daarom moedigt de islam moslims aan om ervoor te zorgen dat ze zich bewust van hun gezondheid zijn. De Profeet Mohammed (saw) heeft gezegd: "Maak gebruik van de goede gezondheid voor ziekten u treffen ". Hij wilde aangeven dat moslims een gezonde leefstijl moesten nastreven die een evenwichtig dieet, regelmatige geestelijke en lichamelijke oefening en een evenwicht tussen materiële en geestelijke behoeften omvat. Vasten kan daarom voordelen bieden op drie vlakken: 1. Spirituele voordelen Het vasten leert de mens zichzelf te bedwingen en kan hem de eigenschappen aanleren van discipline, uithoudingsvermogen en vooral zelfbeheersing. Hij houdt door het vasten lusten en begeerte beter onder controle. Ook draagt het vasten bij aan respect ten aanzien van de medemens en God. 2. Sociale voordelen Het vasten versterkt een gevoel van verbondenheid tussen mensen onderling. Mensen die deelnemen aan de ramadan, zijn zich er van bewust dat iedereen zich in dezelfde periode onthoudt en volgens hetzelfde vaste dagritme. Bovendien tonen ze in deze periode hun medeleven met de minder bedeelden. Kortom, mensen houden (meer) rekening met elkaar en worden aangemoedigd om barmhartiger voor elkaar te zijn. 3. Fysieke voordelen Het is medisch bewezen dat het vasten van positieve invloed is op het lichaam. Het lichaam zuivert zich en ontdoet zich van achtergebleven schadelijke stoffen. Op die manier raakt het lichaam overtollig vocht en vet kwijt. Daarnaast geeft het hart en zenuwstelsel rust en bevordert de bloedsomloop. Het kan zelfs sommige allergieën genezen. Wat gebeurt fysiologisch met het lichaam tijdens het vasten? De veranderingen die optreden in het lichaam zijn afhankelijk van de tijd en van de duur van het vasten. Het lichaam komt na acht uur van de laatste genoten maaltijd in vasten periode, als alle voedingsstoffen uit het voedsel zijn opgenomen via de darmen. In de normale toestand wordt glucose, dit wordt opgeslagen in de lever en spieren, als belangrijkste energiebron gebruikt voor het lichaam. Dat gebeurt ook tijdens het vasten. Wanneer deze energiebron op is, gaat het lichaam over naar opgeslagen vet. Wanneer iemand langdurig vast en zich dagen tot weken eten ontzegt, gaat het lichaam ook eiwitten als energiebron gebruiken. Het gaat om eiwitten die vrijkomen uit de afbraak van spierweefsel, en om die reden zien mensen die verhongeren, er uitgemergeld en zeer zwak uit. Omdat de ramadan zich alleen uitstrekt van zonsopgang tot zonsondergang, is er volop gelegenheid om de energievoorraad aan te vullen voor de zonsopgang en na zonsondergang. Het gebruik van vet voor energie helpt om gewicht te verliezen, om spieren niet aan te tasten, en op de lange termijn kan het zelfs het cholesterolgehalte en de bloeddruk verlagen. Doordat het lichaam vet als energiebron gaat verbruiken, zal het opgeslagen toxine in vet worden opgelost en uit het lichaam worden verwijderd. Na een paar dagen vasten, kun je een verhoogd gehalte aan bepaalde hormonen in het bloed (endorfines) vinden. Dit resulteert in een hogere graad van alertheid en een algeheel gevoel van geestelijk welzijn. Gezonde Voeding tijdens het vasten Omdat tijdens de ramadan periode wel dagelijks gewoon wordt gegeten zou je denken dat het lichaam geen schade kan ondervinden. Toch is een gezonde voeding en vochtinname van groot belang. De nieren zorgen er bij voorbeeld voor dat het lichaam de voorraad van water en zouten, zoals natrium en kalium reguleert. Toch kunnen deze stoffen verloren gaan door het zweten. Om te voorkomen dat het lichaam spier(weefsel) afbreekt, moeten maaltijden 'energie-voedsel' bevatten, zoals koolhydraten en (in beperkte mate) vet.
3 Voorbereiding voor de ramadan De ramadan is een geschikte periode om na te denken over je voedingsgewoonte en om die gewoonte eventueel te veranderen. Het is verstandig om je voeding en leefgewoontes al aan te passen voordat de ramadan start. Als je veel koffie drinkt overdag, is het raadzaam je koffieconsumptie af te bouwen. Als je lichaam gewend is veel koffie binnen te krijgen, gaat het dat die eerste dagen ook missen. Door geleidelijk aan te minderen in de dagen of de week voordat de ramadan begint, maak je de overgang minder groot. Dat zorgt er voor dat je in het begin van de ramadan minder last van hoofdpijn kunt hebben. Mocht je roken dan is de ramadan ook een geschikt moment om te minderen of er zelfs helemaal mee te stoppen. Je zult heel wat uren niet kunnen roken. Het is verstandig om niet meteen na het iftar een sigaret op te steken, maar die tijd juist te benutten voor de aanvulling van vocht. De ramadan valt dit jaar in de zomer en dat betekent een kortere periode van eten en drinken dan in andere seizoenen. De tijd om vocht aan te vullen is dus ook korter. Mocht je voorbereidingen treffen (gerechten klaar maken en invriezen), pas dan de recepten aan. Vervang echte boter door margarine of olijfolie. Let er ook op om de hoeveelheid aan te passen. En pas de hoeveelheid aan. Zoek op internet naar gezonde recepten en vraag aan een diëtiste wat voor alternatieve bereidingwijze je kunt toepassen. En je kunt natuurlijk ook gezonde recepten met vrienden uitwisselen.. Hoeveelheid voeding Te veel eten wordt afgeraden in de islam. Wereldse begeerten zouden de mens trager maken en zijn ziel mat maken. Ze belemmeren geestelijke groei en verergeren lichamelijke kwalen. Helaas laat de praktijk zien dat juist in de ramadan te veel wordt gegeten. Voorbereidingen voor de ramadan beginnen vaak al een paar maanden van te voren. Vrouwen komen bij elkaar en gaan gerechten klaarmaken om deze dan in te vriezen. Denk hierbij aan verschillende soorten deegproducten en andere gerechten. Als iemand gasten heeft voor (de iftar = ontvasten) eten, dan is er extra veel gekookt en is er keus uit meerdere gerechten. Omdat er in deze maand veel samen wordt gegeten, is het net of je bijna de hele maand feestmaaltijden eet. De hoeveelheden heerlijk eten op tafel nodigen uit om te veel te eten en dat kan haaks staan op het ware doel van de ramadan. Dat is namelijk om honger te ervaren, begeerte in te tomen en proberen om de ziel te versterken in vroomheid. In de koran en in overlevering van de Profeet Mohammed (vzmh) is er een aantal regels voorgeschreven over eten en eetgewoontes. Deze regels kunnen van belang zijn voor een gezonde leefstijl. Hieronder staan een paar citaten de citaten met de verwijzingen: In de Heilige Koran: "Eet en drinkt vrij, maar verkwist niet." (Surah Al-Araf, 07:31) Eet van de goede dingen, waarmee wij jullie hebben voorzien en overdrijf niet (Surah 20:81) Van heilige profeet Mohammed (vzmh) De stam van adam vult geen slechter dan zijn eigen maag. Laat de stam van adam een paar mondjes vol nemen om zijn ledematen te versterken. Als het mogelijk is dan: Één derde van de maag voor het voedsel Een derde voor drinken Een derde voor iemands adem (an-nassa i en al Tirmidhi)
