B-project 2005 : Gemeentelijke fiscaliteit : aandachtspunten uit het regeerakkoord. Synthesenota

Transcriptie

1 Steunpunt Beleidsrelevant onderzoek Bestuurlijke Organisatie Vlaanderen Spoor fiscaliteit B-project 2005 : Gemeentelijke fiscaliteit : aandachtspunten uit het regeerakkoord Synthesenota Spoor Fiscaliteit - Hogeschool Gent Prof. Dr. Carine Smolders, Stijn Goeminne & Loes Bloemen 1

2 1. OPDRACHT Onderzoeksluik 1: studie van de lokale bedrijfsheffingen Het Regeerakkoord voorziet in het afsluiten van een globaal fiscaal pact met de gemeenten en provincies over de afschaffing van een aantal kleinere belastingen die veel rompslomp met zich meebrengen en die moeilijk kunnen verantwoord worden. Uiteraard zal de afschaffing van deze pestbelastingen een impact hebben op de inkomsten van de lokale besturen. Vraag is wat precies onder hinderlijke bedrijfsbelastingen moet verstaan worden en hoe zowel bedrijven als gemeenten dit percipiëren. Verder wil men inzicht in de gepercipieerde verhouding tussen kosten en baten en wenst men te weten wat de budgettaire impact zou zijn van een het supprimeren van dergelijke heffingen voor de gemeenten. Onderzoeksoutput 1: indeling van de lijst van pestbelastingen die ons werd toegeleverd door de stuurgroepvoorzitter op basis van een reeks relevante criteria synthese van de bevragingen uitgevoerd rond de administratieve druk verbonden aan deze belastingen (= opinies gemeentelijke Ontvangers/Schepenen van Financiën) kosten/batenstudie inzake de pestbelastingen (waarbij de directe baten zijn : het wegvallen van de administratieve kosten voor bedrijven én voor gemeenten; de indirecte baten zullen gemeten worden op basis van een survey bij een aantal belangenorganisaties) projectie van de budgettaire impact van het supprimeren van deze belastingen op basis van historische data Onderzoeksluik 2: selectiviteit van de onroerende voorheffing Het Regeerakkoord van de Vlaamse regering voorziet dat aan de lokale besturen de mogelijkheid zal gegeven worden om de gemeentelijke fiscaliteit te differentiëren. Dit zal hen toelaten een beleid te voeren ter versterking van dorps- en stadskernen. Hierbij wordt er onder meer aan gedacht een vorm van selectiviteit in de onroerende voorheffing in te voeren. Onderzoeksoutput 2: discussiekader over de wenselijkheid, de criteria op basis waarvan tarieven kunnen gedifferentieerd worden en de administratieve randvoorwaarden. Onderzoeksluik 3: uitbreiding van de vrijstelling voor materieel en outillage In het kader van de afspraken binnen de Vlaamse ondernemingsconferentie wordt momenteel de piste onderzocht om de huidige vrijstelling voor materieel en outillage (art. 253, 4 en 5 WIB92) verder uit te breiden. Dit zou mogelijk een volledige vrijstelling van onroerende voorheffing voor alle nieuwe materieel en outillage tot gevolg hebben. Aangezien rechtspersonen reeds een belastingkrediet krijgen voor het gewestelijk aandeel in de onroerende voorheffing, zou een uitbreiding van de vrijstelling voor materieel en outillage budgettair bijna volledig ten laste komen van de gemeenten en provincies. Onderzoeksoutput 3= projectie van de potentiële budgettaire kostprijs van de operatie voor de gemeenten in 2006, hierbij rekening houdend met het ondernemend-stimulerend karakter van de maatregel. Verwezen wordt in dit kader naar de kwantificering van potentiële lokale terugverdieneffecten. 2

3 2. OVERZICHT VAN DE PAPERS In totaal werden de inzichten verwerkt in 7 deelpapers, die concreet de volgende inhoud hadden: - paper 1: overzicht en belang van de lokale bedrijfsheffingen - paper 2: cijfermatig compendium van de impact en de evolutie van 45 potentieel hinderlijke bedrijfsbelastingen - paper 3: prognose van de budgettaire impact van de afschaffing van de lokale bedrijfsbelastingen - paper 4: identificatie van de hinderlijke aspecten van de lokale bedrijfsbelastingen en verwachtingen omtrent het Fiscaal Pact. Een kwalitatief explorerend onderzoek bij 11 bedrijven. - Paper 5: de Schepenen van Financiën aan het woord over de verwachtingen m.b.t. het Fiscaal Pact en de wenselijkheid van de invoering van tariefdifferentiatie voor de OOV. - Paper 6: Schepenen van Financiën aan het woord over de administratieve druk, de billijkheid, de weerstand en de kosten/baten verbonden aan een set van lokale bedrijfsbelastingen - Paper 7: Ontvangers aan het woord over de administratieve druk, de billijkheid, de weerstand en de kosten/baten verbonden aan een set van lokale bedrijfsbelastingen Papers 1,2,3,4,5 & 7 kaderen in onderzoeksluik 1; paper 5 vormt de onderzoeksoutput voor onderzoeksluik 2. Bij gebrek aan data voor onderzoeksluik 3, kunnen hiervoor op dit moment nog geen conclusies voorgelegd worden. 3. DE DEFINIËRING VAN DE ONDERZOEKSPOPULATIE EN DE ONDERZOCHTE HEFFINGEN EN DE GEHANTEERDE METHODES - de onderzochte populatie: Voor de deelonderzoeken 1 & 2 vormen alle 308 gemeenten de onderzoekspopulatie. Papers 5 & 6 steunen op een bevraging bij 308 Schepenen van Financiën aan het woord gelaten; paper 7 steunt op een survey bij 308 Ontvangers. Paper 4 is gebaseerd op de meningen van financieel directeuren van 11 bedrijven. Voor de analyses in paper 6 & 7 wordt de onderzoekspopulatie per heffing bepaald op basis van begrotingen Elke gemeente die in haar begroting inkomsten uit een gegeven bedrijfsheffing noteerde werd als een eenheid van de populatie beschouwd. De respondenten werden in de surveys die aan paper 6&7 ten grondslag liggen ook gevraagd enkel antwoorden te formuleren voor die heffingen die ze daadwerkelijk aan de lokale bedrijven oplegden. - de onderzochte bedrijfsheffingen: Voor deelonderzoek 1 werd vertrokken van een lijst van 45 potentieel hinderlijke bedrijfsbelastingen (PHB) die uitsluitend aan bedrijven worden opgelegd. In de surveyonderzoeken die de basis vormen van papers 6 en 7 werden in totaal 27 heffingen bevraagd. Het betreft hier de 21 heffingen die eerder werden omschreven als gemeentelijke bedrijfsbelastingen met een marginale opbrengst en de lijst van 6 heffingen die werden omschreven als belastingen die een substantiële druk leggen op de ondernemingen (zie verder bespreking paper 1&2). - de gehanteerde onderzoeksmethode: Voor deelonderzoek 1 werden verschillende methodes gehanteerd; voor papers 1 &2 werd vertrokken van desk research & data-analyse. Paper 3 is gebaseerd op data verzameld bij ABA en via een bevraging bij de Ontvangers. Deze bevraging leidde tot een 3

