Missie en Visie ILOW

Transcriptie

1 Missie en Visie ILOW

2 1 Inleiding Het heeft behoefte aan het vastleggen van een éénduidige strategische koers. Het voorliggende document is bedoeld om in deze behoefte te voorzien. 2 Omgevingsanalyse Nederland telt op dit moment nog 27 waterbeheerders: het Rijk en de 26 waterschappen. Om hun waterkwaliteitstaak te kunnen uitvoeren monitoren zij de chemische en biologische kwaliteit van het Nederlandse oppervlakte- grond- en afvalwater. Daarbij moeten ze een beroep kunnen doen op specialistische kennis op het gebied van bemonsterings- en meettechnieken, maar ook inzake nationale en internationale ontwikkeling van normen, wetten en protocollen. Een duidelijke trend daarbij is dat de complexiteit van zowel de monitoringsvraagstukken als het normenlandschap toeneemt. De 13 laboratoria waarover de waterbeheerders beschikken, zien hierin een cruciale rol voor zichzelf weggelegd. Door hun krachten te bundelen in het koepelorgaan ILOW, wordt beoogd op een efficiënte manier een zo sterk mogelijke gesprekspartner te vormen richting wetgever, normalisatieinstituten en andere relevante spelers. 3 Missie De missie is datgene waaraan een organisatie of orgaan haar bestaansrecht ontleend. Voor het ILOW is dit vervat in het volgende missiestatement: HET ILOW IS DE LANDELIJKE ORGANISATIE VOOR AFSTEMMING EN SAMENWERKING TUSSEN DE WATERSCHAPSLABORATORIA. DAARNAAST IS HET DE BELANGENBEHARTIGER VAN DE WATERSCHAPPEN ALS HET GAAT OM WATERKWALITEITSONDERZOEK EN DE DAARMEE SAMENHANGENDE LANDELIJKE EN INTERNATIONALE ONTWIKKELING VAN NORMEN, WETTEN EN PROTOCOLLEN. 4 Visie Dit hoofdstuk beschrijft de visie van het ILOW op haar eigen rol en positie, maar ook op die van de afzonderlijke waterschapslaboratoria. 4.1 Visie op waterschapslaboratoria Potentiële kwalitatieve meerwaarde Het hebben van een eigen laboratorium geeft voor een waterschap een potentiële kwalitatieve meerwaarde ten opzichte van uitbesteding. Dit komt tot uiting in: korte communicatielijnen; gerichte kennis van het toepassingsveld (het waterbeheer), het beheergebied en de meethistorie; leveren van maatwerk en onderzoeksadvies; nieuwe onderzoeksvragen tijdig zien aankomen en hierop adequaat inspelen. Pagina 1

3 Het ILOW is van mening dat waterschapslaboratoria zich erop moeten richten deze potentiële meerwaarde zoveel mogelijk waar te maken. Alleen op deze wijze kunnen de waterschapslaboratoria zich blijvend onderscheiden van de commerciële laboratoriummarkt. De potentiële meerwaarde rechtvaardigt een iets hogere kostprijs, maar het is belangrijk dat het verschil met de gangbare markttarieven beperkt blijft Onderzoeksvelden De ILOW laboratoria richten zich primair op de onderzoeksvelden chemie, microbiologie en hydrobiologie. Daarbij wordt de gehele monitoringscyclus in beschouwing genomen: meetadvies, bemonstering, analyse en rapportage Samenwerking en opschaling Samenwerking en opschaling tussen laboratoria wordt door het ILOW gezien als een middel om de potentiële meerwaarde vast te houden of te versterken, tegen mogelijk lagere kostprijzen Werk voor derden Waterschapslaboratoria zijn er primair voor de waterschappen. Het uitvoeren van werk voor derden zou niet strijdig mogen zijn met dit uitgangspunt, maar daarentegen juist moeten bijdragen aan genoemde kwalitatieve meerwaarde Innovatie Het ILOW vindt dat waterschapslaboratoria over voldoende innovatieve kracht moeten beschikken om voor de waterschappen een waardevolle gesprekspartner te blijven en adequaat te kunnen reageren op hun veranderende onderzoeksvragen. Samenwerking kan uitkomst bieden bij innovaties die niet rendabel op één locatie ontwikkeld kunnen worden. Het ILOW trekt het begrip innovatie echter breder dan dat. Ook op het gebied van ondersteunende processen als logistiek, ICT en robotisering dienen de waterschapslaboratoria over voldoende innovatief vermogen te beschikken. 4.2 Visie op ILOW Rechts- en organisatievorm Omdat het ILOW in de toekomst namens haar leden financiële verplichtingen moet kunnen aangaan, is het wenselijk dat het een eigen rechtspersoonlijkheid krijgt. De meest passende vorm is die van een vereniging. Daarbij dienen de organisaties (i.c. de waterschappen of laborganisaties) toe te treden tot de vereniging, en niet de labhoofden. De op te richten vereniging ILOW bestaat uit een netwerkstructuur van projectgroepen en werkgroepen. Deze worden aangestuurd vanuit een centraal overleg van laboratoriumhoofden, dat uit haar midden een bestuur kiest. De projectgroepen en werkgroepen kunnen zowel managementgericht als vakinhoudelijk van aard zijn. Pagina 2

