Taal & Rekenen staan komend schooljaar ( ) volop in de aandacht!

Maat: px
Weergave met pagina beginnen:

Download "Taal & Rekenen staan komend schooljaar (2010-2011) volop in de aandacht!"

Transcriptie

1 Taal & Rekenen staan komend schooljaar ( ) volop in de aandacht! Voor sommigen van u betekent dit minder uren beschikbaar voor Burgerschap, voor uw collega s betekent dit wellicht méér uren. Taal & Rekenen maken immers ook onderdeel uit van Leren, Loopbaan en Burgerschap. Wij geven u als docent graag voldoende handvatten om ook volgend jaar uw Springlessen optimaal te kunnen geven. Daarom treft u bijgaand een hoofdstuk uit de Spring Docententoolkit met daarin verschillende onderwijsscenario s. Hierin staat uitgelegd hoe u met Spring kunt werken indien u weinig uren beschikbaar heeft, maar ook hoe u juist meer verdieping aan kunt brengen. In beide gevallen zijn de lesbrieven overigens ook een goede tool om snel een onderwerp in te leiden of om juist dieper op een onderwerp in te gaan. Binnenkort ontvangt u alweer de tweede lesbrief bij Spring: Vandaag in het nieuws, met volop aandacht voor de komende verkiezingen!. Daarnaast besteedt Spring aandacht aan gehele competenties en stopt niet bij de grens van een traditioneel leergebied. Daardoor is er automatisch veel aandacht voor de toepassing van de Nederlandse taal.

2 Mogelijke onderwijsscenario s met Spring Inhoud Inzet van Spring...2 Voor welk onderwijsconcept is Spring bestemd?...2 Leiding geven aan het onderwijsleerproces in CGO...3 Wat is het minimum aantal thema s dat je van Spring moet doen? 4 Kan ik met Spring concentrisch verdieping aanbrengen?...5 Kan ik Leren, Loopbaan en Burgerschap modulair opzetten met Spring?...5 Is Spring geschikt voor BBL?...5 Hoe zit het met overlap tussen Leren, Loopbaan en Burgerschap en de beroepscompetenties?...6 Bevat Spring materiaal voor Nederlands/ Communicatie?...7 Is Spring alleen ontwikkeld voor het eerste leerjaar?...7 Hoe kom ik tot een jaarplanning?...8 Welke thema s zijn geschikt om mee te starten?...8 Hoe leer ik mijn deelnemers werken met Spring?...9 Introductie van het Spring-concept...9 Leren werken met de website...9 Leren werken met de praktijkreflecties...10 Wat als ik te weinig computers voor deelnemers ter beschikking heb?...10 Wat als ik maar weinig uren voor Leren, Loopbaan en Burgerschap heb?...11 Wat als ik met grote klassen moet werken met Spring?...12 Wat als mijn deelnemers moeite hebben met zelfstandig computergebruik?...13 Kan ik Spring gebruiken wanneer ik nog met eindtermen werk?..13 Zijn er voorbeelden van een opleidingsprogramma Leren, Loopbaan en Burgerschap met Spring?...14 BOL niveau 1 (AKA)...14 BOL niveau BBL niveau /20

3 Inzet van Spring Hoe kunt u Spring in uw onderwijs inzetten? Vooraf willen we daarbij drie opmerkingen maken. 1 Dat bepaalt u natuurlijk zelf. De visie en de mogelijkheden binnen de school zijn leidend in de manier waarop u Spring zult inzetten. 2 De school is hiervoor ook zelf verantwoordelijk. Volledigheidshalve merken we op, dat aan de onderstaande voorbeelden geen rechten ontleend kunnen worden. 3 U blijft, welk scenario u ook kiest, altijd vrij een of meer Spring-thema s te vervangen door andere, vergelijkbare onderwijsactiviteiten (dat wil zeggen: die betrekking hebben op dezelfde werkprocessen en competenties). Het is helemaal niet nodig (en ons inziens ook niet raadzaam) goede, bestaande werkvormen over boord te gooien! We gaan hieronder in op een aantal vragen die we vaak te horen krijgen van docenten. Voor welk onderwijsconcept is Spring bestemd? Spring kunt u het beste beschouwen als een magazijn waaruit u naar wens thema s kunt inzetten. Alle thema s zijn los van elkaar opgezet en kunnen fungeren binnen diverse contexten en onderwijsvormen. Het maakt daarbij niet uit of u (op dit moment) aanbodgestuurd en klassikaal lesgeeft, of uw deelnemers meer in groepen of individueel begeleidt in PGO of Natuurlijk leren. Ook wanneer uw school ervoor kiest het onderwijs gaandeweg in te richten als loopbaancentrum, kunt u blijven werken met Spring. Bijvoorbeeld: 1 Aanbodgestuurd onderwijs: u bepaalt welke thema s deelnemers volgen en hoe deze worden ingeroosterd. 2 Deels aanbodgestuurd en deels vraaggestuurd onderwijs: 2/20

4 U bepaalt welke thema s deelnemers minimaal moeten volgen. Zij kiezen daarnaast zelf een aantal thema s. U bepaalt welke thema s deelnemers minimaal moeten volgen. Zij kiezen zelf het moment waarop zij zich hiervoor willen inschrijven. U bepaalt hoeveel thema s deelnemers minimaal moeten volgen. Zij kiezen zelf uit welke dat zijn. 3 Vraaggestuurd onderwijs: deelnemers kiezen (in overleg) zelf voor bepaalde thema s, bijvoorbeeld als uitvloeisel van een POP-gesprek. Vraaggestuurd onderwijs dient hierbij niet verward te worden met onderwijs zonder begeleiding. Leiding geven aan het onderwijsleerproces in CGO Ook in competentiegestuurd onderwijs is het ons inziens van belang dat u als docent leiding geeft aan het onderwijsleerproces. Dat houdt in: 1 In het begin, als deelnemers nog weinig taakvolwassen zijn, veelal instructie geven. 2 Daarna, wanneer de taakvolwassenheid is toegenomen, vooral motiveren en overtuigen van het belang en van de mogelijkheden van deelnemers. 3 Vervolgens, wanneer de taakvolwassenheid en de bereidheid beide zijn toegenomen, vooral overleggen met de deelnemers. 4 Tot slot, waar mogelijk, taken aan deelnemers delegeren. Zij kunnen die dan zelfstandig uitvoeren. De taakvolwassenheid en bereidheid zullen per kerntaak/werkproces en per competentiegebied verschillen. Waar u bij sommige kerntaken kunt volstaan met overleggen, zult u bij andere nog instructie moeten geven. 3/20

5 Wat is het minimum aantal thema s dat je van Spring moet doen? Met (onderdelen van) 20 thema s van Spring kunt u alle kerntaken en werkprocessen uit de Burgerschapscompetenties dekken. Deze thema s bevatten alle verplichte stof. U doet dan wat (in onze ogen) minimaal noodzakelijk is. Het gaat om de volgende thema s: Hoofd: Denken Hoe leer ik het beste? Mond: Spreken Je mening geven Hart: Gevoel Feedback en kritiek Buik: Macht en invloed (On)gewenst gedrag Vooroordelen en discriminatie Handen: Aanpakken, doen Afspraken maken en nakomen Een klacht afhandelen Benen: Beweging De arbeidsmarkt verkennen Solliciteren Voeten: De basis Voor jezelf zorgen Jezelf presenteren Kritische consument Nederlands burgerschap Jij en de maatschappij Je rechten en plichten kennen Regels, procedures en wetgeving Mens: Persoonlijkheid Mijn kwaliteiten Mijn toekomstperspectief Adem: Inspiratie I nspiratie* Basiservaringen Klank: Dialoog* Als het botst * Deze metaforen zijn niet wettelijk verplicht, maar vormen een basispakket voor ROC's die ook kerntaak 8 en 9 willen aanbieden. In de voorbeelduitwerkingen aan het eind van dit document kunt u zien hoe u met (onderdelen van) deze 20 thema s een opleidingsplan voor LLB kunt maken. 4/20

6 Kan ik met Spring concentrisch verdieping ing aanbrengen? Ja, u kunt naar wens kerntaken in de opleiding meermalen laten terugkomen, waarbij u steeds meer verdieping of verbreding aanbrengt. Voorbeeld Werkproces 7.1: Zoekt informatie over een gezonde leefwijze. Basisthema: Voor jezelf zorgen In een vervolgfase te verdiepen met: Omgaan met stress Voorbeeld Werkproces 4.2: Maakt gebruik van werknemersrechten. Basisthema s: Afspraken maken en nakomen, Je rechten en plichten kennen In een vervolgfase te verbreden met: Voor jezelf opkomen Kan ik Leren, Loopbaan en Burgerschap modulair opzetten met Spring? Ja, dat kan. U kunt hiervoor de kerntaken als eenheid aanhouden. Elk Spring-thema is gekoppeld aan kerntaken. U vindt deze informatie in deze toolkit in Kerntaken en thema s en ook op de docentensite van Spring. U kunt zelf bepalen welke thema s uit Spring u per kerntaak wilt doen. Deze kunt u per periode of semester achter elkaar inroosteren, zodanig dat de deelnemer de betreffende kerntaak in een korte periode afrondt. Is Spring geschikt voor BBL? Spring is zeker ook bedoeld voor BBL. Onze ervaring is, dat BBL ers het juist erg op prijs stellen wanneer zij in de ene schooldag per week groepsgewijs aan de slag kunnen. Wij adviseren daarom, de beschikbare tijd zoveel mogelijk te gebruiken voor de trainingen. Op veel scholen is dit 1 uur per week. U kunt de training inkorten tot 1 uur. 5/20

