In het kader van School Aan Zet hebben het

Maat: px
Weergave met pagina beginnen:

Download "In het kader van School Aan Zet hebben het"

Transcriptie

1 Passend onderwijs Werken met een persoonlijk onderzoeksdossier Excellente leerlingen uitdagen Je hebt ze vast ook in je klas: leerlingen die structureel extra uitdaging nodig hebben. Aansluiten bij de onderwijsbehoeften van deze leerlingen, vraagt om gedifferentieerd onderwijs. Maar hoe zorg je ervoor dat de excellente leerlingen op hun eigen niveau gemotiveerd aan de slag gaan en daag je ze voldoende uit? Hoe laat je de lesstof van de excellente leerling aansluiten bij de lesstof van de rest van de klas? En hoe begeleid je dat? Marian Bruggink en Maud van Druenen zijn werkzaam bij het Expertisecentrum Nederlands in Nijmegen Cindy Teunissen is werkzaam voor het ixperium/centre of Expertise Leren met ict van de HAN In het kader van School Aan Zet hebben het Expertisecentrum Nederlands en BCO Onderwijsadvies een handreiking ontwikkeld om (hoog)begaafde en excellente leerlingen te blijven uitdagen. In een gesprekkenreeks met de (plus)leerkracht komen leerlingen tot het ontwikkelen en uitvoeren van een persoonlijk onderzoeksplan, waarbij doelgericht werken voorop staat. Er is een handreiking ontwikkeld voor groep 3 en 4 en voor groep 5-8. Ga naar en klik achtereenvolgens op Over School aan Zet, Call for Proposals en Excellente gespreksvoering met excellente leerlingen: werken met MY POD. Extra uitdaging De materialen die in dit artikel worden belicht, zijn bedoeld voor leerlingen die extra uitdaging kunnen gebruiken. Omdat ze (hoog)begaafd zijn of omdat ze hoge scores behalen (excellent). We willen geen harde definitie geven van deze begrippen en hebben in de praktijk gemerkt dat de materialen bruikbaar zijn voor een grote groep leerlingen. Veel leerkrachten compacten en verrijken de lesstof voor de groep leerlingen die méér aankunnen. Sommige scholen bieden daarnaast een speciaal ingerichte plusklas aan waar de excellente leerlingen uit verschillende klassen op School aan zet 38 JSW 8 april 2015

2 regelmatige basis bij elkaar komen en ontwikkelingsgelijken ontmoeten. Het aanbod in de plusklas is meestal zowel verdiepend als verbredend (Mooij & Fettelaar, 2010). Leerlingen werken er bijvoorbeeld aan vakken als wiskunde, wereldoriëntatie, taal (Spaans, Italiaans), filosofie en kunstgeschiedenis. Er is ruimte voor eigen initiatief van leerlingen en er wordt veelal op basis van projecten gewerkt. Een veelgehoorde klacht uit de praktijk is echter dat er in veel gevallen weinig overdracht blijkt plaats te vinden tussen de activiteiten in de plusklas en in de reguliere groep. Met de ontwikkeling van de handreiking zoals we hieronder beschrijven willen we een brug slaan tussen de plusklas en de reguliere klas. De excellente leerlingen werken niet geïsoleerd aan een bepaald onderwerp of vakgebied, maar zoeken juist op een onderzoekende manier naar verbreding of verdieping binnen het onderwerp dat aan de orde is in de reguliere klas. Persoonlijk onderzoeksdossier Gedurende een traject van ongeveer zes weken werkt de leerling aan zijn eigen onderzoek in de plusklas én in de eigen groep. Aan de hand van een Persoonlijk OnderzoeksDossier (MY POD) bedenkt de leerling een opzet voor een onderzoek (plan van aanpak) en voert deze uit. Van tevoren denkt de leerling samen met de leerkracht na over de te bereiken doelen. Zowel inhoudelijke doelen, denkdoelen als taakwerkhoudingsdoelen worden geformuleerd (zie ook In de praktijk op pagina 40). Tussentijds vult de leerling het logboek in en vinden er individuele en groepsgewijze reflectie- en evaluatiegesprekken plaats. Het onderzoek is gerelateerd aan een thema dat in de klas aan de orde is. Gaat het in de klas bij wereldoriëntatie over aardbevingen? Dan zou een onderzoek zich kunnen richten op verschillen en overeenkomsten tussen aardbevingen en andere natuurrampen. Tijdens en na afloop van het onderzoek deelt de excellente leerling de uitkomsten van het onderzoek met de rest van de klas. De overdracht van kennis kan in verschillende vormen: een presentatie, een poster, een proefje, een , een verslag, een discussie. Op deze manier vindt er niet alleen kennisuitbreiding plaats bij de excellente leerling, maar ook de kennis van de overige leerlingen over aardbevingen wordt verder uitgediept. Samen met de leerling denk je na over te bereiken inhoudelijke doelen, denkdoelen en taakwerkhoudingsdoelen De rol van de leerkracht De rol van de leerkracht mag niet onderschat worden. Wat we veel zien is dat excellente leerlingen direct aan het werk willen gaan, zonder eerst een goed doordacht plan te maken of zonder tussentijds te reflecteren voordat ze verder gaan. Dit moeten ze leren en daarbij heb je als leerkracht een belangrijke rol. Neem daarbij de rol aan van procesbegeleider, en zet je leerlingen door middel van gesprekken aan tot planmatig werken en reflectie. Een van de leerkrachten die deelnam aan de pilot zegt hierover: Soms lijken mijn leerlingen net wielrenners. Ze gaan meteen in volle vaart weg en aan de slag met het onderwerp. Het werken met MY POD dwingt hen tot meer bewustwording (hoe moet ik het aanpakken?). Leerling: Ik heb al een site gevonden over natuurrampen. Daar staat eigenlijk alles al op. Leerkracht: Oké, maar even terug naar jouw onderzoeksvraag. Leerling: Die ging over de verschillen en overeenkomsten van natuurrampen. Ik heb op die site een lijstje gevonden met heel veel natuurrampen. Aardbevingen, vulkaanuitbarstingen, orkanen. Leerkracht: En wat ga je met dat lijstje doen? Hoe kom je achter de overeenkomsten en verschillen tussen die dingen die jij nu opnoemt? Leerling: Ik kan kijken naar hoe ze ontstaan en of dat hetzelfde is. Leerkracht: Heel goed. En waar kun je nog meer naar kijken? Leerling: Hoe vaak ze voorkomen? Leerkracht: Zullen we samen eens kijken of we al een schema kunnen maken (leerkracht tekent schema). Leerling: En in welke landen ze voorkomen! Werken met MY POD in de praktijk Op basis van een eerste pilot waarin de ontwikkelde materialen voor groep 5 tot en met 8 zijn uitgeprobeerd horen we positieve verhalen. Vijf leerkrachten gingen aan de gang met enkele excellente leerlingen uit hun klas. Ook een plusleerkracht was enthousiast om de materialen uit te proberen. De leerlingen hebben een onderzoeksvraag geformuleerd, binnen het thema dat in de klas aan de orde was. Samen met de leerkracht kozen ze voor bepaalde doelen die ze aan het einde van het traject bereikt wilden hebben. Leerlingen gingen op zoek in allerlei bronnen naar antwoorden op hun vragen, vooral op het internet. In de gesprekken met de leerkracht werd er pas op de plaats gemaakt: wat heb je tot nu toe gedaan en met welk resultaat? Welke doelen heb je al bereikt, welke nog niet? Hoe ga je nu verder? Na enkele weken vertelden de leerlingen over hun onderzoek aan de rest van de klas. Zet excellente leerlingen door middel van gesprekken aan tot planmatig werken en reflectie Tip! In Gereedschap op pagina 42 vind je een analyse van vijf taalmethodes en hun mogelijkheden voor plusleerlingen. JSW 8 april

