Ashman heeft t breed!!!

Maat: px
Weergave met pagina beginnen:

Download "Ashman heeft t breed!!!"

Transcriptie

1 Ashman heeft t breed!!! Anamnese Meneer Peeters, 75 jaar meldt zich op de SEH. De afgelopen 3 dagen is hij toenemend kortademig geworden. Er waren geen angineuze klachten. Hij was voor die tijd al in mindere mate kort van adem. Recentelijk heeft hij van zijn huisarts een prednisonkuur gehad. Hij was verder niet in behandeling bij een cardioloog of longarts. Zijn huisarts regelde e.e.a. Lichamelijk onderzoek Lengte: 183 cm; Gewicht: 80 kg; Bloeddruk: 145/75 mmhg; Pols: 120 sl/min., irregulair met een polsdeficiet; Temperatuur: 36,8 C tympanische temperatuur; CVD:?; Oedemen: geen; Respiratie: versneld, beiderzijds crepitaties, verlengd expirium; Cor: irregulaire harttonen, wisselende intensiteit van de harttonen, geen souffle; Risicofactoren: roken +++, alcohol ++. Medische voorgeschiedenis Schouder-operatie; Liesbreuk rechts; Atriumfibrilleren; Jicht; Nicotine-abuses; Alcoholabuses. Thuismedicatie Sintrommitis volgens INR; Allopurinol 100 1x1 tablet; Mogelijk solbutamol en Pulmicort puffs(via de huisarts). Klinisch verloop Meneer Peeters wordt opgenomen op de CCU. Op de SEH werd de behandeling reeds gestart. Deze was als volgt: het inbrengen van twee perifere intra-veneuze lijnen en een blaascatheter; 120 mg Lasix i.v.; Nitroglycerine i.v. per perfussor; Plavix en Ascal oraal; oplaadschema Digoxine i.v.(0,50 mg-0,50 mg-0,25 mg); O 2 via een nasale catheter; een vochtbalans wordt aangelegd. In eerste instantie slaat de therapie aan. Hij heeft een diurese van 1050 cc in 3 uur. Hij is beduidend minder kortademig dan bij opname. Echter enkele uren hierna produceert meneer Peeters taai groen sputum. Hij geeft aan weer meer kortademig te zijn ondanks een goede diurese. De hartfrequentie is na intra-veneuze digitalisatie ook niet echt afgenomen. Tijdens deze situatie werd er een nieuw 12 afleidingen ECG gemaakt(zie ECG 1). Hij wordt somnolent. De bloeddruk stijgt naar 170/100 mmhg, de polsfrequentie bedraagt sl./min. Zijn aangezicht is rood aangelopen. Arteriële bloedgassen worden afgenomen. De PCO 2 bedraagt 10,4 KPa. Hij krijgt nogmaals 80 mg Lasix i.v. en verneveld met Combivent. Nitro i.v. wordt verhoogd. De geconsulteerde intensivist besluit tot CPAP. Dit wordt niet geaccepteerd door meneer en zijn SPO 2 zakt naar 81%. Meneer Peeters wordt overgeplaatst naar de IC waar hij geïntubeerd en kunstmatig beademd werd om de CO 2 af te blazen. Hier werd hij drie dagen beademd. Hij ontwikkelde koorts tot 38,6 C, bij endotrachiaal toilet is er flink taai groen sputum, herhaalde x-thoraxen toonden een weinig pleuravocht links en beiderzijds infiltratieve afwijkingen. Verder werd hij hier behandeld met: -Prednisonperfusor i.v. ; -Combivent; -Augmentin i.v. ; -Digoxine per sonde; -Thiamine per sonde; -Vit. B-complex per sonde; -Fraxiparine s.c. Op dag vier werd hij gedetubeerd en overgeplaatst naar een afdeling voor longziekten. Zij bloedgassen waren acceptabel, zijn nierfuncties en elektrolyten normaal, de infectieparameters waren negatief evenals zijn cardiac markers. De ontslagdiagnose luidt: exacerbatie COPD. 1

2 ECG 1 Jean-Pierre Geuskens en Luud van der Sterren Mei 2007 Vragen 1. Beoordeel ECG 1 op de volgende kenmerken in de diverse afleidingen: -P-toppen: aanwezig, vorm, regelmaat, duur, hoogte en frequentie; -QRS-complexen: aanwezig, vorm, regelmaat, duur, hoogte en frequentie; -AV-geleiding: de PQ-tijd; -Aanwezigheid van ectopische premature activiteit; -Aanwezigheid van ectopische invallende(escape) activiteit; -Benoem de aanwezige ritme- en/of geleidingsstoornissen; -Benoem andere afwijkingen op het ECG(denk hierbij aan ischaemie, een infarct, hypertrofie, eventuele elektrolytenstoornissen en andere aandoeningen die gekenmerkt worden door ST-segment, T-top, QRS-complex en/of P-top afwijkingen. 2. Wat zijn mogelijke oorzaken voor de gevonden afwijkingen op dit ECG? 3. Wat is het onderliggend mechanisme voor atriumfibrilleren? 4. Welke vormen van atriumfibrilleren bestaan er? 5. Welke zijn in deze casus jou aandachtspunten? 2

3 Antwoorden 1. Beoordeel ECG 1 op de volgende kenmerken in de diverse afleidingen: -P-toppen: aanwezig, vorm, regelmaat, duur, hoogte en frequentie Er zijn geen P-toppen aanwezig, er bestaat wel een onregelmatige basislijn tussen de QRS-complexen. Dit zijn fibrillatiegolfjes. Soms hebben deze fibrillatiegolfjes een geringe elektrische amplitude zodat ze bij een oppervlakte ECG niet geregistreerd worden. De frequentie bedraagt 300 tot ca 600/min. -QRS-complexen: aanwezig, vorm, regelmaat, duur, hoogte en frequentie Er is een onregelmatig kamerritme met een frequentie van sl./min. De QRS-complexen zijn smal, behalve complex 3, 7, 8, 12 en 13.. De duur hiervan bedraagt 0,12 sec. -AV-geleiding: de PQ-tijd Er is een wisselende AV-geleiding. Niet altijd is de AV-knoop prikkelbaar voor de atriale impulsen. Gelukkig bestaat er nog zoiets als refractaire periode waardoor een hele hoge kamerrespons voorkomen wordt. -Aanwezigheid van ectopische premature activiteit In principe is er geen premature ectopische activiteit aanwezig. Zoals reeds eerder hierboven genoemd, zijn QRS-complex 3, 7, 8, 12 en 13 verbreed. Dit verschijnsel is echter het gevolg van de refractaire toestand van een van de bundeltakken. -Benoem de aanwezige ritme- en/of geleidingsstoornissen Op het ECG zien we atriumfibrilleren met een snelle kamerfrequentie of snelle ventrikelrespons. De QRS-complexen 3, 7, 8, 12 en 13 zijn verbreed. In V 1 vertonen deze complexen een rsr - patroon, in afleiding I, avl en V 6 zien we een RS-patroon waarbij in V 6 de R/S ratio >1. De brede complexen hebben een normale QRS-as. Er is hier sprake van aberrante ventriculaire geleiding(fase 3 aberrantie). In dit geval hebben we te maken met een rechterbundeltakblok aberrantie. -Benoem andere afwijkingen op het ECG(denk hierbij aan ischaemie, een infarct, hypertrofie, eventuele elektrolytenstoornissen en andere aandoeningen die gekenmerkt worden door ST-segment, T-top, QRS-complex en/of P-top afwijkingen ST-depressies worden gezien in de afleidingen V 4 t/m V 6, I en avl. Dit kan wijzen op mogelijke ischaemie of kan veroorzaakt worden door digoxine. 2. Wat zijn mogelijke oorzaken voor de gevonden afwijkingen op dit ECG? Onderstaande oorzaken kunnen aanleiding zijn tot het onstaan van atriumfibrilleren. We hebben ons in deze beperkt tot de meest voorkomende oorzaken. Primair AF: door organisch hartlijden: mitralisklepvitia, decompensati0 cordis. ASD, cardiomyopathie, infarct, peri-, endo-, myocarditis, hypertensie, hypertrofie, post hartchirurgie, tumoren van hart; Secundair AF: de oorzaak is buiten het hart gelegen: longziekten zoals in geval van meneer Peeters, hyperthyreoïdie, intoxicatie, koorts, ondervulling, anaemie, gebruik van bv. Ventolin(solbutamol). Idiopathisch of lone AF: er is geen aantoobare afwijking als oorzaak. 3. Wat is het onderliggend mechanisme voor atriumfibrilleren? Er bestaan multiple re-entry circuits in de atria die verantwoordelijk zijn voor het in stand houden van het atriumfibriilleren. 4. Welke vormen van atriumfibrilleren bestaan er? We onderscheiden verschillende vormen van atriumfibrilleren: a. naar wijze van ontstaan 1. Vagaal atriumfibrilleren: begint s nachts, stop s ochtends, na maaltijd, na stress, na alcohol. Er is meestal geen onderliggende hartziekte, komt meer bij mannen tussen jaar voor dan bij vrouwen. 2. Adrenergisch atriumfibrilleren: treedt overdag op, door inspanning, stress, thee, koffie of alcohol. Stopt spontaan. Wordt geassocieerd met onderliggende hartziekte(ischaemisch). 3. Pauze-afhankelijk atriumfibrilleren: komt vaak voor bij oudere mensen, bij SSS en na lange sinuspauze. B. Naar frequentie 1. Atriumfibrilleren met snelle kamerfrequentie of snelle ventrikelrespons: de kamerfrequentie is > sl./min. 2. Atriumfibrilleren met trage kamerfrequentie of trage ventrikelrespons: de kamerfrequentie is <60 sl./min. C. Naar aanvalsfrequentie 1. Sporadisch: eens per jaar. 2. Frequent: >1x per maand. D. Naar duur 1. Paroxysmaal atriumfibrilleren: duur max. 24 uur, eindigt spontaan of is snel chemisch te termineren. 2. Persisterend atriumfibrilleren: duur >24 uur, eindigt niet spontaan, wel te termineren middels cardioversie of antiaritmica. 3. Permanent atriumfibrilleren: duur >24 uur, is niet te converteren tot sinusritme. 5. Welke zijn in deze casus belangrijke aandachtspunten? Maak altijd een 12 afleidingen ECG bij twijfel over een aritmie. Een berekend ECG(EASI) kan al meer duidelijkheid geven; Door een verkeerde beoordeling van de aritmie loopt de patiënt kans op onnodige toediening van vaak negatieve inotrope anti-aritmica; Zorg voor een goede vochtbalans, ondervulling en overvulling kunnen atriumfibrilleren in de hand werken; 3

