Titel : Voortgangsrapportage Diftar Hengelo Datum : 30 augustus Inhoudsopgave

Transcriptie

1 Voortgangsrapportage Diftar Hengelo Kwartaal 1 & / 30 augustus 2012

2 Inhoudsopgave 1 Inleiding 3 2 Grondstofstromen en restafval Totaaloverzicht Huishoudelijk restafval GFT (huis-aan-huis en groftuinafval) Oud papier en karton Glas Plastic verpakkingsmateriaal 11 3 Aanbiedgedrag Restafval GFT 14 4 Zwerfafval en illegale dump Meldingen Aantal verbalen 15 5 Aanvullende maatregelen Milieueilandjes Stortquotum 16 6 Kosten en baten overzicht Financiële gevolgen burgers Financiële gevolgen gemeente Hengelo 17 Blad 2 van 17

3 1 Inleiding De gemeente Hengelo heeft op 1 januari 2012 Diftar ingevoerd. Er is toegezegd om na ieder kwartaal een voortgangsrapportage voor te leggen aan het college van B&W en de raad te informeren. Na het eerste kwartaal is dit gebeurd middels een korte voortgangsrapportage waarin een overzicht werd gegeven van de belangrijkste grondstofstromen, restafval en het aanbiedgedrag. Deze rapportage bevat de cijfers van januari tot en met juni In deze tweede voortgangsrapportage wordt een overzicht gegeven van de ontwikkeling van de grondstofstromen en restafval in het eerste halfjaar. Ook het aanbiedgedrag van de eerste twee kwartalen wordt onder de loep genomen. Daarnaast wordt een eerste doorkijk gegeven in de kosten en baten van Diftar; dit was na de eerste drie (winter)maanden nog niet mogelijk. In de voortgangsrapportage wordt ingegaan op de volgende onderdelen: - Ontwikkeling grondstofstromen en restafval 1 januari 30 juni 2012; - Aanbiedgedrag in kwartaal 1 januari 30 juni 2012; - Aanvullende maatregelen; - Kosten en baten overzicht. Nu er meer cijfers bekend zijn over verschillende maanden in verschillende seizoenen, is de voortgangsrapportage uitgebreid met een overzicht van de kosten en baten. Het is een eerste doorkijk van de resultaten van Diftar in Hengelo. Blad 3 van 17

4 2 Grondstofstromen en restafval In dit hoofdstuk zullen de belangrijkste grondstofstromen en restafval worden geanalyseerd. De ingezamelde hoeveelheden zullen worden vergeleken met de hoeveelheden in 2011 en er zal een overzicht per maand worden gegeven, zodat de ontwikkeling van de grondstoffen en restafval beter kan worden bekeken. De belangrijkste grondstofstromen die zullen worden behandeld zijn: GFT, oud papier en karton, glas, kunststofverpakkingsmateriaal en grof tuinafval. Bij de hoeveelheden die zijn ingezameld op het Milieupark dient te worden opgemerkt dat het Milieupark ook wordt gebruikt door de burgers van Borne. 2.1 Totaaloverzicht In zowel 2011 als 2012 is de totale ingezamelde hoeveelheid in het tweede kwartaal groter. Dit is grotendeels te wijten aan de groene stromen GFT en grof tuinafval. Het eerste kwartaal bestaat grotendeels uit wintermaanden, in het tweede kwartaal start de lente en komt er meer grondstof vrij uit tuinen. De grafiek laat duidelijk zien dat niet alleen de gescheiden stromen zijn toegenomen, maar dat de totale hoeveelheid grondstoffen en restafval per persoon in Hengelo is afgenomen in Inwoners van Hengelo produceren dus minder grondstoffen en restafval. Over beide kwartalen samen wordt er in % minder aangeboden. Blad 4 van 17

