Leefbaarheid. Een buurtonderzoek

Transcriptie

1 Leefbaarheid Een buurtonderzoek

2 Introductie Hoe leefbaar is jouw gemeente? En wat zijn de verschillen tussen de buurten in jouw gemeente? In deze opdracht gaan we dit onderzoeken. Dit doen we door zelf naar de verschillende te gaan, enquêtes af te nemen, en de gegevens te verwerken in digitale kaarten. Ondertussen leer je niet alleen iets over leefbaarheidsvraagstukken, maar doe je ook onderzoeksvaardigheden op, en leer je werken met digitale kaarten.

3 Les 1: Kenmerken van buurten Doel In deze les gaan we oefenen met het maken van digitale kaarten. We gaan op de computer kaarten maken van verschillende kenmerken van buurten in jouw gemeente, zoals het aantal inwoners per buurt, het inkomen per buurt, en de bevolkingssamenstelling. Hiervoor gebruiken we de online kaartenapplicatie ArcGIS online ( Opstarten Stap A: Ga op internet naar Stap B: Maak een inlog aan. Klik op Een openbaar account maken. Klik NIET op ArcGIS proberen. Je kunt inloggen met je Facebook account. Stap C: Klik bovenin het menu op kaart. Je krijgt nu een leeg kaartvenster. Je kunt hier inzoomen en uitzoomen. Kaartlaag toevoegen We gaan eerst de kaartlaag met de buurten in de gemeente waar je school staat toevoegen. Deze kaart staat al online. Stap A: Ga linksboven in het menu naar Toevoegen, en kies voor Kaartlagen zoeken. Stap B: Toets bij Zoeken in: Opdracht buurtkenmerken. Kies de kaartlaag van jouw gemeente, en klik op Toevoegen. Stap C: Klik linksonderaan op Toevoegen lagen voltooid.

4 Buurten bekijken Stap A: Zoom in naar jouw gemeente. Stap B: Probeer de kaartlaag met buurten aan en uit te zetten. Stap C: Klik eens op een buurt. Je krijgt dan een pop-up met gegevens over die buurt. Stap D: Klik eens op de volgende knopjes (linksboven in het scherm), en kijk wat er gebeurt. NB: Als je verderop in de handleiding de kaart moet aanpassen en je kunt het juiste menu niet vinden, moet je eerst op de middelste knop klikken. Tabel bekijken De informatie die gekoppeld is aan de buurten is opgeslagen in een tabel. We gaan nu kijken hoe deze koppeling werkt. Stap A: Klik linksboven op Inhoud (symbooltje ). Ga vervolgens met de muis over de naam van de kaartlaag. Je ziet nu verschillende symbooltjes verschijnen. Stap B: Klik op Legenda uitklappen (linker symbooltje: ) Stap C: Klik op Tabel tonen (tweede symbooltje van links: ) Stap D: Klik nu op een buurt in het kaartvenster. Je ziet dan een buurt in de tabel oplichten. Deze buurt is nu geselecteerd. Stap E: Klik nu op een rij in de tabel. Je ziet dan een buurt in het kaartvenster oplichten. Deze buurt is nu geselecteerd. Je kunt ook meerdere buurten tegelijk selecteren in de kaart of in de tabel, door de CTRL knop (Windows) of CMD knop (Mac) ingedrukt te houden. Stap F: Als je klaar bent, klik de tabel dan weg.

5 Symboolgrootte kaart maken Je kunt de gegevens die gekoppeld zijn aan de buurten ook visualiseren in de kaart, met verschillende kleuren. Zo kun je een thematische kaart maken. We gaan nu een kaart maken van het aantal inwoners per buurt. Zie het voorbeeld hieronder. Stap A: Ga met de muis over de naam van de kaartlaag met buurten. Stap B: Klik op Stijl aanpassen (middelste symbooltje: ). Stap C: Je krijgt nu een menuutje. Vul het menuutje in: - Kies bij 1 welk kenmerk je wilt weergeven (in dit geval: aantal inwoners ) - Kies bij 2 hoe je dit wilt weergeven (in dit geval: Tellingen en aantallen (grootte)) - Klik als je klaar bent op OK en Gereed. Stap D: Klik linksboven op Legenda om de legenda te tonen.

