Inrichten van Brandonderzoek. (Team Brand Onderzoek)

Transcriptie

1 Brandweerzorg Datum 30 augustus 2012 Rapport Status concept Versie v4 Inrichten van Brandonderzoek. (Team Brand Onderzoek)

2 Inrichten van Brandonderzoek (Team Brand Onderzoek)

3 Inrichten van Brandonderzoek (Team Brand Onderzoek) Colofon Opdrachtgever sector Brandweerzorg Auteur(s) dhr. A. van Schaik, coördinator domein Lerend Vermogen, Kennisregisseur Eindredactie dhr. P. van Dooren, plv. sectorhoofd brandweerzorg

4 Inhoudsopgave Inleiding Beeldvisie Lerend Vermogen Welke branden moeten onderzocht worden door brandonderzoek?... 4 Inrichten van brandonderzoek Oproepbaarheid /bereikbaarheid TBO Financiëel:... 4 Voorstel:... 4 Doorontwikkeling

5 Inleiding. Beeldvisie Lerend Vermogen. Vergelijk de leermomenten uit brandonderzoek en de leerarena met een collectieve spiegel die we onszelf voorhouden. Sámen een inzet bespreken, sámen evalueren, vanuit een positieve insteek. Van iedere inzet kunnen we leren. Als we maar eerlijk zijn en ons kwetsbaar op durven stellen. In een veilige omgeving een inzet bespreken, in een collegiale sfeer, daar streven we naar. Mensen kunnen erop vertrouwen dat hun uitspraken morgen niet in de krant staan. Het verhaal achter Lerend Vermogen: Er waren al langer signalen dat de brandweer in Nederland huiverig is voor vernieuwing en verbetering. Het stond ook in rapporten van de IOOV en de Arbeidsinspectie. Na het dodelijke incident in De Punt kwam de verbeterdiscussie in een stroomversnelling. Als domein bestaat Lerend Vermogen nu ruim een jaar. Ook in onze regio hebben we Lerend Vermogen opgepakt. Onze regio wil met Lerend Vermogen een gat dichten: leren van incidenten en van ons optreden, op álle niveaus. meer kennis delen, samen nadenken over de veiligheid. Brandonderzoek: Een niet onbelangrijk onderdeel van het Lerend vermogen is brandonderzoek, In 2011 is in opdracht van het project brandweer over morgen gestart met een onderzoeksrapport 1 dat als doel heeft te kijken in hoeverre de zes zuidelijke veiligheidsregio s met elkaar kunnen samenwerken betreffende het brandonderzoek. Dit onderzoeksrapport is destijds uitgevoerd door twee stagiaires van de Avans Hogeschool en geeft een basis tot implementatie van brandonderzoek in zowel onze eigen veiligheidsregio (VR) als ook de zuid-6 regio s. Voortschrijdend inzicht startend gedurende het jaar 2011 en nog doorlopend tot op de dag van vandaag heeft geleid tot een aantal dat voldoende flexibiliteit biedt om mee te gaan met de huidige tijd. Rekeninghoudend met: - de financiële bezuinigingen in de aankomende periode - het anders invullen van brandonderzoekers in teams, dan het advies vanuit de landelijke ontwikkeling. 1 Uitgangspunt van dit plan is het volgen van de notitie borging brandonderzoek NVBR. De RCC heeft ingestemd met deze notitie van januari

6 In dit document zal ingegaan worden op onze eigen regionale implementatie, rekeninghoudend met het mogelijk vormgeven van brandonderzoek in district zuid-6 2. Vergaande samenwerking met onze buurregio(s) in de toekomst behoort tot een reële mogelijkheid. Het primaire doel van dit onderzoeksrapport is om duidelijk te maken wat de behoefte vanuit de veiligheidsregio is. Dit is ook de centrale vraag van het onderzoek. Welke behoefte heeft Veiligheidsregio Brabant -Zuidoost op het gebied van brandonderzoek en hoe wil VRBZO borging geven aan de door de RCC vastgestelde notitie borging brandonderzoek NVBR? Deze vraag kan beantwoord worden aan de hand van de volgende deelvragen: - Op welk onderdeel van brandonderzoek moet het brandonderzoek zich focussen? - Op welke manier kan brandonderzoek worden ingericht en wat zijn daarvan de globale kosten? - Wat is op dit moment geregeld en wat moet er nog geregeld worden? In de volgende hoofdstukken zal hierop dieper worden ingegaan. 2 District Zuid-6 is een verzamelnaam voor samenwerking tussen de 6 zuidelijke veiligheidsregio s: Zeeland; Midden en West Brabant; Brabant-Noord; Brabant Zuid-oost; Noord- en midden Limburg en Limburg-Zuid. 6

