AFSTUDEERONDERZOEK DAG/DAV 4/VO 2. Studiejaar

Transcriptie

1 INSTITUUT THEO THIJSSEN AFSTUDEERONDERZOEK DAG/DAV 4/VO 2 Studiejaar Osiriscodes: DAG ITT-UTRECHT DAG ITT-AMERSFOORT DAV ITT-UTRECHT VO ITT-UTRECHT OTO4-AFST2-16

2 Inhoudsopgave Inhoudsopgave Inleiding Verantwoording Het afstudeeronderzoek Leerdoelen, kern- en deeltaken en kennisbasis Aandachtspunten bij het opzetten en uitvoeren van het onderzoek Organisatie van de cursus Literatuur Studiebelasting Toetsing en Beoordeling Literatuurlijst Bijlage 1: Beoordelingscriteria

3 1. Inleiding De afstudeerstage van de opleiding Leerkracht Basisonderwijs aan het ITT (DAG en DAV) in Utrecht en Amersfoort omvat 30 EC, onderverdeeld in drie componenten: 1. Planning en Verantwoording Eindstage 5 EC 2. Onderzoek 10 EC 3. Eindstage & Eindassessment 15 EC Deze handleiding betreft de tweede component van de afstudeerfase: het Onderzoek. Een startbekwaam leerkracht basisonderwijs is in staat om zijn/haar eigen onderwijspraktijk kritisch te volgen en waar nodig zijn/haar handelen bij te stellen op basis van nieuwe inzichten. Daarom is er voor gekozen om in onze opleiding praktijkonderzoek een plek te geven. Onder praktijkonderzoek verstaan we in het kader van dit afstuderen: het onderzoeken van de stagepraktijk met het oogmerk de mogelijkheden van het eigen handelen of de onderwijspraktijk te verkennen, te verbeteren, te innoveren. Dit wordt het afstudeeronderzoek genoemd. Met deze handleiding willen we je handvatten geven voor de uitvoering van dit onderzoek. 2. Verantwoording Met het voldoende afsluiten van deze onderwijseenheid toon je aan dat je op HBO-niveau functioneert. Dit HBO-niveau is vastgelegd in de Dublin-descriptoren, die op Europees niveau zijn vastgelegd ( Hieronder beschrijven we de indicatoren waarop binnen deze afstudeereenheid het accent ligt. De student: - signaleert en onderzoekt een verlegenheidssituatie (Harinck, 2013) die betrekking heeft op de eigen leerdoelen van de afstudeerstage of het pedagogisch klimaat en vertaalt de resultaten hiervan naar een bijdrage aan het beroep (DD kennis & inzicht, oordeel); - formuleert naar aanleiding van de gekozen verlegenheidssituatie een onderzoeksvraag, verzamelt en analyseert data en vertaalt de uitkomsten naar een bijdrage aan het beroep (DD kennis & inzicht, oordeel); - beoordeelt resultaten van recent (wetenschappelijk) onderzoek, in relatie tot de geformuleerde onderzoeksvraag op waarde, belang en toepasbaarheid voor het eigen onderzoek (DD toepassen kennis en inzicht); - analyseert de verkregen data (DD toepassen kennis en inzicht); - interpreteert de gevonden onderzoeksresultaten met als doel een oordeel te vormen dat mede gebaseerd is op een afweging van relevante sociaalmaatschappelijke, wetenschappelijke of ethische aspecten (DD oordeelsvorming); - schrijft een onderzoeksverslag waarin voor vakgenoten duidelijk wordt wat de resultaten zijn van het onderzoek en wat de bijdrage ervan is voor het functioneren als leerkracht basisonderwijs (DD communicatie); - presenteert het onderzoeksverslag aan (betrokken personen in) de praktijkschool (DD communicatie); - reflecteert op het eigen handelen in de uitvoering van het onderzoek, met als doel zijn eigen professionele ontwikkeling te bevorderen (DD leervaardigheden). 3