4 Tip: Probeer niet te veel te eten; hoe meer er gegeten wordt, hoe meer energie het lichaam nodig heeft dit te verwerken en hoe groter de kans bestaat dat u lichamelijke klachten krijgt. Bovendien kunt u aankomen. - Schep daarom niet te veel op. - Eet niet te snel. Kauw goed en rustig. Het lichaam krijgt de tijd om te wennen aan het weer eten. Uw lichaam zal dan op tijd aangeven dat u genoeg hebt gegeten. - En eet niet te veel verschillende gerechten tegelijkertijd. Als er twee vleesgerechten zijn, kies dan voor één ervan. - Eet zoveel mogelijk ingrediënten waar uw lichaam aan gewend is. Om te zorgen dat u alle belangrijke voedingsstoffen binnen krijgt, kunt u erop letten om gezond te eten. Dat wil zeggen dat u ook op uw voedingspatroon moet letten. Een gezond voedingspatroon bestaat uit drie hoofdmaaltijden (ontbijt, middagmaaltijd en avondmaaltijd) en maximaal twee of drie tussendoortjes. Verdeling en het eet momenten van voeding Voeding tijdens de ramadan moet niet te veel verschillen van wat iemand is gewend te eten. Zo voorkom je dat je maag en darmen last krijgen in de periode dat je weer mag eten. Het grootste deel van de gezondheidsproblemen ontstaat juist door te veel of te zwaar te eten. De kans bestaat dat iemand te vet of te eenzijdig eet. Zeker in de zomerperiode wanneer de dagen langer zijn, slaapt men vaak minder en dat kan lichamelijke klachten in de hand werken. Het is belangrijk om matig te eten en om vooral producten te kiezen uit wat dagelijks wordt aanbevolen in de voedingsschijf. Op die manier verloopt de ramadan periode toch prettig voor iemand die vast. In de ramadan kunnen de dagelijks voedingsgewoonten veranderen doordat de eetmomenten verschuiven. In plaats van 3 keer een maaltijd per dag zijn er vaak maar één of twee eetmomenten. Veel mensen blijven in de ochtend doorslapen en missen dan de mogelijkheid om voor zonsopgang te eten. Het is juist van belang om het ontbijt (suhur) niet over te staan. Het ontbijt is de belangrijkste maaltijd van de dag die daarom ook "Sunnat-e-Muakkadah (benadrukte Sunnah)" wordt genoemd. Uit onderzoeken blijkt dat het ontbijt (het breken van de nachtvasten) essentiële voedingsstoffen biedt die nodig zijn voor concentratie en die helpen voorkomen dat je te snel last krijgt van een hongergevoel, hoofdpijn, vermoeidheid, slaperigheid en rusteloosheid. Het ontbijt zorgt ervoor dat de stofwisseling op gang komt. Ontbijten buiten de ramadan periode is daarom ook van belang!!
5 Tips: Het eetmoment kan anders zijn tijdens de ramadan - meestal eet u slechts twee keer. 1. Suhur : Voor de ochtendzon een ontbijt. 2. Iftar : het moment dat het vasten wordt verbroken door een warme maaltijd. U kunt de drie maaltijden (of liever eetmomenten) wel aanhouden door de volgende verdeling te maken: 1. suhur (ontbijt) 2. iftar (warme maaltijd) 3. na het avondgebed (taraweeh) een lichte maaltijd te eten. Meestal worden tijdens de ramadan speciale gerechten klaargemaakt en vaak bestaat een Iftar-maaltijd uit meerdere gerechten. Eet kleine hoeveelheden. Vermijd gefrituurde gerechten, gebruik bij de bereiding niet te veel vet en niet te veel kruiden en maak de gerechten niet te pittig. Dat voorkomt dat u last krijgt van uw maag of darmen. Die hebben immers de hele dag gerust. Sommige gerechten kunnen dan zwaar vallen. Soort voeding Vaak willen moeders extra lekkers of speciale gerechten koken voor kinderen als beloning voor het meedoen aan de ramadan. Ze laten de menukeuze dan soms aan hun kinderen over. Maar het is natuurlijk belangrijk om te bedenken of die gerechten voedzaam zijn en of ze voor een goede balans zorgen. Bijvoorbeeld: Een vleesgerecht/ visgerecht Groente (gekookt / rauwkost) Vezelrijk producten ( bijv. rijst, bruin brood, aardappels,volkoren pasta, peulvruchten) Zoals hierboven genoemd, is het ontbijt oftewel suhur een belangrijk eetmoment van de dag (met name wegens de lange uren van vasten die volgen). Het is goed om zogenaamde 'complexe koolhydraten' of langzaam te verteren voedsel te eten, waardoor vastende mensen trouwens ook minder snel een hongergevoel zullen hebben tijdens de dag. Deze complexe koolhydraten zijn te vinden in voedingsmiddelen die granen en zaden, zoals gerst, tarwe, haver, gierst, griesmeel, bonen, linzen, zilvervliesrijst etc. bevatten. Vezelrijk voedsel wordt langzaam verteerd en je kunt hierbij denken aan zemelen, granen, volkoren, granen en zaden, aardappelen, groenten zoals groene bonen en bijna alle fruit, waaronder abrikozen, pruimen, vijgen, enz. Tip: Vaak wordt aan het begin van de maaltijd en na de maaltijd nog zoetigheid geserveerd. Maar let op:zoetigheid bevat wel veel calorieën. Dit is dus niet echt voedzame voeding. Ook gaat het lichaam tijdens de ramadan anders om met de binnengekregen energie. Omdat u overdag niet eet, verbruikt het lichaam minder. Meestal worden baklava, chebakia of andere zoetigheden gegeten. Het is beter om fruit, dadels of een schaaltje yoghurt met fruit te eten. Als u een keer te veel hebt gegeten, zorg dan de volgende dag dat u minder of geen zoetigheden eet. Beperk het drinken van koffie of cafeïne houdende dranken en gewone thee; ze onttrekken vocht aan het lichaam. Drink veel water en kruidenthee, groene thee met nana (=verse munt bladen) zonder suiker.