7 Welke branden moeten onderzocht worden door brandonderzoek? In de notitie borging brandonderzoek is uitgegaan dat alle brandonderzoekteams zich primair op woningbranden moeten richten, uitgaande van NVBR = 10% van alle woningbranden. Daarnaast is het zeer van belang om branden met fatale afloop te onderzoeken. Voor het regionale brandonderzoek bestaat de volgende missie: - Beheersbaarheid van brand. Hoe een brand zo beperkt mogelijk kan worden gehouden. Hebben de preventieve maatregelen wel (goed) genoeg gewerkt? - Veiligheid van repressieve brandweermensen. Hoe kan de veiligheid van brandweerlieden geborgd worden. Hierbij ook onderzoeken de bijna-ongevallen - Techniek en Tactiek. Was de werkwijze de juiste? ( kwadrantenmodel) - Dit loopt in combinatie met de Leerarena van het Lerend vermogen. Inrichten van brandonderzoek. Voor het bepalen van de omvang en de samenstelling van brandonderzoek zijn de volgende randvoorwaarden en criteria van belang: - een diversiteit aan kennis (specialismen, ketenvertegenwoordiging en kennis voor het doen van onderzoek) binnen het team om onderzoeken te kunnen uitvoeren die gericht zijn op specifieke vragen (bijv. brandgedrag van materialen, brandverloop); - voldoende onderzoeken verrichten voor het opbouwen van een relevante deelverzameling gegevens om valide, statistisch onderzoeken uit te kunnen voeren. Dit houdt in dat minimaal 10% van de branden 3 wordt onderzocht en dat de onderzochte branden een aselecte steekproef uit het totaal aantal branden (van een bepaald type) zijn; - de brandonderzoeker moet ervaring opbouwen en kunnen onderhouden; - een bereikbaarheid van 24/7 om acties (afspraken met bevelvoerenden en/of externe partijen) uit te kunnen zetten om een volledig brandonderzoek te kunnen uitvoeren. Indien een brandonderzoek noodzakelijk is, is het wenselijk om op de plaats incident te zijn op het moment dat er nog brandbestrijdingsploegen aanwezig zijn. Dit om informatie bij de bron te verkrijgen, op de meest objectieve manier. (vastleggen op foto en/of video en verslag) - brandonderzoek dient 24 uur/dag, 7 dagen in de week te kunnen worden uitgevoerd, om de statistische validiteit te borgen. - brandonderzoeker is een volwaardige functie, die te combineren is naast een andere reguliere baan die direct te maken heeft met de brandweer. 3 Hiermee wordt jaarlijks een sturing gegeven, welk type brand zeer zeker zal worden onderzocht. 7

8 Op basis van de ervaringen met de diversiteit in de bezetting en inzetbaarheid van de pilot brandonderzoeksteams kan worden geconcludeerd (landelijke trend) dat een samenstelling van een team zoals het Apeldoorns model het best voldoet om brandonderzoek effectief te laten zijn. Om op jaarbasis reëel onderzoek te doen is field- en deskresearch noodzaak. Per onderzoek neemt dit gemiddeld 20 uur in beslag. De landelijke praktijkvoorbeelden geven voor onze eigen veiligheidsregio een beeld op welke wijze het team brandonderzoek op een effectieve, kwalitatieve en efficiënte wijze ingericht kan worden. Om de structurele kosten zo laag mogelijk te houden, is binnen onze regio de keuze om het team brandonderzoekers te laten bestaan uit 4 OVD n (Officieren van Dienst) die per persoon 0,1 fte (4 uur/week) ter beschikking zijn voor brandonderzoek. Deze formatie is noodzakelijk om een bereikbaarheidspiket te vormen. De coördinator Lerend Vermogen heeft voor de aansturing en coördinatie van het team brandonderzoek 0,05 fte nodig. Hierbij is uitgegaan van een continuïteitsbewaking van 24 u / 7 dagen en de daarbij behorende belastbaarheid van de brandonderzoekers. 24/7 paraatheid van een team, bestaande uit minimaal 4 personen is qua borging gewenst, echter om financiële redenen wordt gekozen voor een acceptabele oplossing in de vorm van bereikbaarheid. Taakvelden: Brandonderzoeker: - Analyseren van brandoorzaak en vervolgens het maken van (interne) onderzoeksrapporten - In overleg met coördinator Lerend Vermogen, verspreiding rapporten en nieuwsflitsen - Contactpersoon en vraagbaak voor F.O. 4 (Politie), verzekeringsmaatschappijen - Training en bijscholing van bevelvoerders, overige OvD n inzake brandonderzoek - Ervaringsdeskundige, delen aan de hand van presentaties en leerarena - Beheren van de rapporten - Netwerken, regionaal en landelijk, implementeren in eigen regio van andere brandonderzoeksrapporten uit andere regio s - Brandonderzoeker in het veld - Werkoverleg met coördinator Lerend Vermogen en werkoverleg met de leeragenten in onze regio 4 F.O. = Forensisch Onderzoek 8