4 4.2.2 Faciliteren van samenwerking tussen waterschapslaboratoria Samenwerking tussen waterschapslaboratoria kan een effectieve manier zijn om tot betere prestaties te komen. Het ILOW ziet dit echter als iets wat in beginsel regionaal geïnitieerd moet worden. Een landelijke benadering van laboratoriumsamenwerking is niet alleen te complex (vanwege het grote aantal partners), maar leidt naar alle waarschijnlijkheid ook tot minder synergievoordeel dan een regionale aanpak. Wel wil het ILOW een faciliterende rol vervullen als platform waar ervaringen m.b.t. regionale samenwerking worden uitgewisseld. Verder kunnen er zaken spelen waarbij samenwerking pas zinvol wordt wanneer we dit op landelijke schaal doen. Te denken valt aan het verdelen van superspecialismen, die op regionaal niveau niet rendabel opgezet kunnen worden, en om bepaalde redenen niet bij de commerciële laboratoria willen onderbrengen. In deze specifieke situaties kan het ILOW de initiatiefrol op zich nemen Sterke netwerkpositie Het ILOW is op twee manieren verankerd in de waterschapswereld: Aan de Unie van Waterschappen (UvW) als het gaat om vakinhoudelijke afstemming; Aan de Vereniging Directeuren Waterschapen (VDW) als het gaat om bedrijfsmatige aspecten. Beide relaties zijn nog maar kort geleden gelegd, en moeten in de komende jaren verder uitgroeien. De relatie met de Unie biedt het ILOW een landelijk podium waar bestuurlijk relevante monitoringsvraagstukken aan de orde kunnen worden gebracht. Omgekeerd kan het ILOW een belangrijke adviespartner voor de Unie worden. De relatie met de VDW biedt mogelijkheden voor sparring bij o.a. schaaldiscussies en benchmarking. Als belangenbehartiger van de waterschappen inzake waterkwaliteitsonderzoek en de daarmee samenhangende ontwikkeling van normen, wetten en protocollen, streeft het ILOW naar een zo sterk mogelijke participatie in: NEN-(sub)commissies; Themagerichte werkgroepen van de Unie van Waterschappen en het Landelijk Bestuurlijk Overleg Water (LBOW); STOWA-werkgroepen; Landelijke discussieplatforms (voorbeeld: Discussieforum monitoring vergeten stoffen). Daarnaast wil het ILOW een coördinerende rol vervullen bij het leveren van specifieke inbreng vanuit de waterschapslaboratoria in de Federatie van Nederlandse laboratoria, kalibratie- en inspectie-instellingen (FeNeLab). Om die reden moedigt het ILOW aan dat al haar leden zich aansluiten bij FeNeLab. Tenslotte streeft het ILOW naar een open en constructieve werkrelatie met de Raad voor Accreditatie (RvA). Met de RvA is afgesproken dat éénmaal per jaar een evaluerend gesprek plaatsvindt tussen het ILOW en de RvA. Pagina 3

5 4.2.4 Bedrijfsvergelijkingen Benchmarking tussen waterschapslaboratoria kan voor elk ILOW-lid veel waardevolle informatie opleveren. Het ILOW ziet zichzelf als de eerst aangewezen plek van waaruit dit soort bedrijfsvergelijkingen moeten worden geïnitieerd en geregisseerd Rol van financier In beginsel kunnen alle generieke activiteiten van waterschapslaboratoria via het ILOW worden geïnitieerd en gefinancierd. Met name wanneer met een collectieve aanpak kosten kunnen worden bespaard, is het ILOW de aangewezen financieringsbron. Uiteraard moet het ILOW ook zelf financieel gevoed worden. Daarom wordt, tegelijk met de oprichting van de vereniging ILOW, een begrotingscyclus gestart. Voor de eerste jaren (2007 en 2008) dient rekening te worden gehouden met een bijdrage van 500,- per lid per jaar. Pagina 4