JAARVERSLAG Laboratorium voor pathologie - PAMM

Transcriptie

1 JAARVERSLAG 2015 Laboratorium voor pathologie - PAMM

2 Inhoudsopgave 1. Inleiding 3 2. Algemeen Organisatiestructuur Overlegstructuren binnen het laboratorium voor pathologie Medische staf pathologie Staflidmaatschappen B-opleiding pathologie Aandachtsgebieden (subspecialisaties) Analytisch en ondersteunend personeel 8 3. Investeringen Apparatuur Boeken en tijdschriften Tijdschriften Boeken Productieoverzicht Productie laboratorium voor pathologie Productie laboratorium voor pathologie per afdeling Obductie Histologie Algemene productie Speciaal orgaan gebonden productie Immunologie Moleculaire biologie Cytologie Kwaliteitsindicatoren Doorlooptijden Kwaliteitsrondzendingen Discordante resultaten Vriescoupes Consulten extern Revisies extern Spiegelindicatoren ER en HER Kwaliteitsgegevens BVO baarmoederhalskanker zoals doorgegeven aan de Regionaal Coördinerend Patholoog (RCP) Beroepsverenigingen en werkgroepen Medische staf Analytisch en ondersteunend personeel Bestuurlijke activiteiten Medische staf Analytisch en ondersteunend personeel Nascholing - congresbezoek Medische staf Wetenschappelijke activiteiten 50 2

3 1. Inleiding Voor u ligt het jaarverslag 2015 van de afdeling pathologie van Stichting PAMM. Naast de productiecijfers zijn in dit jaarverslag ook een deel van de vakinhoudelijke onderwerpen opgenomen volgens de richtlijnen voor het jaarverslag van de Nederlandse Vereniging voor Pathologie (NVVP). De gegevens voor dit jaarverslag zijn afkomstig uit één bron: het Laboratorium Informatie Management Systeem (LIMS), genaamd Sympathy. We hebben geprobeerd om er een leesbaar, logisch opgebouwd en informatief relevant jaarverslag van te maken. 3

4 2. Algemeen Het Laboratorium voor Pathologie (LvP) te Eindhoven is onderdeel van de Stichting PAMM en is gelokaliseerd in het Catharina Ziekenhuis dat gelegen is aan de Michelangelolaan 2 te Eindhoven. Het laboratorium verricht onderzoek voor 3 ziekenhuizen: Catharina Ziekenhuis (CATH), Michelangelolaan 2, 5623 EJ Eindhoven Maxima Medisch Centrum (MMC), de Run 6250, 5504 DL Veldhoven St. Anna ziekenhuis (ANNA), Bogardeind 2, 5664 EH Geldrop De capaciteit van de ziekenhuizen bedraagt voor CATH circa 700 bedden, voor MMC circa 650 bedden en voor ANNA circa 300 bedden. Er wordt samengewerkt met circa 450 huisartsen uit de regio. De klinische adherentie is circa en betreft de regio Zuidoost Brabant. 2.1 Organisatiestructuur Medio 2015 is de organisatiestructuur gewijzigd. Het model van duaal management is komen te vervallen. De Medisch Manager (MM) is samen met de twee Afdelingshoofden (AH) gezamenlijk verantwoordelijk voor het functioneren van het LvP, waarbij de MM zich richt op de medisch inhoudelijke zaken en de belangenbehartiging van de medische staf. De AH zijn verantwoordelijk voor de personele planning en de financiële- en organisatorische aspecten van het LvP. De wijzigingen die in 2014 al waren voorzien, zijn in 2015 geïmplementeerd. 2.2 Overlegstructuren binnen het Laboratorium voor Pathologie De diverse overlegvormen zijn volgens een vaste structuur opgebouwd, zie onderstaande tabel. Naam Deelnemer vanuit LvP Frequentie Stafvergadering Pathologen en moleculair bioloog Twee wekelijks Management Team Laboratorium voor pathologie Directieoverleg Directeur, medisch manager, afdelingshoofden, manager financiën en interne zaken, manager P&O Twee wekelijks Directeur, medisch manager pathologie en medisch Twee wekelijks manager medische microbiologie Opleidingsoverleg Pathologen 1 per kwartaal Afdelingsoverleg Sectiehoofd en medewerkers van de afdeling Maandelijks Overleg vakspecialisten/ Afdelingshoofd, vakspecialisten/analist practitioners Twee wekelijks analist practitioners/ Secretariaat/ Cytologie/ Histologie, Immunologie, moleculaire biologie (HIM) - per afdeling Ondernemingsraad 3 OR leden Twee wekelijks MIP commissie PAMM (melding incident patiënt) 1 patholoog en 1 analist 1 per kwartaal 4

5 I&A stuurgroep ICT, 1 afdelingshoofd pathologie, 1 afdelingshoofd Twee wekelijks medische microbiologie, patholoog, manager financiën en interne zaken Arbo Milieu Afdelingshoofd en manager P&O 1 per kwartaal Gebruikersraad Klein Gebruikersraad Groot Coördinator ICT, patholoog, medewerker ICT en afdelingshoofd Coördinator ICT, patholoog, medewerker ICT, keyusers afdelingen + 1 afdelingshoofd maandelijks 2 maandelijks 2.3 Medische Staf Pathologie Op 1 mei 2014 begon onze nieuwe bestuurder, Wim Bruinenberg, aan zijn nieuwe taak. Samen met hem bereiden we ons sindsdien voor op de veranderende gezondheidszorg waarbij enerzijds gestreefd wordt naar een betaalbare zorg in een marktomgeving en anderzijds de kwaliteitsnormen steeds strikter worden gedefinieerd. Volumenormen (SONCOS) zijn met name in de chirurgie reeds geïntroduceerd. De verwachting is dat dit op termijn ook voor de pathologie zal worden opgelegd. In de oncologische zorg wordt geëist dat elke patiënt in een multidisciplinair overleg wordt besproken. Als streeklaboratorium zijn we een groot laboratorium met 11 pathologen en 1 moleculair bioloog met een breed en gevarieerd aanbod van diagnostiek. Ons laboratorium beschikt ook over alle state of the art technieken waarbij de Next Generation Sequencing (NGS) het meest recente voorbeeld is. In 2015 hebben we onze gesprekken met het pathologielaboratorium van het Elkerliek ziekenhuis een versnelling hoger geschakeld. De bedoeling is om tot een intensieve vorm van samenwerking te komen waarbij het integreren van de labactiviteiten pathologie van het Elkerliek ziekenhuis in de PAMM de meest extreme vorm is. Voor PAMM is schaalvergroting belangrijk om als topklinisch laboratorium alle technieken en alle aandachtsgebieden op een kwalitatief hoogstaande manier verder te kunnen blijven aanbieden aan een betaalbare marktconforme prijs. Voor Elkerliek is het wegvallen van het BVO cervix in 2016 een belangrijke bron van productieverlies en is ook voor hen samenwerking absoluut nodig om continuïteit van pathologie te kunnen blijven aanbieden. In oktober 2015 zijn we ook gevisiteerd in kader van het behalen van de ISO-accreditatie. Deze is ons ook toegekend! Intern is er een reorganisatie doorgevoerd dat heeft geleid tot een verplatting van de organisatie: meer verantwoordelijkheid dicht bij de werkvloer: efficiënter en motiverend. Daarnaast is er ook vorm gegeven aan een nieuw meerjarenbeleidsplan rond de kernwaarden: verbinden, vertrouwen en vernieuwen. In 2015 hebben we ook Marjolein Lentjes als nieuwe collega mogen verwelkomen. Dit ter vervanging van Brigiet Hoevenaars. Daarnaast hebben we tijdelijk gebruik gemaakt van de diensten van collega Ivana Slavujevic-Letic ter vervanging van zwangerschapsverlof. 5

