Aantoonbare substitutie: Dromen, Durven, Doen
|
|
- Vera van de Veen
- 7 jaren geleden
- Aantal bezoeken:
Transcriptie
1 Aantoonbare substitutie: Dromen, Durven, Doen Drs. ing. Daan Westra Telefoon: Dr. Marieke Spreeuwenberg Telefoon: Dr. Mariëlle Kroese Telefoon: Prof. dr. Dirk Ruwaard Telefoon:
2 Inleiding In het onderhandelaarsresultaat medisch specialistische zorg 2014 t/m 2017 is overeengekomen dat het groeipercentage van de uitgaven in de tweede lijn wordt teruggebracht tot maximaal 1,5 procent in 2014 en 1 procent per jaar van 2015 tot en met 2017 (1). Voor huisartsenzorg geldt daarentegen een additionele groei tot maximaal 1 procent in 2014 en 1,5 procent in ten behoeve van gewenste substitutie, vernieuwing en het belonen van uitkomsten (2). Substitutie betreft het waar mogelijk voorkomen dat mensen in de tweede lijn terecht komen, wat geborgd kan en moet worden door een actieve, adequate invulling van de poortwachterfunctie door de huisarts waarvoor een gezamenlijke inzet vereist is (2). Zorgaanbieders en verzekeraars dienen samen contractuele afspraken te maken over wat onder gewenste substitutie wordt verstaan. In het onderhandelaarsresultaat eerste lijn 2014 t/m 2017 werd overeengekomen om een gezamenlijk monitoringsinstrument te ontwikkelen dat inzicht geeft in de mate van substitutie van de tweede naar de eerste lijn. Het doel van substitutie is om de toename in de zorgkosten te beheersen door zo veel als mogelijk zorg te verplaatsen van de duurdere tweede lijn naar de goedkopere eerste lijn. Grote verschillen in kosten voor het plaatsen van een spiraaltje dat in 2014 landelijke media aandacht kreeg en de zogenoemde oorsmeer-gate uit 2013 zijn tot de verbeelding sprekende voorbeelden. Sinds het beklinken van de onderhandelaarsresultaten is substitutie op verschillende manieren geïnitieerd. Negen van dergelijke initiatieven gericht op substitutie waren bijvoorbeeld genomineerd voor de Niek de Jongprijs 2015 en het RIVM rapporteerde dat substitutie hoog op de agenda staat in alle proeftuinen die minister Schippers in 2013 benoemde (3). De Nederlandse zorgverzekeraars gaven verder aan dat er in 2016 voor bijna 100 miljoen euro aan substitutie afspraken zijn gemaakt en noemen vormen van anderhalvelijnslijns zorg en meekijkconsulten als veelvoorkomende voorbeelden (4). Over meekijkconsulten werd tevens in Medisch Contact positief bericht (5). Aantoonbaar substitueren De rationale achter substitutie is op het eerste gezicht plausibel. Onduidelijk is echter welke specifieke interventies of initiatieven er daadwerkelijk in slagen om zorg te substitueren. Enerzijds komt dit omdat onderzoek naar substitutie vaak macro georiënteerd is. In de substitutiemonitor die KPMG Plexus in 2015 en 2016 uitvoerde, liet het adviesbureau bijvoorbeeld afspraken op basis van macroschadelast van verzekeraars zien (4, 6). Onderzoek van het NIVEL bracht recent het substitutie potentieel in Nederland in kaart (7). Hoewel dergelijk onderzoek hoopvol stemt, biedt het geen concrete aanknopingspunten om substitutie interventies te realiseren. Inzicht in welke specifieke initiatieven effect hebben, blijft dus uit, evenals directe handvatten voor de dagelijkse zorgpraktijk. Bij onderzoek dat dergelijke interventies onder de loep neemt, schort het vaak aan de wetenschappelijke rigor om gefundeerde conclusies op te baseren (5). 2
3 Het aantonen van substitutie van zorg is kortom een ingewikkelde aangelegenheid. De Academische Werkplaats Duurzame Zorg van 1 is om die reden door de drie Limburgse proeftuinen Blauwe Zorg, MijnZorg en Anders Beter 2 met financiële ondersteuning van de Provincie Limburg, verzekeraars VGZ en CZ en Maastricht UMC+/ verzocht om de anderhalvelijnszorg-experimenten die hier worden uitgevoerd te evalueren en de resultaten met elkaar te delen. Op basis van onze ervaringen zetten we hier een aantal aandachtspunten uiteen: 1. Om te kunnen concluderen dat specifieke initiatieven er in slagen om zorg te substitueren is het niet afdoende om aan te tonen dat het een afname van het aantal verwijzingen naar de tweede lijn realiseert. In aanvulling daarop is het tevens noodzakelijk om aan te tonen dat de afname in verwijzingen sterker is dan die van een eventueel aanwezige landelijk dalende trend van verwijzingen naar de tweede lijn dan wel in regio s waar geen sprake is van substitutieinitiatieven. 2. Substitutie is aan de orde van de dag voor veel zorgprofessionals en bestuurders. Van de plannen die zij maken vertaalt zich echter maar een deel naar de praktijk. Het is daarom cruciaal om te monitoren en vast te leggen welke initiatieven op welke manier zijn vormgegeven, al dan niet tot stand zijn gekomen en hoe ze de dagelijkse praktijk veranderen. Een adequate procesevaluatie en verspreiding van de resultaten kan behulpzaam zijn bij initiatieven in andere regio s. 3. Het substitueren van tweede- naar eerstelijnszorg betreft een aanpassing van bestaande routines en werkwijzen van (zorg)professionals in meerdere organisaties en kan dan ook een fikse leercurve hebben. De veranderingen conflicteren mogelijk met jarenlange ervaring of opleiding van professionals. Deze herdefiniëring van taken en verantwoordelijkheden en het efficiënt inrichten en op elkaar afstemmen van bijbehorende processen vindt niet van vandaag op morgen plaats. Substitutie initiatieven hebben in de praktijk daarom tijd nodig om hun potentieel te realiseren. 4. Het aantonen van substitutie vindt plaats in een dynamische omgeving. Projecten kunnen starten in een kleinschalige pilot, bijvoorbeeld met één of een gering aantal aandachtsgebieden (i.e. ziektebeelden of specialismen). Gaandeweg haken meerdere aandachtsgebieden aan of vallen aandachtsgebieden af, waardoor een constant veranderende situatie ontstaat. Dit bemoeilijkt het aantonen van een eventueel gunstig effect. Waar onderzoekers veelal gewend zijn om te werken via een RCT-achtige aanpak om verschillen tussen groepen aan te tonen, is dit vaak niet mogelijk in de realiteit van praktijkvolgend onderzoek. 