Voorschrijven van Psychofarmaca bij mensen met een verstandelijke beperking Niet alleen een zaak voor de dokter
|
|
- Maarten de clercq
- 6 jaren geleden
- Aantal bezoeken:
Transcriptie
1 Voorschrijven van Psychofarmaca bij mensen met een verstandelijke beperking Niet alleen een zaak voor de dokter Multidisciplinair symposium Assen, 26 september 2017
2 Programma De NVAVG richtlijn Voorschrijven van psychofarmaca Diagnostiek en classificatie van psychische stoornissen; evaluatie van psychofarmaca gebruik; keuzecriteria voor een middel; stoppen of doorgaan met off-label gebruik. Erik Mulder, Nicole Damen, Gerda de Kuijper Stoppen of doorgaan met off-label psychofarmaca gebruik? Gerda de Kuijper Korte pauze Psychofarmacagebruik; indicatiestelling en effectevaluatie Voorschrijfbeleid van antipsychotica en bevorderende en belemmerende factoren in het gebruik van richtlijnen. Lotte Ramerman Ruimte voor vragen symposium deel Pauze met maaltijd
3 Programma Invloed van begeleiders op de behandeling van psychische stoornissen en probleemgedrag bij mensen met een verstandelijke beperking Wietske van Oorsouw Wat verandert er na een gedragstherapeutische training voor begeleiders? Marian Klaver Kan meer kennis over psychofarmaca bij begeleiders bijdragen aan juist gebruik van deze middelen bij mensen met een verstandelijke beperking? Josien Jonker Discussie met expertpanel met deelnemers symposium aan de hand van stellingen over multidisciplinaire samenwerking en de toepasbaarheid van de NVAVG richtlijn in de dagelijkse praktijk o.l.v. Marijke Meijer Afsluiting door de dagvoorzitter, met aansluitend een hapje en drankje
4 Voorschrijven van psychofarmaca NVAVG richtlijn
5 Disclosure belangen spreker (potentiele) belangenverstrengeling Voor bijeenkomst mogelijk relevante relaties met bedrijven Sponsoring of onderzoeksgeld Honorarium of andere (financiële) vergoeding Aandeelhouder Andere relatie, namelijk Geen/zie hieronder Bedrijfsnamen Geen Geen Geen Niet van toepassing
6 Voorschrijven van psychofarmaca NVAVG richtlijn Waar gaan we het over hebben? Presentatie praktijkcasus Uitwisselen van ervaringen voorschrijven psychofarmaca (Waarom, hoe en wat)
7 Presentatie praktijkcasus Dhr. X Introductie; beeld schetsen waarom deze casus (Nicole) Toelichting medicatiegebruik (Gerda) Filmpje dhr. X Interview betrokken zorgprofessionals (Erik) Dialoog met de zaal n.a.v. casus (gezamenlijk)
8 Praktijkcasus; Beeld schetsen (Nicole) Reden keuze casus; Terugkomende vraagstelling diagnostiek. Vraag t.a.v. medicatiegebruik. Gestart met dossieronderzoek t.b.v. ordenen reeds verrichtte diagnostische activiteiten. Knelpunten als professional t.a.v. diagnostiek (meetinstrumenten) Knelpunten t.a.v. psychofarmaca (evaluatie en meting effect).
9 Overzicht van meetinstrumenten voor gedrags- en psychische symptomen (Revisie NVAVG standaard. Voorschrijven psychofarmaca, 2016)
10 Vervolg overzicht van meetinstrumenten voor gedrags- en psychische symptomen (Revisie NVAVG standaard. Voorschrijven psychofarmaca, 2016). Ter inzage klaarleggen.
11 Meetinstrumenten voor bijwerkingen psychofarmaca (nvavg richtlijn psychofarmaca 2016) Matson Evaluation of Drug Side-effects (MEDS) Vragenlijst voor registratie van alle bijwerkingen van psychofarmaca; specifiek en gevalideerd voor gebruik bij mensen met een verstandelijke beperking (geen Nederlandse versie, niet gratis). Dyskinesia Identification System; Condensed User Scale ( DISCUS) Registratie en follow up van dyskinesie; specifiek en gevalideerd voor gebruik bij mensen met een verstandelijke beperking (geen Nederlandse versie). Abnormal Involuntary Movement Rating Scale (AIMS) Gevalideerde in het Nederland vertaalde schaal voor registratie en follow-up van dyskinesie; niet specifiek voor mensen met een verstandelijke beperking, maar wel veel gebruikt. Barnes akathisia rating scale (BARS) Unified Parkinson's Disease Rating Scale (UPDRS) Assessment of Autonomic Dysfunction in Parkinson s Disease: (SCOPA-AUT) St. Hans Rating Scale Registratie en follow up van acathisie; gevalideerd voor gebruik in Nederlandse populatie, niet specifiek voor gebruik bij mensen met een verstandelijke beperking. Gestandaardiseerde, gevalideerde schaal, in het Nederlandse vertaald voor het meten van symptomen bij M. Parkinson; wordt ook gebruikt om medicatie geïnduceerd parkinsonisme te meten. Niet specifiek voor mensen met een verstandelijke beperking; item 20,21,22 en 23 zijn bruikbaar voor registratie en follow-up van parkinsonisme in deze doelgroep. Gevalideerde schaal voor registratie en follow-up van autonome symptomen (in Nederland ontwikkeld). Te gebruiken voor autonome bijwerkingen van psychofarmaca. Niet specifiek voor mensen met een verstandelijke beperking. Niet gevalideerd, wel in het Nederlands vertaalde schaal voor registratie en follow-up van dyskinesie, parkinsonisme, dystonie en acathisie.
12 Wat? Keuzecriteria en gevoeligheid voor bijwerkingen Bij geregistreerde indicatie elk middel binnen deze klasse in principe even werkzaam Cliënt kenmerken Cliënt voorkeur/toedieningsvorm Off-label psychische en gedragssymptomen; uitgaan van doelsymptomen en doelreceptoren (voorbeelden in richtlijn)
13 Gevoeligheid voor bijwerkingen Genetische factoren/syndroom gebonden Genetische factoren/metabolisme geneesmiddel Aanlegfactoren/handicap gebonden Omgevingsfactoren/leefstijl Gebruik andere medicatie/interacties
14 Psychofarmaca bij deze cliënt Medicatiehistorie: Propranolol Paroxetine Sertraline Quatiapine a.n. 25 mg Methylfenidaat Oxazepam zo nodig Actuele medicatie: Risperidon 2 mg om 8.00u, 1 mg om 17.00u Clomipramine Ret. 75 mg om 8.00u, 50 mg om 17.00u
15 Monitoring bijwerkingen bij deze cliënt Anamnese: duizeligheid, sufheid, stemming, spiertrekkingen/- stijfheid, rusteloosheid, ademhaling, maag- en darmklachten, gewichtsverandering Fysieke parameters/lichamelijk onderzoek: gewicht, taille, bloeddruk, pols extrapyramidale bijwerkingen Laboratorium controles: Hb, leuco s, elektrolyten, lever- en nierfuncties, prolactine
16 Kort filmfragment Dhr. X.
17 Interview Interview met Helja Peters (arts Dhr. X) en Dineke Pebesma (zorgcoördinator Dhr. X); Ervaringen uitwisselen Probleem schetsen in de praktijk
18 Vragen aan de zaal
19 Samenvattend Waarom, Hoe en Wat voorschrijven psychofarmaca Gezamenlijke bevindingen en aanbevelingen van vandaag. Aanbevelingen indicatiestelling, classificatie systeem, diagnostisch model, meetinstrumenten, effectevaluatie, keuzecriteria psychofarmacon Revisie NVAVG standaard: voorschrijven van psychofarmaca (2016)
20 Stoppen of doorgaan met off-label psychofarmaca gebruik? Wat zijn de overwegingen van artsen om langdurig off-label gebruik van antipsychotica door mensen met een verstandelijke beperking niet af te bouwen?