4 set van gegevens rond de verwachtte ontvangsten uit de PHB (rekeningen 2003 en begrotingen 2004 en 2005). Regressie-analyses werden aangewend om de voorliggende prognoses te genereren. Paper 4 is gebaseerd op diepte-interviews bij 11 bedrijven en betreft explorerend, kwalitatief onderzoek. Papers 5,6,7 zijn het resultaat van een grootschalige survey bij de Schepenen van Financiën en de Ontvangers. Deze werd deels elektronisch afgenomen, deels schriftelijk, met het oog op het optimaliseren van de response rate. 4. OVERZICHT VAN DE RESULTATEN ONDERZOEKSLUIK 1: STUDIE VAN DE LOKALE BEDRIJFSHEFFINGEN PAPERS 1 & De eigen gemeentelijke heffingen vormen een belangrijk bestanddeel van de totale gemeentelijke ontvangsten; gemiddeld leveren ze 7,85% van deze totale inkomsten en 16,09% van de belastingontvangsten op De lijst van belastingen is zeer divers en de heffingen maken in diverse combinaties deel uit van de belastingportfolio s van de gemeenten. De modale gemeente legde in ,9 belastingen uit deze lijst op aan de bedrijven op haar grondgebied. 77 gemeenten legden 3 of minder van de heffingen uit de lijst met PHB op aan hun belastingplichtigen. Slechts 6 belastingen komen in meer dan 100 gemeenten voor : Belasting op kermissen, kermiskramen en wagens; Belasting op plaatsrecht om markten; Belasting op de afgifte van stukken voor gevaarlijke, ongezonde en hinderlijke inrichtingen; Belasting op dagbladkiosken, frituurkramen, etc.; Belasting op drijfkracht; Belasting op reclameborden. 15 belastingen worden door minder dan 10 gemeenten aan de aanwezige bedrijven opgelegd. Het aantal heffingen die de gemeenten inkohieren lijkt in positieve zin te correleren met de omvang van de gemeente en is duidelijk hoger in de Dessoy-clusters 3, 9, 10, 11 en Het aandeel van deze selectie van potentieel hinderlijke bedrijfsbelastingen in de totale ontvangsten en in de belastingontvangsten blijkt vrij constant over de periode (gemiddeld resp. 3% en 6,9%) Wanneer we de opbrengsten uit de totaliteit van deze potentieel hinderlijke bedrijfsbelastingen uitdrukken per onderneming dan stellen we vast dat ondernemingen gemiddeld 384,26 euro betalen als gevolg van deze fiscaliteit. De variantie tussen gemeenten is echter zeer groot. In sommige gemeenten loopt dit bedrag op tot euro (Zwijndrecht); in andere bedraagt de belastingopbrengst per onderneming minder dan 1 euro (Kraainem) We kunnen de opbrengsten ook uitdrukken per capita,om rekening te houden met de schaal van de gemeente. De gemiddelde fiscale prijs ligt dan op 26 euro, maar de standaardafwijking verraadt opnieuw grote intergemeentelijke verschillen. Opvallend is dat niet enkel in de centrumsteden en de grote steden de fiscale druk per hoofd hoger is, maar dat dit ook het geval is in de kleinste gemeenten (<5.000 inwoners). 4

5 1.6. De analyse legt ook bloot in welke gemeenten deze belastingen een groter aandeel uitmaken van de eigen belastingen. In deze entiteiten zou een mogelijke afschaffing van deze heffingen dus ook sterker voelbaar zijn. Gemiddeld zijn deze belastingen goed voor ongeveer 1/3 van de totale opbrengsten uit de eigen fiscaliteit. Opnieuw stellen we gevoelige afwijkingen vast tussen gemeenten van verschillende clusters en omvang In de studie reiken we 2 criteria aan om gemeentelijke bedrijfsbelastingen met een marginale opbrengst te definiëren. In eerste instantie gaat het om heffingen die gemiddeld genomen max. 10% van de totale opbrengst uit de eigen gemeentelijke heffingen uitmaken. In tweede instantie moet dit criterium ook gelden voor elke gemeente afzonderlijk. Aan de hand van deze criteria komen we tot een subset van 21 belastingen, met name: de belasting op de verhuring van rijdieren de belasting op agentschappen voor weddenschappen de belasting op leurhandel de belasting op lunaparken de belasting op vervoer met taxi s de belasting op stapelplaatsen voor schroot, oude en achtergelaten voertuigen de belasting op steenbakkerijen de belasting op standplaatsen van taxi s en huurrijtuigen de belasting op de afgifte van stukken voor gevaarlijke, ongezonde en hinderlijke inrichtingen de belasting op privé-clubs de belasting op benzine-, olie- en persluchtpompen de belasting op openblijven van drankgelegenheden na sluitingsuur de belasting op dagbladkiosken, frituurkramen,etc. de belasting op wegwijzers de belasting op tabakslijterijen de belasting op het plaatsen van terrassen, tafels, stoelen de belasting op stapelplaatsen voor materialen de belasting op nijverheidsbouwvallen de belasting op strandexploitaties de belasting op tewerkgesteld personeel de belasting op los- een laadtoestellen In 15 van de 21 gevallen gaat het om specifieke heffingen die uitsluitend 1 sector treffen. In totaal (gecumuleerd voor alle gemeenten die ze opleggen) vertegenwoordigen deze belastingen euro. Het is belangrijk hier meteen te vermelden dat Antwerpen hiervan euro voor haar rekening neemt en dat het belang van deze belastingen ook groot is in Oostende, Gent en Knokke-Heist. De afschaffing van dergelijke heffingen zou vooral in Tongeren (15% van de totale opbrengsten uit gemeentelijke heffingen), Lovendegem (11%) en Sint-Truiden (10,85%) sterk voelbaar zijn. Anderzijds zou het supprimeren van deze heffingen de ontvangsten van 52 gemeenten ongemoeid gelaten hebben. Een detailoverzicht van de effecten per gemeente is opgenomen in bijlage Om de groep van belastingen die een belangrijke financiële druk leggen op de ondernemingen af te bakenen, werd in eerste instantie vertrokken van de opbrengst per onderneming. Het probleem bij deze werkwijze is echter dat niet elke onderneming belastingplichtig is en een aantal bedrijven anderzijds niet als onderneming in een gemeente ingedeeld worden (bvb. filialen van grootdistributiebedrijven die niet met zelfstandige agenten werken). Verder worden in een aantal gemeenten enkel de rechtspersonen fiscaal aansprakelijk gesteld, in andere gemeenten worden ook de natuurlijke personen belast. Bij gebrek aan inzicht in hoe het aantal bij het NIS gerapporteerde ondernemingen zich verhoudt tot het aantal belastingplichtige bedrijven, werd besloten de 5