3 In de praktijk: In gesprek met de excellente leerling De leerkracht of de eventuele plusleerkracht gaat op verschillende momenten en manieren in gesprek met de excellente leerling. Hiervoor zijn gespreksleidraden uitgewerkt. De gesprekken gaan over de inhoud, opzet en aanpak van het onderzoek, maar ook over de doelen waar de leerling aan gaat werken. Niet alleen inhoudelijke doelen komen aan de orde (bijvoorbeeld Ik weet de verschillen en overeenkomsten tussen een aardbeving en een orkaan ), maar ook doelen voor taakwerkhouding ( ik werk netjes ) en doelen gericht op hogere orde denkvaardigheden ( Ik kan de beslissingen die ik neem met goede argumenten onderbouwen ). Met name door het samen formuleren van deze denkdoelen worden leerlingen gestimuleerd de diepte in te gaan met hun onderzoek. Zowel leerkracht als leerling werken tijdens het onderzoek gericht aan de gestelde doelen. Soms vinden de gesprekken in groepjes plaats. Met coöperatieve werkvormen reflecteren de leerlingen op het proces dat ze tot nu toe doorlopen hebben. In de gespreksleidraden voor de leerkracht staan tips en aanwijzingen om de excellente leerling op zijn niveau aan het denken te krijgen en om de leerling te laten reflecteren op zijn werk. Belangrijk is het om in de manier van instructie geven, vragen stellen en feedback geven rekening te houden met het niveau van de leerling. Het stimuleren van hun hogere orde denkvaardigheden vormt daarbij steeds het uitgangspunt. Bij hogere orde denkvaardigheden moet gedacht worden aan vaardigheden die een groter beroep doen op het denkvermogen. Denk aan analytisch denken ( Ik kan problemen en oplossingen noemen ), creatief denken ( Ik kan antwoorden of oplossingen bedenken voor een vraag of probleem en ik kan zeggen waarom ik dat denk ) en kritisch denken ( Als ik iets lees of hoor kan ik zeggen of deze informatie te vertrouwen is ): Instructie geven: De instructie moet worden afgestemd op wat de leerling nodig heeft, zodat er geen werkgeheugen verspild wordt aan instructie over wat het kind al weet of kan (Schnotz, 2010). Dit doet de leerkracht door in het gesprek na te gaan wat het kind al weet en waar hiaten zitten en daarop vervolgens in te spelen. Bij excellente leerlingen kun je vaak op een abstracter niveau starten. Als dit te hoog gegrepen blijkt, kun je gaan concretiseren (voorbeeld uit de pilot: abstract niveau = de schilderstijl van Mondriaan; concreter niveau = bepaalde duidelijke kenmerken van het werk van deze schilder). Vragen stellen: Sommige excellente leerlingen maken te grote denkstappen of vertellen zonder duidelijke structuur, waardoor hun verhaal of hun onderbouwing niet altijd goed te volgen is (Gijsel & van Druenen, 2011). De leerkracht kan de leerling stimuleren kleinere denkstappen te zetten en deze te verwoorden. De leerkracht stelt bijvoorbeeld verhelderingsvragen (Bedoel je dat..?) of structuurvragen (Wat gebeurde er eerst, wat daarna? Wat waren de gevolgen daarvan?). Daarnaast kan de leerkracht zelf wat minder aan het woord zijn, waardoor de leerling de kans krijgt om zijn (soms wat complexe) gedachtes te verwoorden. Ook zogenaamde wat-als vragen kunnen het denkproces stimuleren en geven ruimte voor creatief denken (Smutny et al., 1997). Denk aan: Wat als jij schooldirecteur zou zijn, wat zou jij dan doen/vinden? Of geef eens een prikkelende bewering, bijvoorbeeld Het was helemaal niet fijn om als mens in de oertijd te leven. Dit kan de leerling uitlokken om zijn mening te beargumenteren. Feedback geven: Effectieve feedback levert een bijdrage aan het overbruggen van de kloof tussen wat al begrepen en nog niet begrepen wordt en is daarom een krachtig middel in het leerproces. Meer lezen over feedback, zie het artikel van Daisy Mertens, JSW 6 februari 2013 Kwalitatief goede feedback voor leerlingen. Heel erg goed is niet goed genoeg!. 40 JSW 8 april 2015

4 Implementatietips Compact de reguliere leerstof: Excellente leerlingen hebben vaak niet het volledige reguliere onderwijsaanbod nodig voor bijvoorbeeld rekenen, spelling of taal. Stichting Leerplan Ontwikkeling (SLO) heeft voor de meest gebruikte taalen rekenmethoden een selectie gemaakt van zinvolle opdrachten voor excellente leerlingen. Je vindt deze uitwerking op Ga naar publicaties zoek op compacten taal en compacten rekenen. Stem af met de plusleerkracht: Overleg met de plusklasleerkracht wat nodig is voorafgaand aan en tijdens de periode dat de leerling aan MY POD werkt. Je stemt de inhoud waar de leerling mee aan de slag gaat af en bepaalt wie welke gesprekken voert. Ook het proces en het resultaat van MY POD kun je samen beoordelen. Maak er tijd voor: Met name bij het starten en implementeren van de handreiking zal je tijd voor voorbereiding en professionalisering nodig hebben. Naarmate langer met de handreiking gewerkt wordt, zijn ook minder (extra) uren nodig. Professionalisering: Zorg voor (interne of externe) scholing wat betreft effectief onderwijs voor excellente leerlingen en gespreksvaardigheden. Bepaal de effectiviteit van het gegeven onderwijs: Bepaal met de werkgroep excellentie, bijvoorbeeld na een schooljaar, wat het effect geweest is van het gegeven onderwijs aan excellente leerlingen. Dit kan met behulp van toetsscores, maar denk bijvoorbeeld ook aan vragenlijsten. Stel op basis van deze evaluatie een plan van aanpak voor de volgende periode op. Sommige leerkrachten uit de pilot geven aan bewuster om te gaan met het niveau van vragen stellen aan excellente leerlingen. Maar er zijn meer voordelen, zo blijkt uit de volgende uitspraak: Door het werken met MY POD zijn de verwachtingen die je aan de leerling stelt duidelijker. Je spreekt samen doelen af. Veel verrijkingsmateriaal is vrijblijvender van aard. Bovendien zijn veel materialen voor excellente leerlingen losse opdrachten. Dit is een afgerond geheel: van plan tot presentatie. Een motiverende aanpak De beschreven handreiking voor groep 3 tot en met 8 biedt scholen de kans om op structurele wijze onderwijs aan excellente leerlingen vorm te geven. Scholen die werken met een plusklas kunnen met deze handreiking een brug slaan tussen het onderwijs in de reguliere klas en de plusklas. Geen geïsoleerd extra aanbod en een motiverende aanpak voor leerkracht én leerling! Verdere informatie Ga naar en klik achtereenvolgens op Over School aan Zet, Call for Proposals en Excellente gespreksvoering met excellente leerlingen: werken met MY POD. Hier vind je alle materialen uit de handreiking. Ga naar en zoek op Plusklas Twente : in twee delen wordt visueel weergegeven hoe je met een plusklas om kunt gaan. een informatieve website van Stichting LeerplanOntwikkeling SLO) over (hoog)begaafdheid en excellentie. School aan zet Aan de hand van een persoonlijk onderzoeksdossier maakt de leerling een opzet voor een onderzoek en voert deze uit LITERA TUUR! De literatuurlijst is beschikbaar via JSW 8 april

