DE INVLOED VAN GROOTOUDERS. Onderzoek naar de invloed van grootouders op hun kinderen

Transcriptie

1 DE INVLOED VAN GROOTOUDERS Onderzoek naar de invloed van grootouders op hun kinderen 1

2 DE << INVLOED TITEL >> VAN GROOTOUDERS << Subtitel>> Onderzoek naar de invloed van grootouders op hun kinderen Een kwantitatief onderzoek naar de invloed die grootouders uitoefenen op hun kinderen. Uitgevoerd door Ruigrok NetPanel, in opdracht van het Familie Kenniscentrum/ Bindinc. Februari 2012 Familie Kenniscentrum/ Invloed grootouders februari

3 INHOUDSOPGAVE VOORAF 4 1 INLEIDING Achtergrond Onderzoeksvraag Indeling van het rapport 5 2 ONDERZOEKSOPZET PLan van aanpak Doelgroep Uitvoering Fout! Bladwijzer niet gedefinieerd. RESULTATEN 7 3 GROOTOUDERS DICHTEN ZICHZELF MEER INVLOED TOE DAN HUN KINDEREN DOEN Inleiding Op het gebied van algemene beslissingen dichten zowel de grootouders als hun kinderen grootouders veel invloed toe Op het gebied van algemene aankopen dichten de grootouders zich meer invloed toe dan hun kinderen dat doen dichten zich meer invloed toe dan hun kinderen doen bij de aankoop van rode producten Bij de aankoop van witte producten dichten grootouders zich meer invloed toe dan dat hun kinderen doen dichten zich meer invloed toe dan hun kinderen doen bij de aankoop van blauwe producten Bij de aankoop van gele producten dichten grootouders zich meer invloed toe dan hun kinderen doen dichten zich meer invloed toe dan hun kinderen doen bij de opvoeding van kleinkinderen 28 4 AANBEVELINGEN Adverteerders Vakpers 31 BIJLAGEN 32 Familie Kenniscentrum/ Invloed grootouders februari

4 VOORAF Familie Kenniscentrum/ Invloed grootouders februari

5 1 INLEIDING 1.1 ACHTERGROND Het Familie Kenniscentrum (FKC) probeert met zijn onderzoek een bruggetje te slaan tussen senioren en families. Dit onderzoek ligt in lijn met eerdere onderzoeken onder families onder de noemer ''Gezinspraak''. 1.2 ONDERZOEKSVRAAG Voor het onderzoek geldt de volgende onderzoeksvraag met de daarbij horende subvragen: Wat is de invloed van grootouders (senioren 50+) op hun kinderen? Subvragen: In hoeverre oefenen grootouders invloed uit op hun kinderen wanneer het gaat om aankopen (in zeven branches: auto's, financiële dienstverleners, mobiele telefonie, audiovisuele apparatuur, persoonlijke verzorgingsproducten, voedingsproducten, vakanties & reizen)? In hoeverre oefenen grootouders invloed uit op hun kinderen wanneer het gaat om de opvoeding van hun kleinkinderen (onderwerpen als bedtijd, waarden en normen, schoolkeuze)? In hoeverre oefenen grootouders invloed uit op het gebied van belangrijke beslissingen (zoals hypotheekkeuze, kopen/huren huis, verhuizen, trouwen, keuze kinderen, etc.)? In hoeverre bestaat er een verschil tussen de invloed die grootouders denken te hebben en de invloed die hun kinderen ervaren? 1.3 INDELING VAN HET RAPPORT In hoofdstuk 2 vertellen wij over de onderzoeksopzet. Hoofdstuk 3 bevat de resultaten van het onderzoek. Hoofdstuk 3, resultaten, is als volgt ingedeeld. We starten met de hoofdconclusie van dit onderzoek. In paragraaf 3.2 werken wij deze conclusie verder uit. Wij onderbouwen de hoofdconclusie met een aantal argumenten. Elk argument komt in een subparagraaf aan de orde. De respondenten in dit onderzoek noemen we grootouders en ouders. Wanneer wij vanuit het perspectief van de grootouders schrijven gebruiken wij grootouders en hun kinderen. Wanneer wij vanuit het perspectief van de ouders schrijven gebruiken wij ouders en hun ouders. Familie Kenniscentrum/ Invloed grootouders februari

6 2 ONDERZOEKSOPZET 2.1 PLAN VAN AANPAK Het onderzoek is uitgevoerd door Ruigrok NetPanel in opdracht van het Familie Kenniscentrum. Voor het onderzoek is gebruikgemaakt van een online vragenlijst. De vragenlijst is gebaseerd op de onderzoeksvragen. De gemiddelde invulduur van de vragenlijst bedraagt ruim 13 minuten. Voor de vergelijkbaarheid van de antwoorden is er gebruikgemaakt van zogenaamde gesloten vragen. 2.2 DOELGROEP De doelgroep bestaat uit: Vaders en moeders (waarvan in ieder geval nog een (schoon)ouder in leven is, en met thuiswonende kinderen (in de leeftijd van 0 tot 12 jaar)). (senioren 50+) met kleinkinderen (tussen 0 en 12 jaar). Er is een aselecte steekproef genomen uit de NetPanel Adviesraad. In totaal hebben 662 personen de vragenlijst volledig ingevuld. n=662 De respondenten uit de steekproef zijn als volgt verdeeld over de verschillende onderzoeksgroepen:, n=346 1, n=316 2 Voor een uitgebreide omschrijving van de achtergrond van de respondenten, wordt er verwezen naar het referentiekader in de bijlagen. 1 Bij een steekproefgrootte van n= 346 bedraagt de steekproefmarge in het slechtste geval 5,3%. Dat wil zeggen dat bij een gevonden waarde van 50% in de steekproef het werkelijke percentage in de totale populatie tussen de 44,7% en de 55,3% ligt. Maar hoe extremer de gevonden percentages, hoe kleiner de afwijking. Bij een gevonden waarde van 5% of 95% is de afwijking nog maar 2,3%. 2 Bij een steekproefgrootte van n= 316 bedraagt de steekproefmarge in het slechtste geval 5,5%. Dat wil zeggen dat bij een gevonden waarde van 50% in de steekproef het werkelijke percentage in de totale populatie tussen de 44,5% en de 55,5% ligt. Maar hoe extremer de gevonden percentages, hoe kleiner de afwijking. Bij een gevonden waarde van 5% of 95% is de afwijking nog maar 2,4%. Familie Kenniscentrum/ Invloed grootouders februari