6 2.3.1 Staflidmaatschappen De Stichting PAMM heeft als beleid dat al haar specialisten tevens staflid zijn van een van de aangesloten ziekenhuizen. De formatie pathologen, evenals de staflidmaatschappen, zijn weergegeven in onderstaande tabel. Gewone stafleden Functie Staflid/Maatschap Dhr. drs. T.B.J. Demeyere Patholoog MMC Dhr. drs. P.J.J.M. Klinkhamer Patholoog CATH Mw. dr. G. van Lijnschoten Patholoog MMC Mw. drs. L. Nollen-López Patholoog MMC Mw. drs. K.Y.A. Somers Patholoog ANNA Mw. drs. C.T.A.H. Wetzels Patholoog CATH Mw. drs. E. Degreef Patholoog CATH Mw. drs. F.J.J.M. van Merriënboer Patholoog ANNA Dhr. drs. C.J.R. Huysentruyt Patholoog MMC Dhr. drs. P. van Zwam Patholoog MMC Mw. drs. M.H.F.M. Lentjes Patholoog CATH Buitengewoon staflid Mw. dr. J.W.M. Jeuken Klinisch Moleculair Bioloog in de Pathologie (KMBP) B-opleiding Pathologie Het begin van 2015 stond wat betreft de opleiding volledig in het teken van de voorbereidingen voor en plaatsvinden van de landelijke opleidingsvisitatie op 31 maart. Het resultaat was zeker succesvol: blijkens het rapport heerst er een fijn opleidingsklimaat met goede balans opleiding en werkbelasting. Er is een open opleidingssfeer, en er zijn goede faciliteiten. Een paar kleine opmerkingen waren er ook. Zo kan de betrokkenheid met het COC van het Catharina Ziekenhuis worden verbeterd, en is de aanbeveling om de feedback m.b.t. de opleiding niet via de hoofdopleider te laten lopen, maar via een onafhankelijk persoon, bijvoorbeeld via het COC. Aan beide aanbevelingen wordt op dit moment gewerkt. Het grootste deel van het jaar waren we gezegend met dubbele bezetting. In het begin van dit jaar betrof dat Willemien Runneboom en Jolanda Kooistra. Eind 2015 bestond de bezetting uit Elise Bekers en Mireille Boldewijn. 6

7 2.3.3 Aandachtsgebieden (subspecialisaties) Een belangrijke meerwaarde van een groot laboratorium is de mogelijkheid om te komen tot een subspecialisatie binnen de vakgroep pathologen. Door verdieping in een specifieke vakgebied is het mogelijk gebleken dat een groot deel van de aangevraagde (topklinische) diagnostiek binnen het laboratorium kan worden verwerkt. Door onderlinge consultatie kan het aantal externe consulten bij academische laboratoria of werkgroepen worden beperkt. Patholoog Dhr. drs. T.B.J. Demeyere Dhr. drs. P.J.J.M. Klinkhamer Mw. dr. G. van Lijnschoten Mw. drs. L. Nollen-López Mw. drs. K.Y.A. Somers Mw. drs. C.T.A.H. Wetzels Mw. drs. E. Degreef Mw. drs. F.J.J.M. van Merriënboer Dhr. drs. C.J.R. Huysentruyt Dhr. drs. P. van Zwam Mw. drs. M.H.F.M. Lentjes Aandachtsgebieden Nefropathologie, hematopathologie, dermatopathologie Longpathologie, gynaecopathologie Kinderpathologie, maag-darm-leverpathologie maag-darm-leverpathologie, cervixcytologie, neuropathologie Endocriene pathologie, niet-gynaecologische cytologie Dermatopathologie, nefropathologie Kinderpathologie, hoofd-hals pathologie, mammapathologie Uropathologie, mammapathologie Maag-darm-leverpathologie, weke delen pathologie, moleculaire pathologie Longpathologie, weke delen pathologie, moleculaire pathologie, hematopathologie Moleculaire pathologie, gynaecopathologie De vakgroep pathologen wordt ondersteund door Mw. dr. J.W.M. Jeuken als Klinisch Moleculair Bioloog in de Pathologie (KMBP). 7

8 Peildatum Analytisch en ondersteunend personeel Per 1 mei heeft de heer Jobse de organisatie verlaten, vanwege het aanvaarden van een functie elders. Zijn functie is niet opnieuw ingevuld. Per 1 juli zijn de afdeling medisch secretariaat en cytologie samengevoegd. Dat betekent dat er binnen het Laboratorium voor Pathologie sinds deze datum twee afdelingshoofden leiding geven aan de twee samengevoegde afdelingen De formatie van het analytisch en ondersteunend personeel LvP is in 2015 toegenomen van 48 FTE naar 50 FTE. De productie op alle afdelingen dit jaar is gestegen met 3.7%. In onderstaande organigram is de formatie per sectie aangegeven: het aantal medewerkers, functienaam en bezetting in aantal fte s. (Peildatum ) Histologie Immunologie en moleculaire biologie Cytologie Medisch secretariaat Overige Totaal FTE N FTE N FTE N FTE N FTE N FTE N Ondersteunend personeel 2,98 4 1,53 2 4,51 6 Analist 4,54 7 0,67 1 0,32 1 5,53 9 Kernanalist 7,17 8 4,81 7 4, ,79 21 Research/ vakspecialist 2,47 3 4,73 5 2,75 3 9,95 11 Afdelingshoofd 0,50** 1 0,39 0,50* 0,50 1 1,89 2 Obductie- 1,08 2 1,08 2 medewerker Medisch 10, ,39 15 secretaresse Totaal 14, , , , ,14 66 * combinatie functie met afdelingshoofd medisch secretariaat. ** in combinatie met afdelingshoofd immunologie en moleculaire biologie 8