6 indicator per onderneming niet te gebruiken bij deze selectie. Als alternatief werd er voor geopteerd om die 4 heffingen te groeperen die samen 80% van de totale opbrengst van de 45 geselecteerde heffingen uitmaken. Het betreft hier: de heffing op drijfkracht (118 gemeenten) de milieubelasting (75 gemeenten) de belasting op het ophalen van nijverheidsvuil en grof vuilnis (45 gemeenten) de belasting op het plaatsrecht op markten (205 gemeenten) In de paper 4,6 & 7 worden in totaal 27 heffingen bevraagd; het betreft hier 20 gemeentelijke bedrijfsbelastingen met een marginale opbrengst (zie lijst onder punt 1.7 met uitzondering van de belasting op lunaparken) + de 4 hierboven geformuleerde belastingen met een substantiële opbrengst aangevuld met volgende heffingen: - de belasting op reclameborden - de belasting op de verspreiding van reclame - de andere belastingen op ondernemingen PAPER De databeperkingen nopen ons ertoe een projectie uit te voeren op macrodata. Gezien het feit dat momenteel slechts rekeningcijfers beschikbaar zijn tot 2002 werden bij de gemeenten extra cijfers verzameld. Zo werden de reeksen aangevuld met de (nog niet gevalideerde) rekeningcijfers van Voor 2004 en 2005 werden begrotingsdata bekomen. Gezien uit eerder onderzoek blijkt dat Vlaamse gemeenten de neiging hebben om de ontvangsten uit de eigen belastingen te overschatten werden de begrotingsdata voor deze potentiële overschatting gecorrigeerd. Er werd voor gekozen om in totaal 15 verschillende projecties uit te voeren 3.2. In de eerste benadering worden de globale ontvangsten uit deze 45 heffingen voorspeld op basis van de met 1 jaar vertraagde bedrijfsinvesteringen. Voor deze eerste benadering werd gebruik gemaakt van 3 verschillende datareeksen. Variant 1 betreft uitsluitend rekeningdata; varianten 2 & 3 doen voor 2004 en 2005 ook beroep op voor overschatting gecorrigeerde begrotingsdata Een tweede benadering is gesteund op de trend in de belastingdata en laat toe, in tegenstelling tot benadering 1, ook uitspraken te doen inzake de verwachte ontwikkeling van de belastingontvangsten voor de 45 heffingen afzonderlijk. Ook hier werden 3 varianten berekend, vertrekkende van 3 diverse datareeksen Omdat er zich voor vele individuele belastingen breuken in de datareeksen situeren in de jaren 2000/2001 of 2002 werden additionele projecties op post data berekend (varianten 2.1, 2.2, 2.3 en 3.1, 3.2, 3.3) Om de schatting verder te verfijnen werden de R³-waarden/belasting van de verschillende projecties geanalyseerd. Dit levert 3 optimalisaties op; de eerste geoptimaliseerde projectie vertrekt van de reeksen V2,V3 en V3.3. In de tweede projectie wordt slechts een beroep gedaan op de projecties V3 en V3.3. Voor optimalisatie 3 worden die projecties gekozen die over alle voorspellingen de hoogste R² vertonen(dus ook met inbegrip van variant 1 en de resterende varianten 2.1,2.2,2.3 en 3.1,3.3) De resultaten van de verschillende benaderingen en varianten zijn samengevat in onderstaande Tabel. Op basis van de voorspellingen uit de bedrijfsinvesteringen (=benadering 1) verwachten we dat een volledige 6

7 afschaffing van deze 45 heffingen een daling van de gemeentelijke ontvangsten van 200,2 miljoen euro à 205,94 miljoen euro zou betekenen. Vertrekkende van de individuele data/belasting (=benadering 2) is het resultaat sterk afhankelijk van de in de projectie gehanteerde datareeks. Varianten 1 en 3 leiden tot gelijkaardige schattingen van de bedragen voor 2006; deze bevinden zich in de range 212,19 miljoen euro tot 214,69 miljoen euro. Wanneer voor variant 3 kortere datareeksen (post-2000) worden gehanteerd dan benadert de bekomen prognose zeer sterk de cijfers die het resultaat zijn van de regressie aan de hand van de bedrijfsinvesteringen (206,89 à 202,96 miljoen euro). Ook 2 van de 3 optimalisaties leiden tot data die hiervan weinig afwijken. Op basis van deze vaststellingen besluiten we dat de gederfde inkomsten maximaal begroot worden op 206 miljoen euro. Optimalisatie 3 kan ons inziens gezien worden als de absolute ondergrens (182,21 miljoen euro). TABEL 1: OVERZICHT VAN DE PROJECTIES M.B.T. DE 45 PHB BENADERING 1 jaren aanpassingen aanpassings% geprojecteerd bedrag 2006 V1 variant geen ,49 V2 variant & =14,13% 2005=15,46% ,69 V3 variant & ,80% ,34 BENADERING 2 V1 variant geen ,80 V2 variant & =14,13% 2005=15,46% ,98 V2.1 variant 2 aanpassing & =14,13% 2005=15,46% ,10 V2.2 variant 2 aanpassing & =14,13% 2005=15,46% ,35 V2.3 variant 2 aanpassing & =14,13% 2005=15,46% ,76 V3 variant & ,80% ,77 V3.1 variant 3 aanpassing & ,80% ,86 V3.2 variant 3 aanpassing & ,80% ,22 V3.3 variant 3 aanpassing & ,80% ,20 OPT1 optimalisatie op basis van 3 projecties (V2,V3 & V3.3) ,89 OPT2 optimalisatie op basis van 2 projecties (V3,V3.3) ,53 OPT3 optimalisatie op basis van alle projecties ,01 PAPER In deze paper werden de resultaten besproken van een exploratieve, kwalitatieve bevraging bij 11 grote type-ondernemingen m.b.t. 14 verschillende lokale bedrijfsheffingen. De centrale doelstelling van het onderzoek was inzicht te bekomen in de concepten administratieve hinder en billijkheid voor lokale bedrijfsheffingen. In tweede instantie wensten we op deze manier ook een eerste beeld te bekomen van de verwachtingen van bedrijven omtrent het Fiscaal Pact. Het onderzoek was vooral gericht op conceptverkenning 7