21 Disclosure belangen spreker (potentiele) belangenverstrengeling Voor bijeenkomst mogelijk relevante relaties met bedrijven Sponsoring of onderzoeksgeld Honorarium of andere (financiële) vergoeding Aandeelhouder Andere relatie, namelijk Geen/zie hieronder Bedrijfsnamen Geen Geen Geen Niet van toepassing
22 Stoppen of doorgaan met off-label psychofarmaca gebruik? Off-label, met name antipsychotica bij probleemgedrag Wettelijk kader Richtlijn: afbouw advies Onderzoek: Redenen om niet af te bouwen
23 Stoppen of doorgaan met antipsychotica gebruik bij probleemgedrag? Overwegingen van artsen om antipsychotica niet af te bouwen kunnen gebaseerd zijn op: Cliëntkenmerken (waaronder de psychische toestand en de aard van het probleemgedrag) Omgevingsfactoren: attitudes, overtuigingen en kennis t.a.v. psychofarmacagebruik van zorgverleners, cliënten & - vertegenwoordigers; organisatiecultuur; belastende leefomgeving
24 Opzet van het onderzoek Setting: woonvoorzieningen van zes zorgaanbieders VB (n=3299) met een medische en gedragskundige dienst Medisch en farmaceutisch dossier: reden en duur van gebruik Categorieën van cliëntgebonden en settinggerelateerde factoren
25 Cliënt kenmerken Kenmerken van cliënten met antipsychoticagebruik Antipsychoticagebruikers n=977 Geslacht; % man 64 p<0.001 Leeftijd in jaren; gemiddelde (sd) Niveau VB; % diep 14 ernstig 35 matige 31 licht 17 missend 3 Dosering (DDD); gemiddelde (sd) 49,8 (18,1) p<0.001 Significant verschil tussen de zorgaanbieders p< ,6 (0,52) p<0.001
26 Prevalentie antipsychoticagebruik 30% (977/3299) Duur van gebruik Reden van gebruik 2% 1% 54% 4% 19% 21% <1 jaar 1-5 jaar 5-10 jaar >10 jaar missend 69% 5% 25% psychose DSM kortd.psych/psych. sympt probleemgedrag missend
27 Redenen voor gebruik en besluit afbouw per zorgaanbieder (significante verschillen) zorgaanbieder 1 n=144 2 n=199 3 n=224 4 n=132 5 n=137 6 n=171 Reden gebruik % Psychose DSM 0 3,5 5,4 7,6 8,8 5,2 Kortd. psychose /psychot.sympt. 5,3 16, ,7 16,1 18,8 Probleemgedrag 92,1 78,9 78,5 3,8 71,5 74,7 missend 2,6 1,5 0,4 0 3,6 0,6 Besluit tot afbouw % 56,1 44,7 22,
28 120% Besluit tot niet afbouwen genomen op grond van overwegingen van: 100% 80% 60% 40% zorgaanb.1 zorgaanb.2 zorgaanb.3 zorgaanb.4 zorgaanb.5 zorgaanb.6 20% 0% arts staf client wet.vertegenw.
29 Redenen om niet af te bouwen (N=590) gegevens van org.5&6 missen; niet elke arts noteerde de redenen) 300 agressie rusteloosheid hyperact. angst afleidbaar zelfverwonding misl. eerdere poging aantallen autisme NAH dementie depressie overig
30 Conclusies Prevalentie van off-label antipsychotica gebruik blijft hoog; slechts in de helft van de gevallen besluit tot afbouw Bezorgdheid voor toename van agressie en rusteloosheid, ASS en omgevingsfactoren spelen mee (Te) veel praktijkvariatie tussen de zorgaanbieders Scholing van professionals: diagnostische methodes/ behandeling van probleemgedrag Onderzoek naar onderliggende factoren voor doorgaand gebruik (cliënt- en stafgebonden factoren)
31 Pauze uur
32 Naleving van richtlijnen in de zorg voor mensen met een verstandelijke beperking Het voorschrijven van antipsychotica
33 Disclosure belangen spreker (potentiele) belangenverstrengeling Voor bijeenkomst mogelijk relevante relaties met bedrijven Sponsoring of onderzoeksgeld Honorarium of andere (financiële) vergoeding Aandeelhouder Andere relatie, namelijk Geen/zie hieronder Bedrijfsnamen Geen Geen Geen Niet van toepassing
34 Overview Voorschrijf richtlijnen voor antipsychotica Medisch dossier studie: Naleven van richtlijnen Implementatie van richtlijnen Naleving van richtlijnen in de praktijk
35 Medische dossier studie HET VOORSCHRIJVEN VAN ANTIPSYCHOTICA BIJ MENSEN MET EEN VERSTANDELIJKE BEPERKING
36 Richtlijn navolging Veel nationale en internationale richtlijnen rond antipsychotica gebruik» NICE» NVAVG» KJP» NHG standaard off-label» Cahn: monitoren van bijwerkingen Onbekend hoe Nederlandse artsen richtlijnen rond antipsychotica gebruik naleven in de zorg voor mensen met een verstandelijke beperking Medisch dossier audit in 2 settingen (n=299)
37 Hetrogene groep Setting: Psychiatrie Traditionele instellingen/ woonvoorzieningen Reden van gebruik: Diagnose van psychose of schizofrenie Probleemgedrag Probleemgedrag & psychiatrische nietpsychotische diagnose
38 Richtlijnen over het voorschrijven van antipsychotica 1. Patient eigenschappen Demografie Comorbide aandoeningen Gebruik van caffeine, drugs en alcohol Voedsel inname en lichamelijke activiteit 2. Voorschrijfpraktijk Reden van voorschrijven Geschiedenis van AP gebruik (non-) farmacologische behandelingen Eerste voorschrijver Contra-indicaties Duur van gebruik Dosis 3. Behandel evaluatie Effect meting Herevalueren van de reden van voorschrijven Monitoren van bijwerkingen
39 Verstandelijke beperking Instellingen voor VB Geestelijke gezondheidszorg 2% 0% 3% 18% 10% Licht Matig 12% Licht Matig 12% 26% Ernstig Diep Ernstig Diep 34% Onbekend 83% Onbekend
40 Reden van voorschrijven Instellingen voor VB 3% Onbekend Geestelijke gezondheidszorg 3% Onbekend 15% 7% Psychose of schizofrenie 17% 4% Psychose of schizofrenie 75% Probleemgedrag met nietpsychotische psychiatrische diagnose Probleemgedrag 76% Probleemgedrag met niet-psychotische psychiatrische diagnose Probleemgedrag
41 Co-morbide psychiatrische diagnose Geen 4% 18% Psychose/schizofrenie Hechtingsstoornis Trauma/PTSS 3% 2% 10% 8% 7% 10% ADHD 9% 25% Persoonlijkheidsstoornis 2% 8% Stemmingsstoornis 15% 13% Autisme Spectrum Stoornis 55% 64% 0% 10% 20% 30% 40% 50% 60% 70% Instellingen voor VB Geestelijke gezondheidszorg
42 Reden voor voorschrijven 3% Onbekend 10% 3% 16% Zelf-beschadigend gedrag 9% 13% Stereotyp gedrag 13% 11% Teruggetrokken gedrag Agressief/ destructief gedrag 10% Prikkelbaarheid/onrust Slaap problemen 30% Psychose/ psychotische symptomen 27% Stemmingsstoornissen Hyperactiviteit Seksueel grensonverschreidend gedrag 41% Andere niet-psychotische psychiatrische stoornis
43 Psychologische-/psychosociale behandeling Instellingen voor VB Geestelijke gezondheidszorg Geen 47% 70% Vooraf aan/tijdens behandeling met AP 30% 53%
44 Antipsychotica Instellingen voor VB Geestelijke gezondheidszorg Risperidon 19% 49% Pipamperon 25% 32% Olanzapine 4% 20% Clozapine 1% 10% Quetiapine 3% 12% Haloperidol 5% 6% Aripiprazol 3% 11%
45 Duur antipsychotica gebruik Instellingen voor VB Geestelijke gezondheidszorg Onbekend 3% 14% > 10 jaar 7% 61% 5-10 jaar 12% 30% 1-5 jaar 20% 43% 6-12 maanden 3% 3% 0-6 maanden 1% 4%
46 Dosis wijzigingen Instellingen voor VB Geestelijke gezondheidszorg Dosis verlaging 16% 23% Dosis verhoging 25% 25% Dosis verlaging en verhoging 25% 30%
47 Redenen voor dosis verlaging Instellingen voor VB Geestelijke gezondheidszorg Onbekend 7% 16% Overig 9% 11% Geen effect 7% 12% Behandeling > 1 jaar 3% 7% Verbleken van reden van voorschrijven 5% 4% Bijwerkingen 16% 22% Onderdeel van behandelplan 2% 6%
48 Monitoren van bijwerkingen Instellingen voor VB Geestelijke gezondheidszorg Metabole symptomen 49% 64% Cardiovasculaire symptomen 40% 50% Neurologische symptomen 13% 43% Overige lab 2% 37% Prolactine 2% 2%
49 Opvolgen van richtlijnen rond antipsychotica Richtlijnen worden niet volledig nagevolgd Aanvullende psychologische en psychosociale behandelingen Meten van behandel effecten Monitoren van bijwerkingen Veel verschillen tussen de zorg settingen Wat gaat er mis?