6 Door de profeet Mohammed (vzmh) werd het volgende aanbevolen: een goede manier om het vasten te breken is om te beginnen met een of twee dadels en een slokje water. Dadels zullen de nodige energie geven om snel de bloedsuikerspiegel hoger te krijgen. Dadels bevatten naast koolhydraten ook vezels, kalium en magnesium. Met vruchtensap beginnen is ook een goed alternatief. Veel van de voedingsmiddelen die worden aanbevolen in de Heilige Koran en de Sunnah (de profetische tradities) komen ook overeen met de voedingsrichtlijnen voor een gezond dieet. De Heilige Profeet Mohammed (saw) dronk veel melk en at veel dadels, lams- en schapenvlees en haver. Groenten en fruit, zoals olijven, uien, komkommer, vijgen, dadels, druiven en peulvruchten zoals linzen worden in de Heilige Koran genoemd als gezonde voeding. Verder wordt het eten van vis gestimuleerd. Rust, Beweging, vocht en ramadan Sommige deelnemers aan de ramadan zullen het als een zeer intensieve en drukke periode beleven. Het is lastig om dan activiteiten goed over de hele dag te verdelen. Je moet een afgewogen balans zien te vinden voor lbada (gebed en andere religieuze activiteiten), slaap, studie, werk en fysieke activiteiten of sporten. Een goede balans draagt bij aan een gezonder lichaam en geest. Bewegen tijdens ramadan is ook belangrijk. Vaak zijn de dagen tijdens ramadan vrij snel vol gepland met dagelijkse taken, bijvoorbeeld met de bereiding van maaltijden, moskee- en familiebezoeken. Het is niet altijd mogelijk overdag te sporten. Probeer wel zoveel mogelijk te bewegen. Je kunt na het eten gaan wandelen. Als je naar de moskee gaat, neem dan de fiets of ga lopen. Neem vaker de trap. Als je overdag wilt gaan sporten, let er dan op dat je niet te hard gaat sporten. Hierdoor verlies je te veel vocht. Door te vasten kunt u het vocht niet aanvullen. En als het warme zomer is kan het lichaam meer behoefte hebben aan vocht. U wordt dan duizelig en krijgt hoofdpijn. Het is niet altijd mogelijk om het wat rustiger aan te doen op het werk. Maar indien mogelijk zou je diensten kunnen ruilen of vakantie opnemen tijdens ramadan. Let op door vasten kan men een verminderd reactievermogen door vermoeidheid hebben. Soms kan dat in werk situatie gevaarlijk situatie ontstaan. Voor de hulpverleners Wanneer u bij een patiënten of cliënten het vermoeden heeft dat ze moslim zijn (bijv. en dat ze van Marokkaans of Turks zijn) en misschien meedoen aan de ramadan, is het goed om wat vragen te stellen over de ramadan. Op basis van de antwoorden en natuurlijk de medische gegevens van cliënt kunt u een inschatting maken of er een risico is voor patiënt / cliënt. Ondanks dat er in de religie duidelijk adviezen zijn gegeven over wanneer wel en wanneer niet te vasten zullen er toch patiënten zijn met chronische ziekten die wel willen vasten. Zij zetten daarbij vooral zichzelf onder druk, meer dan dat hun omgeving dat zal doen. Maar door te weinig kennis over het functioneren van hun eigen lichaam en ziekte beeld kunnen mensen niet goed een keuze maken. Het is daarom wel belangrijk dat patiënten en cliënten genoeg praktische informatie adviezen krijgen en vaardigheid aanleert om gezonde keuze kan maken zonder dat hun gezondheid gaat onder gaat lijden. Tip: Voor de start van de ramadan periode is het mogelijk om te kijken wat voor informatie u kunt downloaden en eventueel mee kunt geven aan patiënten.(zie in bron vermelding en links van dit artikel.) Zoek uit wanneer de ramadan gaat starten Bezoek eens zelf de organisaties die tijdens de ramadan activiteiten organiseren (in de moskee worden ook iftar maaltijden georganiseerd voor buurt of moskee bezoekers). Schuif een keer aan.
7 Voorbeelden van maaltijdverdeling over een vastendag: Voorbeeld 1 Suhur: 1 portie: kom met ontbijtgranen met melk 1 portie fruit: appel, banaan of ander fruit Iftar: 1 of 2 dadels Soep 1 portie: kip (zonder vel) 1 portie rijst Groente Salade Fruit Voorbeeld 3 Suhur: Soep Brood Handvol gedroogde fruit Iftar: Pita brood met kip Salade 1 shabakia Voorbeeld 2 Suhur: 1 portie muesli of ontbijtgranen met melk Brood met beleg Portie fruit: appel, peer, of 2 mandarijnen Iftar: 1 of twee dadels soep 1 portie vis 1 portie rijst 1 portie groente 2 stuk baklava Na het taraweeh (het gemeenschappelijke gebed in de moskee) kunt u thuis nog een lichte maaltijd eten. U kunt kiezen uit het volgende: 2 crackers met kaas tonijn met gebakken aardappelen 2 biscuitjes met thee yoghurt (125 gr) met fruit volkorenbrood met beleg handvol noten fruit niet vaker dan 1x per week gefrituurde voedingsmiddel eten. Bron en links Het bespreken van het vasten tijdens de ramadan.tijdschrift voor praktijkondersteuning 2009, nummer 4: , Eten en drinken tijdens ramadan. Boekje met visueel illustratie van Eten en drinken tijdens de maand Ramadan. En met tips over gezondheid, gewicht en medicijngebruik in de vastenmaand. (2011) To Remind You Artikelen over ramadan en gezondheid. Huisarts en Wetenschap 49 (2006) nr. 10: Artikelen over ramadan en gezondheid, gericht op huisartsen. Buitelaar Marjo - Gelder Geert Jan van (1995 ). Eet van de goede dingen! Coutinho Alakay, F. (2008). Gezondheidtips tijdens ramadan. NIGZ Alakay,F. Lesmodule vetc, Ramadan en gezondheid (2007), NIGZ Drewes, M; Alakay, F. (2008) Praten platen over Diabetes. NIGZ Noot : Meer informatie? Of wil je het artikel gebruiken dan vooraf u contact opnemen met Fatma Alakay, f_alakay@yahoo.com.
1. Verdeling tijdens de ramadan 2. Het Suikerfeest
1. Verdeling tijdens de ramadan 2. Het Suikerfeest 4. Goede indeling van het bord 3. Goede vulling van het bord 6. Goede hoeveelheid kiezen 5. Goede keuze maken 8. Drink geen vruchtensap 7. Gedroogd of
Nadere informatieEet smakelijk René de Groot 15-06-2014
Eet smakelijk René de Groot 15-06-2014 Inhoudsopgave: Kennis testen Waar is voeding eigenlijk goed voor? Waarmee moeten we dan ontbijten? Bloedsuiker spiegel Calorieën?? Schijf van 5 Hoeveel calorieën
Nadere informatieDIABETES EN RAMADAN. U bent DIABETESPATIENT en WENST MEE TE DOEN AAN HET VASTEN TIJDENS DE RAMADAN? Deze brochure is voor u bestemd!
