Les 2: Voorspellen Tekst: Veilig in het verkeer. Introductiefase: 2. Vraag: "Kan iemand zich nog herinneren wat de bedoeling was bij het voorspellen?

Transcriptie

1 Les 2: Voorspellen Tekst: Veilig in het verkeer "Welkom:... " Introductiefase: 1. "Vorige week zijn we begonnen met voorspellen." 2. Vraag: "Kan iemand zich nog herinneren wat de bedoeling was bij het voorspellen?" 3. Iemand of meerdere personen reageren. 4. "Bij het voorspellen hadden we ook een kaart als hulpmiddel." 5. Vraag: "Weet iemand nog wat er op de kaart staat?" 6. Iemand reageert. 7. "Juist, op de kaart staat: Staan er ook moeilijke woorden in de tekst? Kun je in één of twee woorden vertellen waar de tekst over gaat? Hoe zal de tekst verder gaan?" Instructiefase: 1. "Ook vandaag gaan we voorspellen. Dat doen we weer nadat we een stukje tekst hebben gelezen. Als we klaar zijn met lezen, kijken we eerst of er moeilijke woorden in de tekst staan. Daarna zullen we proberen om een samenvatting van de tekst te maken en doen we een voorspelling over hoe de tekst verder zal gaan. Ik zal het voorspellen eerst weer voordoen. Daarna zal ik jullie vragen het van mij over te nemen." 2. Vraag: "Heeft iemand nog vragen?" 3. (Na vragen beantwoord te hebben). Vraag: "Willen jullie de kaart er weer bij pakken." 4. De kaart wordt er weer bij gepakt. 5. "Dan hebben we nu nog een tekst nodig. Voordat ik de tekst uitdeel zal ik eerst de titel van de tekst opschrijven. De tekst van vandaag heet 'Veilig in het verkeer'. Dat is dus de titel: 'Veilig in het verkeer'." 1

2 6. Vraag: "Zou iemand een voorspelling durven geven waar de tekst over gaat?" 7. Iemand doet een voorspelling. 8. "Wat vinden jullie van deze voorspelling?" 9. Discussie: Vraag: "Zijn we het met z'n allen eens dat de voorspelling naar aanleiding van de titel is:...? Dan schrijf ik deze voorspelling op. Dan kunnen we aan het einde van de tekst controleren of onze voorspelling uit is gekomen." 11. De voorspelling wordt opgeschreven. Voorspelling 1: "We hebben nu genoeg gepraat over de titel. Laten we dan nu met de tekst beginnen. Ik deel de tekst uit." 13. De tekst wordt uitgedeeld. 14. Vraag: "Willen jullie stil het eerste gedeelte lezen tot aan de eerste streep?" 15. Iedereen leest het eerste gedeelte: Veilig in het verkeer Tegenwoordig hebben we het maar makkelijk. We kunnen overal naar toe waar we maar heen willen gaan. (Behalve misschien naar de maan). Met de bus of de boot. Met de trein of het vliegtuig. Of misschien met de auto, fiets of gewoon te voet. Op deze manieren reizen, is in ons leven niet meer weg te denken. Als we op vakantie willen naar een ver land, dan is dat geen probleem. En als we snel ergens naar toe willen dan is dat mogelijk. Vroeger lag dat wel anders. 1. Vraag: "Zijn jullie klaar met lezen? Staan er moeilijke woorden in de tekst?" (Zo ja: geef instructie Ophelderen ). 2

3 2. "Ik zal nu proberen een voorspelling te doen. Daarvoor heb ik eerst weer mijn kaart nodig." "Op de kaart staat als tweede vraag: Kun je in één of twee zinnen vertellen waar de tekst over gaat? We gaan nu proberen om een samenvatting van de tekst te maken. Daarvoor moet ik wel eerst terug naar datgene wat we gelezen hebben. We hebben gelezen dat we tegenwoordig op veel manieren kunnen reizen. Dat is het belangrijkste onderwerp uit dit gedeelte van de tekst. Verder wordt genoemd dat dat kan door middel van onder andere de bus, de auto en het vliegtuig. Met deze voertuigen kunnen we overal naar toe waar we maar naar toe willen. De samenvatting is dan: Reizen gaat tegenwoordig heel makkelijk, je kunt over naar toe. 3. "We lezen nu de derde vraag op de kaart : Hoe zal de tekst verder gaan? Het is belangrijk om nog een keer de laatste regel te lezen. De tekst eindigt met de zin: Vroeger lag dat wel anders. De laatste zin is vaak belangrijk als je gaat voorspellen. Ik voorspel dat het volgende gedeelte van de tekst gaat over wat er in de laatste zin staat, namelijk over hoe het vervoer vroeger ging. 4. Vraag: "Heeft iemand anders een andere voorspelling?" 5. Discussie: "We zijn het eens dat de voorspelling is dat de tekst verder gaat over het vervoer van vroeger. Ik zal deze voorspelling als voorspelling 2 opschrijven. Dan kunnen we straks kijken of de voorspelling uit is gekomen." 7. Schrijf op: Voorspelling 2: De tekst gaat verder over hoe het vervoer vroeger ging. Toepassingsfase. 1. "Dan gaan we nu verder met de tekst." 2. Vraag: "Willen jullie stil verder lezen tot de volgende streep?" 3. Iedereen leest verder. 3

