Robert Bolderman cardioloog - PhD - fellow electrofysiologie. Palpitaties

Maat: px
Weergave met pagina beginnen:

Download "Robert Bolderman cardioloog - PhD - fellow electrofysiologie. Palpitaties"

Transcriptie

1 Robert Bolderman cardioloog - PhD - fellow electrofysiologie Palpitaties

2 Een belangrijk probleem?

3 Palpitaties - Hartkloppingen gevoel van abnormaal hartritme of een abnormale kloppende sensatie als normaal beschouwd bij inspanning of nervositeit soms kan een normale reactie van het hart toch aanleiding geven tot ongerustheid ernstige ritmestoornissen kunnen daarentegen soms opvallend weinig klachten veroorzaken

4 Een belangrijk probleem? hartkloppingen komen vaak voor ruim 5% van de bevolking heeft de afgelopen twee weken last gehad van hartkloppingen vrouwen hebben tweemaal zo vaak last als mannen per jaar komt slechts 1% van de patiënten met hartkloppingen bij de huisarts één zesde (16%) van consultaties bij cardioloog

5 Na het bezoek aan de dokter een jaar na presentatie heeft 75% van de patiënten met hartkloppingen hier nog steeds last van bij 12% leidt het zelfs tot werkverzuim bijna de helft van de patiënten ervaart geen verbetering na uitgebreid cardiologisch onderzoek en/of behandeling geen verbetering ongeacht ritmestoornis of sinusritme

6 Etiologie 40% cardiaal 40% psychologisch of psychiatrisch 10% somatisch niet-cardiaal 10% medicamenteus / toxisch

7 Cardiale oorzaken Aritmieën: extrasystolie (supraventriculair en ventriculair) voorkamerfibrillatie en flutter bradycardie (sick sinus syndroom, AV-blok) supraventriculaire tachycardie (AVNRT, AT, AVRT) ventriculaire tachycardie Valvulair / structureel hartlijden Pacemaker syndroom (contractie VK tegen gesloten klep)

8 Psychogene / psychiatrische oorzaken paniekstoornis gegeneraliseerde angststoornis somatisatie depressie maar veel patienten met diagnose ritmestoornis voldoen ook aan criteria voor paniekstoornis!

9 Somatische niet-cardiale oorzaken hyperthyreoïdie anemie hypoxie infectie / inflammatie feochromocytoom (zeldzaam) zwangerschap menopauze

10 Medicamenteus / toxisch betamimetica: salbutamol vasodilantia: calciumblokkers, nitraten antiaritmica: flecainide, sotalol, digitalis psychotropica: methylfenidaat genotsmiddelen/drugs: cafeïne/theïne, chocolade, ethanol, nicotine, cocaïne, amfetamine

11 Invloed van houding / omgeving het kloppen van het hart wordt beter gevoeld in rust en in liggende houding met name bij het liggen op de linker zij patiënten merken daarom vaak 's nachts extrasystolen op

12 Palpatie van de pols VKF: volledig irregulaire en inequale pols specificiteit van 99% voor de diagnose VKF de helft wordt gemist (sensitiviteit 50%) polsdeficit: meestal VKF, maar soms ook bij VES bij een verhoging van de frequentie (bijvoorbeeld door de patiënt 10 kniebuigingen te laten maken) verdwijnen de extrasystolen vaak; de irregulariteit van voorkamerfibrilleren blijft bestaan

13 Cannon A waves plotse uitgesproken distensie van de halsvenen wijst op het samentrekken van de voorkamer tegen een dichte tricuspidalisklep enkele cannon wave: kamerextrasystole frog-sign: cannon waves bij iedere hartslag (AVNRT) pacemaker syndroom

14

15 Electrocardiogram is vaak moeilijk tijdens palpitaties te verkrijgen in de huisartsenpraktijk lukt dit slechts in 30% ECG buiten de palpitaties: tekenen van doorgemaakt hartinfarct (Q-golven) tekenen van pre-excitatie (delta-golven) (Wolff-Parkinson-White-syndroom)

16 Delta-golven bij pre-excitatie (WPW) - verkort PR interval - (licht) verbreed QRS

17 Holter en Eventrecorders bij veel patiënten (tot 50%) worden palpitaties gevoeld maar op dat moment geen aritmieën aangetoond bij veel patiënten (tot 30%) worden aritmieën gevonden maar op dat moment geen klachten gevoeld

18 Implantable Loop Recorders Met name bij: - recidiverende syncopes - cryptogene CVA/TIA's nieuwe generatie oude generatie

19 Palpitaties Strategie voor de praktijk stoppen van energy-drinks, drugs (en roken) verminderen van koffie, thee, chocolade en alcohol aandacht voor psychische factoren uitsluiten anemie en hypothyreoidie vervang betamimetica inhalaties door anticholinergica overweeg electrocardiogram en 24-uurs Holter

20 "Benigne" palpitaties - Medicatie Selectieve betablokker zo nodig: kortwerkend (metoprolol tartraat 25 of 50 mg) onderhoud: langwerkend (bisoprolol 5mg of metoprolol retard) Niet-selectieve betablokker (niet bij astma bronchiale!) bij onderliggende psychologische stress zo nodig: kortwerkend (propranolol 40mg) onderhoud: langwerkend (propranolol retard 80mg)

21 Wanneer verwijzen naar cardioloog? Hogere kans op cardiale oorzaak: mannelijk geslacht onregelmatig hartritme bekend cardiaal lijden palpitaties >5 min met plots begin/eind Lagere kans op cardiale oorzaak: aanwezigheid van psychische problemen frequent raadplegingsbezoek

22 Ook verwijzing naar cardioloog bij: persisterende ongerustheid syncope, thoracale pijn familiale belasting: ritmestoornissen of plotse dood geruis, verhoogde CVD afwijkend ecg: hypertrofie, bundeltakblok (QRS>120ms), Q-golven, delta-golven, verlengd QTc (>460ms)

23 Cave palpitaties bij jong volwassenen!

24 Vragen?

Johan Vijgen. ECG bij hartritmestoornissen

Johan Vijgen. ECG bij hartritmestoornissen Johan Vijgen ECG bij hartritmestoornissen De patiënt heeft ritmestoornissen De patiënt had ritmestoornissen De patiënt wordt behandeld voor ritmestoornissen ECG bij hartritmestoornissen De patiënt heeft