4 3. Het afstudeeronderzoek Het onderdeel AFST2 is het afstudeeronderzoek van de opleiding. Dit afstudeeronderzoek is een praktijkonderzoek. In het kader van het afstudeeronderzoek wordt hier onder verstaan, het systematisch onderzoeken van de eigen praktijksituatie door de direct betrokkenen, met de uitdrukkelijke bedoeling de kwaliteit van het handelen in die situatie te verbeteren vanuit een gefundeerd inzicht in die situatie. Als je dit vertaalt naar het afstudeeronderzoek betekent dit dat je met het onderzoek jouw inzicht in, en greep op de dagelijkse beroepssituatie vergroot. Met het afstudeeronderzoek toon je aan dat je zelfstandig de onderzoekscyclus kan doorlopen. Dit wordt gezien als een belangrijke HBO-kwalificatie. Je gaat eerst op zoek naar de verlegenheidssituatie. Deze heeft te maken met één van de door jou gekozen professionele leerdoelen, gericht op het verwerven van startbekwaamheid of het verbeteren van het pedagogisch klimaat. In het eerste hoorcollege zullen een aantal mogelijke onderwerpen besproken worden. Als het onderwerp vastgesteld is ga je de verlegenheidssituatie met betrekking tot het door jou gekozen professionele leerdoel of het verbeteren van het pedagogisch klimaat formuleren. Wanneer je het onderwerp vastgesteld hebt, begin je met te lezen wat er al over het onderwerp van je keuze geschreven is. Aan literatuur kun je houvast ontlenen bij het uitwerken van de probleemstelling, het kiezen en meten van begrippen en variabelen, en het interpreteren van uitkomsten (Stokking, 2015, p. 9). Op basis van de gevonden verlegenheidssituatie formuleer je een voorlopige vraagstelling: de onderzoeksvraag waarop je met het onderzoek een antwoord wilt vinden. Op de HUbl afstudeersite (09: Bijlagen, bijlage 1) is het document Probleemstelling te vinden. Dit document biedt een verheldering rondom de termen probleemstelling, doelstelling, context en vraagstelling. Als je de onderzoeksvraag geformuleerd hebt, vraag je aan de praktijkbegeleider van je stageschool en je twinmate * feedback op je onderzoeksvraag. Op basis van die feedback stel je de onderzoeksvraag eventueel bij. En dan? De eerste stap is het aanmaken van een logboek waarin je het proces van het onderzoek doen gaat bijhouden en zo alle beslissingen die je gedurende dat traject hebt genomen inzichtelijk maakt. Op de HUbl afstudeersite (09: Bijlagen, bijlage 4) is in het document Logboek nog aanvullende informatie hierover te vinden. Voor je met het verzamelen van data start, maak je een opzet (zie Hubl afstudeersite , 03, 04 en 05 Onderzoeksopzet: Inleiding, Theoretisch kader en Onderzoeksmethode). Hierin verwoord je wat je wil gaan onderzoeken en hoe je dat wil gaan doen. De eerste vier hoofdstukken van het boek Basisprincipes praktijkonderzoek van Harinck (2013) geven je hiervoor structuur. De planformulier A en B (HUbl Afstudeersite , 09: Bijlagen, bijlage 2 en 3) liggen aan de basis van de opzet (fase 1). Het doel van het maken van een onderzoeksopzet is om je te helpen je onderzoek van te voren te structureren en mogelijke problemen die bij het onderzoek kunnen spelen, vooraf te identificeren, zodat je bij de uitvoering van het onderzoek niet voor verrassingen komt te staan. In hoofdstuk 8.4 van Harinck (2013) is in een stroomdiagram het hele basismodel praktijkonderzoek uitgewerkt, inclusief momenten waarop je feedback vraagt (zie p. 195, Harinck, 2013). Fase 1; De tekst die je in deze eerste fase schrijft wordt niet door de onderzoeksbegeleider van feedback voorzien maar is onderwerp van gesprek in een groepsbijeenkomst met je leerteam en onderzoeksbegeleider. Je oefent jezelf, bij het schrijven van de tekst van fase 1, in het zakelijk formuleren met betrekking tot je onderzoeksonderwerp. De bespreking in je onderzoeksgroep/leerteam dient om je plannen aan zoveel mogelijk kritische vragen van medestudenten en je onderzoeksbegeleider te onderwerpen. Je medestudenten en je onderzoeksbegeleider fungeren bij je onderzoek namelijk als een critical friend (Deketelaere & Kelchtermans, 1996). Op grond van deze bespreking werk je je onderzoeksopzet uit (fase2). 4

5 Fase 2 resulteert in de onderzoeksopzet deze bestaat uit de volgende onderdelen van het onderzoeksverslag, zie figuur 1. De inleiding (onderdeel B), het theoretisch kader (onderdeel C) en het onderzoek (onderdeel D) inclusief, titelblad, inhoudsopgave en literatuurlijst. Als je de onderdelen hebt uitgewerkt vraag je, via winvision, eerst feedback aan je twinmate. Na verwerking hiervan wordt feedback gevraagd aan je onderzoeksbegeleider. Na het verwerken van deze feedback vraag je om een eindbeoordeling van de onderdelen B, C en D (= de onderzoeksopzet ) aan je onderzoeksbegeleider en de aan jouw groep toegewezen examinator. De namen van de examinatoren zijn te vinden op HUbl. De onderzoeksopzet wordt beoordeeld aan de hand van het beoordelingsformulier (zie de toetssite op HUbl). Let op: Voor feedback en vragen neem je contact op met je onderzoeksbegeleider. Zodra de onderzoeksopzet (toets 1: onderdeel B, C en D) met een voldoende is beoordeeld kun je het onderzoek gaan uitvoeren. Nadat je je gegevens hebt verzameld en geanalyseerd en je je conclusies hebt getrokken, schrijf je de onderdelen A, E en F van het verslag. Voeg ten slotte alle delen samen (zie figuur 1) dit is het onderzoeksverslag (toets 2) en lever dit in via winvision en vraag om een eindbeoordeling aan je onderzoeksbegeleider en examinator! Het onderzoeksverslag wordt beoordeeld met het beoordelingsformulier (zie de toetssite op HUbl). Let op: Voor feedback en vragen neem je contact op met je onderzoeksbegeleider. Titelblad Inhoudsopgave (niet facultatief) A. Samenvatting (max. 200 woorden) B. Inleiding (450 woorden) (met hierin: de context, aanleiding en ervaren probleemstelling, en ook een voorlopige vraagstelling voor het onderzoek) C. Theoretisch kader & onderzoeksvraagstelling ( woorden) (met hierin de weerslag van het literatuuronderzoek, uitmondend in de definitieve (meer uitgewerkte) vraagstelling) D. Onderzoek ( woorden) E. Resultaten ( woorden) F. Conclusie en discussie ( woorden) Literatuurlijst (conform APA richtlijnen) Bijlagen waaronder in ieder geval: de planformulieren 1 en 2 (Harinck, 2013, fig. 66, p.201) bij toets 1: de onderzoeksinstrumenten bij toets 2: de bronbestanden Maximum omvang 8000 woorden met een marge van 5%. Exclusief titelblad en bijlagen. Figuur 1: Verplichte onderdelen onderzoeksverslag 5

