Revalidatie MCP en PIP

Transcriptie

1 Revalidatie MCP en PIP De stijve hand Isabel Dooms

2 De stijve hand: Een uitdaging

3 De stijve hand: Een uitdaging 1. Risicofactoren: - Hoe meer getraumatiseerd weefsel, hoe groter de stijfheid - Ernst van het trauma vraagt langere immobilisatie - Afname in weefselelasticiteit bij het ouder worden - Infectie

4 De stijve hand: Een uitdaging 2. Veel vragen blijven onbeantwoord: Waarom hebben sommige pt meer moeite om hun mobiliteit te herwinnen tov. anderen die sneller tot een normale functie komen? Hoe bepalen we de meest optimale oefeningen, de beste oefenfrequentie en de beste oefenduur voor een maximaal resultaat?

5 De stijve hand: Een uitdaging 3. Sir Charles Bell (1883): the mechanical properties of the living frame, like the endowments of the mind, must not lie idle, or they will suffer deterioration

6 De stijve hand: Definitie

7 De stijve hand: Definitie 1. Stijf volgens Van Daele: Hard, onbuigzaam Stram, verstijfd, strak Lomp, onhandig

8 De stijve hand: Definitie 2. Stijf volgens EE. Peacock (1966): Hand die onvoldoende kan bewegen De beperking gecreëerd door de crosslinks tussen de collageen vezels waardoor de gleiding tussen de verschillende weefsellagen wordt tegengehouden

9 Twee types gewrichtsstijfheid

10 Twee types gewrichtsstijfheid In de vroege fase In de chronische fase

11 Twee types gewrichtsstijfheid In de vroege fase In de chronische fase 1. Kenmerken: Postop oedeem Korte immobilisatie Vorming van nieuw collageen Fibroblastenfase Zacht eindgevoel

12 Twee types gewrichtsstijfheid In de vroege fase 1. Kenmerken: Postop oedeem Korte immobilisatie Vorming van nieuw collageen Fibroblastenfase Zacht eindgevoel In de chronische fase 1. Kenmerken: Chronisch oedeem Gebrek aan spanning Toename crosslinks tussen de collageenvezels Remodelleringsfase Hard eindgevoel

13 Twee types gewrichtsstijfheid In de vroege fase In de chronische fase

14 Twee types gewrichtsstijfheid In de vroege fase In de chronische fase 2. Diagram: Onmiddellijk postoperatief oedeem Stijfheid/ Vorming van weefsel immobilisatie

15 Twee types gewrichtsstijfheid In de vroege fase In de chronische fase 2. Diagram: Onmiddellijk postoperatief 2. Diagram: PIP flexie/extensie contractuur oedeem Chronisch oedeem: Geen pompwerking Multiple gewrichtsstijfheid + uitgebreide fibrosering Stijfheid/ Vorming van weefsel immobilisatie Inefficiënt bewegingspatroon: Herordening van de motorische cortex

16 Is passief mobiliseren de beste optie?

17 Is passief mobiliseren de beste optie? PROM bij vroege stijfheid PROM bij chronische stijfheid

18 Is passief mobiliseren de beste optie? PROM bij vroege stijfheid PROM bij chronische stijfheid Een pijnloze progressieve passieve druk Gevolgd door actieve beweging Verandering van weefsel door aanmoediging (geen veranderde representatie mot. cortex)

19 Is passief mobiliseren de beste optie? PROM bij vroege stijfheid Een pijnloze progressieve passieve druk Gevolgd door actieve beweging Verandering van weefsel door aanmoediging (geen veranderde representatie mot. cortex) PROM bij chronische stijfheid Intuïtief: stevige passieve druk op het gewricht om AROM te herstellen (elastische respons) Echter: hoe stijver gewricht -> hoe minder effectief PROM -> hoe minder responsief op gewrichtsstijfheid Geen verandering in corticale input door gebrek aan AROM