4 Sluit eventuele andere infectiebronnen uit(koorts kan atriumfibrilleren uitlokken); Vermijd overmatig gebruik van sympathicomimetica(ventolin); Benader de kortademige patiënt in alle rust; Zorg voor een goede gasuitwisseling, m.n. een goede houding in bed(rechtop) is erg belangrijk; Regelmatige bloedgascontrole is op zijn plaats, ook een perifere SPO 2 meting is noodzakelijk; Bij gebruik van CPAP, de patiënt eerst laten wennen aan het masker; Geef bij hypoxaemie zuurstof. In geval van COPD moet men bedacht zijn op stapeling van PCO 2. Beiden kunnen atriumfibrilleren met snelle kamerfrequentie in de hand werken; Vernevelen van mucolytica zoals fluimicil zorgen ervoor dat de patiënt beter kan ophoesten. Ook hebben deze middelen een ontstekingsremmend effect. Instrueer de patiënt hoe deze mucolytica te inhaleren; Voorkom dat een niet beademde patiënt gesedeerd wordt; Let op het effect van anti-aritmica of digitalis. Vele anti-aritmica zijn negatief inotroop. Digoxine kan een scala aan aritmieën veroorzaken, zeker bij gestoorde nierfuncties en hypokaliëmie. Ook kunnen anti-aritmica en digitalis elektrocardiografische veranderingen tot gevolg hebben. 4

5 Tips, truc en wetenswaardigheden Wat is aberrantie en hoe herken ik het verschil tussen aberrante ventriculaire geleding en ventriculaire ectopische activiteit? Wat is aberrantie Aberrante ventriculaire geleiding van supra-ventriculaire impulsen is het gevolg van een abnormale verspreiding van de excitatiegolf door de kamers. De oorzaak is een gedeeltelijke of gehele refractaire toestand van het ventriculaire geleidingsweefsel. E.e.a. manifesteert zich door verandering in de contouren en de duur van het QRS-complex. Er ontstaat bv..en bundeltakblok. Het wordt gezien bij: -supra-ventriculaire aritmieën zoals PAC s en premature AV nodale complexen; -AV nodale escape slagen; -AV nodaal escape ritme; -paroxysmale supra-ventriculaire tachycardieën(atriale, AVNRT, AVRT); -atriumfibrilleren ; De volgende factoren zijn van belang bij het ontstaan van aberrantie: -de lengte van het RR-interval voor de ectopische slag. Met andere woorden, een plotse belangrijke verkorting van het RR-interval kan aberrantie tot gevolg hebben(fase 3 aberrantie); -de mate van prematuriteit van de impuls(koppelingsinterval); -de snelheid van de AV-geleiding; -de mate van prikkelbaarheid van het ventriculaire geleidingssysteem. Aberrante ventriculaire geleiding vindt het meeste plaats wanneer het voorgaande RR-interval lang is, want hoe langer het voorgaande RR-interval is, hoe langer de refractaire periode is die daarop volgt. Omgekeerd, hoe korter het voorgaande RR-interval, hoe korter de daarop volgende refractaire periode. Dus een lang RR-interval voor een PAC kan al snel aberrantie van het PAC tot gevolg hebben. Is het RR-interval van te voren kort, dan zal het PAC minder snel aberrant worden geleid. Men kan stellen dat hoe eerder het PAC optreedt, hoe groter de kans is op aberrantie van het PAC. Snelle AV-geleiding geeft een grotere kans op aberrantie want de impuls van een PAC wordt sneller doorgegeven aan het ventriculaire geleidingssysteem. Terwijl vroege PAC met een trage AVgeleiding(lange PQ-tijd) het ventriculaire geleidingssysteem weer geheel prikkelbaar aantreffen. Het gevolg is dat er op zo een moment geen aberrantie optreedt. Het QRS-complex als gevolg van aberrante ventriculaire geleiding wordt meestal gekenmerkt door een rechterbundeltakblok(80% van de gevallen. De rechterbundel heeft namelijk de langste refractaire periode. Andere geleidingsstoornissen in volgorde naar voorkomen: -linkerbundeltakblok; -linkeranterior fasciculair blok; -gecombineerd rechterbundeltakblok met linkeranterior fasciculair blok; -gecombineerd rechterbundeltakblok met linkerposterior fasciculair blok; -linkerposterio fasciculair blok. Fase 4 aberrante ventriculaire geleiding Naast fase 3 aberrantie als gevolg van een plotse belangrijke verkorting van het RR-interval bestaat er ook fase 4 aberrantie als gevolg van een belangrijke verlenging van het RRinterval. Fase 4 aberrantie veroorzaakt een bundeltakblok of fasciculairblok of een combinatie na een belangrijke toename van het RR-interval. Geleidingsweefsel met een transmembraanpotentiaal(tmp) van - 90mV geleidt optimaal. Echter wanneer het TMP minder negatief wordt, dan geleidt het ventriculaire geleidingssysteem minder snel en kan zelfs een blok veroorzaken. Wat is nu het mechanisme achter deze fase 4 aberrantie? Gedurende een lange pauze bv. als gevolg van een sinusarrest, zullen cellen in het ventriculaire geleidingssysteem spontaan ontladen. Dus het het weefdel in het geleidingssysteem wordt minder en minder negatief. Hierdoor zal een aankomende prikkel die de pauze tracht te onderbreken worden geblokkeerd of trager worden verspreid. Deze slag vertoont een QRS-complex met een ventriculaire geleidingsstoornis. Dit is fase 4 aberrante ventriculaire geleiding. Concealed retrograde conduction of verborgen retrograde geleiding Een ander fenomeen dat aberrantie tot gevolg heeft is de concealed retrogade conduction(verborgen retrograde geleiding). Alhoewel in dit geval het begin van de aberrantie veroorzaakt wordt door fase 3 aberrantie van een PAC kan tijdens de supra-tachycardie als gevolg van deze PAC concealed retrograde conduction ontstaan. Voorbeeld: er ontstaat een PAC met een rechterbundeltakblok aberrantie als gevolg van fase 3 aberrantie. Hierop ontstaat een supra-ventriculaire tachycardie met rechterbundeltakblok door het steeds weer retrograad binnendringen van de impuls in de rechterbundel. Deze vorm van verborgen retrograde geleiding kan op het juiste moment worden beëindigt door een PVC. Hierdoor worden beide bundels(dus ook rechts) refractair waardoor er geen verborgen retrograde geleiding kan ontstaan. Frequentie afhankelijk bundeltakblok We onderscheiden nog een frequentie gebonden bundeltakblok of een rate response bundeltakblok. Dit wordt veroorzaakt door een verkorting van het RR-interval bij toename van de sinusknoopfrequentie. We spreken hier niet over fase 3 aberrantie. De oorzaak is gelegen in een slechte geleiding van een van de bundeltakken, en is vaak een voorbode voor een permanent bundeltakblok. 5