Nadere informatie

Mijn patiënt heeft palpitaties. Dr. Joris Schurmans 26/9/2015

Mijn patiënt heeft palpitaties. Dr. Joris Schurmans 26/9/2015 Palpitaties Mijn patiënt heeft palpitaties Dr. Joris Schurmans 26/9/2015 Palpitaties Palpitaties Hartritme-stoornissen Diagnostische work-up Hartritme-stoornissen Hartritme-stoornissen Palpitaties Palpitaties

Nadere informatie

Hartkloppingen plaatje Duodagen IJsselland Ziekenhuis 27-28/3/2014 J Wassing Cardioloog J Hordijk Huisarts Definitie van Hartkloppingen Is het gevoel van gewaarwording van je hartslag dat door patiënten

Nadere informatie

non-profit / open access / physician moderated / up-to-date Ritmestoornissen

non-profit / open access / physician moderated / up-to-date Ritmestoornissen non-profit / open access / physician moderated / up-to-date Ritmestoornissen Indeling ritmestoornissen Naar origine Ritmestoornissen Nomenclatuur Extrasystolie : vroeg vallende slag Escapeslag: eerste

Nadere informatie

Oefenboek ECG 2e master Geneeskunde. Prof. Dr. Rik Willems

Oefenboek ECG 2e master Geneeskunde. Prof. Dr. Rik Willems Oefenboek ECG 2e master Geneeskunde Prof. Dr. Rik Willems ECG protocol Ritme Frequentie P- golf Duur P- golf PR- segment Besluit ritme QRS- as QRS- duur QRS- ST- segment Duur QT T- top Algemeen besluit

Nadere informatie

ACUTE RITMESTOORNISSEN ALGEMENE DIAGNOSTISCHE EN THERAPEUTISCHE AANPAK SPECIFIEKE PROBLEMEN

ACUTE RITMESTOORNISSEN ALGEMENE DIAGNOSTISCHE EN THERAPEUTISCHE AANPAK SPECIFIEKE PROBLEMEN ACUTE RITMESTOORNISSEN ALGEMENE DIAGNOSTISCHE EN THERAPEUTISCHE AANPAK SPECIFIEKE PROBLEMEN OVERZICHT Algemene aanpak bij tachy-aritmie Pathofysiologisch aspect : re-entry fenomeen Narrow QRS tachycardia

Nadere informatie

Prof. dr. F. C. Visser Cardioloog Erasmus Medisch Centrum. Electrocardiografische & fysiologische veranderingen tijdens inspanning

Prof. dr. F. C. Visser Cardioloog Erasmus Medisch Centrum. Electrocardiografische & fysiologische veranderingen tijdens inspanning Prof. dr. F. C. Visser Cardioloog Erasmus Medisch Centrum Electrocardiografische & fysiologische veranderingen tijdens inspanning Indicaties voor inspannings ECG Evaluatie van patienten met pijn op de

Nadere informatie

Syncope met betrekking tot cardiologie

Syncope met betrekking tot cardiologie Syncope met betrekking tot cardiologie 20 maart 2018 Frank Brouwers AIOS cardiologie Gepubliceerd op 19 maart 2018! Inhoud Definitie Epidemiologie Classificatie Risico-stratificatie Kliniek en aanvullend

Nadere informatie

Programma. Pijn op de borst Hartkloppingen AF en Nieuwe behandelmethodes

Programma. Pijn op de borst Hartkloppingen AF en Nieuwe behandelmethodes Acute cardiologie Lodewijk Wagenaar, cardioloog Jurren van Opstal, cardioloog Cees Doelman, klinisch chemicus Anja van Kempen, huisarts Mirella Nijmeijer, huisarts Programma Pijn op de borst Hartkloppingen

Nadere informatie

Syncope : nieuwe inzichten

Syncope : nieuwe inzichten Syncope : nieuwe inzichten Dieter De Cleen 2 februari 2019 TLOC Syncope Indeling Reflex syncope vasovagaal situationeel (niezen, mictie, defecatie, ) carotid sinus syndroom Orthostatische syncope medicatie

Nadere informatie

Foetale hartritmestoornissen

Foetale hartritmestoornissen Casuïstiek bespreking RCPSNH 12 maart 2019 Dr. Els Grijseels, arts Prenatale Geneeskunde, Amsterdam UMC Opbouw presentatie: Achtergrond Overzicht hartritmestoornissen Etiologie Diagnostiek Behandeling

Nadere informatie

Ventriculaire Ritmestoornissen. Ventriculaire Extrasystolen. Geinterpoleerde Ventriculaire Extrasystole. Prof. Dr. Hein Heidbüchel

Ventriculaire Ritmestoornissen. Ventriculaire Extrasystolen. Geinterpoleerde Ventriculaire Extrasystole. Prof. Dr. Hein Heidbüchel KU Leuven Ventriculaire Ritmestoornissen Prof. Dr. Hein Heidbüchel Ventriculaire Extrasystolen LBTB morfologie, rechter as Unifocaal Bigeminie Retrograde P-toppen Geinterpoleerde Ventriculaire Extrasystole

Nadere informatie

Introductie ECG. Jonas de Jong

Introductie ECG. Jonas de Jong Introductie ECG Jonas de Jong Basics van het ECG Waarom? Diagnose acuut infarct Ritmestoornissen: wel of niet klappen? Screening: uitsluiten hartziekte Aantonen hartziekte: LVH Risico-inschatting medicatiegebruik

Nadere informatie

KU Leuven. Supraventriculaire Ritmestoornissen. Prof. Dr. Hein Heidbüchel. Respiratoire Sinusaritmie. KU Leuven. Wandering Pacemaker.