4 En vroeger is nog niet zo heel lang geleden. Nog geen vijftig jaar geleden waren deze mogelijkheden er niet. Het hebben van een auto kwam bijna niet voor. Reizen met een vliegtuig kon bijna niet. En als je met de trein wilde, dan ging dat zo langzaam dat je nooit lange reizen maakte. Veel mensen maakten voornamelijk gebruik van reizen te voet. Je liep naar school, ook al moest je een uur lopen. Lopen om boodschappen te doen. Lopen om bij iemand anders op bezoek te gaan. Je kwam dan ook niet veel verder dan je eigen omgeving. 1. Vraag: "Is iedereen klaar met lezen? Staan er moeilijke woorden in de tekst?" (Zo ja: geef instructie Ophelderen ). 2. Vraag: "Is er iemand die het voorspellen van mij over wil nemen?" 3. Jolien biedt zich aan. 4. Vraag: "Jolien wil jij hardop voorlezen wat we als voorspelling hadden opgeschreven?" 5. Jolien leest hardop voor: "De tekst gaat verder over hoe het vervoer vroeger ging." 6. Vraag: "Jolien, is onze voorspelling uitgekomen?" 7. Jolien geeft antwoord. 8. Vraag: "Jolien, wil jij aan de anderen vragen of zij het met jou eens zijn?" 9. Discussie: "Goed, onze voorspelling is uitgekomen. Dan kunnen we nu verder lezen." 11. Vraag: "Willen jullie stil verder lezen?" 12. Iedereen leest verder: Dat is nu wel anders geworden. Winkelen in de stad Groningen of een andere grote plaats is geen probleem. Met de bus, trein of auto ben je er zo. Omdat reizen veel gemakkelijker is geworden willen mensen steeds meer. 4

5 1. Vraag: "Is iedereen klaar met lezen? Staan er moeilijke woorden in de tekst?" (Zo ja: geef instructie Ophelderen ). 2. "We gaan nu eerst proberen om een samenvatting van de tekst te maken. Ria zou jij de tweede vraag van de kaart willen voorlezen?" 3. Ria leest voor: Kun je in één of twee zinnen vertellen waar de tekst over gaat? 4. Ria geeft een samenvatting. Wanneer dit niet lukt, maak je gebruik van de instructie Samenvatten. De samenvatting zou kunnen zijn: Reizen is nu veel gemakkelijker dan vroeger. 5. Vraag: "Ria zou jij aan de anderen willen vragen wat zij van jouw samenvatting vinden?" 6. Discussie. 7. "Goed dan is dat onze samenvatting." 8. Vraag: "Ria, zou je nu de laatste vraag op de kaart willen voorlezen?" 9. Ria leest voor: Hoe zal de tekst verder gaan? 10. "Ria, wil jij een voorspelling geven over hoe de tekst verder zal gaan? Lees daarbij de laatste zin van de tekst nog maar een keer voor. Die is vaak belangrijk om een voorspelling te maken." 11. Ria leest de laatste zin nog een keer voor en doet een voorspelling. 12. Vraag: "Ria, zou jij aan de anderen willen vragen wat zij van jouw voorspelling vinden?" 13. Ria vraagt dit aan de anderen. 14. Discussie: Vraag: "Ria, over welke voorspelling zijn jullie het allemaal eens?" 16. Ria geeft de voorspelling. 17. "Dat wordt dan onze derde voorspelling." 18. Schrijf de voorspelling op: Voorspelling 3:... (Uitkomst zou kunnen zijn: De tekst gaat verder over wat mensen meer willen dan vroeger). 19. Vraag: "Zouden jullie stil verder willen lezen tot de volgende streep?" 5