7 Het trainen werkt het beste wanneer u groepen kunt halveren. Ook hiervoor is in het BBL vaak minder ruimte dan in het BOLonderwijs. Dit vraagt creativiteit van u. (Zie verder: Wat als ik met grote klassen moet werken met Spring? ) Naast de trainingen, kunt u 1 lesuur per periode in een computerlokaal geven. U kunt daarin alle noodzakelijke onderdelen voor het portfolio laten verzamelen. Dit betekent dat deelnemers niet een heel thema op de website zullen doen, maar onderdelen daarvan. Bijvoorbeeld een zelftest, een feitentest of een praktijkreflectie. Wanneer u een computer met internetaansluiting en een beamer kunt regelen, kunt u het trainingsuur ook beginnen met het vertonen van een rolmodelfilmpje of een klassikale zelf- of feitentest. Hoe zit het met overlap tussen Leren, Loopbaan en Burgerschap en de beroepscompetenties? Afhankelijk van de opleiding, is er sprake van meer of minder overlap tussen de beroepscompetenties en de burgerschapscompetenties. Voor opleidingen Zorg of Welzijn is deze overlap groter dan bijvoorbeeld voor Transportopleidingen. Suggesties om hiermee om te gaan: Stem in het team de onderwijsprogramma s van het beroepsspecifieke deel en het gedeelte Leren, Loopbaan en Burgerschap op elkaar af. Dat kan eenvoudig, doordat beide gebruikmaken van dezelfde lijst van 25 SHL-competenties. Daarmee spreekt u elkaars taal. Maak afspraken over de wijze van beoordeling. Bij Leren, Loopbaan en Burgerschap is geen eindniveau bepaald (of tussenstappen in niveaus), maar gaat het erom de persoonlijke ontwikkeling in beeld te brengen. Hoe gaat u dat doen in uw opleiding? Maak met docenten uit het team afspraken over wie wat doet en met welk lesmateriaal u gaat werken voor de gebieden die overlappend zijn. Dit kan Spring zijn, maar 6/20

8 mag ook ander lesmateriaal zijn. In veel gevallen is Spring heel geschikt om de verbinding te leggen tussen het algemene en beroepsspecifieke gedeelte. De collega s van de betreffende beroepscompetenties kunnen dan bijvoorbeeld bepaalde Spring-thema s adopteren, of u kunt samen realiseren dat u met halve klassen kunt werken. Verantwoord voor de kwalificatiedossiers zorgvuldig hoe u een en ander doet. Leren, Loopbaan en Burgerschap mag wel geïntegreerd worden in het beroepsspecifieke deel, maar moet daarin als zodanig duidelijk herkenbaar blijven. Bevat Spring materiaal voor Nederlands/ Communicatie? Ja, Spring bevat ondersteunende thema s op het gebied van rapporteren, brieven schrijven e.d. In deze thema s staat het motiveren van deelnemers om deze vaardigheden gericht te gaan vergroten centraal. Ook wordt een kader geschetst waarbinnen hieraan kan worden gewerkt en kunnen deelnemers een actieplan opstellen. Wij adviseren binnen de opleiding minimaal afstemming te regelen met de docenten die de gerichte vaardigheidstraining verder voor hun rekening kunnen nemen. Nog beter zou het zijn, wanneer de betreffende taaldocent ook deze ondersteunende Spring-trainingen voor zijn rekening zou nemen. Deze verschaffen hem een goed inzicht in de behoeften van de groep. De vaardigheidstraining kan dan optimaal aansluiten. Voor deelnemers vergroot dit de samenhang binnen de opleiding. Is Spring alleen ontwikkeld voor het eerste leerjaar? Een veelgehoorde vraag is, of Spring alleen voor het eerste leerjaar bestemd is. Het antwoord is nee. Spring is ontwikkeld voor gebruik binnen de gehele opleiding. Indien uw onderwijsprogrammering dat toelaat, adviseren wij de onderdelen aan te bieden op het moment dat deelnemers de 7/20

9 output daadwerkelijk nodig hebben. Dit betekent dat sommige het meest logisch zijn aan het begin van de opleiding (zoals Hoe leer ik het beste?), andere passen veel beter bij het moment dat deelnemers de BPV gaan doen (zoals Jezelf presenteren), of aan het eind van de opleiding (zoals De arbeidsmarkt verkennen). Hoe kom ik tot een jaarplanning? Suggesties: Maak afspraken in uw team over de overlap tussen het beroepsspecifieke deel en Leren, Loopbaan en Burgerschap. Bepaal per kerntaak welke thema s van Spring aan bod moeten (kunnen) komen. Geef daarbij aan wat verplicht is en wat vrije keuze is. Bepaal op welke manier u Spring wilt inroosteren, rekening houdend met de mogelijkheden op uw school. (Voor praktische suggesties zie verderop.) Breng de consequenties in kaart voor de personeelsbezetting en benodigde faciliteiten en check de beschikbaarheid. Stel zo nodig bij. Welke thema s zijn geschikt om mee te starten? Wanneer u kiest voor een concentrische opbouw, adviseren wij u te starten met de basisthema s. U kunt daarna verdieping en verbreding aanbrengen. Ook uit oogpunt van kwalificering verdient het de voorkeur te starten met de basisthema s. U legt dan in ieder geval een smalle basis. Wanneer u (tevens) thematisch te werk wilt gaan, kunt u dit per kerntaak inroosteren. Voor deelnemers kunt u dan ook duidelijk maken aan welke kerntaak zij werken. U begint dan met de thema s die u (of de deelnemer) kiest per kerntaak. Waar relevant, verdient het aanbeveling de thema s zoveel mogelijk in te roosteren op momenten dat deelnemers ook daadwerkelijk met het thema geconfronteerd worden. In het begin van de opleiding zijn leren en ontwikkelen en de 8/20

10 sociale vaardigheden actueel. Wonen veel deelnemers al zelfstandig, dan zijn thema s als Voor jezelf zorgen en Je eigen administratie bijhouden interessant. Wanneer de deelnemers op stage gaan, komt het werknemerschap meer in beeld. De loopbaanthema s zijn vooral aan het einde van de opleiding interessant... Vanaf bladzijde 14 vindt u twee voorbeelden van een (meerjarige) programmering. Hoe leer ik mijn deelnemers werken met Spring? Introductie van het Spring-concept Een suggestie om deelnemers kennis te laten maken, is de trainingen van Spring al in te zetten tijdens de introductie van eerstejaars. Zij maken daarmee kennis met Spring, met de activerende werkvormen en misschien ook (en vooral!) met elkaar. Het Graafschap College in Doetinchem (Zorg niveau 3 en 4) heeft een introductieprogramma opgesteld waarin de eerstejaars zich centraal melden in de foyer. Zij krijgen op groot scherm de deelnemersdemo van Spring te zien. Daarna nemen zij deel aan diverse korte workshops met Spring, aan de hand van een strippenkaart. Is de strippenkaart vol, dan zijn ze klaar voor Spring. (Daarna vindt in de les de instructie van het computergedeelte plaats.) Leren werken met de website Les 1 (1 lesuur) Laat de deelnemers zich klassikaal, onder begeleiding voor de eerste keer registreren en inloggen. Adviseer de deelnemers de inlognaam en het wachtwoord te kiezen dat ze op school al gebruiken voor andere applicaties. Wanneer u hiervoor niet wilt kiezen, laat deelnemers dan hun inlognaam en wachtwoord noteren, bijvoorbeeld in hun mobiele telefoon (sms je aan jezelf). 9/20

11 Geef voordat de deelnemers met Spring gaan werken een centrale uitleg en instructie, zodat de deelnemers de applicatie goed leren kennen. Laat deelnemers alleen of in tweetallen helemaal door de applicatie gaan. Zorg dat u van tevoren zelf goed thuis bent in de applicatie. Print de handleiding en FAQ van de website en neem die mee. Les 2 (1 lesuur) Werk klassikaal een thema naar voorkeur door. Bespreek eventuele vragen of problemen en geef ook steeds aan wat het doel is en welke producten deelnemers moeten verzamelen voor een eventueel portfolio. Afhankelijk van het niveau van de deelnemers en de computervaardigheid, beslist u hoeveel begeleiding daarna nog nodig is en in welke vorm. Leren werken met de praktijkreflecties We raden aan het maken van de praktijkreflecties eerst een keer klassikaal te oefenen. Voor de niveaus 1 en 2 zijn Mijn Verhaal, Mijn Mensenkennis en/of Formulier het meest geschikt. Deelnemers op niveau 3 en 4 kunt u (gaandeweg) ook leren werken met de START-opdrachten. Ook is het belangrijk met deelnemers door te nemen hoe de beoordeling van Leren, Loopbaan en Burgerschap (bij u op school) in zijn werk gaat. Moeten deelnemers werken aan een portfolio? Welke eisen worden daaraan gesteld? Wanneer moeten producten af zijn? En hoe verloopt een POP-gesprek over Leren, Loopbaan en Burgerschap? Wat als ik te weinig computers voor deelnemers ter beschikking heb? Suggesties: Aan het begin van een onderwijsperiode regelt u voor 1 lesuur computers. In dit lesuur laat u de deelnemers alle zelftests maken van de thema s die u deze onderwijsperiode wilt behandelen. Deelnemers die eerder klaar zijn, kunnen de films van rolmodellen bekijken. U laat 10/20