5 hét vakblad voor het basisonderwijs Wil je meer lezen? Neem dan nú een proefabonnement! KLIK HIER Nummer 9, jaargang 98, mei Jeugd in School en Wereld Vakblad voor het basisonderwijs, speciaal onderwijs en opleiding Nummer 8, jaargang 98, april Jeugd in School en Wereld Vakblad voor het basisonderwijs, speciaal onderwijs en opleiding Onderzoekend leren Zomerscholen in Nederland steeds populairder Overgewicht bij kinderen: pak het aan! Wanneer werken complimenten? Zoekgedrag op internet JSW14_0237_TDS_nr9-1.indd :00 Gesprekken over onderwijsbehoeften Kun je rekenen met prentenboeken? Zo leer je goed gedrag aan JSW biedt maandelijks een stevig aanbod van vakkennis dat direct aansluit op de innovatie in het onderwijs en dit vertaalt naar de praktijk van alledag. Elke editie brengt een gevarieerd overzicht met praktische (overzichts)artikelen, methodebesprekingen of -vergelijkingen, ervaringen van leerkrachten met een bepaalde aanpak of werkwijze en interviews met onderwijsgevenden en deskundigen. Werk je in het (speciaal) basisonderwijs of ben je (pabo)student? Ontvang JSW geheel vrijblijvend en inclusief toegang tot het digitale archief, drie maanden lang voor slechts 13,50! Zo blijf jij als professional helemaal op de hoogte! JSW14_0152_TDS_nr8.indd :26 Meer weten? Ga naar of bel

Inleiding bij de handreiking

Inleiding bij de handreiking Excellente gespreksvoering met excellente leerlingen Inleiding bij de handreiking 2 Inleiding bij de handreiking Excellente gespreksvoering met excellente leerlingen: werken met MY POD Waarom aandacht

Nadere informatie

DEEL 5: Implementatietips voor de schoolleider en de leerkracht

DEEL 5: Implementatietips voor de schoolleider en de leerkracht Excellente gespreksvoering met excellente leerlingen DEEL 5: Implementatietips voor de schoolleider en de leerkracht Deze uitgave maakt onderdeel uit van het product Excellente gespreksvoering met excellente

Nadere informatie

DEEL 2: Leerdoelenoverzicht (groep 3-4)

DEEL 2: Leerdoelenoverzicht (groep 3-4) Excellente gespreksvoering met excellente leerlingen DEEL 2: Leerdoelenoverzicht (groep 3-4) Deze uitgave maakt onderdeel uit van het product Excellente gespreksvoering met excellente leerlingen. Dit product

Nadere informatie

DEEL 6: Achtergronden en verantwoording

DEEL 6: Achtergronden en verantwoording Excellente gespreksvoering met excellente leerlingen DEEL 6: Achtergronden en verantwoording Deze uitgave maakt onderdeel uit van het product Excellente gespreksvoering met excellente leerlingen. Dit product

Nadere informatie

DEEL 1: Gespreksleidraden voor de leerkracht (groep 5-8)

DEEL 1: Gespreksleidraden voor de leerkracht (groep 5-8) Excellente gespreksvoering met excellente leerlingen DEEL 1: Gespreksleidraden voor de leerkracht (groep 5-8) Deze uitgave maakt onderdeel uit van het product Excellente gespreksvoering met excellente

Nadere informatie

DEEL 1: Gespreksleidraden voor de leerkracht (groep 3-4)

DEEL 1: Gespreksleidraden voor de leerkracht (groep 3-4) Excellente gespreksvoering met excellente leerlingen DEEL 1: Gespreksleidraden voor de leerkracht (groep 3-4) Deze uitgave maakt onderdeel uit van het product Excellente gespreksvoering met excellente

Nadere informatie

DEEL 2: Leerdoelenoverzicht (groep 5-8)

DEEL 2: Leerdoelenoverzicht (groep 5-8) Excellente gespreksvoering met excellente leerlingen DEEL 2: Leerdoelenoverzicht (groep 5-8) Deze uitgave maakt onderdeel uit van het product Excellente gespreksvoering met excellente leerlingen. Dit product

Nadere informatie

Waarom vliegt een vlieg?

Waarom vliegt een vlieg? Oriëntatie op mens en wereld Onderzoeksvragen formuleren Waarom vliegt een vlieg? Waarom is het formuleren van goede belangrijk? Per dag beantwoorden leerkrachten heel wat vragen van leerlingen. Je kunt

Nadere informatie

DEEL 4: Suggesties verrijkingsmateriaal voor de leerkracht

DEEL 4: Suggesties verrijkingsmateriaal voor de leerkracht Excellente gespreksvoering met excellente leerlingen DEEL 4: Suggesties verrijkingsmateriaal voor de leerkracht Deze uitgave maakt onderdeel uit van het product Excellente gespreksvoering met excellente

Nadere informatie

Hoe begeleid je leerlingen bij hun eigen onderzoek?

Hoe begeleid je leerlingen bij hun eigen onderzoek? Oriëntatie op mens en wereld Onderzoekend leren Hoe begeleid je leerlingen bij hun eigen onderzoek? Bij onderzoekend leren gaan leerlingen op onderzoek uit op basis van hun eigen onderzoeksvragen. De leerkracht

Nadere informatie

Moedig een nieuwsgierige

Moedig een nieuwsgierige Professionalisering Nieuwsgierigheid Moedig een nieuwsgierige houding aan Nieuwsgierigheid wordt steeds vaker gezien als houding die we in het onderwijs moeten aanmoedigen en voeden. In dit artikel staat

Nadere informatie

Verbeteren van de werkhouding

Verbeteren van de werkhouding Sociaal-emotionele ontwikkeling De inzet van filmopnames Verbeteren van de werkhouding Hoe kun je als leerkracht de werkhouding van leerlingen ingrijpend verbeteren? Een mogelijkheid is om filmopnames

Nadere informatie

Plusklaswijzer. Koningin Beatrixschool en Koning Willem-Alexanderschool

Plusklaswijzer. Koningin Beatrixschool en Koning Willem-Alexanderschool Plusklaswijzer Koningin Beatrixschool en Koning Willem-Alexanderschool 1 Inhoudsopgave 1 Hoogbegaafdheid p. 3 2 Visie p. 4 3 Doelstellingen p. 4 4 Selectieprocedure voor de Plusklas p. 4 5 Evaluatie p.