9 Laboratorium voor Pathologie Medisch secretariaat &Cytologie FTE HIM FTE Medisch Secretariaat 12,42 FTE Cytologie FTE Obductie 1,08 FTE Histologie FTE Immunologie 5.75 FTE Moleculair 4.85 FTE AH 0.5 FTE AH 0.5 FTE AH 0.50 FTE AH 0.29 FTE AH 0.1 FTE Secretaresses 9.32 FTE Vakspecialist 2.75 FTE Ass. Practitionar 2.47 FTE Senior Vakspecialist 2.84 FTE Senior Vakspecialist 1.89 FTE Receptionist 1,07 FTE Kernanalist 4.81FTE Kernanalist 7.17 FTE Kernanalist 2.62 FTE Kernanalist 2.19 FTE Ondersteunng 1,53 FTE Basisanalist 0.32 FTE Basisanalist 4.45 FTE Basisanalist 0,67 FTE Ondersteuning 2.28FTE In onderstaande tabel zijn de leidinggevende functies weergegeven. Leidinggevenden Laboratorium voor pathologie Medisch manager Medisch secretariaat, Cytologie, Ondersteunende Dienst en Obducties HIM (Histologie, Immunologie, Moleculaire biologie) Dhr. Drs. T.B.J. Demeyere Mw. Y.T.M. Spoelstra Mw. J.B.I. Jansen-Lammers 9

10 3. Investeringen In het verslag jaar 2015 hebben de volgende investeringen plaats gevonden: 3.1 Apparatuur Afdeling Apparatuur Staf/algemeen 1 G2 speech/ spraakherkenning t.b.v. arts-assistent 1 Samsung/ vervanging printerpark Histologie 1 Sakura Finetek/ Film Coverslipper 1 Leica/ Rotatie microtoom Immunologie 1 Sakura Finetek/ Film Coverslipper 1 Leica/ Rotatie microtoom Moleculaire Biologie - Medisch Secretariaat Boeken en tijdschriften Tijdschriften Onderstaand een overzicht van de tijdschriftabonnementen in 2015: Acta Cytologica Advances in Anatomic Pathology The American Journal of Surgical Pathology Applied Immunohistochemistry & Molecular Morphology Diagnostic Histopathology Cytopathology Pediatric and Developmental Pathology Human Pathology International Journal of Gynaecological Pathology Modern Pathology Virchows Archiv: electronische ontvangst VAP-visie Histopathology 10

11 3.2.2 Boeken Onderstaand een overzicht van de ontvangen boeken in Titel (per vakgebied) Auteur Mamma Biopsy Interpretation of the Breast Schnitt, Collins Hart en vaten WHO Tumors of the Heart and Great Vessels e a. Burke, Tavora, Maleszewski Hoofd en Hals WHO Tumors of the Thyroid and Parathyroid Glands Rosai, DeLellis, Carcangiu e.a. Immuunhistochemisch Modern Immunohistochemistry Chu, Weiss Urologie WHO Classification of Tumors of the Urinary System and male Genital Organs Moch, Humphry, Ulbright, Reuter Diversen WHO Classification of Tumours of the Lung, Pleura, Travis, Brambilla, Burke, Marx, Nicholson Thymus and Heart Thesaurus St. Palga Histology for Pathologists Lean in de Zorg Diagnostic Histopathology of Tumors Stacey E. Mills Rouppe vd Voort, Benders e.a. Fletcher 11

12 4. Productieoverzicht 4.1 Productie Laboratorium voor Pathologie Verklaring onderstaande tabellen: ANNA St. Anna Ziekenhuis in Geldrop CATH Catharina Ziekenhuis in Eindhoven MMC Màxima Medisch Centrum (locaties Veldhoven en Eindhoven) OVER Overigen HUIS Huisartsen Globale productie pathologie uitgedrukt in aantal onderzoeken, evolutie over 3 jaar Jaar 2015 Aantal Interne code Cervix cytologie niet BVO 50502B Cervix cytologie BVO 50509B Cytologisch onderzoek 50501C Sectie volwassenen Histologisch onderzoek 50501T Immunologisch onderzoek 50503I HPV Eenvoudige moleculaire diagnostiek Eenvoudige moleculaire diagnostiek Complexe moleculaire diagnostiek Vriescoupe Flowcytometrie Flowcytometrie commercieel 59007E Morfometie Sectie kind/foetus Hercep FISH Her2Neu Tbv derden consult Eindtotaal

13 In 2015 is er een nieuwe tariefstructuur geïmplementeerd die reeds verplichtend was voor de eerste lijn. Het betreft een integraal tarief waarin zowel het honorariumdeel,het labdeel als aanvullende immunologische onderzoeken in zitten verwerkt. Er zijn 6 zwaartecategorieën ingevoerd waar materiaalcodes worden aan toebedeeld. Een huidresectie voor een basaalcelcarcinoom behoort bijvoorbeeld tot categorie 2, terwijl een beenmergbiopt in categorie 5 (zwaarder en duurder) thuishoort omdat hier gemiddeld meer aanvullende onderzoeken op gebeuren. Een soort DBC dus. In 2015 hebben we alle onderzoeken al volgens zwaartecategorie geregistreerd. Jaar 2015 Zwaarteweging aantal Interne code Zwaarteweging cat Zwaarteweging cat Zwaarteweging cat Zwaarteweging cat Zwaarteweging cat Zwaarteweging cat Zwaarteweging cat. vriescoupe Eindtotaal

14 Globale productie per instelling in aantal onderzoeken Jaar 2015 Aantal Cervix cytologie niet BVO Interne code ANNA CATH MMC HUIS OVER TOTAAL 50502B Cervix cytologie BVO 50509B Cytologisch onderzoek 50501C Sectie volwassenen Histologisch onderzoek 50501T Immunologisch onderzoek 50503I HPV Eenvoudige moleculaire diagnostiek Complexe moleculaire diagnostiek Vriescoupe Morfometie Sectie kind/foetus Tbv derden consult Eindtotaal Productie Laboratorium voor Pathologie per afdeling Obductie Obducties worden verricht door de patholoog geassisteerd door een obductieassistent. Het obductiepercentage van de ziekenhuizen betreft: CATH 12,3% (686/84) MMC 15,2% (463/70) ANNA 8,2% (184/15) Het postmortaal diagnostisch onderzoek wordt direct tijdens de obductie besproken met de specialisten. Voorts worden obducties besproken tijdens periodieke necrologie- en neonatologiebesprekingen of incidenteel bij een demonstratie. Er wordt aansluitend aan de obductie een voorlopig verslag verstuurd, na microscopisch onderzoek gevolgd door het definitieve verslag. Hersenonderzoek wordt grotendeels uitbesteed aan het Radboud UMC. 14

15 Totaal aantal obducties per ziekenhuis Jaar 2015 Aantal Sectie volwassenen Sectie kind/foetus Totaal ANNA CATH MMC OVER Eindtotaal Totaal aantal obducties per specialisme en per ziekenhuis St. Anna Ziekenhuis Jaar 2015 Aantal Sectie volwassenen Sectie kind/foetus Totaal Algemene chirurgie 8-8 Gynaecologie Interne geneeskunde 4-4 Pulmonologie 1-1 Eindtotaal

16 Catharina Ziekenhuis Jaar 2015 Aantal Sectie volwassenen Sectie kind/foetus Totaal Algemene chirurgie 7-7 Intensivist interne Anesthesie 2-2 Cardiologie Cardiochirurgie 5-5 Gastro-enterologie 2-2 Geriatrie 7-7 Gynaecologie Interne geneeskunde Orthopedie 1-1 Pulmonologie 3-3 Eindtotaal Màxima Medisch Centrum Jaar 2015 Aantal Sectie volwassenen Sectie kind/foetus Algemene chirurgie 4-4 Intensivist interne Cardiologie 4-4 Gastro-enterologie 1-1 Gynaecologie Interne geneeskunde Neurologie 4-4 Pediatrie Pulmonologie 5-5 Eindtotaal Totaal 16