50 Bevorderende en belemmerende factoren OPVOLGEN VAN RICHTLIJNEN ROND ANTIPSYCHOTICA
51 Implementeren van richtlijnen Initiatie Ontwerpen richtlijnen Verspreiden van richtlijnen Besluitvorming Implementatie Gebruikers De richtlijnen zelf Randvoorwaarden Organisatie Socio-politieke omgeving Institutionalisering Opvolgen van richtlijnen Verbeteren van richtlijnen
52 Gebruikers Bevorderend Belang van richtlijnen» Klein deel van de behandeling» Een zo goed mogelijk leven voor de cliënt Belemmerend Minder aansluiting op ideeën begeleiders» Belang bij status quo Monitoren van werking en bijwerkingen» Geen passende schalen, alleen door gedragswetenschappers» Geen tijd voor jaarlijkse evaluaties bij arts Eigendom van richtlijnen» Gedragswetenschappers weinig betrokken» Missen van specificiteit door AVGs en psychiaters
53 Gebruikers De richtlijnen zijn sterk georiënteerd op artsen. Je kan niet van mij verwachten, als ik er niet van de arts over hoor, dat ik weet wat de inhoud is, of dat ze bestaan. Hoe je deze groep moet bereiken? Dat is interessant.
54 De richtlijnen Bevorderend Aansluiting van richtlijnen op eigen ideeën» Betrokken bij het vorm geven van richtlijnen en/of behandelbeleid Belemmerend Richtlijnen op zich» Bedacht van achter een computer Focus richtlijnen» AVGs: niet specifiek genoeg voor mensen met een verstandelijke beperking» Psychiaters: te weinig over diagnostiek bij mensen met een verstandelijke beperking
55 De richtlijnen Hij is niet specifiek. Er is een poging gedaan om een onderverdeling te maken in gedragstypes die eigenlijk niet bestaan. Het geeft een erg ruwe omschrijving, maar in specifieke gevallen weet je nog niet wat te doen. Het is een kwestie van uitproberen.
56 Randvoorwaarden Bevorderend Ondersteuning vanuit een verpleegkundig team Belemmerend» Benaderbaar voor andere clinici» Ondersteuning voor monitoren van bijwerkingen Elektronisch Patiënt Dossier» Mogelijkheden voor bij houden effecten en bijwerkingen» Missende gegevens in het systeem
57 Randvoorwaarden Het is eigenlijk een boekhoudprogramma dat ze een beetje hebben uitgebreid voor hulpverleners
58 Organisatie Bevorderend en belemmerend: Integratie richtlijnen» Vertalen van nationale en internationale richtlijnen naar organisatie specifiek beleid» Heldere besluitvorming die vervolgens gefaciliteerd wordt Belemmerend Verantwoordelijkheden en samenwerking» Multidisciplinair behandelen» Hoe de zorg de benaderen om de juiste zorg te krijgen?» Evalueren van gedrag en bijwerkingen
59 Organisatie Het is onduidelijk soms, vooral bij gedragsproblemen. Ze (Pb ers) benaderen direct een arts, die meteen medicatie geeft of ze gaan naar de gedragsdeskundige, terwijl er een somatische oorzaak is van het veranderende gedrag
60 Sociaal-politieke omgeving Belemmerend en bevorderend Cliënten en cliënt systeem» Gemotiveerde cliënten» experimenteren met medicatie Bevorderend Wetgeving creëert kader Belemmerend Wantrouwen naar zorgverzekeraars en financiers» Begrijpen zij de inhoudelijke zorg wel?» Vergoedingen en verwijzingen Betrokkenheid van management» Niet te veel inmenging vs. besluitvaardigheid
61 Socio-politieke omgeving Er is altijd heel veel steun als de medicatie er op moet, maar niet als het er af moet Wanneer ze zien dat het beter gaat met hun verwant, dan zeggen ze: laten we het zo houden, niet alleen bij medicatie, laten we niet te veel experimenteren
62 Bevorderen van richtlijn gebruik Bewustwording van richtlijn adviezen Multidisciplinaire benadering van het voorschrijven van antipsychotica Specificiteit van huidige richtlijn adviezen Bevorderend voor implementatie: Vertalen van (inter-) nationale richtlijnen en naar organisatie specifiek beleid» Duidelijke werkrelaties» Bevorderen van een multidisciplinaire benadering van richtlijnen Handhaving en faciliteren van richtlijnen» Systeem voor het monitoren van bijwerkingen en effecten
63 Einde eerste helft Vragen?
64 Pauze uur
65 Invloed van begeleiders op de behandeling van psychische stoornissen en probleemgedrag bij mensen met een verstandelijke beperking Wietske van Oorsouw
66 Disclosure belangen spreker Er is geen sprake van belangenverstrengeling als het gaat om de relatie tussen de spreker, de academische werkplaats waarvoor de spreker werkzaam is en het doel van de bijeenkomst/het symposium.
67 Korte kennismaking Wietske van Oorsouw Gepromoveerd op het thema: scholing, gedrag en emoties van begeleiders in de zorg voor mensen met een verstandelijke beperking. Tilburg University Departement Tranzo Academische werkplaat leven met een verstandelijke beperking o.l.v. prof. dr. Petri Embregts
68 Achtergrond Alvorens te spreken over het ondersteunen van begeleiders in de omgang met gedragsproblemen is enige voorkennis nodig om de context waarin begeleiders werken te begrijpen.
69 Achtergrond Impact gedragsproblemen op cliënten zelf: - Fysieke beschadiging - Toename medicatietoediening - Vermijding begeleiders - Uitsluiting - Stigma?
