4.2 De genderneutrale Metaprofiel analyse : Denkpatronen lezen en begrijpen. Individuele en collectieve goede praktijken ontwikkelen.

Transcriptie

1 4.2 De genderneutrale Metaprofiel analyse : Denkpatronen lezen Individuele en collectieve goede praktijken ontwikkelen.

2 Waarom aandacht besteden aan denkstijlen? U leest een aantal situaties die op een geslaagde wijze met Metaprofiel Analyse zijn opgelost. Deze methode laat toe om een diagnose te stellen en om een gepaste interventie te kiezen en te realiseren. Ondanks meerdere effectieve opleidingen slaagt een medewerker er toch niet in om het geleerde in praktijk toe te passen. Ondanks meerdere werkgesprekken met zijn/haar manager blijft een medewerker zijn/haar probleem in een specifieke context herhalen. In een team zijn sommige medewerkers onweerlegbaar doeltreffender dan anderen. Hoe deze competenties overdragen aan de rest van het team? Twee personen of teams zijn verwikkeld in een ernstig conflict. Hoe hen uit deze impasse helpen? Onze markt is in evolutie en verandert. Welke elementen in de interne cultuur moeten worden aangepast, en hoe dit veranderwerk realiseren? De communicatie in een team wordt als problematisch ervaren. Hoe ze verbeteren? Hoe medewerkers aanwerven met dezelfde competenties als deze van de bewezen succesprofielen of beantwoordend aan een nieuw wensprofiel van competenties? Hoe zich verzekeren van de adequaatheid van een persoon in zijn/haar functie of loopbaankeuze? Een medewerker start in een nieuwe functie of opdracht. U wilt hem gericht begeleiden en u vraagt zich af welke competenties aan een begeleiding toe zijn. U wenst een medewerker op zijn/haar potentieel te coachen. U zoekt aanknopingspunten om dit te realiseren.... Deze aanpak kenmerkt zich door een beeldvorming (Metaprofiel Analyse) en een methodiek die tot de realisatie van de gestelde doelen leidt. Wij kunnen hierbij helpen door : u op te leiden in de methodiek en haar gebruik; samen met u het veranderwerk vorm en actie te geven. 1

3 Wat is MPA en wat doet het? Uw manier van denken bepaalt in sterke mate hoe u zich voelt en hoe u handelt. Dat geldt voor individuen, maar ook voor teams en organisaties. Metaprofiel Analyse (MPA) is een methode waarmee denkstijlen gemeten worden : een soort röntgenapparaat voor het menselijk denken. MPA meet niet wat u denkt, maar hoe u denkt. MPA brengt uw persoonlijke denkstijl - of die van uw team of uw organisatie - in kaart. MPA legt u vragen en keuzes voor. Zo zoekt het naar patronen in hoe u denkt. Van die patronen maakt het grafieken en rapporten. Bovendien meet het hoe lang u over het beantwoorden doet (de reactietijd). MPA geeft uw manier van denken weer in dertien facetten of dimensies, ook wel metaprogramma s genoemd. Samen geven ze voor een specifieke context een duidelijk beeld van uw persoonlijke, unieke denkstijl. Wat wordt hier bedoeld met denken? Met het woord denken doelen we niet alleen op uw gedachten maar ook op wat u voelt en wat u doet. Denken, voelen en doen hangen in sterke mate met elkaar samen. Hoe u denkt bepaalt wat u opvalt en wat u ontgaat : uw denkstijl creëert als het ware een filter voor wat u in uw omgeving ziet en hoort. Uw denkstijl bepaalt dus uw filters en uw filters versterken uw denkstijl. Deze wisselwerking tussen denken en waarnemen bepaalt wat u voelt. Die drie dingen samen (wat u denkt, wat u waarneemt en wat u voelt) bepalen op hun beurt hoe u in een gegeven situatie handelt. We gaan er overigens van uit, dat u in verschillende situaties heel verschillend kunt denken. Op uw werk bijvoorbeeld, denkt u misschien heel anders dan wanneer u met uw hobby of uw kinderen bezig bent. Daarom meet MPA altijd uw denkstijl voor een bepaalde situatie, een specifieke context. MPA is geen persoonlijkheidstest Persoonlijkheidstests zijn bedoeld om een beeld te geven van hoe iemand is, altijd en overal. MPA geeft aan hoe iemand in een bepaalde context reageert. MPA vooronderstelt nu net dat dezelfde persoon in verschillende situaties heel anders kan reageren. 2