7 RESULTATEN Familie Kenniscentrum/ Invloed grootouders februari

8 3 GROOTOUDERS DICHTEN ZICHZELF MEER INVLOED TOE DAN HUN KINDEREN DOEN 3.3 INLEIDING We starten met de hoofdconclusie van dit onderzoek. Onze hoofdconclusie ten aanzien van de invloed die grootouders hebben op hun kinderen luidt: dichten zichzelf meer invloed toe dan dat hun kinderen doen De focus van dit onderzoek ligt op de invloed die grootouders denken te hebben op hun kinderen als het gaat om algemene beslissingen en aankopen, specifieke beslissingen en aankopen (keuze van supermarkt, vakanties, hypotheek, audiovisuele apparatuur, persoonlijke verzorgingsproducten, auto s, mobiele telefoonabonnementen) en opvoeding van kleinkinderen. Er is voor gekozen om de producten in te delen in de FCB matrix met productkleuren. De indeling is bepaald op basis van de literatuur over de FCB matrix. De FCB matrix werd in 1980 door Vaughn ontwikkeld in opdracht van het marktonderzoekbureau Foote, Cone and Belding. Het is een marketingmodel dat aankoop- of keuzesituaties indeelt in vier verschillende categorieën. Deze zijn gebaseerd op de betrokkenheid van de consument (hoog/laag) en het aankoopmotief (rationeel/emotioneel) dat de consument hanteert. De FCB matrix is ontwikkeld door de belangrijkste theorieën van consumentengedrag en reclame samen te trekken. Het model is gebaseerd op twee dimensies, te weten betrokkenheid en rationaliteit/emotie. Uit het onderzoek komt naar voren dat grootouders zich over het algemeen meer invloed toedichten dan dat hun kinderen doen. Het grootste deel van de ouders geeft aan dat hun ouders invloed uitoefenen op het rode product vakanties & reizen. De mate waarin grootouders invloed hebben is het hoogst bij het witte product hypotheek. Hiermee zijn hypotheken een van de producten waarop grootouders relatief veel invloed hebben. hebben volgens de meeste ouders relatief weinig invloed op het witte product mobiel telefoonabonnement/prepaid. De grootouders zijn het hiermee eens. De percentages zijn in de tabel hieronder aangegeven. Familie Kenniscentrum/ Invloed grootouders februari

9 Toelichting Zowel ouders als grootouders hebben punten toegekend aan verschillende mogelijke factoren die van invloed kunnen zijn op de aankoop van verschillende productcategorieën. Hoe meer punten men heeft toegekend aan een bepaalde factor, des te meer invloed heeft deze factor volgens de (groot)ouders. In de eerste twee kolommen staan de percentages van de (groot)ouders die meer dan 0 punten toebedeeld hebben gekregen door de ouders of door zichzelf. In deze tabel is te zien dat bijvoorbeeld 65% van de grootouders zichzelf meer dan 0 punten toekent. De getallen in de kolom voor de gemiddelde invloed geven de mate weer waarin grootouders invloed hebben op hun kinderen per productcategorie. De respondenten hebben hier maximaal 100 en minimaal 0 punten toegekend aan grootouders. In paragraaf 3.2 tot en met 3.8 werken wij deze hoofdconclusie uit. De hoofdconclusie wordt onderbouwd met een aantal argumenten. Elk argument komt in een paragraaf aan de orde. Familie Kenniscentrum/ Invloed grootouders februari

10 3.4 OP HET GEBIED VAN ALGEMENE BESLISSINGEN DICHTEN ZOWEL DE GROOTOUDERS ALS HUN KINDEREN GROOTOUDERS VEEL INVLOED TOE Door met elkaar te praten, discussiëren en advies te vragen en te geven kunnen ouders en volwassen kinderen elkaar op allerlei gebieden beïnvloeden. We hebben gevraagd op welke algemene beslissingen grootouders invloed hebben. Van de algemene beslissingen die we hebben voorgelegd geeft een derde van de grootouders (32%) aan geen invloed te hebben. Van hun kinderen geeft bijna de helft aan (47%) dat hun ouders geen invloed hebben. Op welke van de volgende beslissingen hebben grootouders invloed? Basis: Allen - in percentages Ruigrok NetPanel Opvoeding kinderen Nieuwe woning Het plannen van uitjes en/of vakantie Nieuwe baan Aankoop van dure producten Opleiding Schoolkeuze Dagelijkse boodschappen Anders, namelijk Op geen van bovenstaande beslissingen 3% 4% 8% 7% 8% 22% 18% 18% 21% 16% 16% 25% 28% 28% 33% 34% 32% 33% 40% 47% 0% 5% 10% 15% 20% 25% 30% 35% 40% 45% 50% (n=346) (n=316) en hun kinderen zeggen dat grootouders de meeste invloed hebben op de opvoeding van de kleinkinderen (40% versus 33%) en de aanschaf van een nieuwe woning (34% versus 25%), gevolgd door het plannen van uitjes en/of vakantie (32% versus 22%), keuze voor een nieuwe baan (28% versus 18%) en de aankoop van dure producten (28%versus 10%). Het grootste verschil van mening tussen grootouders en hun kinderen zien we bij beslissingen over de opleiding (van de kinderen/ouders). Ruim een kwart van de grootouders (28%) geeft aan dat zij invloed hebben op de opleiding van hun kinderen terwijl slechts 8% van hun kinderen hier zo over denkt. Familie Kenniscentrum/ Invloed grootouders februari