20 Is passief mobiliseren de beste optie? Toepassing: PIP extensie contractuur Dynamische PIP extensie spalk: Passieve extensie kracht impliceert relatieve immobilisatie. Na verwijderen spalk: Continueren hyperextensie MCP ipv PIP

21 Zijn er geschiktere behandelopties?

22 Zijn er geschiktere behandelopties? 1. Rol van de interosseous spieren = belangrijke preventieve en behandelende rol

23 Zijn er geschiktere behandelopties? 1. Rol van de interosseous spieren = belangrijke preventieve en behandelende rol -> antiklauwspieren

24 Zijn er geschiktere behandelopties? 1. Rol van de interosseous spieren = belangrijke preventieve en behandelende rol -> antiklauwspieren -> gevaar voor verkorting door: Oedeem, trauma, crush Immobilisatie in intrinsic plus MCP flexie

25 Zijn er geschiktere behandelopties? 1. Rol van de interosseous spieren = belangrijke preventieve en behandelende rol -> antiklauwspieren -> gevaar voor verkorting -> gebrek aan vingerflexie door: chronisch oedeem MCP kapsel retractie extrinsic tightness van de flexoren lumbrical tightness intrinsic tightness

26 Zijn er geschiktere behandelopties? 1. Rol van de interosseous spieren = belangrijke preventieve en behandelende rol -> antiklauwspieren -> gevaar voor verkorting -> gebrek aan vingerflexie door: -> lengte test: Intrinsic Tightness (Finochietto, 1920)

27 Zijn er geschiktere behandelopties? 2. Rol van het actief mobiliseren AROM beïnvloedt de crosslinks tussen de collageenlagen AROM beïnvloedt het bewegingspatroon in het brein -> Als actief bewegen geen onderdeel is van de behandeling, hoe kan de patiënt dan de gewenste beweging leren?

28 Zijn er geschiktere behandelopties? 2. Rol van het actief mobiliseren AROM beïnvloedt de crosslinks tussen de collageenlagen AROM beïnvloedt het bewegingspatroon in het brein -> Als actief bewegen geen onderdeel is van de behandeling, hoe kan de patiënt dan de gewenste beweging leren? => ACTIVE REDIRECTION (J. Colditz)

29 Zijn er geschiktere behandelopties? 3. Active Redirection: a. Definitie = concept waarbij de mobiele gewrichten geblokkeerd worden zodat de stijve gewrichten de spierkracht ontvangen die ze nodig hebben om te bewegen -> blokkeeroefening vs active redirection = de duur

30 Zijn er geschiktere behandelopties? 3. Active Redirection: b. Doel gedifferentieerd glijden van de weefsellagen minder oedeem opnieuw trainen van de motorische cortex

31 Zijn er geschiktere behandelopties? 3. Active Redirection: c. Toepassing gedurende de wakkere uren tijdens beweging (Relative Motion spalk) vervangt het passief mobiliseren bij zeer ernstige stijfheid: een statische spalk (Plaster of Paris)

32 Zijn er geschiktere behandelopties? 3. Active Redirection: d. Relative Motion spalk = Immediate Controlled Active Motion (ICAM): MCP controleren -> PIP fl/ext trainen

33 Zijn er geschiktere behandelopties? 3. Active Redirection: d. Relative Motion spalk: I. Faciliteren van PIP flexie

34 Zijn er geschiktere behandelopties? 3. Active Redirection: d. Relative Motion spalk: II. Faciliteren van PIP extensie

35 Zijn er geschiktere behandelopties? 3. Active Redirection: d. Relative Motion spalk: III. Voordeel: eenvoudig klein spalkje, laag in kost, low-profile design snel functioneel gebruik mogelijk snelle werkhervatting meer therapietrouw

36 Zijn er geschiktere behandelopties? 3. Active Redirection: d. Relative Motion spalk: IV. Nadeel: soms trial and error moeilijker bij hypermobiliteit nood aan evidence based onderzoek