4 32 denkwijzen en dertien dimensies MPA meet 32 denkstijlelementen ondergebracht in een dertiental dimensies. Elke dimensie beschrijft op deze wijze twee of drie van haar intrinsieke deelaspecten. De mate waarin deze elementen in een specifieke context worden geactiveerd, wordt door een metaprofielanalyse gevisualiseerd (cfr. röntgenfoto). MPA geeft een persoon dus duidelijke aanwijzingen omtrent de denk-elementen die hij/zij al dan niet in een situatie (extreem) gebruikt. Precies omdat al deze denkelementen beschikbaar zijn in ons gedragsrepertorium staat het de persoon vrij om andere te activeren en aldus een nieuw evenwicht te creëren. Het nieuwe gedrag zal gepaard gaan met een nieuwe denkwijze, een meer aangepaste handels- en belevingswijze. 3

5 Dertien dimensies 1. Proactief of reactief? Ben ik meer een doener of een denker? Neem ik snel initiatief of overweeg ik eerst verschillende kanten van de zaak? 2. Naartoe of weg van? Word ik geleid door de doelen die ik wil bereiken? Of wil ik vooral problemen oplossen en moeilijkheden voorkomen? 3. Interne of externe referentie? Ga ik af op mijn eigen normen en waarden of ga ik op anderen af om te weten wat goed of fout is? 4. Opties of procedures? Denk ik meer in keuzemogelijkheden of denk ik meer in stappenplannen? 5. Richt ik mijn aandacht op wat er goed gaat en wat er klopt of richt ik mijn aandacht op wat er niet goed gaat en wat er niet klopt? 6. Controle binnen of buiten uzelf? Heb ik het idee dat ik mijn omgeving bepaal, of denk ik dat mijn omgeving mij bepaalt? 7. Handhaving, ontwikkeling of verandering? Houd ik van stabiliteit, van geleidelijke verandering of van snelle verandering? 8. Globaal of specifiek? Denk ik in grote lijnen of let ik op de details? 9. Mensen, activiteiten of informatie? Wat vind ik het belangrijkste : relaties, handelingen of gegevens? 10. Concept, structuur of gebruik? Ben ik meer bezig met de essentie, met de samenhang of met de toepassing in de praktijk? 11. Samen, nabijheid of alleen? Houd ik van hechte samenwerkingsverbanden, van lossere teams of doe ik het liever helemaal alleen? 4

6 12. Heden, verleden of toekomst? Op welke van deze drie tijdsfactoren ben ik het meest gericht? 13. Visueel, auditief of kinesthetisch? Denk ik meer in beelden, in geluiden of in gevoelens? Een voorbeeld van een MPA-grafiek 5

