UNIVERSITAIR MEDISCH CENTRUM GRONINGEN

Transcriptie

1 Handtherapeutische behandelrichtlijn na flexorpeesletsel zone 5 UNIVERSITAIR MEDISCH CENTRUM GRONINGEN Verwijzers: Preoperatief: gipsspalk Postoperatief: gipsspalk met vingers en pols in flexie handtherapie binnen 5 dagen beginnen Modified Kleinertprotocol: 3 week dynamische flexiespalk, daarna 2 weken polsband/place-hold-oefeningen, vanaf week 6 opbouw actieve onbelaste oefeningen, vanaf week 8 start opbouw belasting, vanaf week 12 volledig belastbaar Titel Handtherapie na flexorpeesletsel zone 5 Soort document Behandelrichtlijn Auteurs/beoordelaars Melanie Eissens, handtherapeut Autorisator Prof. Dr. C.K. van der Sluis, Dr. T.R.Middelberg Doelgroep Verwijzers/ handtherapeuten i.o. Plaats CvR/ziekenhuisrevalidatie/handtherapie Datum aangemaakt Geldigheid Status Ter plaatsing aanbieden Versie nr 1 Dag 0-21/25 Spalk De handtherapeutische behandeling start 0-5 dagen postoperatief; Dynamische flexiespalk, wordt 24 uur per dag gedragen. Pols 10 PF, MCP 60, IP s maximale actieve extensie en passieve flexie van de aangedane vinger(s) mbv elastieken; palmair pulleysysteem; Wanneer de flexor(en) van de duim tevens is (zijn) aangedaan dan neutrale tot lichte flexiestand in CMC I, 30 abductiestand van CMC I, 30 flexie in het MCP I ; Volledige passieve flexie van de vingers en duim; s Nachts wordt een nachtband gedragen waar in de IP gewrichten in statische extensie worden gehouden. 1

2 Oefeningen in de spalk Ieder uur 10x actieve extensie, 2 tellen vasthouden, daarna passieve flexie mbv elastieken; Afzonderlijke extensie iedere vinger; zgn tel -oefeningen. Teloefeningen beginnen afwisselend aan de radiaire en aan de ulnaire zijde; Ieder uur 5x: Passieve mobilisatie polsgewricht waarbij flexie volledig en extensie tot neutraal (zover spalk toelaat) met IP s in passieve flexie; Oedeembestrijding vlg. UMCG protocol; Littekenbehandeling vlg. UMCG-protocol. Inschakelen Niet Dag 21/25 (start)- 31/36 (einde fase) Spalk dagen postoperatief wordt een place-hold test gedaan. Afhankelijk van hoeveelheid ROM tijdens deze test wordt óf direct gestart met polsbandfase (ROM tijdens place hold beperkt), óf wordt de polsbandfase enkele dagen uitgesteld (full ROM tijdens place hold); Gedurende de dag wordt er een polsband gedragen waarbij flexie/tractie van alle vingers en duim; Oefeningen in de polsband Oefeningen buiten de polsband s Nachts wordt een statische spalk gedragen waarbij de pols, MCP s en IP s in 0 -stand worden gehouden. Ieder uur 10 keer actieve gecombineerde extensie van MCP s en IP s met de pols in 0-stand; Ieder uur 10 keer actieve extensie van de pols met de vingers/duim in ontspannen flexiestand; Ieder uur tel -oefeningen. 5 x per dag place-hold oefeningen: elke vuiststand 5x (grote vuist, kleine vuist, rechte vuist). Daarbij wordt de pols in 0 -stand gehouden. Zelfde oefeningen met de duim; 5 x per dag 5x: Passieve mobiliteit volledig van de vingers/duim en pols: volledige extensie vingers met pols 0. Volledige extensie pols met vingers-duim in maximale flexie. 2