DIABETES EN RAMADAN U bent DIABETESPATIENT en WENST MEE TE DOEN AAN HET VASTEN TIJDENS DE RAMADAN? Deze brochure is voor u bestemd! Deze brochure vervangt in geen enkel geval het advies van een bevoegde
Nadere informatieBeknopte informatie over de Ramadan
Beknopte informatie over de Ramadan ] لونلدية - dutch [ nederlands - revisie: Yassien Abo Abdillah Kantoor voor da'wa Rabwah (Riyad) 2013-1434 Islam voor iedereen معلومات موجزة عن شهر رمضان» بة ال اهلونلدية
Nadere informatie(Risico op) ondervoeding
(Risico op) ondervoeding Op oudere leeftijd is het soms lastig om regelmatig, gezond en voldoende te eten. Dit kan uiteindelijk leiden tot een verminderde voedingstoestand en zelfs ondervoeding. Dit komt
Nadere informatiePATIËNTEN INFORMATIE. Ondervoeding. in het ziekenhuis Afdeling Diëtetiek
PATIËNTEN INFORMATIE Ondervoeding in het ziekenhuis Afdeling Diëtetiek Ondervoeding bij ziekte Ondervoeding door ziekte is in ziekenhuizen een veel voorkomend probleem. Ongeveer 1 op de 4 patiënten is
Nadere informatieDeze brochure is gebaseerd op de NDF Voedingsrichtlijn Diabetes. Lekker. en gezond eten met diabetes
Deze brochure is gebaseerd op de NDF Voedingsrichtlijn Diabetes Lekker en gezond eten met diabetes 3 Gezond eten heeft zin Met diabetes heb je extra veel plezier van gezond eten: je zit lekkerder in je
Nadere informatieVoedingsadviezen na een Whipple-operatie
Voedingsadviezen na een Whipple-operatie Albert Schweitzer ziekenhuis september 2014 pavo 1127 Inleiding U heeft een Whipple-operatie gehad waarbij (een deel van) uw alvleesklier is verwijderd. Na de operatie
Nadere informatieHealth Products. Slank Shake gebruikers handleiding
Health Products Slank Shake gebruikers handleiding WERKING. Insuline & Glucagon Aankomen en afvallen gaan beide terug op de hormonen insuline en glucagon. Door het eten van verkeerde koolhydraten (snelle
Nadere informatieRamadan & diabetes. Dr. Latifa Ben Messaoud 18.03.2016
Ramadan & diabetes Dr. Latifa Ben Messaoud 18.03.2016 Inhoudstafel Betekenis van ramadan Ramadan in 2016 Wie is verplicht om te vasten? Wie is vrijgesteld van het vasten? Beweegredenen om te vasten Hoe
Nadere informatieVezels Elke dag D752-
Vezels Elke dag Wat zijn vezels? Vezels zijn stoffen uit planten. Ze zitten onder andere in groente, fruit en brood. Het maagdarmkanaal kan vezels niet verteren. Wat gebeurt er dan wel mee? Ze komen in
Nadere informatieDe Ramadan is de negende maand van de Islamitische kalender en tevens vastenmaand. Dit jaar zal het beginnen op 20/07/2012.
Ramadan en diabetes Inhoud artikel De Ramadan is de negende maand van de Islamitische kalender en tevens vastenmaand. Dit jaar zal het beginnen op 20/07/2012. Wie is verplicht om te vasten? Wie heeft een
Nadere informatievoorkomen van ondervoeding bij ouderen ZorgSaam
voorkomen van ondervoeding bij ouderen ZorgSaam 1 2 VOORKOMEN VAN ONDERVOEDING BIJ OUDEREN Bij het bezoek op de polikliniek is u een aantal vragen gesteld over gewichtsverlies en uw eetlust. Hiermee wordt
Nadere informatie0 gij gelovigen, het vasten is u voorgeschreven zoals het degenen die voor u waren was voorgeschreven, opdat gij vroom zult zijn.
0 gij gelovigen, het vasten is u voorgeschreven zoals het degenen die voor u waren was voorgeschreven, opdat gij vroom zult zijn. (Koran 2:183) Ramadan De Ramadan is een bijzondere maand voor moslims,
Nadere informatieVoorkom Zwangerschapsdiabetes
Voorkom Zwangerschapsdiabetes Steeds meer zwangere vrouwen krijgen zwangerschapsdiabetes (zwangerschapssuiker). Deze folder geeft informatie over gezond eten en bewegen tijdens zwangerschap. Wat is zwangerschapsdiabetes?
Nadere informatieVOEDING OP DE BUURDERIJ
VOEDING OP DE BUURDERIJ De voeding op de Buurderij voldoet aan de richtlijnen Gezonde Voeding van het Voedingscentrum. Per 1 januari 2018 is er gemiddeld 6,60 beschikbaar per bewoner per dag voor het eten.
Nadere informatieInhoud. Voorwoord 3. Voeding 6. Slaap 22. Houding 30. Naar de dokter 37. Kleding 65. Mode 74. Kleding wassen 77
Inhoud Voorwoord 3 Voeding 6 Slaap 22 Houding 30 Naar de dokter 37 Kleding 65 Mode 74 Kleding wassen 77 6 VOEDING Weet wat je eet Je eet elke dag. Alles wat je eet (en drinkt) heet voeding. Is elke voeding
Nadere informatievoedingsadvies bij hypoglykemie
voedingsadvies bij hypoglykemie (te laag bloedglucose) 1 2 Inleiding Mogelijke klachten Wanneer u last heeft van een te lage bloedglucose (hypoglykemie) kunnen de volgende klachten zich voordoen: trillen,
Nadere informatieDeze brochure is gebaseerd op de NDF Voedingsrichtlijn Diabetes. Lekker. en gezond eten met diabetes
Deze brochure is gebaseerd op de NDF Voedingsrichtlijn Diabetes Lekker en gezond eten met diabetes 3 Gezond eten heeft zin Met diabetes heb je extra veel plezier van gezond eten: je zit lekkerder in je
Nadere informatieDieetadviezen voor mensen met een colostoma
Dieetadviezen voor mensen met een colostoma Naam : Datum : Specialist : Diëtist : Telefoonnummer : o (0223) 69 69 16 o (0223) 69 69 27 o (0223) 69 62 81 o (0223) 69 63 29 1 Inhoud pag. 1. Inleiding...