6 Symboolgrootte kaart aanpassen De legenda is nog niet heel logisch ingedeeld. Daarnaast zijn de bollen te groot. Je kunt de grootte en klassegrenzen nog aanpassen. Stap A: Ga weer naar Stijl aanpassen (middelste symbooltje: ). Stap B: Je krijgt weer het menuutje. Klik nu bij Tellingen en aantallen (grootte) op opties. Stap C: Je krijgt nu een menu waarmee je de stijl verder kunt instellen. Probeer het zelf uit, of volg de onderstaande instructie. - Klik op Symbolen en kies een geschikt symbool, bijvoorbeeld zwarte bollen - Zet het vinkje bij Gegevens classificeren aan, en kies voor 6 klassen - Stel de minimale en maximale grootte van de bollen in. - maak nette klassegrenzen door de schuifjes te verplaatsen, of door getallen in te toetsen. - Klik als je klaar bent op OK en Gereed. Stap D: Pas de naam van de kaartlaag aan, zodat duidelijk is wat de kaartlaag laag zien. Dit kun je doen door bij de kaartlaag naar Opties (rechter symbooltje: ) te gaan, en vervolgens te kiezen voor Naam wijzigen. Verander de naam in Aantal inwoners

7 Choropleet kaart maken Absolute aantallen zoals het aantal inwoners kun je het beste weergegeven met symbolen van verschillende grootte. Maar gemiddelde waarden zoals het gemiddeld inkomen kun je het beste weergeven met kleurgradaties. Hetzelfde geldt voor percentages. Zo n kaart heeft een choropleetkaart. Zie het voorbeeld hieronder. We gaan nu zo n kaart maken. Als eerste moeten we de kaartlaag nog een keer toevoegen. Stap A: Ga linksboven in het menu weer naar Toevoegen, en kies voor Kaartlagen zoeken. Stap B: Toets bij Zoeken in: opdracht buurtkenmerken. Stap C: Kies de kaartlaag van jouw gemeente, en klik op Toevoegen. Stap D: Klik linksonderaan op Toevoegen lagen voltooid. De net toegevoegde kaartlaag is nu bovenop de kaartlaag met het aantal inwoners gelegd. Het is eigenlijk precies dezelfde kaartlaag. Alleen is de stijl nog niet ingesteld. Stap E: Ga naar de kaartlaag die je zonet hebt toegevoegd. Kies weer voor Stijl aanpassen (symbooltje ). Stap F: Je krijgt nu weer hetzelfde menuutje. Vul het menuutje in: - Kies bij 1 welk kenmerk je wilt weergeven. Kies voor inkomen per inwoner. - Kies bij 2 hoe je dit wilt weergeven (in dit geval: Tellingen en aantallen (kleur)) - Klik als je klaar bent op OK en Gereed.

8 Choropleetkaart aanpassen De klassengrenzen in je kaart zijn nog niet heel logisch ingedeeld. Daarnaast zijn de kleuren niet goed gekozen. Dit kun je aanpassen. Stap A: Ga weer naar Stijl aanpassen (symbooltje: ). Stap B: Je krijgt weer het menuutje. Klik nu bij Tellingen en aantallen (kleur) op opties. Stap C: Je krijgt nu een menu waarmee je de stijl verder kunt instellen. Probeer het zelf uit, of volg de onderstaande instructie. - Zet het vinkje bij Gegevens classificeren aan, en kies voor 6 klassen - Klik op Symbolen en kies een geschikt kleurenpalet, bijvoorbeeld een pallet dat loopt van rood naar blauw - maak nette klassegrenzen door de schuifjes te verplaatsen, of door getallen in te toetsen. - Er zijn enkele buurten waar geen gegevens beschikbaar zijn over het inkomen. Daar is het inkomen nul. Klik op de legenda ( ). Klik daarna op de gekleurde vierkantjes. Je kunt nu de kleur aanpassen. Maak de onderste klasse doorzichtig. - Klik als je klaar bent op OK en Gereed. Stap D: Pas de naam van de kaartlaag aan, zodat duidelijk is wat de kaartlaag laag zien. Dit kun je doen door bij de kaartlaag naar Opties (rechter symbooltje: ) te gaan, en vervolgens te kiezen voor Naam wijzigen. Verander de naam in Gemiddeld inkomen