6 Ashman s fenomeen Aberrantie kan ontstaan na een lang RRinterval. De duur van de refractaire periode is evenredig lang aan de lengte van het RR-interval. Een lang voorafgaand RR-interval heeft tot gevolg dat de refractaire periode hierna ook langer is. Een korter voorafgaand RRinterval heeft tot gevolg dat de refractaire periode hierna korter is. Met andere woorden, de refractaire periode wordt korter bij een tachycardie en langer bij een bradycardie. Wanneer nu tijdens atriumfibrilleren een relatief kort RR-interval gevolgd wordt door een relatief lang RR-interval, dan is de kans groot dat de slag die hierna volgt en een kort RR-interval veroorzaakt tekenen van aberrantie vertoont(shorthlong-short interval). Zo is dit ook het geval in ons ECG voorbeeld. Steeds is er een relatief lang RR-interval voor de aberrant geleide slagen. We spreken hierbij over het Ashman s fenomeen. E.e.a. kan ook gebeuren bij een uitgesproken sinusaritmie en geblokte PAC s. Opgemerkt dient te worden dat bij een toename van het RR-interval de kans op PVC s toeneemt. Daarom is bij een kortlang interval dit breed QRS-complex na het lange RR-interval niet altijd aberrantie!!! We willen in deze casus niet verder uitweiden over verdere mogelijke behandelingen van atriumfibrilleren. Hoe kan er nu een onderscheid gemaakt worden tussen brede complexen als gevolg van aberrantie of als gevolg van ventriculaire activiteit? De aanwezigheid van capture beats, fusion beats en een AV-dissociatie pleit voor ventriculaire oorsprong. Verder spreken de schema s 1 en 2 op de volgende pagina voor zich en kunnen een hulpmiddel zijn om dit onderscheid te maken. Behandeling van atriumfibrilleren De behandeling van atriumfibrilleren bestaat in grote lijnen uit: -rhythm control: hierbij wordt getracht het atriumfibrilleren te converteren naar het oorspronkelijke sinusritme(chemisch of elektrisch); -of rate control: het atriumfibrilleren wordt geaccepteerd maar de kamerfrequentie wordt binnen de grenzen gehouden middels medicatie. In het geval van meneer Peeters was dat digoxine. -preventie trombo-embolische complicaties: in geval van meneer Peeters was dit in de thuissituatie Sintrommitis en later fraxiparine s.c. 6

7 Schema 1 Schema 2 7

THEMA-AVOND ELEKTROCARDIOGRAFIE

THEMA-AVOND ELEKTROCARDIOGRAFIE THEMA-AVOND ELEKTROCARDIOGRAFIE Drs. E. Göbel; J. Rademakers Differentiaaldiagnose in tachy-aritmieën AV nodale reentry tachycardie (AVNRT) Twee gescheiden geleidingsbanen in AV knoop Snel geleidend,

Nadere informatie

non-profit / open access / physician moderated / up-to-date Ritmestoornissen

non-profit / open access / physician moderated / up-to-date Ritmestoornissen non-profit / open access / physician moderated / up-to-date Ritmestoornissen Indeling ritmestoornissen Naar origine Ritmestoornissen Nomenclatuur Extrasystolie : vroeg vallende slag Escapeslag: eerste

Nadere informatie

Ritmestoornissen CCU

Ritmestoornissen CCU Ritmestoornissen CCU 1 Paroxysmale tachycardieen Tachycardie is plotseling ( Paroxysmaal ) opgetreden. Frequentie is hoger dan 110 bpm. Meestal 130-250. 2 Paroxysmale Atrium Tachycardie(PAT) Snelle plotsellinge

Nadere informatie

Ritme en Geleidingsstoornissen

Ritme en Geleidingsstoornissen Ritme en Geleidingsstoornissen www.skillstat.com/tools/ecgsimulator#/-play Aansluiten = bewaken COMPLEX- OUTPUT Ritme beoordeling Kies bij voorkeur afleiding II Of een afleiding met duidelijke P-top Zorg

Nadere informatie

Oefenstroken & ECG s. LBTB of RBTB? LBBB is herkenbaar aan: RBTB : Rechterbundeltakblok. LBTB of RBTB? LBBB is herkenbaar aan:

Oefenstroken & ECG s. LBTB of RBTB? LBBB is herkenbaar aan: RBTB : Rechterbundeltakblok. LBTB of RBTB? LBBB is herkenbaar aan: Oefenstroken & ECG s LBTB of RBTB? LBBB is herkenbaar aan: Compleet: QRS 0,12 sec of breder. R-R -patroon in V5 en V6 Brede R -afl. I AVL en V6 Geen Q in afl. I. Meestal geen R in V1, soms wel dan septale

Nadere informatie

Johan Vijgen. ECG bij hartritmestoornissen

Johan Vijgen. ECG bij hartritmestoornissen Johan Vijgen ECG bij hartritmestoornissen De patiënt heeft ritmestoornissen De patiënt had ritmestoornissen De patiënt wordt behandeld voor ritmestoornissen ECG bij hartritmestoornissen De patiënt heeft

Nadere informatie

Spelregels; A = Groen B = Rood Heeft u het antwoord fout, dan neemt u weer plaats op uw stoel!!

Spelregels; A = Groen B = Rood Heeft u het antwoord fout, dan neemt u weer plaats op uw stoel!! Spelregels; A = Groen B = Rood Heeft u het antwoord fout, dan neemt u weer plaats op uw stoel!! Oefenvraag 1. Op het ECG zijn de verschillende fasen van de hartslag te zien. Ze worden benoemd met de letters

Nadere informatie

non-profit / open access / physician moderated / up-to-date ECG cursus dagdeel 2

non-profit / open access / physician moderated / up-to-date ECG cursus dagdeel 2 non-profit / open access / physician moderated / up-to-date ECG cursus dagdeel 2 Overzicht dagdeel 2 Intraventriculaire geleidingsstoornissen Ritmestoornissen ST-T afwijkingen/ischemie Quiz Ter herinnering:

Nadere informatie

Oefenboek ECG 2e master Geneeskunde. Prof. Dr. Rik Willems

Oefenboek ECG 2e master Geneeskunde. Prof. Dr. Rik Willems Oefenboek ECG 2e master Geneeskunde Prof. Dr. Rik Willems ECG protocol Ritme Frequentie P- golf Duur P- golf PR- segment Besluit ritme QRS- as QRS- duur QRS- ST- segment Duur QT T- top Algemeen besluit

Nadere informatie

Het Twiddler syndroom

Het Twiddler syndroom Het Twiddler syndroom Anamnese Mevr. Knippen, een 77 jarige dame presenteert zich op de SEH met het volgende verhaal: sinds een week heeft ze last van hartkloppingen en schokken door het hele lichaam die

Nadere informatie

Introductie ECG. Jonas de Jong

Introductie ECG. Jonas de Jong Introductie ECG Jonas de Jong Basics van het ECG Waarom? Diagnose acuut infarct Ritmestoornissen: wel of niet klappen? Screening: uitsluiten hartziekte Aantonen hartziekte: LVH Risico-inschatting medicatiegebruik