11 bemoeien zicht te veel met het leven van hun kinderen hebben in het dagelijks leven veel invloed op hun kinderen slaan ongevraagde adviezen van hun ouders in de wind krijgen regelmatig advies van hun ouders vragen regelmatig advies aan hun ouders hechten waarde aan de mening van hun ouders bij het nemen van een belangrijke beslissing In hoeverre ben je het met de volgende stellingen eens? Basis: (n=346) en grootouders (n=316) - in percentages Ruigrok NetPanel 3% 25% 58% 11% 5% 9% 26% 48% 11% 3% 9% 35% 43% 9% 10% 25% 33% 27% 4% 6% 20% 41% 27% 5% 5% 18% 39% 32% 3% 11% 42% 34% 8% 4% 5% 30% 37% 18% 7% 13% 33% 47% 6% 1% 23% 40% 25% 10% 2% 38% 42% 16% 4% 23% 45% 18% 8% 4% 0% 10% 20% 30% 40% 50% 60% 70% 80% 90% 100% Helemaal mee oneens Mee oneens Neutraal Mee eens Helemaal mee eens Weet niet/ geen mening (59%) hechten waarde aan de mening van hun ouders (bij belangrijke beslissingen). Zij vragen hun ouders ook geregeld om advies (31%). Ongevraagd advies wordt minder op prijs gesteld. Dit wordt nogal eens genegeerd (25%). De meerderheid van de ouders (68%) vindt niet dat hun ouders zich teveel met hun dagelijks leven bemoeien of hier teveel invloed op (willen) uitoefenen (63%). zijn het hier mee eens (46%). en hun kinderen delen over het algemeen dezelfde mening. zijn alleen wat positiever over de mate van hun invloed en denken dat hun kinderen vaker om hun mening verlegen zitten dan de kinderen zelf aangeven. Familie Kenniscentrum/ Invloed grootouders februari

12 3.5 OP HET GEBIED VAN ALGEMENE AANKOPEN DICHTEN DE GROOTOUDERS ZICH MEER INVLOED TOE DAN HUN KINDEREN DAT DOEN De resultaten in deze paragraaf gaan in op de invloed die grootouders op hun kinderen hebben bij de aankoop van producten in het algemeen. Kun je aangeven hoeveel invloed grootouders hebben op hun kinderen bij de aankoop van producten in het algemeen? Basis: Allen - in percentages Ruigrok NetPanel (n=316) 6% 43% 35% 16% (n=346) 4% 19% 37% 39% 0% 10% 20% 30% 40% 50% 60% 70% 80% 90% 100% Veel invloed Neutraal Weinig invloed Geen invloed Weet niet, geen mening Tweevijfde van de ouders (39%) geeft aan dat hun ouders geen invloed hebben bij de aankoop van producten in het algemeen. Van de grootouders denkt een zesde (16%) geen invloed te hebben op hun kinderen. Familie Kenniscentrum/ Invloed grootouders februari

13 geven ongevraagd advies over aankopen die hun kinderen gaan doen Bij belangrijke aankopen gaan ouders naar hun ouders voor advies vinden de mening van hun ouders belangrijk bij aankopen In hoeverre ben je het eens of oneens met de onderstaande stellingen? Basis: (n=346) en grootouders (n=316) - in percentages Ruigrok NetPanel 4% 15% 46% 32% 2% 17% 27% 36% 19% 1% 10% 22% 40% 23% 4% 26% 36% 18% 18% 1% 22% 39% 28% 11% 21% 38% 19% 19% 3% 0% 10% 20% 30% 40% 50% 60% 70% 80% 90% 100% Helemaal mee oneens Mee oneens Neutraal Mee eens Helemaal mee eens Weet niet/ geen mening Bij aankopen vindt een beperkt deel van de ouders (20%) de mening van hun ouders belangrijk. denken vaker (34%) dat hun mening ertoe doet bij aankopen (van hun kinderen). Hier zien we een duidelijk verschil tussen belangrijke beslissingen en aankopen. Drievijfde van de ouders (59%) hecht waarde aan de mening van hun ouders bij het nemen van een belangrijke beslissing. geven dan ook relatief vaak aan (62%) geen advies in te winnen bij hun ouders als zij een belangrijke aankoop gaan doen. zien dit anders, zij geven minder vaak aan (32%) geraadpleegd te worden bij belangrijke aankopen van hun kinderen. Ook geven zij wel eens ongevraagd advies volgens een vijfde van hun kinderen (22%). Zelf zien de grootouders dat niet zo; een tiende (11%) vindt zelf dat zij wel eens ongevraagd advies geven over aankopen aan hun kinderen. Familie Kenniscentrum/ Invloed grootouders februari

14 3.6 GROOTOUDERS DICHTEN ZICH MEER INVLOED TOE DAN HUN KINDEREN DOEN BIJ DE AANKOOP VAN RODE PRODUCTEN De respondenten hebben in totaal 100 punten toegekend aan bronnen die hen mogelijk beïnvloeden bij de aankoop van verschillende producten. Hieruit kunnen wij opmaken wat de mate van invloed is die grootouders krijgen toegekend. De rode producten die in dit onderzoek zijn meegenomen, zijn auto s, audiovisuele apparatuur en vakanties/reizen. De bronnen van invloed waaruit de respondenten konden kiezen zijn: grootouders, kinderen, familie/vrienden/bekenden, verkoper, reclame en merkreputatie. Auto s Hieronder is weergegeven wat de mate van invloed van grootouders is bij de aankoop van auto s ten opzichte van andere bronnen van invloed. Bij de aankoop van auto s denken grootouders, na merkreputatie, de meeste invloed op hun kinderen te hebben. Hun kinderen geven aan dat na merkreputatie familie, vrienden en bekenden de meeste invloed op hen hebben bij de aankoop van een auto. zeggen dat reclame de minste invloed heeft wanneer hun kinderen een auto kopen. Ditzelfde geldt voor ouders. Familie Kenniscentrum/ Invloed grootouders februari