8 en knelpunteninventarisatie. Het levert verder ook een reeks eerste vaststellingen op die zeker relevant zijn voor het debat betreffende de lokale bedrijfsbelastingen De analyse is het resultaat van diepte-interviews afgenomen van financiële directeurs of personeelsleden van de corporate tax offices. We willen er vooraf op wijzen dat het bijzonder moeilijk is om in te schatten in hoeverre de meningen van deze respondenten representatief zijn voor de hele populatie. Omdat momenteel geen data beschikbaar zijn die toelaten de onderzoekspopulatie voldoende te typeren, kunnen we de mate waarin onze analyses veralgemeenbaar zijn niet in kaart brengen. Anderzijds willen we er wel op wijzen dat de bedrijven niet lukraak werden gekozen. De steekproef werd samengesteld in samenspraak met VOKA en er werd gestreefd naar een selectie van bedrijven die een belangrijke plaats innemen in de sector en qua belastingen als typebedrijven zouden kunnen doorgaan Inzake het concept hinderlijke lokale bedrijfsbelastingen kwamen we tot de volgende inzichten: de verschillende deelitems werden door de bevraagde ondernemingen als relevant onderkend voor de studie van de administratieve hinder die deze belastingen kunnen veroorzaken. We lichten deze deelaspecten verder toe. Een meerderheid van de respondenten wordt geconfronteerd met onduidelijke formuleringen in de belastingreglementen. De geïnterviewde bedrijven pleiten er voor om de belastbare grondslag zo te formuleren dat elke onderneming de aangifte kan invullen, zonder rekening te moeten houden met talrijke uitzonderingen. Dit geldt in het bijzonder voor de drijfkrachtheffing en de heffing op reclameborden. In het algemeen blijkt dat het als een zeer positief gegeven wordt beschouwd wanneer de belastingdiensten bij het interpreteren van het belastingreglement een zekere soepelheid en redelijkheid aan de dag leggen. De geïnterviewde bedrijven pleiten voor een dialoog met de belastingdiensten die moet leiden tot het afstemmen van de reglementen op de zeer diverse realiteit van de vele verschillende bedrijven. De grote diversiteit in belastingreglementen met betrekking tot een en dezelfde heffing is een doorn in het oog van bedrijven met verschillende exploitatiezetels. Specifiek deze ondernemingen voelen een grote behoefte aan een harmonisering van deze reglementen. Voornamelijk inzake de belasting op de verspreiding van reclame werd deze diversiteit als bijzonder hinderlijk ervaren. Ondernemingen stellen zich vragen over het detail dat gevraagd wordt bij de aangifte van sommige belastingen. Volgens de ondernemingen zijn er drie belastingen die op dit vlak voor een aanzienlijke administratieve hinder zorgen: de belasting op drijfkracht, de belasting op reclameborden en de belasting op de verspreiding van reclame. De doorlooptijden van de procedures worden algemeen niet als hinderlijk ervaren worden. Wel kunnen bepaalde procedures geoptimaliseerd worden. Volgens de geïnterviewde bedrijven zou de communicatie met de gemeentediensten op verschillende manieren geoptimaliseerd kunnen worden. Momenteel is het immers zo dat de bedrijven terechtkomen in een wirwar van diensten. De geïnterviewde bedrijven pleiten in het algemeen voor één aanspreekpunt en de elektronische afhandeling van een aantal procedures. 8

9 Initiatieven die de richting uitgaan van fiscal ruling komen de continuïteit ten goede. Wanneer reglementen voor een periode bevroren worden of met de bedrijven individuele afspraken gemaakt worden over de fiscale druk die enkele jaren van kracht blijven, neemt de rechtszekerheid van de bedrijven toe. De bedrijven uit het onderzoek betreuren dat ze te weinig op voorhand van de plannen tot wijziging van een reglement op de hoogte worden gebracht. Het concurrentieverstorende karakter van bedrijfsbelastingen werkt niet enkel ten opzichte van andere bedrijven uit de sector, maar ook binnen de eigen groep. De belangrijkste problemen situeren zich bij de drijfkrachtheffing. De lokale bedrijfsbelastingen spelen vooral een rol bij het nemen van investeringsbeslissingen. Voornamelijk startende bedrijven houden in hun vestigingsproblematiek rekening met de lokale bedrijfsbelastingen. Indien men andere vestigingsaspecten, zoals bijvoorbeeld de bereikbaarheid, de aanwezigheid van afzetbedrijven of infrastructurele kenmerken buiten beschouwing laat, geven productiebedrijven de voorkeur aan gemeenten zonder drijfkrachtbelasting. Voor ondernemingen met een grote opslagcapaciteit is de belasting op de bedrijfsoppervlakte een gegeven dat medebepalend is voor de vestigingsbeslissing. Het concurrentieverstorende karakter van de lokale bedrijfsbelastingen heeft bij de ondervraagde bedrijven nog niet geleid tot het overwegen van delokalisatie. Er dient te worden opgemerkt dat de respondenten aangeven dat de lokale bedrijfsbelastingen weliswaar niet het voornaamste concurrentienadeel vormen. Het is in eerste instantie de globale fiscale druk die in de weegschaal wordt gelegd,waarbij slechts een kleine bijrol is weggelegd voor de lokale bedrijfsbelastingen. De belastingen die het slechtst scoorden op deze aspecten betreffen: de drijfkrachtheffing de heffing op reclameborden de heffing op de verspreiding van reclame 4.4. In tweede instantie onderzochten we wat bepalend zou kunnen zijn voor de aanvaarding van lokale bedrijfsheffingen. Hier bleken 4 determinanten betekenisvol: De keuze van de grondslag vormt één van de meest aangeduide redenen van weerstand tegen een bedrijfsbelasting. Door de keuze van de grondslag wordt immers vastgelegd wie wel en wie niet belastingplichtig is. Hierdoor zullen bepaalde typebedrijven of zelfs bepaalde sectoren sterker belast worden dan andere. Dit is bijvoorbeeld zo voor de drijfkrachtheffing. De lasten van deze heffing worden in sterke mate gedragen door de productiebedrijven en door industriële sectoren. Ook andere bedrijven dragen bij tot de totale opbrengst van deze heffing maar hun aandeel in de totale ontvangsten is vaak maar een fractie van wat de hiervoor geciteerde bedrijven betalen. De geïnterviewde productiebedrijven vonden dat gemeenten met een sterke belastingconcentratie die zich vooral financieren uit de drijfkrachtheffing tot een onbillijke verdeling van de fiscale lasten komen. Arbeidsintensieve bedrijven in ons panel die bloot stonden aan een vrij grote aanslag als gevolg van de belasting op tewerkgesteld personeel hadden hierover dezelfde perceptie. Ook de beleidsdoelstelling achter een heffing is van belang. Bedrijfsbelastingen kunnen verschillende beleidsdoelen nastreven. Indien de keuze van de grondslag echter niet correspondeert met de achterliggende doelstelling, of een slechte indicator vormt van wat men beleidsmatig wenst te beïnvloeden dan leidt dit tot belastingweerstand. Voorbeelden van belastingen die met dit probleem kampen zijn de milieubelasting die gebaseerd is op de bedrijfsgrootte of op de bedrijfsoppervlakte. Uit de gesprekken blijkt dat ondernemingen graag weten 9