37 Zijn er geschiktere behandelopties? 3. Active Redirection: e. Voorbeeld: I. Relative motion spalk

38 Zijn er geschiktere behandelopties? 3. Active Redirection: e. Voorbeeld: II. Plaster of Paris

39 Wat brengt ons de toekomst?

40 Wat brengt ons de toekomst? 1. Het aanbrengen van vibratie op een geïmmobiliseerd hand toont behoud van het sensomotorisch netwerk in het brein tov. een geïmmobiliseerde hand zonder vibratieprikkels. (Roil R, Kavounoudias A, Albert F, et al. Cerebral preparation during immobilisation. Neuroimage. 2012;62: )

41 Wat brengt ons de toekomst? 1. Het aanbrengen van vibratie op een geïmmobiliseerd hand toont behoud van het sensomotorisch netwerk in het brein tov. een geïmmobiliseerde hand zonder vibratieprikkels. (Roil R, Kavounoudias A, Albert F, et al. Cerebral preparation during immobilisation. Neuroimage. 2012;62: ) 2. Het observeren van een bewegende hand geeft meer corticale activiteit dan het voorstellen dat iemand zijn hand beweegt. (Bassolino M, Campanells M, Bove M, Pozzo T, Fadiga L. Training the motor cortex by observing the actions of others during immobilization. Cereb Cortex. 2013; 1-9)

42 Wat brengt ons de toekomst? 1. Het aanbrengen van vibratie op een geïmmobiliseerd hand toont behoud van het sensomotorisch netwerk in het brein tov. een geïmmobiliseerde hand zonder vibratieprikkels. (Roil R, Kavounoudias A, Albert F, et al. Cerebral preparation during immobilisation. Neuroimage. 2012;62: ) 2. Het observeren van een bewegende hand geeft meer corticale activiteit dan het voorstellen dat iemand zijn hand beweegt. (Bassolino M, Campanells M, Bove M, Pozzo T, Fadiga L. Training the motor cortex by observing the actions of others during immobilization. Cereb Cortex. 2013; 1-9) 3. Ontwikkeling van draagbare multifunctionele gewrichtssensoren welke feedback geven van het actieve bewegingspatroon. (Yao S, Zhu Y; Wearable multifunctional sensors using printed stretchable conductors made of silver nanowires. Nanoscale. 2014)

43 Take home message

44 Take home message 1. Focus verleggen van passief mobiliseren naar vroeg actief mobiliseren en/of Active Redirection

45 Take home message 1. Focus verleggen van passief mobiliseren naar vroeg actief mobiliseren en/of Active Redirection 2. Ideale balans voorzien tussen mechanische en corticale stress

46

47 Referentielijst Bassolino M, Campanells M, Bove M, Pozzo T, Fadiga L. Training the motor cortex by observing the actions of others during immobilization. Cereb Cortex. 2013; 1-9 Colditz J. Active redirection instead of passive motion for joint stiffness. ASHT Times. 2014; 21(3): 6-9 Hirth MJ., et al. Relative motion ortheses in the management of various hand conditions: A scoping review. J of Hand Therapy 2016; 29: Merritt WH. Relative motion splint: active motion after extensor tendon injury and repair. J Hand Sur Am 2014; 39(6): Peacock EE. Some biochemical and biophysical aspects of joint stiffness: role of collagen synthesis as opposed to altered molecular bonding. Ann Surg 1966; 164 (1): 1-12 Roil R, Kavounoudias A, Albert F, et al. Cerebral preparation during immobilisation. Neuroimage. 2012;62: Skirven, Osterman, Fedorczyk, and Amadio. Chapter 67: Rehabilitation of the Hand and Upper Extremity. Elsevier Mosby 2011; 6th ed: Van Strien G. Relative motion splints: a simple solution to many hand problems. Paper presented at: AAHS Annual Meeting. January 8th-11th, 2014; Kauai, Hawai Yao S, Zhu Y. Wearable multifunctional sensors using printed stretchable conductors made of silver nanowires. Nanoscale. 2014