Vraagsturing en vraagarticulatie AWT-symposium Quadruple Helix en Innovatiebeleid

Transcriptie

1 20 juni 2012 Vraagsturing en vraagarticulatie AWT-symposium Quadruple Helix en Innovatiebeleid Wouter Boon 1

2 Rathenau Instituut missie Het Rathenau Instituut stimuleert de publieke en politieke meningsvorming over wetenschap en technologie. Daartoe doet het instituut onderzoek naar de organisatie en ontwikkeling van het wetenschapssysteem, publiceert het over maatschappelijke effecten van nieuwe technologieën, en organiseert het debatten over vraagstukken en dilemma s op het gebied van wetenschap en technologie. Wouter Boon 2

3 Mijn achtergrond Innovatiebeleid en management Proefschrift: rol van gebruikers/intermediaire organisaties Onderzoek en onderwijs VU, TU Delft, UU Nu: Rathenau Instituut, o.a. onderzoek naar vraagsturing in Kennis voor Klimaat en rapport over kenniscocreatie voor grote maatschappelijke vraagstukken Wouter Boon 3

4 Gebruikers als inspiratiebron Wouter Boon 4 Lühtje (2005) Research policy,

5 Redenen voor gebruikersinvloed 1. Creatieve potentieel gebruikers (o.a. lekenkennis ) 2. Vergroten effectiviteit van onderzoeks- en innovatieproces 3. Vergroten kans op implementatie 4. Proactief t.o.v. maatschappelijk/ethisch debat, vergroten draagvlak, maatschappelijke relevantie 5. Vergroten democratisch gehalte Wouter Boon 5 Boon (2008) Demanding dynamics PhD thesis, Utrecht University; Smits and Boon (2008)

6 Redenen om gebruikers niet te betrekken 1. Te weinig kennis en vaardigheden 2. Ze weten niet wat ze willen "If I asked my customers what they want, they simply would have said a faster horse. (Henry Ford) It's not the consumers' job to know what they want. (Steve Jobs) 3. Kost tijd en geld 4. De markt(vraag) lost het wel op Wouter Boon 6 Boon (2008)

7 Interactief innovatieproces Wouter Boon 7 Pinch and Bijker (1984); Boon (2008)

8 OVERWEGINGEN Onderdeel van de Rathenau publicatie over co-creatie in onderzoeksprojecten en programma s (dit najaar) Wouter Boon 8

9 1. Breder dan de markt Vraagsturing: kennisvragers bepalen (voor een groot deel) de onderzoeksagenda Wouter Boon 9

10 1. Breder dan de markt Vraagsturing is breder dan de markt; bredere opvatting van gebruikers-producentinteracties - De overheid/overheden Overheid heeft eigen kennisvragen! KvK: Co-productie van kennis van overheden en kennisinstellingen Vereist wel kennis en vaardigheden: absorptive capacity (Cohen & Levinthal, 1990; Kogan & Henkel, 1983) Public procurement - Maatschappelijke organisaties Wouter Boon 10

11 1. Breder dan de markt Definitie/criteria vraagsturing in Topsectorenbeleid is plat: Verplichte inzet bedrijven 40% Wouter Boon 11 ANP

12 2. Articulatie van latente vragen Vraagsturing impliceert dat kennisgebruikers precies weten wat ze willen Vragen zijn echter vaak latent Vraagsturing vereist kennis en vaardigheden bij kennisgebruikers (en kennisaanbieders) En voorziet in een procesbenadering vraagarticulatie Wouter Boon 12

13 2. Articulatie van latente vragen Vraagarticulatie: iteratief, creatief proces waarin stakeholders aangeven wat zij zien als belangrijke karakteristieken, voorwaarden en preferenties ten aanzien van innovaties Wouter Boon 13 Boon (2008)

14 2. Articulatie van latente vragen Benader vraagsturing als een proces (vraagarticulatie) - Continu en vrij direct vinger aan de pols houden; continue roadmapping - Match-making process : gebruikers en producenten bij elkaar over de vloer; meeontwikkelen prototype; pole position voor verdere kennisvragen - Nieuwe productsoorten : concepten verkopen i.c.m. diensten; deel gratis, deel betaald - Vrije speelruimte (FES-achtig?) Wouter Boon 14

15 3. Articulatie naar lagere niveaus Grand challenges zijn paraplu s die moeten worden gearticuleerd op niveau van onderzoeksprogrammering Vertaling naar MKB s: daal van die top af! (representativiteit) Vertaling naar regionaal/lokaal niveau - bv. klimaatadaptatie speelt daar - issues met opschaalbaarheid/vermarkting - incentives Wouter Boon 15

16 4. Co-creatie van kennis Ook tijdens de uitvoering moeten gebruikers betrokken blijven Wardenaar (forthcoming) Comparative Monitoring of Knowledge for Climate Wouter Boon 16

17 CONCLUSIES Onderdeel van de Rathenau publicatie over co-creatie in onderzoeksprojecten en programma s (dit najaar) Wouter Boon 17

18 Conclusies Vraagsturing is breder dan de markt; de overheid is ook een kennisvrager Vraagarticulatie als continu proces Vraagarticulatie over meerdere niveaus; representativiteit Co-creatie van kennis: ook tijdens de kennisproductie zelf Wouter Boon 18

19 DATUM 2 februari 2012 Bedankt voor uw aandacht! w.boon@rathenau.nl Wouter Boon 19