Voorstel Gemeenteraad VII- C

Transcriptie

1 Voorstel Gemeenteraad VII- C Onderwerp Portefeuillehouder Maatregelen illegale stort en bijplaatsingen Hans van Agteren agendaletter (C)) Programma DF Aangeboden aan Raad 27 november 2017 Stuknummer Corsanummer Wij stellen u voor te besluiten om: Voor het jaar 2018: 1. een gratis stortquotum voor grof huishoudelijk afval van 75 kilo per huishouden in te stellen; 2. het voorrijtarief voor het ophalen van grof huishoudelijk afval te verlagen van 45 euro naar 20 euro per aanbieding; 3. het tarief per aanbieding voor een ondergrondse container voor restafval te verlagen van 0,86 euro naar 0,76 euro; 4. alle huishoudens middels de milieupas toegang te geven tot alle ondergrondse containers voor restafval; 5. de voorgestelde maatregelen op te nemen in de tarieventabel behorende bij de verordening reinigingsheffingen 2018; 6. bij kwijtscheldingsgerechtigden het kwijt te schelden bedrag bovenop het vaste tarief, gebaseerd op 2880 liter restafval te verlagen naar liter restafval (het gemiddelde aanbiedgedrag); 7. het voor de voorgestelde maatregelen benodigde budget van in totaal euro te dekken uit: a. de voorziening afvalstoffen voor een bedrag van euro; b. ophoging van het vaste deel van de afvalstoffenheffing met een bedrag van 7,35 in combinatie met de geplande verlaging van 5 euro, waarmee de verhoging per saldo 2,35 euro wordt per huishouden (in totaal euro); c. de begroting dien overeenkomstig te wijzigen; 8. bij voldoende draagvlak, te starten met een pilot in de wijk Transburg voor het in bruikleen aanbieden van een aanhanger dan wel een bakfiets en de kosten van de pilot van maximaal 5000 euro eenmalig op te vangen binnen de reguliere begroting; 9. het effect van de voorgestelde maatregelen in het najaar van 2018 te evalueren en zo nodig bij te stellen. Inleiding In de vergadering van de gemeenteraad van 17 juli 2017 heeft de raad de motie Maatregelen tegen illegale stort en bijplaatsingen aangenomen. In deze motie draagt de raad het college van burgemeester en wethouders op om maatregelen voor te leggen aan de raad die illegale stort en bijplaatsingen van afval moeten terugdringen. In bijgevoegde nota illegale stort en bijplaatsingen wordt invulling gegeven aan de motie. Op 30 oktober is de nota behandeld in de Stedelijke Commissie. Aan de raad is gevraagd een richtinggevende uitspraak te doen en op verzoek van de raad is een extra maatregel uitgewerkt. Deze maatregel is toegevoegd aan de nota (maatregel 11). Het gaat hier om het periodiek ophalen van grof huishoudelijk afval, wijkgericht en tegen een gereduceerd tarief van 5 euro per aanbieding. Het resultaat is dat er nu 11 mogelijke maatregelen zijn uitgewerkt in deze nota met daarbij de voor- en nadelen en de financiële consequenties. Samengevat gaat het om de volgende maatregelen: Maatregelen die effect hebben op het vaste deel van de afvalstoffenheffing: Mogelijke maatregel Verhoging Afvalstoffenheffing (euro) 1. Herintroductie stortquotum (kilo): 0 0

2 Verlaging voorrijtarief van 45 euro naar (euro): , ,40 9. Herziening beleid milieupassen Meerdere passen per huishouden 2,- Milieupas gratis 0,45 7. Inzet van de kringloopbedrijvigheid pm Gratis laten ophalen van grof afval 5 + keuze maatregel Ophalen van grof afval tegen gereduceerd tarief 6,20 2 Maatregelen waarvan de kosten kunnen worden gedekt uit de voorziening: Mogelijke maatregel Incidentele kosten (euro) 3. Alle ondergrondse containers toegankelijk voor alle huishoudens in Enschede Extra tijdelijke inzet handhaving Bruikleen aanhanger en/of bakfiets Extra inzet afvalcoaches Plaatsen camera s n.v.t voor Herziening beleid milieupassen Ander type milieupas (bijv. sleutelhanger) Uit de gevoerde discussie in de Stedelijke Commissie is gebleken dat een groot deel van de raad het wenselijk vindt om het stortquotum te herintroduceren (maatregel 1) en het ophaaltarief naar beneden bij te stellen (maatregel 2). Ook is er een voorkeur uitgesproken voor het toegankelijk maken van alle containers voor restafval voor alle huishoudens (maatregel 3). Om de afvalstoffenheffing niet te fors te laten toenemen, heeft het college besloten om op basis van deze inbreng vanuit de raad met ingang van 1 januari 2018, de raad voor te stellen een stortquotum van 75 kilo grof huishoudelijk afval te herintroduceren, het voorrijtarief van grof huishoudelijk afval te verlagen van 45 euro naar 20 euro en alle huishoudens toegang te verschaffen tot alle ondergrondse restafvalcontainers. Omdat er meer zwaarwegende nadelen zijn dan voordelen is maatregel 11 niet meegenomen in het voorstel om als maatregel in te voeren. Bewoners van hoogbouw zijn (veelal) niet in de gelegenheid om het gft-afval van restafval te scheiden. Het restafval bestaat vaak uit een groot deel groente en fruitafval. Aangezien de uitkomsten van de pilot gescheiden 1 Deze kosten komen in beeld na een marktverkenning bij kringloopbedrijvigheid in Enschede met als vervolg het besluit afspraken te maken met één of meerdere kringloopbedrijven (aanbesteding). 2 Eenmaal per kwartaal (in totaal vier inzamelrondes). 3 Deze maatregel kent een zeer lange voorbereidingstijd. Dit betekent dat er in 2018 geen kosten zullen worden gemaakt die ten laste van de voorziening worden gebracht. Voor 2019 is dit afhankelijk van het aantal camera s (vast / mobiel). Indien deze maatregel wordt gewenst dan zal dit nader uitgewerkt worden in een plan en bij akkoord het voortraject worden gestart.

