BOUWschriftje. Onderwerp: Netwerkplanning Rekenmethode van Precedence. Publicatiedatum: 10 juni 2013

Maat: px
Weergave met pagina beginnen:

Download "BOUWschriftje. Onderwerp: Netwerkplanning Rekenmethode van Precedence. Publicatiedatum: 10 juni 2013"

Transcriptie

1 OUWschriftje Onderwerp: Netwerkplanning Inhoud: Rekenmethode van Precedence Omvang: pag. Publicatiedatum: 1 juni 1 uteur: Goost Info: Voor het aansturen van bouwwerken worden veelal staafschema s (Gantt) gebruikt. Zekunnen heel gemakkelijk met de hand worden gegetekend. Tegenwoordig worden ze meestal met de computer gemaakt. Dat geeft de mogelijkheid om de processen sneller door te rekenen en allerlei afgeleide informatie te ontwikkelen. De computertechniek die hierbij wordt toegepast is gebaseerd op netwerkplanning. In dit OUWschriftje wordt de rekenmethode uitgelegd. OUWschriftjes worden uitgegeven door OUWschrift. Op alle uitgaven in dit verband gelden volledige auteursrechten. Teksten en afbeeldingen mogen voor persoonlijk gebruik worden gekopieerd, daarbij kan worden gedacht aan scripties, onderzoek en studie in het algemeen.

2 OUWschrift Principe Netwerkplanning Op basis van de systeemkunde is een analysetechniek ontwikkeld die bekend staat onder de naam 'netwerkplanning' en die aan de voorgaande bezwaren tegemoet komt. Een belangrijk uitgangspunt van deze techniek is, dat de analyse plaats vindt onafhankelijk van een tijdbalk. Door de en een rekenkundige tijdswaarde mee te geven, bijvoorbeeld in eenheden van dagen of weken, kan de positie van de actviteiten berekend worden, waarbij rekening wordt gehouden met alle relaties. De planningtechniek Er zijn verschillende methoden om een netwerk-analyse te noteren. De oermethode is de bolletjes-pijlen methode. Een keten van kritieke voor het proces bepalen en sordt het kritieke padgenoemd. Hieraan heeft deze methode haar naam te danken; CPM (Critical Path Method). D 4 1 C I E H 9 J 1 F 7 G 8 De methode die tegenwoordig echter het meest in gebruik is, is de precedence-methode (Precedence Diagramming Method). ij deze methode worden en als rechthoeken getekend. Daarin staat dan alle informatie over de betreffende vermeld. Typerend voor deze methode is de mogelijkheid om overlappingen van en aan te geven door middel van de relaties. Daarvoor zijn de volgende relatie-soorten te onderscheiden:

3 OUWschrift EIND STRT (ES) RELTIES STRT STRT (SS)RELTIES EIND EIND (EE) RELTIES ES-relatie Voorbeeld: Het land moet geploegd zijn voordat met zaaien kan worden begonnen ctiviteit kan starten wanneer gereed is. SS-relatie Voorbeeld Het ploegen duurt meerdere dagen. Met het zaaien hoeft niet gewacht te worden tot al het land is omgeploegd, maar de omgeploegde grond moet minstens één dag drogen om met zaaien te kunnen beginnen ctiviteit kan starten wanneer begonnen is. EE-relatie Voorbeeld Na het ploegen vergt het zaaien nog een bepaalde tijd, bijvoorbeeld in verband met de eerder genoemde droogtijd en afwerking van van de oppervlakte. ctiviteit kan voltooid worden wanneer geheel gereed is.

4 OUWschrift SS+EE-relatie Voorbeeld In dit geval is met het startpunt van het zaaien rekening gehouden t.o.v. de droogtijd en met het kunnen afronden van het zaaiwerk in verband met de droogtijd van de grond en de afwerking van de oppervlakte ctiviteit kan beginnen wanneer gedeeltelijk is voltooid maar kan pas geheel worden afgemaakt nadat geheel is voltooid. In deze voorbeelden zijn de en even lang. In de meeste gevallen zullen ze echter verschillend van tijdsduur zijn. ij een ES-relatie zal dat geen enkel probleem opleveren. Immers de totale tijdsduur is gewoon de som van de en. Tenminste wanneer we ervan uitgaan dat de relatie tijdloos is.wanneer aan de relatie een wachttijd zou worden toegekend veranderd er weinig in de problematiek. De totaal tijd wordt gewoon de som van de en en wachttijden. Start- en eindtijd Er heerst nogal eens verwarring over de juiste weergave van de start- en eindtijden. Gebruikelijk is om de tijd aan te geven vanaf de voorgaande tijdseenheid (weken, dagen, uren, enz.) tot en met de laatste tijdseenheid van de. ijvoorbeeld een duurt 4 dagen, start na dag en is derhalve op dag 9 gereed NETWERKPLNNING LKENSCHEM 4

5 OUWschrift Kritieke pad Zoals eerder gezegd is het doorrekenen van een netwerkplanning in de grond een erg eenvoudige zaak. Door gewoon optellen ontstaan vanzelf de vroegst mogelijke start- en eindpunten van elke. De laatst mogelijke start- en eind punten ontstaan door het rekenen in omgekeerde richting, namelijk van eind naar start en in plaats van optellen wordt steeds het volgende getal van het resterende totaal afgetrokken. ij meerdere paden kunnen er verschillen ontstaan tussen de vroegste en laatste start en evenzo tussen het vroegste en laatste einde. Het verschil geeft de speling aan die de betreffende heeft in het proces ten opzichte van de totale procestijd. In de speling kan als het ware geschoven worden zonder dat de projectduur wordt beïnvloed. Het pad waarop alle spelingen nul zijn wordt het kritieke pad genoemd. Per planning kunnen overigens meerdere kritieke paden ontstaan. D C 4 De tijdstippen komen middels relaties binnen bij de en, zowel bij het heen-rekenen als bij het terug-rekenen. Wanneer een meer dan één binnenkomende heeft, ontstaat er een keuze probleem. Welke relatie voert het geldende tijdstip aan? Hiervoor dienen de volgende regels in acht te worden genomen: HEEN>>>>>DE HOOGSTE

6 OUWschrift TERUG<<<<<DE LGSTE Software Er is tegenwoordige goede software beschikbaar. In het kader van algemeen projectmanagement zijn verschillende planningpakketten beschikbaar. Een programma met een uitstekende kwaliteit / prijsverhouding is MicroSoft Project. Dit programma is in verhouding tot andere software erg gebruikersvriendelijk. Toch is het van belang om er eerst mee te oefenen om alle ins en outs onder de knie te krijgen.