5. Het doel van de in eerder genoemde proeftuinen geinitieerde vorm van substitutie van zorg is om patiënten blijvend in de eerste lijn te houden en hun klachten daar te verhelpen en daarmee tevens het aantal interne verwijzingen binnen de tweede lijn terug te dringen (7). Een evaluatie op lange termijn is dan noodzakelijk. 6. Er bestaat geen gestandaardiseerde manier waarop substitutie initiatieven worden bekostigd. Hoewel er mogelijkheden zijn voor zorgaanbieders om substitutie te declareren bij zorgverzekeraars, bestonden er in 2015 ongeveer 50 eerstelijnsprestatiecodes die te maken hadden met substitutie of meekijkconsulten. Sommige initiatieven worden tevens gefinancierd in de vorm van tweedelijnsproducten (DOTs) wat de herkenbaarheid verder bemoeilijkt. Een experimenten binnen elk van deze drie proeftuinen zijn terug te vinden op de betreffende websites: Blauwe zorg ( MijnZorg ( en Anders Beter ( 3
4 gedetailleerde kennis van de specifieke initiatieven en de wijze waarop deze worden gefinancierd is daarom noodzakelijk om identificeerbaarheid van de kosten te garanderen. 7. Het aantonen van substitutie van zorg vergt een helikopterblik waarvoor regionale of landelijke data vereist is. Het kan voorkomen dat de versterking van diensten in de eerste lijn door specialistische inzet extra patiënten aantrekt waarvan vervolgens een deel alsnog in de tweede lijn terecht komt. Wanneer deze ontwikkeling in isolement bekeken wordt en er vooral naar een tweedelijnszorginstelling verwezen wordt, zou de conclusie getrokken kunnen worden dat het volume van zorg in de tweede lijn toeneemt. Die conclusie is echter niet per definitie juist aangezien het volume van zorg in de tweede lijn kan afnemen bij andere tweedelijnsaanbieders in die regio. 8. Hoewel substitutie een potentiële manier is om de zorgkosten te beheersen, mag het terugdringen van kosten niet ten koste gaan van de kwaliteit van zorg en de gezondheidsstatus van een populatie. Interventies moeten daarom getoetst worden op basis van dit Triple Aim principe (8). Dan is het ook noodzakelijk om longitudinale data te verzamelen. Voor alle drie dimensies (kosten, kwaliteit van zorg en gezondheidsstatus) zijn bijvoorbeeld meerdere follow-up metingen nodig, waarbij aangetekend dient te worden dat declaratiegegevens waarmee de kosten gemonitord kunnen worden in de regel achterlopen. Momenteel zijn de declaraties over 2014 bijvoorbeeld pas bijna volledig uitgedeclareerd (9). Conclusie Substitutie van zorg wordt gezien als een belangrijk middel om de toenemende zorgkosten in Nederland te beteugelen. Hoewel de onderliggende rationale en de eerste macro-indicaties ervan een positief beeld schetsen, bestaat er vooralsnog geen solide bewijs welke substitutie-interventies succesvol zijn op basis van het Triple Aim principe. Gegeven de handreikingen die wij hier doen om substitutie-initiatieven te onderzoeken, kan niet anders dan geconcludeerd worden dat voor het aantonen van substitutie een lange termijn geboden is. Met inachtneming van genoemde punten zijn wij van mening dat initiatieven die begin 2014 zijn gestart op zijn vroegst eind 2017 met de nodige wetenschappelijke validiteit beoordeeld kunnen worden. In de tussentijd kunnen we de (deel)processen uiteraard wel nauwgezet monitoren, bijvoorbeeld over de succes- en faalfactoren van deze initiatieven, de ervaring van patiënten en de betrokken zorgverleners alsmede de doorverwijspatronen naar specialisme op basis van de data van de betrokken zorginstellingen. Terugkoppeling daarvan kan dan ook aanleiding zijn om aanpassingen aan te brengen. De eerste internationale publicaties op basis van dergelijke monitoring zijn inmiddels verschenen (10,11). 4
5 Referenties 1. VWS. Ondehandelaarsresultaat medisch specialistische zorg 2014 t/m In: Volksgezondheid WeS, editor. Den Haag: VWS, VWS. Ondehandelaarsresultaat eerste lijn 2014 t/m In: Volksgezondheid WeS, editor. Den Haag: VWS, Drewes HW, Heijink R, Struijs JN, Baan CA. Samen werken aan duurzame zorg. Landelijke monitor proeftuinen. Bilthoven: RIVM, KPMG. Rapportage afsprakenmonitor Amstelveen: KPMG, Seesing F, Haalboom J, Geerse R, Hirsch R. Meekijkconsult: Iedereen tevreden én geld over. Medisch Contact 2015, nr KPMG. Eerste resultaten substitutiemonitor Uitkomsten van de ex-ante afsprakenmonitor Amstelveen: KPMG, de Jong J, Korevaar J, Kroneman M, van Dijk C, Bouwhuis S, de Bakker D. Substitutiepotentieel tussen eerste- en tweedelijns zorg. Communicerende vaten of gescheiden circuits? Utrecht: NIVEL, Berwick DM, Nolan TW, Whittington J. The Triple Aim: Care, Health, and Cost. Health Affairs 2008;27(3): Vektis. Bijsluiter Vektis Open Databestanden Zorgverzekeringswet Zeist: Vektis, van Hoof S, Kroese M, Spreeuwenberg M, Elissen A, Meerlo R, Hanraets M, Ruwaard D. Substitution of hospital care with primary care: defining the conditions of Primary Care Plus. International Journal of Integrated Care 2016;16(1). 11. van Hoof SJ, Spreeuwenberg MD, Kroese ME, Steevens J, Meerlo RJ, Hanraets MM, Ruwaard D. Substitution of outpatient care with primary care: a feasibility study on the experiences among general practitioners, medical specialists and patients. BMC Family Practice 2016;17(1):108. 5
Vernieuwing in de zorg: werkt het? Dr. Mariëlle Kroese
Vernieuwing in de zorg: werkt het? Dr. Mariëlle Kroese Disclosure slide Companies No relations Research funding MUMC+ VEZN (CZ en VGZ) Provincie Limburg Vernieuwing in de zorg: Werkt het? Bruggen bouwen:
Nadere informatieSubstitutie van zorg: Een toegevoegde waarde van cijfers?!
