Verkeersveiligheidsmonitor

Transcriptie

1 u B Verkeersveiligheidsmonitor Cijfers & Trends Waterschap Hollandse Delta v. :,... f \ ' V Dick Kerkhof Afd. beheer Datum december 2011 Realisatie met inzet vanviastat-online. ^ ^

2 INHOUDSOPGAVE VOORWOORD BLZ. 2 LEESWIJZER BLZ. 3 BEGRIPPENLIJST BLZ VERKEERSVEILIGHEID BLZ STREEFBEELD TEN AANZIEN VAN ONDERHOUD BLZ 7 3. CONCLUSIE BLZ 8 BIJLAGEN 1T/M5 BLZ 9 T/M 14

3 VOORWOORD Voor u ligt de verkeersveiligheidsmonitor van waterschap Hollandse Delta. Dit rapport geeft een beeld van de ontwikkeling van de verkeersveiligheid in het beheergebied van Hollandse Delta en zal als basis dienen voor de verdere uitwerking van het verkeersveiligheidsplan, zoals vastgelegd in het wegenbeleidsplan. Hollandse Delta gebruikt de internettoepassing Viastat-Online. In de monitor worden de gegevens gepresenteerd in aantallen slachtoffers. Deze keuze is gemaakt vanwege de vergelijkbaarheid met de doelstellingen uit de nota mobiliteit. Als er wordt gesproken over het aantal ernstige slachtoffers dan is dat een optelling van het aantal doden en het aantal ziekenhuisgewonden.

4 Leeswijzer Deze verkeersveiligheidsmonitor betreft de geregistreerde verkeersveiligheid op de gebiedsontsluitingswegen en erftoegangswegen, die in beheer en onderhoud zijn bij waterschap Hollandse Delta. Het tijdvak waarover deze monitor is samengesteld betreft de jaren Monitoring Jaarlijks wordt een monitor samengesteld die de cijfers van de verkeersongevallen vastlegt en vervolgens vergelijkt met de aangepaste landelijke doelstelling voor wat betreft het aantal doden en gewonden (vastgelegd in de Nota Mobiliteit) te weten; maximaal 500 doden en maximaal gewonden, op jaarbasis, in Zo kan een onafhankelijk beeld worden verkregen van de verkeersveiligheid op de wegen van WSHD. Er moet wel rekening worden gehouden met het feit dat de trend over langere termijn moet worden beoordeeld. Bijvoorbeeld: In 2010 vielen er landelijk 640 doden en ongeveer gewonden in het verkeer te betreuren. PV-waardige ongevallengegevens In vergelijking met de registratie in voorgaande jaren is er een wijziging opgetreden. Dit betreft een wijziging in de data. Anders dan in het verleden bevat dit databestand voortaan enkel de gegevens van PV-waardige ongevallen (ongevallen waarvan de politie een Proces-Verbaal heeft opgesteld.in het algemeen gesteld zijn dit de zwaardere ongevallen (met gewonden en doden tot gevolg). Dit is een gevolg van de 'Aanwijzing verkeersongevallen', een procedure die regelt hoe de politie dient te handelen bij verkeersongevallen. Deze regeling is met ingang van 1 januari 2010 in gebruik genomen, de PV-waardige ongevallengegevens van 2010 zijn toegevoegd. Uitgangspunt Het uitgangspunt voor deze verkeersveiligheidmonitor is het Wegenbeleidsplan WSHD, vastgesteld in 2008, waarin het waterschap zijn bijdrage heeft vastgelegd tot het reduceren van het aantal doden en ziekenhuisgewonden, zoals afgesproken in de Nota Mobiliteit. De doelstelling van de Nota Mobiliteit wordt uitgesplitst in de volgende onderdelen: Sterke economie Betrouwbare bereikbaarheid Decentraal wat kan en centraal wat moet Meer samenwerking De onderhoudsachterstanden inhalen De verkeersveiligheid verbeteren

