Les 1 Ophelderen Leestekst: Bibliotheek

Transcriptie

1 Les 1 Ophelderen Leestekst: Bibliotheek "Welkom. Dit is de allereerste les van de cursus Begrijpend lezen. Leuk dat jullie meedoen aan de cursus. De komende weken gaan we teksten lezen over allerlei leuke onderwerpen. We gaan proberen om de teksten beter te begrijpen daarbij ga ik jullie helpen. Maar jullie gaan ook elkaar helpen." Introductiefase: 1. "We gaan vandaag proberen de betekenis te vinden van moeilijke woorden. Dit noemen we 'Ophelderen van moeilijke woorden'." 2. Vraag: "Hoe kun je achter de betekenis van een moeilijk woord komen?" 3. Iemand reageert: Vraag: "Zijn er nog meer mogelijkheden?" 5. Discussie: "Goed, er zijn (dus) 3 mogelijkheden. 1. Je pakt er een woordenboek bij. 2. Je vraagt iemand anders of die jou ook kan helpen. 3. Je kunt het gedeelte van de tekst nog een keer lezen en proberen op deze manier achter de betekenis te komen." Instructiefase 1. "We gaan de derde mogelijkheid gebruiken. We vragen ons dus steeds af: Staan er moeilijke woorden in de tekst? Omdat we deze vraag steeds weer nodig hebben, staat deze vraag op een kaart. Deze kaart zal ik uitdelen. De kaart kunnen jullie bij de tekst houden." 2. De kaart wordt uitgedeeld. 3. "Met deze kaart en de tekst gaan we proberen achter de betekenis van een moeilijk woord te komen. Eerst lezen we zacht een stukje tekst. Daarna zal ik proberen achter de betekenis van een moeilijk woord te komen. Als er een moeilijk woord in staat lees ik eerst de regel opnieuw (hardop). Lukt het dan nog niet, dan lees ik nog meer regels tot ik snap waar de tekst over gaat en ik weet wat het moeilijke woord betekent." 1

2 4. Vraag: "Is het duidelijk wat vandaag de bedoeling is?" (Zo niet, leg het dan nogmaals uit). 5. "Dan zal ik nu de tekst van vandaag uitdelen." 6. De tekst wordt uitgedeeld. 7. "De titel van de tekst is: Bibliotheek." 8. Vraag: "Willen jullie het eerste gedeelte lezen, tot aan de eerste streep?" 9. Iedereen begint te lezen. Bibliotheek Met een grote tas vol boeken gaat Harm op weg. Naar de bibliotheek midden in het dorp. Dat is zijn vaste gewoonte op vrijdagavond. Een tas vol boeken wegbrengen naar de bibliotheek. Boeken die hij in de afgelopen week heeft gelezen. En weer boeken ophalen voor de komende week. Vol goede moed stapt hij de bibliotheek binnen. Hij loopt direct naar de balie. Daar moeten de boeken worden ingeleverd. 1. Vraag: "Heeft iedereen het eerste gedeelte gelezen?" "Pakken jullie dan de kaart er maar even bij." 2. "Op de kaart staat: Staan er moeilijke woorden in de tekst? Ik heb een moeilijk woord gevonden. Dat is het woord 'balie'. Ik wil graag weten wat 'balie' betekent. Daarom lees ik nog een keer de regel waar 'balie' in staat." 3. Ik lees hardop voor: "Hij loopt direct naar de balie." 4. "Nu weet ik nog niets. Harm loopt direct naar de balie. Meer wordt er niet gezegd. Ik zal daarom de regel daarvoor ook lezen." 5. Ik lees voor: "Vol goede moed stapt hij de bibliotheek binnen. Hij loopt direct naar de balie." 6. "Nu weet ik nog niet veel meer. Harm loopt de bibliotheek in en gaat direct naar de balie. Maar wat een balie is, wordt niet gezegd. Ik zal daarom ook de laatste regel erbij lezen." 2