Substitutie van zorg: Een toegevoegde waarde van cijfers?! Dirk Ruwaard Groenekan, 2-11-2015 Duurzame Zorg Academische werkplaats Limburg @AWDuurzameZorg 0-de lijn 1-ste lijn 2-de lijn Health Services
Nadere informatieFactsheet. Evaluatie van het Transmuraal Interactief Patiënt Platform (TIPP) vanuit patiënten perspectief
Factsheet Evaluatie van het Transmuraal Interactief Patiënt Platform (TIPP) vanuit patiënten perspectief Onderzoek naar de ervaringen en behoeften van patiënten over TIPP, het verwijsproces en de zorgaanbieders
Nadere informatiePsychische en sociale problematiek in de huisartsenpraktijk in de periode
Psychische en sociale problematiek in de huisartsenpraktijk in de periode 2011 2017 Psychische en sociale problematiek in de huisartsenpraktijk in de periode 2011 2017 Derek de Beurs Annemarie Prins Mark
Nadere informatieAnderhalvelijns zorg Hoe maak je het succesvol?
Anderhalvelijns zorg Hoe maak je het succesvol? Anderhalvelijnszorg Combinatie generieke eerstelijnszorg en specialistische tweedelijnszorg - Generalistische invalshoek : uitbreiding geïntegreerde eerstelijns
Nadere informatieDe Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal Postbus EA DEN HAAG
> Retouradres Postbus 20350 2500 EJ Den Haag De Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal Postbus 20018 2500 EA DEN HAAG Bezoekadres: Parnassusplein 5 2511 VX Den Haag www.rijksoverheid.nl Uw
Nadere informatieZuid-Limburgse Jeugd-GGZ
Zuid-Limburgse Jeugd-GGZ Contactgegevens Dr. Daan Westra Duboisdomein 30, 6229 GT, Maastricht Tel.nr: 043-388 17 31 Email: d.westra@maastrichtuniversity.nl https://hsr.mumc.maastrichtuniversity.nl/ Onderzoeksteam
Nadere informatieProces en toelichting
Substitutie Zorgvernieuwing Proces en toelichting 1 Substitutie Samenwerkingsverbanden kunnen met Achmea onderhandelen over: Astma/COPD op basis s van substitutie substtute (komt dan in plaats van bestaand
Nadere informatieSamenwerking en communicatie binnen de anderhalvelijnszorg
Samenwerking en communicatie binnen de anderhalvelijnszorg Een beschrijvend/ evaluatief onderzoek naar de samenwerking en communicatie tussen huisartsen en specialisten binnen de anderhalvelijnszorg ZIO,
Nadere informatieSubstitutieproject Pluspunt Heerlen. Martin Wijnen Casper Besters
Substitutieproject Pluspunt Heerlen Martin Wijnen Casper Besters 26-6-2017 Inhoud Regio Oostelijk Zuid-Limburg Ontstaan Pluspunt Ontwikkelingen Pluspunt Rol Universiteit Maastricht De grote & kleine businesscase
Nadere informatieRuimte voor substitutie? Verschuivingen van tweedelijns naar eerstelijnszorg
Ruimte voor substitutie? Verschuivingen van tweedelijns naar eerstelijnszorg CE van Dijk, JC Korevaar, JD de Jong, B Koopmans, M van Dijk, DH de Bakker Presentatie, 20 maart 2014. Dr. JC Korevaar, programmaleider
Nadere informatieWaarop gemeenten en zorgverzekeraar elkaar moeten vinden
Waarop gemeenten en zorgverzekeraar elkaar moeten vinden Voordracht van prof. Guus Schrijvers bij de aftrapbijeenkomst over convenanten tussen Gemeente Den Haag en Zorgverzekeraars op donderdag 30 april
Nadere informatieBrief van de minister van Volksgezondheid, Welzijn en Sport
29689 Herziening Zorgstelsel 31016 Ziekenhuiszorg Nr. 623 Brief van de minister van Volksgezondheid, Welzijn en Sport Aan de Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal Den Haag, 23 juni 2015 Hierbij
Nadere informatieLHV-informatiebijeenkomst. Onderhandelaarsresultaat eerste lijn 2014 t/m 2017
LHV-informatiebijeenkomst Onderhandelaarsresultaat eerste lijn 2014 t/m 2017 9 september 2013 Patricia Brands en Theo Bisschops Inleiding Huidige convenant VWS-LHV (2012-2013) Geen korting overschrijding
Nadere informatiePsychische en sociale problematiek in de huisartsenpraktijk in de periode
Psychische en sociale problematiek in de huisartsenpraktijk in de periode 2011 2017 Psychische en sociale problematiek in de huisartsenpraktijk in de periode 2011 2017 Derek de Beurs Annemarie Prins Mark
Nadere informatieMonitoring en evaluatie van substitutie van zorg in drie Limburgse proeftuinen
Monitoring en evaluatie van substitutie van zorg in drie Limburgse proeftuinen Evaluatierapport Esther van den Bogaart, Tessa Quanjel, Mariëlle Kroese, Marieke Spreeuwenberg, Niels Hameleers, Daan Westra
Nadere informatieOverwegingen voor deelname aan netwerk / samenwerking
Overwegingen voor deelname aan netwerk / samenwerking Mede als gevolg van hervormingen en kostenbesparingen in de zorg ontstaan in toenemende mate mono- en multidisciplinaire netwerken en samenwerkingsverbanden.