KU Leuven. Supraventriculaire Ritmestoornissen. Prof. Dr. Hein Heidbüchel. Respiratoire Sinusaritmie. KU Leuven. Wandering Pacemaker. Supraventriculaire Ritmestoornissen Prof. Dr. Hein Heidbüchel Respiratoire Sinusaritmie Wandering Pacemaker Laag-atriaal ritme Sinus Coronarius Ritme daal Ritme Snel nodaal ritme Sinus-arrest of sino-atriaal

Nadere informatie

ICD patiënten dag okt 2016

ICD patiënten dag okt 2016 ICD patiënten dag okt 2016 Behandeling van hartritmestoornissen W.P.J. Jansen Cardioloog elektrofysioloog Tergooi - Flevoziekenhuis Hartactie = electriciteit Hartritmestoornissen Te traag sinusknoop AV

Nadere informatie

ECG basis. Veltion bijscholingsdag Edwin Icke VUmc ICVC/6D. E.Icke ICV VUmc

ECG basis. Veltion bijscholingsdag Edwin Icke VUmc ICVC/6D. E.Icke ICV VUmc Grondbeginselen ECG basis Veltion bijscholingsdag Edwin Icke e.icke@vumc.nl VUmc ICVC/6D Bij elkaar horende afleidingen I Lateraal II Inferior III Inferior avr Hoofdstam avl Lateraal avf Inferior

Nadere informatie

non-profit / open access / physician moderated / up-to-date ECG cursus dagdeel 2

non-profit / open access / physician moderated / up-to-date ECG cursus dagdeel 2 non-profit / open access / physician moderated / up-to-date ECG cursus dagdeel 2 Overzicht dagdeel 2 Intraventriculaire geleidingsstoornissen Ritmestoornissen ST-T afwijkingen/ischemie Quiz Ter herinnering:

Nadere informatie

Foetale en neonatale hartritmestoornissen: diagnostiek en behandeling

Foetale en neonatale hartritmestoornissen: diagnostiek en behandeling Foetale en neonatale hartritmestoornissen: diagnostiek en behandeling I.M.E. Frohn-Mulder, kindercardioloog P.C. Schut, prenataal arts Erasmus MC Casuïstiekavond SPSZN 21 november 2017 Als het hart van

Nadere informatie

Dr. Pascal Vanelderen, MD, PhD Kritieke diensten Ziekenhuis Oost-Limburg, Genk

Dr. Pascal Vanelderen, MD, PhD Kritieke diensten Ziekenhuis Oost-Limburg, Genk Dr. Pascal Vanelderen, MD, PhD Kritieke diensten Ziekenhuis Oost-Limburg, Genk Smal-QRS tachycardie Breed-QRS tachycardie I II III avr avl avf V1 V2 V3 V4 V5 V6 Π 1mV >100/min QRS-duur < 120msec VK-flutter/fibrillatie

Nadere informatie

Cardiologie Polikliniek Atriumfibrilleren (AF-poli)

Cardiologie Polikliniek Atriumfibrilleren (AF-poli) Cardiologie Polikliniek Atriumfibrilleren (AF-poli) Uw afspraak U wordt verwacht op: datum:. tijdstip:... Inhoudsopgave Inleiding... 1 De AF-poli... 1 Atriumfibrilleren... 2 Het ontstaan van atriumfibrilleren...

Nadere informatie

Syncope.Wat nu? Dr. Katrien Gijsbers Cardioloog-Intensivist

Syncope.Wat nu? Dr. Katrien Gijsbers Cardioloog-Intensivist Syncope.Wat nu? Dr. Katrien Gijsbers Cardioloog-Intensivist Wat is er hier gebeurd? 1. Reflexsyncope 2. Orthostatische hypotensie 3. Cardiogene syncope Bewustzijnsverlies: TLOC (Transient Loss of Consciousness)

Nadere informatie

Cardiologie Polikliniek Atriumfibrilleren (AF-poli)

Cardiologie Polikliniek Atriumfibrilleren (AF-poli) Cardiologie Polikliniek Atriumfibrilleren (AF-poli) Uw afspraak Plaats : d.d om uur : Polikliniek cardiologie Inhoudsopgave Inleiding... 1 De AF-poli... 1 Atriumfibrilleren... 2 Het ontstaan van atriumfibrilleren...

Nadere informatie

Hoe wordt het normale hartritme tot stand gebracht?

Hoe wordt het normale hartritme tot stand gebracht? Boezemfibrilleren De cardioloog heeft vastgesteld dat u een ritmestoornis heeft of heeft gehad, die boezemfibrilleren, ofwel atriumfibrilleren wordt genoemd. In deze folder kunt u hierover meer lezen.

Nadere informatie

Ablatie en begeleiden van ablatie patienten

Ablatie en begeleiden van ablatie patienten Ablatie en begeleiden van ablatie patienten VS 13 september 2013 Anjo van Staaveren Verpleegkundig specialist OLVG Amsterdam DISCLOSURES Geen conflict of interest! Voorzitter van de NVHVV werkgroep ICD

Nadere informatie

Dag 3 ECG cursus. Ritme en geleidingsstoornissen Tachycardie Bradycardie Herhaling Diversen Bespreken 8 ingebrachte casus 2 Casus uit de kliniek

Dag 3 ECG cursus. Ritme en geleidingsstoornissen Tachycardie Bradycardie Herhaling Diversen Bespreken 8 ingebrachte casus 2 Casus uit de kliniek Dag 3 ECG cursus Ritme en geleidingsstoornissen Tachycardie Bradycardie Herhaling Diversen Bespreken 8 ingebrachte casus 2 Casus uit de kliniek RITME EN GELEIDINGSTOORNISSEN Indeling ritmestoornissen Naar

Nadere informatie

Hartkloppingen. Diagnostiek. HCPM van Weert, RJG Peters

Hartkloppingen. Diagnostiek. HCPM van Weert, RJG Peters Diagnostiek Hartkloppingen HCPM van Weert, RJG Peters Samenvatting Van Weert HCPM, Peters RJG. Hartkloppingen. Huisarts Wet 2003;46(13):773-8. Hartkloppingen komen vaak voor, maar lang niet iedereen gaat

Nadere informatie

Diagnostiek, behandeling en follow-up van foetale hartritmestoornissen

Diagnostiek, behandeling en follow-up van foetale hartritmestoornissen Diagnostiek, behandeling en follow-up van foetale hartritmestoornissen I.M.E. Frohn-Mulder, kindercardioloog P.C. Schut, prenataal arts Erasmus MC GUO-cursus 21 maart 2018 Als het hart van slag is Overzicht

Nadere informatie

THEMA-AVOND ELEKTROCARDIOGRAFIE

THEMA-AVOND ELEKTROCARDIOGRAFIE THEMA-AVOND ELEKTROCARDIOGRAFIE Drs. E. Göbel; J. Rademakers Differentiaaldiagnose in tachy-aritmieën AV nodale reentry tachycardie (AVNRT) Twee gescheiden geleidingsbanen in AV knoop Snel geleidend,