70 Achtergrond Impact gedragsproblemen op begeleiders: - Fysieke beschadiging - Hoge stress levels - Negatieve emoties - Werk-gerelateerde well-being
71 De invloed van begeleiders op gedragsproblemen Het ontstaan van gedragsproblemen is het resultaat van een interactie tussen cliënt en professional. De omgeving spelt een belangrijke rol in de ontwikkeling en instand houding van gedragsproblemen (Noone, Jones & Hastings, 2006; Hasting & Remington, 1994). Kenmerken en gedrag Cliënt Kenmerken en gedrag Professional
72 De invloed van begeleiders op gedragsproblemen Vier perspectieven om gedrag van begeleiders t.a.v. gedragsproblemen te verklaren: - Behavioristisch - Cognitief-emotioneel - Stress en coping - Interpersoonlijke-relatie
73 De invloed van begeleiders op gedragsproblemen Bovendien 2 voorbeelden van interne conflicten: 1. Rollen en verantwoordelijkheden 2. Regulatie van emoties Het is moeilijk om op een menselijke maar ook effectieve manier te reageren (Whittington & Burns, 2005)
74 Relevantie van meetinstrumenten Gedragsproblemen Impact Verklaring & conflicten Belang van betekenisvolle relatie Behoefte aan passende meetinstrumenten voor begeleiders in wetenschappelijk onderzoek en de klinische praktijk
75 Vier kernelementen als vertrekpunt Kennis Persoonlijke kenmerken & inzicht Competente begeleider Vaardigheden Attitude
Academische Werkplaats i.o. Verstandelijke Beperking en Geestelijke Gezondheid
Academische Werkplaats i.o. Verstandelijke Beperking en Geestelijke Gezondheid Zoek het uit! Wetenschap en praktijk dicht bij elkaar Congres 31 januari 2019 Disclosure slide (potentiële) belangenverstrengeling
Nadere informatieStoppen met langdurig antipsychoticagebruik voor gedragsproblemen. Gerda de Kuijper Arts verstandelijk gehandicapten/senior onderzoeker
Stoppen met langdurig antipsychoticagebruik voor gedragsproblemen Gerda de Kuijper Arts verstandelijk gehandicapten/senior onderzoeker Congres Focus op onderzoek Utrecht 22 juni 2015 Inhoud presentatie
Nadere informatieAntipsychoticastudie en bewegingsstoornissen. Vilans, 31 Januari 2019 Marie-Louise Hoekstra & Sylvie Beumer
Antipsychoticastudie en bewegingsstoornissen Vilans, 31 Januari 2019 Marie-Louise Hoekstra & Sylvie Beumer Disclosure slide (potentiële) belangenverstrengeling Geen Voor bijeenkomst mogelijk relevante
Nadere informatieAgressie tegen begeleiders. Wietske van Oorsouw i.s.m. Petri Embregts
Agressie tegen begeleiders Wietske van Oorsouw i.s.m. Petri Embregts Alvorens te spreken over het ondersteunen van begeleiders in de omgang met agressie is enige voorkennis nodig om de context waarin begeleiders
Nadere informatieKan het ook met minder? Een kwaliteitsproject van Annet Dekker December 2012
Kan het ook met minder? Een kwaliteitsproject van Annet Dekker December 2012 Kwaliteitsproject Psychofarmaca Inleiding Het project dat ik gekozen heb is niet erg origineel, maar het was in mijn ogen nodig.
Nadere informatieMedicatiegebruik bij mensen met een verstandelijke beperking
Medicatiegebruik bij mensen met een verstandelijke beperking Congres Mind the Body 12 februari 2015 Barber Tinselboer, AVG s Heeren Loo locatie Apeldoorn Inhoud Casus Medicatie en de cliënt met een verstandelijke
Nadere informatieBewegingsstoornissen bij jong volwassenen met schizofrenie. GROUP Symposium Ypsilon en Anoiksis 22 januari 2010 J. Koning, AIOS Symforagroep
Bewegingsstoornissen bij jong volwassenen met schizofrenie GROUP Symposium Ypsilon en Anoiksis 22 januari 2010 J. Koning, AIOS Symforagroep Hoofdboodschap Ondanks de introduc/e van nieuwere types an/psycho/ca
Nadere informatieAntipsychotica en monitoren van bijwerkingen
Antipsychotica en monitoren van bijwerkingen Symptomatische behandeling bij psychosen Effectiviteit: 70 a 90% Indicaties Schizofrenie Manie Depressie met psychot. kenm. Waanstoornis Psychose NAO Psycho-org.
Nadere informatieDE AANPAK VAN GEDRAGSSTOORNISSEN BIJ OUDEREN MET DEMENTIE IN EEN WZC
DE AANPAK VAN GEDRAGSSTOORNISSEN BIJ OUDEREN MET DEMENTIE IN EEN WZC Infomoment voor huisartsen en verplegend personeel van WZC Sint-Camillus in Wevelgem Dokters Fien Dendoncker en Jan Vanroose 25/09/2014
Nadere informatieOverdracht van CYP2D6 genotyperingsuitslagen voor psychiatrische patiënten naar huisarts en openbare apotheek
Overdracht van CYP2D6 genotyperingsuitslagen voor psychiatrische patiënten naar huisarts en openbare apotheek Mirjam Simoons MSc, apotheker/onderzoeker Simoons et al. Pharmacogenomics 2017 Disclosure belangen
Nadere informatieUniversitair Medisch Centrum Groningen
Universitair Medisch Centrum Groningen Beter af met minder Reduction of Inappropriate psychotropic Drug use in nursing home residents with dementia Claudia Groot Kormelinck Prof.dr. Sytse Zuidema Probleemgedrag
Nadere informatieVerstandelijke Beperking en Psychiatrie; praktijk richtlijnen
Verstandelijke Beperking en Psychiatrie; praktijk richtlijnen Congres Focus op Onderzoek, 22 juni 2015 Gerda de Kuijper, AVG/senior senior onderzoeker CVBP/UMCG Dederieke Festen AVG/senior onderzoeker
Nadere informatieOnder de tafel of op de (keuken) tafel?
Onder de tafel of op de (keuken) tafel? 3 e PHAMOUS symposium 30 mei 2017 Thalia Herder Psychiater in opleiding (UCP/UMCG) Arts/seksuoloog NVVS in opleiding (UMCG) Potentiële) belangenverstrengeling Voor
Nadere informatiePsychofarmacologie bij kinderen en jongeren voor niet-kinder- & jeugdpsychiaters: Is dit wel een goed idee? Dr. Daniel Neves Ramos ZNA UKJA
Psychofarmacologie bij kinderen en jongeren voor niet-kinder- & jeugdpsychiaters: Is dit wel een goed idee? Dr. Daniel Neves Ramos ZNA UKJA Casus 4 Op de wachtpost komt een oproep binnen van wanhopige
Nadere informatieVerstandelijke Beperking en Psychiatrie; praktijk richtlijnen
Verstandelijke Beperking en Psychiatrie; praktijk richtlijnen Congres Focus op Onderzoek, 22 juni 2015 Gerda de Kuijper, AVG/senior senior onderzoeker CVBP/UMCG Dederieke Festen AVG/senior onderzoeker
Nadere informatieZorgprogramma Lijf & Leven. Beter in je lijf, beter in je hoofd Herstel van psychiatrische aandoeningen door een betere lichamelijke gezondheid.