Nadere informatie

KINDEREN DIE MEER KUNNEN

KINDEREN DIE MEER KUNNEN KINDEREN DIE MEER KUNNEN INLEIDING Op de IJwegschool staat het kind centraal. Het onderwijs wordt aangepast aan het kind en niet andersom. Doordat de leerkrachten handelingsgericht werken waarbij de onderwijsbehoeften

Nadere informatie

Juf, wat gaan we eigenlijk leren? Jouw vakkennis - hun basis

Juf, wat gaan we eigenlijk leren? Jouw vakkennis - hun basis Juf, wat gaan we eigenlijk leren? Jouw vakkennis - hun basis Inleiding: Al eerder schreef ik het ebook `het kan zonder groepsplan`. In veel scholen ervaren leerkrachten het maken van groepsplannen als

Nadere informatie

Peergroeponderwijs. Dé Dag. Over het opzetten van een plusklas. 25 november 2016 Jaap Verouden

Peergroeponderwijs. Dé Dag. Over het opzetten van een plusklas. 25 november 2016 Jaap Verouden Peergroeponderwijs Over het opzetten van een plusklas Dé Dag 25 november 2016 Jaap Verouden jverouden@hetabc.nl Startopdracht Verzin zoveel mogelijk overeenkomsten tussen een kleerhanger en een koekoeksklok

Nadere informatie

Compacten bij rekenen

Compacten bij rekenen Compacten bij rekenen Kinderen die hoog scoren op de methode toetsen en op de Citotoetsen komen in aanmerking de oefenstof te compacten. Scores van 4.4 en hoger geven een A+ score aan. Deze kinderen hebben

Nadere informatie

De Ploeterklas* OG ZWeM

De Ploeterklas* OG ZWeM De Ploeterklas* OG ZWeM *De naam voor de afzonderlijke groepen wordt met medewerking van de leerlingen bepaald aan het begin van het schooljaar. De Ploeterklas biedt een aanvullend aanbod voor leerlingen

Nadere informatie

Jaarverslag 2015/2016

Jaarverslag 2015/2016 Jaarverslag 2015/2016 Terugblik Het afgelopen schooljaar hebben we binnen het team gewerkt met vijf actiegroepen, te weten: 1. Visie 2. Zorg en Begeleiding 3. Effectieve Instructie 4. Leerinhouden 5. Jonge

Nadere informatie

Zo zorg je dat feedback werkt

Zo zorg je dat feedback werkt Professionalisering Geef leerlingen het roer Zo zorg je dat feedback werkt Feedback is een belangrijke tool in het aanleren van zelfregulatievaardigheden van leerlingen. Door feedback structureel toe te

Nadere informatie

3 Hoogbegaafdheid op school

3 Hoogbegaafdheid op school 3 Hoogbegaafdheid op school Ik laat op school zien wat ik kan ja soms nee Ik vind de lessen op school interessant meestal soms nooit Veel hoogbegaafde kinderen laten niet altijd zien wat ze kunnen. Dit

Nadere informatie

Opbrengstgericht werken bij andere vakken. Martine Amsing, Marijke Bertu, Marleen de Haan

Opbrengstgericht werken bij andere vakken. Martine Amsing, Marijke Bertu, Marleen de Haan Opbrengstgericht werken bij andere vakken Martine Amsing, Marijke Bertu, Marleen de Haan Doel Leerkrachten kunnen een les tekenen of geschiedenis ontwerpen volgens de uitgangspunten van OGW die ze direct

Nadere informatie

Inleiding. Start met proefabonnement. acadin 1

Inleiding. Start met proefabonnement. acadin 1 Inleiding Acadin is een leeromgeving met veel faciliteiten en een grote hoeveel leeractiviteiten. Het succevol implementeren ervan, vraagt om doordachte keuzes. Voor u ligt de opzet van een plan van aanpak

Nadere informatie

SCHRIJVEN. Instructiekaart voor de leerling nr. 5. A-vragen. Korte vragen die beginnen met Wie...? Wat...? Waar...? Wanneer...? Hoeveel...?

SCHRIJVEN. Instructiekaart voor de leerling nr. 5. A-vragen. Korte vragen die beginnen met Wie...? Wat...? Waar...? Wanneer...? Hoeveel...? Instructiekaart voor de leerling nr. 5 A-vragen Formulering van de vraag Formulering van het antwoord Korte vragen die beginnen met Wie...? Wat...? Waar...? Wanneer...? Hoeveel...? Antwoord met één volledige

Nadere informatie

Welkom. ONDERZOEKEND excelleren. Excellentiebevordering door het stimuleren van een vraagcultuur. Een structurele aanpak!!

Welkom. ONDERZOEKEND excelleren. Excellentiebevordering door het stimuleren van een vraagcultuur. Een structurele aanpak!! Welkom ONDERZOEKEND excelleren Excellentiebevordering door het stimuleren van een vraagcultuur. Een structurele aanpak!! Wat gaan we vandaag doen? Introductie onderzoekend leren + excellentie Nieuwe aanpak:

Nadere informatie

Plusklassen bij stichting Bravoo. 9 mei 2017 Caren Derksen (leerkracht Plusklassen)

Plusklassen bij stichting Bravoo. 9 mei 2017 Caren Derksen (leerkracht Plusklassen) Plusklassen bij stichting Bravoo 9 mei 2017 Caren Derksen (leerkracht Plusklassen) Wat zijn de Plusklassen? Toelaning & DHH De start van de Plusklassen Hoe werk ik in de Plusklassen Mijn ervaringen Mijn

Nadere informatie

Protocol Meer - en Hoogbegaafdheid Nutsschool Hertogin Johanna-Poolster

Protocol Meer - en Hoogbegaafdheid Nutsschool Hertogin Johanna-Poolster Protocol Meer - en Hoogbegaafdheid 1 Nutsschool Hertogin Johanna-Poolster De missie van de Nutsscholen en de NHJ-Poolster Op de Nutsscholen geven wij eigentijds onderwijs, passend bij wat de leerlingen

Nadere informatie

OBS De Hobbitstee Leerdam

OBS De Hobbitstee Leerdam BELEIDSPLAN PLUSKLAS OBS De Hobbitstee Leerdam INHOUDSOPGAVE KORTE INLEIDING pagina 3 1. OMSCHRIJVING pagina 4 2. DOELEN pagina 5 3. BELEID pagina 6 3.1 Signalering 3.2 Kerndoelen 3.3 Verrijkingswerk 4.

Nadere informatie

Plusklas PWA Beusichem

Plusklas PWA Beusichem Plusklas PWA Beusichem Beleidsnotitie juni 2017 1 Inhoud Inleiding 3 Aanleiding tot het vormen van een plusklas 3 Doel van de plusklas 4 Doelgroep en toelating 4 Organisatie en werkwijze plusklas 5 De

Nadere informatie

Dit artikel is gepubliceerd op de website van Slim! Digitaal 1 oktober 2006

Dit artikel is gepubliceerd op de website van Slim! Digitaal 1 oktober 2006 Handig en verstandig Hulp van ouders op school Marlène Rebel en Lucinda Vos Gedifferentieerd onderwijs aan (hoog)begaafde kinderen is nog lang niet op alle scholen vanzelfsprekend. In 1999 werden wij door

Nadere informatie

Introduceren thema 80 jarige oorlog. Thema: 80 jarige oorlog. centraal: 2. Maak een nieuw eigentijds volkslied.

Introduceren thema 80 jarige oorlog. Thema: 80 jarige oorlog. centraal: 2. Maak een nieuw eigentijds volkslied. Geschiedenis 80 jarige oorlog Omschrijving van de opdracht: Introductie Thema: 80 jarige oorlog In dit thema staan de volgende hogere orde denkvragen centraal: 1. Hoe zou Nederland eruit zien als Nederland

Nadere informatie

Toezeggingen. en Pork) en de gemeente Vlagtwedde/O2SV (De Clockeslach, De Klimop, De Vlinder, Op d Esch, Plaggenborg en Willem Lodewijck).