15 Op welke manier uit zich de invloed die grootouders op hun kinderen hebben bij de keuze voor een auto? Basis: die beïnvloed worden en grootouders die bëinvloeden (auto's) - in percentages Ruigrok NetPanel Kinderen vragen hun ouders om hun mening met betrekking tot hun aankoop 55% 58% Kinderen krijgen ongevraagd advies van hun ouders met betrekking tot hun aankoop 16% 18% gaan mee naar de dealer 13% 21% Kinderen kopen hetzelfde merk als hun ouders 8% 11% Anders, namelijk 11% 22% 0% 10% 20% 30% 40% 50% 60% 70% (n=66) (n=97) Wanneer wij de grootouders en ouders vragen op welke manier deze invloed van grootouders tot uiting komt, zegt meer dan de helft (55%) van de grootouders dat hun kinderen hun mening vragen bij de aankoop van een auto. Dit komt overeen met het antwoord van hun kinderen. Een andere uiting van de invloed van grootouders op de aankoop van een auto is dat één op de tien ouders (12%) aangeeft dat zij uiteindelijk niet de auto van hun eigen keuze hebben gekocht. Bij de grootouders geeft 18% 3 aan dat hun kinderen uiteindelijk niet de auto van hun eigen keuze gekocht hebben. Bij de antwoordcategorie anders, namelijk geeft men de volgende toelichting: Mijn partner is automonteur en weet er dus veel van. Hij adviseert thuis, Wij kochten haar auto en Dat zijn dingen die ze zelf moeten beslissen. 3 Schoonkinderen hebben het merk gekocht dat hun ouders hen hebben geadviseerd (5%) + schoonkinderen hebben het merk gekocht dat een compromis is tussen hun (schoon)ouders advies en hun keuze (13%). Familie Kenniscentrum/ Invloed grootouders februari

16 Audiovisuele apparatuur Een ander rood product waarbij we hebben onderzocht wat de invloed van grootouders is, is audiovisuele apparatuur. Hieronder is weergegeven wat de mate van invloed van grootouders is bij de aankoop van audiovisuele apparatuur ten opzichte van andere bronnen van invloed. Bij de aankoop van audiovisuele apparatuur denken grootouders, na merkreputatie, de meeste invloed op hun kinderen te hebben. Hun kinderen geven aan dat na merkreputatie familie, vrienden en bekenden de meeste invloed op hen hebben. Zij noemen hun ouders in de laatste plaats. Op welke manier uit zich de invloed die grootouders op hun kinderen hebben bij de keuze voor audiovisuele apparatuur? Basis: die beïnvloed worden en grootouders die bëinvloeden (audiovisuele apparatuur) - in % Ruigrok NetPanel Kinderen vragen hun ouders om hun mening met betrekking tot de keuze voor een audiovisueel apparaat 52% 54% Kinderen krijgen ongevraagd advies van hun ouders met betrekking tot de keuze voor een audiovisueel apparaat 11% 21% gaan mee naar de winkel 9% 9% Kinderen kopen hetzelfde merk als hun ouders 6% 4% Anders, namelijk 22% 34% 0% 10% 20% 30% 40% 50% 60% (n=117) (n=188) 16

17 Wanneer wij de grootouders en ouders vragen op welke manier deze invloed van grootouders tot uiting komt, zegt 52% van de grootouders dat hun kinderen hun mening vragen bij de aankoop van audiovisuele apparatuur. 54% van de ouders zegt dat zij de mening van hun ouders vragen als het gaat om de aankoop van audiovisuele apparatuur. 21% van de ouders geeft aan dat hun ouders ongevraagd advies geven. denken dan dat zij op deze manier invloed hebben op de aankoop van audiovisuele apparatuur terwijl in werkelijkheid deze ongevraagde adviezen door de ouders in de wind worden geslagen. Een andere uiting van de invloed van grootouders op de aankoop van een audiovisuele apparatuur is dat 16% van de grootouders aangeeft dat hun kinderen uiteindelijk niet het merk audiovisueel apparaat van hun eigen keuze hebben gekocht. Slechts 7% van hun kinderen geeft aan dat zij uiteindelijk niet het merk audiovisueel apparaat van hun eigen keuze hebben gekocht. Bij de antwoordcategorie anders, namelijk geeft men de volgende toelichting: We praten erover maar veel invloed heeft ze niet, We praten erover zonder verdere adviezen en Zij kopen wat ze zelf willen zonder onze inmenging. Opvallend is dat het lijkt of deze respondenten zich op een ander moment in het beslisproces richten, namelijk de daadwerkelijke koop, terwijl de insteek meer gericht is op de oriëntatiefase. Familie Kenniscentrum/ Invloed grootouders februari

18 Vakanties en reizen Ook voor het rode product vakanties en reizen is onderzocht wat de invloed van grootouders hierbij is. Hieronder is weergegeven wat de mate van invloed van grootouders is bij het boeken van vakanties en reizen ten opzichte van andere bronnen van invloed. Bij het boeken van vakanties denken grootouders dat zij de meeste invloed op hun kinderen hebben. geven aan dat juist hun kinderen de meeste invloed hebben op het boeken van een vakantie. Hun ouders staan op de laatste plaats als het gaat om invloed op het boeken van vakanties. Op welke manier uit zich de invloed die grootouders op hun kinderen hebben bij de keuze voor het boeken van vakanties en reizen? Basis: die beïnvloed worden en grootouders die bëinvloeden (vakantie en reizen) - in % Ruigrok NetPanel Kinderen vragen hun ouders om hun mening met betrekking tot de keuze voor het boeken van vakanties en reizen 39% 42% We zoeken samen via internet een vakantie 14% 17% Kinderen krijgen ongevraagd advies van hun ouders met betrekking tot de keuze voor het boeken van vakanties en reizen 13% 22% Kinderen boeken een bestemming waar hun ouders zijn geweest/naartoe gaan 10% 12% gaan mee naar het reisbureau 1% 2% Anders, namelijk 31% 38% 0% 5% 10% 15% 20% 25% 30% 35% 40% 45% (n=154) (n=204) Familie Kenniscentrum/ Invloed grootouders februari