3 7. Ik lees voor: "Vol goede moed stapt hij de bibliotheek binnen. Hij loopt direct naar de balie. Daar moeten de boeken worden ingeleverd." 8. "En nu weet ik wel wat een balie is. Er staat namelijk dat bij de balie de boeken ingeleverd moeten worden. Een balie is dus een plaats waar boeken ingeleverd moeten worden." 9. Vraag: "Zijn jullie het daar mee eens?" 10. Discussie: "Iedereen is het hiermee eens. Dan is de balie een plaats waar boeken ingeleverd moeten worden. We hebben nu de betekenis gevonden van het woord 'balie'. We gaan nu de tekst verder lezen. Op zoek naar een ander moeilijk woord." 12. "Pak de tekst er maar weer bij." 13. Vraag: " Zouden jullie stil verder willen lezen tot de volgende streep?" 14. Iedereen leest verder: De juffrouw achter de balie begroet hem. "Heb je de boeken al weer uit?" Harm knikt. Hij legt alle gelezen boeken op de balie. Eén voor één worden de boeken onder een apparaat gelegd. Dit apparaat wordt een scanner genoemd. Hiermee kun je op een computer kijken of de boeken op tijd zijn ingeleverd. Toepassingsfase: 1. Vraag: "Heeft iedereen het gedeelte gelezen?" 2. Vraag: "Wie wil de betekenis vinden van een moeilijke woord van mij overnemen?" 3. Stephan biedt zich aan. 4. "Ik heb een moeilijk woord gevonden. Dat is het woord 'scanner'. Ik wil graag weten wat het woord 'scanner' betekent." 3

4 5. Vraag: "Stephan wil je de zin hardop lezen waar het woord 'scanner' in staat en ook de volgende zin?" 6. Stephan leest voor: Dit apparaat wordt een scanner genoemd. Hiermee kun je op een computer kijken of de boeken op tijd zijn ingeleverd. 7. Vraag: "Stephan kun je nu vertellen wat een scanner is? En wil je daarna aan de anderen vragen wat zij van jouw oplossing vinden?" 8. Stephan doet een poging en vraagt dan aan de anderen wat zij van zijn oplossing vinden. 9. Discussie: Vraag: "Stephan, welke betekenis is er gegeven aan het woord 'scanner?" 11. Stephan reageert. Moeilijke woorden: - Scanner = een apparaat waarmee je op de computer kunt zien of de boeken op tijd zijn ingeleverd. 12. "Goed we zijn het dus eens dat een scanner een apparaat is om te kijken of boeken op tijd ingeleverd zijn. Dan hebben we opnieuw de betekenis gevonden van een moeilijk woord. En kunnen we verder met de tekst." 13. Vraag: "Zouden jullie stil verder willen lezen tot de volgende streep?" 14. Iedereen leest verder: Alle boeken van Harm gaan onder de scanner. "Prima", zegt de mevrouw achter de balie. "Alle boeken zijn op tijd ingeleverd. Je mag nieuwe boeken gaan uitzoeken." 1. Vraag: "Hebben jullie allemaal het gedeelte gelezen?" 2. Vraag: "Ria zou je willen voorlezen wat er op de kaart staat?" 3. Ria leest voor: Staan er moeilijke woorden in de tekst? 4. Ria: "Ik heb een moeilijk woord gevonden en dat is 'ingeleverd'." 5. Vraag: "Ria zou jij de zin nog een keer willen lezen waar 'ingeleverd in staat en ook de volgende zin?" 6. Ria leest voor: Alle boeken zijn op tijd ingeleverd. Je mag nieuwe boeken gaan uitzoeken. 4