Nadere informatie

Ritmestoornissen Amstel academie. Pieter Postema CCU/IC/SEH/MC/Anesthesie/Cardio-Thoracaal 10/4/2008

Ritmestoornissen Amstel academie. Pieter Postema CCU/IC/SEH/MC/Anesthesie/Cardio-Thoracaal 10/4/2008 Ritmestoornissen Amstel academie Pieter Postema CCU/IC/SEH/MC/Anesthesie/Cardio-Thoracaal 10/4/2008 Auteurs: Jonas de Jong Ivo van der Bilt Pieter Postema Joris de Groot Renee van der Brink Tymen Keller

Nadere informatie

Voorkamerfibrillatie. Informatiebrochure patiënten

Voorkamerfibrillatie. Informatiebrochure patiënten Voorkamerfibrillatie Informatiebrochure patiënten 1. Het hart...4 2. Wat is voorkamerfibrillatie?...5 3. Wat zijn de symptomen van voorkamerfibrillatie?...6 4. Wat zijn de gevolgen van voorkamerfibrillatie?...6

Nadere informatie

Inleiding Hoe werkt het hart? Wat gebeurt er bij een normaal hartritme?

Inleiding Hoe werkt het hart? Wat gebeurt er bij een normaal hartritme? Boezemfibrilleren Inleiding U bent in behandeling bij de cardioloog en/of verpleegkundig specialist omdat er boezemfibrilleren bij u is geconstateerd. In deze folder proberen we in het kort uit te leggen

Nadere informatie

Boezemfibrilleren. Neem altijd uw verzekeringsgegevens en identiteitsbewijs mee!

Boezemfibrilleren. Neem altijd uw verzekeringsgegevens en identiteitsbewijs mee! Boezemfibrilleren De cardioloog heeft vastgesteld dat u een ritmestoornis heeft of heeft gehad, die boezemfibrilleren wordt genoemd. In deze brochure kunt u hierover meer lezen. Neem altijd uw verzekeringsgegevens

Nadere informatie

Informatie na opname voor hartritmestoornissen

Informatie na opname voor hartritmestoornissen Afdeling: Onderwerp: Cardiologie Informatie na opname voor hartritmestoornissen 1 Patiënteninformatie na opname voor ritmestoornissen U was opgenomen in verband met hartritmestoornissen. U ontvangt ook

Nadere informatie

Dag 2 Basiscursus ECG

Dag 2 Basiscursus ECG Dag 2 Basiscursus ECG Jonas de Jong Voorzitter Stichting Cardionetworks Ritmestoornissen non-profit / open access / physician moderated / up-to-date Cursusoverzicht Dag 1: Basis, systematische beoordeling

Nadere informatie

QTc, Wat moet je ermee? J.A. Janson fellow IC, AIOS cardiologie

QTc, Wat moet je ermee? J.A. Janson fellow IC, AIOS cardiologie QTc, Wat moet je ermee? J.A. Janson fellow IC, AIOS cardiologie 01-11-2018 Waarom QT-tijd? - Verhoogd risico op levensbedreigende ritmestoornissen - Verlenging van QT-tijd bij veel medicijnen, derhalve

Nadere informatie

Rechts ECG: V3 t/m V6 uitpolen naar rechts om rechter ventrikel te bekijken op ischaemie. Belangrijk voor behandeling ( Vullen? ja/nee?

Rechts ECG: V3 t/m V6 uitpolen naar rechts om rechter ventrikel te bekijken op ischaemie. Belangrijk voor behandeling ( Vullen? ja/nee? ECG diagnostiek Aansluiten Electrode tbv Electro Cardio Gram Rood Geel :Rechter arm / Schouder : Linker arm /schouder Groen : Linker been/ onderbuik/heup links Zwart : Rechter been/ onderbuik/heup rechts

Nadere informatie

Hart van slag Symposium 09-2012

Hart van slag Symposium 09-2012 Het hart in het midden Hart van slag Symposium 09-2012 Michel Vandermotte Cardioloog GZA Mede namens M.Eycken-D.Dielen W.Huybrechts- D.Raes R.Van Acker -R.Vercauteren I Kersschot E.Janssens- J.Verrostte

Nadere informatie

Dobutamine-stressechocardiografie

Dobutamine-stressechocardiografie Dobutamine-stressechocardiografie Hartspieronderzoek na medicamenteuze belasting Informatiebrochure patiënten Het onderzoek Tijdens een stress-echocardiografie wordt de doorbloeding van het hart onderzocht

Nadere informatie

Dag 2 Basiscursus ECG

Dag 2 Basiscursus ECG Dag 2 Basiscursus ECG Jonas de Jong Voorzitter Stichting Cardionetworks Korte herhaling van 1 e twee dagen Ritmestoornissen non-profit / open access / physician moderated / up-to-date Cursusoverzicht Dag

Nadere informatie

Herhalingsles. Dieter Nuyens Cardiologie

Herhalingsles. Dieter Nuyens Cardiologie Herhalingsles Dieter Nuyens Cardiologie Ischemie Infarct diagnose lokalisatie evolutie: acuut-recent-oud infarct en BBB DD ST-segment elevatie/depressie 1 Hypertrofie voorkamerhyertrofie/-dilatatie LVH

Nadere informatie

PILLENCOCKTAILS: HARTVEROVEREND. Aspecten van geneesmiddelen bij atriumfibrilleren

PILLENCOCKTAILS: HARTVEROVEREND. Aspecten van geneesmiddelen bij atriumfibrilleren PILLENCOCKTAILS: HARTVEROVEREND Aspecten van geneesmiddelen bij atriumfibrilleren INHOUD Presentatie (20-25 minuten) Inleiding Medicamenteuze behandeling atriumfibrilleren Geneesmiddelgroepen Bijwerkingen

Nadere informatie

ECG s beoordelen. Mike van Zwam 09 September 2010 IC-Gelre

ECG s beoordelen. Mike van Zwam 09 September 2010 IC-Gelre ECG s beoordelen Mike van Zwam 09 September 2010 IC-Gelre Inleiding Waarom? Indeling ECG kenmerken IJk 1mV Vragen Papiersnelheid 25mm/sec Stappen van beoordelen Stap 1: Ritme Stap 2: Frequentie Stap 3:

Nadere informatie

Mijn patiënt doet een. Syncope: Aanpak door de huisarts. Dr. Jan Verwerft 0479/

Mijn patiënt doet een. Syncope: Aanpak door de huisarts. Dr. Jan Verwerft 0479/ Mijn patiënt doet een Syncope: Aanpak door de huisarts Dr. Jan Verwerft 0479/430278 jan.verwerft@jessazh.be Relevantie? 40 % populatie heeft ooit een syncope 1 Prognose goed tenzij cardiale oorzaak/aritmie

Nadere informatie

ACUTE RITMESTOORNISSEN

ACUTE RITMESTOORNISSEN ACUTE RITMESTOORNISSEN ALGEMENE DIAGNOSTISCHE EN THERAPEUTISCHE AANPAK SPECIFIEKE PROBLEMEN Voor meer info: www.escardio.org (na gratis registratie) www.erc.edu (na gratis registratie) OVERZICHT Algemene

Nadere informatie

Dobutamine-stressechografie

Dobutamine-stressechografie HZH _INF_142.01(1216) h.-hartziekenhuis vzw Mechelsestraat 24 2500 Lier tel. 03-491 23 45 fax 03-491 23 46 www.hhzhlier.be Patiënteninformatie Dobutamine-stressechografie (DSE) Voorwoord U heeft met uw

Nadere informatie

SPREEKUUR ATRIUMFIBRILLATIE

SPREEKUUR ATRIUMFIBRILLATIE SPREEKUUR ATRIUMFIBRILLATIE 17873 Inleiding In deze folder vindt u informatie over atriumfibrilleren en het spreekuur atriumfibrillatie. Spreekuur atriumfibrillatie Atriumfibrilleren komt steeds vaker

Nadere informatie

Indeling ritmestoornissen Naar oorsprong

Indeling ritmestoornissen Naar oorsprong RITMESTOORNISSEN Indeling ritmestoornissen Naar oorsprong Ritmestoornissen Nomenclatuur extrasystole : vroeg vallende slag escapeslag: slag volgend op pauze, meestal uit distaal weefsel bradycardie :

Nadere informatie

Oefenstroken & ECG s. LBTB of RBTB? LBBB is herkenbaar aan: RBTB : Rechterbundeltakblok. LBTB of RBTB? LBBB is herkenbaar aan:

Oefenstroken & ECG s. LBTB of RBTB? LBBB is herkenbaar aan: RBTB : Rechterbundeltakblok. LBTB of RBTB? LBBB is herkenbaar aan: Oefenstroken & ECG s LBTB of RBTB? LBBB is herkenbaar aan: Compleet: QRS 0,12 sec of breder. R-R -patroon in V5 en V6 Brede R -afl. I AVL en V6 Geen Q in afl. I. Meestal geen R in V1, soms wel dan septale

Nadere informatie

Vragen/ Antwoorden n.a.v. Boezemfibrilleren-bijeenkomst 05-11-2011 in het Martini Ziekenhuis te Groningen

Vragen/ Antwoorden n.a.v. Boezemfibrilleren-bijeenkomst 05-11-2011 in het Martini Ziekenhuis te Groningen Vragen/ Antwoorden n.a.v. Boezemfibrilleren-bijeenkomst 05-11-2011 in het Martini Ziekenhuis te Groningen Algemeen Wat is de rol van de omschakeling van waak- naar slaapsituatie? Twee verschillende zenuwsystemen

Nadere informatie

Sessie Electrofysiologie

Sessie Electrofysiologie Multidisciplinaire aanpak van de cardiale patie nt Sessie Electrofysiologie Dr Vanhuffel Christian Situatie Man, 68j Sociaal: Gepensioneerd Sportief, loopt nog frequent Geen ethyl abusus, occasioneel roker

Nadere informatie

Patiënteninformatie. Dobutamine-stressechografie

Patiënteninformatie. Dobutamine-stressechografie HHZH _INF_142.01(1216) Patiënteninformatie Dobutamine-stressechografie (DSE) een hart voor zorg Voorwoord Je hebt met je behandelend arts afgesproken dat er een Dobutamine-stress-echografie wordt uitgevoerd.

Nadere informatie

Richtlijnen voor de behandeling van voorkamerfibrillatie. Dr E Raymenants Cardiologie St Maarten

Richtlijnen voor de behandeling van voorkamerfibrillatie. Dr E Raymenants Cardiologie St Maarten Richtlijnen voor de behandeling van voorkamerfibrillatie Dr E Raymenants Cardiologie St Maarten Inhoud o Epidemiologie Prevalentie Prognose Associatie met CV en andere aandoeningen o Definities & types

Nadere informatie

Syncope bij kinderen Onschuldig of niet?

Syncope bij kinderen Onschuldig of niet? Syncope bij kinderen Onschuldig of niet? Avondcolloquium 2016 Alumni Geneeskunde Universiteit Gent Hans De Wilde Dienst Kindercardiologie UZ Gent Dienst Invasieve Cardiologie en Elektrofysiologie UZ Gent

Nadere informatie

INTERPRETATIE VAN ELEKTROCARDIOGRAFIEËN BIJ ATLETEN

INTERPRETATIE VAN ELEKTROCARDIOGRAFIEËN BIJ ATLETEN 10 SPO01, MC05 SPORT INTERPRETATIE VAN ELEKTROCARDIOGRAFIEËN BIJ ATLETEN Hielko Miljoen, Hein Heidbuchel Dienst cardiologie UZ Antwerpen Dit jaar werden nieuwe consensusrichtlijnen voor de interpretatie

Nadere informatie

Ritmestoornissen CCU

Ritmestoornissen CCU Ritmestoornissen CCU Sinusritme P-top P-top aanwezig P-toppen zijn identiek Afstand tussen gelijke toppen is constant 2 Sinus bradycardie Oorsprong prikkelvorming uit de sinusknoop P top, PQ tijd en QRS

Nadere informatie

keurend cardiologen CBR update voor: Wijziging Regeling eisen geschiktheid 2000 uitgave december 2017 De huidige wijziging betreft geheel hoofdstuk 6

keurend cardiologen CBR update voor: Wijziging Regeling eisen geschiktheid 2000 uitgave december 2017 De huidige wijziging betreft geheel hoofdstuk 6 uitgave december 2017 U ontvangt deze e-mail omdat u bij het CBR bent aangemeld als keurend cardioloog. Via deze nieuwsbrief ontvangt u informatie die specifiek van belang is bij het verrichten van cardiologische