19 Wanneer we vragen op welke manier de invloed van grootouders op het boeken van vakanties en reizen zich uit, geven bijna vier op de tien (39%) grootouders aan dat hun kinderen hun mening vragen bij het boeken van vakanties. Hun kinderen geven hetzelfde aan (42%). 17% van de grootouders die denkt dat zij invloed hebben, geeft aan dat zij samen met hun kinderen via internet op zoek gaan naar vakanties. 14% van hun kinderen die vinden dat hun ouders invloed hebben bij het boeken van vakanties geeft aan dat zij samen met hun ouders zoeken naar vakanties via internet. Een andere uiting van de invloed van grootouders op het boeken van vakanties en reizen is dat 18% van de grootouders aangeeft dat hun kinderen uiteindelijk niet de vakantiebestemming van hun eigen keuze kiest. Hun kinderen kiezen óf de bestemming die hun ouders adviseren óf de bestemming die een compromis is. 17% van de ouders geeft aan dat zij niet de vakantiebestemming boeken van hun eigen keuze. Bij de antwoordcategorie anders, namelijk geven de ouders de volgende toelichting: Het onderwerp wordt besproken, maar verder is er geen invloed, Door gesprekken ontstaan ook suggesties en ideeën, Ik vertel de keuze en zij geven hun mening, Ik vraag hun mening over de bestemming en We zoeken samen uit en gaan samen op vakantie. geven de volgende toelichting: We praten over campings waar wij geweest zijn, Er is gepraat over hun keuze en Ze overleggen soms. Familie Kenniscentrum/ Invloed grootouders februari

20 3.7 BIJ DE AANKOOP VAN WITTE PRODUCTEN DICHTEN GROOTOUDERS ZICH MEER INVLOED TOE DAN DAT HUN KINDEREN DOEN De witte producten die in dit onderzoek zijn meegenomen zijn hypotheek en mobiele telefoonabonnement/prepaid. De bronnen van invloed waaruit de respondenten konden kiezen zijn: grootouders, kinderen, familie/vrienden/bekenden, verkoper, reclame en merkreputatie. Hypotheek Hieronder is weergegeven wat de mate van invloed van grootouders is bij het afsluiten van een hypotheek ten opzichte van andere bronnen van invloed. Bij het afsluiten van een hypotheek geven grootouders aan dat zij, naast de verkoper van de hypotheek, de meeste invloed hebben op hun kinderen. zeggen dat naast de verkoper ook merkreputatie en familie, vrienden en bekenden van invloed zijn bij de keuze voor een hypotheek. noemen zij pas in de vierde plaats. Familie Kenniscentrum/ Invloed grootouders februari

21 Op welke manier uit zich de invloed die grootouders op hun kinderen hebben bij het afsluiten van een hyptoheek? Basis: die beïnvloed worden en grootouders die beïnvloeden - in percentages Ruigrok NetPanel Kinderen vragen hun ouders om hun mening met betrekking tot de keuze voor een financiële dienstverlener bij het afsluiten van een hypotheek 54% 56% Kinderen sluiten hun hypotheek af bij dezelfde financiële dienstverlener als hun ouders 4% 16% Kinderen krijgen ongevraagd advies van hun ouders met betrekking tot de keuze voor een financiële dienstverlener bij het afsluiten van een hypotheek 12% 25% gaan mee naar een financieel adviseur 7% 9% Anders, namelijk 18% 24% 0% 10% 20% 30% 40% 50% 60% (n=97) (n=147) Wanneer wij de grootouders en ouders vragen op welke manier deze invloed van grootouders tot uiting komt, geeft het grootste deel (56%) aan dat dit komt omdat ouders om de mening van grootouders vragen met betrekking tot de hypotheek. Een vierde deel van de ouders (25%) die zegt dat hun ouders invloed uitoefenen op de keuze van de hypotheek, geeft aan dat hun ouders deze invloed uitoefenen door hen ongevraagd advies te geven. Ruim één op de tien grootouders (12%) denkt hun kinderen ongevraagd advies te geven over de keuze van een hypotheek. Een andere uiting van de invloed van grootouders op het afsluiten van een hypotheek is dat bijna drie op de tien grootouders (28%) aangeven dat hun kinderen uiteindelijk niet de hypotheek van hun eigen keuze hebben afgesloten. Een op de tien ouders (11%) geeft aan dat zij uiteindelijk niet de hypotheek van hun eigen keuze hebben afgesloten. Bij de antwoordcategorie anders, namelijk geven de ouders de volgende toelichting: Als het ter sprake komt vraag ik naar hun ervaring met een verstrekker die ik overweeg, Discussie, ervaringen uitwisselen, Mijn hypotheekverstrekker is mijn schoonvader en Ik ben zelf financieel adviseur. geven de volgende toelichting: Hier heb ik geen verstand van, dat doen de andere ouders en Zij vragen een offerte en leggen die aan mij voor. Familie Kenniscentrum/ Invloed grootouders februari

22 Mobiel telefoonabonnement/prepaid Hieronder is weergegeven wat de mate van invloed van grootouders is bij het afsluiten van een mobiel telefoonabonnement/prepaid ten opzichte van andere bronnen van invloed. Bij het afsluiten van een mobiel telefoonabonnement/prepaid denken grootouders, na merkreputatie, de meeste invloed te hebben op hun kinderen. Hun kinderen geven aan dat na merkreputatie familie, vrienden en bekenden de meeste invloed op hen hebben. Zij noemen hun ouders in de laatste plaats. Familie Kenniscentrum/ Invloed grootouders februari