6 Hoofdstuk 8 van Harinck (2013) geeft je handvatten voor de uitwerking van je verslag. Het onderzoeksverslag moet zo min mogelijk in de ik-vorm geschreven worden. Harinck schrijft hierover: Wat betreft stijl: houd het zakelijk, maar niet saai. Vermijd een te persoonlijk verslag, en dus ook een overdadig gebruik van de termen ik en mijn. Het incidenteel gebruikt van deze termen kan verlevendigend werken. Al is de ervaring dat, als er één ik over de dam is, er binnen de kortste keren tien volgen (Harinck, 2010, p. 160). Op basis van de onderzoeksresultaten trek je conclusies met betrekking tot je eigen professionele ontwikkeling. Het is niet altijd mogelijk om op basis van de verkregen onderzoeksresultaten tot een advies over de oplossing van het probleem te komen dat de aanleiding voor het onderzoek vormde. Het is echter wel de bedoeling te begrijpen hoe het probleem in elkaar zit en hoe je zou kunnen handelen of welk vervolgonderzoek eventueel gewenst is. De schriftelijke neerslag van je onderzoek is je eindverslag AFST2. Dit verslag bied je (met een toelichting erop) aan je stageschool aan. In je verslag beschrijf je op welke manier je het onderzoek gaat doen of hebt gedaan. 4. Leerdoelen, kern- en deeltaken en kennisbasis Leerdoelen: De student: 1. signaleert en onderzoekt een verlegenheidssituatie (Harinck, 2013) en vertaalt de resultaten hiervan naar een bijdrage aan het beroep (DD kennis & inzicht, oordeel*); 2. formuleert naar aanleiding van een verlegenheidssituatie een onderzoeksvraag, verzamelt en analyseert data en vertaalt de uitkomsten naar een bijdrage aan het beroep (DD kennis & inzicht, oordeel*); 3. beoordeelt resultaten van recent (wetenschappelijk) onderzoek, in relatie tot de geformuleerde onderzoeksvraag op waarde, belang en toepasbaarheid voor het eigen onderzoek (DD toepassen kennis en inzicht*); 4. interpreteert de gevonden onderzoeksresultaten met als doel een oordeel te vormen dat mede gebaseerd is op een afweging van relevante sociaalmaatschappelijke, wetenschappelijke of ethische aspecten (DD oordeelsvorming*); 5. schrijft een onderzoeksverslag waarin voor vakgenoten duidelijk wordt wat de resultaten zijn van het onderzoek en wat de bijdrage ervan is voor de eigen ontwikkeling en de beroepsgroep (DD communicatie*); 6. presenteert de uitkomsten aan de praktijkopleider en eventueel andere collega s van de basisschool die betrokken zijn geweest(dd communicatie*); 7. reflecteert op het eigen handelen in de uitvoering van het onderzoek, met als doel zijn eigen professionele ontwikkeling te bevorderen (DD leervaardigheden*). * DD; Dublin descriptoren (Nederlands-Vlaamse Accreditatieorganisatie. (2004). Dublin descriptoren. Gevonden op 18 maart 2015, op ) Kern en deeltaken: 4.1 Vanuit een open houding professioneel communiceren met volwassenen, zowel individueel als groepsgewijs Communicatievaardigheden gericht inzetten, zoals een actieve luisterhouding In dialoog treden met anderen Een presentatie verzorgen in een team. 6