Nadere informatieVoedingsadvies bij hypoglykemie (te laag bloedglucose) Voedingsadvies
Voedingsadvies bij hypoglykemie (te laag bloedglucose) Wanneer u last heeft van een te lage bloedglucose (hypoglykemie) kunnen de volgende klachten zich voordoen: trillen, transpireren, bleekheid, duizeligheid,
Nadere informatieWie ben ik? Naam: Maud van der Meer. Plaats: Eindhoven. Sport: wedstrijdzwemmen ( EK, WK en OS) Studie: (sport) voedingsdeskundige
Wie ben ik? Naam: Maud van der Meer Plaats: Eindhoven Sport: wedstrijdzwemmen ( EK, WK en OS) Studie: (sport) voedingsdeskundige Workshop voeding Doel Basisvoeding Van theorie naar praktijk Sportspecifieke
Nadere informatieWat is goede voeding? Aanbevelingen & tips voor kinderen 9 t/m 18 jaar
Wat is goede voeding? Aanbevelingen & tips voor kinderen 9 t/m 18 jaar Gezonde leefstijl Ben jij benieuwd hoe je gezond kunt eten? Daar kan de Schijf van Vijf je bij helpen. Door iedere dag producten uit
Nadere informatieGoede voeding voor je kind. Uitleg over basisvoeding en een dagmenu
Goede voeding voor je kind Uitleg over basisvoeding en een dagmenu Goede voeding Wat is goede voeding voor kinderen? Door alle beschikbare informatie is het soms lastig te weten wat goed is. Wat heeft
Nadere informatieGewichtstoename bij behandeling van kanker
Gewichtstoename bij behandeling van kanker Naar het ziekenhuis? Lees eerst de informatie op www.asz.nl/brmo. Inleiding U bent tijdens uw behandelingen tegen kanker ongewenst in gewicht aangekomen. In deze
Nadere informatieHealth Products. Slank Shake gebruikers handleiding
Health Products Slank Shake gebruikers handleiding WERKING. Insuline & Glucagon Aankomen of afvallen heeft te maken met het hormoon insuline en glucagon. Door het eten van verkeerde koolhydraten(snelle
Nadere informatieZwangerschapsdiabetes en voeding
Gynaecologie Zwangerschapsdiabetes en voeding www.catharinaziekenhuis.nl Inhoud Zwangerschapsdiabetes... 3 Glucosedagcurve... 3 Behandeling... 4 Adviezen met betrekking tot uw voeding... 4 Hanteer een
Nadere informatieGewichtstoename bij behandeling van kanker
Gewichtstoename bij behandeling van kanker Naar het ziekenhuis? Lees eerst de informatie op www.asz.nl/brmo. Inleiding U bent tijdens uw behandelingen tegen kanker ongewenst in gewicht aangekomen. In deze
Nadere informatieVoeding bij een vernauwing of dreigende afsluiting darm
Voeding bij een vernauwing of dreigende afsluiting darm Beste patiënt Een vernauwing of dreigende afsluiting of obstructie in de darm kan de doorgang van voedselresten belemmeren. Voornamelijk grote stukken
Nadere informatieVoedingsadviezen bij zwangerschapsdiabetes
DIETETIEK Voedingsadviezen bij zwangerschapsdiabetes Bij de behandeling van zwangerschapsdiabetes hoort een voedingsadvies. Vaak zijn maar een paar aanpassingen nodig in de voeding om nadelige gezondheidsgevolgen
Nadere informatieGewichtstoename bij behandeling van kanker
Gewichtstoename bij behandeling van kanker Albert Schweitzer ziekenhuis Januari 2012 Pavo 0915 Inleiding U bent tijdens uw behandelingen tegen kanker ongewenst in gewicht aangekomen. In deze folder leggen
Nadere informatieVoorkomen van ondervoeding bij volwassenen
Voorkomen van ondervoeding bij volwassenen Inleiding Ondervoeding door ziekte komt in het ziekenhuis veel voor. Daarom besteedt ook de Ommelander Ziekenhuis Groep hieraan extra aandacht. Ziek zijn is topsport
Nadere informatieWorkshop Korfbal & Voeding: maximaal effect door minimale aanpassingen. Miracle Performance
Workshop Korfbal & Voeding: maximaal effect door minimale aanpassingen. Bob ter Haak Miracle Performance Bob ter Haak Eigenaar Miracle Performance Sportdiëtist Bewegingsdeskundige Docent Sport Fietsen
Nadere informatieGezond eten. Tips voor een gezonde
Gezond eten Tips voor een gezonde leefstijl Gezond eten door kleine veranderingen Inleiding In dit boekje lees je meer over hoe je met kleine veranderingen gezonder kunt eten. Tips die weinig moeite
Nadere informatielyondellbasell.com Eet dit Dat niet Verbeter je gezondheid
Eet dit Dat niet Verbeter je gezondheid Verander je keuzes, verander je leven Deze presentatie heeft als doel om u betere beslissingen te laten nemen m.b.t. voeding om zo uw gezondheid te verbeteren. Belangrijke
Nadere informatieHAVER APPELVEZEL VEZELS UIT 6 NATUURLIJKE BRONNEN CITRUS WITLOF MAIS HAVER SOJA
HAVER APPELVEZEL CITRUS VEZELS UIT 6 NATUURLIJKE BRONNEN APPEL HAVER WITLOF SOJA MAIS WAT ZIJN VEZELS? Als essentieel onderdeel van een evenwichtig dieet helpen vezels uw spijsverteringssysteem in goede
Nadere informatieDE GELUKKIGE ETER TOOLKIT
DE GELUKKIGE ETER TOOLKIT CAROLA VAN BEMMELEN voedingstabellen 3. Hoeveel eten heb je nodig? bent en om niet in paniek te raken wanneer je een leeg gevoel hebt (dit is vaak honger, maar eerder een gevoel
Nadere informatieHuisarts en Ramadan. Samenvatting TF Peeters, huisarts. De meest relevante punten
Huisarts en Ramadan Samenvatting TF Peeters, huisarts http://www.huisarts-migrant.nl De meest relevante punten Ramadan = jaarlijkse Islamitische vastentijd van 1 maand. Verplicht voor alle moslims na de
Nadere informatieH.40025.0416. Voedingsadvies voor ouderen met (dreigende) ondervoeding
H.40025.0416 Voedingsadvies voor ouderen met (dreigende) ondervoeding Inleiding Een gezond voedingspatroon is voor iedereen van belang. Gezonde voeding levert de energie en de voedingsstoffen die uw lichaam
Nadere informatieInfobrochure. Laxerende voeding. Dienst: pediatrie Tel: 011 826 341. mensen zorgen voor mensen
Infobrochure Laxerende voeding Dienst: pediatrie Tel: 011 826 341 mensen zorgen voor mensen Contactgegevens dieetafdeling: Sarah Timmers: 011 826 043 Evelien Truijen: 011 826 057 2 Titel Laxerende voeding:
Nadere informatieVoedingsbeleid. Niels Donders De Sportanen
2019 Voedingsbeleid Niels Donders De Sportanen 1-1-2019 INLEIDING 2 1.1 Waarom een voedingsplan 2 1.2 Gezond voedingsaanbod 2 1.2.1 Gezond eten met de schijf van vijf 3 1.2.2 Vaste en rustige eetmomenten
Nadere informatiePrincipes Basisvoedingsschema
Principes Basisvoedingsschema Spelregels gezond eetpatroon (volgens de richtlijnen van het voedingscentrum) 1. Breng variatie aan in je maaltijd. 2. Eet niet te veel, maar beweeg voldoende. 3. Eet veel
Nadere informatieBest practices SIG-Diabetes 27 oktober 2015. Mehmet Darici & Mourad Ghalit
Best practices SIG-Diabetes 27 oktober 2015 Mehmet Darici & Mourad Ghalit De diabetespatiënt bestaat niet! ZORG OP MAAT Wil je de beste zorg voor een individuele diabetespatiënt, dan is zorg op maat nodig!