Nadere informatie

De behandeling van hartfalen bij de oudere patiënt. Loes Klieverik WES 11-03-2010

De behandeling van hartfalen bij de oudere patiënt. Loes Klieverik WES 11-03-2010 De behandeling van hartfalen bij de oudere patiënt Loes Klieverik WES 11-03-2010 Wat is oud?? Definitie Hartfalen Tekortschieten van de pompwerking van het hart en veranderingen in de neurohumorale activatie

Nadere informatie

Hartfalen. Duo-avonden 20-4-2015. Jaco Houtgraaf, cardioloog

Hartfalen. Duo-avonden 20-4-2015. Jaco Houtgraaf, cardioloog Hartfalen Duo-avonden 20-4-2015 Jaco Houtgraaf, cardioloog Opbouw presentatie Inleiding Wat is het? Hoe ziet het eruit? Hoe ontstaat het? Behandeling Waar op te letten? Symptomen / klachten / dieet / vocht

Nadere informatie

Informatiebrochure Electrocardiogram. I Autonome verzorgingsinstelling

Informatiebrochure Electrocardiogram. I Autonome verzorgingsinstelling Informatiebrochure Electrocardiogram I Autonome verzorgingsinstelling IIHet electrocardiogram (EKG) Een EKG is een grafische weergave van de elektrische activiteit in de hartspier. Plaatsen electrodes

Nadere informatie

Boezemfibrillerenbijeenkomst in het Martini Ziekenhuis. Vragen en antwoorden

Boezemfibrillerenbijeenkomst in het Martini Ziekenhuis. Vragen en antwoorden Boezemfibrillerenbijeenkomst in het Martini Ziekenhuis Vragen en antwoorden 05-11-2011 Vragen/Antwoorden n.a.v. Boezemfibrillerenbijeenkomst in het Martini Ziekenhuis Algemeen Wat is de rol van de omschakeling

Nadere informatie

Maatschap Cardiologie. Boezemfibrilleren en cardioversie

Maatschap Cardiologie. Boezemfibrilleren en cardioversie Maatschap Cardiologie Boezemfibrilleren en cardioversie Datum en tijd U wordt (dag), (datum) om uur verwacht op de afdeling hartbewaking (CCU). Voorbereiding Wij verzoeken u twee dagen voor de elektrische

Nadere informatie

Supra-ventriculaire tachycardie

Supra-ventriculaire tachycardie Supra-ventriculaire tachycardie (SVT) Dr. Sebastiaan Velthuis Cardioloog, Jeroen Bosch Ziekenhuis Typen SVT s Smal complex tachycardie (Inappropriate) Sinustachycardie AF Atriale flutter Atriale tachycardie

Nadere informatie

De waarde van het oppervlakte ECG in volwassenen met een aangeboren hartafwijking. R. Evertz Cardioloog/Elektrofysioloog

De waarde van het oppervlakte ECG in volwassenen met een aangeboren hartafwijking. R. Evertz Cardioloog/Elektrofysioloog De waarde van het oppervlakte ECG in volwassenen met een aangeboren hartafwijking R. Evertz Cardioloog/Elektrofysioloog Continuous Nursing Education Utrecht, Dinsdag 14 februari 2017 Is het ECG behulpzaam?

Nadere informatie

ECG lezen voor beginners

ECG lezen voor beginners ECG lezen voor beginners Voorstellen Elmer Krijger AIOS cardiologie Radboud UMC Nu: vooropleiding interne Rijnstate, Arnhem Disclosure: Geen sponsering of andere gelden vanuit de industrie Doelstellingen

Nadere informatie

Hartcentrum Hasselt. Voorkamerfibrillatie. Informatie voor patiënten

Hartcentrum Hasselt. Voorkamerfibrillatie. Informatie voor patiënten Hartcentrum Hasselt Voorkamerfibrillatie Informatie voor patiënten Inhoudstafel 1. Een normale hartfunctie 1. Een normale hartfunctie 3 2. Wat is voorkamerfibrillatie? 4 3. Wat zijn de symptomen van voorkamerfibrillatie?

Nadere informatie

Boezemfibrilleren. Cardiologie

Boezemfibrilleren. Cardiologie Boezemfibrilleren Cardiologie Uw cardioloog stelde vast dat er bij u sprake is van boezemfibrilleren. Dit is een veel voorkomende hartritmestoornis die onschuldig is, als bijtijds de juiste maatregelen

Nadere informatie

Thoraxcentrum. Boezemfibrilleren poli Fonteinstraat 9

Thoraxcentrum. Boezemfibrilleren poli Fonteinstraat 9 Thoraxcentrum Boezemfibrilleren poli Fonteinstraat 9 Thoraxcentrum Inleiding Omdat u boezemfibrilleren heeft, bent u door uw arts doorverwezen naar de Boezemfibrilleren poli van het UMCG. Het doel van

Nadere informatie

Dag 1 ECG cursus. Grondbeginselen Systematische beoordeling

Dag 1 ECG cursus. Grondbeginselen Systematische beoordeling Dag 1 ECG cursus Grondbeginselen Systematische beoordeling non profit / open access / physician moderated / up to date Cursusoverzicht Dag 1: basis, systematische beoordeling, geleiding g Dag 2: ischemie

Nadere informatie

Vermoeidheid & hartziekten

Vermoeidheid & hartziekten Vermoeidheid & hartziekten Menno Baars, cardioloog HartKliniek Nederland april 2014 Cardioloog van de nieuwe HartKliniek Nieuwe organisatie van eerstelijnscardiologiecentra Polikliniek & dagbehandeling

Nadere informatie

Met deze informatie is een beoordeling hiervan mogelijk.