7 5.1 Actief omgaan met informatie en blijven ontwikkelen van eigen kennis, mede op basis van bestaand en eigen onderzoek, en deze kennis gebruiken bij visie ontwikkelen, keuzen maken en zich verantwoorden Een onderzoekscyclus doorlopen Structureren en effectief gebruiken van informatie Onderzoeksuitkomsten analyseren op relevantie Onderzoek doen naar een verlegenheidssituatie op een school Kennis uit eigen onderzoek delen binnen de school. 5.2 Leren van feedback en reflectie, zowel individueel als gezamenlijk Relaties leggen tussen praktijk, theorie Voorstellen ontwikkelen en deze inbrengen Deelnemen aan processen van collectief leren in de school. Kennisbasis (Generiek) Meijerink: C. Kwaliteit en innovatie 1. Professionele ontwikkeling 2. Praktijkgericht onderzoek 5. Aandachtspunten bij het opzetten en uitvoeren van het onderzoek Onderzoeksinstrumenten (Harinck, 2013, hoofdstuk 6) o Al bijvoegen bij de onderzoeksopzet o Instrumenten moeten voortkomen uit of (in het geval van een zelf ontwikkeld instrument) gekoppeld zijn aan de theorie o Bij voorkeur gebruik je een bestaand instrument o Per instrument aangeven welk doel het inzetten beoogt o Bij een interview moet het bronmateriaal en de transcriptie beschikbaar zijn in Winvision o Bij enquêtes moeten de ingevulde formulieren digitaal beschikbaar zijn in Winvision o Bij observaties moeten de ingevulde observatieformulieren digitaal beschikbaar zijn in Winvision Validiteit en betrouwbaarheid al in onderzoeksopzet verantwoorden (Harinck, 2013, hoofdstuk 5.4) Verhouding theoretisch kader en praktijkonderzoek o o o o In de inleiding vermeld je de theorievragen. Deze zijn o.a. bedoeld om te verhelderen wat met bepaalde begrippen bedoeld wordt. Daarnaast zijn het de vragen naar wat er vanuit eerder onderzoek bekend is over het onderwerp van onderzoek. Deze theorievragen zijn de basis voor het theoretisch kader! Als je bijvoorbeeld wilt onderzoeken wat je zou kunnen doen om de zelfstandigheid van de leerlingen te bevorderen, dan moet je eerst onderzoeken wat hier vanuit de theorie gezegd wordt. Vanuit het antwoord op die vraag, formuleer je een voorlopige onderzoeksvraag (bijvoorbeeld). Aan het einde van het theoretisch kader zijn de theorievragen beantwoord en formuleer je de (bijgestelde) onderzoeksvraag en de praktijkvragen die je nodig hebt om je onderzoeksvraag te beantwoorden. Theoretische onderzoeksvragen die je hebt gesteld aan het einde van de inleiding werk je uit in het theoretisch kader. Praktijkvragen werk je uit in het vervolg van het onderzoeksverslag: welke onderzoeksinstrumenten je gaat gebruiken om de praktijkvragen te beantwoorden en die je dus nodig hebt om je onderzoeksvraag te beantwoorden beschrijf je in het 7

8 hoofdstuk Onderzoeksmethode. De uitwerking verzamelde data beschrijf je in het hoofdstuk Onderzoeksresultaten en de antwoorden die je kunt geven op basis van de analyse van de verzamelde data beschrijf je in het hoofdstuk Conclusie. Analyse van data (Harinck, 2013, hoofdstuk 7) o In de onderzoeksopzet moet je aangeven op welke wijze de data geanalyseerd zullen gaan worden. o In het onderzoeksverslag is de uitwerking van de analyse toegevoegd als bijlage. Logboek (zie ook document Logboek op de Hubl afstudeersite (07: Bijlagen; bijlage 4 Logboek.) inzichtelijk maken o hoeveel tijd er besteed is aan de diverse onderdelen van het onderzoek; o op welke manier / op welke gronden beslissingen genomen zijn; o hoe de onderzoeksinstrumenten zijn ontwikkeld en aan de theorie gekoppeld; o welke keuzes zijn gemaakt. 6. Organisatie van de cursus Colleges Er worden twee algemene hoorcolleges gegeven over het onderzoek in het eerste gedeelte van het afstudeersemester. Begeleiding In het rooster staan de begeleidingsmomenten gepland gedurende de twee periodes van het afstudeersemester. Op deze momenten zal je met je leerteam overleggen en input krijgen van je onderzoeksbegeleider. Leerteams en twinmates Als je praktijkonderzoek doet, is het belangrijk dat je regelmatig reflecteert op de praktijk. Dat betekent dat niet alleen je eigen stageklas als referentiekader dient van je onderzoek, maar ook de praktijksituatie van een paar studiegenoten waar je nauw mee gaat samenwerken in deze periode. Het is daarom de bedoeling dat je een leerteam vormt met een aantal medestudenten (een halve SLB-groep). Heel praktisch kun je overleggen hoe je op zoek gaat naar geschikte literatuur. Kortom: samen leren! Bij dit samenwerkend leren vergroot je jouw kennis, vaardigheden en motivatie. De kwaliteit van onze kennis hangt samen met de kwaliteit van onze communicatie en samenwerking (Marzano, 2010). Maak ook gebruik van bestaande netwerken of groepen op internet, zoals Kennisnet, Linkedin-groups en ScienceGuide. Binnen het leerteam vinden dus kritische discussies plaats over de op te zetten onderzoeken. Onder andere in de fase van het formuleren van de onderzoeksvragen zijn deze gesprekken van groot belang. Alle onderzoeksvragen van de leerteamleden worden door ieder lid van het leerteam voorzien van een schriftelijke kritische reflectie. Binnen het leerteam zoek je een twinmate. Met je twinmate ga je zij aan zij je onderzoek beginnen. Je twinmate raadpleeg je zeer regelmatig. Daar discussieer je mee. Je geeft elkaar feedback, je reikt elkaar ideeën aan en je pept elkaar zo nodig weer op bij een dipje. Als er onverhoopt iemand van het leerteam uitvalt, zorgt het hele leerteam ervoor dat dit voor de twinmate van het uitgevallen teamlid wordt opgevangen. Bespreek met elkaar in de eerste bijeenkomst deze collegiale solidariteit. Feedback Je gedraagt je gedurende de cursus als critical friend (Deketelaere & Kelchtermans, 1996) en zorgt dat je op een drietal afgesproken momenten schriftelijk feedback op het werk van jouw twinmate uit het eigen leerteam geeft. Deze feedback wordt aan de versie toegevoegd die aan de 8