Toezeggingen. en Pork) en de gemeente Vlagtwedde/O2SV (De Clockeslach, De Klimop, De Vlinder, Op d Esch, Plaggenborg en Willem Lodewijck). Toezeggingen Aan: Raadsleden CC: Leden van het college, DT, Manager afdeling Samenleving Van: College van burgemeester en wethouders Opsteller: Marion Prins, beleidsmedewerker Onderwijs Datum: 17 september

Nadere informatie

Begeleiding van leerlingen

Begeleiding van leerlingen Begeleiding van leerlingen Doel Voorbeelden aanreiken van de wijze waarop begeleiding vorm kan krijgen. Soort instrument Voorbeelden Te gebruiken in de fase Uitvoeren Beoogde activiteit in de school Het

Nadere informatie

Onderwijskundig jaarplan

Onderwijskundig jaarplan Onderwijskundig jaarplan 2017-2018 Cluster Oudenbosch, Zegge, Bosschenhoofd Cluster Oudenbosch, Zegge, Bosschenhoofd maakt deel uit van: Onderwijskundig jaarplan Jaar 2017-2018 Cluster Oudenbosch, Zegge,

Nadere informatie

Reflecteren met kinderen; leren door vragen Yvonne Kleefkens en José van Loo

Reflecteren met kinderen; leren door vragen Yvonne Kleefkens en José van Loo Reflecteren met kinderen; leren door vragen Yvonne Kleefkens en José van Loo Jonge kinderen denken graag na over de wereld. Dat uit zich al heel vroeg in bijvoorbeeld de vragen die ze stellen: waarom,

Nadere informatie

Stap 1 Doelen vaststellen

Stap 1 Doelen vaststellen Stap 1 Doelen vaststellen! Lesdoelen staan altijd in relatie tot langere termijn doelen. Zorg dat je de leerlijn of opbouw van doelen op schoolniveau helder hebt! Groepsdoelen staan altijd in relatie tot

Nadere informatie

DE PLUSBUS. Informatiebrochure voor ouders

DE PLUSBUS. Informatiebrochure voor ouders Informatiebrochure voor ouders DE PLUSBUS In deze brochure vindt u algemene & praktische informatie over de plusklas De Plusbus. De Plusbus is onderdeel van Stichting Palludara. Inhoud Hoogbegaafd, nou

Nadere informatie

Introduceren thema Voeding en Bewegen. Wat doe je als leerkracht? Omschrijving van de opdracht: Thema: Voeding en bewegen

Introduceren thema Voeding en Bewegen. Wat doe je als leerkracht? Omschrijving van de opdracht: Thema: Voeding en bewegen Natuur & Techniek Mijn lijf: Voeding en bewegen Omschrijving van de opdracht: Introductie Thema: Voeding en bewegen In dit thema staan de volgende hogere orde denkvragen centraal rondom voeding en bewegen:

Nadere informatie

Plan van aanpak horizon verbreden Zuid-Afrika

Plan van aanpak horizon verbreden Zuid-Afrika Plan van aanpak horizon verbreden Zuid-Afrika Welk gebied heb je gekozen? Het gekozen thema voor horizon verbreden is Zuid-Afrika. Ik ben zelf 4 keer in Zuid-Afrika geweest voor vrijwilligerswerk en ga

Nadere informatie

ONDERWIJSONTWIKKELING - ACTIVERENDE DIDACTIEK

ONDERWIJSONTWIKKELING - ACTIVERENDE DIDACTIEK ONDERWIJSONTWIKKELING - ACTIVERENDE DIDACTIEK Iedereen heeft er de mond van vol: Het beste uit de leerling halen Recht doen aan verschillen van leerlingen Naast kennis en vaardigheden, aandacht voor het

Nadere informatie

BELEIDSPLAN PLUSKLAS

BELEIDSPLAN PLUSKLAS BELEIDSPLAN PLUSKLAS Voor leerlingen die meer kunnen ontdekken OBS HET GROENE HART Januari 2012 BELEIDSPLAN PLUSKLAS Voor leerlingen die meer kunnen ontdekken Inleiding Gedurende de hele basisschool leggen

Nadere informatie

Kijk eens naar je eigen praktijk. Hoe en waar raakt onderzoekend leren aan jouw onderwijssituatie?

Kijk eens naar je eigen praktijk. Hoe en waar raakt onderzoekend leren aan jouw onderwijssituatie? Onderzoekend leren; kansen voor uitdagend onderwijs aan excellente Dr. Marieke Peeters, projectmanager Wetenschapsknooppunt Radboud Universiteit WKRU Onderzoekend leren geeft hoogbegaafde de kans om de

Nadere informatie

Introduceren thema Broeikaseffect. Startopdracht. gekeken. http://bit.ly/1vqs19u. Thema: Broeikaseffect. laten stoppen? centraal:

Introduceren thema Broeikaseffect. Startopdracht. gekeken. http://bit.ly/1vqs19u. Thema: Broeikaseffect. laten stoppen? centraal: Natuur & Techniek het broeikaseffect Omschrijving van de opdracht: Introductie Thema: Broeikaseffect In deze les staan de volgende hogere- orde denkvragen centraal: 1. Hoe zou je het broeikaseffect kunnen

Nadere informatie

(Hoog)begaafde protocol OBS Prins Claus

(Hoog)begaafde protocol OBS Prins Claus (Hoog)begaafde protocol OBS Prins Claus Linschoten juli 2017 Inhoudsopgave Inhoudsopgave... 2 Inleiding... 3 Visie... 3 Doelgroep... 3 Signaleren... 4 Onderpresteerders... 4 Onderwijsbehoeften... 4 Begeleiding...

Nadere informatie

HUISWERK IN SINT-JANS-MOLENBEEK 21 SEPTEMBER 2010 YVAN AMEYE

HUISWERK IN SINT-JANS-MOLENBEEK 21 SEPTEMBER 2010 YVAN AMEYE HUISWERK IN SINT-JANS-MOLENBEEK 21 SEPTEMBER 2010 YVAN AMEYE Elke school geeft huiswerk Huiswerk roept heel wat vragen op: Is huiswerk zinvol? Wat wordt er verwacht van kind en ouder? Wat mag er van de

Nadere informatie

Beleid (hoog)begaafdheid. Hoe gaan we om met begaafde en hoogbegaafde kinderen op De Krommen Hoek

Beleid (hoog)begaafdheid. Hoe gaan we om met begaafde en hoogbegaafde kinderen op De Krommen Hoek Beleid (hoog)begaafdheid Hoe gaan we om met begaafde en hoogbegaafde kinderen op De Krommen Hoek Uitgangspunt missie en visie n Het onderwijs wordt zodanig ingericht dat de leerlingen een ononderbroken

Nadere informatie

Tweede wereldoorlog:

Tweede wereldoorlog: geschiedenis Tweede wereldoorlog: Auto s en wegen Omschrijving van de opdracht: Wat doe je als leerkracht? Introductie Thema: Tweede Wereldoorlog: auto s en wegen Introduceren thema Tweede Wereldoorlog:

Nadere informatie

De leerkracht en het talentvolle kind. Symposium Passend onderwijs en Hoogbegaafdheid 20 november 2013

De leerkracht en het talentvolle kind. Symposium Passend onderwijs en Hoogbegaafdheid 20 november 2013 De leerkracht en het talentvolle kind. Symposium Passend onderwijs en Hoogbegaafdheid 20 november 2013 Welk kind mag bij u in de klas? Kind 1 Kind 2 Typering van een hoogbegaafde 1 Snelle slimme denker,

Nadere informatie

KIJK OP TALENT TOPONDERWIJS MET PART-TIME P. DaVinci Eemland is het expertisecentrum voor hoogbegaafde leerlingen uit de regio Eemland en ressorteert

KIJK OP TALENT TOPONDERWIJS MET PART-TIME P. DaVinci Eemland is het expertisecentrum voor hoogbegaafde leerlingen uit de regio Eemland en ressorteert T-TIM KIJK O TALNT TOONDRWIJS MT DaVinci emland is het expertisecentrum voor hoogbegaafde leerlingen uit de regio emland en ressorteert onder Stichting Meerkring. Dit is het openbaar onderwijs in Amerfoort.