12 de uitkomsten van de zelftests uitprinten en in een map doen. Deze gebruikt u als opstap voor de lessen. Deelnemers die over voldoende computervaardigheid beschikken, kunt u het bovenstaande ook in het OLC laten doen. U maakt zelf de feitentest en opdrachten van een thema en noteert welke vragen u wilt gebruiken in uw eigen onderwijsleergesprek over het thema. U leest de achterliggende theorie van de docentensite en behandelt deze op uw eigen manier in de klas. Heeft u helemaal geen mogelijkheid om tijdens de les een computer te gebruiken, dan kunt u de vragen van de zelftest noteren en meenemen. Deze vragen gebruikt u om klassikaal in beeld te brengen hoe deelnemers zichzelf inschatten. U kunt vier hoeken in de klas maken (optie A, B, C en D) en de deelnemers naar de hoek laten lopen waar zij volgens hen in thuishoren. U kunt deelnemers af en toe vragen een toelichting te geven. Op soortgelijke wijze kunt u de stellingen van de feitentest fysiek laten doen in de klas. U verdeelt de klas in twee vakken. De deelnemers in het ene vak leggen de deelnemers in het andere vak uit waarom zij gelijk hebben. U maakt een print van de praktijkformulieren van elk thema en deelt deze uit voor de reflecties. Deelnemers doen deze in hun map. U laat, wanneer het niveau van de deelnemers dit toelaat, deelnemers thuis aan Spring werken. Wat als ik maar weinig uren voor Leren, Loopbaan en Burgerschap heb? Suggesties: U kort de thema s in: u beperkt de tijd achter de website tot maximaal minuten (bijvoorbeeld: zelftest, feitentest, rolmodellen bekijken, trainingsvragen noteren voor de training) en gebruikt zoveel mogelijk lestijd voor de trainingen. U kort de trainingen in tot 1 lesuur. De trainingskaarten bieden hiervoor voldoende handvatten. Wanneer u ervoor zorgt dat alle onderdelen van de Kolb-cirkel aan bod komen, bereikt u toch dat deelnemers kleine stapjes zetten. 11/20

13 (U laat ze altijd concreet iets ervaren, u bespreekt de ervaringen na, u zorgt dat de belangrijkste theorie aan bod komt en laat ze daarmee oefenen.) U schakelt stagiaires in die u kunnen ondersteunen. U slaat de handen ineen met collega s van aanpalende onderwijsinhouden, zoals Studieloopbaanbegeleiding/ Communicatie/Omgangskunde/Stagevoorbereiding. U neemt genoegen met minder thema s die dit cursusjaar aan bod kunnen komen en probeert elk jaar de ruimte en voorzieningen voor Leren, Loopbaan en Burgerschap op te rekken. Wat als ik met grote klassen moet werken met Spring? Suggesties: U splitst de groepen in tweeën. U laat de ene helft van de klas achter de computer aan een thema werken. Hierbij schakelt u zo mogelijk een klassenassistent in voor de begeleiding. Zelf traint u de andere helft van de klas. U traint de hele klas tegelijk, maar wel samen met een collega-docent of klassenassistent. U neemt daarbij ieder de helft van de klas voor uw rekening, zodat iedereen aan bod kan komen. Dit is belangrijk voor de effectiviteit van de trainingen. U regelt een groot lokaal met computers in de buitenring en een ruimte in het midden waar u de training kunt houden. U laat de helft van de deelnemers met koptelefoons achter de computer werken. Een klassenassistent houdt toezicht en beantwoordt vragen. U traint de andere helft van de groep in dezelfde ruimte. U laat de helft van de klas zelfstandig werken aan een opdracht. In de tussentijd traint u de andere helft van de klas. U laat de hele klas tegelijk aan de website werken, maar zet deelnemers in tweetallen achter de computer. Wanneer u deelnemers per thema in vaste tweetallen laat werken en hiervan notitie maakt, kunt u de voortgang van alle deelnemers blijven bewaken in Spring. 12/20

14 U laat de hele klas tegelijk aan de website werken en bespreekt per onderdeel (zelftest, feitentest, opdrachtenreeks) de ervaringen, zodat u grip houdt op de voortgang. Wat als mijn deelnemers moeite hebben met zelfstandig computergebruik? Suggesties: U behandelt de website klassikaal. U instrueert hoe deelnemers naar een thema gaan. Vervolgens maakt iedereen de zelftest. Daarna bespreekt u klassikaal de uitkomsten. U kunt de deelnemers de hele zelftest in één keer laten maken, of ervoor kiezen om direct na elke vraag de uitkomsten te bespreken. Op dezelfde manier werkt u de andere test-/opdrachtenreeksen door. U zet deelnemers in tweetallen achter de computer. Zij helpen elkaar zoveel mogelijk. Wanneer u deelnemers per thema in vaste tweetallen laat werken en hiervan notitie maakt, kunt u de voortgang van alle deelnemers blijven bewaken in Spring. U laat bepaalde onderdelen op de computer uitwerken en behandelt andere mondeling zonder computer. (Zie: Wat als ik te weinig computers voor deelnemers ter beschikking heb?) Kan ik Spring gebruiken wanneer ik nog met eindtermen werk? Ja, ook als u nog geen experimenteeropleiding heeft gestart, kunt u kiezen voor Spring. U vindt op de docentensite in de rol van begeleider per thema de leerdoelen. Hiermee kunt u zien welke eindtermen u met het thema kunt afdekken. Voorbeelden van onderwijsprogrammering van Spring in de vrije ruimte: verplichte thema s in de Introductie-/Oriëntatieperiode, om deelnemers te stimuleren contact met elkaar te maken en een goede leerhouding aan te nemen. verplichte thema s ter voorbereiding op de BPV. 13/20

15 verplichte thema s die gerelateerd zijn aan projecten. optionele thema s waarvoor deelnemers zich kunnen inschrijven om extra punten te behalen (vraaggestuurd). In de formatieve toetsing stellen scholen vaak verplicht dat een portfolio wordt opgeleverd met een bewijs van deelname aan de trainingen en met alle producten (Zelftesten, Feitentesten, afronding van de Opdrachten, eventuele producten van de training en praktijkreflecties). Zijn er voorbeelden van een opleidings- programma Leren, Loopbaan en Burgerschap met Spring? Hieronder vindt u, ter inspiratie, een voorbeelduitwerking voor BOL niveau 1 (2) en BBL niveau 3 (4). BOL niveau 1 (AKA) In dit voorbeeld gaan we uit van een eenjarige opleiding op niveau 1 met per week 2,5 uur contactgebonden uren LLB. Voorzichtigheidshalve gaan we uit van 30 effectieve lesweken per jaar waarin vaste onderdelen gepland kunnen worden. Er kunnen derhalve in deze eenjarige opleiding 75 uur LLB ingeroosterd worden. In dit voorbeeld is geen zelfstudietijd ingepland (100% instellinggebonden). We gaan ervan uit dat het webgedeelte in begeleide vorm gedaan wordt (maar niet per se door de LLB-docent). We gaan ervan uit dat het webgedeelte partieel gedaan mag worden en eventueel op onderdelen klassikaal op papier. In deze opleiding wordt jaarlijks de startpositie op LLB per kerntaak bij deelnemers in beeld gebracht d.m.v. een startopdracht. 14/20

16 Instelingsgebonden onderwijsactiviteiten (In kaart brengen van de startpositie) 9 Per kerntaak 25 min. 4 uur Springthema s websitegedeelte 9 (7 thema s x 2 uur onderwijstijd per thema) 18 uur Springthema s trainingsgedeelte 9 2 uur per training 18 uur Praktijkreflecties met Spring (per thema) 9 gemiddeld 25 min. per keer (met of zonder website) 4 uur Vrije ruimte (*) 31 uur (POP-gesprekken LLB, min. 1x pj) groepsgrootte Groepjes/individueel, in te plannen in de vrije ruimte Totaal 75 * Het team/de docent bepaalt zelf de overige LLB-activiteiten die in de vrije ruimte ingeroosterd worden. Dit kunnen Springtrainingen zijn, POP-gesprekken LLB en/of andere activiteiten. Voorbeelduitwerking BOL niveau 1 Thema Computer- lokaal Semester 1 Week 1 (Introductie-week) 2 (Startpositie LLB) 3 Instructieles Klaslokaal (tevens trainingsruimte) ruimte) Introductie Spring (demo, korte workshops) Beginsituatie kerntaken in beeld brengen Instructieles website van Spring 4 Hoe leer ik het beste Groep 1a (andere taak voor 1b) Hoe leer ik het beste Groep 1b Groep 1a 5 Hoe leer ik het beste Groep 1b Afspraken maken en Groep 1a nakomen 6 Afspraken maken en Groep 1b Groep 1a nakomen 7 Afspraken maken en nakomen Groep 1b Jij en de maatschappij Groep 1a 8 Reflectieles (leren reflecteren) 9 Jij en de maatschappij Groep 1b Groep 1a 15/20