Netwerkdiagram voor een project. AON: Activities On Nodes - activiteiten op knooppunten

Netwerkdiagram voor een project. AON: Activities On Nodes - activiteiten op knooppunten Netwerkdiagram voor een project. AON: Activities On Nodes - activiteiten op knooppunten Opmerking vooraf. Een netwerk is een structuur die is opgebouwd met pijlen en knooppunten. Bij het opstellen van

Nadere informatie

Onderwerp: Systeemkunde Toepassingen bij het visualiseren van kennis.

Onderwerp: Systeemkunde Toepassingen bij het visualiseren van kennis. je Onderwerp: Systeemkunde Inhoud: Toepassingen bij het visualiseren van kennis. Omvang: 6 pag. Publicatiedatum: 10 juni 2013 Auteur: Goost Info: Voor plannen, organisatiebeelden en voorbeelden in het

Nadere informatie

Netwerkdiagram voor een project. AOA: Activities On Arrows - activiteiten op de pijlen.

Netwerkdiagram voor een project. AOA: Activities On Arrows - activiteiten op de pijlen. Netwerkdiagram voor een project. AOA: Activities On Arrows - activiteiten op de pijlen. Opmerking vooraf. Een netwerk is een structuur die is opgebouwd met pijlen en knooppunten. Bij het opstellen van

Nadere informatie

Les E-03 Kritieke pad problemen in projecten

Les E-03 Kritieke pad problemen in projecten Les E-03 Kritieke pad problemen in projecten 3.1 Projecten beheersen Projecten bestaan vaak uit meerdere deelactiviteiten. Deze activiteiten beslaan een bepaalde tijd. Daarnaast kunnen sommige activiteiten

Nadere informatie

Het werken met de precedence -planning

Het werken met de precedence -planning Het werken met de precedence -planning E1020 1 Het werken met de precedence -planning (activiteiten op knooppunt) P. H. Buscher 1. Inleiding E1020 3 2. Netwerk E1020 3 2.1. Bouwstenen van een netwerk E1020

Nadere informatie

BOUWschriftje. Onderwerp: Planningtheorie Basis principes van bouwplanning. Publicatiedatum: 10 juni 2013

BOUWschriftje. Onderwerp: Planningtheorie Basis principes van bouwplanning. Publicatiedatum: 10 juni 2013 BOUWschriftje Onderwerp: Planningtheorie Inhoud: Basis principes van bouwplanning Omvang: 8 pag. Publicatiedatum: 0 juni 0 Auteur: Goost BOUWschriftjes worden uitgegeven door BOUWschrift. Op alle uitgaven

Nadere informatie

Projectmanagement. Hoofdstuk 3 en 4 Het project van begin tot eind De planning. Roel Grit

Projectmanagement. Hoofdstuk 3 en 4 Het project van begin tot eind De planning. Roel Grit Projectmanagement Hoofdstuk 3 en 4 Het project van begin tot eind De planning Roel Grit Hoofdstuk 3 Van begin tot eind 1. Project organiseren en uitvoeren 2. Projectvoorstel 3. Intakegesprek met de opdrachtgever

Nadere informatie

Project Management (H 9.8 + H 22 op CD-ROM)

Project Management (H 9.8 + H 22 op CD-ROM) Project Management (H 9.8 + H 22 op CD-ROM) CPM (Critical Path Method) Activiteiten met afhankelijkheden en vaste duur zijn gegeven. CPM bepaalt de minimale doorlooptijd van het project. PERT (Program

Nadere informatie

Hoofdstuk!7!Kortste!paden!

Hoofdstuk!7!Kortste!paden! oofdstukkortstepaden oofdstukkortstepaden In een gewogen graaf is men soms geïnteresseerd in het kortste pad tussen twee punten: dat is een pad, waarbij de som van de gewichten zo klein mogelijk is..inleiding

Nadere informatie

Fasering Boek: Projectmanagement Auteur: Roel Grit 1 Boek: Projectmanagement Auteur: Roel Grit 2 1

Fasering Boek: Projectmanagement Auteur: Roel Grit 1 Boek: Projectmanagement Auteur: Roel Grit 2 1 Fasering 1 2 1 Project Projectvoorstel Intakegesprek Opzetten project Project start-up-vergadering Ontwerp en voorbereiding Uitvoering van het project Afsluiting van het project 3 Beheersen van een project

Nadere informatie

Critical Chain Project Management (CCPM) Een korte introductie

Critical Chain Project Management (CCPM) Een korte introductie Critical Chain Project Management (CCPM) Een korte introductie Inleiding Critical Chain Project Management is een methode om projecten te plannen en bewaken en is afgeleid van de management theorie Theory

Nadere informatie

Overig nieuws Hulp ouders bij rekenen deel 3.

Overig nieuws Hulp ouders bij rekenen deel 3. Overig nieuws Hulp ouders bij rekenen deel 3. Het rekenonderwijs van tegenwoordig ziet er anders uit dan vroeger. Dat komt omdat er nieuwe inzichten zijn over hoe kinderen het beste leren. Vroeger lag

Nadere informatie

1. Rekenen met tijd en zoeken

1. Rekenen met tijd en zoeken 13 1. Rekenen met tijd en zoeken Microsoft Excel heeft een groot aantal functies waarmee u standaardgegevens sneller kunt invullen. Vooral voor gegevens die met elkaar samenhangen, bespaart een zoekfunctie

Nadere informatie

1. Rekenen met tijd en zoeken

1. Rekenen met tijd en zoeken 13 1. Rekenen met tijd en zoeken Microsoft Excel heeft een groot aantal functies waarmee u standaardgegevens sneller kunt invullen. Vooral voor gegevens die met elkaar samenhangen, bespaart een zoekfunctie

Nadere informatie

WISKUNDE-ESTAFETTE RU 2004 Uitwerkingen

WISKUNDE-ESTAFETTE RU 2004 Uitwerkingen WISKUNDE-ESTAFETTE RU 2004 Uitwerkingen 1 We zoeken punten P waarvoor AP = 2 BP. Zij m de verticale lijn door X. We kunnen dan drie situaties onderscheiden: Als P links van de lijn m ligt dan is AP BP.