10 waarom een bedrijfsbelasting ingevoerd is. Dit maakt een heffing voor de bedrijven in ons onderzoek beter aanvaardbaar. Belastingen die louter als financieringsmiddel dienen, leiden tot weerstand. Een derde factor betreft de mate waarin een lokale belasting spoort met het beleid van hogere overheden. Een grondslag roept verzet op wanneer die haaks staat op de doelstellingen van hogere overheden. De respondenten verwijzen naar het feit dat wanneer men federaal de werkgelegenheid wil bevorderen door het creëren van bijkomende jobs, het uitermate contraproductief is om lokaal belastingen op tewerkstelling te heffen. Ook het belasten van de productie via de drijfkrachtbelasting vindt een aantal bedrijven vanuit deze logica onverdedigbaar. De ondernemingen zijn dan ook vragende partij voor een coherent fiscaal beleid. Een vierde gegeven betreft een sterke concentratie van de fiscale druk bij enkele bedrijven. Zij betreuren het dat in een aantal gemeenten de drijfkrachtheffing, de belasting op tewerkgesteld personeel of de algemene belasting voornamelijk moeten gedragen worden door enkele bedrijven. Deze ondernemingen betalen in zo n context een wel heel hoge belastingfactuur, wat opnieuw tot weerstand leidt. Uit de interviews blijkt dat de geïnterviewde bedrijven voorstander zijn van eerder brede grondslagen die een grote groep belastingplichtigen treffen en daardoor tot een meer gelijke spreiding van de fiscale druk aanleiding geven. Een grondslag gebaseerd op een combinatie van verschillende parameters draagt de voorkeur weg. De belastingen die het slechtst scoorden inzake billijkheid betreffen: de drijfkrachtheffing de belasting op tewerkgesteld personeel de algemene belasting gebaseerd op bedrijfsoppervlakte 4.5. In het algemeen kunnen we stellen dat de veroorzaakte administratieve hinder minder problematisch wordt ervaren dan de billijkheidskwestie. Dit kan natuurlijk niet los gezien worden van de schaal van de bedrijven. In vele van de geïnterviewde bedrijven wordt de administratieve afhandeling van belastingen voor rekening genomen van het tax department dat voor de ganse groep actief is. De administratieve hinder veroorzaakt door een veelheid van reglementen en heffingen wordt wel sterker aangeklaagd door bedrijven die in veel verschillende gemeenten actief zijn Aansluitend bij de technische discussie over de diverse heffingen werd tijdens de interviews nagegaan wat de set van bedrijven verwachtte van het Fiscaal Pact. We willen er op wijzen dat het hier een synthese betreft van de individuele meningen van 11 bedrijven. Deze ondernemingen treden hier dus niet op als spreekbuis van de volledige sector, of de bedrijfswereld. Niettegenstaande dit feit, houden we eraan deze meningen te analyseren en in dit document mee te geven omdat het om waardevolle discussies ging die gevoed werden met duidelijke standpunten en argumenten Inzake het Fiscaal Pact hopen de geïnterviewde bedrijven dat de discussie kan gevoerd worden over de omvang van de fiscale druk in het algemeen en de lokale fiscale druk en de evolutie hiervan in het bijzonder. In tweede orde pleiten ze voor een duidelijke reductie in het aantal bedrijfsheffingen. Ook het ontwikkelen van modelreglementen blijkt een belangrijk gegeven voor de meerderheid van de respondenten. In derde orde vragen de geïnterviewde bedrijven naar een lokale fiscaliteit die gekenmerkt wordt door een meer evenredige spreiding van de fiscale druk over belastingplichtigen. Tenslotte zijn ze in een aantal gevallen voorstander 10

11 van een harmonisering van tarieven en grondslagen, in die mate dat dit niet leidt tot een algemene invoering van nieuwe heffingen of een globale verhoging van de fiscale druk. PAPER In dit document geven we een overzicht van de resultaten van de bevraging bij 308 Schepenen van Financiën. Behalve naar de administratieve druk werd in de bevraging ook gepeild naar de gepercipieerde billijkheid van de heffing, naar de gepercipieerde efficiëntie, naar het belang voor de totale lokale fiscale ontvangstenmix en naar de weerstand die deze heffing oproept bij de belastingplichtigen. Tenslotte werd aan de respondenten gevraagd een kosten/baten-afweging te maken en aan te geven of de heffing in 2006 en 2007 zal behouden blijven Omdat administratieve hinder of administratieve druk het gevolg kunnen zijn van tal van kenmerken van de belasting, werd ervoor geopteerd in de bevraging items op te nemen rond 8 deelaspecten (het papierwerk, het opzoekwerk, de vereiste communicatie met diverse betrokkenen, de eenvoud van de berekening van de belasting, ). Ook werd aan de respondenten gevraagd een globaal oordeel te geven over de administratieve druk veroorzaakt door het behandelingsproces. De oordelen hebben telkens betrekking op heffingen die in de gemeente ook daadwerkelijk worden opgelegd De antwoorden werden deels elektronisch, deels schriftelijk verzameld. Na de eerste ronde van de bevraging bleek dat slechts een twintigtal Schepenen aan het onderzoek hadden geparticipeerd. Een tweede verzoek tot deelname werd vergezeld van een vragenlijst op papier. Hierdoor steeg het aantal bekomen antwoorden tot 71, wat overeenstemt met een responsegraad van 23%. Uit de response-analyse blijkt verder dat de gemeenten die deelnamen aan het onderzoek op 8 van de 9 getoetste variabelen vergelijkbaar zijn met de groep van gemeenten die niet deelnamen aan het onderzoek. Deze variabelen hadden betrekking op een aantal omgevingskenmerken en op aspecten van het belastingstelsel De analyses werden uitgevoerd voor alle heffingen waarvoor een responsegraad van minimum 10% werd bereikt. In concreto werden 13 van de 27 voorgelegde belastingen in voorliggende paper besproken. We vermelden hierbij ook expliciet dat in een 6-tal gevallen de uitspraken gebaseerd zijn op de meningen van 3 of minder respondenten (B13, B19, B23, B24, B25, B26). Omdat het hier ook telkens om zeer kleine populaties gaat (minder dan 11 gemeenten/belasting) vonden we het toch verdedigbaar om de (bijna persoonlijke) oordelen van deze respondenten in het onderzoek weer te geven. De resultaten van de enquête werden samengevat in een set van 3 grafieken per heffing. Voor een beperkt aantal elementen die in de grafieken worden opgenomen, vatten we de antwoorden in onderstaande overzichtsdiagrammen samen Onderstaande figuur 1 geeft het % van de Schepenen weer dat van oordeel is dat de belasting globaal veel tot zeer veel administratieve druk veroorzaakt. Voor geen van de heffingen is een meerderheid van de respondenten die mening toegedaan. De hoogste scores tekenen we op voor de belasting op nijverheidsbouwvallen (B23), de belasting op terrassen, tafels en stoelen (B21), de andere belastingen op ondernemingen (B27) en de belasting op 11