Nadere informatieNederlandse samenvatting
Nederlandse samenvatting 200 NEDERLANDSE SAMENVATTING Duizeligheid is een veel voorkomend probleem bij ouderen. Tot 30% van de thuiswonende ouderen van 65 jaar en ouder ervaart enige vorm van duizeligheid.
Nadere informatieTegengestelde beweging aan ambities Bestuurlijk Akkoord eerste lijn 2014-2017
Tweede Kamer der Staten-Generaal Leden van de Vaste Kamercommissie van VWS T.a.v. de heer drs. A.J. Teunissen Postbus 20018 2500 EA DEN HAAG Datum 7 november 2014 Uw kenmerk - Ons kenmerk 2014/528318/EK/MN
Nadere informatieSymposium Grenzen aan de betaalbaarheid van de zorg 6 september 2013
Symposium Grenzen aan de betaalbaarheid van de zorg 6 september 2013 VERONIQUE ESMAN DIRECTEUR CURATIEVE ZORG MINISTERIE VAN VWS WE MOGEN BEST TROTS ZIJN Commonwealth Fund 2010 In vergelijking met 7 westerse
Nadere informatieSteeds meer patiënten komen zonder verwijsbrief bij de fysiotherapeut Factsheet Landelijke Informatievoorziening Paramedische Zorg, januari 2009
Deze factsheet is een uitgave van het NIVEL De gegevens mogen met bronvermelding (Ilse CS Swinkels, Margit K Kooijman, Chantal J Leemrijse. Steeds meer fysiotherapiepatiënten komen zonder verwijsbrief.
Nadere informatiehuisarts+punt voor specialistisch
Informatie voor specialisten huisarts+punt voor specialistisch advies Bij huisarts+punt komen patiënten eenmalig bij een medisch specialist op consult. Dit consult vindt plaats op verzoek van de huisarts.
Nadere informatieEén op de vijf patiënten vindt oefentherapeut zonder verwijzing Factsheet Landelijke Informatievoorziening Paramedische Zorg, maart 2009
Deze factsheet is een uitgave van het NIVEL De gegevens mogen met bronvermelding (Margit K Kooijman, Ilse CS Swinkels, Chantal J Leemrijse. Eén op de vijf patiënten vindt oefentherapeut zonder verwijzing.
Nadere informatieHandreiking Substitutie van zorg. samenwerking tussen huisarts en medisch specialist. drs. B.W.H. (Belinda) van de Lagemaat Senior Adviseur
Handreiking Substitutie van zorg samenwerking tussen huisarts en medisch specialist. drs. B.W.H. (Belinda) van de Lagemaat Senior Adviseur Handreiking substitutie het begin Diagnostiek Behandeling: Overig
Nadere informatieTitel. onderschrift. Jeroen Frequin directeur HOOG (Huisartsen Organisatie Oost-Gelderland)
Titel onderschrift Jeroen Frequin directeur HOOG (Huisartsen Organisatie Oost-Gelderland) Voorgeschiedenis Huisartsencoöperaties Apeldoorn, Oost-Achterhoek en Zutphen zijn aandeeldeelhouder van HOOG B.V.
Nadere informatieDe Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal Postbus EA DEN HAAG. Datum 26 januari 2016 Betreft Kamervragen. Geachte voorzitter,
> Retouradres Postbus 20350 2500 EJ Den Haag De Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal Postbus 2008 2500 EA DEN HAAG Bezoekadres: Parnassusplein 5 25 VX Den Haag T 070 340 79 F 070 340 78 34
Nadere informatieDE KRACHT VAN SAMENWERKING IN POSITIEVE GEZONDHEID
DE KRACHT VAN SAMENWERKING IN POSITIEVE GEZONDHEID Samen kom je verder. Dat zien we in de provincie Limburg die voorop loopt in het werken met Positieve Gezondheid. De gemeenten, zorgorganisaties, zorgverzekeraar
Nadere informatieDe Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal Postbus EA DEN HAAG. Datum 26 september 2017 Betreft Kamervragen. Geachte voorzitter,
> Retouradres Postbus 20350 2500 EJ Den Haag De Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal Postbus 2008 2500 EA DEN HAAG Bezoekadres: Parnassusplein 5 25 VX Den Haag T 070 340 79 F 070 340 78 34
Nadere informatieRuud Janssen, Lectoraat ICT-innovaties in de Zorg, Hogeschool Windesheim
Ruud Janssen, Lectoraat ICT-innovaties in de Zorg, Hogeschool Windesheim Netwerkbijeenkomst decentraliseren = innoveren, georganiseerd door Zorg voor Innoveren, Utrecht, 26 juni 2014 Zorgverzekeringswet
Nadere informatieHoe sluit het COMIC model aan bij vragen over waarde en implementatie van integrale zorg? Anna Huizing ZIO en Maastricht University
Hoe sluit het COMIC model aan bij vragen over waarde en implementatie van integrale zorg? Anna Huizing ZIO en Maastricht University Opbouw Context - Setting Regio Maastricht-Heuvelland Zorggroep ZIO Blauwe
Nadere informatieInleiding De stichting RHZ
Werkgroep ketenzorg diabetes mellitus type 2 Stichting Regionale Huisartsenzorg Heuvelland Maastricht, april 2011 Inleiding Op 1 januari 2007 werd in de regio Maastricht/ Heuvelland gestart met eerstelijns
Nadere informatiehuisarts+punt voor specialistisch
Informatie voor huisartsen huisarts+punt voor specialistisch advies Bij huisarts+punt komen patiënten eenmalig bij een medisch specialist op consult. Dit consult vindt plaats op verzoek van de huisarts.