Nadere informatie

Dag 2 ECG cursus. Ischemie Ritmestoornissen

Dag 2 ECG cursus. Ischemie Ritmestoornissen Dag 2 ECG cursus Ischemie Ritmestoornissen non-profit / open access / physician moderated / up-to-date ECG cursus DOKH dagdeel 2 dr. R.B.A. van den Brink, Cardioloog/opleider AMC Agenda dagdeel 2 Ischemie

Nadere informatie

Ritmestoornissen Amstel academie. Pieter Postema CCU/IC/SEH/MC/Anesthesie/Cardio-Thoracaal 10/4/2008

Ritmestoornissen Amstel academie. Pieter Postema CCU/IC/SEH/MC/Anesthesie/Cardio-Thoracaal 10/4/2008 Ritmestoornissen Amstel academie Pieter Postema CCU/IC/SEH/MC/Anesthesie/Cardio-Thoracaal 10/4/2008 Auteurs: Jonas de Jong Ivo van der Bilt Pieter Postema Joris de Groot Renee van der Brink Tymen Keller

Nadere informatie

Ritmestoornissen CCU

Ritmestoornissen CCU Ritmestoornissen CCU Sinusritme P-top P-top aanwezig P-toppen zijn identiek Afstand tussen gelijke toppen is constant 2 Sinus bradycardie Oorsprong prikkelvorming uit de sinusknoop P top, PQ tijd en QRS

Nadere informatie

ECG s beoordelen. Mike van Zwam 09 September 2010 IC-Gelre

ECG s beoordelen. Mike van Zwam 09 September 2010 IC-Gelre ECG s beoordelen Mike van Zwam 09 September 2010 IC-Gelre Inleiding Waarom? Indeling ECG kenmerken IJk 1mV Vragen Papiersnelheid 25mm/sec Stappen van beoordelen Stap 1: Ritme Stap 2: Frequentie Stap 3:

Nadere informatie

Dag 2 Basiscursus ECG

Dag 2 Basiscursus ECG Dag 2 Basiscursus ECG Jonas de Jong Voorzitter Stichting Cardionetworks Ritmestoornissen non-profit / open access / physician moderated / up-to-date Cursusoverzicht Dag 1: Basis, systematische beoordeling

Nadere informatie

ECG en ritmestoornissen na Hartchirurgie. Mischa Lunter MPA, Thorax IC MST

ECG en ritmestoornissen na Hartchirurgie. Mischa Lunter MPA, Thorax IC MST ECG en ritmestoornissen na Hartchirurgie Mischa Lunter MPA, Thorax IC MST Elektrocardiogram ECG Elektrocardiografie = bestuderen van elektrische activiteit van het hart Registratie op papier of beeldscherm

Nadere informatie

Longembolie 15-2-2011

Longembolie 15-2-2011 1 ECG veranderingen worden veroorzaakt door: Verhoging van de druk in de rechterkamer Rechterkamer dilatatie met clockwise rotation en verplaatsing van het septum naar boven 3. Verhoogde druk in rechterboezem

Nadere informatie

Robert Bolderman cardioloog - PhD - fellow electrofysiologie. Palpitaties

Robert Bolderman cardioloog - PhD - fellow electrofysiologie. Palpitaties Robert Bolderman cardioloog - PhD - fellow electrofysiologie Palpitaties Een belangrijk probleem? Palpitaties - Hartkloppingen gevoel van abnormaal hartritme of een abnormale kloppende sensatie als normaal

Nadere informatie

Dag 2 Basiscursus ECG

Dag 2 Basiscursus ECG Dag 2 Basiscursus ECG Jonas de Jong Voorzitter Stichting Cardionetworks Korte herhaling van 1 e twee dagen Ritmestoornissen non-profit / open access / physician moderated / up-to-date Cursusoverzicht Dag

Nadere informatie

Foetale hartritmestoornissen

Foetale hartritmestoornissen Casuïstiek bespreking RCPSNH 12 maart 2019 Dr. Els Grijseels, arts Prenatale Geneeskunde, Amsterdam UMC Opbouw presentatie: Achtergrond Overzicht hartritmestoornissen Etiologie Diagnostiek Behandeling

Nadere informatie

Rechts ECG: V3 t/m V6 uitpolen naar rechts om rechter ventrikel te bekijken op ischaemie. Belangrijk voor behandeling ( Vullen? ja/nee?

Rechts ECG: V3 t/m V6 uitpolen naar rechts om rechter ventrikel te bekijken op ischaemie. Belangrijk voor behandeling ( Vullen? ja/nee? ECG diagnostiek Aansluiten Electrode tbv Electro Cardio Gram Rood Geel :Rechter arm / Schouder : Linker arm /schouder Groen : Linker been/ onderbuik/heup links Zwart : Rechter been/ onderbuik/heup rechts

Nadere informatie

Prof. dr. F. C. Visser Cardioloog Erasmus Medisch Centrum. Electrocardiografische & fysiologische veranderingen tijdens inspanning

Prof. dr. F. C. Visser Cardioloog Erasmus Medisch Centrum. Electrocardiografische & fysiologische veranderingen tijdens inspanning Prof. dr. F. C. Visser Cardioloog Erasmus Medisch Centrum Electrocardiografische & fysiologische veranderingen tijdens inspanning Indicaties voor inspannings ECG Evaluatie van patienten met pijn op de

Nadere informatie

Atriumfibrilleren, je zou er hartkloppingen van krijgen!

Atriumfibrilleren, je zou er hartkloppingen van krijgen! Atriumfibrilleren, je zou er hartkloppingen van krijgen! ATRIUMFIBRILLEREN EN ANTISTOLLING RECENTE ONTWIKKELINGEN WETENSCHAPPELIJKE BIJEENKOMST 2012 Drs. S Rutten- de Jong, cardioloog Elkerliek ziekenhuis

Nadere informatie

Mijn patiënt heeft palpitaties. Dr. Joris Schurmans 26/9/2015

Mijn patiënt heeft palpitaties. Dr. Joris Schurmans 26/9/2015 Palpitaties Mijn patiënt heeft palpitaties Dr. Joris Schurmans 26/9/2015 Palpitaties Palpitaties Hartritme-stoornissen Diagnostische work-up Hartritme-stoornissen Hartritme-stoornissen Palpitaties Palpitaties

Nadere informatie

Informatiebrochure Electrocardiogram. I Autonome verzorgingsinstelling

Informatiebrochure Electrocardiogram. I Autonome verzorgingsinstelling Informatiebrochure Electrocardiogram I Autonome verzorgingsinstelling IIHet electrocardiogram (EKG) Een EKG is een grafische weergave van de elektrische activiteit in de hartspier. Plaatsen electrodes

Nadere informatie

Dag 3 ECG cursus. Ritme en geleidingsstoornissen Tachycardie Bradycardie Herhaling Diversen Bespreken 8 ingebrachte casus 2 Casus uit de kliniek

Dag 3 ECG cursus. Ritme en geleidingsstoornissen Tachycardie Bradycardie Herhaling Diversen Bespreken 8 ingebrachte casus 2 Casus uit de kliniek Dag 3 ECG cursus Ritme en geleidingsstoornissen Tachycardie Bradycardie Herhaling Diversen Bespreken 8 ingebrachte casus 2 Casus uit de kliniek RITME EN GELEIDINGSTOORNISSEN Indeling ritmestoornissen Naar

Nadere informatie

Standaardhandeling ECG, beoordeling van het 12-afleidingen-electrokardiogram

Standaardhandeling ECG, beoordeling van het 12-afleidingen-electrokardiogram Definitie Systematische analyse van het 12-afleidingen-elektrocardiogram (ECG) om tot een juiste beoordeling te komen. Doel Observatie en vroegtijdige herkenning van hartritmestoornissen, geleidingsstoornissen

Nadere informatie

KU Leuven. Supraventriculaire Ritmestoornissen. Prof. Dr. Hein Heidbüchel. Respiratoire Sinusaritmie. KU Leuven. Wandering Pacemaker.