Nadere informatie

Onderwijstechnieken.nl. Opbrengstgericht Werken zonder Groepsplan? Dat Kan!

Onderwijstechnieken.nl. Opbrengstgericht Werken zonder Groepsplan? Dat Kan! Opbrengstgericht Werken zonder Groepsplan? Dat Kan! 1 Inhoudsopgave: Voorwoord pagina 3 Inleiding pagina 4 Hoofdstuk 1 Hoe een middel een doel werd pagina 5 Hoofdstuk 2 Waar het eigenlijk om gaat pagina

Nadere informatie

TEVREDENHEIDSONDERZOEK

TEVREDENHEIDSONDERZOEK verslag van het TEVREDENHEIDSONDERZOEK afgenomen in NOVEMBER 2014 Inleiding Eén keer in de twee jaar wordt er een tevredenheidsonderzoek gehouden. Ouders, leerlingen van groep 5, 6, 7 en 8 en personeelsleden

Nadere informatie

Nieuwsbrief voor Talentontwikkeling in de Onderwijspraktijk (nummer 3, 28 oktober 2013)

Nieuwsbrief voor Talentontwikkeling in de Onderwijspraktijk (nummer 3, 28 oktober 2013) Nieuwsbrief voor Talentontwikkeling in de Onderwijspraktijk (nummer 3, 28 oktober 2013) Inhoud: Bij dit derde nummer Bij dit derde nummer Samenvatting jaarverslag werkgroep Enthousiast zijn we dit schooljaar

Nadere informatie

Beleid VPCO - Plusklas

Beleid VPCO - Plusklas Beleid VPCO - Plusklas Versie 24-09- 2015 07 Inleiding Beide scholen van VPCO Rhenen hebben hun eigen Beleidsplan Meerbegaafdheid. Dit document is een bijlage bij deze school-specifieke beleidsplannen

Nadere informatie

Plusmaterialen in taalmethodes

Plusmaterialen in taalmethodes GEREED SCHAP In de rubriek Gereedschap bespreken verschillende experts elke maand een (les)methode Plusmaterialen in taalmethodes De nieuwe generatie taalmethodes heeft expliciete aandacht voor het taalonderwijs

Nadere informatie

Vragenlijst leerlingen Eureka! Oberon & Eureka!, januari 2012

Vragenlijst leerlingen Eureka! Oberon & Eureka!, januari 2012 Vragenlijst leerlingen Eureka! Oberon & Eureka!, januari 2012 Toelichting Beste leerling, Jij zit in de Eureka!-klas. We zijn benieuwd naar jouw mening. Die kun je geven in deze vragenlijst. Die bestaat

Nadere informatie

Omdat elk kind telt en groeit met plezier ; dat is de titel van het strategisch beleidsplan 2013-2018 van onze Stichting Proo.

Omdat elk kind telt en groeit met plezier ; dat is de titel van het strategisch beleidsplan 2013-2018 van onze Stichting Proo. Jaarplan 2013-2014 VOORWOORD Omdat elk kind telt en groeit met plezier ; dat is de titel van het strategisch beleidsplan 2013-2018 van onze Stichting Proo. Met die titel dagen wij onszelf uit en ieder

Nadere informatie

Herinrichting Schoolplein mavo 3

Herinrichting Schoolplein mavo 3 Herinrichting Schoolplein mavo 3 Pagina 1 van 7 Inleiding Binnenkort ga je aan de slag met het project Herinrichting van het schoolplein. Alle leerlingen van het derde leerjaar gaan ervoor zorgen dat ons

Nadere informatie

Professionaliseren van de didactische aanpak van het informatievaardighedenonderwijs

Professionaliseren van de didactische aanpak van het informatievaardighedenonderwijs Professionaliseren van de didactische aanpak van het informatievaardighedenonderwijs Angelique van het Kaar Risbo Erasmus Universiteit Rotterdam 7 november 2012 Overzicht onderwerpen Training Didactische

Nadere informatie

Schooljaarplan 2015-2016 Koning Willem-Alexander

Schooljaarplan 2015-2016 Koning Willem-Alexander Schooljaarplan -2016 Koning Willem-Alexander 1 e kolom: (S.)ignaal, (M.)eetbaar, (A.)cceptabel, 2 e kolom (R.)ealisatie, (T.)ijd Onderwerp (S.M.A.) Datum agendapunt (R.T.) Klaar? (T) Borging VCPO-NG scholen

Nadere informatie

eigen woonplaats Oorlog: geschiedenis in de geschiedenis monumenten hebben te maken met oorlogen? Welke oorlogen

eigen woonplaats Oorlog: geschiedenis in de geschiedenis monumenten hebben te maken met oorlogen? Welke oorlogen geschiedenis Oorlog: geschiedenis in de eigen woonplaats Omschrijving van de opdracht: Wat doe je als leerkracht? Introductie Thema: Oorlog: geschiedenis in de eigen woonplaats Introduceren thema Oorlog:

Nadere informatie

Roadmap Les voor de toekomst Weten wat je moet doen als je niet weet wat je moet doen.

Roadmap Les voor de toekomst Weten wat je moet doen als je niet weet wat je moet doen. Roadmap Les voor de toekomst Weten wat je moet doen als je niet weet wat je moet doen. Auteur: Guus Geisen, irisz Inleiding Deze uitwerking is een suggestie voor verschillende lessen rondom duurzaamheid.

Nadere informatie

Begaafde leerlingen komen er vanzelf... Implementatie van een verandering van de pedagogische beroepspraktijk op basis van praktijkgericht onderzoek.

Begaafde leerlingen komen er vanzelf... Implementatie van een verandering van de pedagogische beroepspraktijk op basis van praktijkgericht onderzoek. Begaafde leerlingen komen er vanzelf... toch? Implementatie van een verandering van de pedagogische beroepspraktijk op basis van praktijkgericht onderzoek. Teambijeenkomsten Anneke Gielis Begaafde leerlingen

Nadere informatie

Het flexibel inzetten van de taalmethode heeft te maken met de functie van taal.