17 Thema Computer- lokaal 10 Jij en de maatschappij Vooroordelen en Groep 1a discriminatie Klaslokaal (tevens trainingsruimte) ruimte) Groep 1b 11 Vrije ruimte: POP-gesprekken en andere onderwijsactiviteiten (eventueel extra Spring-thema s) Semester 2 Week 1 Reflectieles (leren reflecteren) 2 Werken aan het portfolio 3 Vooroordelen en Groep 1b Groep 1a discriminatie 4 Vooroordelen en discriminatie Groep 1b Voor jezelf zorgen Groep 1a 5 Voor jezelf zorgen Groep 1b Groep 1a 6 Voor jezelf zorgen Groep 1b Een relatienetwerk Groep 1a opbouwen 7 Een relatienetwerk Groep 1b Groep 1a opbouwen 8 Een relatienetwerk opbouwen Groep 1b Kritische consument Groep 1a 9 Kritische consument Groep 1b Groep 1a 10 Kritische consument Groep 1b 11 Werken aan het portfolio 12 Vrije ruimte: POP-gesprekken en andere onderwijsactiviteiten (eventueel extra Spring-thema s) /20

18 BOL niveau 2 Voor niveau 2 kunt u, als u wilt uitgaan van een minimum, dezelfde thema s aanhouden als niveau 1. In leerjaar 2 kunt u deze uitbreiden voor de noodzakelijke verdieping met (bijvoorbeeld) de volgende acht thema s (totaal 15). Voorbeelduitwerking BOL niveau 2 Voor leerjaar 1, zie BOL niveau 1 Aanvulling in leerjaar 2: Semester 1 Horen of luisteren? Mijn kwaliteiten Feedback en kritiek Regels, procedures en wetgeving Semester 2 Nederlands burgerschap Jezelf organiseren Jezelf presenteren De juiste taal spreken BBL niveau 3 In dit voorbeeld gaan we uit van een driejarige opleiding op niveau 3 met 1 uur per week contactgebonden uren LLB. Voorzichtigheidshalve gaan we uit van 30 effectieve lesweken per jaar waarin vaste onderdelen gepland kunnen worden. Er kan derhalve in deze eenjarige opleiding 90 uur LLB ingeroosterd worden. In dit voorbeeld is geen zelfstudietijd ingepland (100% instellinggebonden). We veronderstellen dat het webgedeelte in begeleide vorm gedaan wordt (maar niet per se door de LLB-docent). Omdat er niet altijd pc s voorhanden zijn, veronderstellen we dat het webdeel partieel gedaan wordt. Eventueel worden webopdrachten deels klassikaal op papier gedaan (zie suggesties in deze handleiding). We gaan ervan uit dat de docent de trainingen m.b.v. de Trainerskaarten inkort tot 1 uur per training. In deze opleiding wordt jaarlijks de startpositie op LLB per kerntaak bij deelnemers in beeld gebracht d.m.v. een startopdracht. 17/20

19 (In kaart brengen van de startpositie) 9 Per kerntaak 25 min. (jaarlijks te herhalen) 4 uur Springthema s websitegedeelte 28 gemiddeld 25 min. onderwijstijd per thema 12 uur Springthema s trainingsgedeelte 28 1 uur per training 28 uur Praktijkreflecties met Spring (per thema) 28 gemiddeld 30 min. per thema (met of zonder website) 14 uur Vrije ruimte (*) 32 uur (POP-gesprekken LLB, min. 1x pj) groepsgrootte Groepjes/individueel, in te plannen in de vrije ruimte Totaal 90 uur Voorbeelduitwerking BBL niveau 3 Thema Computer- lokaal Klaslokaal (tevens trainingsruimte) Leerjaar 1 Semester 1 Week 1 (Introductieweek) Introductie Spring (demo, korte workshops) 2 (Startpositie LLB) Beginsituatie kerntaken in beeld brengen 3 Instructieles Instructieles website van Spring 4 Mijn toekomstperspectief Groep 1a (andere taak voor groep 1b) Mijn toekomstperspectief Groep 1b Groep 1a 5 Mijn toekomstperspectief Groep 1b Hoe leer ik het beste Groep 1a 6 Hoe leer ik het beste Groep 1b Groep 1a 7 Hoe leer ik het beste Groep 1b Jezelf organiseren Groep 1a 8 Reflectieles (leren reflecteren) 9 Jezelf organiseren Groep 1b Groep 1a 10 Jezelf organiseren Groep 1b 11 Vrije ruimte: POP-gesp gesprekken en andere onderwijsactiviteiten (eventueel extra Spring-thema s) /20

20 Thema Computer- lokaal Klaslokaal (tevens trainingsruimte) 15 Semester 2 Week 1 Werken aan het portfolio 2 Jij en de maatschappij Groep 1a 3 Jij en de maatschappij Groep 1b Groep 1a Jij en de maatschappij Groep 1b 4 Nederlands burgerschap Groep 1a Nederlands burgerschap Groep 1b Groep 1a 5 Nederlands burgerschap Groep 1b 6 Rolmodellen Groep 1a Rolmodellen Groep 1b Groep 1a 7 Reflectieles (leren reflecteren) 8 Rolmodellen Groep 1b Lichaamstaal Groep 1a 9 Lichaamstaal Groep 1b Groep 1a 10 Lichaamstaal Groep 1b 11 Werken aan het portfolio 12 Vrije ruimte: POP-gesprekken en andere onderwijsactiviteiten (eventueel extra Spring-thema s thema s) Aanvullen voor leerjaar 2 met: Semester 1 Semester 2 Vooroordelen en discriminatie Feedback en kritiek Ruzies voorkomen en bijleggen Je inleven in een ander Kritische consument Je eigen administratie bijhouden Voor jezelf zorgen Omgaan met stress 19/20

21 Aanvullen voor leerjaar 3 Semester 1 Semester 2 Afspraken maken en nakomen Je rechten en plichten kennen Regels, procedures en wetgeving De wensen van de klant Mijn kwaliteiten Jezelf presenteren Solliciteren Carrière maken 20/20

Handreiking voor programmering Amarantis Portfolio burgerschap met Lev (NIVEAU 3)

Handreiking voor programmering Amarantis Portfolio burgerschap met Lev (NIVEAU 3) Handreiking voor programmering Amarantis Portfolio burgerschap met Lev (NIVEAU 3) Het portfolio dient als gespreksbasis voor de Routegesprekken. Hiervan vindt verslaglegging plaats. Deze gespreksweerslag

Nadere informatie

Spring Werkboek 1 - speciaal voor niveau 1 en 2!

Spring Werkboek 1 - speciaal voor niveau 1 en 2! Spring Lesbrief 10 Werkboeken Spring Werkboek 1 - speciaal voor niveau 1 en 2! Geïntegreerde lessen zonder computer Spring zoals ik gewend was Maatwerk in een handomdraai Voorbeelden van Spring Werkboek

Nadere informatie

Verbetertraject Zeggenschap / Kwaliteit van Bestaan sector Lichamelijke Gehandicaptenzorg

Verbetertraject Zeggenschap / Kwaliteit van Bestaan sector Lichamelijke Gehandicaptenzorg Verbetertraject Zeggenschap / Kwaliteit van Bestaan sector Lichamelijke Gehandicaptenzorg Cursus Mondigheid Dit praktijkvoorbeeld uit het verbetertraject Zeggenschap in de LG sector is door InteraktContour

Nadere informatie

kwaliteiten en motieven

kwaliteiten en motieven Project Kerntaken Werkprocessen Competenties Afspraak is afspraak Stuurt de eigen loopbaan Functioneert als werknemer in een arbeidsorganisatie Reflecteert op eigen kwaliteiten en motieven Gedraagt zich

Nadere informatie

WERKVORMEN MAGAZIJN. Wat is netwerken? Landelijk Stimuleringsproject LOB in het mbo

WERKVORMEN MAGAZIJN. Wat is netwerken? Landelijk Stimuleringsproject LOB in het mbo WERKVORMEN MAGAZIJN Wat is netwerken? Landelijk Stimuleringsproject LOB in het mbo Voorwoord Voor u heeft u Thema boekje 1 Wat is netwerken? Dit themaboekje is een onderdeel van de lessenserie Netwerken.

Nadere informatie

Implementatiebegeleiding Van jaarplanning tot lesplanner

Implementatiebegeleiding Van jaarplanning tot lesplanner Implementatiebegeleiding Van jaarplanning tot lesplanner Inhoudsopgave 1. Implementatiebegeleiding Rekenblokken 3 A. Jaarplanning 3 B. Periodeplanning 6 C. Lesplanner 8 Implementatiebegeleiding Rekenblokken

Nadere informatie

Als je in zorg of welzijn werkt, krijg je veel te maken met zorgvragers die ondersteunt moeten worden in hun persoonlijke verzorging/adl.

Als je in zorg of welzijn werkt, krijg je veel te maken met zorgvragers die ondersteunt moeten worden in hun persoonlijke verzorging/adl. STER opdracht ADL Als je in zorg of welzijn werkt, krijg je veel te maken met zorgvragers die ondersteunt moeten worden in hun persoonlijke verzorging/adl. In de eerste 10 weken van je opleiding heb je

Nadere informatie

1. Waar komt de behoefte aan maatwerk en flexibilisering eigenlijk vandaan?

1. Waar komt de behoefte aan maatwerk en flexibilisering eigenlijk vandaan? Flexibilisering met de kleine f en de GROTE F 1. Waar komt de behoefte aan maatwerk en flexibilisering eigenlijk vandaan? Allereerst vanuit het competentiegericht onderwijs: Praktijk staat centraal (sturen

Nadere informatie

Onderwijs- en Examenregeling 2015-2016

Onderwijs- en Examenregeling 2015-2016 Onderwijs- en Examenregeling 2015-2016 Summa Automotive Kwalificatiedossier : Assemblagetechnicus Mobiliteitsbranche Opleiding : Assemblagetechnicus Mobiliteitsbranche Crebonummer : 92230 KBB : Innovam

Nadere informatie

Begeleidershandleiding Voedingscentrum Meer dan lekker in de super

Begeleidershandleiding Voedingscentrum Meer dan lekker in de super Begeleidershandleiding Voedingscentrum Meer dan lekker in de super Helpdesk online module: Spring Instituut Tel: 0318-493133 Mail: info@springinstituut.nl 1 Inhoud Hoofdstuk 1 Algemene informatie... 3

Nadere informatie

BPV werkboek. Technicus elektrotechnische industriële installaties en systemen niveau 4 BBL Crebonummer: BPV-werkboek 25262/versie sept.