KU Leuven. Supraventriculaire Ritmestoornissen. Prof. Dr. Hein Heidbüchel. Respiratoire Sinusaritmie. KU Leuven. Wandering Pacemaker. Supraventriculaire Ritmestoornissen Prof. Dr. Hein Heidbüchel Respiratoire Sinusaritmie Wandering Pacemaker Laag-atriaal ritme Sinus Coronarius Ritme daal Ritme Snel nodaal ritme Sinus-arrest of sino-atriaal

Nadere informatie

Snelle overzichten. voor eigen gebruik. Uit: Snelle interpretatie van ECG s

Snelle overzichten. voor eigen gebruik. Uit: Snelle interpretatie van ECG s voor eigen gebruik De volgende pagina s bieden nuttige samenvattingen voor dagelijks gebruik in uw werk met ecg s. U hoeft ze niet te kopiëren of uit te scheuren om ze altijd bij u te hebben, want ze zijn

Nadere informatie

Het normale elektrocardiogram. Zie voor nog uitgebreidere informatie www.ecg-clopedia.nl!!!

Het normale elektrocardiogram. Zie voor nog uitgebreidere informatie www.ecg-clopedia.nl!!! Zie voor nog uitgebreidere informatie www.ecg-clopedia.nl!!! 1 De depolarisatie van de boezems De depolarisatie(vector) van de boezems veroorzaakt een P-top op het ECG 2 De depolarisatie van de kamers

Nadere informatie

Ik ben zo benauwd. Titia Klemmeier/Josien Bleeker

Ik ben zo benauwd. Titia Klemmeier/Josien Bleeker Ik ben zo benauwd Titia Klemmeier/Josien Bleeker dyspneu ademnood kortademigheid benauwdheid Bemoeilijkte ademhaling Programma Inventarisatie leerdoelen Kennis over de praktijk? Alarmsymptomen Achtergrond

Nadere informatie

Informatie na opname voor hartritmestoornissen

Informatie na opname voor hartritmestoornissen Afdeling: Onderwerp: Cardiologie Informatie na opname voor hartritmestoornissen 1 Patiënteninformatie na opname voor ritmestoornissen U was opgenomen in verband met hartritmestoornissen. U ontvangt ook

Nadere informatie

Indeling ritmestoornissen Naar oorsprong

Indeling ritmestoornissen Naar oorsprong RITMESTOORNISSEN Indeling ritmestoornissen Naar oorsprong Ritmestoornissen Nomenclatuur extrasystole : vroeg vallende slag escapeslag: slag volgend op pauze, meestal uit distaal weefsel bradycardie :

Nadere informatie

HARTFALEN casusschetsen

HARTFALEN casusschetsen HARTFALEN casusschetsen 1 Casusschetsen Hartfalen 4 maart 2003 Casusschets 1 Boer, 72 jaar Voorgeschiedenis: Bekend met COPD en recidiverende bronchitiden. Anamnese: Sinds 1 week last van hevige benauwdheid

Nadere informatie

ECG cursus dagdeel 2. Dr. J.R. de Groot, cardioloog. non-profit / open access / physician moderated / up-to-date

ECG cursus dagdeel 2. Dr. J.R. de Groot, cardioloog. non-profit / open access / physician moderated / up-to-date ECG cursus dagdeel 2 Dr. J.R. de Groot, cardioloog non-profit / open access / physician moderated / up-to-date Agenda dagdeel 2 Ischemie en infarct Geleidingsstoornissen Ritmestoornissen Quiz ISCHEMIE

Nadere informatie

PILLENCOCKTAILS: HARTVEROVEREND. Aspecten van geneesmiddelen bij atriumfibrilleren

PILLENCOCKTAILS: HARTVEROVEREND. Aspecten van geneesmiddelen bij atriumfibrilleren PILLENCOCKTAILS: HARTVEROVEREND Aspecten van geneesmiddelen bij atriumfibrilleren INHOUD Presentatie (20-25 minuten) Inleiding Medicamenteuze behandeling atriumfibrilleren Geneesmiddelgroepen Bijwerkingen

Nadere informatie

Hoe wordt het normale hartritme tot stand gebracht?

Hoe wordt het normale hartritme tot stand gebracht? Boezemfibrilleren De cardioloog heeft vastgesteld dat u een ritmestoornis heeft of heeft gehad, die boezemfibrilleren, ofwel atriumfibrilleren wordt genoemd. In deze folder kunt u hierover meer lezen.

Nadere informatie

ECG basis. Veltion bijscholingsdag Edwin Icke VUmc ICVC/6D. E.Icke ICV VUmc

ECG basis. Veltion bijscholingsdag Edwin Icke VUmc ICVC/6D. E.Icke ICV VUmc Grondbeginselen ECG basis Veltion bijscholingsdag Edwin Icke e.icke@vumc.nl VUmc ICVC/6D Bij elkaar horende afleidingen I Lateraal II Inferior III Inferior avr Hoofdstam avl Lateraal avf Inferior

Nadere informatie

SPREEKUUR ATRIUMFIBRILLATIE

SPREEKUUR ATRIUMFIBRILLATIE SPREEKUUR ATRIUMFIBRILLATIE 17873 Inleiding In deze folder vindt u informatie over atriumfibrilleren en het spreekuur atriumfibrillatie. Spreekuur atriumfibrillatie Atriumfibrilleren komt steeds vaker

Nadere informatie

Supra-ventriculaire tachycardie

Supra-ventriculaire tachycardie Supra-ventriculaire tachycardie (SVT) Dr. Sebastiaan Velthuis Cardioloog, Jeroen Bosch Ziekenhuis Typen SVT s Smal complex tachycardie (Inappropriate) Sinustachycardie AF Atriale flutter Atriale tachycardie

Nadere informatie

ACUTE RITMESTOORNISSEN ALGEMENE DIAGNOSTISCHE EN THERAPEUTISCHE AANPAK SPECIFIEKE PROBLEMEN

ACUTE RITMESTOORNISSEN ALGEMENE DIAGNOSTISCHE EN THERAPEUTISCHE AANPAK SPECIFIEKE PROBLEMEN ACUTE RITMESTOORNISSEN ALGEMENE DIAGNOSTISCHE EN THERAPEUTISCHE AANPAK SPECIFIEKE PROBLEMEN OVERZICHT Algemene aanpak bij tachy-aritmie Pathofysiologisch aspect : re-entry fenomeen Narrow QRS tachycardia

Nadere informatie

Ritmestoornissen en het beoordelen hiervan

Ritmestoornissen en het beoordelen hiervan Ritmestoornissen en het beoordelen hiervan Onderwerpen Geschiedenis Grondbeginselen De normale electrocardiografische complexen Systematische beoordeling Ritmes en ritmestoornissen Handige links Han van

Nadere informatie

Boezemfibrilleren. De bouw en werking van het hart

Boezemfibrilleren. De bouw en werking van het hart Boezemfibrilleren Boezemfibrilleren is een stoornis in het hartritme. Uw hartslag wordt onregelmatig. U kúnt dit voelen, maar dat hoeft niet. Van alle mensen met boezemfibrilleren voelt ongeveer 10 tot

Nadere informatie

Boezemfibrilleren. Lianne Permentier, cardioloog Ommelander Ziekenhuis

Boezemfibrilleren. Lianne Permentier, cardioloog Ommelander Ziekenhuis 27-10-2016 Boezemfibrilleren Lianne Permentier, cardioloog Ommelander Ziekenhuis Opbouw presentatie Bouw en werking hart Het normale hartritme Boezemfibrilleren Oorzaken boezemfibrilleren Behandelmogelijkheden

Nadere informatie

ECG lezen voor beginners

ECG lezen voor beginners ECG lezen voor beginners Voorstellen Elmer Krijger AIOS cardiologie Radboud UMC Nu: vooropleiding interne Rijnstate, Arnhem Disclosure: Geen sponsering of andere gelden vanuit de industrie Doelstellingen

Nadere informatie

Boezemfibrilleren. Cardiologie

Boezemfibrilleren. Cardiologie Boezemfibrilleren Cardiologie Uw cardioloog stelde vast dat er bij u sprake is van boezemfibrilleren. Dit is een veel voorkomende hartritmestoornis die onschuldig is, als bijtijds de juiste maatregelen

Nadere informatie

Boezemfibrilleren. Neem altijd uw verzekeringsgegevens en identiteitsbewijs mee!

