Praat erover! Leonie Vogels, psycholoog, coach Levenseindevragen, trainer STEM, betrokken bij Levenseindekliniek

Transcriptie

1 Praat erover! Leonie Vogels, psycholoog, coach Levenseindevragen, trainer STEM, betrokken bij Levenseindekliniek

2 Dappere dokter Sander de Hosson

3 Tot slot Praat voordat u gaat

4 Leven en dood horen bij elkaar Denk erover, praat erover. Maar Dat is makkelijker gezegd dan gedaan!!

5 Onmisbare informatie over het einde van het leven PCOB/KBO 9 van de 10 ouderen zijn nog niet in de laatste levensfase; 75% van de ouderen beleeft deze laatste levensfase als een mooie afsluiting; 3 van de 10 is bang voor aftakeling; 47% heeft nagedacht over eigen sterven;

6 Onmisbare informatie over het einde van het leven PCOB/KBO 30% heeft een testament; 18% een donorformulier 6 op de 10 ouderen hebben iemand begeleid in de laatste fase naasten; 49% : geloof is een steun; 15% : bucketlijst; 60% : wil thuis sterven;

7

8 We schuiven het voor ons uit

9 Praten is belangrijk Eigen wensen kenbaar maken; Thuis, hospice, verpleeghuis, ziekenhuis Reanimatie, behandelverbod;wilsverklaring Uitvaartwensen; Wat moet er nog gezegd worden? Wat moet er geregeld worden? Door wie wil ik graag verzorgd worden?

10 Belangrijke vragen Wat wil ik nog vastleggen voor later? Wie mag er namens mij over mijn gezondheid beslissen als ik dat zelf niet meer kan (vanwege coma of dementie)? Hoe denk ik en hoe denken mijn naasten over behandelingen als palliatieve sedatie en euthanasie?

11

12 Gesprek met de huisarts Eigen wensen kenbaar maken Huisarts vragen hoe hij denkt over verschillende onderwerpen: Reanimatie Besluiten over benodigde zorg en behandelingen Palliatieve sedatie Euthanasie Welke rol kan de huisarts spelen bij het sterven thuis? Wilsverklaring bespreken en actualiseren

13

14 Als u nú nadenkt over de laatste dagen weken van uw eigen leven, welke dingen zijn er dan belangrijk en onbelangrijk?

15 Waarover zou ik over willen praten? Wat is voor mij belangrijk in de laatste levensfase???

16 Lijst met belangrijk en onbelangrijk: 1. Zet een + bij wat voor u belangrijk is. 2. Dan kiest u van alle plussen de 3 allerbelangrijkste.. 3. Dan delen met uw buurvrouw/buurman.

17 Belang van goed sterven Gesprekken zijn voor de nabestaanden van groot belang. Geen contact, geen gesprekken kan leiden tot misverstanden.

18 Medische ontwikkelen Advance Care planning Surprise vraag Drie vragen stellen over de behandeling Shared Dicision Making

19 Advance Care Planning Advance care planning' (ACP) is een proces waarbij de patiënt met zijn behandelend arts zijn wensen, doelen en voorkeuren voor zorg rond het levenseinde bespreekt en eventueel vastlegt, vooruitlopend op het moment dat de patiënt zelf niet meer in staat is om beslissingen te nemen

20 Suprise question Zou het mij verbazen als de patiënt binnen het jaar zou overlijden?

21 Project Drie vragen methode in het ziekenhuis

22

23 Wat zijn uw GOEDE ervaringen in gesprekken tijdens de laatste levensfase van een dierbare? Een eigen ervaring of een gehoorde ervaring. Wat waren belangrijke kenmerken?

24

25 Ik vind het best moeilijk om deze stap te zetten, maar ik zou graag met je willen praten over je verwachtingen en je wensen rond ouder worden, ziek worden en sterven. Als het zover is wil ik je graag helpen en dat goed doen. Ik besef dat ik je misschien overval met deze vraag. Maar zullen we het er samen eens over hebben?

26 Wat is een goed gesprek? Luisteren Open vragen: wie, wat, waar, wanneer Geen waarom Wat bedoelt u met eigen regie? Wat is voor u belangrijk? Wat waren uw gedachten op weg hier naar toe? Hoe kijkt u naar de aankomende periode? Wie wilt u hierbij betrekken?

27

28

29 Lijst met mogelijke vragen

30 Disny en de dood

31

32

33 TIPS VOOR GESPREKKEN: OOG IN OOG. SAMEN PRATEN OVER ALS EN DAN KAARTEN VAN BETEKENIS HEEFT DE DOOD EEN KLEUR?