5 2.2 Huishoudelijk restafval De hoeveelheden huishoudelijk restafval in de eerste zes maanden van 2012 zijn in onderstaande grafiek weergegeven. Inzamelresultaten 2012 De cijfers laten een vrij stabiel beeld zien, de gemiddelde hoeveelheid ingezameld huishoudelijk restafval is over de eerste zes maanden van 2012 ongeveer kilo. Het gaat hier om het huishoudelijk restafval dat is ingezameld via de grijze minicontainers, ondergrondse containers en de gebrachte zakken fijn restafval op het Milieupark aan de Wegtersweg in Hengelo. Op het Milieupark wordt het fijn restafval zoveel mogelijk gescheiden van het grof restafval. Vergelijking met 2011 In onderstaande grafiek is te zien dat de ingezamelde hoeveelheid huishoudelijk restafval in 2012 fors gedaald is ten opzichte van Deze daling tekende zich al af in het eerste kwartaal en heeft zich doorgezet in het tweede kwartaal. Over beide kwartalen samen is een afname te zien van ongeveer 32%. Dit is een forse daling in een jaar tijd, die toe te schrijven is aan de invoering van Diftar en het beter scheiden van de grondstofstromen door de Hengelose burger. Deze grondstofstromen komen later in dit hoofdstuk aan bod. Het huishoudelijk restafval wordt verwerkt bij Twence, waar het wordt verbrand in de verbrandingsoven. Doordat er minder huishoudelijk restafval wordt aangeboden door een betere scheiding in grondstofstromen, wordt er minder afval verbrand. Het eerste half jaar van 2012 is er ten opzichte van 2011 op deze manier al ruim ton minder afval verbrand. Huishoudelijk restafval Milieupark De hoeveelheid zakken op het Milieupark is gestegen, maar deze hoeveelheden zijn opgenomen in het totaalcijfer. In de volgende grafiek zijn de hoeveelheden zakken huishoudelijk restafval (in kg.) te zien, aangeboden op het Milieupark. Blad 5 van 17

6 Huisvuilzakken Milieupark 2.3 GFT (huis-aan-huis en groftuinafval) Onder GFT is de afkorting voor groente-, fruit en tuinafval (etenresten en tuinafval). De hoeveelheden GFT over de eerste zes maanden van 2012 zijn in onderstaande grafiek weergegeven. De cijfers bevatten zowel het GFT dat huis-aan-huis opgehaald is met minicontainers als het GFT dat wordt gebracht op het Milieupark. Huis aan huis Blad 6 van 17

7 Milieupark Inzamelresultaten 2012 De hoeveelheid aangeboden GFT is sterk seizoensafhankelijk en afhankelijk van het weer. In de wintermaanden wordt doorgaans weinig tuinafval aangeboden, de pieken liggen in het voorjaar en najaar, terwijl de zomermaanden een gemiddeld aanbod laten zien. De toename van de hoeveelheid aangeboden GFT in het tweede kwartaal is dus volgens verwachting. Er zijn geen aanwijzingen dat er GFT in de openbare ruimte is gedeponeerd. De stroom grof tuinafval is specifiek in dit hoofdstuk opgenomen vanwege de ingevoerde takkenronde in het voorjaar, waarbij burgers zich bij Twente Milieu konden melden voor het gratis ophalen van grof tuinafval (binnen een vastgestelde periode). Met de gratis takkenronde is in totaal kilo aan huis opgehaald. Vergelijking met 2011 Er is een duidelijk afname te zien van de aangeboden hoeveelheid GFT, die huis aan huis ingezameld wordt. Over de eerste zes maanden is een afname te zien van ongeveer 21%. Blad 7 van 17

8 2.4 Oud papier en karton De hoeveelheden ingezameld oud papier en karton (OPK) in de eerste zes maanden van 2012 zijn in onderstaande grafiek weergegeven. Het betreft zowel het huis-aan-huis opgehaalde OPK als het OPK dat is gebracht naar de verzamelcontainers (Milieueilanden) en het Milieupark. Inzamelresultaten 2012 De ingezamelde hoeveelheid OPK is maandelijks vrij stabiel. De hoeveelheid is gemiddeld kilo. Burgers in de gemeente Hengelo scheidden voor de invoering van Diftar hun OPK al van het fijn restafval en behaalden daarmee goede resultaten. Vergelijking met 2011 In het eerste kwartaal van 2012 is de hoeveelheid ingezameld OPK licht gestegen. In het tweede kwartaal zet deze stijging zich voort. Ten opzichte van 2011 is de ingezamelde hoeveelheid met ongeveer 15% gestegen in het eerste half jaar van Analyse inzamelingswijzen De invoering van Diftar heeft er toe geleid dat burgers in Hengelo nog meer OPK zijn gaan scheiden (zie bovenstaande grafieken). Onderstaande grafieken tonen de hoeveelheden ingezameld oud papier en karton per inzamelwijze in Hengelo van augustus 2011 tot en met juni Blad 8 van 17