Nadere informatieAdvies bij vezelverrijkte voeding
Advies bij vezelverrijkte voeding Informatie voor patiënten F0180-1011 maart 2014 Medisch Centrum Haaglanden www.mchaaglanden.nl MCH Antoniushove, Burgemeester Banninglaan 1 Postbus 411, 2260 AK Leidschendam
Nadere informatieGeef kanker. minder kans. eet volop. groente en. fruit
Geef kanker minder kans eet volop groente en fruit Iedereen heeft zo zijn eetgewoonten. De één eet wat meer dan de ander. De één lust graag dit, de ander dat. Vaste eetgewoonten zijn er steeds minder.
Nadere informatieMet het hele gezin gezond het nieuwe jaar in
Met het hele gezin gezond het nieuwe jaar in LINDA AMMERLAAN KINDERVOEDINGSCOACH Inleiding Wie ben ik? Als moeder van 2 kinderen weet ik hoe lastig het is om in deze tijd je kinderen gezond te laten opgroeien.
Nadere informatieVoedingsbeleid Kinderdagverblijf Kiekeboe 2015
Ons voedingsbeleid Inleiding Gezond zijn en blijven begint onder andere met voeding. Gezond eten betekent: gevarieerd en niet te veel. Een gezond voedingspatroon is een voedingspatroon waarmee problemen
Nadere informatie10 KEER GEZOND EET GROENTEN
10 KEER GEZOND 10 KEER GEZOND Er zijn volgens ons tien regels waar het voedingspatroon van elke sporter of niet-sporter dagelijks aan zou moeten voldoen. Deze richtlijnen zijn grotendeels gebaseerd op
Nadere informatieKaliumverrijkt voedingsadvies
Kaliumverrijkt voedingsadvies Wat doet kalium in het lichaam? Kalium heeft een belangrijke rol bij de bloeddruk en het doorgeven van prikkels naar het zenuwstelsel. Het zorgt tevens voor het samentrekken
Nadere informatieGoede voeding voor je kind. Uitleg over basisvoeding en een dagmenu
Goede voeding voor je kind Uitleg over basisvoeding en een dagmenu Goede voeding Dagmenu kind 1 t/m 3 jaar Wat is goede voeding voor kinderen? Door alle beschikbare informatie is het soms lastige te weten
Nadere informatieWat als ik gezonder van het leven wil genieten?
Wat als ik gezonder van het leven wil genieten? Over goede en minder goede eetgewoonten en waarom een consequente keuze voor de mediterrane voedingsstijl belangrijk is. De Deurwaerder Micheline / september
Nadere informatieVOEDINGSVEZELVERRIJKTE VOEDING
VOEDINGSVEZELVERRIJKTE VOEDING 1056 Inleiding In deze folder vindt u informatie over de rol van voeding en leefstijl in de behandeling van obstipatie, diverticulosis (uitstulpingen in de darm) of van een
Nadere informatieWanneer té dik? Wat is gezonde voeding en wat niet?
Wanneer té dik? Iedereen weet dat je gezond moet eten om te leren, te sporten en gezond volwassen te worden. Sommige jongeren worden echter te dik. Dit kan een probleem zijn als je moeite hebt met sporten,
Nadere informatieVoedingsadvies bij een colostoma. Diëtetiek
Voedingsadvies bij een colostoma Diëtetiek 1 2 Inleiding Een colostoma is een kunstmatige uitgang van de dikke darm (colon). Na het aanleggen van een colostoma is het volgen van een speciaal dieet niet
Nadere informatieVoedingsrichtlijnen zwangerschap
Voedingsrichtlijnen zwangerschap Hoera! Je bent zwanger. Een nieuwe tijd breekt aan. Wat gaat deze zwangerschap brengen? Hoe zorg je dat je baby goed groeit? Hoe blijf je zelf fit tijdens je zwangerschap?
Nadere informatieWerkblad Vooral volkoren, zoals volkorenbrood, volkoren pasta en couscous en zilvervliesrijst
Volop uit de Schijf van Vijf Veel groente en fruit Werkblad Vooral volkoren, zoals volkorenbrood, volkoren pasta en couscous en zilvervliesrijst Gezond eten: Genoeg zuivel, zoals melk, yoghurt en kaas
Nadere informatiePre-diabetes, wat is het en wat kan ik er zelf aan doen? In deze folder krijgt u hier meer informatie over.
Pre-diabetes Pre-diabetes, wat is het en wat kan ik er zelf aan doen? In deze folder krijgt u hier meer informatie over. Wat is pre-diabetes Pre-diabetes is het stadium vóór diabetes (suikerziekte). Het
Nadere informatieOndervoeding een zaak van gewicht
Ondervoeding een zaak van gewicht 2 Inleiding Ondervoeding door ziekte komt in het ziekenhuis veel voor. Daarom besteedt ook de Ommelander Ziekenhuis Groep, locatie Lucas hier extra aandacht aan onder
Nadere informatieWAT ETEN WE VANDAAG? 1 Waarom moet je eten?