BPV werkboek. Technicus elektrotechnische industriële installaties en systemen niveau 4 BBL Crebonummer: BPV-werkboek 25262/versie sept. BPV werkboek Technicus elektrotechnische industriële installaties en systemen niveau 4 BBL Crebonummer: 25262 Naam student: BPV-werkboek 25262/versie sept. 16 1 Inhoudsopgave 1 Algemeen...3 1.1 Begin en

Nadere informatie

Docentenhandleiding module Studeren onderdeel (Bijna) 18 en op het mbo niveau 3/4

Docentenhandleiding module Studeren onderdeel (Bijna) 18 en op het mbo niveau 3/4 Docentenhandleiding module Studeren onderdeel (Bijna) 18 en op het mbo niveau 3/4 De module In de module Studeren onderdeel (Bijna) 18 en op het mbo niveau 3/4 wordt het thema studeren verkend, met als

Nadere informatie

Dit portfolio is eigendom van: Naam: Adres: Postcode en woonplaats: Telefoon: Naam studieloopbaanbegeleider: Telefoon:

Dit portfolio is eigendom van: Naam: Adres: Postcode en woonplaats: Telefoon:   Naam studieloopbaanbegeleider: Telefoon: Dit portfolio is eigendom van: Naam: Adres: Postcode en woonplaats: Telefoon: E-mail: ------------------------------------------------------------------------------------------------------------ Naam studieloopbaanbegeleider:

Nadere informatie

Docentenhandleiding module Overheid, Burger en DigiD

Docentenhandleiding module Overheid, Burger en DigiD Docentenhandleiding module Overheid, Burger en DigiD De module In de module Overheid, Burger en DigiD wordt het thema overheid, burger en hun onderlinge online en offline communicatie verkend aan de hand

Nadere informatie

Implementatiebegeleiding Van jaarplanning tot lesplanner

Implementatiebegeleiding Van jaarplanning tot lesplanner Implementatiebegeleiding Van jaarplanning tot lesplanner Inhoudsopgave 1. Implementatiebegeleiding Rekenblokken 3 A. Jaarplanning 3 B. Periodeplanning 6 C. Lesplanner 8 Implementatiebegeleiding Rekenblokken

Nadere informatie

DE ZES-STAPPENMETHODE ZELF WERKEN AAN JE WERKPROCESSEN. Illustraties: Corien Bögels

DE ZES-STAPPENMETHODE ZELF WERKEN AAN JE WERKPROCESSEN. Illustraties: Corien Bögels DE ZES-STAPPENMETHODE ZELF WERKEN AAN JE WERKPROCESSEN Illustraties: Corien Bögels 1 De Zes-stappenmethode Zelf werken aan je werkprocessen In het eerste leerjaar krijg je vaker voorbereidende opdrachten

Nadere informatie

stimuleert ondernemerschap BRochure albert

stimuleert ondernemerschap BRochure albert BRochure albert 2015/2016 DreamStorm presenteert albert het introductie programma ondernemend leren Albert is een individueel lesprogramma voor leerlingen in het voortgezet onderwijs. In 12 lesuren krijgen

Nadere informatie

Concept: De basis van de praktijkroute. FC Extra

Concept: De basis van de praktijkroute. FC Extra Concept: De basis van de praktijkroute FC Extra Verdiepin g Training van vaardigheden Verdieping: Algemene thema s Verbreding en verdieping op: Kennis Toepassen van kennis Onderzoek Verdieping: Vakinhoudelijk

Nadere informatie

De vragen sluiten aan bij de belevingswereld van de leerlingen en zijn onderverdeeld in de volgende vijftien categorieën:

De vragen sluiten aan bij de belevingswereld van de leerlingen en zijn onderverdeeld in de volgende vijftien categorieën: > Categorieën De vragen sluiten aan bij de belevingswereld van de leerlingen en zijn onderverdeeld in de volgende vijftien categorieën: 1 > Poten, vleugels, vinnen 2 > Leren en werken 3 > Aarde, water,

Nadere informatie

Nederlands in Uitvoering

Nederlands in Uitvoering Nederlands in Uitvoering Leerjaar 1 Toekomst Een interview houden Algemene modulegegevens Leerjaar: 1 Taaltaak: Een interview houden Thema: Toekomst Leerstijlvariant: BEKIJK - DENK - DOE - ERVAAR Beschrijving

Nadere informatie

stimuleert ondernemerschap BRochure STEVE

stimuleert ondernemerschap BRochure STEVE BRochure STEVE 2015/2016 DreamStorm presenteert STEVE het introductie programma ondernemend leren Steve is een individueel lesprogramma voor studenten in het Middelbaar Beroeps Onderwijs. In 12 lesuren

Nadere informatie

Examendocument Behorend bij de BEWIJSMAP. Loopbaan en Burgerschap. Cohort Opleiding AG. Crebonummer 91300/

Examendocument Behorend bij de BEWIJSMAP. Loopbaan en Burgerschap. Cohort Opleiding AG. Crebonummer 91300/ Examendocument Behorend bij de BEWIJSMAP Loopbaan en Burgerschap Cohort 2013 Opleiding AG Crebonummer 91300/ 91310 Leerweg BOL/BBL Dimensies Loopbaan en Burgerschap Loopbaan Politiek-juridisch Economisch

Nadere informatie

Werkgroep portfolio & coaching. portfolio handleiding

Werkgroep portfolio & coaching. portfolio handleiding portfolio handleiding Werkgroep portfolio & coaching 1 De plaats van portfolio in het leren op het VMBO. In enkele notities en werkdocumenten is het kader voor het nieuwe onderwijs geschetst. Dit komt

Nadere informatie

Vormgeving van SLB in de praktijk

Vormgeving van SLB in de praktijk Vormgeving van SLB in de praktijk Inhoudsopgave Inleiding...2 Het eerste leerjaar...2 Voorbeeld Programmering Studieloopbaanbegeleiding (SLB) niveau 3-4...3 POP en Portfolio...8 Vervolg...10 Eisma-Edumedia

Nadere informatie

LEERLIJN MODERNE VREEMDE TALEN

LEERLIJN MODERNE VREEMDE TALEN LEERLIJN MODERNE VREEMDE TALEN Naam opleiding/cohort : VR Toerisme niveau 4 2015/2016 Taal : Engels Start traject : september 2015 Einde traject : januari 2018 Afronding/examen : januari 2018 Leerdoelen

Nadere informatie

Draaiboek voor een gastles

Draaiboek voor een gastles Draaiboek voor een gastles Dit draaiboek geeft jou als voorlichter van UNICEF Nederland een handvat om gastlessen te geven op scholen. Kinderen, klassen, groepen en scholen - elke gastles is anders. Een

Nadere informatie

Onderwijs- en Examenregeling 2015-2016

Onderwijs- en Examenregeling 2015-2016 Onderwijs- en Examenregeling 2015-2016 School voor Opleiding : Pedagogisch medewerker niveau 3 Crebonummer : 92620 KBB : k1417 Niveau : 3 Leerweg Opleidingsduur : BOL : 3 Jaar Cohort 1 : 2015 1 In een

Nadere informatie

UITWERKING webcase ik en ondernemend leren

UITWERKING webcase ik en ondernemend leren UITWERKING webcase ik en ondernemend leren ik en ondernemendleren opdracht 2 webcase: opdracht 1 1. De naam van de leermethode is: Ondernemendleren 2. Het uitgangspunt van de leermethode is: Ondernemendleren

Nadere informatie

Instellingsrapportage 2016 Politieacademie. Vraagcores Politieacademie totaal. Informatie. Onderwijs(inhoud) Lessen / programma.

Instellingsrapportage 2016 Politieacademie. Vraagcores Politieacademie totaal. Informatie. Onderwijs(inhoud) Lessen / programma. Instellingsrapportage 2016 Politieacademie Vraagcores Politieacademie totaal Informatie Je hebt informatie gekregen over je opleiding voordat je aan je opleiding begon. Klopt deze informatie met wat je

Nadere informatie

Deelnemersonderzoek CGO 2009

Deelnemersonderzoek CGO 2009 Informatie vooraf en Plaatsing 1. Door de voorlichting en introductie op het ROC kreeg ik een goed beeld van de opleiding al Afbouw 70.5 292 Afbouw 92.3 12 60 33 74.3 55 61.3 46 84.8 28 63.6 35 80.2 65

Nadere informatie

Leren, loopbaan en burgerschap

Leren, loopbaan en burgerschap Leren, loopbaan en burgerschap Een kleine vooruitblik 28-05-2008 (c) CINOP en SLO 1 Leren Kerntaak 1: Benoemt de eigen ontwikkeling en kiest middelen en wegen om daarbij passende leerdoelen te bereiken

Nadere informatie

Leren en Loopbaan programma Burgerschap. MBO Handel

Leren en Loopbaan programma Burgerschap. MBO Handel Leren en Loopbaan programma MBO Handel Versie 17.06.2011 Leren en Loopbaan thema s Thema 1 Mijn opleiding en ik Thema 2 Leren leren Thema 3 Reflecteren 1 Thema 4 Reflecteren 2 Thema 5 Professionalisering

Nadere informatie

Juridische medewerker

Juridische medewerker 28-11-2013 Sectorwerkstuk Juridische medewerker Temel, Elif HET ASSINK LYCEUM Inhoudsopgave Inhoud Inhoudsopgave... 1 Inleiding... 2 Hoeveel procent van de opleiding bestaat uit stage?... 6 o Begeleiding...