3 inzameling va gft nog niet bekend zijn, wordt een tariefsverlaging voorgesteld per aanbieding op een ondergrondse restafvalcontainer. Dit om tegemoet te komen aan de bewoners van hoogbouw. Alle voorgestelde maatregelen leiden tot een verhoging van de afvalstoffenheffing met 2,35 euro per huishouden. De raad heeft ook aangegeven sympathiek tegenover maatregel 5 te staan. Het gaat hier om het in bruikleen aanbieden van een bakfiets of aanhanger. In de wijk Transburg gaan we onderzoeken of er draagvlak is voor dit idee. Als dit het geval is, starten we in deze wijk met een pilot. De kosten van de pilot kunnen opgevangen worden in de reguliere begroting. Verder wordt voorgesteld om in 2018 voor de kwijtscheldingsgerechtigden het kwijt te schelden bedrag bovenop het vaste deel gelijk te trekken met het gemiddeld aanbiedgedrag in Dit is conform de beleidsuitgangspunten die in april 2016 door de Raad zijn vastgesteld. Twente Milieu start gesprekken met de kringloopbedrijven om na te gaan op welke manier kan worden gefaciliteerd bij hergebruik van goederen. Het beoogde effect van de voorgestelde maatregelen wordt dan in het najaar van 2018 geëvalueerd. Beoogd resultaat Een besluit van de raad: om met ingang van 2018 de voorgestelde maatregelen in te zetten om illegale stort en bijplaatsingen tegen te gaan; om het vaste deel van de afvalstoffenheffing met 2,35 euro te verhogen; tot evaluatie van de ingezette maatregelen in het najaar van Argumenten 1.1. en 2.1 Inwoners ervaren meer service Door herintroductie van een gratis stortquotum en verlaging van het voorrijtarief voor grof huishoudelijk afval, ervaren inwoners meer service. Mogelijk gaan ze hier meer gebruik van maken en bieden het afval op een goede manier aan. De kosten voor het wegbrengen of laten ophalen van grof huishoudelijk afval worden nu door de inwoners als hoog ervaren kilo gratis stortquotum leidt tot een beperkte kostenverhoging In combinatie met de andere voorgestelde maatregelen leidt introductie van een stortquotum van 75 kilo tot een beperkte verhoging van het vaste deel van de afvalstoffenheffing met 2,35 euro. Omdat de voorlopige aanslag van 2017 gelijk is aan de aanslag van het jaar 2016, hebben inwoners nu het gevoel dat ze extra betalen als ze naar een afvalbrengpunt gaan of het grof huishoudelijk afval laten ophalen. Als gekozen wordt voor een 100 kilo gratis stortquotum in combinatie met de andere voorgestelde maatregelen, dan zal het vaste deel van de afvalstoffenheffing stijgen met 4,35 euro. 1.3 en 2.2 Lager tarief schrikt minder af Verlaging van de kosten voor het wegbrengen of laten ophalen van grof huishoudelijk afval, maakt het meer acceptabel voor inwoners. Voor sommige inwoners is het een uitkomst om het afval zo op een goede manier aan te bieden zonder voor hoge kosten te komen staan. Het huidig kostendekkend voorrijtarief van 45 euro schrikt te veel inwoners af. 3.1 Een tegemoetkoming aan bewoners van hoogbouw Bewoners van hoogbouw hebben (veelal) geen mogelijkheid om het gft-afval gescheiden aan te bieden. Zij zijn genoodzaakt om het gft-afval bij het restafval te doen. Het tarief dat nu in rekening wordt gebracht is gebaseerd op 30 liter terwijl er 40 liter kan worden aangeboden. Bewoners van hoogbouw ervaren de huidige prijscompensatie vaak als gering omdat ze meer gft-afval hebben dan restafval en hiervoor moeten betalen terwijl laagbouw het gft-afval gratis kan aanbieden. Daarom wordt voorgesteld een tariefsverlaging van 0,10 euro door te voeren. Dit is een verlaging van 12% ten opzichte van het huidige tarief van 0,86 euro. 4.1 Het gebruiksgemak wordt hiermee vergroot Door een eenmalige technische aanpassing kunnen alle ondergrondse containers voor restafval toegankelijk gemaakt worden voor alle inwoners in Enschede. Inwoners kunnen het restafval wegbrengen naar de voor hen meest logische ondergrondse container, waardoor de service wordt verhoogd. Op dit moment kunnen inwoners slechts gebruik maken van maximaal drie ondergrondse containers. Deze containers liggen vaak dicht bij elkaar en nabij de woning. Inwoners weten niet altijd welke containers ze kunnen gebruiken. Dit kan leiden tot