23 Op welke manier uit zich de invloed die grootouders op hun kinderen hebben bij het afsluiten van een mobiel telefoonabonnement / prepaid? Basis: die beïnvloed worden en grootouders die bëinvloeden - in percentages Ruigrok NetPanel Kinderen vragen hun ouders om hun mening met betrekking tot de keuze voor het afsluiten van een mobiel telefoonabonnement/ prepaid 27% 30% Kinderen krijgen ongevraagd advies van hun ouders met betrekking tot de keuze voor het afsluiten van een mobiel telefoonabonnement/ prepaid 16% 30% Kinderen sluiten bij dezelfde provider af als hun ouders 3% 7% gaan mee naar de winkel 2% 11% Anders, namelijk 33% 54% 0% 10% 20% 30% 40% 50% 60% (n=61) (n=134) Wanneer wij vragen naar de manier waarop de invloed van grootouders tot uiting komt, zegt meer dan een kwart (27%) van de grootouders dat hun kinderen hun mening vragen wanneer zij een mobiel telefoonabonnement/prepaid afsluiten. Meer dan 50% van de grootouders geeft aan op een andere manier invloed uit te oefenen. Ze geven hier de volgende antwoorden: Ik heb hier geen invloed op en Mijn kinderen maken zelf deze keuze. Drie op de tien ouders (30%) geven aan dat zij de mening van hun ouders vragen als het gaat om het afsluiten van een mobiel telefoonabonnement/prepaid. Daarnaast geven ook drie op de tien ouders (30%) aan dat zij over dit onderwerp ongevraagd advies krijgen van hun ouders. Een andere uiting van de invloed van grootouders bij het afsluiten van een mobiel telefoonabonnement/prepaid is dat volgens 14% van de grootouders hun kinderen uiteindelijk niet het mobiele telefoonabonnement/prepaid van hun eigen keuze afsluit. 4% van hun kinderen zegt zelf dat zij uiteindelijk niet het abonnement van hun eigen keuze afsluit. Bij de antwoordcategorie anders, namelijk geven de ouders de volgende toelichting: Het onderwerp wordt besproken, maar ze hebben verder geen invloed en Ik koop mijn eigen keuze. geven de volgende toelichting: Geen invloed want dat beslissen ze helemaal zelf, Ik meng mij wel eens in de discussie, Zij sluiten zelf het abonnement af, We overleggen samen wat het beste is, Ze kopen wat ze willen en Ze vragen soms mijn mening en soms doen ze er iets mee. Familie Kenniscentrum/ Invloed grootouders februari

24 3.8 GROOTOUDERS DICHTEN ZICH MEER INVLOED TOE DAN HUN KINDEREN DOEN BIJ DE AANKOOP VAN BLAUWE PRODUCTEN Het blauwe product dat in dit onderzoek is meegenomen, is het persoonlijke verzorgingsproduct. De bronnen van invloed waaruit de grootouders en ouders konden kiezen zijn: grootouders, kinderen, familie/vrienden/bekenden, verkoper, reclame en merkreputatie. Persoonlijke verzorging Hieronder is weergegeven wat de mate van invloed van grootouders is bij de aankoop van persoonlijke verzorgingsproducten ten opzichte van andere bronnen van invloed. Bij de aankoop van persoonlijke verzorgingsproducten denken grootouders, na merkreputatie, de meeste invloed op hun kinderen te hebben. Hun kinderen geven aan dat na merkreputatie reclames de meeste invloed op hen hebben. Zij noemen hun ouders in de laatste plaats. Familie Kenniscentrum/ Invloed grootouders februari

25 Op welke manier uit zich de invloed die grootouders op hun kinderen hebben bij de aankoop van persoonlijke verzorgingsproducten? Basis: die beïnvloed worden en grootouders die bëinvloeden (verzorgingsproducten) - in % Ruigrok NetPanel Kinderen vragen hun ouders om hun mening met betrekking tot de keuze voor persoonlijke verzorgingsproducten 31% 33% Kinderen krijgen ongevraagd advies van hun ouders met betrekking tot de keuze voor persoonlijke verzorgingsproducten 17% 33% Kinderen kopen dezelfde merken verzorgingsproducten als hun ouders 11% 14% gaan mee naar de winkel 6% 8% Anders, namelijk 27% 43% 0% 5% 10% 15% 20% 25% 30% 35% 40% 45% (n=93) (n=181) Wanneer we de grootouders en ouders vragen op welke manier de invloed van grootouders tot uiting komt, geeft het grootste deel van de grootouders (33%) aan dat hun kinderen hun mening vragen over dit onderwerp. Hun kinderen geven in de eerste plaats (33%) aan dat zij vooral ongevraagd advies krijgen over persoonlijke verzorgingsproducten van hun ouders. 17% van de grootouders zegt dat zij ongevraagd advies geven aan hun kinderen als het gaat om persoonlijke verzorgingsproducten. Een andere uiting van de invloed van grootouders op de aankoop van persoonlijke verzorgingsproducten is dat 14% van de grootouders zegt dat hun kinderen uiteindelijk niet de persoonlijke verzorgingsproducten van hun eigen keuze kopen. 12% van hun kinderen geeft aan dat zij niet de persoonlijke verzorgingsproducten van hun eigen keuze kopen. Bij de antwoordcategorie anders, namelijk geven de ouders de volgende toelichting: Ik koop wat ik zelf wil, ook voor de kinderen en Ik vraag advies als zij hetzelfde product gebruiken wat ik wil kopen. geven de volgende toelichting: Ik geef alleen gevraagd advies, Zij kopen naar eigen inzicht, We overleggen soms en We praten over hetgeen wij en zij gebruiken, echter we geven geen advies maar delen wel ervaringen. Familie Kenniscentrum/ Invloed grootouders februari