12 drijfkracht (B1). Voor de heffingen B23 en B1 houdt dit oordeel verband met de communicatie die gevoerd moet worden met de belastingplichtigen. In geval van B23 is de complexiteit van de berekening van de aanslag duidelijk ook een element in de discussie. Ook B27 vergt veel opzoekingswerk en papierwerk en veel communicatie met tussenpersonen (CIPAL, het kadaster, ). Wanneer een globaal oordeel over de heffing wordt gevraagd dan worden de milieuheffing (B2),de belasting op reclameborden (B3), de belasting op nijverheidshuisvuil,etc. (B5), de heffing op het plaatsrecht op markten(b6) als administratief eenvoudig af te handelen belastingen aangeduid. Een gelijkaardig oordeel bekwamen we voor de belasting op strandexploïtaties (B24), de belasting op los- en laadtoestellen (B26) en de belasting op standplaatsen van taxi s, etc. (B13). We willen er echter wel op wijzen dat deze oordelen gebaseerd zijn op de antwoorden van zeer weinig respondenten Op basis van de bevraagde deelaspecten komen we tot een nog genuanceerder beeld betreffende de administratieve lasten. Voor de aspecten opzoekwerk/ papierwerk blijkt de belasting op de verspreiding van reclame (B4) slecht te scoren. Ook voor de belasting op reclameborden (B3) en de belasting op afgifte van stukken voor hinderlijke inrichtingen (B14) wordt aangegeven dat dit aspect van het belastingproces niet te verwaarlozen valt. De scores liggen duidelijk hoger voor het aspect complexiteit van de berekening van de aanslag voor de belasting op reclameborden (B3) en de belasting op nijverheidsbouwvallen (B23). Vermelden we tenslotte dat de heffingen B4 (verspreiding van reclame), B14 (belasting op de afgifte van stukken voor hinderlijke inrichtingen), B16 (belasting op benzine-,olie- en persluchtpompen), B23 (belasting op nijverheidsbouwvallen) en B26 (de belasting op los- en laadtoestellen) relatief meer communicatie vergen met de belastingplichtigen In het onderzoek werd zoals eerder aangegeven ook gepeild naar de billijkheid van de belasting. Concreet werd aan de respondenten gevraagd hoe sterk ze het eens waren met de stelling dat de heffing in verhouding staat tot de door de onderneming genoten dienstverlening of veroorzaakte hinder. Uit figuur 3 blijkt dat dit overduidelijk het geval is voor de grote meerderheid van de heffingen. Behalve voor de belasting op reclameborden (B3), de heffing op nijverheidshuisvuil,etc.(b5) en de heffing op drijfkracht (B1) is een meerderheid overtuigd van de billijkheid van de heffing. Wanneer we de heffingen waarvoor de analyse gebaseerd is op minder dan 5 antwoorden buiten beschouwing laten (=B13,B19, B23 t.e.m. B26) dan blijken de milieuheffing (B2), de belasting op de afgifte van stukken voor hinderlijke inrichtingen (B14), de heffing op terrassen, tafels en stoelen (B21) en de andere belastingen op ondernemingen (B27) te corresponderen met de hoogste scores In figuur 5 wordt een overzicht gegeven van de analyse inzake de gepercipieerde efficiëntie van de heffing. Behalve voor de heffingen B3 (heffing op reclameborden) en B14 (belasting op de afgifte van stukken voor hinderlijke inrichtingen,etc.) is 50% of meer van de respondenten van oordeel dat de resterende PHB een efficiënt karakter hebben. Opnieuw abstractie makend van de belastingen waarvoor de analyse gesteund is op zeer weinig waarnemingen (B13, B19, B23t.e.m.B26), vormen de andere belastingen op ondernemingen (B27), de belasting op drijfkracht (B1) en de belasting op terrassen, tafels en stoelen (B21) de PHB die door de grootste groep van respondenten als efficiënt worden getypeerd Meer dan 50% van de respondenten is van oordeel dat de belastingplichtigen de volgende reeks van PHB aanvaarden: B1, B2, B3, B5, B6, B13, B14, B16, B24, B25 en B26. De respondenten ervaren meer weerstand m.b.t. B4 (heffing op de verspreiding van de reclame), B21 (belasting op terrassen, tafels en stoelen), B23 12