5 Begrippenlijst Om onderscheid te kunnen maken in de ernst van de afloop van de ongevallen worden deze vaak opgesplitst. In dit rapport is de volgende indeling gehanteerd. Dodelijke ongevallen: Ongevallen waarbij ten minste 1 dode viel te betreuren. Ziekenhuis ongevallen: Ongevallen waarbij 1 of meer gewonden vielen, waarvan er ten minste 1 in het ziekenhuis werd opgenomen. Overige gewonden ongevallen: Ongevallen waarbij 1 of meer gewonden vielen, maar niemand in het ziekenhuis opgenomen hoefde te worden. UMS-ongevallen: Ongevallen met uitsluitend materiële schade. Ernstige slachtoffers Het aantal doden en ziekenhuisgewonden bij elkaar opgeteld. Slachtoffers Het aantal ernstige slachtoffers en overige gewonden bij elkaar opgeteld. Ernstige gewonden De mensen die na een ongeval te maken krijgen met de spoedeisende hulp in het ziekenhuis, gevolgd door opname Autokilometer Het aantal kilometers dat een reiziger per auto aflegt. Bij de gegevens moet rekening worden gehouden met het feit dat alleen de door de politie geregistreerde ongevallen in het overzicht zijn opgenomen. Bij een aantal ongevallen (vaak de minder ernstige) komt geen politie en wordt het ongeval dus ook niet geregistreerd.

6 1. Verkeersveiligheid Wegenbeleidsplan Het waterschap streeft naar een optimale verkeersveiligheid en een verkeersveilig gedrag op de wegen die bij het waterschap in beheer en onderhoud zijn. Aan de landelijke doelstelling als vastgelegd in de Nota Mobiliteit tot reductie van het aantal doden en ziekenhuisgewonden zal het waterschap naar evenredigheid zijn bijdrage leveren. * Monitor Een goed wegennet is van groot belang voor de economische en sociale leefbaarheid van een gebied. De tabel op bijlage 1 geeft een totaal overzicht van de ontwikkeling van het totale aantal slachtoffers in het beheergebied van WSHD. Voor de wegen in beheer bij Hollandse Delta geldt een afname van het aantal gewonden en doden. In het jaar 2010 viel er een dode te betreuren. Uiteraard is iedere verkeersdode er een teveel, maar de dalende trend zet zich voort. Ten opzichte van 2009 is, in 2010, het aantal weggebruikers dat met een ongeval in aaraking kwam, gedaald met ruim 60%. Het aantal ziekenhuisgewonden is gedaald met ruim 30%. De Stichting Wetenschappelijk Onderzoek Verkeersveiligheid (SWOV) heeft onderzoek gedaan naar de landelijke ontwikkeling van de verkeersveiligheid. Er blijkt een kentering gekomen in de sterk dalende trend van het aantal slachtoffers in de laatste decennia. De SWOV heeft naar een oorzaak gezocht en vermoedt dat deze ontwikkeling deels terug is te voeren op de handhavinginzet. Sinds 2001 is de handhaving geïntensiveerd, maar de laatste jaren is de handhaving niet uitgebreid. Vanuit de Regionale Projectgroepen verkeersveiligheid in de regio's wordt invulling gegeven aan het organiseren van een handhavingarrangement om het niveau van handhaving weer op een hoger niveau te brengen en zo de verkeersveiligheid nog verder te ontwikkelen. In 2012 wordt een start gemaakt met de handhavingsarrangementen. Volgens de beleidsnota van het Ministerie van Verkeer en Waterstaat (tegenwoordig Infrastructuur en Milieu) streven we landelijk naar een reductie van het aantal doden met 29% in het jaar 2010 ten opzichte van het jaar 2002 en een reductie van het aantal ziekenhuisgewonden met 7,5% ten opzichte van Omgerekend voor het beheergebied van WSHD betekent dit 1,4 doden en 36 ziekenhuisgewonden in Voor het jaar 2020 wordt zelfs gestreefd naar een reductie van respectievelijk 45% voor het aantal doden en 34% voor het aantal ziekenhuisgewonden. Streefbeeld omgerekend voor beheergebied van WSHD: 1,1 doden en 25,7 ziekenhuisgewonden in In 2010 viel er 1 dode te betreuren en 25 ziekenhuisgewonden, waarmee in het jaar 2010 voor het beheergebied van WSHD, de landelijke doelstelling ruimschoots gehaald is.