9 onderzoeksbegeleider wordt aangeboden met het verzoek om feedback. Als een leerteamlid onverwacht is uitgevallen, wordt deze feedback door een ander leerteamlid gegeven. Maak hierover met elkaar duidelijke afspraken. Als er geen twinmate beschikbaar is omdat je er voor gekozen hebt om het onderzoek docent onafhankelijk af te ronden dan kies je uit je omgeving een twinmate dit is iemand die in staat is om je feedback te geven. Bijvoorbeeld iemand uit het onderwijs of iemand met ervaring in het doen van onderzoek Je kan op een tweetal momenten tussentijdse feedback van de onderzoeksbegeleider vragen: 1. Nadat je de feedback van jouw twinmate hebt verwerkt in de onderzoeksopzet, dit zijn de onderdelen B, C en D van het onderzoeksverslag (zie het beoordelingsformulier op de Hubl toetssite ). 2. Nadat je de feedback van jouw twinmate hebt verwerkt in het onderzoeksverslag, dit zijn de onderdelen A, E, F en G van het onderzoeksverslag. ( zie het beoordelingsformulier op de Hubl toetssite ). De onderzoeksbegeleider zal binnen twee weken het uitgewerkte onderdeel van feedback voorzien met uitzondering van de toetsweken (dan zal hij/zij binnen drie weken feedback geven). Er kan slechts in de aangegeven volgorde feedback worden gegeven! Pas nadat de feedback verwerkt is kan het volgende onderdeel worden aangeboden. De onderzoeksbegeleider kan niet vaker dan 1x per twee of drie weken feedback geven! Nadat je de feedback van de onderzoeksbegeleider verwerkt hebt kan het verslag ter beoordeling aan de onderzoeksbegeleider en de examinator aangeboden worden. Je zorgt ervoor dat de onderdelen die door de onderzoeksbegeleider van feedback moeten worden voorzien, op correcte wijze worden geüpload in Winvision. Bestanden die niet via Winvision worden aangeboden kunnen helaas niet in behandeling worden genomen. Feedback van derden Het is zeker aan te bevelen om gedurende het schrijven ook feedback aan anderen te vragen. Bijvoorbeeld je praktijkbegeleider of een andere collega op je praktijkschool die mogelijk ervaring heeft met onderzoek doen of meer van het onderwerp weet! Tijdpad De afstudeerfase is gepland in twee periodes. De voorgestelde planning is dat je in de eerste helft van de eerste periode de onderzoeksopzet schrijft en laat beoordelen, daarna voer je je onderzoek uit en ten slotte schrijf je het onderzoeksverslag. Examinatoren hebben drie weken de tijd om een onderzoeksverslag te beoordelen. Houd hier in je planning rekening hiermee. 7. Literatuur Verplicht: Schrijfwijzer ITT (te raadplegen via de afstudeersite op sharepoint) De cursushandleiding: Afstudeeronderzoek (AFST2). Harinck, F. (2013). Basisprincipes praktijkonderzoek. Antwerpen/Apeldoorn: Garant. Voor APA-richtlijnen zie de website van de bibliotheek van de HU: 9

10 Aanbevolen: Hattie, J. (2009). Visible learning: A synthesis of over 800 meta-analyses relating to achievement. New York: Routledge. Marzano, R. J. (2010). Wat werkt in de klas: Research in actie. Vlissingen: Bazalt. Soudijn, K. (2005). Onderzoeksverslagen schrijven. Houten: Bohn Stafleu van Loghum Stokking, K. (2015). Bouwstenen voor onderzoek in onderwijs en opleiding. Antwerpen/Apeldoorn: Garant. Naast de verplichte literatuur ga je op zoek naar literatuur die past bij jouw praktijkonderzoek. 8. Studiebelasting De studielast van deze cursus bedraagt 280 uur. Globaal kun je deze tijd in drieën verdelen: Het uitwerken van de onderzoeksopzet Het uitvoeren van het onderzoek Het schrijven van het onderzoeksverslag 96 uur 100 uur 84 uur 9. Toetsing en Beoordeling De beoordeling wordt uitgevoerd door de onderzoeksbegleider en een toegewezen examinator. Op de Toetssite ITT vind je de naam van de examinator die aan jouw groep gekoppeld is. Mocht je een docent-onafhankelijk traject volgen dan kan je de namen van twee examinatoren opvragen bij Gerard Dercksen (Utrecht) of Marjolein van Buuren (Amersfoort). De beoordeling bestaat uit twee onderdelen: Eindbeoordeling Onderzoeksopzet: (toets 1: cijfer met één decimaal, 50% van het cijfer) De onderzoeksopzet bestaat uit de volgende onderdelen (zie het beoordelingsformulier op de Hubl toetssite ); Inleiding (B) Theoretisch kader (C) Onderzoek D) Nadat de onderzoeksbegeleider feedback heeft gegeven op de onderzoeksopzet, verwerkt de student deze feedback. Na het verwerken van de feedback wordt het verslag geüpload in Winvision en wordt aan de onderzoeksbegeleider en de toegewezen examinator om een eindbeoordeling gevraagd. De onderzoeksopzet wordt beoordeeld aan de hand van het beoordelingsformulier, Dit formulier is te vinden op de Toetssite van het ITT ( ). Het is niet de bedoeling om contact op te nemen met de examinator, voor feedback en vragen neem je contact op met je onderzoeksbegeleider Eindbeoordeling Onderzoeksverslag (toets 2: cijfer met één decimaal, 50% van het cijfer) Het onderzoeksverslag bestaat uit alle genoemde onderdelen van het beoordelingsformulier (te raadplegen via de Hubl toetssite ). De onderzoeksbegeleider en de examinator beoordelen voor `de eindbeoordeling onderzoeksverslag de onderdelen (zie de Toetssite van ITT); Samenvatting (A) 10