Nadere informatie

Hoofdstuk 1 Beweging in beeld. Gemaakt als toevoeging op methode Natuurkunde Overal

Hoofdstuk 1 Beweging in beeld. Gemaakt als toevoeging op methode Natuurkunde Overal Hoofdstuk 1 Beweging in beeld Gemaakt als toevoeging op methode Natuurkunde Overal 1.2/1.3 Snelheidsgrafieken en versnellen In een (v,t)-diagram staat de snelheid (v) uit tegen de tijd (t). Het (v,t)-diagram

Nadere informatie

Supplement Besliskunde 2017/2018. Inhoudsopgave. Hoofdstuk 1: Missende stof in de verslagen Hoofdstuk 2: Overbodige stof in de verslagen...

Supplement Besliskunde 2017/2018. Inhoudsopgave. Hoofdstuk 1: Missende stof in de verslagen Hoofdstuk 2: Overbodige stof in de verslagen... Inhoudsopgave Hoofdstuk 1: Missende stof in de verslagen... 2 Hoofdstuk 2: Overbodige stof in de verslagen... 5 Hoofdstuk 3: Fouten in de verslagen... 6 Tentamen halen? www.rekenmaarverslagen.nl 1 Hoofdstuk

Nadere informatie

Offective > Projecten > Projecten

Offective > Projecten > Projecten Offective > Projecten > Projecten Projecten kunnen ongelimiteerd worden aangemaakt > klik op het menu item Projecten > Projecten. U ziet vervolgens onderstaand scherm > klik op de button start nieuw project

Nadere informatie

Offective > Projecten > Mijn projecten of Projecten

Offective > Projecten > Mijn projecten of Projecten Offective > Projecten > Mijn projecten of Projecten In het menu item mijn projecten ziet u alle projecten welke gekoppeld zijn aan de groep waarvoor u bent geautoriseerd en waarbij u opgevoerd bent als

Nadere informatie

Hoofdstuk 1 Beweging in beeld. Gemaakt als toevoeging op methode Natuurkunde Overal

Hoofdstuk 1 Beweging in beeld. Gemaakt als toevoeging op methode Natuurkunde Overal Hoofdstuk 1 Beweging in beeld Gemaakt als toevoeging op methode Natuurkunde Overal 1.1 Beweging vastleggen Het verschil tussen afstand en verplaatsing De verplaatsing (x) is de netto verplaatsing en de

Nadere informatie

Hoofdstuk 14: Datum & Tijdfuncties

Hoofdstuk 14: Datum & Tijdfuncties Hoofdstuk 14: Datum & Tijdfuncties 14.0 Inleiding Twee van de meest voorkomende en belangrijke velden in databases, logboeken, projectmanagement bestanden etc. zijn datums en tijden. Excel kan deze datums/tijden

Nadere informatie

Uitwerkingen oefenopdrachten or

Uitwerkingen oefenopdrachten or Uitwerkingen oefenopdrachten or Marc Bremer August 10, 2009 Uitwerkingen bijeenkomst 1 Contact Dit document is samengesteld door onderwijsbureau Bijles en Training. Wij zijn DE expert op het gebied van

Nadere informatie

Het weetjesschrift. Weetjesschrift Galamaschool

Het weetjesschrift. Weetjesschrift Galamaschool Het weetjesschrift Dit is het weetjesschrift. In dit schrift vind je heel veel weetjes over taal, rekenen en andere onderwerpen. Sommige weetjes zal je misschien al wel kennen en anderen leer je nog! Uiteindelijk

Nadere informatie

Leerdoelen groep 7. Pluspunt rekenen

Leerdoelen groep 7. Pluspunt rekenen Leerdoelen groep 7 Pluspunt rekenen NB. De leerdoelen van deze rekenmethode bieden wij de kinderen aan middels Denken in Doelen. Dat betekent dat we niet exact de blokken van de methode volgen, maar dat

Nadere informatie

Significante cijfers en meetonzekerheid

Significante cijfers en meetonzekerheid Inhoud Significante cijfers en meetonzekerheid... 2 Significante cijfers... 2 Wetenschappelijke notatie... 3 Meetonzekerheid... 3 Significante cijfers en meetonzekerheid... 4 Opgaven... 5 Opgave 1... 5

Nadere informatie

CIJFEREN: DE TRAPVERMENIGVULDIGING

CIJFEREN: DE TRAPVERMENIGVULDIGING CIJFEREN: DE TRAPVERMENIGVULDIGING Luc Cielen Ik noem dit een trapvermenigvuldiging omdat deze bewerking een trap vormt als de vermenigvuldiger een getal is met 2 of meer cijfers. In een opbouw die 10

Nadere informatie

Breuken volgens de rekenregels

Breuken volgens de rekenregels Breuken volgens de rekenregels Weeffout in het rekenonderwijs. Presentatie rekenidee volg: https://www.youtube.com/watch?v=azxqcuj7ole 7-5-2016 Terugrekenen Start + - Optellen of aftrekken (..) Haakjes

Nadere informatie

Hoofdstuk 4: De tijdswaarde van geld

Hoofdstuk 4: De tijdswaarde van geld Hoofdstuk 4: De tijdswaarde van geld 4.1 De tijdslijn Een serie cash flows die verschillende periodes duurt, noemen we een cash flow stroom. Een cash flow stroom kunnen we op een tijdslijn weergeven. Een

Nadere informatie

Examen VWO. wiskunde B (pilot) tijdvak 2 woensdag 20 juni uur. Bij dit examen hoort een uitwerkbijlage.