Zorgprogramma Lijf & Leven Beter in je lijf, beter in je hoofd Herstel van psychiatrische aandoeningen door een betere lichamelijke gezondheid. Levensverwachting met tot wel 20 jaar verkort 85% van patienten
Nadere informatieASS in de verzekeringsgeneeskundige praktijk
ASS in de verzekeringsgeneeskundige praktijk Dr. P. Remijnse, psychiater UWV Breda, 4-7-2017 Disclosure belangen spreker (Potentiële) belangenverstrengeling Voor deze bijeenkomst mogelijk relevante relaties
Nadere informatieNeuropsychiatrische symptomen bij Nederlandse verpleeghuispatiënten
Proefschrift: S.U. Zuidema Neuropsychiatrische symptomen bij Nederlandse verpleeghuispatiënten met dementie Samenvatting Dementie is een ongeneeslijke aandoening met belangrijke effecten op cognitie, activiteiten
Nadere informatieSomatische screening in de Kinder- en Jeugdpsychiatrie: een pilotstudie. NVVP Voorjaarscongres 2 april 2015 J.B.Muskens
Somatische screening in de Kinder- en Jeugdpsychiatrie: een pilotstudie NVVP Voorjaarscongres 2 april 2015 J.B.Muskens Disclosure belangen spreker (potentiële) belangenverstrengeling Voor bijeenkomst mogelijk
Nadere informatieDigitaal werken, ook dat. Drs. Hetty Woltjer Radboudumc
Digitaal werken, ook dat nog Drs. Hetty Woltjer Radboudumc Disclosure belangen spreker Geen (potentiële) belangenverstrengeling Voor bijeenkomst mogelijk relevante relaties¹ Sponsoring of onderzoeksgeld²
Nadere informatieBegeleiding van chronisch psychiatrische patiënten (EPA) in de 1e lijn. Het zijn net gewone mensen
Begeleiding van chronisch psychiatrische patiënten (EPA) in de 1e lijn Het zijn net gewone mensen Voorstellen Julia Machielsen (POH-GGZ/verpleegkundig specialist GGZ) Ingrid Houtman (Huisarts/Kaderarts
Nadere informatieDe Psychofarmaca Tool Medicatievoorschriften evalueren met een app: hot or not?
De Psychofarmaca Tool Medicatievoorschriften evalueren met een app: hot or not? Met de Psychofarmaca Tool kunnen specialisten ouderengeneeskunde medicatievoorschriften vergelijken met de actuele Verenso-richtlijn
Nadere informatieHans Mulder, ziekenhuisapotheker WZA Assen Bennard Doornbos, psychiater GGZ Drenthe
Hans Mulder, ziekenhuisapotheker WZA Assen Bennard Doornbos, psychiater GGZ Drenthe In samenwerking met: M.Simoons 1, E.N. van Roon 2, R.Bruggeman 3 en H.G. Ruhé 4 1 Wilhelmina Ziekenhuis Assen, afdeling
Nadere informatieMedicatie als instrument om onrust en agressie te beheersen? Niet agressief, maar duf? dr. Martin Smalbrugge. Wie ben ik??
Medicatie als instrument om onrust en agressie te beheersen? Niet agressief, maar duf? dr. Martin Smalbrugge Wie ben ik?? Specialist ouderengeneeskunde Hoofd opleidingsinstituut specialisme ouderengeneeskunde
Nadere informatieEen kwestie van maatwerk
Medicamenteuze interventies ter vermindering van agressief gedrag Een kwestie van maatwerk Dr Rob Heerdink Pharmacoepidemiology & Clinical Pharmacology Utrecht Institute for Pharmaceutical Sciences Universiteit
Nadere informatieSAMENWERKEN BIJ ASPECIFIEKE LAGE RUGKLACHTEN
SAMENWERKEN BIJ ASPECIFIEKE LAGE RUGKLACHTEN Een gezamenlijke nascholing voor huisartsen, bedrijfsartsen en fysiotherapeuten December 2014 Arnela Suman a.suman@vumc.nl 020-4445945 DISCLOSURE BELANGEN Drs.
Nadere informatieDiagnose en classificatie in de psychiatrie
Diagnose en classificatie in de psychiatrie Klinische Validiteit Research Betrouwbaarheid Prof dr Bert van Hemert psychiater en epidemioloog Afdelingshoofd psychiatrie DBC Kosten-baten 2 Diagnosen in de
Nadere informatieMEDICATIEBEOORDELING bij patiënten met een verstandelijke beperking: HOE? drs. Marianne van den Berg Apotheker te Alphen aan den Rijn
MEDICATIEBEOORDELING bij patiënten met een verstandelijke beperking: HOE? drs. Marianne van den Berg Apotheker te Alphen aan den Rijn Disclosure relevante belangen trainer Marianne van den Berg heeft geen
Nadere informatieScreening op bijwerkingen van psychofarmaca Polikliniek bijwerkingen
Screening op bijwerkingen van psychofarmaca Polikliniek bijwerkingen Lianne Tammenga, Verpleegkundig Specialist GGZ Marielle de Ruijter, Coördinator Polikliniek bijwerkingen Verpleegkundig Specialist GGZ
Nadere informatieDe CAMS Workshop REMCO DE WINTER, KD ACUUT DAG VAN DE INHOUD ROTTERDAM 29 SEPTEMBER
De CAMS Workshop REMCO DE WINTER, KD ACUUT DAG VAN DE INHOUD ROTTERDAM 29 SEPTEMBER W W W. S U I C I D A L I T E I T. N L Disclosure belangen spreker Remco de Winter (potentiële) belangenverstrengeling
Nadere informatieZiektelast hoe meet en bespreek ik dit? Annerika Slok, MSc
Ziektelast hoe meet en bespreek ik dit? Annerika Slok, MSc Disclosure belangen spreker (potentiële) belangenverstrengeling Voor bijeenkomst mogelijk relevante relaties met bedrijven Sponsoring of onderzoeksgeld
Nadere informatieZorgstandaard. Aanpassingsstoornis incl. overspanning en burn-out. San Oeij, bedrijfsarts Arnhem, 8 juni 2017
Zorgstandaard Aanpassingsstoornis incl. overspanning en burn-out San Oeij, bedrijfsarts Arnhem, 8 juni 2017 Zorgstandaard aanpassingsstoornis (inclusief overspanning & burn-out) Martijn Sijbom, huisarts
Nadere informatieMH ID. Richtlijnen en principes. 29 maart Over diagnostiek en behandeling van gedragsproblemen bij mensen met een verstandelijke beperking
Richtlijnen en principes MH ID Over diagnostiek en behandeling van gedragsproblemen bij mensen met een verstandelijke beperking 29 maart 2011 Barbara Pot, orthopedagoge/gz psychologe Meest voorkomende
Nadere informatieINTER-PSY Lente Symposium
Disclosure belangen spreker Getalenteerd omgaan met ADHD Anne van Lammeren, psychiater Universitair Centrum Psychiatrie UMCG 16-03-2016 Lentesymposium Interpsy (Potentiële) belangenverstrengeling Voor
Nadere informatieDe weg naar het eerste recept
Programma Introductie De weg naar het eerste recept De bekwaamheidsverklaring in de praktijk Onderzoeksvragen Methode Resultaten Conclusie en discussie Aanbevelingen Introductie De weg naar het eerste
Nadere informatieOntwikkeling van de vragenlijst Betrouwbaarheid en validiteit
109 Samenvatting 110 Inleiding Dit proefschrift beschrijft de ontwikkeling van een vragenlijst die door patiënten zelf in te vullen is om zowel gewenste (effectiviteit) als ongewenst effecten (bijwerkingen/tolerabiliteit)
Nadere informatieAls het niet over gaat
Als het niet over gaat Begeleiding van chronisch psychiatrisch patiënten in de huisartsenpraktijk Marian Oud en Ingrid Houtman kaderartsen ggz Na deze workshop heb je: Leerdoelen kennis van de componenten
Nadere informatieDe CAMS Workshop R E M C O D E W I N T E R, S G A C U U T N I E N K E K O O L, S G P E R S O O N L I J K H E I D S S T O O R N I S S E N
De CAMS Workshop R E M C O D E W I N T E R, S G A C U U T N I E N K E K O O L, S G P E R S O O N L I J K H E I D S S T O O R N I S S E N DAG VAN DE INHOUD DEN HAAG 28 SEPTEMBER W W W. S U I C I D A L I
Nadere informatieFAQs tijdens intakes op de polikliniek kinderpsychiatrie Spreekuur: het jonge kind
FAQs tijdens intakes op de polikliniek kinderpsychiatrie Spreekuur: het jonge kind Elemi Breetvelt, kinderpsychiater UMC Utrecht, The Netherlands University Health Network, Toronto, Canada Overzicht presentatie
Nadere informatieSomatische zorg voor mensen met een psychotische aandoening
Somatische zorg voor mensen met een psychotische aandoening zorggebruik, resultaten 1 dr. Wilma Swildens a, dr. Fabian Termorshuizen b,c, drs. Alex de Ridder M.D. a, dr. Hugo Smeets, M.D. b,d,, prof dr.