9 Nog meer kaarten maken De tabel bevat nog meer informatie. Maak nog een paar kaarten die iets zeggen over de kenmerken van de verschillende buurten. Bepaal zelf wat je wilt weergeven in de kaart, en hoe je dat het beste kunt weergeven. - Voeg de kaart eerst nogmaals toe. - Pas de stijl aan. - Geef de kaart een andere naam. Een webapp maken Tot slot gaan we een webapp maken. Dit is een soort online atlas. In tegenstelling tot de omgeving waar je net in hebt gewerkt, kun je in een webapp alleen kaarten bekijken. Je kunt de stijl van de kaarten niet meer veranderen. Webapps zijn daarom erg geschikt om eindproducten te presenteren. Stap A: Stel de openingsstand van de webapp in. Zoom in/uit naar jouw gemeente. Zet alleen de kaartlaag aan die je wilt laten zien, en zet de andere kaartlagen uit. Stap B: Klik bovenaan in de menubalk op Opslaan. Je krijgt nu een menuutje. Geef de kaart een naam: Buurtkenmerken. Voeg ook een label toe: Buurtkenmerken. Stap C: Klik bovenaan in de menubalk op Delen ( ). Stap D: Je krijgt nu een ander menuutje. - Zet het vinkje bij iedereen (openbaar) aan. Anders is kan niemand anders jouw webapp straks bekijken. - Klik op Een webapp maken. Stap E: Je kunt nu een layout kiezen voor jouw webapp. Kies voor Basisviewer en klik op Een webapp maken. Stap F: Je krijgt weer een menuutje. Je kunt gelijk op Gereed klikken. Stap G: In het volgende menu kun je allerlei eigenschappen van de webmap instellen. Als je heel veel tijd over hebt, dan kun je van alles uitproberen. Maar als je snel klaar wilt zijn, klik dan onderaan op Opslaan en daarna op Openen. Je webmap is nu helemaal klaar! Laten we even kijken hoe hij werkt. Stap H: Klik linksboven op het lagen symbooltje ( zetten. ) om het lagenmenu aan en uit te Stap I: Klik rechts van de naam van de kaartlaag op het symbooltje in en uit te klappen. om de legenda Stap J: Klik linksboven op het delen symbooltje ( webapp op Facebook zetten. ). Je kunt nu de URL kopieren, of je

10 Les 2: Een enquête opstellen Doel In deze les gaan we een enquête opstellen, om erachter te komen hoe bewoners de leefbaarheid van hun wijk beoordelen. Opzet van een enquête maken - Formeer groepjes van 2 leerlingen. - Bedenk tien gesloten vragen die je aan bewoners kan stellen over de leefbaarheid van hun buurt. - Bedenk wat voor antwoordmodelijkheden er zullen zijn op jouw vraag Nabespreking In de nabespreking wordt ingegaan op de kenmerken van een goede enquête. Aan het eind van de les krijg je van de docent een enquête mee. Buurt kiezen Kies één van de buurten uit de buurtenkaart waar je in de vorige les mee hebt gewerkt. In deze buurt ga je de enquête afnemen. Bespreek dit met je docent.

11 Enquêtes afnemen Doel In je eigen tijd neem je de enquêtes af, en verwerk je de gegevens. In de volgende les gaan we dan kaarten maken op basis van de gegevens. Enquêtes afnemen Ga naar je wijk toe. Neem de enquêtes af bij 10 personen. Enquêteer maximaal twee personen per straat. Enquêteer alleen personen die echt in jouw buurt wonen, en niet personen die er op bezoek zijn. Gemiddelden berekenen Bereken het gemiddelde totaal oordeel in de onderste rij van de tabel. Je kunt het gemiddelde berekenen door alle getallen bij elkaar op te tellen, en te delen door het aantal respondenten. Rond de getallen af op 1 cijfer achter de komma. Bereken daarna ook het gemiddelde voor de verschillende aspecten. Rond de getallen weer af tot 1 cijfer achter de komma. Meenemen naar de les Neem het blad met de verzamelde gegevens mee naar de volgende les. Dit hebben we nodig om kaarten te maken!

12 Les 3: Leefbaarheid in kaart Doel In deze les gaan we kaarten maken van de leefbaarheid van de onderzochte buurten. Opstarten Stap A: Ga op internet naar Stap B: Log in op de website. Als je nog geen inlog hebt, maak een inlog aan. Klik dan op Een openbaar account maken, en klik NIET op ArcGIS proberen. Je kunt inloggen met je Facebook account. Stap C: Klik bovenin het menu op Kaart. Je krijgt nu een leeg kaartvenster. Je kunt hier inzoomen en uitzoomen. Kaartlaag toevoegen We gaan eerst de kaartlaag met de buurten in de gemeente waar je school staat toevoegen. Deze kaart staat al online. Stap A: Ga linksboven in het menu naar Toevoegen, en kies voor Kaartlagen zoeken. Stap B: Toets bij Zoeken in: Opdracht leefbaarheid. Zie het figuur hieronder als voorbeeld. Stap C: Kies de kaartlaag van jouw gemeente, en klik op Toevoegen. Stap D: Klik linksonderaan op Toevoegen lagen voltooid.