Nadere informatieB elangenverklaring. Persoonlijke gegevens aanvrager
B elangenverklaring In het kader van de Code ter voorkoming van oneigenlijke beïnvloeding door belangenverstrengeling wordt alle beoogd betrokkenen bij de totstandkoming van wetenschappelijke adviesrapporten
Nadere informatieKennis en ervaringen met e-health van mensen met een chronische longziekte
Deze factsheet is een uitgave van het NIVEL. De gegevens mogen met bronvermelding (Kennis en ervaringen met e-health van mensen met een chronische longziekte, J. Hofstede & M. Heijmans, NIVEL, november
Nadere informatieDe psychische en sociale hulpvraag van volwassenen in de huisartsenpraktijk van
Dit factsheet is een uitgave van het NIVEL. De gegevens mogen met bronvermelding (Beurs, D. de, Magnée, T., Bakker, D. de, Verhaak, P. De psychische en sociale hulpvraag van volwassenen in de huisartsenpraktijk
Nadere informatieDe Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal Postbus EA DEN HAAG. Datum 4 september 2017 Betreft Kamervragen. Geachte voorzitter,
> Retouradres Postbus 20350 2500 EJ Den Haag De Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal Postbus 2008 2500 EA DEN HAAG Bezoekadres: Parnassusplein 5 25 VX Den Haag T 070 340 79 F 070 340 78 34
Nadere informatieSubstitutiemonitor Rapportage afsprakenmonitor juli 2015
Substitutiemonitor Rapportage afsprakenmonitor juli 2015 Managementsamenvatting 2 1 Inleiding 3 1.1 Afsprakenmonitor brengt substitutieafspraken in beeld 3 1.2 Afsprakenmonitor juli 2015 om concreter beeld
Nadere informatieDe Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal Postbus 20018 2500 EA DEN HAAG. Datum 26 mei 2015 Betreft Kamervragen. Geachte Voorzitter,
> Retouradres Postbus 20350 2500 EJ Den Haag De Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal Postbus 2008 2500 EA DEN HAAG Bezoekadres: Rijnstraat 50 255 XP DEN HAAG T 070 340 79 F 070 340 78 34
Nadere informatieAdde n d u m bestuurlijk akkoord huisartsenzorg en multidisciplinaire zorg 20181
Adde n d u m bestuurlijk akkoord huisartsenzorg en multidisciplinaire zorg 20181 1 juni 2017 Partijen: De landelijke huisartsenvereniging (LHV) InEen Patiëntenfederatie Nederland Zorgverzekeraars Nederland
Nadere informatieDe Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal Postbus EA DEN HAAG. Datum 31 januari 2017 Betreft Kamervragen. Geachte voorzitter,
> Retouradres Postbus 20350 2500 EJ Den Haag De Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal Postbus 2008 2500 EA DEN HAAG Bezoekadres: Parnassusplein 5 25 VX Den Haag T 070 340 79 F 070 340 78 34
Nadere informatieProcedure aanvragen S3- projecten/ initiatieven Versie augustus 2018
Procedure aanvragen S3- projecten/ initiatieven Versie augustus 2018 Een project / initiatief kan worden gefinancierd uit de module Zorgvernieuwing (S3-gelden), mits de aanvraag voldoet aan de procedure
Nadere informatieProeftuinen. Ronald van Breugel
Proeftuinen Ronald van Breugel Structuurmaatregelen hebben veelal tijdelijk effect Systeem van fee for service Soms gecombineerd met budgettering Nu tijdelijk stabilisatie. Verwachting is verdere groei
Nadere informatieDe Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal Postbus EA DEN HAAG
> Retouradres Postbus 20350 2500 EJ Den Haag De Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal Postbus 20018 2500 EA DEN HAAG Bezoekadres: Rijnstraat 50 2515 XP Den Haag T 070 340 79 11 F 070 340 78
Nadere informatieZorgstelsel: op weg naar de Triple aim?
SEMH Seminar 2015 Zorgstelsel: op weg naar de Triple aim? 9 maart 2015 Prof. Dr. F.T. Schut Erasmus Universiteit Rotterdam Triple aim 1. Verbeteren ervaren kwaliteit van zorg 2. Verbeteren volksgezondheid
Nadere informatieDe Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal Postbus EA DEN HAAG. Datum 7 augustus 2014 Betreft Kamervragen. Geachte voorzitter,
> Retouradres Postbus 20350 2500 EJ Den Haag De Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal Postbus 20018 2500 EA DEN HAAG Bezoekadres: Rijnstraat 50 2515 XP DEN HAAG T 070 340 79 11 F 070 340 78
Nadere informatieSelectief contracteren? Prima, maar beperk mijn keuzevrijheid niet! Verzekerden en verzekeraars over selectief contracteerbeleid
Dit factsheet is een uitgave van het NIVEL. De gegevens mogen met bronvermelding (Romy Bes, Anne Brabers, Margreet Reitsma-van Rooijen en Judith de Jong. Selectief contracteren? Prima, maar beperk mijn
Nadere informatieDe Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal Postbus EA DEN HAAG. Datum 29 maart 2018 Betreft Kamervragen. Geachte voorzitter,
> Retouradres Postbus 20350 2500 EJ Den Haag De Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal Postbus 20018 2500 EA DEN HAAG Bezoekadres: Parnassusplein 5 2511 VX Den Haag T 070 340 79 11 F 070 340
Nadere informatieInformatie bijeenkomst
Informatie bijeenkomst De zorg geborgd in Noord en Oost Groningen 9 september 2013 Agenda informatiebijeenkomst 9 september 1) Opening 2) Terugkijken werkconferentie 26 april 3) Impressie data-analyse
Nadere informatieSamen Beter. Op weg naar 2020
Samen Beter Op weg naar 2020 Ambitie BovenIJ ziekenhuis 2020 Op weg naar 2020 wil het BovenIJ ziekenhuis met en voor alle bewoners van Amsterdam-Noord e.o. bijdragen aan een betere gezondheid en een betere
Nadere informatiePopulatiemanagement: niet de patiënt maar de populatie centraal. Landelijke monitor populatiemanagement
Populatiemanagement: niet de patiënt maar de populatie centraal Landelijke monitor populatiemanagement Actueel thema binnen huidig VWS beleid Uit regeerakkoord VVD-PvdA, 29 oktober 2012 Een derde prioriteit
Nadere informatieNictiz en het NIVEL brengen jaarlijks de ehealth-monitor uit, die de stand van zaken van ehealth in Nederland in kaart brengt.