Nadere informatieANGST in de PALLIATIEVE FASE, dilemma s rond de richtlijn. 11 april 2016 Tineke Vos psychiater HMC+ consulent palliatieve zorg
ANGST in de PALLIATIEVE FASE, dilemma s rond de richtlijn 11 april 2016 Tineke Vos psychiater HMC+ consulent palliatieve zorg Disclosure belangen spreker (potentiële) Belangenverstrengeling Geen Voor bijeenkomst
Nadere informatieDisclosure belangen spreker
POP POLI Geen (potentiële) belangenverstrengeling Disclosure belangen spreker Voor bijeenkomst mogelijk relevante relaties Sponsoring of onderzoeksgeld Honorarium of andere (financiële) vergoeding Aandeelhouder
Nadere informatieProbleemgedrag bij ouderen
Probleemgedrag bij ouderen https://www.youtube.com/watch?v=8sbtxdpcndg https://www.youtube.com/watch?v=5tu-1faasp8&t Definitie probleemgedrag Alle gedrag van de patiënt dat door deze patiënt en/of zijn
Nadere informatieDe Sensatie van een Goed Leven Workshop Zonder gelijkwaardigheid geen communicatie
31-01-2019 De Sensatie van een Goed Leven Workshop Zonder gelijkwaardigheid geen communicatie Disclosure slide (potentiële) belangenverstrengeling Geen Voor bijeenkomst mogelijk relevante relaties met
Nadere informatieDe CAMS Workshop REMCO DE WINTER & MARIEKE DE GROOT
De CAMS Workshop REMCO DE WINTER & MARIEKE DE GROOT 5 APRIL 2017 VOORJAARSCONGRES NVVP MAASTRICHT. WWW.SUICIDALITEIT.NL Disclosure belangen spreker Remco de Winter (potentiële) belangenverstrengeling Voor
Nadere informatieDe CAMS Workshop REMCO DE WINTER
De CAMS Workshop REMCO DE WINTER 10 NOVEMBER 2016 NAJAARSCONGRES NVVP UTRECHT, DOMUS. WWW.SUICIDALITEIT.NL Disclosure belangen spreker Remco de Winter (potentiële) belangenverstrengeling Voor bijeenkomst
Nadere informatieDisclosure belangen spreker Bas Peeters
Disclosure belangen spreker Bas Peeters (potentiële) belangenverstrengeling: geen Voor bijeenkomst mogelijk relevante relaties met bedrijven: geen Sponsoring of onderzoeksgeld: geen Honorarium of andere
Nadere informatieOverzicht. Waarom aandacht voor studenten met psychische problemen?
Ondersteuning van studenten met psychische problemen bij het volhouden/afronden van de studie Studieadviseurs Universiteit Utrecht Utrecht, 31 oktober 2017 Kennismaking Overzicht Waarom aandacht voor studenten
Nadere informatieSamen aan de slag met theorie en praktijkervaringen om uw implementatie een stap verder te krijgen
Samen aan de slag met theorie en praktijkervaringen om uw implementatie een stap verder te krijgen Disclosure slide (potentiële) belangenverstrengeling Geen Voor bijeenkomst mogelijk relevante relaties
Nadere informatieErvaringsdeskundigheid in de zorg voor mensen met een verstandelijke beperking. Petri Embregts
Ervaringsdeskundigheid in de zorg voor mensen met een verstandelijke beperking Petri Embregts Inhoud Waarom een kans in de zorg voor mensen met een verstandelijke beperking? Inzetbaarheid en effectiviteit
Nadere informatieDia 1. Dia 2 ISABELLE MUNSTERMAN. Dia 3. SPEEDPRESENTATIES Deel 2. Droge maand onderzoek: wat doet een maand geen alcohol met je gezondheid?
Dia 1 SPEEDPRESENTATIES Deel 2 Dia 2 ISABELLE MUNSTERMAN Droge maand onderzoek: wat doet een maand geen alcohol met je gezondheid? Dia 3 HET DROGE MAAND ONDERZOEK Wat doet een maand geen alcohol met je
Nadere informatieDe ziektelastmeter COPD: de betrouwbaarheid en de ervaringen van huisartsen tot nu toe. Onno van Schayck. Cahag Conferentie 15-1-2015.
De ziektelastmeter COPD: de betrouwbaarheid en de ervaringen van huisartsen tot nu toe Onno van Schayck Cahag Conferentie 15-1-2015 Disclosure belangen spreker (Potentiële) belangenverstrengeling Voor
Nadere informatieADHD en ASS. Bij normaal begaafde volwassen. Utrecht, 23-01-2014 Anne van Lammeren, psychiater UCP/UMCG
ADHD en ASS Bij normaal begaafde volwassen Utrecht, 23-01-2014 Anne van Lammeren, psychiater UCP/UMCG Disclosure belangen spreker (potentiële) Belangenverstrengeling Geen Voor bijeenkomst mogelijk relevante
Nadere informatieOrganogram Werkgebied
Wat doet Tactus Verslavingszorg? Tactus is specialist op het terrein van de verslavingszorg. Mensen die door hun verslaving aan alcohol, drugs, medicijnen, gokken, gamen, eten of andere verslavingen in
Nadere informatieRisicominimalisatie-materiaal over de risico s van atomoxetine voor zorgverleners
Risicominimalisatie-materiaal over de risico s van atomoxetine voor zorgverleners Atomoxetine 2/6 RISICOMINIMALISATIE-MATERIAAL OVER DE RISICO S VAN ATOMOXETINE VOOR ZORGVERLENERS Dit materiaal beschrijft
Nadere informatieE. Snippe en F. Bos
Disclosure belangen sprekers De mogelijke waarde van smartphone-based dagboekonderzoek voor de klinische praktijk (potentiële) belangenverstrengeling Geen Voor bijeenkomst mogelijk relevante relaties met
Nadere informatieLeidraad voor artsen voor het beoordelen en monitoren van cardiovasculaire risico bij het voorschrijven van atomoxetine
Leidraad voor artsen voor het beoordelen en monitoren van cardiovasculaire risico bij het voorschrijven van atomoxetine Dit materiaal beschrijft aanbevelingen om belangrijke risico s van atomoxetine te
Nadere informatieRationeel voorschrijven bij ontwikkelingsstoornissen. Pieter Hoekstra Kinder en Jeugdpsychiater UMCG en Accare
Rationeel voorschrijven bij ontwikkelingsstoornissen Pieter Hoekstra Kinder en Jeugdpsychiater UMCG en Accare Relaties met een farmaceutisch bedrijf of sponsor Unrestricted research grantshire In het verleden
Nadere informatiePalliatieve zorg voor mensen met een verstandelijke beperking: Het belang van markering
Palliatieve zorg voor mensen met een verstandelijke beperking: Het belang van markering In deze presentatie Palliatieve zorg bij Stichting Prisma Definitie van palliatieve zorg Kenmerken van de palliatieve
Nadere informatieDysthymie Aanpassingsstoornis Diagnoses met een beperking? Sascha Russo, psychiater
Dysthymie Aanpassingsstoornis Diagnoses met een beperking? 04-10-2017 Sascha Russo, psychiater Disclosure belangen spreker (potentiële) belangenverstrengeling voor deze bijeenkomst mogelijk relevante relaties
Nadere informatieWetenschap en praktijk: in co-creatie verbonden. Prof. dr. Petri Embregts
Wetenschap en praktijk: in co-creatie verbonden Prof. dr. Petri Embregts Kwaliteit van zorg- en hulpverlening vindt in de meest wezenlijke vorm plaats in een betekenisvolle relatie tussen de cliënt en
Nadere informatieBijwerkingen van psychofarmaca. M. de Ruijter en L. Tammenga Verpleegkundig specialist GGZ Polikliniek bijwerkingen GGz Centraal
Screenen is zinloos Bijwerkingen van psychofarmaca M. de Ruijter en L. Tammenga Verpleegkundig specialist GGZ Polikliniek bijwerkingen GGz Centraal Disclosure belangen sprekers Geen Leerdoelen Na het volgen
Nadere informatiePraktische vaardigheden in het objectiveren van psychische klachten. Sascha Russo, psychiater 1 juni 2018
Praktische vaardigheden in het objectiveren van psychische klachten Sascha Russo, psychiater 1 juni 2018 Disclosure belangen spreker (Potentiële) belangenverstrengeling Voor deze bijeenkomst mogelijk relevante
Nadere informatieSAMENWERKEN BIJ ASPECIFIEKE LAGE RUGKLACHTEN
SAMENWERKEN BIJ ASPECIFIEKE LAGE RUGKLACHTEN Een gezamenlijke nascholing voor huisartsen, bedrijfsartsen en fysiotherapeuten December 2014 Arnela Suman a.suman@vumc.nl 020-4445945 DISCLOSURE BELANGEN Drs.