13 Buurten bekijken Stap A: Zoom in naar jouw gemeente. Stap B: Probeer de kaartlaag met buurten aan en uit te zetten. Stap C: Klik de buurt waar jij enquêtes hebt afgenomen. Je krijgt dan een pop-up Je ziet dat er wel het totaal oordeel en de verschillende leefbaarheidsaspecten staan. Maar er staan nog geen waarden in de pop-up. Dit komt omdat de gegevens nog niet zijn ingevoegd. Dat gaan we doen in de volgende stap. Gegevens invoeren Stap A: Klik in de menubalk op Bewerken. Stap B: Klik in het kaartvenster weer op de buurt waar jij de enquêtes hebt uitgevoerd. Je krijgt weer nu een andere pop-up. Stap C: Voer de gemiddelde waarden in voor het totaal oordeel en de 10 leefbaarheidsaspecten. Stap D: Als je klaar bent, klik dan onderin de pop up op sluiten. Stap E: Zet nu de optie Bewerken in de menubalk weer uit. De ingevoerde gegevens worden opgeslagen in de online kaart. Als andere leerlingen op dezelfde manier hun gegevens invoeren, worden die gegevens opgenomen in dezelfde online kaart. Jij krijgt dan de gegevens die andere leerlingen hebben ingevoerd ook te zien. Jullie werken namelijk allemaal in dezelfde online kaart! Tabel bekijken De informatie die gekoppeld is aan de buurten is opgeslagen in een tabel. We gaan nu kijken hoe deze koppeling werkt. Stap A: Klik linksboven op Inhoud (symbooltje ). Ga vervolgens met de muis over de naam van de kaartlaag. Je ziet nu verschillende symbooltjes verschijnen. Stap B: Klik op Legenda uitklappen (linker symbooltje: ) Stap C: Klik op Tabel tonen (tweede symbooltje van links: ) Stap D: Klik nu op een buurt in het kaartvenster. Je ziet dan een buurt in de tabel oplichten. Deze buurt is nu geselecteerd. Stap E: Klik nu op een rij in de tabel. Je ziet dan een buurt in het kaartvenster oplichten. Deze buurt is nu geselecteerd. Je kunt ook meerdere buurten tegelijk selecteren in de kaart of in de tabel, door de CTRL knop (Windows) of CMD knop (Mac) ingedrukt te houden. Stap F: Als je klaar bent, klik de tabel dan weg. Vraag: hoeveel leerlingen hebben hun gegevens inmiddels al ingevoerd?

14 Thematische kaart maken Je kunt de gegevens die gekoppeld zijn aan de buurten ook visualiseren in de kaart, met verschillende kleuren. Zo kun je een thematische kaart maken. We gaan nu een kaart maken van het totaal oordeel. Stap A: Ga met de muis over de naam van de kaartlaag met buurten. Stap B: Klik op Stijl aanpassen (middelste symbooltje: ). Stap C: Je krijgt nu een menuutje. Vul het menuutje in: - Kies bij 1 welk kenmerk je wilt weergeven (in dit geval: totaal oordeel ) - Kies bij 2 hoe je dit wilt weergeven (in dit geval: Tellingen en aantallen (kleur)) - Klik als je klaar bent op OK en Gereed. Stap D: Klik linksboven op Legenda om de legenda te tonen.

15 Thematische kaart aanpassen De legenda is nog niet heel logisch ingedeeld. Je kunt de kleuren en klassegrenzen nog aanpassen. Stap A: Ga weer naar Stijl aanpassen (middelste symbooltje: ). Stap B: Je krijgt weer het menuutje. - Klik nu bij Tellingen en aantallen (kleur) op opties. - Zet het vinkje bij Gegevens classificeren aan, en kies voor 7 klassen - Klik nu op Symbolen en kies voor een logisch kleurenpalet. Bijvoorbeeld een kleurenpalet dat loopt van rood naar oranje naar geel naar groen. - Klik als je klaar bent op OK en Gereed. Stap E: Pas de naam van de kaartlaag aan, zodat duidelijk is wat de kaartlaag laag zien. Dit kun je doen door bij de kaartlaag naar Opties (rechter symbooltje: ) te gaan, en vervolgens te kiezen voor Naam wijzigen. Verander de naam in Totaal oordeel Stap F: Klik linksboven op Legenda om de legenda te tonen.