Examen VWO. wiskunde B (pilot) tijdvak 2 woensdag 20 juni uur. Bij dit examen hoort een uitwerkbijlage. Eamen VW 2012 tijdvak 2 woensdag 20 juni 1330-1630 uur wiskunde B (pilot) Bij dit eamen hoort een uitwerkbijlage Dit eamen bestaat uit 16 vragen Voor dit eamen zijn maimaal 79 punten te behalen Voor elk

Nadere informatie

HOE EEN CD TE BRANDEN MET EEN DIGINET SYSTEEM

HOE EEN CD TE BRANDEN MET EEN DIGINET SYSTEEM HOE EEN CD TE BRANDEN MET EEN DIGINET SYSTEEM Fragmenten terug kijken om naar cd te branden Klik op de Search button (rood omcirkeld) om de beelden op te zoeken die op de cd gebrand moeten worden (zie

Nadere informatie

Examen HAVO. Wiskunde A1,2

Examen HAVO. Wiskunde A1,2 Wiskunde A1,2 Examen HAVO Hoger Algemeen Voortgezet Onderwijs Tijdvak 1 Donderdag 25 mei 13.30 16.30 uur 20 00 Dit examen bestaat uit 19 vragen. Voor elk vraagnummer is aangegeven hoeveel punten met een

Nadere informatie

Handleiding Activiteiten Microsoft CRM 2016

Handleiding Activiteiten Microsoft CRM 2016 Handleiding Activiteiten Microsoft CRM 2016 Revisie: versie 1.0 Datum: 23/03/2016 Inhoudsopgave Inhoudsopgave... 2 1. Inleiding... 3 1.1 Algemeen... 3 1.2 Handleiding activiteiten... 3 1.3 Referentiedocumenten...

Nadere informatie

De bepaling van de positie van een. onderwatervoertuig (inleiding)

De bepaling van de positie van een. onderwatervoertuig (inleiding) De bepaling van de positie van een onderwatervoertuig (inleiding) juli 2006 Bepaling positie van een onderwatervoertuig. Inleiding: Het volgen van onderwatervoertuigen (submersibles, ROV s etc) was in

Nadere informatie

Verbanden en functies

Verbanden en functies Verbanden en functies 0. voorkennis Stelsels vergelijkingen Je kunt een stelsel van twee lineaire vergelijkingen met twee variabelen oplossen. De oplossing van het stelsel is het snijpunt van twee lijnen.

Nadere informatie

1.3 Rekenen met pijlen

1.3 Rekenen met pijlen 14 Getallen 1.3 Rekenen met pijlen 1.3.1 Het optellen van pijlen Jeweetnuwatdegetallenlijnisendat0nochpositiefnochnegatiefis. Wezullen nu een soort rekenen met pijlen gaan invoeren. We spreken af dat bij

Nadere informatie

Elementaire rekenvaardigheden

Elementaire rekenvaardigheden Hoofdstuk 1 Elementaire rekenvaardigheden De dingen die je niet durft te vragen, maar toch echt moet weten Je moet kunnen optellen en aftrekken om de gegevens van de patiënt nauwkeurig bij te kunnen houden.

Nadere informatie

Eindexamen vwo wiskunde B pilot II

Eindexamen vwo wiskunde B pilot II Formules Goniometrie sin( tu) sintcosu costsinu sin( tu) sintcosu costsinu cos( tu) costcosu sintsinu cos( tu) costcosu sintsinu sin( t) sintcost cos( t) cos tsin t cos t11 sin t www - 1 - Een regenton

Nadere informatie

Statistiek: Vorm van de verdeling 1/4/2014. dr. Brenda Casteleyn

Statistiek: Vorm van de verdeling 1/4/2014. dr. Brenda Casteleyn Statistiek: Vorm van de verdeling /4/204 . Theorie Enkel de theorie die nodig is voor de oefeningen is hierin opgenomen. Scheefheid of asymmetrie Indien de meetwaarden links van de mediaan meer spreiding

Nadere informatie

Een model voor een lift

Een model voor een lift Een model voor een lift 2 de Leergang Wiskunde schooljaar 213/14 2 Inhoudsopgave Achtergrondinformatie... 4 Inleiding... 5 Model 1, oriëntatie... 7 Model 1... 9 Model 2, oriëntatie... 11 Model 2... 13

Nadere informatie

Leerlijnen rekenen: De wereld in getallen

Leerlijnen rekenen: De wereld in getallen Leerlijnen rekenen: De wereld in getallen Groep 7(eerste helft) Getalbegrip - Telrij tot en met 1 000 000 - Uitspraak en schrijfwijze van de getallen (800 000 en 0,8 miljoen) - De opbouw en positiewaarde

Nadere informatie

Decimaliseren. 1.1 Vereenvoudigen 2. 1.2 Verhoudingen omzetten 3. 1.3 Afronden 4. 1.4 Oefeningen 4

Decimaliseren. 1.1 Vereenvoudigen 2. 1.2 Verhoudingen omzetten 3. 1.3 Afronden 4. 1.4 Oefeningen 4 Decimaliseren Samenvatting Decimaliseren is nodig, omdat alle apparaten voor hun instelling een decimaal getal nodig hebben. Bijvoorbeeld: een infuuspomp kan wel op 0,8 ml/min ingesteld worden, maar niet

Nadere informatie

WISKUNDE-ESTAFETTE RU 2005 Uitwerkingen

WISKUNDE-ESTAFETTE RU 2005 Uitwerkingen WISKUNDE-ESTAFETTE RU 2005 Uitwerkingen 1 We proberen alle mogelijkheden van klein naar groot: p = 1 is uitgesloten: dan zou elke dag hetzelfde resultaat geven. p = 2 is uitgesloten: dan zouden dag 1 en

Nadere informatie

Cijfer kunstzaal. Prima Leuk, leerzaam 9 Heel tevreden

Cijfer kunstzaal. Prima Leuk, leerzaam 9 Heel tevreden Hoe tevreden was je over het bezoek aan de kunstzaal? Tijdsduur kunstzaal? Wat vonden de leerlingen van het bezoek aan de kunstzaal? kunstzaal Hoe tevreden was je over de workshop? 1 Erg tevreden, de dames

Nadere informatie

Lessen in Elektriciteit

Lessen in Elektriciteit Lessen in Elektriciteit Door: Gaby Sondagh en Isabel Duin Eckartcollege Tegenwoordig kunnen we niet zonder elektriciteit. Het licht in de klas, de computers waar je op werkt en allerlei andere apparaten

Nadere informatie

Kaschra Bouwmanagement

Kaschra Bouwmanagement Kaschra Bouwmanagement VAN INITIATIEF TOT EN MET GEBRUIK Kaschra Bouwmanagement werkt vanuit ervaring en deskundigheid in het hele bouwtraject. Onze dienstverlening omvat: management op de bouwplaats bouwtoezicht