Nadere informatieLeidraad voor artsen voor het beoordelen en monitoren van cardiovasculaire risico bij het voorschrijven van Atomoxetine
Leidraad voor artsen voor het beoordelen en monitoren van cardiovasculaire risico bij het voorschrijven van Atomoxetine Atomoxetine is geïndiceerd voor de behandeling van aandachtstekortstoornis met hyperactiviteit
Nadere informatieWetenschap en praktijk: door co-creatie verbonden. Petri Embregts
Wetenschap en praktijk: door co-creatie verbonden Petri Embregts 11 april 2013 Kwaliteit van zorg- en hulpverlening vindt in de meest wezenlijke vorm plaats in een betekenisvolle relatie tussen de cliënt
Nadere informatieWetenschappelijke onderbouwing PPEP-varianten
Wetenschappelijke onderbouwing PPEP-varianten PPEP4ALL Symposium 7 november 2013 Cornelie Andela, MSc. Psycholoog-promovenda, afdeling Endocrinologie Eerdere wetenschappelijke publicaties Introductie PPEP
Nadere informatieOverzicht. Begeleid Leren. Jong volwassenheid heeft een hoger risico om psychische problemen te krijgen
Begeleid Leren Overzicht Symposium Success@School Utrecht, 29 november 2018 Doelgroep Begeleid Leren Positionering van Begeleid Leren Ontwikkelde kennis, producten en diensten Dr. Lies Korevaar Agenda
Nadere informatieInteractieve website Alzheimercentrum
Interactieve website Alzheimercentrum Dr. Astrid Hooghiemstra Senior onderzoeker, Alzheimercentrum Amsterdam Amsterdam UMC, locatie VUmc a.hooghiemstra@vumc.nl Disclosure belangen spreker Geen (potentiële)
Nadere informatieAcute ingrijpmedicatie. Dr. Maarten Bak, psychiater Benjamin Richartz, afdelingshoofd Mondriaan / Universiteit Maastricht
Acute ingrijpmedicatie Dr. Maarten Bak, psychiater Benjamin Richartz, afdelingshoofd Mondriaan / Universiteit Maastricht Disclosure Maarten Bak Speaker fees received from: Astra Zeneca, Lundbeck Positions
Nadere informatieHoofdstuk 4 hoofdstuk 5 en 6
Samenvatting en conclusies van het promotie onderzoek: Aspects of long-term use of antipsychotic drug use on an off-label base in individuals with intellectual disability. Gerda de Kuijper, AVG, promotie
Nadere informatieWeerbaarheid tegen stigmatisering bij mensen met psychose
Weerbaarheid tegen stigmatisering bij mensen met psychose Catherine van Zelst Afdeling Psychiatrie en Psychologie, Universiteit Maastricht Masterclass Netwerk Vroege Psychose 6 februari 2015 Disclosure
Nadere informatieChapter 7. Samenvatting
Chapter 7 Samenvatting SAMENVATTING 143 INLEIDING Allerlei factoren hebben invloed op het voorschrijven van psychofarmaca in de klinische praktijk zoals geregistreerde en off-label indicaties van geneesmiddelen,
Nadere informatieLichamelijke aandoeningen & Ernstige psychiatrische aandoeningen. Maarten Bak
Lichamelijke aandoeningen & Ernstige psychiatrische aandoeningen Maarten Bak Ernstige psychiatrische aandoening Gezondheid Faculty name 2 Mensen met EPA overlijden op jongere leeftijd Munk-Laursen 2014
Nadere informatieAan de slag met de richtlijn somatische screening! Ervaringen met de implementatie. GGZ Midden-Holland Clary Dogterom 11 Februari 2015 Mind the Body
Aan de slag met de richtlijn somatische screening! Ervaringen met de implementatie GGZ Midden-Holland Clary Dogterom 11 Februari 2015 Mind the Body 1 Inhoud Theorie VMSL GGZ GGZ Midden Holland Praktijkervaringen
Nadere informatieE-health literacy Ondersteunen van patiënten met lage gezondheidsvaardigheden. Marco Boonstra
E-health literacy Ondersteunen van patiënten met lage gezondheidsvaardigheden Marco Boonstra Disclosure belangen spreker Geen (potentiële) belangenverstrengeling Voor bijeenkomst mogelijk relevante relaties¹
Nadere informatieEen (Lichte) Verstandelijke Beperking. Karlijn Vermeulen (kinder- en jeugd)psychiater Klinisch onderzoeker i.o.
Een (Lichte) Verstandelijke Beperking Karlijn Vermeulen (kinder- en jeugd)psychiater Klinisch onderzoeker i.o. Karakter/RadboudUMC/CCE/Donders Instituut Nijmegen Symposium Vroege Ontwikkelingsstoornissen,
Nadere informatieDiagnostiek LVB & Psychiatrie Een vak apart?!
Diagnostiek LVB & Psychiatrie Een vak apart?! Symposium 17 mei 2018 LKC volwassenen&psychiatrie Jeanet nieuwenhuis, ( beleids) psychiater en junior onderzoeker VGGNet Inhoud lezing Verwachtingen en leerdoelen
Nadere informatieSymposium dementie Samen anders denken, èn doen!
Symposium dementie Samen anders denken, èn doen! 7 februari 2019 Workshop De rol van de specialist ouderengeneeskunde Bert van Essen, specialist ouderengeneeskunde, kaderarts specialist ouderengeneeskunde
Nadere informatieInzet van psychofarmaca tijdens de behandeling van het jonge kind. Mw. L. Hoekstra Kinder- en jeugdpsychiater. L.