16 Kaarten maken van de belevingsaspecten We gaan zo meteen ook kaartlagen maken van de verschillende belevingsaspecten. Daarvoor moeten we eerst de kaartlaag nog een keer toevoegen. Stap A: Ga linksboven in het menu weer naar Toevoegen, en kies voor Kaartlagen zoeken. Stap B: Toets bij Zoeken in: opdracht leefbaarheid. Stap C: Kies de kaartlaag van jouw gemeente, en klik op Toevoegen. Stap D: Klik linksonderaan op Toevoegen lagen voltooid. De net toegevoegde kaartlaag is nu bovenop de kaartlaag met het totaal oordeel gelegd. Het is eigenlijk precies dezelfde kaartlaag. Alleen is de stijl nog niet ingesteld. Stap E: Ga met de muis over de naam van de kaartlaag die je zonet hebt toegevoegd. Je ziet nu weer verschillende symbooltjes verschijnen. Kies weer voor Stijl aanpassen. Stap F: Je krijgt nu weer het bekende menuutje. Vul het menuutje in: - Kies bij 1 welk kenmerk je wilt weergeven. Kies één van de leefbaarheidsaspecten. - Kies bij 2 hoe je dit wilt weergeven (in dit geval: Tellingen en aantallen (kleur)) Stap G: Klik op opties om de legenda aan te passen. Het is handig om de legenda op dezelfde manier in te stellen als de legenda van de kaart van het totaal oordeel. - Zet het vinkje bij Gegevens classificeren aan, en kies voor 7 klassen - Klik nu op Symbolen en kies voor een logisch kleurenpalet. Bijvoorbeeld een kleurenpalet dat loopt van rood naar oranje naar geel naar groen. - Klik als je klaar bent op OK en Gereed. Stap H: Pas de namen van de kaartlaag aan, zodat duidelijk is welk leefbaarheidsaspect wordt getoond. Dit kun je doen door bij de kaartlaag naar Opties te gaan, en vervolgens te kiezen voor Naam wijzigen. Nog meer kaarten maken Maak kaarten van alle leefbaarheidsaspecten die jij belangrijk vindt. Het is handig om steeds te kiezen voor dezelfde stijl, want dan kun je de kaartlagen goed vergelijken. Vergeet niet om de naam van de kaartlagen steeds aan te passen.

17 Een webapp maken Tot slot gaan we een webapp maken. Dit is een soort online atlas. In tegenstelling tot de omgeving waar je net in hebt gewerkt, kun je in een webapp alleen kaarten bekijken. Je kunt de stijl van de kaarten niet meer veranderen. Webapps zijn daarom erg geschikt om eindproducten te presenteren. Stap A: Stel de openingsstand van de webapp in. Zoom in/uit naar jouw gemeente. Zet alleen de kaartlaag van het totaal oordeel aan, en de andere kaartlagen uit. Stap B: Klik bovenaan in de menubalk op Opslaan. Je krijgt nu een menuutje. Geef de kaart een naam: Leefbaarheid. Voeg ook een label toe: Leefbaarheid. Stap C: Klik bovenaan in de menubalk op Delen ( ). Stap D: Je krijgt nu een ander menuutje. - Zet het vinkje bij iedereen (openbaar) aan. Anders is kan niemand anders jouw webapp straks bekijken. - Klik op Een webapp maken. Stap E: Je kunt nu een layout kiezen voor jouw webapp. Kies voor Basisviewer en klik op Een webapp maken. Stap F: Je krijgt weer een menuutje. Je kunt gelijk op Gereed klikken. Stap G: In het volgende menu kun je allerlei eigenschappen van de webmap instellen. Als je heel veel tijd over hebt, dan kun je van alles uitproberen. Maar als je snel klaar wilt zijn, klik dan onderaan op Opslaan en daarna op Openen. Je webmap is nu helemaal klaar! Laten we even kijken hoe hij werkt. Stap H: Klik linksboven op het lagen symbooltje ( zetten. ) om het lagenmenu aan en uit te Stap I: Klik rechts van de naam van de kaartlaag op het symbooltje in en uit te klappen. om de legenda Stap J: Klik linksboven op het delen symbooltje ( webapp op Facebook zetten. ). Je kunt nu de URL kopieren, of je Klaar is Kees!