6 20. Iedereen leest verder: Mensen willen langere reizen maken wanneer ze op vakantie gaan. Vaker op bezoek bij vrienden of familie overal in Nederland. We willen dus steeds meer. En we hebben daarvoor ook de mogelijkheid. De meeste gezinnen in Nederland hebben zelf een auto. Makkelijker kan het dus bijna niet. 1. Vraag: "Is iedereen klaar met lezen? Staan er moeilijke woorden in de tekst?" (Zo ja: geef instructie Ophelderen ). 2. Vraag: "Ria, is jouw voorspelling uitgekomen?" 3. Ria reageert. 4. Vraag: "Zijn jullie het met Ria eens?" 5. Discussie: "Goed dan gaan we nu verder met de tekst." 7. Vraag: "Zouden jullie stil verder willen lezen tot de volgende streep?" 8. Iedereen leest verder: Maar er zit ook iets vervelends aan deze zaak. Er zijn veel meer auto s gekomen. En bijna iedere Nederlander heeft wel een fiets. We maken met ons allen vaak gebruik van de wegen in Nederland. En daardoor wordt de kans op ongelukken ook steeds groter. Iedere dag lees je in de krant over ongelukken. Auto s tegen elkaar gebotst. Fietser geschept door een auto. Brommer onder een trein. En zo zijn er nog veel meer ongelukken te noemen. Ongelukken met gewonden. Of zelfs met dodelijke afloop. Veel mensen houden zich dan ook bezig met onze veiligheid. 1. Vraag: "Is iedereen klaar met lezen? Staan er moeilijke woorden in de tekst?" (Zo ja: geef instructie Ophelderen ). 2. Vraag: "Wie zou het maken van een voorspelling van Ria over willen nemen?" 6

7 3. Stephan biedt zich aan. 4. Vraag: "Stephan, wil jij de tweede vraag op de kaart nog een keer voorlezen?" 5. Stephan pakt de kaart en leest voor: Kun je in één of twee zinnen vertellen waar de tekst over gaat? 6. Vraag: Stephan zou jij in één of twee zinnen kunnen vertellen waar de tekst over ging?" 7. Stephan doet een poging. (Als dit niet lukt maak je gebruik van de instructie Samenvatten. Een goede samenvatting zou zijn: Het vervelende is dat er nu meer ongelukken gebeuren omdat er veel meer fietsen en auto s op de weg zijn.) 8. Vraag: "Is iedereen het eens met de samenvatting van Stephan?" 9. Vraag: "Stephan, zou je dan nu de laatste vraag op de kaart voor willen lezen? 10. Stephan leest voor: Hoe zal de tekst verder gaan? 11. Vraag: "Stephan, wil jij de laatste zin nog een keer voorlezen en dan een voorspelling doen over hoe de tekst verder zal gaan?" 12. Stephan doet een poging. 13. Vraag: "Stephan wil je aan de anderen vragen wat zij van jouw voorspelling vinden?" 14. Stephan vraagt aan de anderen wat zij van zijn voorspelling vinden. 15. Discussie. 16. Vraag: Stephan, over welke voorspelling waren jullie het allemaal eens?" 17. Stephan reageert. 18. "Goed, we zullen deze voorspelling opschrijven als voorspelling nummer 4." 19. "Ik schrijf de voorspelling op: Voorspelling 4:..."(Uitkomst zou kunnen zijn: De tekst gaat verder over wat er wordt gedaan aan de veiligheid). 20. "We zullen kijken of de voorspelling uitkomt." 21. Vraag: "Willen jullie stil verder lezen tot de volgende streep?" 22. Iedereen leest verder: 7

8 Hoe kunnen we zo veilig mogelijk deelnemen aan het verkeer? Door een aantal maatregelen te nemen. Zo is de helm verplicht geworden voor bromfietsers en motorrijders. Stoplichten zijn op gevaarlijke kruispunten neergezet. Maar ook veiligheids-gordels in de auto zijn verplicht geworden. Eerst alleen voor de mensen voor in de auto. Nu tegenwoordig ook voor de mensen achter in de auto. De gevolgen zijn goed te merken. 1. Vraag: "Is iedereen klaar met lezen? Staan er moeilijke woorden in de tekst?" (Zo ja: geef instructie Ophelderen ). 2. "Onze voorspelling was.. Vinden jullie dat onze voorspelling is uitgekomen?" 3. Discussie: " Goed onze voorspelling is dus wel/niet uitgekomen. Dan gaan we nu verder met de tekst. Willen jullie stil verder lezen tot de volgende streep?" 5. Iedereen leest verder: Minder mensen raken gewond bij een ongeluk. Minder mensen worden uit de auto geslingerd. Of worden met hun hoofd tegen de voorruit geslagen. Het is een goede zaak dat deze gordels in auto s verplicht zijn geworden. Maar er blijft nog wel een probleem over. Er zijn mensen die niet altijd de gordels om doen. Bijvoorbeeld als ze een boodschap in eigen dorp moeten doen. Die mensen verwachten niet dat ze op zo n klein ritje een ongeluk kunnen krijgen. Ook zijn er mensen die alleen voorin gebruik maken van de gordels. Achterin hoeft het voor hen niet. En voor kinderen achterin vinden ze het alleen maar vervelend. Want die kunnen dan niet spelen zoals ze dat graag willen. Vaak houdt de politie daarom controles 8