WAT ETEN WE VANDAAG? 1 Waarom moet je eten? Alles wat je eet en drinkt noemen we voedingsmiddelen. Voorbeelden hiervan zijn: brood, boter, groenten en vlees. In voedingsmiddelen zitten voedingsstoffen:
Nadere informatieEnergie en eiwitverrijkte. voor kinderen
Energie en eiwitverrijkte voeding voor kinderen Inleiding Als uw kind ziek is, verbruikt het lichaam van uw kind meer energie en voedingsstoffen in vergelijking met een gezond kind. Ook kan een ziekte
Nadere informatieZwangerschapsdiabetes en voeding
Zwangerschapsdiabetes en voeding Afdeling diëtetiek Zwangerschapsdiabetes wordt ook wel diabetes gravidarum genoemd en is een tijdelijke vorm van diabetes (suikerziekte). Meestal wordt zwangerschapsdiabetes
Nadere informatieDieet bij COPD. Informatie voor patiënten. Medisch Centrum Haaglanden www.mchaaglanden.nl
Dieet bij COPD Informatie voor patiënten F0521-1011 mei 2014 Medisch Centrum Haaglanden www.mchaaglanden.nl MCH Antoniushove, Burgemeester Banninglaan 1 Postbus 411, 2260 AK Leidschendam 070 357 44 44
Nadere informatieWAT HEBBEN WE GEMETEN? Inner Scan Body Composition
HERBALIFE FITCHECK WAT HEBBEN WE GEMETEN? Inner Scan Body Composition % LICHAAMSVET Wie wil je worden? Waar ben je nu? % LICHAAMSVET Vrouw 20-39 Leeftijd 40-59 60-79 Man 20-39 Leeftijd 40-59 60-79 Te laag
Nadere informatieVoeding bij zwangerschaps diabetes. Diabetes Gravidarum
Voeding bij zwangerschaps diabetes Diabetes Gravidarum Universitair Medisch Centrum Groningen Zwangerschapsdiabetes is een vorm van suikerziekte die kan optreden tijdens de zwangerschap. Deze brochure
Nadere informatievoedingsadvies bij dreigende ondervoeding
patiënteninformatie voedingsadvies bij dreigende ondervoeding De arts of verpleegkundige heeft met u besproken dat u kans heeft op ondervoeding. Goede voeding kan helpen om uw conditie te verbeteren. Wat
Nadere informatieVoeding bij mitochondriële ziekten
Voeding bij mitochondriële ziekten Inleiding Mitochondriën zijn de energiecentrales van ons lichaam. Mitochondriën zitten in alle lichaamscellen en zorgen voor de aanmaak van energie door de verbranding
Nadere informatieDaarbij kan er sprake zijn van minder eten door bijvoorbeeld: toenemende vermoeidheid; kortademigheid; minder beweging; angst; depressie.
Voeding bij COPD Inleiding Een gezond, afwisselend eetpatroon is voor iedereen goed. Voedsel is immers de brandstof van ons lichaam. Klachten als kortademigheid, vermoeidheid en hoesten kunnen uw lichamelijke
Nadere informatieVoedingsschema. Believe in. 12 sep t/m 18 sep FUNCTIONEEL FIT
Voedingsschema FUNCTIONEEL FIT 12 sep t/m 18 sep Believe in GEZONDE LEVENSSTIJL Je bent nu in je bezit van een gezond voedingsschema. Dit voedingsschema helpt jou om de dagelijkse structuur en planning
Nadere informatieEet smakelijk Informatie over vocht en voeding voor ouderen
Ouder worden kan verschillende problemen op het gebied van voeding met zich meebrengen. Zo kan onder andere de eetlust afnemen en kunnen ouderen minder gaan drinken dan gewenst. Dit heeft gevolgen voor
Nadere informatie5 Daags Afvalprogramma
5 Daags Afvalprogramma Dag 1 Dieetsnel.nl De eerste dag van mijn dieet is aangebroken, het zal je vast meevallen wat er vandaag op het menu staat! s Morgens 2 crackers met melk, s middags 2 boterhammen
Nadere informatieVoeding en zwangerschapsbraken Algemene informatie
Voeding en zwangerschapsbraken Algemene informatie Afdeling Diëtetiek IJsselland Ziekenhuis In deze folder vindt u algemene informatie over ernstig braken tijdens de zwangerschap. Wat is zwangerschapsbraken?
Nadere informatieAdvies voor een vezelverrijkte voeding
Advies voor een vezelverrijkte voeding U heeft het advies gekregen om meer vezels in de voeding te gebruiken. Voedingsvezels komen alleen voor in plantaardige producten. In het ene product zitten meer
Nadere informatieKaliumverrijkt voedingsadvies
Kaliumverrijkt voedingsadvies Wat doet kalium in het lichaam Kalium heeft een belangrijke rol bij de bloeddruk en het doorgeven van prikkels naar het zenuwstelsel. Het zorgt tevens voor het samentrekken
Nadere informatieSamenvatting Biologie H7 Biologie Eten
Samenvatting Biologie H7 Biologie Eten Samenvatting door J. 1049 woorden 5 januari 2017 5,1 13 keer beoordeeld Vak Methode Biologie Nectar 7.1 Eten Eet iedereen hetzelfde? Eetgewoontes hangen van verschillende
Nadere informatieGoed eten en drinken in het CWZ
Goed eten en drinken in het CWZ Als u de laatste maand(en) onbedoeld bent afgevallen en/of een verminderde eetlust heeft (gehad) kan het zijn dat u risico loopt op een slechte voedingstoestand of dat u
Nadere informatieWAT HEBBEN WE GEMETEN? Inner Scan Body Composition
HERBALIFE FITCHECK WAT HEBBEN WE GEMETEN? Inner Scan Body Composition BMI Body Mass Index = gewicht in kg lengte x lengte in m BMI < 18,5 ondergewicht 18,5 24,9 normaal 25 29,9 overgewicht 30 34,9 zwaar
Nadere informatieWAT HEBBEN WE GEMETEN? Inner Scan Body Composition
HERBALIFE FITCHECK WAT HEBBEN WE GEMETEN? Inner Scan Body Composition BMI Body Mass Index = gewicht in kg lengte x lengte in m BMI < 18,5 ondergewicht 18,5 24,9 normaal 25 29,9 overgewicht 30 34,9 zwaar
Nadere informatieRichtlijnen voor een vocht- en vezelrijke voeding. Diëtetiek
Richtlijnen voor een vocht- en vezelrijke voeding Diëtetiek 1 Voeding en vochtinname Voldoende vocht en een vezelrijke voeding is belangrijk voor een goede spijsvertering en werking van nieren en blaas.