Nadere informatie

Kerntaak 1 Bieden van zorg en ondersteuning op basis van een werkplanning. STER opdracht: helpen bij een creatieve activiteit

Kerntaak 1 Bieden van zorg en ondersteuning op basis van een werkplanning. STER opdracht: helpen bij een creatieve activiteit werkplanning Werkproces 1.5 Ondersteunt bij (sociale) activiteiten STER opdracht: helpen bij een creatieve activiteit Als je in zorg of welzijn werkt, krijg je te maken met het helpen bij creatieve activiteiten.

Nadere informatie

Herinrichting Schoolplein mavo 3

Herinrichting Schoolplein mavo 3 Herinrichting Schoolplein mavo 3 Pagina 1 van 7 Inleiding Binnenkort ga je aan de slag met het project Herinrichting van het schoolplein. Alle leerlingen van het derde leerjaar gaan ervoor zorgen dat ons

Nadere informatie

Handleiding. voor. praktijkbegeleiders

Handleiding. voor. praktijkbegeleiders Handleiding voor praktijkbegeleiders Versie: februari 2011 Inhoud: Inleiding... 3 Kerntaken van een praktijkbegeleider... 3 Voorbereidend gesprek met de cursist... 4 Feedback geven... 4 Begeleiden van

Nadere informatie

Onderwijs en Examenregeling. Beveiliger 2. Crebo 94850 niveau 2 BOL. Cohort 2011-2013 1,5 jarige variant

Onderwijs en Examenregeling. Beveiliger 2. Crebo 94850 niveau 2 BOL. Cohort 2011-2013 1,5 jarige variant Onderwijs en Examenregeling Beveiliger 2 Crebo 94850 niveau 2 BOL Cohort 2011-2013 1,5 jarige variant Inhoudsopgave 1 Woord vooraf... 3 2 Leeswijzer... 5 3 Alles over het beroep... 6 3.1 Wat doet een beveiliger?...

Nadere informatie

---- 2 0 1 2-2 0 1 3 ----

---- 2 0 1 2-2 0 1 3 ---- ---- 2 0 1 2-2 0 1 3 ---- LOGO s weghalen is niet netjes Logo s weghalen is niet netjes Logo s weghalen is niet netjes Dit is een product van het project Samenwerking Competentiegericht Onderwijs Gelderland-Overijssel.

Nadere informatie

Aanmelden vooreen cursus Ik meld me aan voor een (wijk)activiteit, bijvoorbeeld een cursus, feest of bijeenkomst.

Aanmelden vooreen cursus Ik meld me aan voor een (wijk)activiteit, bijvoorbeeld een cursus, feest of bijeenkomst. DOCENTENHANDLEIDING Les 13 Gezondheidsbevordering gezond afvallen Taal en inburgering Deze les behandelt onderdelen van taalverwerving en woordenschat rondom het thema gezondheid - afvallen. De les heeft

Nadere informatie

Voordoen (modelen, hardop denken)

Voordoen (modelen, hardop denken) week 11-12 maart 2012 - hardop-denktekst schrijven B Voordoen (modelen, hardop denken) Waarom voordoen? Net zoals bij lezen, leren leerlingen heel veel over schrijven als ze zien hoe een expert dit (voor)doet.

Nadere informatie

Verantwoording gebruik leerlijnen

Verantwoording gebruik leerlijnen Verantwoording gebruik leerlijnen In de praktijk blijkt dat er onder de deelnemers van Samenscholing.nu die direct met elkaar te maken hebben behoefte bestaat om de ontwikkeling van de beroepsvaardigheden

Nadere informatie

Handleiding Workspace (basis) Codename Future

Handleiding Workspace (basis) Codename Future Handleiding Workspace (basis) Codename Future Handleiding Workspace Codename Future_Basis 1 Inhoudsopgave I. Inleiding... 3 II. Functionaliteitenoverzicht Workspace... 4 III. Leerlingen aan het werk...

Nadere informatie

Docentenhandleiding Voedingscentrum Meer dan lekker in de horeca

Docentenhandleiding Voedingscentrum Meer dan lekker in de horeca Docentenhandleiding Voedingscentrum Meer dan lekker in de horeca Spring Instituut Heelsumseweg 50 6721 GT Bennekom Telefoon: 0318-493133 Fax: 0318-493139 www.springinstituut.nl Helpdesk online module:

Nadere informatie

Ontwikkeling. Opleiding Persoonlijke Ontwikkeling

Ontwikkeling. Opleiding Persoonlijke Ontwikkeling Ontwikkeling Opleiding Persoonlijke Ontwikkeling Opleiding Persoonlijke Ontwikkeling Waarom? Ik heb het idee dat ik wel eens tekortschiet als het erom gaat anderen duidelijk te maken wat ik bedoel. Ik

Nadere informatie

Docentenhandleiding module Identiteit

Docentenhandleiding module Identiteit Docentenhandleiding module Identiteit De module In de module Identiteit wordt het thema identiteit verkend aan de hand van opdrachten en worden leerlingen voorbereid op het zelfstandig aanvragen van een

Nadere informatie

Leerjaar 4: Lesopbouw en suggesties (incl. bewijzenblad) voor leerroute A

Leerjaar 4: Lesopbouw en suggesties (incl. bewijzenblad) voor leerroute A Leerjaar 4: Lesopbouw en suggesties (incl. bewijzenblad) voor leerroute A Thema 12: Het vinden van werk c: Kiezen en solliciteren naar passende stageplek Thema 1 Introles De leerling oriënteert zich op

Nadere informatie

Handboek Examinering Praktijkschool Grotius College Delft*

Handboek Examinering Praktijkschool Grotius College Delft* Handboek Examinering Praktijkschool Grotius College Delft* Schooljaar 2013-2014 * Gebaseerd op handboek Examinering Praktijkonderwijs 6 Haagse scholen 2009/2010 Handboek Examinering versie Grotius College

Nadere informatie

Handleiding DISK: Lesgeven met DISK

Handleiding DISK: Lesgeven met DISK Handleiding DISK: Lesgeven met DISK Inhoudsopgave 1. Introductie 2 2. Niveau bepalen 3 3. Themakeuze 3 4. Leerroutes voor de leerling 5 5. Lesorganisatie 7 6. Tijdsplanning 9 7. Differentiëren 11 1 1.

Nadere informatie

Handleiding BPV-beoordeling voor de deelnemer. Dossiers VMBO

Handleiding BPV-beoordeling voor de deelnemer. Dossiers VMBO Handleiding BPV-beoordeling voor de deelnemer Dossiers VMBO Inhoudsopgave Inleiding... 3 Informatie BPV-beoordeling... 4 Kerntaak, werkprocessen, competenties, beoordelingscriteria en Arbo-regels... 4

Nadere informatie

Handleiding voor praktijkbegeleiders van niveau 2 en 3 cursisten

Handleiding voor praktijkbegeleiders van niveau 2 en 3 cursisten Handleiding voor praktijkbegeleiders van niveau 2 en 3 cursisten Inhoud: Inleiding... 3 Kerntaken van een praktijkbegeleider... 3 Voorbereidend gesprek met de cursist... 4 Feedback geven... 4 Begeleiden

Nadere informatie

ONDERWIJSONTWIKKELING - ACTIVERENDE DIDACTIEK

ONDERWIJSONTWIKKELING - ACTIVERENDE DIDACTIEK ONDERWIJSONTWIKKELING - ACTIVERENDE DIDACTIEK Iedereen heeft er de mond van vol: Het beste uit de leerling halen Recht doen aan verschillen van leerlingen Naast kennis en vaardigheden, aandacht voor het

Nadere informatie

Onderwijs- en Examenregeling 2015-2016

Onderwijs- en Examenregeling 2015-2016 Onderwijs- en Examenregeling 2015-2016 School voor Welzijn en Artiest Opleiding : Gespecialiseerd pedagogisch medewerker niveau 4 kinderopvang Crebonummer : 92632 KBB : Calibris Niveau : 4 Leerweg : BOL

Nadere informatie

[STUDIEHANDLEIDING SLB EN EXAMINERING BPV ] Studiehandleiding studieloopbaanbergeleiding en examinering.