4 bijplaatsingen naast containers die niet voor hen toegankelijk, of in storing zijn. Het is niet meer nodig om de specifieke uitwijkcontainer te kennen. 6.1Het gemiddeld aanbiedgedrag ligt lager dan ingeschat Voor het jaar 2017 is het gemiddeld aanbiedgedrag (in volume) ingeschat op liter restafval. Dit komt overeen met 12 aanbiedingen van een 240 liter minicontainer. Nu blijkt dat er dit jaar gemiddeld 9 keer een 240 liter container voor restafval is aangeboden. Dit komt overeen met liter. Daarom wordt voorgesteld het kwijt te schelden bedrag te verlagen tot liter voor het jaar Stimulans voor huishoudens die geen aanhanger tot de beschikking hebben. In de wijk Transburg is de gemeente reeds in gesprek met de wijkraad en Domijn om de mogelijkheden en behoefte aan een grof-vuil-aanhanger te onderzoeken. In deze wisselwijk wonen veel studenten en mensen met een lager inkomen. Er zijn inwoners die de voorrijkosten niet kunnen betalen. En/of niet in de gelegenheid zijn om grof vuil zelf weg te brengen naar een afvalbrengpunt omdat zij niet beschikken over een aanhanger of auto. Om deze groep inwoners toch te ondersteunen bij het afvoeren van het grof huishoudelijk, wordt nagegaan of er draagvlak is voor een aanhanger of bakfiets. 9.1 Evaluatie van de maatregelen is gewenst om bij te kunnen stellen Om na te gaan of de voorgestelde maatregelen effect hebben op de vermindering van illegale stort en bijplaatsingen, is een evaluatie gewenst. Deze evaluatie is de basis voor eventuele bijstelling van beleid. Kanttekeningen. 1.1 / 2.1 Illegale stort en bijplaatsingen wordt hiermee niet of deels opgelost Er is geen directe relatie te leggen tussen enerzijds de verlaging van het stortquotum en verlaging van het voorrijtarief en anderzijds de illegale stort en bijplaatsingen. Er bestaat een risico dat de maatregelen niet het beoogde effect zullen hebben. 1.2 / 2.2 Alle inwoners betalen mee voor een beperkte groep gebruikers Slechts de helft van de huishoudens maakt in een jaar gebruik van een afvalbrengpunt. En gemiddeld maakt 4% gebruik van de ophaalservice. Nu gaan alle inwoners weer mee betalen aan deze dienst. Dit is in strijd met het principe de vervuiler betaalt. 1.3 Toename fijn restafval op het afvalbrengpunt Een deel van het restafval zal zich verplaatsen van de huis-aan-huis inzameling en ondergrondse containers naar het afvalbrengpunt. Bij gemeenten met diftar waar een stortquotum is, worden veel zakken met fijn restafval naar het afvalbrengpunt gebracht. Deze stroom onttrekt zich daarmee aan de huis-aan-huisinzameling waardoor er ook geen inkomsten meer zijn vanuit het variabele tarief. 2.3 Geen prikkel om afval verder te scheiden Grof huishoudelijk afval wat aan huis wordt opgehaald, wordt niet gescheiden afgevoerd. In het geval van een lager voorrijtarief wordt er meer afval opgehaald en mogelijk minder afval naar het afvalbrengpunt gebracht. Grof huishoudelijk afval wordt op een afvalbrengpunt gescheiden in deelstromen. 3.1 Biedt huishoudens in laagbouw de gelegenheid om het restafval goedkoper kwijt te kunnen Huishoudens in laagbouw die dat willen, kunnen het restafval wegbrengen naar een ondergrondse container voor restafval. Het overgaan op een ondergrondse container voor restafval is gratis en wordt juist gestimuleerd in het kader van de vervolgstap naar omgekeerd inzamelen. Omdat een huishouden het gft-afval gratis kan aanbieden via de groene minicontainer, kan een huishouden op deze manier het overgebleven restafval goedkoper kwijt dan via de minicontainer voor restafval (hogere literprijs). 4.1 Het effect op illegale dump is niet bekend Het is onbekend of het aansluiten van alle huishoudens op ondergrondse containers effect heeft op het tegengaan van illegale stort en bijplaatsingen. Er zal altijd een groep zijn die bewust asociaal gedrag vertoond en niet wil betalen voor restafval. 6.1Kwijtscheldingsgerechtigden moeten eerder bij te veel restafval gaan betalen als ze hun afval niet goed scheiden Als men boven het aantal kwijtgescholden ledigingen uitkomt, zullen de extra aanbiedingen voor rekening komen van het betreffende huishouden. Bij verlaging van het kwijtgescholden volume, kan het zijn dat men eerder moet betalen. Wel is het een extra stimulans tot afvalscheiding. 8.1 Er moet een haal-brengsysteem worden opgetuigd i.s.m. met uiteenlopende partners.