17 Overige Jaar 2015 Aantal Sectie volwassenen Sectie kind/foetus Totaal Cardiologie 1-1 Huisartsen Overige specialismen 1-1 Eindtotaal

18 4.2.2 Histologie Algemene productie De productie binnen het LvP kan op twee manieren worden gemeten: 1. Op basis van het aantal gefactureerde verrichtingen: deze geven een vrij algemeen beeld van de geleverde productie maar weerspiegelen onvoldoende de inzet van de middelen en personeel. Jaar 2015 Aantal histologie ANNA CATH MMC HUIS OVER Totaal Algemene chirurgie Intensivist interne Cardiologie Cardiochirurgie Dermatologie Gastro-enterologie Geriatrie Gynaecologie Huisartsen Interne geneeskunde KNO Mondheelkunde Neurologie Oogheelkunde Orthopedie Overige specialismen Plastische chirurgie Pediatrie Pulmonologie Radiotherapie Röntgendiagnostiek Tandartsen Urologie Verloskundigen Eindtotaal

19 2. Op basis van verschillende parameters die binnen het LvP zijn benoemd en die een zo goed mogelijk inzicht geven in de ingezette middelen en personele capaciteit binnen het productieproces. Een voorbeeld hiervan: het aantal blokjes per onderzoek geeft meer inzicht over de werkelijk uitgevoerde activiteiten door zowel het laboratorium (personeel en middelen) als door de inzet en werklast van de pathologen. Aantal blokjes histologisch onderzoek, evolutie over 3 jaar Aantal blokjes Aantal per nr. Aantal blokjes Aantal per nr. Aantal blokjes ANNA , , ,67 CATH , , ,62 MMC , , ,06 HUIS/OVER , , ,68 Eindtotaal , , ,04 Stijging t.o.v. voorgaande jaren -1,51% 6,25% 4,83% Aantal per nr Aantal blokjes histologisch onderzoek 3, ,40 3,30 3,20 3,10 3,00 2,90 2,80 Aantal blokjes Aantal per onderzoek ,70 Het aantal blokjes per onderzoek is toegenomen. Dit komt door de toenemende complexiteit van operatiepreparaten (o.a. centralisatie gynaecologische oncologie). 19

20 Speciaal orgaangebonden productie Hematologie Lymfeklier Beenmerg Totaal Hodgkin Non Hodgkin Kahler 10 Leukemie 27 MDS 19 MPS 9 MOHS Jaar 2015 Aantal ANNA CATH MMC MOHS Venray MOHS Eindhoven 20

21 4.2.3 Immunologie De productie is gestegen van in 2013 naar in 2014 (+1%) tot 8328 in 2015 (+3%). Het percentage immuunhistochemische onderzoeken op het totaal aantal histologische onderzoeken was in 2013: 18,3%, in 2014: 17,7% en in 2015: 18,3%. Jaar 2015 Aantal immunologie ANNA CATH MMC HUIS OVER TOTAAL Algemene chirurgie Intensivist interne Anesthesie Cardiologie Cardiochirurgie Dermatologie Gastro-enterologie Geriatrie Gynaecologie Huisartsen Interne geneeskunde KNO Mondheelkunde Neurologie Oogheelkunde Orthopedie Overige specialismen Plastische chirurgie Pediatrie Pulmonologie Radiotherapie Röntgendiagnostiek Tandartsen Urologie Eindtotaal Percentage t.o.v. aantal onderzoeken ,1 21

22 4.2.4 Moleculaire Biologie Vanaf 2009 hebben we een forse stijging gezien van het aantal aanvragen binnen de moleculaire diagnostiek. De eenvoudig moleculaire onderzoeken is van in 2013 naar (+3,4%) gestegen in 2014 tot (+2,7%) in Het aantal HPV testen is van 967 in 2013 naar (+21,8%) gestegen in 2014 en in 2015 gedaald naar (-4,1%). Het aantal complex moleculaire onderzoeken is van 393 in 2013 naar 429 (+9,2%) gestegen in 2014 en tot 460 (+7,2%) in Jaar 2015 Aantal eenvoudig moleculair ANNA CATH MMC HUIS OVER TOTAAL Algemene chirurgie Intensivist interne Cardiologie Cardiochirurgie Dermatologie Gastro-enterologie Geriatrie Gynaecologie Huisartsen Interne geneeskunde KNO Mondheelkunde Neurologie Oogheelkunde Orthopedie Overige specialismen Plastische chirurgie Pediatrie Pulmonologie Röntgendiagnostiek Urologie Eindtotaal

23 Jaar 2015 Aantal complex moleculair ANNA CATH MMC HUIS OVER TOTAAL Algemene chirurgie Cardiologie Cardiochirurgie Dermatologie Gastro-enterologie Gynaecologie Huisartsen Interne geneeskunde KNO Mondheelkunde Orthopedie Overige specialismen Plastische chirurgie Pulmonologie Eindtotaal Jaar 2015 Aantal HPV ANNA CATH MMC HUIS OVER TOTAAL Algemene chirurgie Dermatologie Gastro-enterologie Gynaecologie Huisartsen Interne geneeskunde KNO Mondheelkunde Pathologie Venlo Plastische chirurgie Pulmonologie Urologie Eindtotaal

24 4.2.5 Cytologie Niet gynaecologische cytologie In bijgaande tabel is het overzicht van aantal onderzoeken uit de diverse organen weergegeven. Jaar 2015 Aantal cytologie ANNA CATH MMC HUIS OVER TOTAAL Algemene chirurgie Intensivist interne Cardiologie Cardiochirurgie Dermatologie Gastro-enterologie Geriatrie Gynaecologie Huisartsen Interne geneeskunde KNO Mondheelkunde Neurologie Orthopedie Overige specialismen Plastische chirurgie Pediatrie Pulmonologie Radiotherapie Röntgendiagnostiek Urologie Eindtotaal

25 Ondersteuning van puncties door de cytologisch analist De ondersteuning van puncties is de voorbije jaren fors toegenomen: van 698 in 2013, 958 in 2014 en 1120 in PAMM zet hier de voorbije jaren ten volle op in. Dit omwille van de evidente verbetering in de representativiteit van de monsters. De toename betekent een forse toename in werkdruk voor de cytologisch analisten. Het wegvallen van het BVO baarmoederhalskanker zal dit ruim compenseren Aantal ANNA CATH MMC HUIS OVERIG Maag Darm Lever Pulmonologie Overige specialisme TOTAAL Eindtotaal