Nictiz en het NIVEL brengen jaarlijks de ehealth-monitor uit, die de stand van zaken van ehealth in Nederland in kaart brengt. Deze presentatie, gegeven op een bijeenkomst over patiëntportalen van Nictiz
Nadere informatieZorgCijfers Monitor Zorgverzekeringswet en Wet langdurige zorg 1 e kwartaal juli Van goede zorg verzekerd
ZorgCijfers Monitor Zorgverzekeringswet en Wet langdurige zorg 1 e kwartaal 2019 juli 2019 Van goede zorg verzekerd Dit is een uitgave van Zorginstituut Nederland Postbus 320 1110 AH Diemen www.zorginstituutnederland.nl
Nadere informatieInzicht in zorgrekeningen door verzekerden: stand van zaken 2013. Anne E.M. Brabers, Margreet Reitsma-van Rooijen en Judith D.
Dit factsheet is een uitgave van het NIVEL. De gegevens mogen met bronvermelding (Anne E.M. Brabers, Margreet Reitsma-van Rooijen en Judith D. de Jong. Inzicht in zorgrekeningen door verzekerden: stand
Nadere informatieSubstitutie in Oostelijk Zuid-Limburg
Substitutie in Oostelijk Zuid-Limburg www.mijnzorg-ozl.nl 1 Toekomstmuziek in Anderhalvelijnszorg Hoe raken we de juiste snaar in de Zuid-Limburgse proeftuinen? 28 maart 2018 Disclosure belangen spreker
Nadere informatieDe Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal 2500 EA DEN HAAG Postbus Datum 4 maart 2016 Betreft Kamervragen. Geachte voorzitter,
> Retouradres Postbus 20350 2500 EJ Den Haag De Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal 2500 EA DEN HAAG Postbus 20018 Bezoekadres: Parnassusplein 5 2511 VX Den Haag T 070 340 79 11 F 070 340
Nadere informatieOptimaliseren van Impact door Alfa- en Gammawetenschappen Aantonen en stimuleren van Societal Impact in synergie met andere wetenschappen
Optimaliseren van Impact door Alfa- en Gammawetenschappen Aantonen en stimuleren van Societal Impact in synergie met andere wetenschappen Welkom bij het programmaonderdeel: Healthy Ageing Optimaliseren
Nadere informatieOnderhandelaarsresultaat eerste lijn 2014 tot en met 2017. 16 juli 2013
Onderhandelaarsresultaat eerste lijn 2014 tot en met 2017 16 juli 2013 Partijen: De Landelijke Huisartsen Vereniging (LHV) De Landelijke Organisatie voor Ketenzorg (LOK), de Landelijke Vereniging Georganiseerde
Nadere informatieRapportage afsprakenmonitor 2016
Rapportage afsprakenmonitor 2016 In opdracht van Zorgverzekeraars Nederland Juli 2016 Inhoudsopgave Inhoudsopgave 2 Managementsamenvatting 3 1 Inleiding 6 1.1 Afsprakenmonitor 2016 brengt substitutieafspraken
Nadere informatieWerkgroep ketenzorg hart- en vaatziekten
Werkgroep ketenzorg hart- en vaatziekten Stichting Regionale Huisartsenzorg Heuvelland, maart 2011 Inleiding Op 1 juli 2010 werd in de regio /Heuvelland gestart met eerstelijns ketenzorg voor patiënten
Nadere informatieGezondheid in de wijk Dat doe je samen. Tympaan Instituut den Haag, 11 november 2015. Huub Sibbing, adviseur wijkgerichte preventie
Gezondheid in de wijk Dat doe je samen Tympaan Instituut den Haag, 11 november 2015 Huub Sibbing, adviseur wijkgerichte preventie Waarom: Een veranderende samenleving vraagt een andere aanpak De komende
Nadere informatieANALYSE PATIËNTERVARINGEN ELZ HAAKSBERGEN
ANALYSE PATIËNTERVARINGEN ELZ HAAKSBERGEN Dr. C.P. van Linschoten Drs. P. Moorer Definitieve versie 27 oktober 2014 ARGO BV Inhoudsopgave 1. INLEIDING EN VRAAGSTELLING... 3 1.1 Inleiding... 3 1.2 Vraagstelling...
Nadere informatieHet zorgstelsel als onderwerp van gesprek Factsheet Databank Communicatie
Deze factsheet is een uitgave van het NIVEL. De gegevens mogen met bronvermelding (Het zorgstelsel als onderwerp van gesprek. J. Noordman, C. van Dijk, P. Verhaak. Utrecht: NIVEL, 2008) worden gebruikt.
Nadere informatieLongZorgNijkerk doelstelling
LongZorgNijkerk doelstelling Goede zorg leveren aan de COPD patiënt, waarbij samengewerkt kan worden zonder gehinderd te worden door schotten tussen de domeinen en met eigenaarschap waar die hoort en past,
Nadere informatieDe voorzitter van de Eerste Kamer der Staten-Generaal Postbus EA DEN HAAG
> Retouradres Postbus 20350 2500 EJ Den Haag De voorzitter van de Eerste Kamer der Staten-Generaal Postbus 20017 2500 EA DEN HAAG Bezoekadres: Rijnstraat 50 2515 XP Den Haag www.rijksoverheid.nl Kenmerk
Nadere informatieWie doet het met wie. Hylke Kingma.
Wie doet het met wie Hylke Kingma kingma.hylke@kpmg.nl / @hylkekingma www.wiedoethetmetwie.nl 6 jaar onderzoek naar allianties in de zorg welke allianties zien we ontstaan nieuwe allianties toekomstige
Nadere informatieLandelijke monitor populatiemanagement. Hanneke Drewes Richard Heijink Jeroen Struijs Caroline Baan (pl)
Landelijke monitor populatiemanagement Hanneke Drewes Richard Heijink Jeroen Struijs Caroline Baan (pl) 28 november 2013 Inhoud 1. Achtergrond 2. Conceptueel raamwerk 3. Procesmonitor 4. Uitkomstenmonitor
Nadere informatiePartners. Kerncoalitie: Huis voor de Zorg Zuyderland CZ Huisartsen OZL. 3 e schil. 2 e schil. 1 e schil. Stuurgroep
VWS proeftuin Werkgebied MijnZorg Partners 3 e schil 2 e schil 1 e schil Kerncoalitie: Huis voor de Zorg Zuyderland CZ Huisartsen OZL Stuurgroep Netwerk Voor elkaar in Parkstad Coöperatie WeHelpen Samenwerking
Nadere informatieNIVEL Panels. Gezondheidszorgonderzoek. vanuit het perspectief van. de Nederlander. Nederlands instituut voor onderzoek van de gezondheidszorg
NIVEL Panels Nederlands instituut voor onderzoek van de gezondheidszorg Gezondheidszorgonderzoek vanuit het perspectief van de Nederlander nivel panels Het Nivel onderzoekt met behulp van een aantal panels
Nadere informatieDe Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal Postbus EA DEN HAAG. Datum 4 september 2018 Betreft Kamervragen. Geachte voorzitter,
> Retouradres Postbus 20350 2500 EJ Den Haag De Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal Postbus 20018 2500 EA DEN HAAG Bezoekadres: Parnassusplein 5 2511 VX Den Haag T 070 340 79 11 F 070 340
Nadere informatie6 e HERZIENE CONVOCATIE (overleg wordt tot nader order uitgesteld i.v.m. ziekte minister Schippers) Spreektijd maximaal 5 minuten per fractie.