[STUDIEHANDLEIDING SLB EN EXAMINERING BPV ] Studiehandleiding studieloopbaanbergeleiding en examinering. 2014/2015 ROC van Amsterdam studieloopbaanbergeleiding en examinering leerjaar 3 Schooljaar 2014/2015 Annika Morrice, Ali el Amraoui [STUDIEHANDLEIDING SLB EN EXAMINERING BPV ] Studiehandleiding studieloopbaanbergeleiding

Nadere informatie

Deelnemersinformatie Beoordeling Eerste Autotechnicus. Crebocode 93420, dossier 2013-2014

Deelnemersinformatie Beoordeling Eerste Autotechnicus. Crebocode 93420, dossier 2013-2014 Deelnemersinformatie Beoordeling Eerste Autotechnicus Deelnemersinformatie Beoordeling Eerste Autotechnicus Versie 130901 Inhoudsopgave Inleiding... 3 Kerntaken, werkprocessen en competenties... 3 Wat

Nadere informatie

Beoordelingseenheid A Proeve van Bekwaamheid. Leg het fundament. Crebonummer 91370. Opleiding Sociaal Cultureel Werker Kwalificatieniveau 4 BOL/BBL

Beoordelingseenheid A Proeve van Bekwaamheid. Leg het fundament. Crebonummer 91370. Opleiding Sociaal Cultureel Werker Kwalificatieniveau 4 BOL/BBL Beoordelingseenheid A Proeve van Bekwaamheid Leg het fundament Crebonummer 91370 Opleiding Sociaal Cultureel Werker Kwalificatieniveau 4 BOL/BBL EXAMENBANK PROVE2MOVE 2 Inhoudsopgave Inleiding 3 Opdrachten

Nadere informatie

pagina 1 van 6 Afdruk Voorbeeld Enquête. Enquête Groep Referentie Unit/Locatie Aantal vragen 30 WPL '13-'14 Voorbeeld Instelling (HAN Instituut voor Leraar en School) 1. In welke variant volg je je opleiding?

Nadere informatie

Ik en Geld en 200% Economie

Ik en Geld en 200% Economie Ik en Geld en 200% Economie Codename Future verbindt het open domein met de methode. Kernpunten: actualisatie, regionalisatie, variatie We vertalen de maatschappelijke boodschap naar het onderwijs. Thema

Nadere informatie

Werkafspraken Podium en Evenemententechniek 2011 2012

Werkafspraken Podium en Evenemententechniek 2011 2012 Werkafspraken Podium en Evenemententechniek 2011 2012 Je bent begonnen aan de opleiding Podium en Evenemententechniek bij het Friesland College. Welkom! We hopen voor je dat je een goede tijd tegemoet

Nadere informatie

Product en prijzen schooljaar 2015-2016

Product en prijzen schooljaar 2015-2016 Product en prijzen schooljaar 2015-2016 1 * Dit betreft de kosten per leerling. Er worden ook kosten per school en per docent in rekening gebracht. Inhoudsopgave Inhoudsopgave...2 Opbouw en inhoud mentorpakket...3

Nadere informatie

Onderwijs- en Examenregeling 2015-2016

Onderwijs- en Examenregeling 2015-2016 Onderwijs- en Examenregeling 20-2016 School voor BFHRSV Opleiding : Beveiliger (Particuliere Beveiliging) Crebo nummer : 94850 KBB : SBB Niveau : 2 Leerweg : BOL Opleidingsduur : 1,5-2 jaar Cohort 1 :

Nadere informatie

LESPROGRAMMA LES 1. INTRODUCTIELES

LESPROGRAMMA LES 1. INTRODUCTIELES LESPROGRAMMA LES 1. INTRODUCTIELES Inhoud In de introductieles gaat u met de leerlingen aan de slag met het thema duurzaam en eerlijk eten. Samen met de leerlingen bekijkt u drie filmpjes die uitleggen

Nadere informatie

Leidinggevende keuken 95102 1 jarig traject

Leidinggevende keuken 95102 1 jarig traject Specifiek deel Onderwijs- en examenregeling College voor Gastronomie Leidinggevende keuken 95102 1 jarig traject Cohort: 2015-2016 Vastgesteld voor schooljaar 2015-2015 Voorwoord Beste student, In dit

Nadere informatie

Werken op een servicedesk

Werken op een servicedesk 10 BEROEPSTAAK Werken op een servicedesk Opleiding MEDEWERKER ICT 69310128 Bestelnummer 00615780011 COLOFON Leden werkgroep Wilfred Kempers en Ton Zuijderduin Ontwikkelgroepleider Taco Vos Eindredactie

Nadere informatie

Handleiding Persoonlijke Ontwikkeling Plan

Handleiding Persoonlijke Ontwikkeling Plan Handleiding Persoonlijke Ontwikkeling Plan SLB-hoofdfase Jaar 3/4 2014-2015 Code: AFXX-SLB-J3J4-14 AC duaal: AFXX-SLB-D3D4-14 1 Bouwen aan je persoonlijk ontwikkelplan Het persoonlijk ontwikkelplan is

Nadere informatie

Persoonlijk Actieplan voor Ontwikkeling

Persoonlijk Actieplan voor Ontwikkeling PAPI PAPI Coachingsrapport Persoonlijk Actieplan voor Ontwikkeling Alle rechten voorbehouden Cubiks Intellectual Property Limited 2008. De inhoud van dit document is relevant op de afnamedatum en bevat

Nadere informatie

LESBRIEF Aan de slag met Schoolwise

LESBRIEF Aan de slag met Schoolwise LESBRIEF Aan de slag met Schoolwise (document v1.0) INHOUDSOPGAVE Deel 1 Voor je begint 1.1 Wat is Schoolwise 4 1.2 Registreren 6 1.3 Inloggen 10 1.4 Jouw Schoolwise-account 11 1.5 Nieuwe activeringscode

Nadere informatie

- Leerlijn Leren leren - CED groep. Leerlijn Leren leren CED groep

- Leerlijn Leren leren - CED groep. Leerlijn Leren leren CED groep Leerlijn Leren leren CED groep 1 1. Taakaanpak Leerlijn leren leren CED groep Groep 1 a. Luistert en kijkt naar de uitleg van een opdracht in een één op één situatie b. Wijst aan waar hij moet beginnen

Nadere informatie

Instructie en informatie voor de begeleider installatie

Instructie en informatie voor de begeleider installatie Instructie en informatie voor de begeleider installatie Masterplan Dit is een product van het project Masterplan Zuid- Holland. Hierin werken de volgende organisaties samen: - de ROC s Albeda College,

Nadere informatie

METHODE ZELF WERKEN AAN JE BPV- OPDRACHTEN

METHODE ZELF WERKEN AAN JE BPV- OPDRACHTEN METHODE ZELF WERKEN AAN JE BPV- OPDRACHTEN 1 Zelf werken aan je bpv-opdrachten Met deze methode kun je werken aan je leerproces door zelfstandig (en indien nodig met hulp) bpv-opdrachten uit te voeren.

Nadere informatie

LESBRIEF BEROEPENORIËNTATIE

LESBRIEF BEROEPENORIËNTATIE LESBRIEF BEROEPENORIËNTATIE LESBRIEF BEROEPENORIËNTATIE TOELICHTING LESBRIEF De website Beroepen in Beeld.nl is een initiatief van de Kenniscentra voor Beroepsonderwijs en Bedrijfsleven. Op deze website

Nadere informatie

Masterdiploma Werk Mentor... 2 POP Logboek Modules Vrijstelling... 3

Masterdiploma Werk Mentor... 2 POP Logboek Modules Vrijstelling... 3 HANDLEIDING MIJN.BEROEPSERVARINGPERIODE.NL (ZELFSTANDIGE ROUTE) Dit document is de gebruikershandleiding voor deelnemers aan de zelfstandige route van de Beroepservaringperiode. Het bevat informatie over

Nadere informatie

1. Wat is beroepspraktijkvorming

1. Wat is beroepspraktijkvorming 1. Wat is beroepspraktijkvorming De opleiding die je nu volgt bestaat uit twee delen: beroepspraktijkvorming en onderwijs op school. Leren doe je op school, maar vooral in de praktijk! Bij Terra leer je

Nadere informatie

MKE B22 Schooljaar

MKE B22 Schooljaar MKE B22 Schooljaar 2016 2017 B2.2 Planning Materiaalkennis (MKE) Leerjaar 2016-2017 Docent Week Materiaalkennis (Ondergronden) 35 INTRODUCTIE 36 Ondergronden manden 37 Ondergronden manden 38 Muurkrant

Nadere informatie

Concept Opleidingsplan Mediavormgever

Concept Opleidingsplan Mediavormgever Concept Opleidingsplan Mediavormgever Dit document beschrijft het onderwijs- en examenprogramma. Elk semester heeft een thema en bestaat uit Mediavormgever-, AVO- en LLB-modules (Let wel: Nederlands is

Nadere informatie

Lessen ICT-Lyceum Studeren op afstand - Een verbindingsconcept

Lessen ICT-Lyceum Studeren op afstand - Een verbindingsconcept Lessen ICT-Lyceum Studeren op afstand - Een verbindingsconcept Situatie De ICTopleidingen van het Deltion staan op nummer 1 in de MBO-keuzegids. Hierdoor trekt de opleiding studenten uit een groot deel

Nadere informatie

Studiegids opleiding. Vormgeven communicatie & ruimte. Fase 1 - Cohort 2015. Kwalificatiedossier Ruimtelijke Vormgeving 2015

Studiegids opleiding. Vormgeven communicatie & ruimte. Fase 1 - Cohort 2015. Kwalificatiedossier Ruimtelijke Vormgeving 2015 1 Studiegids opleiding Vormgeven communicatie & ruimte Fase 1 - Cohort 2015 Kwalificatiedossier Ruimtelijke Vormgeving 2015 2 Leeswijzer 3 Wettelijke onderdelen onderwijs 4 Het beroepsgerichte deel 4 Nederlands

Nadere informatie

LOOPBAAN & BURGERSCHAP 2013-2014

LOOPBAAN & BURGERSCHAP 2013-2014 LOOPBAAN & BURGERSCHAP 2013-2014 Wat is L & B? L & B staat voor Loopbaan en Burgerschap en is een onderdeel van je opleiding dat zich richt op jou als mens in de maatschappij. L & B richt zich op alle

Nadere informatie

Deelnemers welkom heten Stel medewerkers op hun gemak, maak contact.