7 Gelet op de tendens tot op heden is er geen aannemelijke reden noembaar waarom de landelijke doelstelling voor 2020 niet gehaald zou kunnen worden. De grafieken in de bijlagen bevestigen dit beeld. De monitor geeft geen aanleiding om extra verkeersmaatregelen te gaan nemen, anders dan de reeds opgestarte aanpak van incidentele knelpunten. Historisch overzicht van ongevallenlocaties in beheergebied van WSHD in de periode

8 2. Streefbeeld ten aanzien van onderhoud * Wegenbeleidsplan Het waterschap streeft naar: Een goede kwaliteit van wegen die bij het waterschap in beheer en onderhoud zijn. Wegen die uitnodigen tot een vanzelfsprekend verkeersveilig gedrag van de weggebruiker. * Monitor Ten opzichte van de wegen in beheer bij gemeenten, veelal 30 of 50km regime.vallen de slachtoffers in het beheergebied van WSHD op wegen met een snelheidsregime van 60km/uur of 80km/uur. Er is en wordt veel geïnvesteerd in het Duurzaam Veilig (60km zones) inrichten van de wegen binnen het beheergebied van het waterschap. Naar het zich laat aanzien lijken de investeringen van het Duurzaam Veilig inrichten van de wegen van WSHD, uitgevoerd vanaf 2007, een positief effect te hebben op de verkeersveiligheid. Veel van de in het figuur op blz. 6 getoonde ongevallenlocaties zijn inmiddels aangepakt en duurzaam veilig ingericht, zoals de Langeweg in Oud Beijerland hier zijn de kruispunten duidelijker vormgegeven en voorzien van middengeleiders en snelheidsremmers, de Boulevard Rozenburg door het aanpakken van de aanwezige beplanting is het fietspad duidelijker zichtbaar geworden. Betere zichtbaarheid dus voor auto en fietser. Kruisingsvlak Romeinseweg / Achterweg is middels het aanbrengen van markering verkleind, door het aanbrengen van belemmerende maatregelen wordt er niet meer aan de verkeerde zijde afgeslagen dit verminderd sterk de kans op ongevallen. Een aantal locaties wordt meegenomen in de toekomstige aanpak van het uitvoeringsprogramma categorisering wegen. Gelet op de strenge winter van 2010/ 2011 draagt het gevoerde strooibeleid ook in positieve zin bij aan de verkeersveiligheid op de wegen in beheer en onderhoud bij WSHD, waarbij de kanttekening moet worden gemaakt dat de langdurige slechte weersomstandigheden een grote aanslag hebben gepleegd op enerzijds de inzet van gladheidsbestrijding en sneeuwschuivers en anderzijds op de voorraad noodzakelijk strooizout. Het waterschap heeft desondanks kans gezien om haar wegen gedurende de strenge wintermaanden voor het verkeer verkeersveilig te houden. Een ontwikkeling die de monitor laat zien is een afname van het aantal slachtoffers (dus doden, overige gewonden en ziekenhuisgewonden). Dit kan worden verklaard door een verdere aanpassing van de infrastructuur die het waterschap realiseerd in haar rol van wegbeheerder. Hollandse Delta investeert ook op andere manieren in een verdere verbetering van de verkeersveiligheid. Naast de technische benadering van het aanpassen van de infrastructuur wordt tevens getracht de verkeersveiligheid te bevorderen door een juiste categorisering van de wegen. Om deze categorisering up to date te houden en mogelijk aan te passen, wordt momenteel een netwerkanalyse uitgevoerd door Hollandse Delta. Een juiste categorisering van de wegen met de daarbij behorende essentiële herkenbaarheidkenmerken (EHK) ingerichte wegen, komt de duidelijkheid voor de weggebruiker en dus ook de verkeersveiligheid ten goede. In de belijningsbestekken wordt nagestreefd om de belijning direct uit te voeren conform EHK. Hollandse Delta heeft de efficiënte en effectieve toepassing van belijning, markering, verkeersborden, verkeersregelinstallaties en bebakening ingebed in haar onderhoudsprogramma's. Op deze wijze vormt het uit te voeren onderhoud de basis voor eenduidigheid in de categorie van wegen, conform de richtlijnen van Duurzaam Veilig.