26 3.9 BIJ DE AANKOOP VAN GELE PRODUCTEN DICHTEN GROOTOUDERS ZICH MEER INVLOED TOE DAN HUN KINDEREN DOEN Het gele product dat in dit onderzoek is meegenomen is de keuze voor een supermarkt. De bronnen van invloed waaruit de grootouders en ouders konden kiezen zijn: grootouders, kinderen, familie/vrienden/bekenden, verkoper, reclame en merkreputatie. Keuze supermarkt Hieronder is weergegeven wat de mate van invloed van grootouders is bij de keuze voor een supermarkt ten opzichte van andere bronnen van invloed. Bij de keuze voor een supermarkt denken grootouders dat zij na merkreputatie en reclame de meeste invloed hebben op hun kinderen. Hun kinderen geven aan dat na merkreputatie en reclame hun kinderen de meeste invloed hebben op hun keuze van supermarkt. Hun ouders komen op de een na laatste plaats. Familie Kenniscentrum/ Invloed grootouders februari

27 Op welke manier uit zich de invloed die grootouders op hun kinderen hebben bij de keuze van de supermarkt? Basis: die beïnvloed worden en grootouders die bëinvloeden (supermarkt) - in percentages Ruigrok NetPanel Kinderen doen hun boodschappen bij dezelfde supermarkt als hun ouders 36% 51% Kinderen vragen hun ouders om hun mening met betrekking tot de keuze van hun supermarkt 13% 16% Kinderen krijgen ongevraagd advies van hun ouders met betrekking tot de keuze van hun supermarkt 13% 23% Anders, namelijk 29% 40% 0% 10% 20% 30% 40% 50% 60% (n=135) (n=196) Wanneer wij vragen op welke manier de invloed van grootouders op de keuze van een supermarkt tot uiting komt, geeft meer dan de helft (51%) aan dat hun kinderen boodschappen doen bij dezelfde supermarkt als hun ouders. Van hun kinderen geeft meer dan een derde (36%) aan dat zij hun boodschappen doen bij dezelfde supermarkt als hun ouders. Een andere uiting van de invloed van grootouders op de keuze van de supermarkt is dat 19% van de grootouders zegt dat hun kinderen uiteindelijk niet kiezen voor de supermarkt van hun eigen keuze. Van hun kinderen zegt 8% uiteindelijk niet de supermarkt van hun eigen keuze te kiezen. Bij de antwoordcategorie anders, namelijk geven de ouders de volgende toelichting: Als mijn moeder een lekker product heeft gezien bij een andere supermarkt, haal ik dat wel eens om ook te proberen, Dit is mijn eigen keuze, wel dezelfde als ik van huis uit gewend ben, Producten die zij aangeven kunnen van invloed zijn op mijn keuze voor een supermarkt, Wij doen vaak samen boodschappen en Wij kletsen er wel eens over en dat vormt wel mijn mening. geven de volgende toelichting: Alleen als iets voordeliger is, dan praten wij erover en Zij hebben dat van huis uit meegekregen. Familie Kenniscentrum/ Invloed grootouders februari

28 3.10 GROOTOUDERS DICHTEN ZICH MEER INVLOED TOE DAN HUN KINDEREN DOEN BIJ DE OPVOEDING VAN KLEINKINDEREN In deze paragraaf worden de vragen behandeld die ingaan op de opvoeding van de (klein)kinderen. Kun je aangeven in hoeverre grootouders wel of niet hun mening geven over de opvoeding van hun kleinkind(eren) in het algemeen? Basis: Allen - in percentages Ruigrok NetPanel (n=316) 20% 18% 45% 18% (n=346) 9% 16% 36% 35% 3% 0% 10% 20% 30% 40% 50% 60% 70% 80% 90% 100% Helemaal niet Niet Neutraal Wel Heel erg Volgens ouders geeft bijna tweevijfde van hun ouders (38%) (heel) erg hun mening over de opvoeding van hun kleinkinderen. Dit percentage ligt onder de grootouders lager, namelijk 18%. Familie Kenniscentrum/ Invloed grootouders februari

29 Bedtijd Schoolkeuze Tijdsbesteding Sport en beweging Voeding Verzorging Waarden en normen Als het gaat om opvoeding, op welke punten denk je dat grootouders wel of geen invloed hebben? (1) Basis: (n=346) en grootouders (n=316) - in percentages Ruigrok NetPanel 9% 9% 27% 49% 5% 15% 12% 21% 47% 4% 12% 25% 35% 25% 2% 22% 31% 27% 17% 1% 14% 23% 36% 25% 1% 24% 30% 23% 22% 13% 26% 40% 17% 1% 27% 37% 23% 11% 0% 10% 20% 30% 40% 50% 60% 70% 80% 90% 100% Helemaal geen invloed Geen invloed Neutraal Wel invloed Zeer veel invloed Weet niet, geen mening Als het gaat om opvoeding, op welke punten denk je dat grootouders wel of geen invloed hebben? (2) Basis: (n=346) en grootouders (n=316) - in percentages Ruigrok NetPanel 15% 28% 39% 16% 24% 35% 23% 16% 18% 32% 35% 11% 1% 30% 41% 22% 5% 17% 36% 36% 10% 1% 32% 40% 20% 6% 0% 0% 10% 20% 30% 40% 50% 60% 70% 80% 90% 100% Helemaal geen invloed Geen invloed Neutraal Wel invloed Zeer veel invloed Weet niet, geen mening Als het gaat om opvoeding hebben grootouders volgens hun kinderen met name invloed op waarden en normen (51%). Daarnaast hebben grootouders op het gebied van de opvoeding van hun kleinkinderen volgens hun kinderen nog gedeeltelijk invloed op voeding (22%), verzorging Familie Kenniscentrum/ Invloed grootouders februari