7 Waarop is MPA gebaseerd? MPA is ontwikkeld door Jaap Hollander in het Instituut voor Eclectische Psychologie (IEP) te Nijmegen. Het IEP heeft verder gebouwd op de denkstijl- en taalpatroononderzoeken van Leslie Cameron, David Gordon, Robert Dilts en Rodger Bailey. Het IEP voerde jarenlang empirisch onderzoek naar de precisering en meting van denkstijlen en heeft deze denkstijltest steeds meer valide en betrouwbaar gemaakt. Door wie wordt MPA gebruikt? MPA kan overal worden ingezet waar het belangrijk is hoe mensen denken. MPA wordt gebruikt door coaches, werving- en selectiebureaus,, loopbaanadviseurs, trainers, opleiders, teambuilders, managers, organisatieadviseurs en therapeuten. Kortom : door mensen die andere mensen helpen om zich verder te ontwikkelen. Pluspunten Wij hebben een aantal metaprofielgebruikers gevraagd wat zij in het programma waarderen. Dit zijn de punten die zij noemen : Snel Een snelle manier om iemands denkwijze in kaart te brengen. En een snelle manier om een gesprek over de kernpunten op gang te brengen. Goede basis voor een gesprek MPA biedt snel een goede basis om over de essentie van iemands functioneren te praten. Waardevrije en gender neutrale uitslag Een metaprofiel is een neutrale, relatief waardevrije weergave van hoe iemand denkt. Acceptatie MPA roept minder weerstand op dan subjectieve inschattingen. Klantvriendelijk Door de duidelijke vormgeving, de audio-uitleg en de afwisselende vraagvorm (o.a. met veel visuele elementen) vinden klanten het interessanter om MPA in te vullen dan een papieren vragenlijst (of de elektronische vorm van een papieren vragenlijst). Focus op verandering MPA richt de aandacht op mogelijke veranderingen, gebruik makend van eigen hulpbronnen en sterktes. Consistent Er wordt altijd op dezelfde manier gemeten. De uitslag is niet afhankelijk van de vaardigheid of de stemming van de onderzoeker. Breed inzetbaar Ook bruikbaar voor mensen die weinig geneigd zijn tot zelfreflectie. MPA is laagdrempelig, d.w.z. gemakkelijk in te vullen door verschillende doelgroepen. Bruikbaar in teams en organisaties MPA kan niet alleen worden gebruikt met individuele cliënten, maar ook in teams en organisaties Brede operationalisatie MPA maakt niet alleen gebruik van tekst maar ook van foto s. Daardoor worden begrippen op een bredere ervaringsbasis gemeten. 6

8 MPA opleidingen Indien u MPA wil toepassen, kan u kiezen tussen volgende opleidingen : Een basisopleiding in een specifieke MPA-toepassing. Een MPA-op-maat-training met supervisie van uw project. Een MPA certificatietraining. Een basisopleiding Deze opleiding maakt u wegwijs in een specifieke MPA-toepassing, zodat u in praktijk met MPA aan de slag kunt. Bijvoorbeeld : Het coachen met gebruik van MPA. Aanwerven en selecteren aan de hand van MPA. Met MPA opleidingen en trainingen vertalen in individuele leertrajecten. Onderhandelen met MPA. MPA en teambuilding. MPA en conflicthantering. MPA en cultuuranalyse. Deze opleidingen geven u (en mogelijk ook uw collega s) uitgebreid de gelegenheid om de MPA-test in een specifiek domein te toetsen en op haar meerwaarde te beproeven en te interpreteren. Dit gebeurt steeds onder de begeleiding van een Enable-consulent. Een op maat afgestemde opleiding met supervisie van uw MPA project Dit begeleidingstraject is bestemd voor projecten waarin een groot aantal MPA-afnames zijn voorzien. De opleiding en de begeleiding wordt afgestemd op uw project. Onze consulenten voorzien samen met u het nodige en strikt noodzakelijke. Bijvoorbeeld : MPA integreren in leertrajecten of MPA gebruiken in specifieke trainingen en opleidingen. Het implementeren van een MPA-selectiemethodiek. MPA-verandermanagement en -organisatieontwikkeling. Deze begeleiding voorziet u in het gebruik van een MPA-satelliet programmaversie waarmee u naar eigen behoefte MPA testen kan afnemen. Certificatietraining Dit is een training van acht dagen, die leidt tot de officiële certificatie als MPA-deskundige. Deelnemers die deze training met goed gevolg voltooien, kunnen zich inschrijven in het register van MPA-deskundigen. Dit is het hoogste niveau van metaprofielopleiding dat momenteel beschikbaar is. De gecertificeerde gebruikers kunnen op autonome wijze gebruik maken van het MPA-programma en deze binnen hun eigen zakelijke context ten volle exploiteren en/of commercialiseren. 7