Nadere informatie

FLIPIT 5. (a i,j + a j,i )d i d j = d j + 0 = e d. i<j

FLIPIT 5. (a i,j + a j,i )d i d j = d j + 0 = e d. i<j FLIPIT JAAP TOP Een netwerk bestaat uit een eindig aantal punten, waarbij voor elk tweetal ervan gegeven is of er wel of niet een verbinding is tussen deze twee. De punten waarmee een gegeven punt van

Nadere informatie

1 Junior Wiskunde Olympiade 2010-2011: tweede ronde

1 Junior Wiskunde Olympiade 2010-2011: tweede ronde 1 Junior Wiskunde Olympiade 2010-2011: tweede ronde 1. Het quotiënt 28 is gelijk aan 82 (A) 2 0 () 2 1 (C) 2 2 (D) 2 3 (E) 2 4 2. Het resultaat van de vermenigvuldiging 1 3 5 7 9 2011 eindigt op het cijfer

Nadere informatie

Goed voorbeeld van een voorovereenkomst (oproepcontract)

Goed voorbeeld van een voorovereenkomst (oproepcontract) Goed voorbeeld van een voorovereenkomst (oproepcontract) Handig om van te leren en om te knippen en plakken voor een echte voorovereenkomst. Laat de definitieve versie altijd checken door een arbeidsjurist

Nadere informatie

-as ... Correctievoorschrift VWO. Inhoud 1 Algemene regels 2 Scoringsvoorschrift 2.1 Scoringsregels 2.2 Antwoordmodel. ::::s ~ ::::s ::::s

-as ... Correctievoorschrift VWO. Inhoud 1 Algemene regels 2 Scoringsvoorschrift 2.1 Scoringsregels 2.2 Antwoordmodel. ::::s ~ ::::s ::::s Cl) "C C ~... -as Z Correctievoorschrift VWO Voorbereidend Wetenschappelijk Onderwijs 9 Tijdvak I 90 Inhoud Algemene regels Scoringsvoorschrift. Scoringsregels. Antwoordmodel 930 CV9 Begin Algemene regels

Nadere informatie

De tiendeligheid van ons getalsysteem

De tiendeligheid van ons getalsysteem De tiendeligheid van ons getalsysteem Tiendeligheid is het principe dat telkens als je 10 keer iets hebt, je het kan vervangen door iets anders. Vb. 10E = 1T, 10T = 1H, Dat andere is dus telkens 10 keer

Nadere informatie

Verzuim en verlof via Agenda

Verzuim en verlof via Agenda Verzuim en verlof via Agenda Inhoud Agenda in het kort...1 Waar staat de optie Agenda?...2 Verzuim en verlof vastleggen in Agenda...2 Klik op Stand voor meer info...4 Agenda kent het werkschema...4 Saldomutaties

Nadere informatie

Ook de volledige spiraal van de stroken van lengte 1, 3, 5,, 99 past precies in een rechthoek.

Ook de volledige spiraal van de stroken van lengte 1, 3, 5,, 99 past precies in een rechthoek. Een spiraal In deze opgave bekijken we rechthoekige stroken van breedte en oneven lengte:, 3, 5,..., 99. Door deze stroken op een bepaalde manier aan elkaar te leggen, maken we een spiraal. In figuur is

Nadere informatie

ETIM NL Dynamische publicatie

ETIM NL Dynamische publicatie ETIM NL Dynamische publicatie V1-2015 Versie datum 18-03-2015 Auteur: Marc Habets INHOUD 1. Inleiding 3 2. Dynamische publicatie 3 2.1. Wat is een dynamische ETIM publicatie? 3 2.2. Voordelen en randvoorwaarden

Nadere informatie

5 Constraints 5.1 Inleiding 5.2 Soorten constraints

5 Constraints 5.1 Inleiding 5.2 Soorten constraints 5 Constraints 5.1 Inleiding Bij het invoeren van taken in project wordt het taaktype van elke taken ingesteld op As Soon As Possible als het project van Start date wordt gepland, en As Late As Possible

Nadere informatie

Opzet les 2. Huub de Beer. Eindhoven, 16 mei 2012. 250 ml. glas. 9 cm. 1 cm

Opzet les 2. Huub de Beer. Eindhoven, 16 mei 2012. 250 ml. glas. 9 cm. 1 cm Opzet les 2 Huub de Beer Eindhoven, 16 mei 2012 250 ml glas stijging per tijdseenheid 054 cm/ml 9 cm snelheid 1 cm volume stijging 0 grafiek 15 sec Figuur 1: Leerdoel les 2: relatie tussen glas, grafiek

Nadere informatie

360 FEEDBACK 10/08/2012. Thomas Commercieel Vragenlijst. Thomas Voorbeeld. Persoonlijk & Vertrouwelijk

360 FEEDBACK 10/08/2012. Thomas Commercieel Vragenlijst. Thomas Voorbeeld. Persoonlijk & Vertrouwelijk 360 FEEDBACK 10/08/2012 Thomas Commercieel Vragenlijst Thomas Voorbeeld Persoonlijk & Vertrouwelijk S Hamilton-Gill & Thomas International Limited 1998-2013 http://www.thomasinternational.net 1 Inhoud

Nadere informatie

Een project opzetten, plannen en beheren.

Een project opzetten, plannen en beheren. Een project opzetten, plannen en beheren. Stephan Ramaekers, IVLOS, Universiteit Utrecht Een project wordt opgestart, uitgevoerd en afgesloten. Dit wordt wel de levenscyclus van een project genoemd. Om

Nadere informatie

Groep 3. Getalbegrip hele getallen. Optellen en aftrekken. Geld

Groep 3. Getalbegrip hele getallen. Optellen en aftrekken. Geld Groep 3 Getalbegrip hele getallen De leerlingen werken de eerste periode in het getallengebied tot 20 en 40. De tweede helft van het jaar ook tot 100. De leerlingen leren het verder- en terugtellen, tellen

Nadere informatie

Nieuwe rekenmethode (voertuigafhankelijke) verkeerslichtenregelingen

Nieuwe rekenmethode (voertuigafhankelijke) verkeerslichtenregelingen Nieuwe rekenmethode (voertuigafhankelijke) verkeerslichtenregelingen Carl Stolz DTV Consultants Bart Veroude DTV Consultants Samenvatting In dit paper worden delen van een nieuwe methode voor het doorrekenen