13 (belasting op nijverheidsbouwvallen) en B27 (andere belastingen op ondernemingen) In onderstaande figuur 7 wordt voor alle bevraagde PHB een overzicht gegeven van het % van de Schepenen dat de baten verbonden aan de heffing groter inschat dan de kosten. Meer dan 2/3 de van de respondenten is van oordeel dat de balans in het voordeel uitvalt van de drijfkrachtheffing (B1), de milieubelasting (B2), de belasting op de verspreiding van reclame (B4) de belasting op nijverheidsvuil,etc. (B5) en de andere belastingen op ondernemingen(b27). In geval van de heffing op de afgifte van stukken voor hinderlijke inrichtingen,etc. (B14) is 31% van de respondenten van oordeel dat de kosten groter zijn dan de baten. We komen tot vergelijkbare vaststellingen voor de heffingen B21(belasting op terrassen, stoelen en tafels) (28,6%), B3 (de belasting op reclameborden) (23%) en B6(heffing op plaatsrecht op markten)(23%). PAPER Deze paper doet verslag van de survey uitgevoerd bij de Ontvangers en moet complementair aan paper 6 gezien worden. In totaal bereikten ons antwoorden voor 225 gemeenten, wat een responsgraad van 73,1% oplevert. Hoewel initieel gericht aan de Ontvangers, vulden 171 (76,0%) Ontvangers de enquête zelf in en lieten 54 Ontvangers (24,0%) het scoren van de vragen over aan een medewerker van de financiële dienst of aan het diensthoofd van de financiële dienst De analyses werden uitgevoerd voor alle heffingen die de stuurgroep had vooropgesteld, behoudens de belasting op steenbakkerijen waarvoor geen antwoorden werden ontvangen. We merken op dat in 7 gevallen de uitspraken gebaseerd zijn op minder dan vijf respondenten. Omdat het voor deze belastingen telkens om zeer kleine populaties gaat, vonden we het toch verdedigbaar om de (bijna persoonlijke) oordelen van deze respondenten in het onderzoek weer te geven Wat betreft de globale administratieve druk geeft figuur 2 weer hoeveel procent van de respondenten van oordeel is dat de belasting veel tot zeer veel administratieve druk veroorzaakt. Voor 17 van de 27 belastingen geeft geen van de respondenten aan dat de betrokken belasting veel of zeer veel administratieve druk met zich brengt. We kunnen dus stellen dat het overgrote deel van de PHB geen zware administratieve druk oplegt aan de gemeenten. Slechts één belasting waarvoor representatieve resultaten werden verzameld 1, met name de belasting op verspreiding van reclame veroorzaakt volgens meer dan de helft van de respondenten een hoge administratieve last (59%). De algemene bedrijfsbelastingen verhogen volgens 40,9% van de respondenten de administratieve druk op beduidende wijze. 22,9% vindt dat de milieubelasting veel tot zeer veel administratieve druk met zich brengt In de bevraging werd ook gepeild naar de billijkheid van de belasting. Concreet werd aan de respondenten gevraagd hoe sterk ze het eens waren met de stelling dat de heffing in verhouding staat tot de door de onderneming genoten dienstverlening of veroorzaakte hinder. Uit figuur 4 blijkt dat voor alle 1 We laten de belasting op los- en laadtoestellen buiten beschouwing daar het aantal respondenten beperkt is tot 2. 13

14 belastingen meer dan 30% van de respondenten akkoord kan gaan met deze stelling. De laagste scores worden opgemeten voor de algemene belasting om ondernemingen, de belasting op tewerkgesteld personeel, de belasting op drijfkracht, de belasting op standplaatsen van taxi s en huurrijtuigen en de belasting op agentschappen voor weddenschappen. Met uitzondering van de belasting op standplaatsen van taxi s en huurrijtuigen, compenseren deze belastingen niet meteen voor het gebruik van de gemeentelijke infrastructuur De hoogste scores worden opgemeten voor de belasting op strandexploitaties, de belasting op het plaatsen van terrassen, tafels, stoelen, enz., de belasting op het openblijven van drankgelegenheden na sluitingsuur en de belasting op plaatsrecht van markten 2. Voor deze belastingen vindt minstens 65% van de respondenten dat ze billijk zijn. Met uitzondering van de belasting op drankgelegenheden, betreft het allemaal belastingen waar er een direct verband is met het gebruik van de gemeentelijke infrastructuur Alle belastingen, uitgezonderd de belasting op leurhandel, worden door de meerderheid van de heffende gemeenten als efficiënt beschouwd in de mate dat de belastingsopbrengst de administratieve kost dekt. Slechts 44,7% van de gemeenten die een belasting op leurhandel heffen, vindt deze PHB efficiënt. De belasting op drijfkracht, de belasting op agentschappen voor weddenschappen en de algemene belasting op ondernemingen vormen de top drie van de belastingen die het meest als efficiënt worden beoordeeld door de respondenten. Een vijftal belastingen worden door juist de helft van de respondenten als efficiënt beoordeeld. Het gaat om de belasting op nijverheidsvuil en grof vuilnis, de belasting op stapelplaatsen voor schroot, de belasting op standplaatsen voor taxi s en huurrijtuigen, de belasting op privé-clubs en tenslotte de belasting op wegwijzers (figuur 6) Wanneer we aan de Ontvangers vragen een kosten-baten afweging te maken voor iedere PHB, komen we tot de vaststelling dat voor een groot aantal belastingen, 14 in totaal, de meerderheid van de respondenten vinden dat de baten de kosten overstijgen. Volgens figuur 8 is maar liefst 86,4% van de gemeenten die de drijfkrachtbelasting in portefeuille hebben ervan overtuigd zijn dat de kosten niet opwegen tegen de baten. Voor de belasting op het ophalen van nijverheidsvuil en grof vuilnis, de belasting op leurhandel, de belasting op vervoer met taxi s en de belasting op afgifte van stukken voor gevaarlijke, ongezonde en hinderlijke inrichtingen zijn minder dan de helft van de respondenten overtuigd van het feit dat de baten groter zijn dan de kosten. 7.8 We kunnen dus concluderen dat voor de set van 26 onderzochte heffingen in de Ontvangers in het algemeen weinig belastingen aanwijzen die een hoge tot zeer hoge druk veroorzaken voor de gemeentelijke belastingdienst. De enige uitzondering op de regel betreft de belasting op de verspreiding van reclame. 59% van de respondenten kwalificeert de administratieve lasten die deze heffing meebrengt toch als omvangrijk. Opvallend is ook dat wanneer er al melding gemaakt wordt van zware administratieve procedures, het hier meestal ook om die belastingen gaat, die de meeste middelen binnenbrengen (bvb. algemene belasting op ondernemingen, de milieuheffing, de drijfkrachtheffing). 7.9 Een tweede opvallend gegeven is dat de Ontvangers in de meeste gevallen tot een zeer positieve kosten/baten afweging komen. Dit blijkt ook zo te zijn voor heffingen die voor de totale gemeentelijke financiering slechts een marginale bijdrage leveren. 2 We laten de belasting op het verhuren van rijdieren, de belasting op stapelplaatsen van materialen en de belasting op los- en laadtoestellen buiten beschouwing daar het aantal respondenten beperkt is tot niet meer 2. 14