9 3. Conclusie Uit een algemene analyse blijkt dat in de afgelopen 10 jaar een duidelijke dalende trend waarneembaar is in het aantal verkeersslachtoffers. Gesteld kan worden dat het waterschap de landelijk dalende trend met betrekking tot het aantal slachtoffers, vastgelegd in de nota mobiliteit, in de periode ruimschoots heeft gehaald. Bijlage 2 op blz. 10 laat zien dat de trendlijn, aantal doden, voor WSHD progressief dalend loopt door de lijn van de doelstelling Nota Mobiliteit heen. Ten opzichte van 2002 is een duidelijke positieve wending waarneembaar in de trend van verkeersveiligheid. Opgemerkt mag worden dat dit een gevolg kan zijn van de inzet van Hollandse Delta op het gebied van beleid, duurzaam veilige inrichting en onderhoud van de wegen, alsmede intensieve samenwerking met de overige wegbeheerders in het beheergebied van Hollandse Delta. Op 5 van de 6 onderdelen voldoet Hollandse Delta reeds aan de onderdelen gesteld in de doelstelling van de Nota Mobiliteit. Een sterke economie heeft Hollandse Delta niet in de hand. Op de wegen in beheer van WSHD wordt de doelstelling uit de Nota Mobiliteit, een reductie van het aantal ernstige verkeersslachtoffers, gevolgd, (zie bijlage 5 op blz. 14). Naast het blijven investeren in een goed onderhouden wegennet en het verder aanpassen van de duurzaam veilig maatregelen lijkt het beïnvloeden van het gedrag van de weggebruiker, de enig mogelijke weg om deze trendlijn nog verder in positieve zin te kunnen beïnvloeden. Hollandse Delta zal meer inzet moeten gaan plegen in het beïnvloeden van het gedrag van de individuele weggebruiker. Om dit te bevorderen zal het snelheidsgedrag nog vaker inzichtelijk voor de bestuurder worden gemaakt door de inzet van de dynamische snelheid displays en campagneborden, langs de wegen.

10 Bijlage 1 TREND Het algemene gedeelte van deze monitor bevat informatie over de ontwikkeling van het aantal ernstige slachtoffers, doden en ziekenhuisgewonden in het beheersgebied in de afgelopen 10 jaar. Hieruit blijkt of de verkeersveiligheid in het beheersgebied is toe- of afgenomen. Algemene ontwikkeling van het totale aantal slachtoffers Figuur 1 geeft een algemeen overzicht van de ontwikkeling van het totale aantal slachtoffers, uitgesplitst naar ernst in de periode 2001 tot en met Het aantal ernstige slachtoffers is een optelling van het aantal doden en ziekenhuisgewonden. Het totale aantal verkeersslachtoffers is gelijk aan het aantal ernstige slachtoffers en de overige gewonde slachtoffers. jaar slachtoffers ernstige slachtoffers doden ziekenhuisgewonden overige gewonden totaal figuur 1: ontwikkeling van het totale aantal slachtoffers in de periode 2001 tot en met 2010 in het beheersgebied.