30 bemoeien zich te veel met de opvoeding van hun kleinkinderen zouden willen dat hun ouders zich meer zouden bemoeien met de opvoeding van de kleinkinderen hechten veel waarde aan de mening van hun ouders wat betreft de opvoeding van de kleinkinderen proberen hun kinderen op te voeden zoals hun ouders dit vroeger ook hebben gedaan (18%), tijdsbesteding (16%) en sport en beweging (11%). Minimale invloed hebben grootouders op hun kinderen over de bedtijd (6%) en schoolkeuze (5%) van hun kleinkinderen. Ondanks dat grootouders zichzelf in het algemeen meer invloed toekennen, is de mening van de grootouders nagenoeg gelijk. Kan jij aangeven in hoeverre je het eens of oneens bent met de volgende stellingen? Basis: (n=346) en grootouders (n=316) - in percentages Ruigrok NetPanel 8% 18% 35% 32% 5% 2% 15% 24% 28% 29% 3% 7% 11% 50% 25% 4% 2% 16% 15% 40% 26% 3% 26% 40% 28% 3% 2% 33% 49% 14% 3% 38% 43% 15% 1% 26% 44% 18% 7% 3% 0% 10% 20% 30% 40% 50% 60% 70% 80% 90% 100% Helemaal mee oneens Mee oneens Neutraal Mee eens Helemaal mee eens Weet niet, geen mening Niet van toepassing willen niet dat hun ouders zich meer gaan bemoeien met de opvoeding van hun (klein)kinderen. Ruim viervijfde van de ouders (82%) geeft dit aan, tegenover tweederde van de grootouders (66%) die deze mening deelt. Volgens een tiende van de ouders (10%) bemoeien grootouders zich zelfs teveel met de opvoeding van hun kleinkinderen. Slechts 2% van de grootouders vindt dat zij zichzelf teveel bemoeien met de opvoeding van hun kleinkinderen. Desondanks hecht drie op de tien ouders (29%) veel waarde aan de mening van hun ouders wat betreft de opvoeding van hun kinderen. Even veel grootouders zijn het hier mee eens. Een derde van de ouders (32%) probeert zelfs hun kinderen zo op te voeden zoals zij zelf ook opgevoed zijn door hun ouders. zijn net iets positiever hierover. Ruim een derde van de grootouders (37%) geeft aan dat de kinderen hun kinderen opvoeden zoals de ouders zelf opgevoed zijn door de grootouders. Wat opvoeding betreft zien we met name verschillen tussen grootouders die nooit oppassen en grootouders die meerdere keren per week of tenminste 1 keer per week oppassen. Zij hebben bijvoorbeeld meer invloed bij het bepalen van de bedtijd, voeding en verzorging. Familie Kenniscentrum/ Invloed grootouders februari

31 4 AANBEVELINGEN 4.1 ADVERTEERDERS Uit het onderzoek blijkt dat grootouders enige mate van invloed hebben op zowel algemene beslissingen en aankopen als specifieke aankopen. De mate waarin grootouders invloed hebben, daarover verschillen de meningen van ouders en grootouders. Toch toont dit aan dat ook grootouders onderdeel uitmaken van de gezinspraak in gezinnen. Adverteerders zullen bij hun communicatie naar gezinnen ook rekening moeten houden met grootouders van de gezinnen. Bij de keuze van gezinnen voor producten zullen adverteerders zich ook meer tot de grootouders moeten richten. Zoals uit eerdere publicaties naar voren is gekomen zijn 50- plussers sterker gericht op merknaam dan 50-minners en kiezen zij vaker op basis van merk VAKPERS Interessante invalshoeken voor pers zitten met name in date mate waarin grootouders hun eigen invloed overschatten. De mate waarin grootouders invloed hebben op hun kinderen bij de aankoop van producten in het algemeen. De mate waarin ouders invloed hebben op hun ouders bij de aankoop van producten in het algemeen. Daarnaast is het interessant in te gaan op de mate waarin ouders het gevoel hebben ongevraagd advies te krijgen van hun ouders. geven over het algemeen vaker dan grootouders aan dat zij ongevraagd advies krijgen. Ten slotte is er een opvallend hoog percentage ouders dat aangeeft dat zij hun kinderen zo opvoeden zoals hun ouders dit vroeger ook hebben gedaan. 4 Familie Kenniscentrum, 50-plus en merkbewust: de ontwikkeling van merkfuncties naarmate men ouder wordt, november Familie Kenniscentrum/ Invloed grootouders februari

32 Bijlagen Familie Kenniscentrum/ Invloed grootouders februari

33 REFERENTIEKADER De respondenten zijn allen óf ouders met kinderen in de leeftijd van 0 tot 12 jaar óf grootouders met kleinkinderen in de leeftijd van 0 tot 12 jaar. Meer dan de helft van de ouders (53%) werkt parttime, het grootste deel van de grootouders (47%) werkt niet. Wanneer we vragen naar de frequentie waarin ouders contact hebben met hun ouders geeft bijna driekwart (79%) aan dat zij met hun moeder één of meerdere keren per week contact hebben. Voor hun vader geldt dat de helft van de ouders (49%) één of meerdere keren per week contact met hem hebben. Een derde van de ouders (29%) geeft aan dat zij ten minste één keer per maand contact hebben met hun schoonouders. Het overgrote deel (91%) van de grootouders zegt met hun dochter één of meerdere keren per week contact te hebben. Voor hun zoons geldt dit ook, zij het in iets mindere mate (81%). Tweederde (66%) van de grootouders geeft aan met hun schoonkinderen één of meerdere keren per week contact te hebben. De helft van de grootouders (50%) geeft aan één of meerdere keren per week op te passen op hun kleinkinderen. Bijna tweevijfde (38%) van de schoonvaders en meer dan een derde (35%) van de schoonmoeders geeft aan nooit op te passen op hun kleinkinderen. Voor de vaders geldt dat bijna drie op de tien (28%) aangeeft nooit op zijn kleinkinderen te passen. Bijna een kwart (23%) van de moeders geeft aan nooit op haar kleinkinderen te passen. Over het algemeen geven zowel de grootouders als de ouders aan dat de band met respectievelijk hun kinderen en ouders goed is. die veel contact hebben met hun ouders zijn over het algemeen tevredener over de band dan ouders die minder contact hebben met hun ouders. Familie Kenniscentrum/ Invloed grootouders februari