Het flexibel inzetten van de taalmethode heeft te maken met de functie van taal. Taal: vakspecifieke toelichting en tips Taalverwerving en -onderwijs verlopen als het ware in cirkels: het gaat vaak om dezelfde inhouden, maar de complexiteit en de mate van beheersing nemen toe. Anders

Nadere informatie

opbrengstgericht werken in en door de sectie Met leerlingen reflecteren op de (gemaakte) toets

opbrengstgericht werken in en door de sectie Met leerlingen reflecteren op de (gemaakte) toets opbrengstgericht werken in en door de sectie Met leerlingen reflecteren op de (gemaakte) toets APS en KPC-groep Colofon Deze uitgave maakt onderdeel uit van de publicatie Opbrengstgericht werkin in en

Nadere informatie

Opbrengsten van CNV thema onderwijsdag 20 april 2016 Masterclass leerstrategieën door Karin Nijman & Inge Verstraete

Opbrengsten van CNV thema onderwijsdag 20 april 2016 Masterclass leerstrategieën door Karin Nijman & Inge Verstraete 10 werkvormen om het denken te activeren Goede metacognitieve vaardigheden worden gezien als een voorspeller van succesvol leren. Door expliciet aandacht te besteden aan denkvaardigheden, stimuleer je

Nadere informatie

praktijk Vorming van creativiteit

praktijk Vorming van creativiteit praktijk Vorming van creativiteit Creatief bezig zijn is niet synoniem met tekenen, schilderen of een andere kunstzinnige bezigheid. Creativiteit behelst het vormen van originele ideeën en die weergeven

Nadere informatie

Het toepassen van differentiatie

Het toepassen van differentiatie SPECIAL REKENEN Afstemmen op onderwijsbehoeften Differentiëren in rekenonderwijs De rekenmethode geeft vaak suggesties voor verwerking op meerdere niveaus. Wat kun je als leerkracht zelf doen om je onderwijs

Nadere informatie

FOTO'S: VINCENT VAN DEN HOOGEN. Van visievorming tot invoering. Rekenmethode kiezen en implementeren

FOTO'S: VINCENT VAN DEN HOOGEN. Van visievorming tot invoering. Rekenmethode kiezen en implementeren FOTO'S: VINCENT VAN DEN HOOGEN Van visievorming tot invoering Rekenmethode kiezen en implementeren 6 SPECIAL REKENEN Wist je dat het moment waarop je het eerste boek pakt uit een zichtzending van een nieuwe

Nadere informatie

Een stimulans voor begrijpend lezen

Een stimulans voor begrijpend lezen Taal Onderzoek in de school Een stimulans voor begrijpend lezen Veel basisscholen kampen met tegenvallende resultaten bij begrijpend lezen. Hoe kunnen de resultaten verbeterd worden? Wat is hierbij je

Nadere informatie

Waarom Wetenschap en Techniek W&T2015

Waarom Wetenschap en Techniek W&T2015 Waarom Wetenschap en Techniek W&T2015 In het leven van alle dag speelt Wetenschap en Techniek (W&T) een grote rol. We staan er vaak maar weinig bij stil, maar zonder de vele uitvindingen in de wereld van

Nadere informatie

Weergave van digitaal assessment project Go or no go

Weergave van digitaal assessment project Go or no go Weergave van digitaal assessment project Go or no go log uit beelen, chantal - PABO Terug naar overzicht Persoonlijke gegevens en omstandigheden Studentennummer Roepnaam Tussenvoegsel Achternaam Adres

Nadere informatie

Leerling volgen in hun ontwikkeling vanaf groep 1

Leerling volgen in hun ontwikkeling vanaf groep 1 Leerling volgen in hun ontwikkeling vanaf groep 1 SLO nationaal expertisecentrum leerplanontwikkeling Middagconferentie 25 mei Versnellen & Verrijken Yvonne Janssen Doelen workshop Bewustwording van complexiteit

Nadere informatie

Verslag van dataverzameling in functie van het onderzoek van de NTU naar het schrijfleven van leerlingen

Verslag van dataverzameling in functie van het onderzoek van de NTU naar het schrijfleven van leerlingen Verslag van dataverzameling in functie van het onderzoek van de NTU naar het schrijfleven van leerlingen Data verzameld in de derde graad van de basisschool en verslag opgesteld door Amber Van Geit Opleiding:

Nadere informatie

Takenblad Plusklas Ontdekken Periode 2 : Herfstvakantie tot kerstvakantie. Opdracht: Spoorzoekers Van wie is die vingerafdruk?

Takenblad Plusklas Ontdekken Periode 2 : Herfstvakantie tot kerstvakantie. Opdracht: Spoorzoekers Van wie is die vingerafdruk? Takenblad Plusklas Ontdekken Periode 2 : Herfstvakantie tot kerstvakantie Naam : Wat is de bedoeling? Opdracht: Spoorzoekers Van wie is die vingerafdruk? Er is een misdaad gepleegd! Een dief heeft de computer

Nadere informatie

Samenwerking. Betrokkenheid

Samenwerking. Betrokkenheid De Missie Het Spectrum is een openbare school met een onderwijsaanbod van hoge kwaliteit. We bieden het kind betekenisvol onderwijs in een veilige omgeving. In een samenwerking tussen kind, ouders en school

Nadere informatie

Rubrics voor de algemene vaardigheden - invulblad. 1. Zelfstandig leren Het kunnen sturen van het leerproces en daarop reflecteren.

Rubrics voor de algemene vaardigheden - invulblad. 1. Zelfstandig leren Het kunnen sturen van het leerproces en daarop reflecteren. ingevuld door :. Zelfstandig leren Het kunnen sturen van het leerproces en daarop reflecteren Aanpak kiezen en planning maken Ik verdiep me in een opdracht zodat ik overzicht heb. Ik kan een passende aanpak

Nadere informatie

Protocol Plusklas. Aanleiding

Protocol Plusklas. Aanleiding Protocol Plusklas Aanleiding In het schooljaar 2014-2015 heeft BBS Antonius zich tot doel gesteld een schoolbreed aanbod te bieden voor een leeftijdsheterogene groep meer- en hoogbegaafde leerlingen. Met

Nadere informatie

Ruimte voor Talent in Gelderland Professionaliseringstrajecten Excellentie, Wetenschap en Techniek

Ruimte voor Talent in Gelderland Professionaliseringstrajecten Excellentie, Wetenschap en Techniek Ruimte voor Talent in Gelderland Professionaliseringstrajecten Excellentie, Wetenschap en Techniek - Staat talentherkenning en ontwikkeling bij u op school de komende jaren op de agenda? - Wilt u een rijke

Nadere informatie

HOERA, een meisje Ondertitel: Analyseren

HOERA, een meisje Ondertitel: Analyseren HOERA, een meisje Ondertitel: Analyseren 1. Inleiding Aan de hand van een concept cartoon verdiepen leerlingen zich in de vraag hoe het komt dat een meisje een meisje is. Een concept cartoon is een visuele

Nadere informatie

Stichtse Vrije School

Stichtse Vrije School Studiewijzer Eindwerkstuk Stichtse Vrije School Klas 11A / 11B Schooljaar 2014-2015 Algemeen Je sluit je vrijeschooltijd af door een eindwerkstuk te maken. Je bent vrij in de keuze van de vorm en inhoud

Nadere informatie

opbrengstgericht werken in en door de sectie Scan voor de sectie

opbrengstgericht werken in en door de sectie Scan voor de sectie opbrengstgericht werken in en door de sectie Scan voor de sectie APS en KPC-groep Colofon Deze uitgave maakt onderdeel uit van de publicatie Opbrengstgericht werkin in en door de sectie. Deze publicatie

Nadere informatie

Activiteiten van excellente leerlingen leiden tot extra opbrengsten voor de hele klas

Activiteiten van excellente leerlingen leiden tot extra opbrengsten voor de hele klas Activiteiten van excellente leerlingen leiden tot extra opbrengsten voor de hele klas De uitdager van de maand Anna Hotze en Edith Louman a.hotze@ipabo.nl e.louman@ipabo.nl Nemo, 14 mei 2014 Outline Introductie:

Nadere informatie

versie okt 2017 protocol aanpak plusleerlingen

versie okt 2017 protocol aanpak plusleerlingen protocol aanpak plusleerlingen 1 Inhoud 1 Inleiding... 3 2 Aanpak plus-leerlingen... 3 2.1 Het menu voor alle plusgroep-leerlingen.... 3 2.2 Het menu voor de plusklas leerlingen... 4 3 en verrijken Rekenen,