9 De hoeveelheid ingezameld oud papier en karton bij de verzamelcontainers is sinds augustus 2011 verviervoudigd. Naar aanleiding van de toegenomen hoeveelheden bij de brengpunten in Hengelo is begin dit jaar het aantal verzamelcontainers uitgebreid, zowel in aantallen containers als in het aantal locaties. worden containers frequenter geleegd omdat ze sneller vol zijn, dit wordt nauwlettend in de gaten gehouden. De ingezamelde hoeveelheid bij de verzamelcontainers gaat niet ten koste van de huis-aan-huis ingezamelde hoeveelheid. De volgende grafiek laat zien dat deze hoeveelheid ook licht stijgt. Huis-aan-huis inzameling gebeurt door vrijwilligers van verenigingen, die hiervoor een vergoeding ontvangen. Zij worden hierbij geassisteerd door een chauffeur en begeleider van Twente Milieu. Enkele verenigingen maken gebruik van een papiercontainer op een centrale locatie in de wijk, waar wijkbewoners hun oud papier en karton naartoe kunnen brengen. De inzameling bij de verzamelcontainers gaat niet ten koste van de hoeveelheid die wordt opgehaald door de verenigingen, ook huis-aan-huis is een lichte stijging waar te nemen. Blad 9 van 17

10 2.5 Glas De hoeveelheden ingezameld glas in de eerste zes maanden van 2012 zijn in onderstaande grafiek weergegeven. Inzamelresultaten 2012 De maand januari laat een opvallende piek zien ten opzichte van de overige vijf maanden. Dit kan te maken hebben met de consumptie van burgers tijdens de feestdagen, dit brengt extra glas in omloop dat vaak pas in januari wordt aangeboden. Overige maanden laten geen opvallende cijfers zien, gemiddeld wordt per maand kilo glas ingezameld via de verschillende brengpunten en op het Milieupark. Vergelijking met 2011 In Hengelo wordt glas al jarenlang apart ingezameld via brengpunten in de stad. Burgers zijn hierdoor gewend om glas gescheiden in te zamelen. Vaak zijn brengpunten geplaatst bij supermarkten of winkelcentra. In de eerste twee kwartalen van 2012 is een duidelijke stijging te zien van het gescheiden ingezameld glas, ten opzichte van de eerste twee kwartalen van Over beide kwartalen samen is ruim 12% meer glas gescheiden ingeleverd in Blad 10 van 17

11 2.6 Plastic verpakkingsmateriaal De hoeveelheden ingezameld plastic verpakkingsmateriaal in de eerste zes maanden van 2012 zijn in onderstaande grafiek weergegeven. Het betreft zowel het huis-aan-huis ingezamelde materiaal als het plastic verpakkingsmateriaal dat is ingezameld bij de verschillende brengpunten. De grafiek laat over de eerste zes maanden van 2012 een duidelijke stijging zien. Hieruit blijkt dat de inwoners van Hengelo het plastic verpakkingsmateriaal steeds beter gaan scheiden. Dit is in het begin van 2012 ook al gebleken uit het aanbiedgedrag op de brengpunten: deze waren steeds vaker vol. Reden voor de gemeente Hengelo en Twente Milieu om het aantal verzamelcontainers in Hengelo uit te breiden na het eerste kwartaal. Hierover is ook uitgebreid gecommuniceerd in onder andere de Afvalklepper. In 2011 was Hengelo, mede door het haalsysteem met zakken, al koploper in Twente wat betreft de gescheiden ingezamelde hoeveelheid plastic verpakkingsmateriaal. Gemiddeld werd er in 2011 in 10 Twentse gemeenten door Twente Milieu 5,55 kilo per inwoner ingezameld. In de gemeente Hengelo was dit 9,24 kilo per inwoner. Uit bovenstaande grafiek blijkt dat deze hoeveelheid nog steeds stijgt. Over beide kwartalen samen is in 2012 een stijging te zien van 65% ten opzichte van dezelfde kwartalen in Analyse inzamelingswijzen De invoering van Diftar heeft er toe geleid dat burgers in Hengelo nog meer plastic verpakkingsmateriaal zijn gaan scheiden (zie bovenstaande grafieken). Dit gebeurt op verschillende manieren: huis-aan-huis en via verzamelcontainers op Milieueilanden. Onderstaande grafieken tonen de hoeveelheden ingezameld plastic verpakkingsmateriaal per inzamelwijze in Hengelo van augustus 2011 tot en met juni Blad 11 van 17