Nadere informatieVoedingsvezelverrijkt dieet. Algemene richtlijnen
Voedingsvezelverrijkt dieet Algemene richtlijnen 2 Waarom een voedingsvezelverrijkte voeding? Bij bepaalde darmaandoeningen zoals bijvoorbeeld bij obstipatie (verstopping, trage stoelgang), aambeien, divertikels
Nadere informatieGezonde voeding. voor Marokkaanse Nederlanders. Zorg goed voor uw hart
Gezonde voeding voor Marokkaanse Nederlanders Zorg goed voor uw hart Wat is het belang van goede voeding? Risicofactoren We eten om in leven te blijven. Maar we eten ook omdat we het gezellig vinden. En
Nadere informatieSportvoeding. Antwoord op veel gestelde vragen over voeding. Sadia Rodjan Danique Stoop
Sportvoeding Antwoord op veel gestelde vragen over voeding Sadia Rodjan Danique Stoop Alles over eten Wanneer eet ik gezond? Gezond eten wordt vaak gezien als het eten van voldoende groente en fruit. Maar
Nadere informatieGezonde voeding. Waar gaat deze kaart over? Wat wordt er van je verwacht? De betekenis van eten voor mensen. Gezonde voeding
Waar gaat deze kaart over? Deze kaart gaat over gezonde voeding. Nu vraag je je misschien af wat dit met de horeca te maken heeft. Gasten komen toch naar een horecabedrijf om lekker te eten en toch niet
Nadere informatieWorkshop Turn4u & Miracle Performance. De juiste voeding voor turners. Bob ter Haak Danique Stoop
Workshop Turn4u & Miracle Performance De juiste voeding voor turners Bob ter Haak Danique Stoop Stellingen (1 / 4) Goede voeding kan blessures helpen voorkomen. Waar Door gezond te eten krijg je een mooiere
Nadere informatieEen operatie? Let op uw voeding!
Een operatie? Let op uw voeding! Belangrijk Om een operatie en uw herstel zo goed mogelijk te laten verlopen is het belangrijk dat u lichamelijk in een zo goed mogelijke conditie bent. Een goede voedingstoestand
Nadere informatieDIEET BIJ CF-GERELATEERDE DIABETES. In deze folder vindt u informatie over het Dieet bij CF-gerelateerde Diabetes
DIEET BIJ CF-GERELATEERDE DIABETES In deze folder vindt u informatie over het Dieet bij CF-gerelateerde Diabetes Inhoud 1. Inleiding 3 2. Diabetes bij CF 4 3. Behandeling 4 3.1. Doel van de behandeling
Nadere informatievoedingsvezel verrijkt dieet
voedingsvezel verrijkt dieet inhoudsopgave Waarom deze brochure Wat zijn voedingsvezels? Algemene adviezen Wat zijn vezelrijke voedingsmiddelen? Hoeveel voedingsvezel is per dag nodig? Vochtadvies Werken
Nadere informatieVoedingsadvies bij peuterdiarree
Diëtetiek Voedingsadvies bij peuterdiarree www.catharinaziekenhuis.nl Patiëntenvoorlichting: patienten.voorlichting@catharinaziekenhuis.nl DIE009 / Voedingsadvies bij peuterdiarree / 29-09-2014 2 Voedingsadvies
Nadere informatieVoeding in de Sport. 1. Het belang van voeding in sport. 2. De basis. a Macro-nutriënten. b Micro-nutriënten. 4. Drinken
Voeding in de Sport 1. Het belang van voeding in sport 2. De basis a Macro-nutriënten Koolhydraten Eiwitten Vetten b Micro-nutriënten Vitamines en Mineralen 4. Drinken 5. Tijdstip inname voedingsmiddelen
Nadere informatieVoeding bij ziekte en herstel
Diëtetiek Voeding bij ziekte en herstel i Patiënteninformatie Slingeland Ziekenhuis Inleiding Als u ziek bent, is de kans groot dat u gewicht verliest. Dat komt doordat het lichaam meer energie en voedingsstoffen
Nadere informatieVOEDING OP DE BUURDERIJ
VOEDING OP DE BUURDERIJ De voeding op de Buurderij voldoet aan de richtlijnen Gezonde Voeding van het Voedingscentrum. Per 1 januari 2018 is er gemiddeld 6,60 beschikbaar per bewoner per dag voor het eten.
Nadere informatieInhoud Inleiding... 3 Schijf van Vijf... 4 Groente en fruit... 4 Vetten... 4 Zuivel, noten, vlees, vis, peulvruchten en eieren...
Linda van Stee Inhoud Inleiding... 3 Schijf van Vijf... 4 Groente en fruit... 4 Vetten... 4 Zuivel, noten, vlees, vis, peulvruchten en eieren... 5 Brood, graanproducten en aardappelen... 5 Dranken... 5
Nadere informatieVoeding bij chronische longziekten
Voeding bij chronische longziekten Voeding bij chronische longziekten Goede lichamelijke conditie Veel mensen met chronische longziekten (ook wel COPD genoemd) hebben voortdurend last van hun aandoening.
Nadere informatieGezond eten met pubers
Gezond eten met pubers Slimme tips voor ouders E-Book uitgegeven door Feel Good Coaching, exploitant van Ladyline Parkstad en Ladyline Sittard Gezond eten met pubers Slimme tips voor ouders Als ouder zie
Nadere informatieBloedarmoede tijdens en na de zwangerschap
Bloedarmoede tijdens en na de zwangerschap We omringen jou en je kind met de beste zorg Wat is bloedarmoede (anemie)? Bloedarmoede betekent dat er een te laag gehalte aan hemoglobine (Hb) in het bloed
Nadere informatie30 dagen een commitment met jezelf aangaan!
30 dagen een commitment met jezelf aangaan! 1. Training 2. Voeding 3. Rust 1. Training - Grote spieren trainen benen, borst en rug - Cardio training - Dagelijks middelmatig bewegen Grote spieren trainen:
Nadere informatieAdviezen voor een voedingsvezelverrijkt en vochtverrijkt dieet
Adviezen voor een voedingsvezelverrijkt en vochtverrijkt dieet Tekst: Nicole Broekman, diëtist Datum: FEBRUARI 2010 Heeft u wijzigingen of aanvullingen op deze folder? Dan kunt u contact opnemen met de
Nadere informatieVoeding bij diabetes mellitus
Voeding bij diabetes mellitus Inleiding Dieetadviezen bij diabetes mellitus zijn nauwelijks anders dan adviezen voor een goede voeding. De gedachte dat iemand met diabetes helemaal geen suiker mag eten
Nadere informatieLeefstijladviezen voor hoofdpijnpatiënten
Leefstijladviezen voor hoofdpijnpatiënten Afdeling neurologie Locatie Eindhoven De eerste gedachte bij de behandeling van hoofdpijn en of migraine is vaak het gebruik van medicatie. Echter voeding, stress
Nadere informatieniet één enkel vezeltype, maar een mengsel van vele verschillende soorten vezels.
Inleiding Een trage stoelgang, obstipatie of verstopping is een veel voorkomend ongemak. Zo'n harde ontlasting kan ontstaan doordat in de voeding te weinig 'ballast' (vezel) zit en te weinig vocht. Te
Nadere informatieOvermatige misselijkheid en/of braken tijdens de zwangerschap
Overmatige misselijkheid en/of braken tijdens de zwangerschap Informatie voor patiënten F0782-1245 februari 2014 Medisch Centrum Haaglanden www.mchaaglanden.nl MCH Antoniushove, Burgemeester Banninglaan
Nadere informatie