11 VERKEERSVEILIGHEIDSMONITORWATERSCHAPHOLLANDSEDELTA Bijlage 2 Ontwikkeling aantal verkeersdoden uitgezet naar de doelstelling Nota Mobiliteit 2020 Figuur 2 bevat de ontwikkeling van het aantal verkeersdoden in de afgelopen 10 jaar in het beheersgebied. Door middel van een trendlijn is de ontwikkeling van het aantal doden in de periode 2006 tot en met 2010 weergegeven. In de figuur is de doelstelling Nota Mobiliteit 2020 opgenomen: 53% minder verkeersdoden in 2020 ten opzichte van het driejaarlijks gemiddelde 2001, 2002 en De figuur geeft inzicht in de mate waarin de doelstelling bij voortzetting van de trend te realiseren is. Als de trendlijn onder de doelstellingslijn is gelegen, dan wordt de doelstelling gehaald bij voortzetting van de trend. Aantaldoden inde afgelopen 10 jaar jaar f I WaterschapHollandseDelta - trendwaterschaphollandsedelta doelstellingnotamobiliteit2020 figuur 2: ontwikkeling van het aantal verkeersdoden in het beheersgebied in de afgelopen 10 jaar. Ten opzichte van de trendlijn 2006 is de trendlijn van het beheergebied Hollandse delta sterk in positieve zin gekanteld. Zoals blijkt uit de figuur is er 1 dode gevallen in 2010 op de wegen in beheer bij Hollandse Delta. Gedragsbeïnvloeding van de weggebruiker, lijkt de enig mogelijke weg om deze trendlijn verder in positieve zin te kunnen ombuigen. 10

12 VERKEERSVEILIGHEIDSMONITORWATERSCHAP HOLLANDSE DELTA Bijlage 3 Ontwikkeling aantal ziekenhuisgewonden uitgezet naar de doelstelling Nota Mobiliteit 2020 Figuur 3 bevat de ontwikkeling van het aantal ziekenhuisgewonden in de afgelopen 10 jaar in het beheersgebied. Door middel van een trendlijn is de ontwikkeling van het aantal ziekenhuisgewonden in de periode 2006 tot en met 2010 weergegeven. In de figuur is de doelstelling Nota Mobiliteit 2020 opgenomen: 34% minder ziekenhuisgewonden in 2020 ten opzichte van het driejaarlijks gemiddelde 2001, 2002 en De figuur geeft inzicht in de mate waarin de doelstelling bij voortzetting van de trend te realiseren is. Als de trendlijn onder de doelstellingslijn is gelegen, zoals nu het geval is, dan wordt bij voorzetting van de trend de doelstelling ruimschoots gehaald. Aantal ziekenhuisgewonden in de afgelopen 10jaar Waterschap HollandseDelta trendwaterschap Hollandse Delta doelstelling NotaMobiliteit2020 jaar figuur 3: ontwikkeling aantal ziekenhuisgewonden in het beheersgebied in de afgelopen 10 jaar. 11

13 Bijlage 4 Ontwikkeling aantal ernstige slachtoffers Het aantal slachtoffers is op een vergelijkbare manier als het aantal ziekenhuisgewonden en dodelijke slachtoffers in beeld gebracht. Er is een landelijke doelstelling opgenomen in de Nota Mobiliteit. Uit de grafiek blijkt dat het aantal ernstige slachtoffers in het beheergebied van Hollandse Delta een dalende trend laat zien, hetgeen ook al eerder in deze monitor is aangetoond. Aantal ernstige slachtoffers (geïndexeerd) in de afgelopen 10 jaar jaar ] WaterschapHollandseDelta trendwaterschaphollandsedelta ]Wederland trend Nederland Figuur 4 bevat de ontwikkeling van het aantal ernstige slachtoffers in de afgelopen 10 jaar in het beheersgebied. 12

14 Vergelijkingstabel trend Hollandse Delta ten opzichte van trend Nederland. 350% Aantal doden (geïndexeerd) in de afgelopen 10 jaar vi, 300% - 250%- 200% c 150% 100% *f l *?t^#"'" s»«..,_.,, 50% 0% 20C I I jaar IWaterschapHollandseDelta I Nederland trend WaterschapHollands«Delta ? »endNederland doelstelling Nota Mobiliteit2020 Aantal liekenhuisgewonden (geïndexeerd) in de afgelopen 10 jaar ( ^O^Mia^OIÏJOlS^OtöMI? jaar I IWaterschap HollandseDelta 1 INederland Bend Waterschap HollandseDelta trendnederland2006-2q10 doelstelling NotaMobiliteit