Nadere informatie

Dé digitale leeromgeving voor meer- en hoog- begaafde leerlingen. Maak nu kennis met Acadin! Gratis 6 weken op proef

Dé digitale leeromgeving voor meer- en hoog- begaafde leerlingen. Maak nu kennis met Acadin! Gratis 6 weken op proef Dé digitale leeromgeving voor meer- en hoog- begaafde leerlingen Maak nu kennis met Acadin! Gratis 6 weken op proef Acadin daagt leerlingen uit! Acadin is dé digitale leeromgeving voor de meer- en hoogbegaafde

Nadere informatie

Ontwikkelingsgericht onderwijs

Ontwikkelingsgericht onderwijs Ontwikkelingsgericht onderwijs Leren op de John F. Kennedyschool De basisschool van onze zoon, de John F. Kennedyschool te Zutphen, is dit schooljaar begonnen met een nieuwe manier van werken. Ze zijn

Nadere informatie

Mocht u na het lezen van de informatie nog vragen hebben, dan kunt u ons op woensdag bereiken op Het Koloriet Patrijsstraat 4 tel.

Mocht u na het lezen van de informatie nog vragen hebben, dan kunt u ons op woensdag bereiken op Het Koloriet Patrijsstraat 4 tel. In dit boekje vindt u informatie over de plusklas. Zo worden o.a. de lessen die in de plusklas gegeven worden, kort beschreven. Ook is de kalender voor de komende periode toegevoegd. Hierop staan de lesdata

Nadere informatie

Stimulerend signaleren

Stimulerend signaleren Stimulerend signaleren SLO nationaal expertisecentrum leerplanontwikkeling Desirée Houkema /thema/stimulerend signaleren Talenten worden zichtbaar als ze gestimuleerd worden productief Dabrowski: overexcitabilities

Nadere informatie

Leergebied Overstijgend Onderwijs in de VMBO stroom (versie juni 2018)

Leergebied Overstijgend Onderwijs in de VMBO stroom (versie juni 2018) Leergebied Overstijgend Onderwijs in de VMBO stroom (versie juni 2018) In de VMBO stroom van het ACL wordt sinds het schooljaar 2016-2017 expliciet aandacht besteed aan de leergebied overstijgende (LGO)

Nadere informatie

Afstemmen van het schoolmeubilair

Afstemmen van het schoolmeubilair De rol van de school en de leerkracht Afstemmen van het schoolmeubilair Kinderen op reguliere basisscholen brengen een groot deel van hun schooldag zittend door. Het afstemmen van het schoolmeubilair op

Nadere informatie

Plan van aanpak: werken met Acadin in je eigen groep en je school

Plan van aanpak: werken met Acadin in je eigen groep en je school Plan van aanpak: werken met Acadin in je eigen groep en je school Inleiding Je wilt gaan werken met Acadin. Het is aan te raden direct met een collega samen te werken. Ook is het goed Acadin als thema

Nadere informatie

Cynthia A.M. Slomp I.S.M. Brede School Emmen

Cynthia A.M. Slomp I.S.M. Brede School Emmen Cynthia A.M. Slomp I.S.M. Brede School Emmen De doelstelling van Sociaal Weerbaar is het versterken van de sociale weerbaarheid van kinderen, binnenschools binnenschools maar ook buiten de school. Weerbaarheid

Nadere informatie

werkblad Scheldeberoep verkennen Veel beroepen hebben met de Schelde te maken. Welk beroep zou jij verder willen verkennen?

werkblad Scheldeberoep verkennen Veel beroepen hebben met de Schelde te maken. Welk beroep zou jij verder willen verkennen? werkblad Scheldeberoep verkennen Veel beroepen hebben met de Schelde te maken. Welk beroep zou jij verder willen verkennen? Noteer ook 2 reservekeuzen: 1. 2. 1. Wat weet je al van dit beroep? Schrijf het

Nadere informatie

Beleid voorsprongleerlingen/excellente leerlingen Juni 2014

Beleid voorsprongleerlingen/excellente leerlingen Juni 2014 Beleid voorsprongleerlingen/excellente leerlingen Juni 2014 Inhoudsopgave: 1. Inleiding 2. Doelgroep:2.1. Wat zijn excellente leerlingen 2.2 Definitie die we hanteren 2.3 Excellente leerlingen in de schoolpraktijk

Nadere informatie

Zelfreflectie meetinstrument Ondernemende houding studenten Z&W

Zelfreflectie meetinstrument Ondernemende houding studenten Z&W Zelfreflectie meetinstrument Ondernemende houding studenten Z&W 1 Naam student: Studentnummer: Datum: Naam leercoach: Inleiding Voor jou ligt het meetinstrument ondernemende houding. Met dit meetinstrument

Nadere informatie

Opbrengstgericht omgaan met verschillen. Bijeenkomst 4 Onderwijsbehoeften en differentiatievormen: differentiatie bij verwerking

Opbrengstgericht omgaan met verschillen. Bijeenkomst 4 Onderwijsbehoeften en differentiatievormen: differentiatie bij verwerking Opbrengstgericht omgaan met verschillen Bijeenkomst 4 Onderwijsbehoeften en differentiatievormen: differentiatie bij verwerking Programma Doelen en programma toelichten Terugblik op huiswerkopdracht Een

Nadere informatie

Voorwoord en doel van dit document

Voorwoord en doel van dit document Inhoud Voorwoord en doel van dit document 1 2 Inleiding 3 4 (Hoog)Begaafdheid, een beschrijving 5 6 7 Profielen van hoogbegaafde leerlingen 1. 2. 8 3. 4. 5. 6. 9 Risico s voor hoogbegaafde leerlingen in

Nadere informatie

Met ingang van het schooljaar hanteert de Vosseschans structureel beleid rond het omgaan met hoogbegaafdheid.

Met ingang van het schooljaar hanteert de Vosseschans structureel beleid rond het omgaan met hoogbegaafdheid. Beleid rond begaafdheid voor leerlingen van De Vosseschans Met ingang van het schooljaar 2009-2010 hanteert de Vosseschans structureel beleid rond het omgaan met hoogbegaafdheid. Dit wil niet zeggen dat

Nadere informatie

Hoe volgt en begeleidt Montessori-Zuid de leerlingen?

Hoe volgt en begeleidt Montessori-Zuid de leerlingen? Hoe volgt en begeleidt Montessori-Zuid de leerlingen? Opbrengstgericht onderwijs, een verzamelnaam voor het doelgericht werken aan het optimaliseren van leerlingprestaties. systeem van effectieve schoolontwikkeling

Nadere informatie

Jaarplan o.b.s. De Boomhut

Jaarplan o.b.s. De Boomhut Jaarplan o.b.s. De Boomhut 2017-2018 Inleiding Elk jaar stellen wij als team van o.b.s. De Boomhut gezamenlijk een jaarplan op. Vanuit de evaluatie van het vorige jaarplan, gekoppeld aan de strategische

Nadere informatie

Basisarrangement begaafdheid deelregio Rheden Rozendaal

Basisarrangement begaafdheid deelregio Rheden Rozendaal Basisarrangement begaafdheid deelregio Rheden Rozendaal Uitgangspunten Het uitgangspunt van het onderwijs aan (hoog)begaafde leerlingen is dat de leerlingen zich in de zone van naaste ontwikkeling positief

Nadere informatie