Met deze informatie is een beoordeling hiervan mogelijk. Verslag van de arts Hart- en vaatziekten Wie vult dit formulier in? Dit formulier mag ingevuld worden door een arts. U hoeft met dit formulier niet naar een cardioloog. Waarom vult de arts dit formulier

Nadere informatie

Onderwijsmateriaal voor toetsgroepen

Onderwijsmateriaal voor toetsgroepen 1. Toelichting 1 Dit programma is gebaseerd op de NHG-Standaard van december 2009 Huisartsen en cardiologen werken vaak samen bij de diagnostiek en behandeling van atriumfibrilleren. Het beleid bij atriumfibrilleren

Nadere informatie

Electrofysiologie en Ablatie

Electrofysiologie en Ablatie Inhoudsopgave Inleiding Het hart Voorbereidingen Een elektrofysiologisch onderzoek Ablatie Soorten Hartritmestoornissen Risico s en complicaties Na de behandeling Nazorg Tot slot Electrofysiologie en Ablatie

Nadere informatie

Tabellen bij de onderbouwing van Thema 5: Anamnese en lichamelijk onderzoek

Tabellen bij de onderbouwing van Thema 5: Anamnese en lichamelijk onderzoek Tabellen bij de onderbouwing van Thema 5: Anamnese en lichamelijk onderzoek JGZ-richtlijn Hartafwijkingen - 2017 Tabel 5.1. Een overzicht van de onderdelen van het onderzoek, gericht op de opsporing van

Nadere informatie

Dag 2 ECG cursus. Ischemie Ritmestoornissen

Dag 2 ECG cursus. Ischemie Ritmestoornissen Dag 2 ECG cursus Ischemie Ritmestoornissen non-profit / open access / physician moderated / up-to-date ECG cursus DOKH dagdeel 2 dr. R.B.A. van den Brink, Cardioloog/opleider AMC Agenda dagdeel 2 Ischemie

Nadere informatie

Boezemfibrilleren. Lianne Permentier, cardioloog Ommelander Ziekenhuis

Boezemfibrilleren. Lianne Permentier, cardioloog Ommelander Ziekenhuis 27-10-2016 Boezemfibrilleren Lianne Permentier, cardioloog Ommelander Ziekenhuis Opbouw presentatie Bouw en werking hart Het normale hartritme Boezemfibrilleren Oorzaken boezemfibrilleren Behandelmogelijkheden

Nadere informatie

Hartkloppingen. Afdeling Cardiologie

Hartkloppingen. Afdeling Cardiologie Hartkloppingen Afdeling Cardiologie Wat zijn hartkloppingen? Bij hartkloppingen voelt men het hart duidelijk kloppen. De meeste mensen hebben een hart dat klopt tussen de 60 tot 80 keer per minuut. Atleten

Nadere informatie

Atriumfibrilleren: Altijd naar de cardioloog?

Atriumfibrilleren: Altijd naar de cardioloog? Atriumfibrilleren: Altijd naar de cardioloog? Epidemiologie 1 op de 4 volwassenen in westerse wereld ontwikkelt AF In 2030 naar schatting 120.000 tot 215.000 nieuw AF per jaar Prevalentie hoger bij oudere,

Nadere informatie

Richtlijnen voor de behandeling van patiënten met supraventriculaire ritmestoornissen

Richtlijnen voor de behandeling van patiënten met supraventriculaire ritmestoornissen Richtlijnen voor de behandeling van patiënten met supraventriculaire ritmestoornissen NVVC-richtlijnen in zakformaat Praktijkrichtlijnen ter evordering van de Kwaliteit van de Klinische Patiëntenzorg Richtlijnen

Nadere informatie

Dienst hartziekten Cardioversie. Informatiebrochure voor de patiënt

Dienst hartziekten Cardioversie. Informatiebrochure voor de patiënt Dienst hartziekten Cardioversie Informatiebrochure voor de patiënt WAT IS CARDIOVERSIE? Deze ingreep bestaat uit het toedienen van een korte elektrische shock ter hoogte van de borstkas d.m.v. 2 vlakke

Nadere informatie

Boezemfibrilleren in de dagelijkse praktijk. Refik Kaplan Cardioloog SXB

Boezemfibrilleren in de dagelijkse praktijk. Refik Kaplan Cardioloog SXB Boezemfibrilleren in de dagelijkse praktijk Refik Kaplan Cardioloog SXB Boezemfibrilleren Ontbreken van relatie tussen sinusknoop activiteit en ventriculaire activiteit Elektrische activatie uit meerdere

Nadere informatie

Boezemfibrilleren poli Fonteinstraat 9

Boezemfibrilleren poli Fonteinstraat 9 Thoraxcentrum Boezemfibrilleren poli Fonteinstraat 9 Inleiding Omdat u boezemfibrilleren heeft, bent u door uw arts doorverwezen naar de Boezemfibrilleren poli van het UMCG. Het doel van deze poli is u

Nadere informatie

Ritme en Geleidingsstoornissen

Ritme en Geleidingsstoornissen Ritme en Geleidingsstoornissen www.skillstat.com/tools/ecgsimulator#/-play Aansluiten = bewaken COMPLEX- OUTPUT Ritme beoordeling Kies bij voorkeur afleiding II Of een afleiding met duidelijke P-top Zorg

Nadere informatie

Thoracale pijn:het acute coronaire syndroom. Marielle Eefting-Koper Interventiecardioloog

Thoracale pijn:het acute coronaire syndroom. Marielle Eefting-Koper Interventiecardioloog Thoracale pijn:het acute coronaire syndroom Marielle Eefting-Koper Interventiecardioloog Indeling Cardiale oorzaken thoracale pijn Stabiele AP IAP/Acuut coronair syndroom (ACS) Pericarditis Small-vessel

Nadere informatie

Hartritmestoornissen. Electrocardiogram. Electrocardiogram 17-10-14. W. Einthoven

Hartritmestoornissen. Electrocardiogram. Electrocardiogram 17-10-14. W. Einthoven Hartritmestoornissen Pepijn van der Voort, cardioloog Catharinaziekenhuis Eindhoven 18 oktober 2014 LA RA SINUSKNOOP AV KNOOP BUNDEL VAN HIS RECHTER EN LINKER BUNDEL LV RV Electrocardiogram Electrocardiogram

Nadere informatie

Ritmestoornissen CCU

Ritmestoornissen CCU Ritmestoornissen CCU 1 Paroxysmale tachycardieen Tachycardie is plotseling ( Paroxysmaal ) opgetreden. Frequentie is hoger dan 110 bpm. Meestal 130-250. 2 Paroxysmale Atrium Tachycardie(PAT) Snelle plotsellinge