11 Resultaten (E) Conclusie en discussie (F) Consistentie (G) Bonuspunten (H) Nadat de onderzoeksbegeleider feedback heeft gegeven op de onderdelen A, E, F, G en H verwerkt de student deze feedback en levert hij/zij het volledige onderzoeksverslag in bij de onderzoeksbegeleider en de toegewezen examinator. De student zorgt dat het complete verslag wordt geüpload in Winvision en vraagt de toegewezen examinatoren om een eindbeoordeling. Het verslag wordt beoordeeld door de onderzoeksbegeleider en de toegewezen examinator die ook de opzet hebben beoordeeld. Mocht het verslag met een onvoldoende worden beoordeeld dan is het mogelijk je direct weer in te schrijven voor een herkansing. Het verbeterde verslag kan dan wederom als een eindbeoordeling aangeboden worden. Het eindverslag wordt beoordeeld op het beoordelingsformulier aan de hand van de beoordelingscriteria. Het beoordelingsformulier en de bijbehorende criteria zijn te vinden op de Toetssite op Hubl ( ). Houd voor het plannen van je afstuderen rekening met de nakijktijd die examinatoren nodig hebben! Toets Onderzoeks opzet Onderzoeks verslag Onderdelen die beoordeeld worden (zie de Hubl toetssite ) - Inleiding (B) - Theoretisch kader (C) - Onderzoek D) - Samenvatting (A) - Resultaten (E) - Conclusie en discussie (F) - Consistentie (G) - Bonuspunten (H) Toetsvorm Beoordeling Weging Beoordelaar Hoe inleveren summatief summatief Cijfer met één decimaal Cijfer met één decimaal 50% Onderzoeks begeleider & Examinator 50% Onderzoeks begeleider & Examinator 2 In Winvision In Winvision 11

12 10. Literatuurlijst (bronnen waar naar wordt verwezen in dit document) Deketelaere, A., & Kelchtermans, G. (1996). Collaborative Curriculum Development: an encounter of different professional knowledge systems. Teachers and Teaching: theory and practice, 2(1), doi: / Harinck, F. (2013). Basisprincipes praktijkonderzoek. Antwerpen/Apeldoorn: Garant. Stokking, K. (2015). Bouwstenen voor onderzoek in onderwijs en opleiding. Antwerpen/Apeldoorn: Garant. 12

13 Bijlage 1: Beoordelingscriteria Beoordelingscriteria OTO4-AFST2-16 Toets 1: Onderzoeksopzet Onderdeel Onvoldoende (0) Matig (0) Voldoende (1) Goed (2) B. Inleiding 2. De aanleiding (verlegenheidssituatie), het doel, de voorlopige onderzoeksvraag en theoretische deelvragen en de verantwoording vanuit de context worden duidelijk beschreven en de inleiding bevat tevens een leeswijzer voor het gehele verslag. Er ontbreken onderdelen. Alle onderdelen zijn opgenomen maar het is nog geen samenhangend geheel. Alle onderdelen zijn opgenomen en vormen een logisch en samenhangend geheel. Voldoende + Aanleiding/verlegenheid ssituatie is in een bredere (maatschappelijke) context geplaatst. C. Theoretisch kader 3. Het theoretisch kader wordt verantwoord vanuit verschillende actuele vakinhoudelijke, vakdidactische en wetenschappelijke bronnen, waarvan in ieder geval twee internationale bronnen. 4. De bronnen worden gerelateerd aan de verlegenheidssituatie en bevatten voor het onderzoek relevante kennis die in het onderzoek wordt gebruikt (om de vraagstelling te formuleren, om een instrument samen te Er wordt niet naar bronnen verwezen. De bronnen worden niet gerelateerd aan de verlegenheidssituatie en bevatten voor het onderzoek relevante geen kennis die in het onderzoek wordt Het theoretisch kader wordt vooral verantwoord vanuit bronnen die alle via internet gepubliceerd zijn op een website van een organisatie en/of waar de auteur onbekend is ofwel het publicatiejaar niet van bekend is. De bronnen worden onvoldoende gerelateerd aan de verlegenheidssituatie en/of bevatten voor het onderzoek onvoldoende relevante kennis die in het Het theoretisch kader wordt verantwoord vanuit verschillende actuele vakinhoudelijke, vakdidactische en wetenschappelijke bronnen, waarvan in ieder geval twee internationale bronnen. De bronnen worden gerelateerd aan de verlegenheidssituatie en bevatten voor het onderzoek relevante kennis die in het onderzoek wordt Voldoende + Er wordt gericht naar bronnen verwezen die niet tot de verplichte literatuur van de opleiding behoren (specifiek, internationaal, bredere context..). Voldoende + De relevante kennis bevat vernieuwende aspecten.