Den Haag, 16 februari 2017 6 e HERZIENE CONVOCATIE (overleg wordt tot nader order uitgesteld i.v.m. ziekte minister Schippers) Noot: Spreektijd maximaal 5 minuten per fractie. Voortouwcommissie: Bewindsperso(o)n(en):
Nadere informatieMonitor Generalistische Basis GGZ Periode: jan 2011 dec 2015
GEZONDHEIDSZORG Monitor Generalistische Basis Periode: jan 2011 dec 2015 In opdracht van het Ministerie van VWS Juni 2016 Juni 2016 Dit rapport is tot stand gekomen in samenwerking met Vektis. Dit rapport
Nadere informatieVoorbeeld adviesrapport MedValue
Voorbeeld adviesrapport MedValue (de werkelijke naam van de innovatie en het ziektebeeld zijn verwijderd omdat anders bedrijfsgevoelige informatie van de klant openbaar wordt) Dit onafhankelijke advies
Nadere informatieTweede Kamer der Staten-Generaal
Tweede Kamer der Staten-Generaal 2 Vergaderjaar 2017 2018 Aanhangsel van de Handelingen Vragen gesteld door de leden der Kamer, met de daarop door de regering gegeven antwoorden 1258 Vragen van de leden
Nadere informatieZiekenhuiszorg van de toekomst. Arno Timmermans
Ziekenhuiszorg van de toekomst Arno Timmermans ZOJP: breed begrip MSZ Zorg thuis (H@H) Substitutie van zorg naar eerste lijn Anderhalve lijnszorg Netwerkzorg (tussen ziekenhuizen) Taakherschikking De-implementeren
Nadere informatieDe Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal Postbus EA DEN HAAG. Datum 9 februari 2016 Betreft Kamervragen. Geachte voorzitter,
> Retouradres Postbus 20350 2500 EJ Den Haag De Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal Postbus 2008 2500 EA DEN HAAG Bezoekadres: Parnassusplein 5 25 VX Den Haag T 070 340 79 F 070 340 78 34
Nadere informatieSamenwerking en betaalbaarheid palliatieve zorg op maat
Uit een analyse van de NZa blijkt de regelgeving voor palliatieve zorg voor zorgaanbieders niet altijd helder te zijn. Hieronder geven we een toelichting op veel gestelde vragen. 1 Inzet specialistisch
Nadere informatieEen netwerkorganisatie ter bevordering van de ondersteuning van zelfzorg 28 september 2018 Stephan Hermsen
Een netwerkorganisatie ter bevordering van de ondersteuning van zelfzorg 28 september 2018 Stephan Hermsen Hoe het was Krachten bundelen tripartite Patiënten verenigingen Zorgverleners Zorgverzekeraars
Nadere informatieDe Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal Postbus EA DEN HAAG. Datum 18 december 2009 Betreft ziekenhuisverplaatste zorg
> Retouradres Postbus 20350 2500 EJ Den Haag De Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal Postbus 20018 2500 EA DEN HAAG Bezoekadres: Parnassusplein 5 2511 VX Den Haag T 070 340 79 11 F 070 340
Nadere informatieKetenzorg Dementie Midden-Brabant. Samenwerking tussen gemeenten en zorgverzekeraars 6 februari 2017
Ketenzorg Dementie Midden-Brabant Samenwerking tussen gemeenten en zorgverzekeraars 6 februari 2017 1 1. Inleiding Zowel gemeenten als zorgverzekeraars hebben een taak in het ondersteunen van mensen met
Nadere informatieWELKOM. dr. Esther Bloemen- van Gurp Zuyd Hogeschool
WELKOM dr. Esther Bloemen- van Gurp Zuyd Hogeschool Wie ben ik? Dr Esther Bloemen- van Gurp Hoofdocent Senior onderzoeker Projectleider Personal health Train -LIME www.eizt.nl Zuyd Expertisecentrum voor
Nadere informatieDe Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal Postbus EA DEN HAAG. Datum 15 mei 2013 Betreft Kamervragen. Geachte voorzitter,
> Retouradres Postbus 20350 2500 EJ Den Haag De Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal Postbus 2008 2500 EA DEN HAAG Bezoekadres: Rijnstraat 50 255 XP DEN HAAG T 070 340 79 F 070 340 78 34
Nadere informatieHoe verbeteren we de kwaliteit en betaalbaarheid van de chronische zorg?