Inzet van psychofarmaca tijdens de behandeling van het jonge kind Mw. L. Hoekstra Kinder- en jeugdpsychiater L. Hoekstra@karakter.com Disclosure belangen spreker (potentiële) belangenverstrengeling Voor
Nadere informatieAntipsychotica. Soms nodig, meestal niet. En waarom afbouwen zo belangrijk is...
Antipsychotica Soms nodig, meestal niet En waarom afbouwen zo belangrijk is... Inhoud Vooraf 3 Antipsychotica, wat doen ze? 4 Colofon Tekst Hedda van het Groenewoud Met medewerking van Bas Castelein, arts
Nadere informatieIn de praktijk Casus carrousel
In de praktijk Casus carrousel Symposium Sterkte met je tumor Maastricht, 13 april 2017 Marc Kamps, medisch maatschappelijk werker Alied van der Aa, gezondheidszorgpsycholoog Hans Mos, geestelijk verzorger
Nadere informatiePolikliniek ADHD voor volwassenen GGNet
Polikliniek ADHD voor volwassenen GGNet Vragen Prevalentie ADHD bij volwassenen Kernsymptomen van ADHD Stelling: Rustig zitten tijdens het onderzoeksgesprek sluit hyperactiviteit uit. Stelling: Als iemand
Nadere informatieAan de slag met psychose en bipolaire stoornis
Aan de slag met psychose en bipolaire stoornis Anja Stevens, psychiater, Dimence Charlotte Marchandisse, VS, GGZinGeest Zwolle, 8 december Phrenoscongres Opzet Introductie hypomanie, manie, psychose Rollenspellen
Nadere informatieCentrum voor ouderenpsychiatrie Regio Apeldoorn 2009. HONOS 65+ Maart 2009 Gerda Rötert
Centrum voor ouderenpsychiatrie Regio Apeldoorn 2009 HONOS 65+ Maart 2009 Gerda Rötert Doelstelling: Het doel is het evalueren van het effect van de behandeling of begeleiding zowel op individueel- als
Nadere informatieSPEEDPRESENTATIES Deel 1
Dia 1 SPEEDPRESENTATIES Deel 1 Dia 2 Disclosure belangen sprekers van de speedpresentatie (potentiële) belangenverstrengeling Voor bijeenkomst mogelijk relevante relaties met bedrijven Sponsoring of onderzoeksgeld
Nadere informatieVISIE OP PROBLEEMGEDRAG
VISIE OP PROBLEEMGEDRAG INLEIDING Bij het Centrum voor Consultatie en Expertise (CCE) kunnen zorgprofessionals en anderen terecht voor expertise over ernstig en aanhoudend probleemgedrag. Het gaat om probleemgedrag
Nadere informatieSamen Beslissen: een effectief trainingsmodel
Samen Beslissen: een effectief trainingsmodel Trudy van der Weijden Angelique Timmerman Esther Giroldi Anouk Baghus Vakgroep Huisartsgeneeskunde, Universiteit Maastricht In samenwerking met: 1 Disclosure
Nadere informatieCannabis en alcohol in de praktijk van de psychiater. Arjen Neven, psychiater a.neven@palier.nl Centrum voor Dubbele Problematiek Palier, Den Haag
Cannabis en alcohol in de praktijk van de psychiater Arjen Neven, psychiater a.neven@palier.nl Centrum voor Dubbele Problematiek Palier, Den Haag Disclosure (potentiële) belangenverstrengeling Voor bijeenkomst
Nadere informatie(potentiële) belangenverstrengeling. Voor bijeenkomst mogelijk relevante relaties met bedrijven Sponsoring of onderzoeksgeld
Disclosure slide (potentiële) belangenverstrengeling Geen Voor bijeenkomst mogelijk relevante relaties met bedrijven Sponsoring of onderzoeksgeld Honorarium of andere (financiële) vergoeding Aandeelhouder
Nadere informatieDementie, probleemgedrag en de mantelzorger
Dementie, probleemgedrag en de mantelzorger LOAG Gedragsstoornissen en psychiatrie bij dementie Utrecht, 16 april A. Kunneman, gz-psycholoog Introductie GZ-psycholoog Werkzaam op de GAAZ / poli geriatrie
Nadere informatieSlaapstoornissen in de psychiatrie: het belang van behandeling
Slaapstoornissen in de psychiatrie: het belang van behandeling - Dr. Marike Lancel - Divisie Forensische Psychiatrie Slaapcentrum voor Psychiatrie Assen Het interactieve brein in slaap 12-10-2012 Slaapstoornissen
Nadere informatieVERPLEEGKUNDIGE AANDACHTSPUNTEN BIJ HET GEBRUIK VAN PSYCHOFARMACA
VERPLEEGKUNDIGE AANDACHTSPUNTEN BIJ HET GEBRUIK VAN PSYCHOFARMACA Het voorschrijven van geneesmiddelen is = een proces en niet louter een beslissing van de arts. Hierbij is een belangrijke taak weggelegd
Nadere informatieDinette van Timmeren Lectoraat Healthy Ageing, Allied Health Care and Nursing
De noodzaak van evidence based signaleren van somatische gezondheidsproblemen bij mensen met ZEVMB! Reden voor vervolgonderzoek. Dinette van Timmeren Lectoraat Healthy Ageing, Allied Health Care and Nursing
Nadere informatieJonge mensen met dementie. Elly Prins Anja Peters
Jonge mensen met dementie Elly Prins Anja Peters Even voorstellen: Karin - heeft Alzheimer dementie op jonge leeftijd Annieke dochter van Karin Elly Prins GZ-psycholoog Anja Peters verpleegkundige Locatie
Nadere informatiePsychofarmaca bij d e de ouderen Waarom slikken zij? A D. D Hooghe Hooghe
Psychofarmaca bij de ouderen Waarom slikken zij? A. D Hooghe Psychofarmaca Benzodiazepines en aanverwanten Antidepressiva Antipsychotica Antipsychotica Assessment of antipsychotic prescribing in Belgian
Nadere informatieWanneer school een lijdensweg wordt.
Wanneer school een lijdensweg wordt. Dr. D. Neves Ramos Kinder- & Jeugdpsychiater ZNA UKJA Tegenwoordig heeft iedere leerling wel iets! Leerlingen met een psychiatrische stoornis horen niet in een klas
Nadere informatieSamen beslissen (SDM) moet altijd
Samen beslissen (SDM) moet altijd Kiezen voor Pillen en/of Praten bij Depressie en Angststoornissen Behandelvoorkeuren en Keuzes van Patiënten en Behandelaren Sumayah Rodenburg Vandenbussche Disclosure
Nadere informatieINVLOED VAN INZICHT OP HET BELOOP VAN DE OBSESSIEVE-COMPULSIEVE STOORNIS
INVLOED VAN INZICHT OP HET BELOOP VAN DE OBSESSIEVE-COMPULSIEVE STOORNIS HENNY VISSER; HAROLD VAN MEGEN; PATRICIA VAN OPPEN; TON VAN BALKOM;ADRIAAN HOOGENDOORN;GERRIT GLAS; FUGEN NEZIROGLU; DISCLOSURE
Nadere informatieZorgprogramma voor mensen met gerontopsychiatrische problematiek in het verpleeghuis
Zorgprogramma voor mensen met gerontopsychiatrische problematiek in het verpleeghuis Anne van den Brink Specialist Ouderengeneeskunde Onderzoeker Pakkende ondertitel Inhoud presentatie Inleiding Aanleiding
Nadere informatie