Nadere informatie

OP WEG NAAR WISKUNDE. Plusboek uit de serie Het Grote Rekenboek Uitgeverij ScalaLeukerLeren.nl

OP WEG NAAR WISKUNDE. Plusboek uit de serie Het Grote Rekenboek Uitgeverij ScalaLeukerLeren.nl OP WEG NAAR WISKUNDE Plusboek uit de serie Het Grote Rekenboek Uitgeverij ScalaLeukerLeren.nl Voor kinderen die iets meer willen weten en begrijpen van wiskunde, bijvoorbeeld als voorbereiding op de middelbare

Nadere informatie

Niveau 2F Lesinhouden Rekenen

Niveau 2F Lesinhouden Rekenen Niveau 2F Lesinhouden Rekenen LES 1 Begintest LES 2 Getallen Handig optellen en aftrekken Handig vermenigvuldigen en delen Schattend rekenen Negatieve getallen optellen en aftrekken Decimale getallen vermenigvuldigen

Nadere informatie

Examen VWO. wiskunde B1 (nieuwe stijl)

Examen VWO. wiskunde B1 (nieuwe stijl) wiskunde B1 (nieuwe stijl) Examen VWO Voorbereidend Wetenschappelijk Onderwijs Tijdvak 2 Woensdag 2 juni 1.0 16.0 uur 20 04 Voor dit examen zijn maximaal 87 punten te behalen; het examen bestaat uit 18

Nadere informatie

Klasseringssysteem Wezemaal Tennis Points

Klasseringssysteem Wezemaal Tennis Points Klasseringssysteem Wezemaal Tennis Points Voor elke speler zijn er twee cijfers: een klassering en een betrouwbaarheidscoëfficiënt. De klassering is een getal dat de gemiddelde sterkte aangeeft van de

Nadere informatie

Het grondtal van het decimaal stelsel is 10. Voorbeeld: het getal 8365. Poorten De tellereenheid Mevr. Loncke 1

Het grondtal van het decimaal stelsel is 10. Voorbeeld: het getal 8365. Poorten De tellereenheid Mevr. Loncke 1 1. Inleiding In vorig hoofdstuk hebben we het gehad over invoerelementen, verwerking en uitvoerelementen. Je hebt geleerd dat al deze elementen maar 2 toestanden kennen en kunnen verwerken, namelijk de

Nadere informatie

Rekenmodel grondgebondenheid behorende bij de AMvB Verantwoorde groei melkveehouderij

Rekenmodel grondgebondenheid behorende bij de AMvB Verantwoorde groei melkveehouderij Rekenmodel grondgebondenheid behorende bij de AMvB Verantwoorde groei melkveehouderij 1. Inleiding Met de Wet verantwoorde groei melkveehouderij (in werking getreden op 1 januari 2015) is het begrip melkveefosfaatoverschot

Nadere informatie

Pro Totaal 4 weken en Pro Totaal maand, vakantie en vrije dagen.

Pro Totaal 4 weken en Pro Totaal maand, vakantie en vrije dagen. Pro Totaal 4 weken en Pro Totaal maand, vakantie en vrije dagen. Welkom bij onze uitleg van de calculator Pro Totaal 4 weken en Pro Totaal maand. Deze uitleg gaat over vakantie en andere vrije dagen. Aangegeven

Nadere informatie

Les 20: gelijknamige breuken, gelijkwaardige breuken en breuken vereenvoudigen

Les 20: gelijknamige breuken, gelijkwaardige breuken en breuken vereenvoudigen Getallenkennis Target 1 Les 1: getalbegrip to 10 000 000 wb. p. 1+2, sb 1 Les 5: kommagetallen tot 0,001 wb. p. 8-9, sb 5 Les 12: breuken vergelijken en sorteren wb. p. 15-16, sb 10 Les 13: breuk als operator,getal,verhouding,

Nadere informatie

De begrippen calculeren, begroten en ramen en de toepassingsgebieden

De begrippen calculeren, begroten en ramen en de toepassingsgebieden De begrippen calculeren, begroten en G1020 1 De begrippen calculeren, begroten en ramen en de toepassingsgebieden 1. Inleiding G1020 3 2. Calculeren G1020 3 3. Begroten G1020 3 4. Ramen G1020 4 5. Toepassingsgebieden

Nadere informatie

Leerstofoverzicht groep 3

Leerstofoverzicht groep 3 Leerstofoverzicht groep 3 Getallen en relaties Basisbewerkingen Verhoudingen Leerlijn Groep 3 uitspraak, schrijfwijze, kenmerken begrippen evenveel, minder/meer cijfer 1 t/m 10, groepjes aanvullen tot

Nadere informatie

Leerlijnen groep 6 Wereld in Getallen

Leerlijnen groep 6 Wereld in Getallen Leerlijnen groep 6 Wereld in Getallen 1 REKENEN Boek 6a: Blok 1 - week 1 - buurgetallen - oefenen op de getallenlijn Geld - optellen van geldbedragen - aanvullen tot 10 105 : 5 = 2 x 69 = - van digitaal

Nadere informatie

Die moeilijke decibels.

Die moeilijke decibels. Die moeilijke decibels. Hoe werkt het en hoe moet ik er mee rekenen? PA FWN Met potlood en papier Er wordt zoveel mogelijk een rekenmethode toegepast, welke door zijn eenvoud met een simpele rekenmachine

Nadere informatie

Samenvatting Natuurkunde Hoofdstuk 1

Samenvatting Natuurkunde Hoofdstuk 1 Samenvatting Natuurkunde Hoofdstuk 1 Samenvatting door een scholier 1494 woorden 8 april 2014 7,8 97 keer beoordeeld Vak Methode Natuurkunde Systematische natuurkunde Grootheden en eenheden Kwalitatieve

Nadere informatie

Het is niet toegestaan om een formulekaart of rekenmachine te gebruiken. f(x) = 9x(x 1) en g(x) = 9x 5. Figuur 1: De grafieken van de functies f en g.