9 Toepassingen Coaching en MPA Wanneer u als coach MPA gebruikt, meet u meestal de manier van denken in de situatie waarin uw klant problemen heeft. Vervolgens bekijkt u samen met hem wat zijn/haar sterke en zwakke punten zijn in die situatie. Op die manier worden de oorzaken van zijn/haar problemen duidelijk. Dit biedt niet alleen een praatstuk maar geeft tevens aanknopingspunten voor verandering. Na een gerichte interventie kan uw klant zich de volgende keer anders opstellen, zodat hij/zij beter gaat functioneren. Bovendien ontdekt hij/zij met wat voor soort mensen en situaties hij goed overweg kan en waar hij gemakkelijk conflicten krijgt en vastloopt. Op die manier kan hij/zijzich beter ontplooien en eventuele problemen voorkomen. Teambuilding en MPA Wanneer u een team met MPA begeleidt, meet u meestal eerst de denkstijl van ieder teamlid afzonderlijk. Vervolgens bespreekt u met het team hoe deze denkstijlen tot wrijvingen en conflicten kunnen leiden, maar ook hoe ze elkaar kunnen aanvullen en ondersteunen. Teamleden gaan elkaar beter begrijpen en op elkaar afstemmen. Ook bespreekt u wat de sterke en zwakke punten zijn van het team en hoe zij daar rekening mee kunnen houden. U kunt tevens met MPA bepalen aan wat voor soort nieuwe collega het team het meeste behoefte heeft. Training, opleiding en MPA Wanneer u als trainer of opleider MPA gebruikt, meet u meestal de manier van denken voor de situatie waar de cursus op gericht is. U gaat aan de hand van de metaprofielen na, wat in die context de sterke en de zwakke punten zijn. Op basis hiervan merkt u beter wat de deelnemers reeds kunnen en wat ze precies willen leren. U tekent als het ware de persoonlijke leertrajecten uit. In de meeste gevallen halen de deelnemers uit de MPA-interpretatie reeds een aantal mogelijke gedragsalternatieven. Ook kan u als trainer de overdracht van de cursus zo bijsturen dat die optimaal aansluit bij uw manier van denken. Dit alles laat u toe om een efficiënter leertraject te realiseren. Onderhandelen en conflicthantering en MPA Conflicten ontstaan niet alleen door belangentegenstellingen. Negatieve beelden en emoties spelen een belangrijke rol. Als u als coach MPA gebruikt bij conflictbemiddeling, meet u de denkstijl van de beide partijen. U vergelijkt ze met elkaar en bespreekt met de partijen hoe zij met hun verschillende manieren van denken het conflict versterkt hebben. U begrijpt beter waarom het conflict zo hoog is opgelopen. Bovendien laat u zien hoe ze beter met elkaar kunt communiceren, waardoor de belangentegenstelling kleiner gaat lijken. Zo komt u dichter bij een oplossing Organisatieadvies en MPA Wanneer u als organisatieadviseur MPA gebruikt, zal het dikwijls gaan om cultuurverandering. U profileert eerst alle medewerkers (of een representatieve steekproef). Vervolgens berekent u het gemiddelde profiel met daarbij de gemiddelde afwijking (m.a.w. of dit aspect in de organisatie veel of weinig uiteenloopt bij verschillende medewerkers). Eventueel kijkt u ook naar de relatie tussen de individuele profielen en het organisatieprofiel (gemiddelde). Op basis daarvan laat u verbanden zien tussen de denkstijl van de organisatie en de kansen en bedreigingen die medewerkers ervaren. Zo helpt u de organisatie sterker en flexibeler te worden. Werving en loopbaanadvies en MPA Wanneer u als wervings- en/of loopbaanadviseur MPA gebruikt, meet u meestal de manier van denken van een kandidaat in een specifieke werksituatie. U weet wat er in een bepaalde functie van iemand wordt verwacht. U gaat dan samen na in hoeverre zijn/haar manier van denken daar bij aansluit. Wat zijn in deze specifieke functie met die manier van denken, de kansen en de valkuilen voor de betreffende kandidaat? Hoe kan hij/zij zich daar op voorbereiden? Ook kan men terugkijken op vroegere werksituaties en aan de hand van het metaprofiel nagaan waarom de persoon in de ene soort van functies floreert en in de andere soort van functies problemen krijgt. 8

10 Een proef op de som? De beste manier om te ontdekken wat MPA voor u kan doen, is de proef op de som nemen en voor een specifieke context uw denkstijl in beeld brengen. In welke situatie handelt u bijvoorbeeld uitermate (onbewust) competent? Of misschien denkt u aan een probleemsituatie en wilt u ontdekken hoe u precies het probleem doet? Ontdek wat MPA voor u kan doen en laat u verrassen... Contacteer ons op het adres info@enable.be. Enable biedt u organisatieadvies, opleiding en coaching aan. Cactuslaan, 1 B 1150 Brussel info@enable.be T