Deelnemers welkom heten Stel medewerkers op hun gemak, maak contact. Deelnemers welkom heten Dag 1: Deelnemers welkom heten Introductie trainers Energizer: De deelnemers lopen kriskras door de ruimte. Zij geven elkaar een krachtige hand en zeggen hoe zij heten in verstaanbaar

Nadere informatie

Doel van deze presentatie is

Doel van deze presentatie is Doel van deze presentatie is Oplossingsgericht? Sjoemelen? Evaluatie van de praktische oefening. Verbetersuggesties qua oplossingsgerichtheid (niet met betrekking tot de inhoud van de gebruikte materialen)

Nadere informatie

VOORTGEZET ONDERWIJS MBO

VOORTGEZET ONDERWIJS MBO DOORSTROOMDOSSIER VOORTGEZET ONDERWIJS MBO 2007-2008 Achternaam: Adres: Woonplaats: Mobiel nummer: Voornaam: Postcode: Tel. nummer: E-mail: Gewenste opleiding: Crebonummer: Naam college: Instroom leerjaar:

Nadere informatie

Groep 8 Verdiepingsles: Lagerhuis (dubbele les) Groep 8 Verdiepingsles: Lagerhuis voorbereiding. Leerkrachtinformatie

Groep 8 Verdiepingsles: Lagerhuis (dubbele les) Groep 8 Verdiepingsles: Lagerhuis voorbereiding. Leerkrachtinformatie Leerkrachtinformatie (dubbele les) Lesduur: 2 x 50 minuten (klassikaal) Introductie van de activiteit 1. Deze klassikale les bestaat uit twee delen: Voorbereiding Uitvoering voorbereiding Lesduur: 50 minuten

Nadere informatie

Leerjaar 3: Lesopbouw en suggesties (incl. bewijzenblad) voor leerroute A

Leerjaar 3: Lesopbouw en suggesties (incl. bewijzenblad) voor leerroute A Leerjaar 3: Lesopbouw en suggesties (incl. bewijzenblad) voor leerroute A Thema 12: Het vinden van werk Praktijkkern c: Kiezen en solliciteren naar passende stageplek Thema Praktijkkern 12. Het vinden

Nadere informatie

Onderwijs- en Examenregeling 2015-2016

Onderwijs- en Examenregeling 2015-2016 Onderwijs- en Examenregeling 2015-2016 Summa Automotive Kwalificatiedossier : Bedrijfsautotechniek Opleiding : Technisch Specialist Bedrijfsauto s Crebonummer : 93460 KBB : Innovam Niveau : 4 Leerweg :

Nadere informatie

Voorwoord Bieden van zorg en ondersteuning op basis van een werkplanning

Voorwoord Bieden van zorg en ondersteuning op basis van een werkplanning Voorwoord Voor u ligt een proeve van bekwaamheid voor de opleiding Helpende Zorg & Welzijn, niveau 2, voor de kerntaak 1: Bieden van zorg en ondersteuning op basis van een werkplanning Deze proeve sluit

Nadere informatie

Werkvormen. Individueel

Werkvormen. Individueel Werkvormen NT2 Flex laat zich eenvoudig voegen naar uw bestaande onderwijssituatie. Gemiddeld werken de cursisten 40% van de tijd groepsgewijs en 60% van de tijd zelfstandig individueel of in kleinere

Nadere informatie

Praktijkinstructie Dataverwerking 1 (CSE02.1/CREBO:50236)

Praktijkinstructie Dataverwerking 1 (CSE02.1/CREBO:50236) instructie Dataverwerking 1 (CSE02.1/CREBO:50236) pi.cse02.1.v2 ECABO, 1 september 2003 Alle rechten voorbehouden. Niets uit deze uitgave mag worden vermenigvuldigd, overgenomen, opgeslagen of gepubliceerd

Nadere informatie

2 jarig Verzorgende IG BOL

2 jarig Verzorgende IG BOL 2 jarig Verzorgende IG BOL Loopbaanoriëntatie Begeleiding (LOB) Leerjaar 1 Fase A Docentenhandleiding LOB Fase A leerjaar 1 Ontwikkelaar: Rianne Schuur Inhoudsopgave 1. Inleiding... 3 1.1 Beginsituatie...

Nadere informatie

Instructie en informatie voor de begeleider metaal en precisie

Instructie en informatie voor de begeleider metaal en precisie Instructie en informatie voor de begeleider metaal en precisie Masterplan Instructie en informatie over: - Begeleiden en Beoordelen - Startgesprek (BOL / BBL) Logo s weghalen is niet netjes - Ontwikkelingsgericht

Nadere informatie

Werken als artiest drama

Werken als artiest drama 08763 Atirst Drama 29-10-2008 11:52 Pagina 1 werkproces 1 1 2 3 4 5 6 Werken als artiest drama Artiest Drama Wat laat je zien? Je hebt passie voor theater Je laat jezelf zien Je gaat ervoor en je zet door

Nadere informatie

91462 Examenplan Medewerker (gezel) Schilderen 3 Uitstroom Gezel Schilder Afwerking van Interieurs

91462 Examenplan Medewerker (gezel) Schilderen 3 Uitstroom Gezel Schilder Afwerking van Interieurs 91462 Examenplan Medewerker (gezel) Schilderen 3 Uitstroom Gezel Schilder Afwerking van Interieurs examen/ Examendatum: Wegingsfactor: Is altijd Flexibel (F). De student geeft zelf aan gereed te zijn voor

Nadere informatie

Scholen voor Zorg. Examendocument Behorend bij de BEWIJSMAP. Loopbaan en Burgerschap. Cohort Opleiding Verzorgende- IG MBO.

Scholen voor Zorg. Examendocument Behorend bij de BEWIJSMAP. Loopbaan en Burgerschap. Cohort Opleiding Verzorgende- IG MBO. Scholen voor Zorg Examendocument Behorend bij de BEWIJSMAP Loopbaan en Burgerschap Cohort 2013 Opleiding Verzorgende- IG MBO Crebonummer 95530 Leerweg BBL Dimensies Loopbaan en Burgerschap Loopbaan Politiek-juridisch

Nadere informatie

Didactisch Groepsplan 1 e leerjaar AGL

Didactisch Groepsplan 1 e leerjaar AGL Didactisch Groepsplan AGL DiscoveryCollege versie 2 DC1B 20152016 Didactisch Groepsplan 1 e leerjaar AGL Lesmodel: DAIM 45 min 5 min Oriëntatie: herhalen vorige les 5 min Instructie: doel benoemen aan

Nadere informatie

Welzijn Breed (Onderwijsassistent)

Welzijn Breed (Onderwijsassistent) Crebo Duur Niveau Leerweg Start Locatie(s) 25485 3 jaar Niveau 4 BeroepsOpleidende Leerweg (BOL) Augustus Auditorium, Elst Onze opleidingen in Elst kenmerken zich door kleinschaligheid en persoonlijk contact.

Nadere informatie

Voor een succesvolle toekomst: volg een slimme opleiding via het Tempo-Team Operator Programma

Voor een succesvolle toekomst: volg een slimme opleiding via het Tempo-Team Operator Programma Voor een succesvolle toekomst: volg een slimme opleiding via het Tempo-Team Operator Programma Heb jij ervaring als productiemedewerker in de Food of Industrie en wil je jezelf beter inzetbaar maken door

Nadere informatie

Schoonheidsspecialist

Schoonheidsspecialist Gilde Opleidingen Telefoon: (0475)34 32 43 E-mail: info@gildeopleidingen.nl Schoonheidsspecialist Studierichting Wellness en beauty Locatie Venlo - Groenveldsingel Niveau 3 Leerweg bol Sector Hospitality

Nadere informatie

Toelichting bij de Voortgangsrapportage Maatschappelijke Zorg

Toelichting bij de Voortgangsrapportage Maatschappelijke Zorg Naam: Klas: praktijkbegeleider: Werkplek: Toelichting bij de Voortgangsrapportage Maatschappelijke Zorg Gedurende de opleiding werken de studenten in de praktijk aan praktijkopdrachten. Een schooljaar

Nadere informatie

Onderwijs- en Examenregeling

Onderwijs- en Examenregeling Onderwijs- en Examenregeling 2015-20 Summa Automotive Kwalificatiedossier : Bedrijfsautotechniek Opleiding : Bedrijfsautotechnicus Crebonummer : 93440 KBB : Innovam Niveau : 2 Leerweg : BBL Opleidingsduur

Nadere informatie

Beroepsopleidingen. BPV informatie voor de werkgever. Opleiden in het kappersvak 2014/2015

Beroepsopleidingen. BPV informatie voor de werkgever. Opleiden in het kappersvak 2014/2015 BPV informatie voor de werkgever Opleiden in het kappersvak 2014/2015 1 inhoudsopgave Inleiding 3 Portal 4 De opleiding Haarverzorging 5 Een student opleiden in uw bedrijf 5 Praktijkovereenkomst (POK)

Nadere informatie