Het is niet toegestaan om een formulekaart of rekenmachine te gebruiken. f(x) = 9x(x 1) en g(x) = 9x 5. Figuur 1: De grafieken van de functies f en g. UNIVERSITEIT VAN AMSTERDAM FNWI Voorbeeld Toets Wiskunde A Het is niet toegestaan om een formulekaart of rekenmachine te gebruiken. 1. De twee functies f en g worden gegeven door f(x) = 9x(x 1) en g(x)

Nadere informatie

IJkingstoets september 2015: statistisch rapport

IJkingstoets september 2015: statistisch rapport IJkingstoets burgerlijk ingenieur 4 september 05 - reeks - p. IJkingstoets september 05: statistisch rapport In totaal namen 33 studenten deel aan deze toets. Hiervan waren er 06 geslaagd. Verdeling van

Nadere informatie

IJkingstoets september 2015: statistisch rapport

IJkingstoets september 2015: statistisch rapport IJkingstoets burgerlijk ingenieur 4 september 05 - reeks 4 - p. IJkingstoets september 05: statistisch rapport In totaal namen 33 studenten deel aan deze toets. Hiervan waren er 06 geslaagd. Verdeling

Nadere informatie

Examen HAVO. wiskunde B1,2

Examen HAVO. wiskunde B1,2 wiskunde 1, Examen HVO Hoger lgemeen Voortgezet Onderwijs ijdvak 1 Vrijdag 19 mei 1.0 16.0 uur 0 06 Voor dit examen zijn maximaal 87 punten te behalen; het examen bestaat uit vragen. Voor elk vraagnummer

Nadere informatie

Eindexamen wiskunde B1 vwo 2004-II

Eindexamen wiskunde B1 vwo 2004-II Brandstofverbruik Een schip maakt een tocht over een rivier van P naar Q en terug. De afstand tussen P en Q is 42 km. Van P naar Q vaart het schip tegen de stroom in (stroomopwaarts); op de terugreis vaart

Nadere informatie

Transport-, Routing- en Schedulingproblemen. Wi4062TU / Wi487TU / a86g. Uitwerkingen 08-04-2005

Transport-, Routing- en Schedulingproblemen. Wi4062TU / Wi487TU / a86g. Uitwerkingen 08-04-2005 Transport-, Routing- en Schedulingproblemen Wi4062TU / Wi487TU / a86g Uitwerkingen 08-04-2005 1 Transportprobleem Onderdeel a Fabriek 1 kan 120 ton staal fabriceren in 40 uur. Voor fabriek 2 is dit 150

Nadere informatie

Dattiloritmica in de praktijk

Dattiloritmica in de praktijk Dattiloritmica in de praktijk Introductie van het apparaat: Verkennen van het apparaat. Uitleggen, dat een blokje van 4 eigenlijk een braillecel is. Voor cijfers heb je alleen de puntjes 1, 2, 4 en 5 nodig.

Nadere informatie

MAVO-C I CENTRALE EXAMENCOMMISSIE VASTSTELLING OPGAVEN CORRECTIEVOORSCHRIFT bij het examen NATUURKUNDE MAVO-C.

MAVO-C I CENTRALE EXAMENCOMMISSIE VASTSTELLING OPGAVEN CORRECTIEVOORSCHRIFT bij het examen NATUURKUNDE MAVO-C. MAVO-C I CENTRALE EXAMENCOMMISSIE VASTSTELLING OPGAVEN CORRECTIEVOORSCHRIFT 1985 bij het examen NATUURKUNDE MAVO-C Eerste tijdvak N.B. de algemene regels zijn gewijzigd ten opzichte van 1984. De gewijzigde

Nadere informatie

7. Van huis naar school. Deze les levert een bijdrage aan kerndoel 1: de leerlingen leren hoeveelheidsbegrippen gebruiken en herkennen.

7. Van huis naar school. Deze les levert een bijdrage aan kerndoel 1: de leerlingen leren hoeveelheidsbegrippen gebruiken en herkennen. 7. Van huis naar school Leeftijdsgroep Kerndoel Ongeveer 12-16 jaar Deze les levert een bijdrage aan kerndoel 1: de leerlingen leren hoeveelheidsbegrippen gebruiken en herkennen. En aan kerndoel 3: De

Nadere informatie

Aanvullende tekst bij hoofdstuk 1

Aanvullende tekst bij hoofdstuk 1 Aanvullende tekst bij hoofdstuk 1 Wortels uit willekeurige getallen In paragraaf 1.3.5 hebben we het worteltrekalgoritme besproken. Dat deden we aan de hand van de relatie tussen de (van tevoren gegeven)

Nadere informatie

7.7 Oefeningen: Resources

7.7 Oefeningen: Resources 7.7 Oefeningen: Resources Oefening 12.: Resources definiëren Neem uw planning uit voorgaande oefening voor u of vraag de docent, indien u dit niet (meer) heeft, om het document Bugalow- 04-Resources.mpp

Nadere informatie

MAVO-D I CENTRALE EXAMENCOMMISSIE VASTSTELLING OPGAVEN CORRECTIEVOORSCHRIFT bij het examen NATUURKUNDE MAVO-D.

MAVO-D I CENTRALE EXAMENCOMMISSIE VASTSTELLING OPGAVEN CORRECTIEVOORSCHRIFT bij het examen NATUURKUNDE MAVO-D. MAVO-D I CENTRALE EXAMENCOMMISSIE VASTSTELLING OPGAVEN CORRECTIEVOORSCHRIFT 1985 bij het examen NATUURKUNDE MAVO-D Eerste tijdvak N.B. de algemene regels zijn gewijzigd ten opzichte van 1984. De gewijzigde

Nadere informatie

inhoudsopgave januari 2005 handleiding algebra 2

inhoudsopgave januari 2005 handleiding algebra 2 handleiding algebra inhoudsopgave Inhoudsopgave 2 De grote lijn 3 Bespreking per paragraaf 1 Routes in een rooster 4 2 Oppervlakte in een rooster 4 3 Producten 4 4 Onderzoek 5 Tijdpad 9 Materialen voor

Nadere informatie

Tips & Trucs ARCHICAD 034: Numeriek werken

Tips & Trucs ARCHICAD 034: Numeriek werken Tips & Trucs ARCHICAD 034: Numeriek werken Door gebruik te maken van de Tracker (Coördinaten invoerbox), kan in ARCHICAD numeriek een lengte ingevoerd of een beginof eindpunt bepaald worden. Met behulp

Nadere informatie

2 REKENEN MET BREUKEN 3. 2.3 Optellen van breuken 6. 2.5 Aftrekken van breuken 9. 2.7 Vermenigvuldigen van breuken 11. 2.9 Delen van breuken 13

2 REKENEN MET BREUKEN 3. 2.3 Optellen van breuken 6. 2.5 Aftrekken van breuken 9. 2.7 Vermenigvuldigen van breuken 11. 2.9 Delen van breuken 13 REKENEN MET BREUKEN. De breuk. Opgaven. Optellen van breuken 6. Opgaven 8. Aftrekken van breuken 9.6 Opgaven 9.7 Vermenigvuldigen van breuken.8 Opgaven.9 Delen van breuken.0 Opgaven. Een deel van een deel.