12 De inzamelingsresultaten van verzamelcontainers in Hengelo laat een duidelijke stijgende lijn zien. In mei 2012 zijn op de Milieueilanden extra containers geplaatst om aan voldoende volume te bieden voor het volume dat wordt aangeboden. De eerste resultaten van deze verzamelcontainers zorgen voor een verder stijgende lijn bij de Milieueilanden. De inzamelresultaten bij de verzamelcontainers gaan niet ten koste van de huis-aan-huis ingezamelde hoeveelheden, maar zijn een extra opbrengst. De volgende grafiek laat zien dat de hoeveelheid die huis-aan-huis wordt ingezameld ook nog steeds stijgt. De huis-aan-huis inzameling van plastic verpakkingsmateriaal gebeurt in Hengelo met zakken. Deze zakken kunnen gratis worden opgehaald door de inwoners van Hengelo en op vaste ophaaldata aan straat worden aangeboden. Na de invoering van Diftar zijn de inzamelingsresultaten ook huis aan huis gestegen. Blad 12 van 17

13 3 Aanbiedgedrag De gemeente Hengelo heeft Diftar ingevoerd op basis van volume frequentie. Dit betekent dat inwoners naast een vast tarief een variabel tarief betalen voor iedere keer dat zij gebruik maken van hun inzamelingsmiddel. In de gemeente Hengelo worden twee volumes minicontainers gebruikt (140 en 240 liter) en wordt (onder meer bij hoogbouw) gebruik gemaakt van ondergrondse containers. Omdat betaald wordt per aanbieding, is het interessant om dit gedrag verder te bestuderen. 3.1 Restafval Het variabele tarief voor huishoudelijk restafval is voor alle inzamelingsmiddelen als volgt: liter minicontainer: 5, liter minicontainer: 2,95-60 liter ondergrondse container: 1,25 Om de invloed van Diftar op het aanbiedgedrag goed te kunnen bekijken, is in onderstaande grafiek gestart met oktober Vervolgens is maandelijks te zien hoeveel aanbiedingen hebben plaatsgevonden per inzamelingsmiddel. Aantal aanbiedingen De lijn van de 240 liter minicontainers laat in januari 2012 een duidelijke daling zien. Daarna blijft de lijn vrij constant. Ten opzichte van 2011 worden er veel minder minicontainers aangeboden per maand. De rode lijn van de 140 liter minicontainers laat een lichte stijging zien. Deze stijging is te verklaren door de gratis omruilactie aan het eind van 2011, waar burgers hun 240 liter minicontainer gratis konden ruilen voor een kleiner exemplaar, ter voorbereiding op de invoering van Diftar. Hier is goed gebruik van gemaakt; ruim huishoudens hebben van deze mogelijkheid gebruik gemaakt. Voor de omruilactie waren er om en nabij de 600 exemplaren van de 140 liter minicontainer in omloop, inmiddels worden er bijna gebruikt in Hengelo. Dit verklaart direct het gestegen aantal aanbiedingen. De grootste daling van het aantal aanbiedingen is te zien bij de ondergrondse containers. De groene lijn daalt fors in januari Daarna blijft het aantal aanbiedingen vrij constant. Blad 13 van 17