14 stellen, om uitkomsten te interpreteren, etc.). 5. De bestudeerde literatuur is verwerkt tot een eigen tekst waarin verschillende standpunten van auteurs naar voren gebracht worden en waarbij de student komt tot een samenvatting die gebaseerd is op vakinhoudelijke bronnen. 6. Aan het eind van het theoretische kader worden de definitieve onderzoeksvraag en de praktijkvragen geformuleerd: De onderzoeksvraag komt voort uit de verlegenheidssituatie en is toegespitst, concreet en afgebakend. De praktijkvragen komen logisch voort uit de gebruikt (om de vraagstelling te formuleren, om een instrument samen te stellen, om uitkomsten te interpreteren, etc.). De student heeft grote stukken tekst letterlijk gekopieerd en mist belangrijke relevante begrippen en de tekst is een opsomming van losse bronnen. Niet alle onderdelen zijn aanwezig. De relevante theoretische begrippen zijn onvoldoende verwerkt in de definitieve onderzoeksvraag. De deelvragen structureren het praktijkgedeelte van het onderzoek niet. onderzoek wordt gebruikt (om de vraagstelling te formuleren, om een instrument samen te stellen, om uitkomsten te interpreteren, etc.). De student heeft grote stukken tekst letterlijk gekopieerd en/of de student mist belangrijke relevante begrippen en/of de tekst is een opsomming van losse bronnen. Alle onderdelen zijn aanwezig maar één van de volgende onderdelen is niet in orde; de onderzoeksvraag komt onvoldoende voort uit de verlegenheidssituatie en/of de onderzoeksvraag is niet specifiek geformuleerd en/of de praktijkvragen helpen niet gebruikt (om de vraagstelling te formuleren, om een instrument samen te stellen, om uitkomsten te interpreteren, etc.). De bestudeerde literatuur is verwerkt tot een eigen tekst waarin verschillende standpunten van auteurs naar voren worden gebracht en waarbij de student komt tot een samenvatting die gebaseerd is op vakinhoudelijke bronnen. Aan het eind van het theoretische kader worden de definitieve onderzoeksvraag en de eventuele praktijkvragen geformuleerd: De onderzoeksvraag komt voort uit de verlegenheidssituati e en is toegespitst, Voldoende + Er wordt in het verslag discussiërend te werk gegaan bij het bespreken van de bronnen. Discussiërend wil zeggen: de student probeert om vraagtekens te zetten bij het werk van anderen (zoals de definities, theorieën en cijfers, de onafhankelijkheid van de bronnen). De student kan deze vraagtekens zelf aandragen, maar kan ook verwijzen naar auteurs die verschillende opvattingen hebben. Voldoende+ De onderzoeksvraag wordt geherformuleerd op basis van het theoretisch kader. 14

15 onderzoeksvraag en helpen om het praktijk gedeelte van het onderzoek te structureren. D. Onderzoek 7. Het doel en de keuze van het type onderzoek zijn verantwoord vanuit het theoretisch kader. 8. De gekozen variabelen en de onderzoeksinstrumenten worden gekoppeld aan het theoretisch kader én er wordt verantwoord waarom deze geschikt zijn om antwoorden te vinden op de onderzoeksvragen (validiteit). Er is geen link gelegd tussen het doel van het onderzoek en de keuze voor het type onderzoek. De student maakt niet duidelijk hoe de variabelen en de onderzoeksinstrument en bijdragen aan het beantwoorden van de onderzoeksvraag. om het praktijkgedeelte van het onderzoek te structureren. De link tussen het doel van het onderzoek en de keuze voor het type onderzoek is niet logisch. De student legt wel een link tussen de variabelen, de onderzoeksinstrumenten en de onderzoeksvraag maar die is niet helder. En/of De onderzoeksinstrumenten zijn niet in de bijlage opgenomen. concreet en afgebakend. De praktijkvragen komen logisch voort uit de onderzoeksvraag en helpen om het praktijk gedeelte van het onderzoek te structureren. De student legt een logische link tussen het doel van het onderzoek en de keuze voor het type onderzoek. De student maakt duidelijk hoe elk onderzoeksinstrument bijdraagt aan het beantwoorden van de onderzoeksvraag. Hij maakt duidelijk waarom zijn onderzoeksinstrumenten valide en betrouwbaar zijn. De onderzoeksinstrumenten zijn opgenomen in de bijlage. De student legt een logische link tussen het doel van het onderzoek en de keuze voor het type onderzoek en het theoretisch kader. Voldoende + De student heeft tenminste één onderzoeksinstrument zelf samengesteld. Hierbij is de kennis geïntegreerd die is opgedaan uit het theoretisch kader. Het proces van de constructie van de instrumenten is opgenomen in het logboek en wordt verantwoord in het verslag. 15