26 5. Kwaliteitsindicatoren 5.1 Doorlooptijden Onder paragraaf 5.1 zijn de berekende doorlooptijden van de vier hoofdonderzoeken: histologie (T-nummers) algemene cytologie (C-nummers) cervixcytologie (B-nummers) obducties (S-nummers) Weergegeven volgens de landelijke visitatiecommissie (LVC) van de NVVP. De doorlooptijd wordt in werkdagen en bij obducties in weken weergegeven. De doorlooptijden zijn berekend vanaf de datum van registratie op het laboratorium en de datum van het eerste (geprint) rapport aan de aanvragend arts. Het aangeven van tijdelijke verslagen, vervolgonderzoeken en aanvullingen is te complex om het op een objectieve manier te kunnen weergeven. Doorlooptijden volgens de landelijke visitatiecommissie (LVC) van de NVVP. Doorlooptijd Gestelde norm PAMM 2015 Histologie 3 werkdagen >=75% 83,3% Cytologie 3 werkdagen >=80% 95,8% Obductie 30 werkdagen >=70% 84,1% BVO 10 werkdagen >=90% 47,6% Indicatie 3 werkdagen >=90% 87,1% Percentage colon >=10 klieren >=90% 90,6% Door het herhaaldelijk uitstellen van het wegvallen BVO (nu voorzien voor 2017) is er de voorbije jaren geen formatie-uitbreiding geweest, terwijl anderzijds de arbeidsintensieve ondersteuning van puncties fors is toegenomen. Hierdoor zijn de doorlooptijden cervixcytologie sterk onder druk komen staan. 26

27 Doorlooptijd Histologisch onderzoek Doorlooptijd algemeen Cytologie onderzoeken algemeen

28 Doorlooptijd Cervixcytologisch onderzoek Indicatie Doorlooptijd Cervixcytologisch onderzoek Bevolkingsonderzoek

29 Doorlooptijd Obducties Doorlooptijd Obducties kind/foetus

30 5.2 Kwaliteitsrondzendingen De afdeling Pathologie neemt zoveel mogelijk deel aan externe kwaliteitsrondzendingen met als doel de eigen kwaliteit te toetsen aan de algemene nationale en internationale standaarden. Binnen Nederland wordt deelgenomen aan de rondzendingen van de SKML. Buiten Nederland wordt deelgenomen aan de rondzendingen van de internationale organisaties NordiQC (Nordic immunohistochemical Quality Control), QCMD(Quality Control for Molecular Diagnostics), KU Leuven en Hologic. 5.3 Discordante resultaten Vriescoupes Vriescoupe diagnose Aantal % Ongewijzigd ,8 Gewijzigd 12 2,2 Totaal Vriescoupes discordant Orgaan Diagnose VC Diagnose definitief Opmerkingen Sacrale zenuw S1 Geen maligniteit Adenocarcinoom Na immuno Mesenterium Geen maligniteit Adenocarcinoom Samplingerror Peritoneum Geen maligniteit Verdacht maligne Na diepers en immuno Peritoneum Geen maligniteit Verdacht maligne Na diepers en immuno Peritoneum Geen maligniteit Adenocarcinoom Samplingerror Ureter Maligne Recatieve atypie Fascie Adenocarcinoom Benigne prostaatweefsel Peritoneum Geen maligniteit Maligne Na diepers en immuno Choledochus Ernstige dysplasie Reactieve atypie Samplingerror Nier Bloeding Maligne Samplingerror Mesorectum Geen maligniteit Maligne Samplingerror Lymfeklier Geen maligniteit Micrormetastase Na diepers en immuno De meeste discrepanties zijn het gevolg van de beperkingen van vriescoupe-onderzoek: sampling error, geen beschikking over immunohistochemisch onderzoek. 30

31 5.3.2 Consulten extern In 2015 werden volgens ons LIMS systeem 263 onderzoeken ter consultatie naar externe instellingen gestuurd. 37 casussen werden besproken in de werkgroep hematopathologie van het IKNL. 52 casussen werden besproken in de werkgroep weke delen van het IKN en 26 casussen in het melanomenpanel. Dit brengt het totaal op 378 (0.82%). Er is een significante toename in vergelijking met vorige jaren (steeds +/-220): dit komt door de reeds in het vorige jaarverslag aangekondigde verbeterde registratie. Het relatief lage percentage komt door de grote eigen expertise van ons streeklaboratorium met meerdere pathologen die gesubspecialiseerd zijn Revisies extern In 2015 werden in totaal 519 onderzoeken op verzoek van anderen naar externe instanties gestuurd ter revisie. Meestal geschiedt dit in het kader van overname van patiënten door andere ziekenhuizen of in het kader van trials. Dit is een vrij objectieve parameter voor onze diagnostische accuraatheid. In 509 gevallen was de revisie diagnose concordant, in 9 gevallen (1.9%) discordant. (2.3% in 2014) Orgaan Diagnose PAMM Diagnose revisie Opmerkingen Crista Wang Verdacht voor lymfoom Candida Long UIP EEA Voorkeur reactief Candida met verdenking PCC Weinig weefsel, AZM immuno gedaan n.a.v. vervolgbiopten Huid VSeb Goed gediff. PCC n.a.v. volledige excisie Slokdarm Indefinite for dysplasia Low grade Cervixcytologie Adenocarcinoom Atypische regeneratie Schildkliercytologie Colloidale nodus FLUS Larynx Matige dysplasie Geringe dysplasie Lymfeklier Verdenking Castleman Onvoldoende n.a.v. de hysterectomie Enkele gevallen betreffen interpretatieverschillen met relatief weinig klinische consequenties (vb. indefinite for dysplasia versus laaggradig in slokdarm). Andere gevallen betreffen moeilijke differentieel diagnostische problemen die wel gevolgen hadden voor de patiënt: bv adenocarcinoma versus atypische regeneratie met een onnodige hysterectomie als gevolg. In 2015 is er 1 casus die uiteindelijk als calamiteit is gemeld en behandeld: diagnose van een folliculaire variant van een papillair schildkliercarcinoom die later, na beoordeling door meerdere experts, is teruggedraaid en als onvoldoende argumenten voor deze diagnose is beoordeeld. Van deze diagnostische entiteit is bekend dat er een grote inter-en intra-observariabiliteit bestaat. N.a.v. deze casus wordt nog laagdrempeliger geconsulteerd. We hebben onze kwaliteitscontrole nog verscherpt door ook de discordante revisies die we zelf ontdekken n.a.v MDO, ontvangen nieuw materiaal etc. ook te registreren. Maandelijks wordt nu ook een meerkopsbespreking gewijd aan de discordante resultaten en deze worden ook geregistreerd: dit is in 2016 geïmplementeerd. 31

32 5.4 Spiegelindicatoren ER, PR en HER2 mammacarcinoom Resultaten immunohistochemie (IHC), oestrogeenreceptor (ER) en progesteronreceptor (PR) : 2014 IHC ER/PR PR pos. PR neg. PR ntb. PR N.V. Totaal % Oestrogeenreceptor pos ,2 Oestrogeenreceptor neg Totaal IHC ER/PR PR pos. PR neg. PR ntb. PR N.V. Totaal % Oestrogeenreceptor pos ,3 Oestrogeenreceptor neg Totaal Resultaten FISH HER2 Aantal % Aantal % HER2 neg HER2 pos , ,6 HER2 dubieus Totaal