Boezemfibrilleren. Neem altijd uw verzekeringsgegevens en identiteitsbewijs mee! Boezemfibrilleren De cardioloog heeft vastgesteld dat u een ritmestoornis heeft of heeft gehad, die boezemfibrilleren wordt genoemd. In deze brochure kunt u hierover meer lezen. Neem altijd uw verzekeringsgegevens

Nadere informatie

Foetale en neonatale hartritmestoornissen: diagnostiek en behandeling

Foetale en neonatale hartritmestoornissen: diagnostiek en behandeling Foetale en neonatale hartritmestoornissen: diagnostiek en behandeling I.M.E. Frohn-Mulder, kindercardioloog P.C. Schut, prenataal arts Erasmus MC Casuïstiekavond SPSZN 21 november 2017 Als het hart van

Nadere informatie

Cardiologie. Boezemfibrilleren. Het Antonius Ziekenhuis vormt samen met Thuiszorg Zuidwest Friesland de Antonius Zorggroep

Cardiologie. Boezemfibrilleren. Het Antonius Ziekenhuis vormt samen met Thuiszorg Zuidwest Friesland de Antonius Zorggroep Cardiologie Boezemfibrilleren Het Antonius Ziekenhuis vormt samen met Thuiszorg Zuidwest Friesland de Antonius Zorggroep Uw cardioloog heeft vastgesteld dat er bij u sprake is van boezemfibrilleren. Dit

Nadere informatie

Richtlijnen voor de behandeling van patiënten met supraventriculaire ritmestoornissen

Richtlijnen voor de behandeling van patiënten met supraventriculaire ritmestoornissen Richtlijnen voor de behandeling van patiënten met supraventriculaire ritmestoornissen NVVC-richtlijnen in zakformaat Praktijkrichtlijnen ter evordering van de Kwaliteit van de Klinische Patiëntenzorg Richtlijnen

Nadere informatie

Zorgpad Atriumfibrilleren (AF)

Zorgpad Atriumfibrilleren (AF) Zorgpad Atriumfibrilleren (AF) Highlights Ziekenhuizen 2017 Hans Ros, ziekenhuisapotheker Inhoud Wat is AF? Hoe ontstaat een CVA (beroerte)? Behandeling AF: 4 peilers Orale antistolling 1 2016 ESC Guidelines

Nadere informatie

Electrocardiografie. Een syllabus voor internisten, huisartsen en verpleegkundigen. Dr Frank Bauwens. http://www.drfrankbauwens.be

Electrocardiografie. Een syllabus voor internisten, huisartsen en verpleegkundigen. Dr Frank Bauwens. http://www.drfrankbauwens.be Electrocardiografie Een syllabus voor internisten, huisartsen en verpleegkundigen Dr Frank Bauwens Cardiologie http://www.drfrankbauwens.be 1 Inhoudstabel Woord vooraf Wat is electrocardiografie Het normale

Nadere informatie

EFO / ablatie. Amstel Academie 10 januari 2008 Jonas de Jong AIOS cardiologie AMC

EFO / ablatie. Amstel Academie 10 januari 2008 Jonas de Jong AIOS cardiologie AMC EFO / ablatie Amstel Academie 10 januari 2008 Jonas de Jong AIOS cardiologie AMC EFO 1. Wat is ElectroFysiologisch Onderzoek? (EPS) 2. Welke patiënten krijgen een EFO / indicatie 3. Wat is ablatie 4. Effectiviteit

Nadere informatie

Elektrolytstoornis tijdens ALS. samenstelling: Pim Keurlings, arts SEH

Elektrolytstoornis tijdens ALS. samenstelling: Pim Keurlings, arts SEH Elektrolytstoornis tijdens ALS samenstelling: Pim Keurlings, arts SEH Inhoudsopgave Doelstelling Context: 4 H s en 4 T s Kalium Hyperkaliëmie Hypokaliëmie Samenvatting Vragen/discussie Doelstelling Inzicht

Nadere informatie

Hartkloppingen plaatje Duodagen IJsselland Ziekenhuis 27-28/3/2014 J Wassing Cardioloog J Hordijk Huisarts Definitie van Hartkloppingen Is het gevoel van gewaarwording van je hartslag dat door patiënten

Nadere informatie

Geleidingsstoornissen

Geleidingsstoornissen Geleidingsstoornissen Vertraging van de impulsgeleiding in een deel van een specifiek geleidings systeem Geleidingsstoornissen Geleidingsstoornissen Type geleidingsstoornissen Op SA-niveau Op AV-niveau

Nadere informatie

Informatie. Boezemfibrilleren

Informatie. Boezemfibrilleren Informatie Boezemfibrilleren Inleiding U heeft last van klachten die veroorzaakt worden door een hartritmestoornis. In deze folder leest u wat deze hartritmestoornis inhoudt en welke behandelmogelijkheden

Nadere informatie

Boezemfibrillatie (atriumfibrillatie)

Boezemfibrillatie (atriumfibrillatie) Boezemfibrillatie (atriumfibrillatie) In overleg met uw arts bent u doorverwezen naar de Boezemfibrillatie poli voor de behandeling en begeleiding van de hartritmestoornis boezemfibrilleren (ook wel atriumfibrilleren

Nadere informatie

Cardiologie Polikliniek Atriumfibrilleren (AF-poli)

Cardiologie Polikliniek Atriumfibrilleren (AF-poli) Cardiologie Polikliniek Atriumfibrilleren (AF-poli) Uw afspraak U wordt verwacht op: datum:. tijdstip:... Inhoudsopgave Inleiding... 1 De AF-poli... 1 Atriumfibrilleren... 2 Het ontstaan van atriumfibrilleren...

Nadere informatie

Casus 07A Fase A. Titel. Inhoudsdeskundigen. Technisch verantwoordelijke. Opleidingsniveau studenten. Inzet in het onderwijs.

Casus 07A Fase A. Titel. Inhoudsdeskundigen. Technisch verantwoordelijke. Opleidingsniveau studenten. Inzet in het onderwijs. Casus 07A Fase A Titel Op hol geslagen hart Inhoudsdeskundigen S. Zeisser, huisarts J.R. de Groot, cardioloog Technisch verantwoordelijke R. Sijstermans Opleidingsniveau studenten De casus is bedoeld voor

Nadere informatie

Klinische les Links Hartfalen. IC/CC specialisatie Marco van Meer

Klinische les Links Hartfalen. IC/CC specialisatie Marco van Meer Klinische les Links Hartfalen IC/CC specialisatie Marco van Meer Inhoud Definitie Gradaties Oorzaken (patho)fysiologie Gevolg Diagnostiek en monitoring Therapie Er komt een man bij de dokter: Definitie

Nadere informatie

Cardioversie Radboud universitair medisch centrum

Cardioversie Radboud universitair medisch centrum Cardioversie De cardioloog heeft door een ECG (hartfilm) vastgesteld dat uw hartritme onregelmatig is of u heeft uw klachten zelf gemeld. In overleg heeft u besloten tot een cardioversie behandeling.

Nadere informatie

Opname en ontslag bij COPD

Opname en ontslag bij COPD Opname en ontslag bij COPD Inleiding U bent opgenomen op de afdeling Longziekten met COPD-gerelateerde klachten. In deze brochure krijgt u informatie over de aandoening maar ook over de behandeling tijdens

Nadere informatie

Cardiologie. Inleiding. Peter Soethoudt Spoedgevallen Middelheim Verpleegkundige

Cardiologie. Inleiding. Peter Soethoudt Spoedgevallen Middelheim Verpleegkundige Cardiologie Inleiding Peter Soethoudt Spoedgevallen Middelheim Verpleegkundige Het hart Een holle spier, die door geregeld samen te trekken, bloed door het lichaam pompt (6 L / minuut) Het hart Is asymetrisch

Nadere informatie

Duo avond 20 april 2015. Hartfalen van ziekte tot zorg, we hebben elkaar nodig

Duo avond 20 april 2015. Hartfalen van ziekte tot zorg, we hebben elkaar nodig Duo avond 20 april 2015 Hartfalen van ziekte tot zorg, we hebben elkaar nodig Doel hartfalenpolikliniek Intensieve begeleiding Instructie en begripsvorming Optitreren van medicatie Coördinatie van zorg

Nadere informatie

Maatschap Cardiologie. Boezemfibrilleren en cardioversie

Maatschap Cardiologie. Boezemfibrilleren en cardioversie Maatschap Cardiologie Boezemfibrilleren en cardioversie Datum en tijd U wordt (dag), (datum) om uur verwacht op de afdeling hartbewaking (CCU). Voorbereiding Wij verzoeken u twee dagen voor de elektrische

Nadere informatie

INFOBROCHURE: STAGIAIRS VERPLEEGKUNDE CARDIOLOGIE

INFOBROCHURE: STAGIAIRS VERPLEEGKUNDE CARDIOLOGIE INFOBROCHURE: STAGIAIRS VERPLEEGKUNDE CARDIOLOGIE Algemeen In de week dat de stagiairs op cardio staan, wordt verwacht dat ze zich elke dag om 08u00 aanmelden op functiemeting (echo-cardio). Onderzoeken

Nadere informatie

10-9-2014. r.ars 2013 1. Leerdoelen. BLS/Assisteren ALS module 1. Vaststellen circulatiestilstand. Circulatiestilstand vastgesteld.