Hoe verbeteren we de kwaliteit en betaalbaarheid van de chronische zorg? Voordracht van Guus Schrijvers op 14 december 2016 tijdens het congres Chronische Zorg: kwaliteit en (on)betaalbaarheid Wie ben
Nadere informatieBijeenkomst Blauwe Zorg Zorginnovatie en kwaliteit Ab Klink. 28 juni 2016
Bijeenkomst Blauwe Zorg Zorginnovatie en kwaliteit Ab Klink 28 juni 2016 Onze maatschappelijke rol Wij zijn één van de regisseurs in het stelsel. Samen met zorgaanbieders en patiënten realiseren we de
Nadere informatieANONIEM BINDEND ADVIES
ANONIEM BINDEND ADVIES Partijen : A te B, tegen C te D Zaak : Geneeskundige zorg, buitenland, laser sweat ablation Zaaknummer : 2009.01348 Zittingsdatum : 4 november 2009 1/6 Geschillencommissie Zorgverzekeringen
Nadere informatieDe rol van gezondheidscentra in de komende 10 jaar
De rol van gezondheidscentra in de komende 10 jaar Voordracht van prof. Guus Schrijvers bij het 25 jarig bestaan van het Gezondheidscentrum Reeshof op 6 november 2015 te Tilburg Geschiedenis van de eerste
Nadere informatieEerste resultaten substitutiemonitor 2015 Uitkomsten van de ex-ante afsprakenmonitor 2015
Eerste resultaten substitutiemonitor 2015 Uitkomsten van de ex-ante afsprakenmonitor 2015 Maart 2015 Inhoud 1 Managementsamenvatting 2 2 Inleiding 4 2.1 Substitutie kan effect hebben op de financiële kaders
Nadere informatieRegioregie. de weg naar Betere en betaalbare zorg. 1. Het huidige zorgstelsel is onhoudbaar
Regioregie de weg naar Betere en betaalbare zorg Regioregie 1. Het huidige zorgstelsel is onhoudbaar De zorg is continu in beweging. Veel gaat goed, maar het kan en moet beter. We zitten met de zorg in
Nadere informatieEen framework voor waardegedreven zorg
14/01/2019 1 Een framework voor waardegedreven zorg Kees Ahaus UMCG/RUG 10 januari 2019 14/01/2019 2 Het vraagstuk Hoe kunnen we het gefragmenteerde zorgsysteem vernieuwen? Er wordt betaald voor volume
Nadere informatieHet verhaal van Careyn Het Dorp
Het verhaal van Careyn Het Dorp Het Dorp staat voor een nieuwe manier van werken. Een werkwijze die de klant en kwaliteit van leven centraal stelt en waarbij onze zorgprofessional aan zet is. Het Dorp
Nadere informatieDe Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal Postbus EA DEN HAAG. Datum 11 maart 2014 Betreft Kamervragen. Geachte voorzitter,
> Retouradres Postbus 20350 2500 EJ Den Haag De Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal Postbus 20018 2500 EA DEN HAAG Bezoekadres: Rijnstraat 50 2515 XP DEN HAAG T 070 340 79 11 F 070 340 78
Nadere informatieNieuwe huisartsenbekostiging, perspectief van de zorgverzekeraars. Martien Bouwmans Zorgverzekeraars Nederland Mei 2014
Nieuwe huisartsenbekostiging, perspectief van de zorgverzekeraars Martien Bouwmans Zorgverzekeraars Nederland Mei 2014 Van volume/productie naar resultaten en kwaliteitsverschillen Huisartsenbekostiging
Nadere informatieSAMENWERKEN. PlusPunt Ouderenzorg Oostelijk Zuid-Limburg. Frank Guldemond Kaderhuisarts Ouderengeneeskunde
SAMENWERKEN PlusPunt Ouderenzorg Oostelijk Zuid-Limburg Frank Guldemond Kaderhuisarts Ouderengeneeskunde Inleiding Zorgcontinuüm Ouderenzorg PlusPunt Ouderenzorg Knelpunten en Succesfactoren Vragen? Nieuwe
Nadere informatieDe Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal Postbus EA DEN HAAG. Datum 30 augustus 2013 Betreft Kamervragen. Geachte voorzitter,
> Retouradres Postbus 20350 2500 EJ Den Haag De Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal Postbus 2008 2500 EA DEN HAAG Bezoekadres: Rijnstraat 50 255 XP DEN HAAG T 070 340 79 F 070 340 78 34
Nadere informatieOver huisartsen, het vakgebied en de opleiding
Over huisartsen, het vakgebied en de opleiding Prof. dr. Niek J. de Wit Julius Center.nl Care Health Sciences and Primary Julius Centrum, de huisartsgeneeskunde H.W. Julius 1901-1977 Wat ons met elkaar
Nadere informatieP. de Beurs, psychiater en adviseur voor de IGZ
P. de Beurs, psychiater en adviseur voor de IGZ Inleiding De toezichtketen in perspectief Toezicht door IGZ Onderzoek A. Huisman De toezichtketen in perspectief bij suïcides Persoonlijke adviezen Inleiding
Nadere informatieDit wil overigens niet zeggen dat dit project volledig en definitief van tafel is. Met de ICF¹ in gedachten kan het nu eenmaal niet anders dat er een
Waarom CLIQ Mail Ron Legerstee Ik ga er vooralsnog vanuit dat de behoefte aan een classificatie van hulpmiddelen bestaat. Of CLIQ daarop hét antwoord is en zal blijven weet ik niet. Wel denk ik dat enige
Nadere informatieToekomst CVRM, binnen veranderende eerstelijnszorg. Op weg naar goede zorgresultaten. Martien Bouwmans Zorgverzekeraars Nederland sept 2015
Toekomst CVRM, binnen veranderende eerstelijnszorg. Op weg naar goede zorgresultaten. Martien Bouwmans Zorgverzekeraars Nederland sept 2015 Thema s Achtergrondontwikkelingen: substitutie, ouderenzorg in
Nadere informatieANONIEM BINDEND ADVIES
ANONIEM BINDEND ADVIES Partijen : De heer A te B, tegen C te D, vertegenwoordigd door E te F Zaak : Eigen risico, verjaring, betalingsachterstand Zaaknummer : 2012.01051 Zittingsdatum : 21 november 2012
Nadere informatieFinanciering integrale geboortezorg
Financiering integrale geboortezorg Training Jan van Es Instituut Marja Appelman Agenda Integrale geboortezorg 1. Wat is het? Omschrijving Oorsprong / ervaringen Verschillende uitwerkingen mogelijk 2.
Nadere informatieDe Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal Postbus EA DEN HAAG. Datum 31 augustus 2016 Betreft Kamervragen. Geachte voorzitter,
> Retouradres Postbus 20350 2500 EJ Den Haag De Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal Postbus 20018 2500 EA DEN HAAG Bezoekadres: Parnassusplein 5 2511 VX Den Haag T 070 340 79 11 F 070 340
Nadere informatie