3 Inschakelen Niet Dag 31/36-week 9 spalk Gedurende de dag hoeft er geen spalk of polsband meer gedragen te worden. Spalk continueren bij flexie contracturen pols e/o vingers en bij risico situaties voor de hand (bijv. drukke omgeving); s Nachts wordt de statische spalk gedragen waarbij de pols, MCP s en IP s in 0 -stand worden gehouden; Bij zenuwletsel van n medianus e/o n ulnaris: behandelrichtlijn perifeer zenuwletsel. Oefeningen Continueren onderhoud passieve mobiliteit pols en vingers/duim ; 5x per dag 10 x: Actieve mobilisatie vlgs onderstaande vuisten vanuit 0 -stand pols, selectief aanspannen FDP en FDS (3 sec.). Tussen elke stand door worden de vingers maximaal geextendeerd. Duim moet apart geoefend worden in zowel flexie als extensie Inschakelen Vanaf week 5 mag de geopereerde hand ingeschakeld worden bij activiteiten tot ½ kg belasting, in week 6 tot 1 kg, week 7 tot 2½ kg, week 8 tot 5 kg, week 9 tot 10 kg. Advies om nog niet auto of motor te rijden en te fietsen. Letten op de belasting-belastbaarheid van de hand; Bij zenuwletsel van n medianus e/o n ulnaris: behandelrichtlijn perifeer zenuwletsel. Vanaf week 9-12 Spalk & oefeningen s Nachts spalk continueren bij flexie contracturen pols e/o vingers Onderhoud actief en passief mobiliteit vingers en pols Inschakelen Vanaf week 9 werkhervatting licht lichamelijk belastende beroepen; Vanaf week 12 werkhervatting zwaar lichamelijk belastende beroepen, volledig belastbaar; Uitbreiden belaste activiteiten; Hervatten autorijden, motorrijden, fietsen e.d. Mogelijke complicaties: a.) Mobiliteitsbeperkingen: behandeling vindt plaats volgens de handtherapeutische richtlijn Stijve gewrichten 2014 b.) Adhesies: behandeling vindt plaats volgens de handtherapeutische richtlijn Adhesies 2014 c.) Rupturen: terugverwijzen naar chirurg. 3

4 Klinimetrie: Range-of-motion: Goniometrie: AROM + PROM - 6 weken, 3 maanden, 6 maanden Kracht: Dynamometer + Pinchmeter - 3 maanden, 6 maanden - cillinder, keygrip, 3-point-grip Functioneel: Dexterity: nine-hole-peg-test, - 3 maanden, 6 maanden Quick Dash, 6 weken, 3 maanden Sensibiliteit: zie richtlijn perifeer zenuwletsel 2014 Literatuur: Evans RB, Managing the Injured Tendon: Current Concepts, Journal of Hand Therapy, Trumble TE, Vedder NB, Seiler JG 3rd, Hanel DP, Diao E, Pettrone S. Zone II flexor tendon repair: a randomized prospective trial of active place and hold therapy compared with passive motion therapy. JBJS 2010, 92: Thien TB, Becker JH, Theis J-C. Rehabilitation after surgery for flexor tendon injuries in the hand (Review). The Cochrane Database of Systematic Reviews 2004, Issue 4, Art No CD pub2. DOI: / CD pub2. Baskies MA, Tuckman DV, Paksima N. Management of flexor tendon injuries following surgical repair. Bull NYU Hosp Jt Dis 2008;66(1): Cullen KW, Tolhurst P, Lang D et al. Flexor tendon repair in zone 2 followed by controlled active mobilisation. J Hand Surg (Br)1989;14B: Elliot D, Moieman NC, Flemming AFS, et al The rupture rate of acute flexor tendon repairs mobilised by a controlled active motion regimen. J Hand Surg 1994;19B:5: Kleinert HE. Primary repair of zone 2 flexor tendon lacerations. In: American Academy of Orthopaedic Surgeons: Symposium on flexor tendon surgery in the hand. St. Louis. CV Mosby, 1975, Stewart Pettengill KM, Strien G van. Postoperative management of flexor tendon injuries. In: Hunter, Mackin, Callahan. Rehabilitation of the hand and upper extremity, Chapter 27. Fifth ed, 2002, Mosby Inc, ISBN Strickland JW The scientific basis for advances in flexor tendon surgery. J Hand Ther 2005;18:

5 5