33 5.5 Kwaliteitsgegevens BVO baarmoederhalskanker zoals doorgegeven aan de Regionaal Coördinerend Patholoog (RCP) Onderstaande tabellen zijn in 2015 aan de RCP gerapporteerd en bevatten de getallen over 2014 en de follow-up over Het betreft dus geen gegevens over Medewerker 2014 Fte Jaren in dienst Opmerking Functie Analist 1 0,75 12 vakspecialist Analist 2 1,00 11 kernanalist Analist 3 1,00 22 vakspecialist Analist 4 0,75 7 kernanalist Analist 5 1,00 6 vakspecialist Analist 6 1,00 14 tot 1 april sectiehoofd Analist 6 0,33 14 vanaf april vakspecialist Analist 7 0,60 27 kernanalist Analist 8 0,60 40 kernanalist Analist 9 0,00 1 basisanalist Analist 10 0,56 8 kernanalist Analist 11 1,00 3 kernanalist Analist 12 0,70 13 ondersteunend Analist 13 0,61 1 ondersteunend 33

34 Analist 2014 Analist 1 Analist 2 Bevolking Indicatie Totaal Bevolking Indicatie Totaal N % N % N % N % N % N % Analist , , , , , ,2 Analist , , , , , ,7 Analist , , , , , ,7 Analist , , ,9 0 0,0 0 0,0 0 0,0 Analist , , , , , ,1 Analist , , ,7 77 0, , ,0 Analist , , , , , ,3 Analist , , , , , ,5 Analist ,2 0 0, ,2 0 0,0 0 0,0 0 0,0 Analist , , , , , ,5 Analist , , ,3 0 0,0 0 0,0 0 0,0 Totaal , , , , , ,0 Screeningswerkzaamheden Pathologen 2014 Bevolking Indicatie Totaal aantal % aantal % aantal % Patholoog ,1% 48 0,6% 65 0,3% Patholoog ,5% 206 2,5% 291 1,1% Patholoog ,6% 281 3,4% 384 1,5% Patholoog ,5% 259 3,2% 352 1,4% Patholoog ,7% 306 3,7% 426 1,6% Patholoog ,4% 235 2,9% 314 1,2% Patholoog ,7% 324 4,0% 448 1,7% Patholoog ,6% 234 2,9% 333 1,3% Patholoog ,6% 222 2,7% 324 1,2% Patholoog ,7% 341 4,2% 461 1,8% Patholoog ,6% 225 2,8% 334 1,3% Totaal ,9% ,8% ,4% 34

35 B2-score 2014 Cervix BVO Cervix indicatie Cervix totaal aantal % aantal % aantal A 1 0,0% 0 0,0% 1 B 41 1,2% 55 3,7% 96 C 197 5,7% ,4% 384 D 0 0,0% 0 0,0% 0 E 0 0,0% 0 0,0% 0 F 1 0,0% 1 0,1% 2 G 0 0,0% 0 0,0% 0 H 9 0,3% 7 0,5% 16 J ,8% ,4% 4464 Totaal ,0% ,0% 4963 B3-score 2014 Cervix BVO Cervix indicatie Cervix totaal aantal % aantal % aantal A 0 0,0% 1 0,6% 1 B 9 3,0% 4 2,5% 13 C 70 23,6% 86 53,8% 156 D 0 0,0% 0 0,0% 0 E 0 0,0% 0 0,0% 0 F 0 0,0% 0 0,0% 0 G 0 0,0% 0 0,0% 0 H 2 0,7% 4 2,5% 6 J ,7% 65 40,6% 281 Totaal ,0% ,0%

36 Doorloop in dagen 2014 Cervix BVO Cervix indicatie aantal % aantal % ,6% ,5% ,4% ,3% ,0% ,8% ,8% 209 2,6% ,3% 203 2,5% ,6% 224 2,8% ,7% 171 2,1% ,4% 142 1,8% ,1% 65 0,8% ,1% 28 0,3% > ,1% 31 0,4% 36

37 2014 Cervix BVO Cervix indicatie Cervix totaal aantal % aantal % aantal % Aantal strijkjes ,7% ,3% ,0% Kwaliteit ontvangst Probleem aanlevering Gegevens onvolledig Doorlooptijd Uitstrijk < 4 kwd in lab ,0% ,6% ,4% Uitstrijk < 10 kwd in lab ,9% ,3% ,7% Uitslagen classificatie Pap ,0% ,2% ,7% Pap ,3% ,6% ,5% Pap3a 270 1,5% 533 6,7% 803 3,1% Pap3b 87 0,5% 97 1,2% 184 0,7% Pap4 8 0,0% 5 0,1% 13 0,1% Pap5 0 0,0% 20 0,2% 20 0,1% Herhalingsadvies ,7% 160 2,0% 455 1,8% 1 0 0,0% 0 0,0% 0 0,0% ,9% ,8% ,9% ,1% 784 9,8% 797 3,1% ,8% 775 9,7% ,7% ,1% ,2% ,8% ,4% 413 5,2% 662 2,6% 7 4 0,0% 241 3,0% 245 1,0% 8 6 0,0% 6 0,1% 12 0,0% 9 2 0,0% 26 0,3% 28 0,1% 37

38 BVO 2013 Aantal geen FU aantal geen FU % FU Aantal FU % P , ,5 P , ,3 P , ,4 >= P , ,3 C3 t/m C , ,0 >= C ,0 3 75,0 A3 >= A4 1 0, ,0 >P1 Tot , ,9 B3 (P0) , ,1 TOTAAL , ,5 Indicatie 2013 Aantal geen FU aantal geen FU % FU Aantal FU % P , ,3 P , ,1 P , ,5 >= P , ,8 C3 t/m C5 17 0, ,0 >= C , ,9 A ,0 1 50,0 >= A , ,8 >P1 Tot , ,1 B3 (P0) , ,0 TOTAAL , ,3 38

39 BVO 2013 Follow-up cytologisch Pap 0 normaal >Pap1 CIN 0 CIN 1 CIN 2 P P P >= P C3 t/m C >= C6 1 A3 >= A4 1 B3 (P0) TOTAAL Follow-up histologisch CIN 3 Glan. Atypie AIS Plav. Carc. Adeno.Ca endocerv. Adeno.Ca endomet. Maligne, anders P P3 63 P >= P C3 t/m C >= C A3 0 >= A4 1 FU Totaal B3 (P0) TOTAAL

40 Indicatie 2013 Follow-up cytologisch Pap 0 normaal >Pap1 CIN 0 CIN 1 CIN 2 P P P >= P C3 t/m C5 8 4 >= C6 1 A3 1 >= A B3 (P0) TOTAAL Follow-up histologisch Glan. Atypie AIS Plav. Carc. Adeno.Ca endocerv. Adeno.Ca endomet. Maligne, anders Totaal P P3 49 P >= P C3 t/m C >= C A3 1 >= A FU Glan. Atypie B3 (P0) TOTAAL