10-9-2014. r.ars 2013 1. Leerdoelen. BLS/Assisteren ALS module 1. Vaststellen circulatiestilstand. Circulatiestilstand vastgesteld. BLS/Assisteren ALS module 1 Volgens de laatste richtlijnen van de ERC en NRR 2010 Leerdoelen Belang van vroegtijdige herkenning verslechterende patiënt/ ABCDE benadering Het ALS algo Belang van goed uitgevoerde

Nadere informatie

Programma. Protocol Atriumfibrilleren. Ketenzorg. Pauze Ketenzorg AF. Transmuraal samenwerken. Vragen Afsluiting. protocol

Programma. Protocol Atriumfibrilleren. Ketenzorg. Pauze Ketenzorg AF. Transmuraal samenwerken. Vragen Afsluiting. protocol Protocol Atriumfibrilleren Ketenzorg Programma Pauze Ketenzorg AF protocol Transmuraal samenwerken consultatie, verwijzen, terugverwijzen visie op transmurale zorg vanuit de 2 e lijn Vragen Afsluiting

Nadere informatie

Ouderen en COPD. Programma BAREND VAN DUIN, KADERARTS ASTMA/COPD 2017

Ouderen en COPD. Programma BAREND VAN DUIN, KADERARTS ASTMA/COPD 2017 Ouderen en COPD BAREND VAN DUIN, KADERARTS ASTMA/COPD 2017 Programma Praktijkvragen inventariseren 10 min Intro toetsvragen 5 min Casus: chronisch benauwde patient 15 min Comorbiditeit, wat is er vaak/veel?

Nadere informatie

Voriconazol en ritmestoornissen

Voriconazol en ritmestoornissen Voriconazol en ritmestoornissen MDO bespreking 29-10-2014 Michelle Oude Alink Casus Man 68 jaar oud Voorgeschiedenis 2014, juni: myocardinfarct wv DES-stent Sinds september verdenking pneumonie, aanvankelijk

Nadere informatie

ECG maken en interpretatie

ECG maken en interpretatie ECG maken en interpretatie Voorbereiding Klaarleggen materialen - 12-kanaals ECG apparaat - Scheermesje - ECG-gel zo nodig - Gazen Toelichting Voorbereiding - De patiënt ligt op de onderzoekbank met ontbloot

Nadere informatie

De casus is bedoeld voor medisch studenten in de doctoraalfase van de opleiding.

De casus is bedoeld voor medisch studenten in de doctoraalfase van de opleiding. Casus 05A Fase A Titel Pijn op de borst Onderwerp Angina Pectoris Inhoudsdeskundige Drs. M.C.J. Schreuder Technisch verantwoordelijke Drs. R. Sijstermans Opleidingsniveau studenten De casus is bedoeld

Nadere informatie

Achtergronden bij casusschetsen 18 oktober 1999

Achtergronden bij casusschetsen 18 oktober 1999 Angina pectoris Achtergronden bij casusschetsen 18 oktober 1999 Inleiding Eerste werkafspraak angina pectoris dateert uit 1996, tweede herziene versie in 1999 door gedeeltelijk nieuwe werkgroep. Voorbouwend

Nadere informatie

Boezemfibrilleren. Cardiologie. Locatie Hoorn/Enkhuizen

Boezemfibrilleren. Cardiologie. Locatie Hoorn/Enkhuizen Boezemfibrilleren Cardiologie Locatie Hoorn/Enkhuizen Boezemfibrilleren Illustratie: het hart. Wat gebeurt er bij een normaal hartritme? Elke hartslag start met een elektrische impuls vanuit de sinusknoop,

Nadere informatie

Onderwijsmateriaal voor toetsgroepen

Onderwijsmateriaal voor toetsgroepen 1. Toelichting 1 Dit programma is gebaseerd op de NHG-Standaard van december 2009 Huisartsen en cardiologen werken vaak samen bij de diagnostiek en behandeling van atriumfibrilleren. Het beleid bij atriumfibrilleren

Nadere informatie

Ventriculaire Ritmestoornissen. Ventriculaire Extrasystolen. Geinterpoleerde Ventriculaire Extrasystole. Prof. Dr. Hein Heidbüchel

Ventriculaire Ritmestoornissen. Ventriculaire Extrasystolen. Geinterpoleerde Ventriculaire Extrasystole. Prof. Dr. Hein Heidbüchel KU Leuven Ventriculaire Ritmestoornissen Prof. Dr. Hein Heidbüchel Ventriculaire Extrasystolen LBTB morfologie, rechter as Unifocaal Bigeminie Retrograde P-toppen Geinterpoleerde Ventriculaire Extrasystole

Nadere informatie

De behandeling van COPD

De behandeling van COPD PATIËNTEN INFORMATIE De behandeling van COPD op de afdeling Longgeneeskunde van het Maasstad Ziekenhuis 2 PATIËNTENINFORMATIE Inleiding Met deze folder wil het Maasstad Ziekenhuis u informeren over de

Nadere informatie

Man, 46 jaar, bij inspanning eenmalig stekende pijn links in de borst. Zakte af na 20 minuten rust. Bij onderzoek locale drukpijn.

Man, 46 jaar, bij inspanning eenmalig stekende pijn links in de borst. Zakte af na 20 minuten rust. Bij onderzoek locale drukpijn. 18 oktober 1999 Angina pectoris Casusschetsen Casusschets 1 Man, 46 jaar, bij inspanning eenmalig stekende pijn links in de borst. Zakte af na 20 minuten rust. Bij onderzoek locale drukpijn. Vraag 1: Hoe

Nadere informatie

Acute behandeling van atriumfibrilleren en atriumflutter. Ad Oomen Cardioloog Amphia Ziekenhuis

Acute behandeling van atriumfibrilleren en atriumflutter. Ad Oomen Cardioloog Amphia Ziekenhuis Acute behandeling van atriumfibrilleren en atriumflutter Ad Oomen Cardioloog Amphia Ziekenhuis 5-6-2019 Inhoud Introductie Instabiele patiënten Stabiele patiënten Rhythm control vs rate control ECV vs

Nadere informatie

Naam leereenheid: Ritme en geleidingsstoornissen deel 1. Domein: zorgvrager gebonden. Thema: Cardiovasculaire systeem

Naam leereenheid: Ritme en geleidingsstoornissen deel 1. Domein: zorgvrager gebonden. Thema: Cardiovasculaire systeem Naam leereenheid: Ritme en geleidingsstoornissen deel 1 Domein: zorgvrager gebonden Thema: Cardiovasculaire systeem Leereenheid: ritme en geleidingsstoornissen deel 1 VVO Fontys HSZ MMC azm Versie: 23-7-2009

Nadere informatie

Naam leereenheid: Ritme en geleidingsstoornissen deel 2. Domein: zorgvrager gebonden. Thema: Cardiovasculaire systeem

Naam leereenheid: Ritme en geleidingsstoornissen deel 2. Domein: zorgvrager gebonden. Thema: Cardiovasculaire systeem Naam leereenheid: Ritme en geleidingsstoornissen deel 2 Domein: zorgvrager gebonden Thema: Cardiovasculaire systeem Leereenheid: ritme en geleidingsstoornissen deel 2 VVO Fontys HSZ MMC azm Versie: 23-7-2009

Nadere informatie

Cardioversie. patiënteninformatie

Cardioversie. patiënteninformatie Cardioversie patiënteninformatie 0 Beste mevrouw, heer B318-11 2017 Uw behandelende arts heeft u voorgesteld een cardioversie bij u uit te voeren. Dit heeft ongetwijfeld heel wat vragen bij u opgeroepen.