15 7.10 Ten derde stellen we vast dat de gemeenten de billijkheid van de belastingen genuanceerd inschatten. Ook hier valt het op dat de drijfkrachtbelasting, de algemene bedrijfsbelasting en de milieubelasting een lage score behalen op dit criterium. Het lijkt erop dat de belastingen op activiteiten die de gemeentelijke infrastructuur zwaar belasten aanvaardbaarder worden geacht Afsluitend, willen we erop wijzen dat deze studie uitwijst dat de administratieve hinder voor de gemeenten zelf, alvast geen aanleiding kan vormen om onverwijld te pleiten voor het supprimeren van deze heffingen op lokaal niveau. ONDERZOEKSLUIK 2: VISIE BETREFFENDE HET FISCAAL PACT EN DE SELECTIVITEIT VAN DE OOV PAPER In totaal participeerden 84 Schepenen van Financiën (27,27%) aan het onderzoek rond het Fiscaal Pact; voor het luik rond de selectiviteit hielden we 91 valide waarnemingen over (29,5%). Via t-toetsen werd nagegaan in hoeverre de deelnemende gemeenten een profiel hebben dat afwijkt van datgene van de overige gemeenten. In totaal werden de 2 groepen (response/non-response) getypeerd aan de hand van 9 variabelen. Behalve voor het aantal aangewende PHB (de responsegroep telt gemiddeld een groter aantal PHB), konden geen significante verschillen tussen de twee deelpopulaties vastgesteld worden. Hoewel de respondenten dus op basis van deze set van kenmerken als vrij representatief kunnen aangeduid worden, weten we echter niet in hoeverre dit ook geldt voor de vertolkte meningen & percepties Met betrekking tot de objectieven die het Fiscaal Pact zou moeten beogen, noteerden we de volgende essentiële componenten (opgesomd in willekeurige volgorde): streven naar uniformiteit van de heffingen 25 % van de respondenten is van mening dat het Fiscaal Pact tot doel moet hebben de lokale fiscaliteit te harmoniseren. Het fiscaal pact zouden moeten leiden tot het eenduidiger en eenvormiger maken van de wirwar van lokale bedrijfsheffingen die momenteel in gebruik zijn. 67% van de respondenten blijkt in dit kader voorstander van de invoering van modelreglementen. streven naar een vereenvoudiging van de lokale belastingen 21 % van de respondenten vindt dat het Fiscaal Pact een vereenvoudiging van het lokale belastingsstelsel gericht op bedrijven moet beogen. 1 op 3 respondenten is bereid na te denken in de richting van het hergroeperen van de lokale bedrijfsbelastingen tot 1 globale heffing. verhogen van de transparantie/de duidelijkheid/de eenvoud van de belastingreglementen voor bedrijven 15 % van de respondenten hoopt dat dit Fiscaal Pact zal leiden tot meer transparantie voor de belastingplichtigen, tot duidelijkere belasting-reglementen en procedures. 1 op 2 respondenten is gewonnen voor het elektroniseren van de belastingreglementen van de heffingen. rechtszekerheid voor bedrijven en gemeenten 15% van de Schepenen die een antwoord formuleerden is van oordeel dat het Fiscaal Pact ook stabiliteit en rechtzekerheid moet brengen. Voor een aantal respondenten betekent dit dat op middellange termijn aan bedrijven de zekerheid 15

16 moet kunnen gegeven worden, dat de fiscale lasten een bepaald niveau niet zullen overschrijden. Gemeenten hopen langs deze weg anderzijds ook meer zekerheid/continuïteit te bekomen met betrekking tot de inkomsten die ze doorgestort krijgen van hogere overheden. andere objectieven 28 respondenten koppelen aan het Fiscaal Pact nog andere objectieven. We kunnen de aangebrachte elementen onder de volgende noemers samenvatten: - Een discussie rond de solidariteit tussen gemeenten - Een debat over de verlaging van de fiscale druk op bedrijven - Een debat over de gelijke spreiding van de fiscale druk en het vermijden van belastingconcurrentie - Een debat over het voorzien van andere financieringsmogelijkheden (bvb. opcentiemen op de vennootschapsbelasting) - Een debat over de financiering van bijkomende opdrachten door de overheid die deze opdracht oplegt aan de lokale besturen Enerzijds vinden we tussen de suggesties dus voorstellen om nieuwe belastingbronnen aan te boren (bvb. opcentiemen op de vennootschapsbelasting) en op zoek te gaan naar nieuwe grondslagen. Anderzijds worden bestaande financieringsmechanismen in vraag gesteld (bvb. het aandeel van gemeenten in de opbrengst van de verkeersbelasting of het nog meer afstemmen van het Gemeentefonds op de verschillen in fiscale draagkracht). Ook de communicatie met de hogere overheden vormt een element van de discussie die tussen het lokale niveau en het Vlaamse niveau zou moeten plaatsvinden. Er blijkt nood te zijn aan een betere informatie-uitwisseling inzake de opcentiemen OV. Tenslotte signaleren we ook de vraag naar raadpleging van de gemeenten over en het voorzien van een financiële compensatie voor nieuwe opdrachten opgelegd door hogere overheden. Duidelijk is evenwel ook dat een grote groep van deze respondenten (43 %) van mening is dat het Fiscaal Pact niet mag tornen aan de fiscale autonomie van de gemeenten. Het Fiscaal Pact mag er niet toe leiden dat op het Vlaams niveau voor alle lokale heffingen grondslagen, vrijstellingen, kortingen of tarieven worden vastgelegd die alle gemeenten zouden moeten in praktijk brengen. Slechts 17% van de respondenten is van mening dat de harmonisering van vrijstellingen en kortingen tijdens de besprekingen rond het Fiscaal Pact mag aan bod komen. 27% houdt er hetzelfde oordeel op na inzake de bespreking van de gehanteerde grondslagen. Minder dan 8% van de respondenten vindt dat de invoering van nieuwe heffingen voorwerp van discussie kan vormen. Amper 5% is gewonnen voor het idee om in het kader van het Fiscaal Pact ook de huidige tarieven van de bestaande lokale bedrijfsheffingen ter bespreking voor te leggen Inzake de selectiviteit van de OOV-tarieven stellen we vast dat bijna 73% van de respondenten geen voorstander is van de introductie van tariefdifferentiatie. Uit de analyse blijkt dat 42% van de respondenten vreest dat een dergelijke hervorming het gelijkheidsbeginsel zou schaden; nog andere respondenten zijn tegenstander omwille van de vermindering van de transparantie verbonden aan het belastingreglement of omwille van de verwachte stijging van de administratieve lasten. 16