41 Positief voorspellende waarde Cytologische en histologische follow-up 2013 Positief voorspellende waarde BVO Indicatie >= P5: 1,26 1,32 >= C6: 2,00 1,57 >= A4: nvt 2,36 Relatie histologische afwijkingen met eventueel aanwezige cervixcytologische voorgeschiedenis tot 2 jaar terug. Histologische afwijkingen Microinvasief plaveiselcelcarcinoom P1 >=P2 C1-C2 A1-A3 >=C3 >=A4 Geen cervix cytologie in VG Totaal Plaveiselcelcarcinoom Adenocarcinoom (endocervix) Adenosquameus carcinoom (endocervix) Overige maligniteiten TOTAAL

42 6. Beroepsverenigingen en werkgroepen 6.1 Medische Staf Dhr. drs. T.B.J. Demeyere Belgische Vereniging voor Pathologische Anatomie (BVPA) Nederlandse Vereniging voor Pathologie (NVVP) IKNL, HOMAAN Regionale werkgroep hematologie, Den Bosch Dhr. drs. C.J.R. Huysentruyt Lid van het Landelijk Adviesplatform Neoplasie Slokdarm Lid van het Regionale Weke Delen Panel Dhr. drs. P.J.J.M. Klinkhamer International Academy of Cytology (IAC). United States and Canada Academy of Pathology (USCAP) Nederlandse Vereniging Voor Pathologie (NVVP) Pulmonary Pathology Society (PPS), Verenigde Staten OncoZon gynaecologische tumoren Werkgroep Gynaecologisch Oncologisch Centrum Zuid (GOCZ) Mw. dr. G. van Lijnschoten Nederlandse Vereniging Voor Pathologie (NVVP) Paediatric Pathology Society (PPS) Vereniging Nederlandse Vrouwelijke Artsen LAD Werkgroep kinderpathologie der lage Landen (WKPLL) Mw. drs. K.Y.A. Somers Belgische Vereniging voor Pathologische Anatomie (BVPA) Belgische Vereniging voor Klinische Cytologie Nederlandse Vereniging voor Pathologie (NVVP) European Society Pathology Mw. drs. L. Nollen-López Nederlandse Vereniging voor Pathologie (NVVP) 42

43 Mw. drs. E. Degreef Nederlandse Vereniging voor Pathologie (NVVP) Paediatric Pathology Society (PPS) Society of Pediatric PathologY (SPP) Belgische Vereniging voor Pathologie (BVAP) Belgische Vereniging voor (klinische) Cytologie British Division International Academy of Pathology (BDIAP) Lokale perinatale audit team CZE Werkgroep kinderpathologie der lage Landen (WKPLL) Mw. drs. C.T.A.H. Wetzels-van der Velden Nederlandse Vereniging voor Pathologie (NVVP) Melanomenpanel Mw. drs. F.J.J.M. van Merriënboer Nederlandse Vereniging voor Pathologie (NVVP) Vereniging Analisten Pathologie (VAP) The European Network of Uropathology (ENUP) Working Group Breast Pathology ESP Working Group Uropathology ESP European Society of Pathology (ESP) IKNL werkgroep mamma IKNL werkgroep urologie Dhr. drs. P. van Zwam Nederlandse Vereniging voor Pathology (NVVP) European Society of Pathology (ESP) Armed Forces Institute of Pathology (AFIP) Regionaal Weke Delen Panel Regionale werkgroep hematologie, den Bosch IKNL, HOMAAN Mw. drs. M.H.F.M. Lentjes Nederlandse Vereniging voor Pathologie (NVVP) Werkgroep Oncologische Gynaecologie (WOG) Mw. dr. J.W.M. Jeuken Nederlandse Vereniging voor Pathologie (NVVP) Vereniging voor Moleculaire Diagnostiek in de Gezondheidszorg (VMDG) European Association for Cancer Research (EACR) Werkgroep Moleculaire Diagnostiek in de Pathologie (WMDP) 43

44 6.2 Analytisch en ondersteunend personeel Vrijwel alle analisten (histologie, cytologie, immunologie en moleculaire biologie) zijn lid van de Vereniging Analisten Pathologie (VAP) De obductieassistenten zijn lid van de Nederlandse Vereniging voor Obductie-assistenten (Vesalius) Nederlandse Vereniging voor biomedisch Laboratoriumpersoneel (NVML) (3 personen) International Academy of Cytology (IAC) (2 personen) Lid Werkgroep Histo Techniek (WHT) (1 persoon) Lid Werkgroep Hoofd Analisten Pathologie (WHAPA) (2 persoon) Lid Werkgroep ImmunoHisto- en Cytochemie midden-zuid (WIHC) (1 persoon) Lid Werkgroep Moleculaire Diagnostiek in de Pathologie (WMDP) (1 persoon) 44

45 7. Bestuurlijke activiteiten 7.1 Medische Staf Dhr. drs. T.B.J. Demeyere Medisch manager LvP PAMM Lid Directieberaad en afdelings-mt Stichting PAMM Lid oncologiecommissie, Màxima Oncologisch Centrum Dhr. drs. P.J.J.M. Klinkhamer Vice-voorzitter staf pathologie Gebruikersraad SymPathy PAMM Stuurgroep automatisering PAMM Mw. drs. K.Y.A. Somers Necrologie commissie ANNA Cytologie commissie NVVP OR PAMM Mw. dr. G. van Lijnschoten Secretaris Werkgroep Kinderpathologie der Lage Landen Mw. drs. L. Nollen-López Regionale BVO-werkgroep. Mw. drs. E. Degreef Lid commissie incidentenmeldingen PAMM Mw. drs. C.T.A.H. Wetzels-van der Velden Necrologiecommissie CATH Dhr. drs. C.J.R. Huysentruyt MIP commissie PAMM Bevolkingsonderzoek Colon 45

46 Mw. drs. F.J.J.M. van Merriënboer Commissie Bij- en Nascholing IKZ 7.2 Analytisch en ondersteunend personeel Dhr. L. Fransen Voorzitter Werkgroep Cyto Diagnostiek (WCD) 46

47 8. Nascholing - congresbezoek 8.1 Medische Staf Dhr. drs. T.B.J. Demeyere OverEindse Dagen, april 2015, Cascais, Portugal Renal Biopsy in Medical Diseases of the Kidney, juli 2015, New York, US Dermatopathology and Oral Pathology selfassessment workshop, Rome, 29 september tot 3 oktober 2015 Dhr. drs. P.J.J.M. Klinkhamer 2015 Pulmonary Pathology Society Biennial Meeting, 2-6 juni, San Francisco, USA Themamiddag ILD netwerk, Expertisecentrum Interstitiële Longziekten, 19 maart, Nieuwegein Sympathy Product Counsel, Tieto, april, Malmö, Zweden Congres Pathologie 2.15, 2 april, Utrecht MMV Congres Samen leren, samen werken, 9 december, Nieuwegein Mobile Healthcare 2015, 8 oktober, Media Plaza, Utrecht Afscheidscollege Prof. Dr. P. Slootweg, 20 november, Radboud UMC, Nijmegen Mw. dr. G. van Lijnschoten Lokale en regionale perinatale audit Alle bijeenkomsten WKPLL, Utrecht e Landelijke cursus Kinderpathologie november 2015 IPPA-postgraduate course, Margaret River, Australië november 2015 Paediatric Pathology Society and ANZ Paediatric Pathology Group Joint Scientific Meeting, Perth Australië regio bijeenkomst noordelijke pathologen Symposium over kindergatro-enterologie Zwolle Regionaal Multidisciplinair Symposium Gastro-intestinale tumoren, Thorn st Multidisciplinary Congress of the Dutch Upper GI Cancer Group Mw. drs. L. Nollen-López Pathologen dagen april 2015 An update of Gynaecologic pathology mei 2015 Regionaal multidisciplinair symposium gastro intestinale tumoren sept 2015 Mw. drs. E. Degreef Regionale coupe avond Tilburg, 11 februari 2015 Lokaal kwaliteitsoverleg Brussel, 1 april 2015 Multidisciplinair symposium mammacarcinoom, 21 april 2015 Bossche mammacongres, 17 juni