Nadere informatie

We zullen in deze les kijken hoe we netwerken kunnen analyseren, om bijvoorbeeld de volgende vragen te kunnen beantwoorden:

We zullen in deze les kijken hoe we netwerken kunnen analyseren, om bijvoorbeeld de volgende vragen te kunnen beantwoorden: Wiskunde voor kunstmatige intelligentie, 24 Les 5 Proces analyse Veel processen laten zich door netwerken beschrijven, waarin een aantal knopen acties aangeeft en opdrachten langs verbindingen tussen de

Nadere informatie

Duurzame energie. Aan de slag met de energiemeter van LEGO

Duurzame energie. Aan de slag met de energiemeter van LEGO Duurzame energie Aan de slag met de energiemeter van LEGO LEGO, het LEGO logo, MINDSTORMS en het MINDSTORMS logo zijn handelsmerken van de LEGO Group. 2010 The LEGO Group. 1 Inhoudsopgave 1. Overzicht

Nadere informatie

Infoblad - werkgevers Infoblad omtrent de jeugdvakantie technische bijlage bestemd voor de werkgever

Infoblad - werkgevers Infoblad omtrent de jeugdvakantie technische bijlage bestemd voor de werkgever Rijksdienst voor Arbeidsvoorziening Voor meer inlichtingen, gelieve contact op te nemen met uw RVA-kantoor. De adressen kunt u vinden in het telefoonboek of op de site : www.rva.be Infoblad - werkgevers

Nadere informatie

Correctievoorschrift VWO

Correctievoorschrift VWO Correctievoorschrift VWO 008 tijdvak wiskunde B B Het correctievoorschrift bestaat uit: Regels voor de beoordeling Algemene regels 3 Vakspecifieke regels 4 Beoordelingsmodel 5 Inzenden scores Regels voor

Nadere informatie

Kansrekening en Statistiek

Kansrekening en Statistiek Kansrekening en Statistiek College 2 Donderdag 15 September 1 / 42 1 Kansrekening Vandaag: Vragen Eigenschappen van kansen Oneindige discrete uitkomstenruimtes Continue uitkomstenruimtes Continue stochasten

Nadere informatie

= (antwoord )

= (antwoord ) Rekenkunde Nadruk verboden 1 Opgaven 1. 2. 3. 4. = (antwoord 10.) 10 10 10 = (antwoord: 10.) 10 10 = (antwoord: 10.).,,, = (antwoord 15. 10.),,, 5. 7 7 7 7 7 = (antwoord: 7.) 6. 10 10 10 10 10 10 = 7.

Nadere informatie

Beschrijving bedieningsunit, Serie AK30.

Beschrijving bedieningsunit, Serie AK30. Beschrijving bedieningsunit, Serie AK30. LCD display met scorebordinformatie Invoer thuis: score, serve-dot, teamfouten/ setstanden, time outs Invoer algemene functies: periode, serve dot uit, claxon herhalings/eindtijd

Nadere informatie

Voortgangsrapportage Q DPE Next Emmen. Datum: 29 augustus 2014 Status: Definitief

Voortgangsrapportage Q DPE Next Emmen. Datum: 29 augustus 2014 Status: Definitief Voortgangsrapportage Q2-2014 DPE Next Emmen Datum: 29 augustus 2014 Status: Definitief Pagina 2 van 10 Voortgangrapportage DPE Next Q2-2014 Datum : 29 augustus 2014 Aan : Gemeente Emmen, programma CVE

Nadere informatie

tussendoelen: Hoeveelheden & getallen: Koppelen van hoeveelheden aan getallen (tot en met 20) Hoeveelheden d.m.v. getallen (tot en met 20) noteren

tussendoelen: Hoeveelheden & getallen: Koppelen van hoeveelheden aan getallen (tot en met 20) Hoeveelheden d.m.v. getallen (tot en met 20) noteren Kerndoel: 1. De leerlingen leren hoeveelheidbegrippen gebruiken en herkennen. 1.1. ze leren begrippen toepassen voor het aangeven van aantallen en het uitvoeren van bewerkingen. 1.2. ze leren hoeveelheden

Nadere informatie

Gesprekken roosteren. Inleiding. Blokkades Toevoegen. Handleiding Zermelo. Copyright 2018, Zermelo Software BV - pagina 1

Gesprekken roosteren. Inleiding. Blokkades Toevoegen. Handleiding Zermelo. Copyright 2018, Zermelo Software BV - pagina 1 Gesprekken roosteren Inleiding U heeft de ouderavond gemodelleerd, de ouders/verzorger geïmporteerd en de gespreksmogelijkheden zijn zichtbaar (geweest) voor de ouders. Nu de aanvragen voor gesprekken

Nadere informatie

Als in de Bar Styles tabel in de kolom Show For Tasks de task Critical wordt

Als in de Bar Styles tabel in de kolom Show For Tasks de task Critical wordt Critical path aanduidingen in MS Project Auteur: S. van Beek Copyright 2011-01-12 Er zijn twee verschillende mogelijkheden om het critical path in een MS Project planning te signaleren te weten de Bar

Nadere informatie

Inhoudsopgave. Inleiding 4. De digitale klok 6. Hele uren 8. Halve uren 14. Kwartieren en 10 minuten 24. Minuten 29. Klokkijken gemengd 33

Inhoudsopgave. Inleiding 4. De digitale klok 6. Hele uren 8. Halve uren 14. Kwartieren en 10 minuten 24. Minuten 29. Klokkijken gemengd 33 Inhoudsopgave Inleiding 4 De digitale klok 6 Hele uren 8 Halve uren 14 Kwartieren 19 5 en 10 minuten 24 Minuten 29 Klokkijken gemengd 33 Antwoorden 40 Inleiding Met dit Leer- en Oefenboek (deel 2 van een

Nadere informatie