Nadere informatie

Programma. Atriumfibrilleren (AF) Ketenzorg. Welkom en inleiding NHG standaard AF. Hoofdbehandelaar 1 e en 2 e lijn 2014

Programma. Atriumfibrilleren (AF) Ketenzorg. Welkom en inleiding NHG standaard AF. Hoofdbehandelaar 1 e en 2 e lijn 2014 Atriumfibrilleren (AF) Ketenzorg Programma Welkom en inleiding NHG standaard AF de standaard en ontwikkelingen Hoofdbehandelaar 1 e en 2 e lijn 2014 resultaten van pilot studie Diagnostiek en behandeling

Nadere informatie

De RTA COPD juni 2012. De RTA de achtergrond 6-7-2012. Uitgangspunt: de integrale gezondheidstoestand

De RTA COPD juni 2012. De RTA de achtergrond 6-7-2012. Uitgangspunt: de integrale gezondheidstoestand De RTA COPD juni 2012 Afspraken tussen huisartsen en longartsen in de regio Noord Brabant Noord Oost De RTA de achtergrond Gebaseerd op de LTA De oude RTA de versie uit 2006 De nieuwe zorgstandaard COPD

Nadere informatie

Richtlijnen voor de behandeling van voorkamerfibrillatie. Dr E Raymenants Cardiologie St Maarten

Richtlijnen voor de behandeling van voorkamerfibrillatie. Dr E Raymenants Cardiologie St Maarten Richtlijnen voor de behandeling van voorkamerfibrillatie Dr E Raymenants Cardiologie St Maarten Inhoud o Epidemiologie Prevalentie Prognose Associatie met CV en andere aandoeningen o Definities & types

Nadere informatie

ACUTE RITMESTOORNISSEN

ACUTE RITMESTOORNISSEN ACUTE RITMESTOORNISSEN ALGEMENE DIAGNOSTISCHE EN THERAPEUTISCHE AANPAK SPECIFIEKE PROBLEMEN Voor meer info: www.escardio.org (na gratis registratie) www.erc.edu (na gratis registratie) OVERZICHT Algemene

Nadere informatie

Casus 8 fase B. Titel casus. Docenten. Technisch verantwoordelijke. Ziektebeeld. Introductie. Medicatie. Voorgeschiedenis.

Casus 8 fase B. Titel casus. Docenten. Technisch verantwoordelijke. Ziektebeeld. Introductie. Medicatie. Voorgeschiedenis. Casus 8 fase B Titel casus Hartkloppingen Docenten Drs. S. Zeisser, huisarts Dr. J.R. de Groot, cardioloog in opleiding Technisch verantwoordelijke Drs. J.P.A. Broeren Ziektebeeld 70- jarige man die zich

Nadere informatie

Chronisch Atriumfibrilleren

Chronisch Atriumfibrilleren Chronisch Atriumfibrilleren Wanneer terugverwijzen naar de huisarts? Dr. C.J.H.J. Kirchhof, cardioloog Alrijne Zorggroep, Leiderdorp Disclosure potential conflicts of interest Geen Atriumfibrilleren 165

Nadere informatie

Fetal heart rate. Het hartritme voor en na geboorte. Fetal heart rate 22/04/2013. Het hart : een elektrisch aangestuurde pomp

Fetal heart rate. Het hartritme voor en na geboorte. Fetal heart rate 22/04/2013. Het hart : een elektrisch aangestuurde pomp Het hart : een elektrisch aangestuurde pomp Het hartritme voor en na geboorte Dr. Wim Decaluwe Neonatologie kindercardiologie AZ Sint-Jan Brugge- Fetal heart rate The fetal heart begins to beat at approximately

Nadere informatie

Hartfalen. Duo-avonden 20-4-2015. Jaco Houtgraaf, cardioloog

Hartfalen. Duo-avonden 20-4-2015. Jaco Houtgraaf, cardioloog Hartfalen Duo-avonden 20-4-2015 Jaco Houtgraaf, cardioloog Opbouw presentatie Inleiding Wat is het? Hoe ziet het eruit? Hoe ontstaat het? Behandeling Waar op te letten? Symptomen / klachten / dieet / vocht

Nadere informatie

Behandeling van Voorkamerfibrillatie anno 2014 Dr Peter Geelen

Behandeling van Voorkamerfibrillatie anno 2014 Dr Peter Geelen Behandeling van Voorkamerfibrillatie anno 2014 Dr Peter Geelen Arrhythmia Unit, Hartcentrum OLV Aalst Atriale Fibrillatie Atriale fibrillatie is de meest voorkomende hartritmestoornis: Eén kans op 4 om

Nadere informatie

Dagonderzoek atriumfibrilleren

Dagonderzoek atriumfibrilleren Dagonderzoek atriumfibrilleren Ziekenhuis Gelderse Vallei U bent door uw huisarts verwezen voor verder onderzoek naar de ritmestoornis atriumfibrilleren ook wel boezemfibrilleren genoemd. Het atrium is

Nadere informatie

Voorkamerfibrillatie. Informatiebrochure patiënten

Voorkamerfibrillatie. Informatiebrochure patiënten Voorkamerfibrillatie Informatiebrochure patiënten 1. Het hart...4 2. Wat is voorkamerfibrillatie?...5 3. Wat zijn de symptomen van voorkamerfibrillatie?...6 4. Wat zijn de gevolgen van voorkamerfibrillatie?...6

Nadere informatie

Hart aritmie atriaal RozenbergSport.nl 25 februari 2012 pagina 1 / 6

Hart aritmie atriaal RozenbergSport.nl 25 februari 2012 pagina 1 / 6 RozenbergSport.nl 25 februari 2012 pagina 1 / 6 Inhoud Secundair atriumfibrilleren Lone (prim.) atriumfibrilleren Atriumflutter Supraventriculaire aritmie Junctioneel ritme Bradycardie index Secundair

Nadere informatie

De geriatrische patiënt op de SEH. SEH onderwijsdag Sigrid Wittenberg, aios klinische geriatrie

De geriatrische patiënt op de SEH. SEH onderwijsdag Sigrid Wittenberg, aios klinische geriatrie De geriatrische patiënt op de SEH SEH onderwijsdag Sigrid Wittenberg, aios klinische geriatrie Relevante onderwerpen Delier Symptoomverarming Medicatie op de SEH Duur aanwezigheid patiënt op de SEH Delier

Nadere informatie

Chronisch Hartfalen. Wat is chronisch hartfalen?

Chronisch Hartfalen. Wat is chronisch hartfalen? Chronisch Hartfalen Wat is chronisch hartfalen? Omschrijving Hartfalen Hartfalen is een aandoening van het hart waarbij het hart niet meer in staat is om voldoende bloed uit te pompen en rond te pompen.

Nadere informatie

Anti-artimica Marieke Aalbers Ziekenhuisapotheker Treant Zorggroep NVZA: SIG cardiologie

Anti-artimica Marieke Aalbers Ziekenhuisapotheker Treant Zorggroep NVZA: SIG cardiologie Anti-artimica Marieke Aalbers Ziekenhuisapotheker Treant Zorggroep NVZA: SIG cardiologie Syncope Syncope als bijwerking van geneesmiddelen: Anti-aritmica Diuretica Anti-depressiva Antihypertensiva Geneesmiddelen

Nadere informatie

Diagnostiek, behandeling en follow-up van foetale hartritmestoornissen

Diagnostiek, behandeling en follow-up van foetale hartritmestoornissen Diagnostiek, behandeling en follow-up van foetale hartritmestoornissen I.M.E. Frohn-Mulder, kindercardioloog P.C. Schut, prenataal arts Erasmus MC GUO-cursus 21 maart 2018 Als het hart van slag is Overzicht

Nadere informatie