48 Startcongres PAN, 6 oktober 2015 PPS meeting Perth, november 2015 IPPA Update Course Margaret River, november 2015 Mw. drs. C.T.A.H. Wetzels-van der Velden XIII dermatopathology and oral pathology workshop tot en met , Rome An update on Gynecologic Pathology tot en met , Florence Dhr. drs. C.J.R. Huysentruyt Haemotological malignancy and the skin (Edinburgh, Verenigd Koninkrijk) Diagnostic challenges in fine needle aspiration and exfoliative cytology (Florence, Italië) Doelmatigheid van Zorg in de Praktijk (Eindhoven, Nederland) Mw. drs. F.J.J.M. van Merriënboer Moleculaire Pathologie Dag, e Multidisciplinair Symposium Mammacarcinoom, Diagnostic Histopathology of Breast Disease Course, mei 2015 Thema-avond Werkgroep Urologie Castraat Resistent Prostaat Carcinoom, Workshop Breng de algemene CanMEDS-competenties tot bloei!, Regionale werkgroep Urologie locatie Eindhoven, Dhr. drs. P. van Zwam 6e Z.O. Brabants Casuïstiek Symposium Hematologie Moleculaire dag NVvP 2015 Cursus hematopathologie Pathologendagen x Hematologische scholingscyclus Zuidoost Nederland Regionale coupeavond Tilburg ASCO TeleReview longoncologie 2015 Symposium Immuno-en targeted therapie Zuid-Oost Nederland 27th European Congress of Pathology Mw. drs. M.H.F.M. Lentjes 24th Pezcoller Seminar Trento Italië: 'Slide seminar in gynecological pathology with clinicopathological correlations', 29 en 30 oktober 2015 E-learningmodule en toets: Pathologie darmkankerscreening Mw. dr. J.W.M. Jeuken Dataverwerking NGS training, Veldhoven Workshop Next Gen Sequencing: Ion ampliseq targeted resequencing for pathology/oncology, Rotterdam Ion chef training, Veldhoven, 30/

49 Pathologendagen, Zeist Workshop Next Gen Sequencing: Ion ampliseq targeted resequencing for pathology/oncology, Brussel, th European meeting on molecular diagnostics 2015, Noordwijk 14/ Nederlands pathologiedagen: next generation pathology, nijmegen, 19/

50 9. Wetenschappelijke activiteiten Dhr. drs. T.B.J. Demeyere Publicaties Adrenal tumors with Unexpected outcome: a review of the literature, Thomas M. Kerkhofs, Rudi M. Roumen, Thomas B. Demeyere, Antoine N. van der Linden and Harm R. Haak, International Journal of Endocrinology, Volume Melanocytair matricoom, W. Touwslager, T. Demeyere, N. Kelleners-Smeets, Ned Tijdschr voor dermatologie en venereologie, volume 25(8), Voordrachten Explosie van huidmaligniteiten: huisarts, dermatoloog en patholoog hand in hand, OverEindse Dagen, Cascais, Portugal. Dhr. drs. P.J.J.M. Klinkhamer Publicaties PIpelle Prospective ENDOmetrial carcinoma (PIPENDO) study, pre-operative recognition of high risk endometrial carcinoma: a multicentre prospective cohort study. Visser NC, Bulten J, van der Wurff AA, Boss EA, Bronkhorst CM, Feijen HW, Haartsen JE, van Herk HA, de Kievit IM, Klinkhamer PJ, Pijlman BM, Snijders MP, Vandenput I, Vos MC, de Wit PE, van de Poll-Franse LV, Massuger LF, Pijnenborg JM. BMC Cancer Jun 30;15:487. Spontaneous regression and recurrence of stage III Merkel cell carcinoma. Jansen SC, Groeneveld-Haenen CP, Klinkhamer PJ, Roumen RM. BMJ Case Rep Feb 25;2015. Dhr. drs. C.J.R. Huysentruyt Publicaties The relevance of pathological verification in suspected pancreatic cancer. Bernards N, Creemers GJ, Huysentruyt CJ, de Hingh IH, van der Schelling GP, de Bruïne AP, Lemmens VE. Cancer Epidemiol ;39(2): Charcot-Leyden crystals in acute myeloid leukemia. van de Kerkhof D, Scharnhorst V, Huysentruyt CJ, Brands-Nijenhuis AV, Ermens AA. Int J Lab Hematol. 2015;37(4):e Mw. dr. G. van Lijnschoten Publicaties Variation in circumferential resection margin: Reporting and involvement in the South- Netherlands. Homan J, Bökkerink GM, Aarts MJ, Lemmens VE, van Lijnschoten G, Rutten HJ, Wijsman JH, Nagtegaal ID, de Wilt JH. Eur J Surg Oncol, 2015 Nov;41(11): doi: /j.ejso Epub 2015 Jul

51 Mw. drs. E. Degreef Voordrachten Carcinoid tumours in children, presentatie IPPA Update Course Margaret River (Participant s slide seminar) Mw. drs. M.H.F.M. Lentjes Publicaties Mitochondrial DNA copy number in colorectal cancer: between tissue comparisons, clinicopathological characteristics and survival. van Osch FH, Voets AM, Schouten LJ, Gottschalk RW, Simons CC, van Engeland M, Lentjes MH, van den Brandt PA, Smeets HJ, Weijenberg MP. Carcinogenesis Dec;36(12): Spectrin repeat containing nuclear envelope 1 and forkhead box protein E1 are promising markers for the detection of colorectal cancer in blood. Melotte V, Yi JM, Lentjes MH, Smits KM, Van Neste L, Niessen HE, Wouters KA, Louwagie J, Schuebel KE, Herman JG, Baylin SB, van Criekinge W, Meijer GA, Ahuja N, van Engeland M. Cancer Prev Res (Phila) Feb;8(2): Mw. dr. J.W.M. Jeuken Voordrachten Moleculaire diagnostiek pathologie LvP PAMM, Veldhoven Implementation of the NGS colon lung cancer panel, Brussel Moleculaire diagnostiek: PCR-analyse, Eindhoven