9 Voor het bepalen van de omvang en de samenstelling van een team brandonderzoek zijn de volgende randvoorwaarden en criteria van belang: - een diversiteit aan kennis (specialismen, ketenvertegenwoordiging en kennis voor het doen van onderzoek) binnen het team om onderzoeken te kunnen uitvoeren die gericht zijn op specifieke vragen (bijv. brandgedrag van materialen, brandverloop); - voldoende onderzoeken verrichten voor het opbouwen van een relevante deelverzameling gegevens om valide, statistisch onderzoeken uit te kunnen voeren. Dit houdt in dat minimaal 10% van de branden 5 wordt onderzocht en dat de onderzochte branden een aselecte steekproef uit het totaal aantal branden (van een bepaald type) zijn; - de brandonderzoeker moet ervaring opbouwen en kunnen onderhouden; - Een bereikbaarheid van 24/7 om acties (afspraken met bevelvoerenden en/of externe partijen) uit te kunnen zetten om een volledig brandonderzoek te kunnen uitvoeren. Indien een brandonderzoek noodzakelijk is, is het wenselijk om op de plaats incident te zijn op het moment dat er nog brandbestrijdingsploegen aanwezig zijn. Dit om informatie bij de bron te verkrijgen, op de meest objectieve manier. (vastleggen op foto en/of video en verslag) - brandonderzoek dient 24 uur/dag, 7 dagen in de week te kunnen worden uitgevoerd, om de statistische validiteit te borgen. - brandonderzoeker is een volwaardige functie, die te combineren is naast een andere reguliere baan die direct te maken heeft met de brandweer. Op basis van de ervaringen met de diversiteit in de bezetting en inzetbaarheid van de pilot brandonderzoeksteams kan worden geconcludeerd (landelijke trend) dat een samenstelling van een team zoals het Apeldoorns model het best voldoet om brandonderzoek effectief te laten zijn. 5 Hiermee wordt jaarlijks een sturing gegeven, welk type brand zeer zeker zal worden onderzocht. 9

10 Functie: Formatie (fte) Opmerking Brandonderzoeker(s) Bestaande uit minimaal 4 bereikbaarheidsdienst personen Coördinatie Lerend Vermogen 0,05 (bestaande fte) Kennisregisseur, coördinator Lerend Vermogen Kwalificatieprofiel: Voor de huidige functies van brandonderzoeker is een kwalificatieprofiel opgesteld. 6 Voor de borging van de uniforme uitvoering van brandonderzoek en de kwaliteitsinstrumenten is het van belang dat de brandonderzoekers de juiste kwalificatie hebben, opgeleid zijn en vakbekwaam blijven. De uitgangspunten die hierbij worden gehanteerd zijn vastgesteld in het project kwaliteit brandweerpersoneel. Innovatie, Kennisopbouw, Opleiding en bijscholing In een snel maatschappelijk en technologisch veranderende omgeving is het zaak kennis bij te houden betreffende gebruikte materialen en toepassingen ervan. Het onderkennen van gedrag en snelheid van brandverloop heeft hiermee direct te maken. 7 6 Deze zijn te vinden op en worden opgenomen in een toekomstig handboek. 7 Een huidige woningbrand ontwikkelt zich velen malen sneller door gebruik van innovatieve toepassingen van huidige diversiteit van materiaal soorten 10