16 9. Procedure van de gegevensverzameling is beschreven in het verslag (onderzoeksgroep/populatie, materialen, tijdplanning en data analyse), met deze uitwerking is het onderzoek te herhalen op een andere school. De procedure van de gegevensverzameling (onderzoeksgroep/populatie, materialen, tijdplanning en data analyse) is niet beschreven in het verslag, het is niet duidelijk hoe en wanneer de gegevens worden verzameld en hoe dit wordt gecommuniceerd met de betrokkenen. Het is niet volledig duidelijk hoe de gegevens worden verzameld en hoe dit wordt gecommuniceerd met de betrokkenen. De uitwerkingen bieden niet voldoende handvat om het onderzoek te herhalen op een andere school. Procedure van de gegevensverzameling (onderzoeksgroep/ populatie, materialen, tijdplanning en data analyse), is verantwoord. Met de beschrijving is het onderzoek te herhalen op een andere school. Voldoende + Zelfontwikkelde onderzoeksinstrumenten zijn eerst getest met een kleine groep en op basis daarvan aangescherpt. Dit proces is in het logboek terug te vinden. Toets 2: Eindverslag Onderdeel Onvoldoende (0) Matig (0) Voldoende (1) Goed (2) A. Samenvatting 1. De aanleiding, onderzoeksvraag/vragen, onderzoeksopzet, de belangrijkste uitkomsten en de conclusie worden beschreven in een prettig leesbaar verhaal dat een goed beeld geeft van het onderzoek, niet langer is dan 200 woorden en dat los van de rest van het verslag kan worden gelezen. Onder aan de samenvatting is het aantal woorden vermeld. Eén van de van de volgende onderdelen is niet in orde; In de samenvatting ontbreken onderdelen of zijn onderdelen niet voldoende duidelijk uitgewerkt, en/of de samenvatting is te lang. In de samenvatting zijn alle onderdelen opgenomen maar het is nog geen prettig leesbaar verhaal of het is niet helemaal overeenkomend met de inhoud van het verslag. In de samenvatting zijn alle onderdelen opgenomen en het is een prettig leesbaar verhaal. In de samenvatting zijn alle onderdelen opgenomen en het is een prettig leesbaar verhaal dat uitnodigt om het onderzoeksverslag te gaan lezen. E. Resultaten 16

17 10. De uitkomsten van het onderzoek (de verkregen resultaten) worden op een objectieve en overzichtelijke manier in de lopende tekst met tabellen en grafieken weergegeven, toegelicht en geanalyseerd*. Dit gebeurt volgens de opbouw: vraag, tabellen/grafieken en toelichting. In de tekst wordt verwezen naar bijlagen en andere bronmaterialen. De bijlagen worden aan het verslag toegevoegd. De bronmaterialen (audio en beeld) zijn digitaal beschikbaar. Niet alle deelvragen zijn beantwoord. De resultaten zijn niet overzichtelijk samengevat. De verwijzing naar de bijlagen en bronmaterialen ontbreekt. Er zijn geen relevante beschrijvende statistische bewerkingen uitgevoerd. De deelvragen zijn beantwoord maar worden niet objectief weergegeven. Opgenomen tabellen en grafieken worden niet toegelicht. Per deelvraag zijn de samenvattende resultaten opgenomen (tabellen, grafieken en toelichting). Er wordt hierbij verwezen naar bijbehorende bijlagen en bronmateriaal. Voor het samenvatten zijn relevante beschrijvende statistische bewerkingen uitgevoerd. Voldoende + Er is een onderlinge relatie tussen uitkomsten aangegeven. Let op! Nog geen conclusies trekken!! F. Conclusie & Discussie 11. In de conclusie worden de antwoorden op de onderzoeksvraag (-vragen) met elkaar in verband gebracht, geïnterpreteerd en is er een koppeling tussen de uitkomsten en het theoretisch kader. 12. In de discussie legt de student een koppeling tussen zijn uitkomsten en het theoretisch kader. Daarnaast worden de In de conclusie wordt geen antwoord gegeven op de onderzoeksvraag. De student legt geen koppeling tussen zijn uitkomsten en het theoretisch kader en De onderzoeksvraag wordt beantwoord maar het wordt niet duidelijk hoe de antwoorden op de verschillende deelvragen hier aan bijdragen. De student koppelt de conclusie terug aan het theoretisch kader maar De onderzoeksvraag wordt beantwoord door de resultaten van de verschillende deelvragen in samenhang met elkaar te bespreken. De student koppelt de conclusie van zijn onderzoek terug aan het theoretisch kader en Voldoende + Aanbevelingen leveren concrete handvatten voor de praktijk en er is geen interferentie met de eigen mening of opvattingen van de onderzoeker. Voldoende + De student is in staat om de conclusies vanuit een helicopterview te 17

18 kwaliteit en beperkingen van het onderzoek en de eventuele betekenis voor andere scholen kritisch besproken. G. Consistentie 13. Er is sprake van een sterke consistentie, d.w.z. er is een grote samenhang tussen alle onderdelen van het onderzoek. gaat niet in op de beperkingen van zijn onderzoek. Er is geen sprak van een sterke consistentie. maakt niet duidelijk hoe deze zich verhouden. De genoemde beperkingen van het onderzoek zijn niet logisch te koppelen aan het uitgevoerde onderzoek. De student doet een poging om er een consistent geheel van te maken, dit is echter niet gelukt. geeft aan hoe deze zich verhouden. De aanbevelingen zijn overtuigend en worden expliciet verantwoord vanuit de onderzoeksresultaten. De student benoemt wat de beperkingen zijn van zijn onderzoek. Er is sprake van een zekere consistentie. bespreken en of de aanbevelingen hebben betrekking op verschillende actoren. Er worden op basis daarvan concrete suggesties gedaan voor mogelijke verbeteringen/ aanbevelingen voor vervolgonderzoek. Er is sprake van een sterke consistentie. H. Bonuspunten, Wanneer er voor dit criterium punten worden gegeven moet er expliciet in de toelichting worden vermeld op basis waarvan deze punten zijn toegekend. 14. Er is sprake bijzondere kwaliteiten zoals bijvoorbeeld originaliteit, opvallend goed geformuleerde tekst, een hoog moeilijkheidsniveau van gemaakte keuzen (genomen risico s e.d.). nvt nvt Aangeven door de examinator. Aangeven door de examinator. 18