14 In onderstaande tabel is te zien hoeveel aansluitingen in 2012 gebruik maken van ieder inzamelmiddel. In de kolommen daarnaast is te zien hoe vaak ieder inzamelmiddel gemiddeld wordt aangeboden/gebruikt per maand. Aantal Gemiddeld aantal aanbiedingen (gem.) Jan. Feb. Mrt. Apr. Mei Jun. 240 liter minicontainer ,14 1,01 1,07 1,00 1,15 0, liter minicontainer ,99 0,93 0,97 0,94 1,05 0,85 60 liter ondergrondse containers ,47 3,96 4,21 3,79 4,16 3, GFT Het variabele tarief voor GFT is voor alle inzamelingsmiddelen als volgt: liter minicontainer: 3, liter minicontainer: 1,85 Om de invloed van Diftar op het aanbiedgedrag goed te kunnen bekijken, is de volgende grafiek gestart met oktober Vervolgens is maandelijks te zien hoeveel aanbiedingen hebben plaatsgevonden per inzamelingsmiddel. De gratis omruilactie in 2011 heeft op dit aanbiedgedrag weinig invloed gehad aan het eind van De seizoenen hebben duidelijk invloed op het aanbiedgedrag van GFT. In de wintermaanden worden relatief weinig GFT containers aangeboden, dit aantal neemt toe in het voorjaar. Deze seizoensgedragingen waren ook in voorgaande jaren te zien. Wel zijn de pieken en dalen lager dan voorgaande jaren, de containers worden in zijn algemeenheid minder vaak aangeboden sinds de invoering van Diftar. Aantal Gemiddeld aantal aanbiedingen (gem.) Jan. Feb. Mrt. Apr. Mei Jun. 240 liter minicontainer ,31 0,30 0,82 0,62 0,94 0, liter minicontainer ,30 0,28 0,70 0,52 0,82 0,68 Blad 14 van 17

15 4 Zwerfafval en illegale dump 4.1 Meldingen In onderstaande tabel zijn cijfers te zien die te maken hebben met het dumpen van illegaal afval, meldingen hierover en hoeveelheden. De laatste drie maanden van 2011 zijn opgenomen om te kunnen zien of er sprake is van een toename na de invoering van Diftar. Aantal meldingen Twente Milieu Pasgebruik netheidmedewerkers (aantal klikken ondergrondse containers) Dump bij verzamelcontainers in kg. Aantal uren inzet illegale dump Okt. Nov. Dec. Jan. Feb. Mrt. Apr. Mei Jun ,75 17, Op basis van bovenstaande cijfers kan niet per definitie geconcludeerd worden dat het ontwijkgedrag, zoals het illegaal dumpen van afval, substantieel is gestegen. 4.2 Aantal verbalen Vanaf 1 januari is extra ingezet op handhaving. De afdeling Stadstoezicht van de gemeente Hengelo heeft in de eerste zes maanden van 2012 in totaal 74 mensen bekeurd voor afval gerelateerde zaken. Jan. Feb. Mrt. Apr. Mei Jun. Aantal verbalen Aanvullende maatregelen 5.1 Milieueilandjes Doordat een aantal gescheiden grondstofstromen zijn toegenomen, bleek op sommige punten in Hengelo de capaciteit van de verzamelcontainers onvoldoende. Tot nu toe is er gewerkt met praktische oplossingen in afwachting van het Grondstoffenprogramma. In mei 2012 is het aantal brengpunten uitgebreid en is op sommige punten de capaciteit vergroot. Dit is gecommuniceerd in de Afvalklepper en in de gemeentelijke advertenties. Ook zijn de locaties opgenomen op de verschillende websites van Diftar Hengelo, de gemeente Hengelo en Twente Milieu. In de analyse van de verschillende grondstofstromen in hoofdstuk 2 is duidelijk te zien dat het bijplaatsen van verzamelcontainers heeft geleid tot een toename van de hoeveelheden. Er is in mei gekozen voor praktische oplossingen. Momenteel wordt gekeken naar structurele oplossingen voor de brengpunten verspreid over de stad, onder meer in de vorm van ondergrondse milieueilandjes. Er wordt ook gewerkt aan de uitbreiding van het aantal luierinzamelpunten. Blad 15 van 17