5 Als er draagvlak is, dan zal in samenwerking met woningbouwcorporatie Domijn gezocht worden naar een locatie om de aanhanger te stallen en zal met wijkwelzijnsorganisatie Stichting TRAI gekeken worden naar de logistieke mogelijkheden om het afval te vervoeren naar het afvalbrengpunt indien mensen geen auto bezitten. Het zal lastig zijn om een goed systeem op te tuigen. Beheerstechnisch vraagt deze maatregel goede voorwaarden en afstemming. Bijdrage aan duurzaamheidsdoelstellingen Het scheiden van afval draagt bij aan de duurzaamheidsdoelstellingen van de gemeente Enschede. De scheidingsresultaten zijn tot op heden boven verwachting. Kosten, opbrengsten, dekking De maatregel herintroductie van het gratis stortquotum bedraagt 5 euro per huishouden. De maatregel verlaging voorrijkosten bedraagt 1 euro per huishouden. De maatregel om het tarief per aanbieding voor een ondergrondse container voor restafval te verlagen van 0,86 euro naar 0,76 euro leidt tot een verhoging van de afvalstoffenheffing van 1,35 euro per huishouden. De maatregel om alle huishoudens aan te sluiten op alle ondergrondse containers bedraagt eenmalig euro. Uitgaande van huishoudens, bedraagt de budgettaire omvang van de totaal voorgestelde maatregelen in totaliteit euro. Bij ongewijzigd beleid was het uitgangspunt 5 euro verlaging van het vaste deel van de afvalstoffenheffing in het jaar Deze verlaging wordt nu ingezet om de voorgestelde maatregelen deels financieel af te dekken ( euro). Een bedrag van euro (inclusief euro voor ombouw) wordt ten laste gebracht van de voorziening afvalstoffen. Met een verhoging van het vaste deel van de afvalstoffenheffing van 2,35 euro wordt het resterende deel van de voorgestelde maatregelen van euro afgedekt. Communicatie Na definitief besluit over de in te zetten maatregelen is het goed informeren van de huishoudens van Enschede erg belangrijk. De exacte aanpak wordt nader uitgewerkt in een communicatieplan. We zetten in elk geval de volgende middelen in: De nieuwsbrief Enschede zonder afval, die voor de gemeentelijke belastingenaanslag huis-aan-huis wordt verspreid. De inzet van de gemeentelijke informatiepagina s in Enschede Huis-aan-Huis. De productie van een filmpje met uitleg. Informatieverspreiding via de online kanalen van de gemeente Enschede: website, sociale media, e- mailnieuwsbrief. Informatie, bijgevoegd bij de gemeentelijke belastingaanslag. Inzet communicatiemiddelen Twente Milieu. Vervolg De financiële gevolgen van dit voorstel worden verwerkt in de tarieventabel behorende bij de Verordening reinigingsheffingen Deze wordt in december 2017 aan de raad voorgelegd. Bijlagen nota 'maatregelen tegen illegale stort en bijplaatsingen', november 2017 Burgemeester en Wethouders van Enschede, de loco-secretaris, E.A. Smit de Burgemeester, dr. G.O. van Veldhuizen Besluit Van de Raad van de gemeente Enschede, gelezen het voorstel van Burgemeester en Wethouders van Vastgesteld in de vergadering van

6 De Griffier, R.M. Jongedijk de Voorzitter dr. G.O. van Veldhuizen