5 7. Vraag: "Stephan zou jij aan Ria willen vragen wat het woord 'ingeleverd' betekent? En zou je daarna aan Jolien willen vragen of zij het met de oplossing van Ria eens is?" 8. Stephan vraagt Ria naar de betekenis van het woord 'ingeleverd'. 9. Ria geeft een ander woord voor 'ingeleverd'. ( Als dit niet lukt stel je de vraag wat er met de oude boeken is gebeurd.) 10. Stephan vraagt aan Jolien of zij het eens is met de oplossing van Ria. 11. Discussie: Vraag: "Stephan, welke betekenis is er gegeven aan het woord 'ingeleverd'?" 13. Stephan reageert. (Wanneer het niet juist is gaan we opnieuw het gedeelte lezen om achter een andere betekenis te komen.) Moeilijke woorden: - Ingeleverd = de oude boeken zijn aan de mevrouw achter de balie gegeven. 14. "Dan gaan we nu verder met de tekst." 15. Vraag: "Willen jullie stil verder lezen tot de volgende streep?" 16. Iedereen leest verder: Harm loopt de zaal met boeken in. Waar zal hij eerst naar toe gaan? Naar de afdeling jeugdboeken? Om te kijken of er een spannend leesboek is. Of naar de afdeling stripboeken? Misschien is er wel een nieuwe Suske en Wiske of een Donald Duck die hij nog niet gelezen heeft? Of naar de afdeling informatieve boeken? Op zoek naar een boek met informatie over dinosaurussen of een boek over konijnen? 1. Vraag: "Heeft iedereen het gedeelte gelezen?" 2. Vraag: "Jolien zou je willen voorlezen wat er op de kaart staat?" 3. Jolien leest voor: "Staan er moeilijke woorden in de tekst?" 4. Jolien: "Ik heb een moeilijk woord gevonden en dat is informatieve." 5

6 5. Vraag: "Jolien zou jij de zin nog een keer willen lezen waar 'informatieve' in staat en ook de volgende zin?" 6. Jolien leest voor: "Of naar de afdeling informatieve boeken? Op zoek naar een boek met informatie over dinosaurussen of een boek over konijnen?" 7. Vraag: "Ria zou jij aan Jolien willen vragen wat het woord 'informatieve' nu betekent? En zou je daarna aan Stephan willen vragen of hij het met de oplossing van Jolien eens is?" 8. Ria vraagt Jolien naar de betekenis van het woord 'informatieve'. 9. Jolien geeft een omschrijving voor het woord 'informatieve'. 10. Ria vraagt aan Stephan wat hij van de oplossing van Jolien vindt. 11. Discussie: Vraag: "Ria, welke betekenis is er gegeven aan het woord 'informatieve'?" 13. Ria reageert. (Wanneer het niet juist is gaan we opnieuw het gedeelte lezen om achter een andere betekenis te komen.) Moeilijk woord: - Informatieve = boeken waar informatie in staat over bepaalde dingen zoals dinosaurussen en konijnen 14. "Dan gaan we nu verder met de tekst." 15. Vraag: "Zouden jullie verder willen lezen tot de volgende streep?" 16. Iedereen leest verder: Hij gaat toch eerst maar naar de stripboeken. Al snel vindt hij wat hij wil hebben. Een nieuw boek van Suske en Wiske. Eén boek heeft hij nu gevonden. Nu mag hij nog vier andere boeken meenemen. Langdurig kijkt hij ook op de andere afdelingen. 1. Vraag: "Heeft iedereen het gedeelte gelezen?" 2. Vraag: "Jolien, zou je aan Stephan willen vragen of hij een moeilijk woord tegen gekomen is?" 3. Jolien vraagt aan Stephan of hij een moeilijk woord is tegengekomen. 6