16 5.2 Stortquotum Bij de invoering van Diftar is rekening gehouden met een stijging van het gebruik van het stortquotum van 30 naar 40%. Uitgaande van aansluitingen in Hengelo die de beschikking hebben over het stortquotum van 250 kg., is er 9235 ton stortquotum beschikbaar. Tot en met juni is er 1175 ton gebruikt. Wanneer dezelfde hoeveelheid ook in het laatste half jaar zal worden gebruikt, wordt 2350 ton van het stortquotum gebruikt. Dit is iets meer dan 25% van het totale beschikbare stortquotum. Hierbij moet wel worden opgemerkt dat in december vaak een beperkte toename is te zien. Burgers willen dan voor de jaarwisseling hun ongebruikte stortquotum nog gebruiken. Het is echter niet aannemelijk dat het voorziene percentage zal worden bereikt. Naast de gewichten is het ook interessant om te kijken hoeveel aansluitingen in de gemeente Hengelo gebruik maken van het stortquotum. In onderstaande tabel staat het aantal bezoeken aan het Milieupark. Bezoekers kunnen op de weegbrug kiezen voor twee stromen: restafval en groenafval. Jan. Feb. Mrt. Apr. Mei Jun. Restafval Groenafval Het aantal bezoeken staat niet gelijk aan het aantal gebruikte passen. Eén pas kan voor meerdere bezoeken zijn gebruikt. In onderstaande grafiek is te zien hoe vaak een pas gebruikt is op het Milieupark in Hengelo. Het gaat hierbij enkel om de bezoekers die op de weegbrug voor restafval hebben gekozen, omdat enkel deze afvalstroom van invloed is op het stortquotum. Ruim 55% van de aansluitingen die het Milieupark hebben bezocht, hebben dit eenmalig gedaan. Ongeveer 23% bezocht het Milieupark twee keer in de eerste zes maanden van De overige 22% bezocht het Milieupark drie keer of vaker. In totaal hebben verschillende aansluitingen het Milieupark bezocht. Dit is ongeveer 30% van het aantal aansluitingen in Hengelo. Blad 16 van 17

17 6 Kosten en baten overzicht In dit hoofdstuk wordt eerst een weergave gegeven van de financiële gevolgen van de invoering van Diftar voor de burgers van Hengelo. De cijfers zijn gebaseerd op de gegevens van het GBT, In de tweede paragraaf wordt een prognose gegeven voor de begroting 2012 van Hengelo. 6.1 Financiële gevolgen burgers Waar de gemeente Hengelo voorheen een vast tarief hanteerde, wordt nu naast een vast tarief gewerkt met variabele tarieven voor zowel minicontainers als ondergrondse containers. Burgers betalen voor het gebruikt van deze inzamelingsmiddelen. Op basis van het aanbiedingsgedrag tot en met juni 2012 kan een eerste doorkijk worden gegeven in de financiële gevolgen van Diftar voor de burger. In 2011 was het vaste tarief van de afvalstoffenheffing 273,60. Dit tarief had 5,00 hoger moeten zijn. Rekening houdend met indexering zou het vaste tarief in 2012 zijn uitgekomen op 280,00 wanneer Diftar niet zou zijn ingevoerd. In onderstaande analyse wordt het huidige gebruik en de financiële gevolgen hiervan vergeleken met het vaste tarief van 280,00 dat anders in 2012 zou worden gevoerd. Uitgangspunten Aantal huishoudens*: Vaste heffing ,00 + indexering: 280,00 Gegevens Na extrapolatie over 2012 onder of gelijk aan de 280,00: ,9% Na extrapolatie over 2012 boven 280,00: ,1% Nu al boven 280,00: ,5% Gemiddeld tarief in 2012 na extrapolatie: 261, % goedkoper uit over 2012: ,1% 10-20% goedkoper uit over 2012: ,7% 20% of goedkoper uit over 2012: ,1% 0-10% duurder uit over 2012: ,5% 10-20% duurder uit over 2012: ,2% 20% of meer duurder uit over 2012: ,5% *: Bij de analyse is alle leegstand (1.460) buiten beschouwing gelaten. Daarnaast is het niet mogelijk om verhuizingen na 1 januari 2012 goed op te nemen in de analyse. Daarom is er voor gekozen om al deze aansluitingen (1.230) niet op te nemen in de analyse. 6.2 Financiële gevolgen gemeente Hengelo Op basis van de informatie tot en met juni 2012 is een prognose gemaakt voor geheel De financiële voordelen van het nieuwe milieupark en de invoering van Diftar worden dit jaar duidelijk zichtbaar. Door de betere scheiding in grondstoffen zijn de verwerkingskosten lager. Verwacht voordeel is ,- Blad 17 van 17