9 1. Vraag: "Is iedereen klaar met lezen? Staan er moeilijke woorden in de tekst?" (Zo ja: geef instructie Ophelderen ). 2. " Nu gaan we eerst weer een samenvatting van de tekst maken." 3. Vraag: "Jolien, zou jij in één of twee zinnen kunnen vertellen waar de tekst over gaat?" 4. Jolien doet een poging. (Als dit niet lukt, maak je bebruik van de instructie die hoort bij Samenvatten. De samenvatting moet er ongeveer als volgt uit komen te zien: Met de veiligheidsgordels raken er minder mensen gewond, maar er zijn mensen die niet altijd hun gordel om doen. Daarom houdt de politie controles.) 5. Vraag: "Jolien, wil jij aan de anderen vragen wat zij van jouw samenvatting vinden? " 6. Jolien vraagt aan de anderen wat zij van haar samenvatting vinden. 7. Discussie. 8. "Jullie samenvatting is dus... Dat is een goede samenvatting. Nu gaan we nog een voorspelling doen over hoe deze tekst afloopt. " 9. Vraag: "Jolien, wil je de laatste vraag op de kaart voorlezen?" 10. Jolien leest voor: Hoe zal de tekst verder gaan? 11. Vraag: "Jolien, wil jij de laatste zin van de tekst hardop voorlezen en dan vertellen hoe jij denkt dat de tekst verder gaat?" 12. Jolien doet een poging. 13. " Oké dus jouw voorspelling is.. Jolien zou je aan de anderen willen vragen wat zij van jouw voorspelling vinden? " 14. Discussie: Vraag: "Jolien, over welke voorspelling waren jullie het allemaal eens?" 16. Jolien reageert. 17. "Goed, we schrijven de voorspelling die uit de discussie is gekomen op. Dat wordt dan de vijfde en laatste voorspelling." 18. De voorspelling wordt opgeschreven: Voorspelling 5:... (Uitkomst zou kunnen zijn:de tekst gaat verder over politiecontroles). 19. "Dan zullen we nu kijken of de voorspelling uitkomt." 9

10 20. Vraag: "Willen jullie het laatste deel van de tekst stil lezen?" 21. Iedereen leest het laatste gedeelte: De politie kijkt of iedereen ook gebruik maakt van gordels. Is dat niet zo, dan krijgen die mensen direct een bekeuring Regel is regel. Daar moet iedereen zich aan houden. Maar laat duidelijk zijn dat deze regel niet bedacht is om mensen te plagen. Veiligheid staat hierbij voorop. Maak dus gebruik van de gordels in de auto. Het kan ernstige problemen voorkomen als je een ongeluk krijgt. En het voorkomt reacties achteraf van: Had ik nou toch maar de gordels gebruikt. Laten we ons nu maar aan deze regel houden. Voor onze eigen veiligheid. 1. Vraag: "Is iedereen klaar met lezen? Staan er moeilijke woorden in de tekst?" (Zo ja: geef instructie Ophelderen ). 2. "Onze voorspelling was. Vinden jullie dat die voorspelling is uitgekomen?" 3. Discussie. 4. "Goed, onze voorspelling is dus wel/niet uitgekomen. Nu moeten we alleen nog kijken naar onze eerste voorspelling. 5. "Onze eerste voorspelling was... Stephan is onze eerste voorspelling uitgekomen?" 6. Stephan reageert. 7. Vraag: "Zijn jullie het met Stephan eens?" 8. Discussie:... Afrondingsfase: 1. "Goed we stoppen ermee. Ook vandaag zijn we aan het voorspellen geweest. 10

11 We hebben steeds goed naar de laatste zin van de tekst gekeken, voor we een voorspelling maakten. Jullie hebben goed gewerkt vandaag. Volgende keer gaan we nog één keer voorspellen. Dan zou ik ook graag willen dat iemand van jullie de discussie leidt. Bedankt voor jullie medewerking en tot de volgende keer." 11