11 Oproepbaarheid /bereikbaarheid TBO. Bij het doorontwikkelen en meer bekend worden van het brandonderzoekteam komt de vraag in hoeverre de teamleden oproepbaar zijn. Een duidelijk kader hiervoor is dan ook gewenst. Hierdoor zal de belastbaarheid van deze teams transparanter worden. Voor de volgende punten is het team oproepbaar (zie ook het beslissings ondersteunings schema, zoals opgenomen in het OVD-boekje en procedureboek van onze regio) Oproepbaarheid Indien OvD, HOvD, repressief coördinator of commandant hiervoor aanleiding heeft ; - Er sprake is van een bijzondere brandinzet, met een afwijkend of onverwacht brandverloop - Bij een (bijna-)ongeval en niet incalculeerbare risico s waren van brandweerpersoneel - Bij een brandinzet, waarbij slachtoffers zijn (derden of eigen personeel) - Er een onbekende of mogelijke technische oorzaak is - Er sprake is van falende of juist goed werkende of bijzondere preventieve of preparatieve voorzieningen - Deze brand zich niet beperkt tot één compartiment - Deze plaatsvindt in een bijzonder gebouw of object Bereikbaarheid 10 : Op de volgende manieren: - pager (eigen capcode) - GSM (persoonlijk) Piketvorm: In principe kennen we twee vormen van piket, te weten - een hard piket (verplichte oproep, waarbij de opkomsttijd van een functionaris gegarandeerd is) en - een zacht piket in de vorm van bereikbaarheid (geen opkomstverplichting). Het harde piket zal, gezien de hoge kosten en belastbaarheid in het eerste (proef)jaar voorlopig buiten beschouwing worden gelaten. Verwacht wordt te volstaan met een zacht piket op basis van bereikbaarheid. 8 Deze zal in de procesbeschrijving van het lerend vermogen worden meegenomen. 9 E.e.a. volgens al ingevoerd beslissingschema boekje OVD/Bevelvoerder 10 Inmiddels uitgevoerd P2000/C

12 Om te starten met het TBO, is een start op basis van een zacht piket een reële optie. Wel zijn er minimaal 4 functionarissen nodig om deze oproepbaarheid vorm te geven, zodat TBO 24 uur, 7 dagen in de week acceptabel voldoende bereikbaar is. Te denken valt aan een beschikbaarheid van een repressieve medewerker ( OvD) die voldoet aan het kwalificatieprofiel brandonderzoeker. Bij alarmering zal minimaal één van de brandonderzoekers op basis van beschikbaarheid ter plaatse gaan om een onderzoek te verrichten en die vervolgens een eindrapport met aanbevelingen opstelt. Financiëel: Personeel: Bedrag ( ): Opmerking(en): 4 x Brandonderzoeker ( binnen de 0,1 fte OVD werkzaamheden tbv de regio) n.v.t. Zit in OVD-aanstelling (0,25 fte) 1x coördinatie (0,05 fte) vanuit Lerend Vermogen n.v.t. Zit in aanstelling coördinator LV Kapitaallasten ( op basis van 10 jaar afschrijven) Transportmiddel, specialistische gereedschappen en PBM / Kleding Brandstof / verzekering T.b.v. transportmiddel Materiaalkosten / Brandstof Bijscholing Vakbekwaam blijven, 4 x brandonderzoeker Totaal: Structurele kosten Dekking: Op dit moment zijn er geen financiële middelen gereserveerd voor brandonderzoek. Hieronder zijn een aantal voorstellen op een rij gezet om toch te komen aan een financiële dekking: 12

13 - De kostenposten die binnen de veiligheidsregio nu niet gebruikt worden om te buigen en deze zowel incidenteel als structureel te gebruiken voor brandonderzoek - Uit mogelijke ruimte van de begroting regionale middelen Na 2013 (Structureel): - bezuinigingsmaatregel om te buigen naar brandonderzoek Toelichting Materieel / Materiaal: Goed gereedschap is het halve werk. Dit geldt ook voor het brandonderzoek. Om de taken van de brandonderzoeker goed te kunnen uitvoeren zijn minimale benodigdheden noodzakelijk om op acceptabele en voldoende wijze gehoor te kunnen geven aan het uitvoeren van een brandonderzoek. In een later stadium kunnen deze benodigdheden verder worden uitgebreid. 11 Zuid-6, intensiveren onderlinge samenwerking buurregio s: Met onze directe buurregio s, Brabant-Noord en Noord-/Midden Limburg, is in het afgelopen kwartaal overleg geweest om gezamenlijk op te trekken. Zij wachten ons rapport inrichten van brandonderzoek af en hebben te kennen gegeven dit rapport als basisdocument te willen gebruiken bij het inrichten van brandonderzoek. Synergie is hier van belang en maakt deel uit van de intensivering tot samenwerken. 11 Naar gelang de interregionale samenwerking van Zuid-6 13

14 Voorstel: - Invulling te gaan geven aan brandonderzoek VRBZO; - De (mogelijke) samenwerking met onze buurregio s te intensiveren en daar waar synergie te behalen is, dit ook realiseren. - In het voorjaar van 2014 de start van het brandonderzoeksteam te evalueren en daar waaruit veranderingen noodzakelijk zijn, deze te rapporten en het team aan de hand van de uitkomsten verder door te laten ontwikkelen. Doorontwikkeling Planning: Bijeenkomst: Vorm: Afspraak: MT Sector Brandweerzorg Besluitvormend september 2012 Start uitvoeringstraject Werving, opleiding 4 e kwartaal 2012 Operationeel Start Team Brandonderzoek 2013 Opleiden brandonderzoekers