7 Wanneer Stephan geen moeilijk woord is tegen gekomen vraag je of iemand anders een moeilijk woord is tegen gekomen. Als niemand een moeilijk woord is tegen gekomen stel je de volgende vraag: "Stephan, zou je willen proberen achter de betekenis te komen van het woord langdurig? Wil je dan eerst de zin nog een keer lezen waar het woord in voorkomt en ook de zin die ervoor staat?" 4. Stephan doet een poging. 5. Vraag: "Stephan zou jij aan de anderen willen vragen of ze het ermee eens zijn dat het woord langdurig... betekent?" 6. Stephan vraagt aan de anderen of ze het met hem eens zijn. Moeilijk woord: - Langdurig = lange tijd (rond kijken op de andere afdelingen). 7. Discussie: "Dan zijn we het erover eens dat langdurig betekent." 9. Vraag: "Willen jullie het volgende gedeelte van de tekst lezen tot de volgende streep?" 10. Iedereen leest verder: Twintig minuten later gaat Harm weer naar de balie. Met een Suske en Wiske boek. Daarnaast heeft hij twee Kameleonboeken gevonden. En verder een boek over konijnen. Over hoe je deze beesten moet verzorgen. En ten slotte een boek over walvissen. Bij de uitleenbalie legt hij zijn boeken neer. Een meneer achter de balie vraagt of hij zijn pasje bij zich heeft. Harm legt het pasje naast de boeken. Met het pasje gaan de boeken onder de scanner. Nu staan ze weer geregistreerd in de computer. 1. Vraag: "Heeft iedereen het gedeelte gelezen?" 2. Vraag: "Stephan, zou je aan Ria willen vragen of zij ook een moeilijk woord tegen gekomen is?" 3. Stephan vraagt aan Ria of zij ook een moeilijk woord is tegengekomen. (Weet niemand een moeilijk woord, vraag Ria dan naar de betekenis van het woord 'geregistreerd'). 7

8 4. Ria doet een poging. Moeilijk woord: - geregistreerd = opgeschreven in de computer via de scanner. 5. Vraag: "Ria zou jij aan Jolien willen vragen of ze het eens is dat het woord... betekent?" 6. Ria vraagt aan Jolien wat zij van de omschrijving van het woord vindt. 7. Discussie: "Jullie zijn het er dus over eens dat geregistreerd. Betekent." 9. Vraag: "Willen jullie dan nu het laatste gedeelte van de tekst lezen?" 10. Iedereen leest verder: "Pak nu nog maar een kaartje en leg dat onder de stempelautomaat. Met de automaat komt er een datum op je kaartje. Dan weet je wanneer de boeken weer ingeleverd moeten worden," zegt de meneer achter de balie. Harm doet wat hem gezegd wordt. Samen met het kaartje, het pasje en de boeken verlaat Harm de bibliotheek. Op weg naar huis. Nu kan hij weer vele uren boeken lezen. 1. Vraag: "Heeft iedereen het laatste gedeelte gelezen?" 2. Vraag: "Ria, zou jij de anderen willen vragen of ze een moeilijk woord tegen gekomen zijn?" 3. Iemand noemt een moeilijk woord. (Weet niemand een moeilijk woord zeg dan dat je het woord 'stempelautomaat' een moeilijk woord vindt). 4. Vraag: "Ria zou jij dan willen vragen of Jolien wil proberen om achter de betekenis te komen van het moeilijke woord?" 5. Ria vraagt dit aan Jolien. 6. Jolien doet een poging. Moeilijk woord: - stempelautomaat = automaat die stempelt de datum op een kaartje. 7. Vraag: "Jolien zou jij aan de anderen willen vragen of zij het met jou eens zijn?" 8

9 8. Discussie totdat iedereen het met elkaar eens is: "Goed we zijn het er dus over eens dat.,.. betekent." Afrondingsfase: "We zijn klaar met de eerste les over moeilijke woorden. We hebben de betekenis gevonden van alle moeilijke woorden uit de tekst. Ik vind dat jullie het heel goed hebben gedaan. Volgende keer doen we dit nog een keer. Tot de volgende keer en bedankt voor jullie hulp vandaag." 9