Nadere informatie

Syncope-polikliniek. Neurologie Catharina Ziekenhuis

Syncope-polikliniek. Neurologie Catharina Ziekenhuis Syncope-polikliniek Neurologie Catharina Ziekenhuis Waarom syncope-poli? Vergeten categorie patiënten Veel voorkomend probleem Rijgeschiktheid Landelijk, internationaal 2 Hoe is de syncope-poli georganiseerd

Nadere informatie

Voriconazol en ritmestoornissen

Voriconazol en ritmestoornissen Voriconazol en ritmestoornissen MDO bespreking 29-10-2014 Michelle Oude Alink Casus Man 68 jaar oud Voorgeschiedenis 2014, juni: myocardinfarct wv DES-stent Sinds september verdenking pneumonie, aanvankelijk

Nadere informatie

A.S.Z. ziekenhuis. verzorgingsinstelling. Informatiebrochure. Cardioversie

A.S.Z. ziekenhuis. verzorgingsinstelling. Informatiebrochure. Cardioversie A.S.Z. ziekenhuis IAutonome I verzorgingsinstelling Informatiebrochure Cardioversie Inhoudsopgave Wat is een cardioversie? 6 Oorzaken van onregelmatig hartritme 7 Risico s bij onregelmatig hartritme 8

Nadere informatie

Cardioversie Radboud universitair medisch centrum

Cardioversie Radboud universitair medisch centrum Cardioversie De cardioloog heeft door een ECG (hartfilm) vastgesteld dat uw hartritme onregelmatig is of u heeft uw klachten zelf gemeld. In overleg heeft u besloten tot een cardioversie behandeling.

Nadere informatie

Informatie. Boezemfibrilleren

Informatie. Boezemfibrilleren Informatie Boezemfibrilleren Inleiding U heeft last van klachten die veroorzaakt worden door een hartritmestoornis. In deze folder leest u wat deze hartritmestoornis inhoudt en welke behandelmogelijkheden

Nadere informatie

De medicamenteuze behandeling van VKF. Do s & Don ts. Dr. Guy Lenders, MD Cardioloog Interventiecardioloog Afdelingshoofd cathlab AZ Monica

De medicamenteuze behandeling van VKF. Do s & Don ts. Dr. Guy Lenders, MD Cardioloog Interventiecardioloog Afdelingshoofd cathlab AZ Monica De medicamenteuze behandeling van VKF Do s & Don ts Dr. Guy Lenders, MD Cardioloog Interventiecardioloog Afdelingshoofd cathlab AZ Monica 1 Voorkamerfibrillatie 2 Meest voorkomende aritmie wereldwijd Immense

Nadere informatie

Moeheid. Robert Rozenberg, sportarts Sportgeneeskunde Rotterdam

Moeheid. Robert Rozenberg, sportarts Sportgeneeskunde Rotterdam Moeheid Robert Rozenberg, sportarts Sportgeneeskunde Rotterdam Robert Rozenberg Sportarts Sportgeneeskunde Rotterdam Rijndam Revalidatie Onderzoeker Erasmus MC Wat doet de sportarts? Consulten Bewegingsanalyses

Nadere informatie

Cardiologie Artsenlijn 011/871187 Patiëntenlijn 011/309890

Cardiologie Artsenlijn 011/871187 Patiëntenlijn 011/309890 Cardiologie Artsenlijn 011/871187 Patiëntenlijn 011/309890 Risicostratificatie van syncope door de huisarts Kosteneffectieve aanpak van cardiale problemen Indeling! Is het een syncope?! Levensgevaar?!

Nadere informatie

Boezemfibrilleren. Cardiologie. Locatie Hoorn/Enkhuizen

Boezemfibrilleren. Cardiologie. Locatie Hoorn/Enkhuizen Boezemfibrilleren Cardiologie Locatie Hoorn/Enkhuizen Boezemfibrilleren Illustratie: het hart. Wat gebeurt er bij een normaal hartritme? Elke hartslag start met een elektrische impuls vanuit de sinusknoop,

Nadere informatie

Electrocardiografie. Een syllabus voor internisten, huisartsen en verpleegkundigen. Dr Frank Bauwens. http://www.drfrankbauwens.be

Electrocardiografie. Een syllabus voor internisten, huisartsen en verpleegkundigen. Dr Frank Bauwens. http://www.drfrankbauwens.be Electrocardiografie Een syllabus voor internisten, huisartsen en verpleegkundigen Dr Frank Bauwens Cardiologie http://www.drfrankbauwens.be 1 Inhoudstabel Woord vooraf Wat is electrocardiografie Het normale

Nadere informatie

Chronisch Atriumfibrilleren

Chronisch Atriumfibrilleren Chronisch Atriumfibrilleren Wanneer terugverwijzen naar de huisarts? Dr. C.J.H.J. Kirchhof, cardioloog Alrijne Zorggroep, Leiderdorp Disclosure potential conflicts of interest Geen Atriumfibrilleren 165

Nadere informatie

NEDERLANDSE SAMENVATTING

NEDERLANDSE SAMENVATTING Chapter 9 NEDERLANDSE SAMENVATTING Boezemfibrilleren is een zeer frequent voorkomende hartritmestoornis en daardoor een belangrijk klinisch probleem. Onder de westerse bevolking is de kans op boezemfibrilleren

Nadere informatie

Perioperatieve ritmestoornissen EN EEN SYSTEMATISCHE ANALYSE EN INTERPRETATIE VAN HET ECG

Perioperatieve ritmestoornissen EN EEN SYSTEMATISCHE ANALYSE EN INTERPRETATIE VAN HET ECG Belangrijk in de anesthesie - een persoonlijke noot Perioperatieve ritmestoornissen EN EEN SYSTEMATISCHE ANALYSE EN INTERPRETATIE VAN HET ECG B. KUIJPERS Neem je verantwoordelijkheid voor de patiënt en

Nadere informatie

Mijn patiënt krijgt een defibrillator (ICD) Wat moet ik als huisarts weten?

Mijn patiënt krijgt een defibrillator (ICD) Wat moet ik als huisarts weten? Mijn patiënt krijgt een defibrillator (ICD) Wat moet ik als huisarts weten? Diagram of a Single-Chamber Implantable Cardioverter-Defibrillator System DiMarco J. N Engl J Med 2003;349:1836-1847 Een duidelijk

Nadere informatie