Ik bekijk dit thema door drie verschillende brillen:

Transcriptie

1 Don Bosco Onderwijscentrum Oud-Heverlee Godsdienstcongressen Korte situering Ik bekijk dit thema door drie verschillende brillen: Vanuit mijn vak- en schoolervaringen Vanuit de pedagogische begeleiding van godsdienstleraren, vakgroepen en scholen Vanuit de nascholing en opleiding godsdienst 1

2 2. Interactieve blikopener: Auteur onbekend Opdrachten per 2 of 3 Wat vertelt deze les van de ganzen ons over hoe een vakgroep godsdienst / team van regioverantwoordelijken zou kunnen zijn? Is dat herkenbaar in mijn vakgroep/team? Waarom (niet?) 2

3 Heb je je ooit afgevraagd waarom ganzen In een V-formatie vliegen? Zoals meestal met het gedrag van dieren, had God een goede reden om dat in hun instinct te leggen. 3

4 Elke vogel die met zijn vleugels wappert, zorgt voor een opwaartse kracht voor de vogel die volgt. In een V-formatie krijgt de hele groep tenminste 70% meer vliegbereik dan wanneer elke vogel alleen zou vliegen. 4

5 Wanneer een gans buiten de formatie raakt, voelt hij plotseling de moeizame vooruitgang en de weerstand van het alleen vliegen en voegt zich snel weer in de formatie. Als een gans vermoeid raakt, roteert hij terug in de formatie en een andere gans vliegt dan voorop. Het succes van de formatie hangt uiteindelijk af van het samenwerken als team, het verdelen van de moeilijke taken en het gezamenlijk leiderschap 5

6 Ganzen achter in de formatie gakken. Dit gakken van achteren is meer dan alleen maar gesnater. Het dient om de ganzen vooraan aan te moedigen om sneller te vliegen. Als een gans ziek of gewond wordt, verlaten twee andere ganzen de formatie en gaan mee naar beneden om te helpen bescherming te geven Ze blijven bij het zieke dier totdat dit weer vliegen kan of sterft 6

7 Daarna gaan ze weer verder met een andere formatie die voorbij komt of proberen ze hun eigen formatie in te halen. Opdrachten per 2 of 3 Wat vertelt deze les van de ganzen ons over hoe een vakgroep godsdienst / regionaal team zou kunnen zijn? Is dat herkenbaar in mijn vakgroep/team? Waarom (niet?) 7

8 3. Drie bronnen Voor deze uiteenzetting heb ik inspiratie geput uit: Het TGI-model van Ruth Cohn Enkele ideeën van Eric Haelvoet en Jean Bastiaens (UCSIA-congres Antwerpen 2008) De DVD De andere plek (UCSIA-congres Antwerpen 2008) 3. TGI: themagecentreerde interactie draait rond: HET de positionering van het individu tegenover de groep en een gemeenschappelijke taak binnen de situatie of de context IK GLOBE WIJ 8

9 3. TGI: themagecentreerde interactie toegepast op het thema van deze uiteenzetting: Impulsen en HET inhoud 4 componenten: in interactie en niet los te koppelen!!! Leerling/ Leraar IK klasgroep WIJ GLOBE Enige godsdienstleraar of met collega s? ik Het lokaal: An Stef Vast, klas- of vaklokaal? ICT-omkadering? Ligging? Grootte? 9

10 Plaats van ons vak in de school? Instroom Rol opvoedingsproject? Erkenning in korps? Realisator van VOETen? Slachtoffer van GON- /leerlingenbegeleiding? Uitstroom Verhouding met andere LBV/pastoraal op school? Plaats in curriculum? Klassenraden en deliberaties? Werking vakgroep / regionaal team godsdienst: Mijn plaats? Visie op het vak? Formeel en informeel overleg? Horizontale samenwerking en verticale leerlijn? Afspraken over nascholing, handboeken, didactisch materiaal en evaluatie? Opvang van nieuwkomers en interims? Geloofsverdieping? 10

11 Fragmenten uit de DVD De andere plek 1. Noteer de krachtlijnen van de vak-/teamwerking die de getuigen aanhalen 2. Omcirkel die welke je zelf nodig vindt voor jouw vakgroep/team en vul de krachtlijnen aan die je mist in de getuigenissen Mijn biografie: Gezondheid? Leeftijd? Opleiding? Les/levenservaring? Thuissituatie? Relatie met directie en korps? Leraar 11

12 Leraar Mijn persoonlijkheid: Karakter? Spiritualiteit? Charisma? Zelfvertrouwen? Authenticiteit? Eigen visie op het vak godsdienst? Mijn lesopdracht: Enkel godsdienst of meerdere vakken? Mijn algemene didactiek: Leraar Klassenmanagement Leraarstijl 12

13 Grootte van mijn klassengroep: klein, middelgroot, groot? Leeftijd van mijn leerlingen: 1 e, 2 e, 3 e, 4 e graad? Niveau van de groep: ASO, BSO, BuSO, KSO, TSO? Leraar Leerling/ klasgroep Samenstelling van de groep: Sekse Ras Levensbeschouwing Leeftijd Studierichting Leraar Leerling/ klasgroep Ingesteldheid van de groep Volwassenheid Openheid Vertrouwen 13

14 Leraar Impulsen Leerling/ klasgroep Hoe verbind ik levensbeschouwelijke knooppunten, terreindoelen en uitdagende impulsen? Streef ik naar een narratieve en hermeneutischcommunicatieve aanpak? Is er variatie in de werkvormen? (//4 leerstijlen van Kolb: doener waarnemer nadenker toepasser) Is er een evenwicht tussen zelfstandig en coöperatief leren? Impulsen Bereik ik een evenwicht tussen frontale communicatie (didactisch exposé, onderwijsleergesprek, vraaggesprek) en interactieve communicatie (klasgesprek, stellingenspel, groepswerk, bordgesprek )? Leraar Leerling/ klasgroep 14

15 Leraar Impulsen en inhoud Leerling/ klasgroep Zijn mijn impulsen inhoudrijk en zetten ze mijn leerlingen aan tot levensbeschouwelijke bedachtzaamheid en communicatie? Verbinden mijn lesinhouden de drie basisdoelen (eigen levensbeschouwelijke identiteit van de leerlingen, de pluraliteit/actualiteit en de bijbels-christelijke traditie)? 4. Besluiten en oproepen Het samenspel van de 4 componenten van het TGI-model toont aan dat de uitdagingen voor de godsdienstleerkrachten tegenwoordig groot zijn. Maakt de samenwerking van godsdienstleerkrachten in hun vakgroep of regionaal team, zoals ganzen in hun formatie, hun draaglast niet kleiner en hun draagkracht niet groter? 15

16 4. Besluiten en oproepen De inhoud en methodiek van het huidig leerplan legt een enorme verantwoordelijkheid bij de persoon van de godsdienstleraar Wil je aandacht besteden aan je persoonlijke spiritualiteit om te vermijden dat je je na enkele jaren leeggezogen voelt? Kan je dit misschien gezamenlijk opnemen in de vakgroep of het regionale team? 4. Besluiten en oproepen De taken die op een vakgroep of regionaal team van godsdienstleraren afkomen, worden steeds uitgebreider en overstijgen meer en meer het eigen vak. Kan het participatief leiderschap ook toegepast worden in de vakgroepen en regionale teams door aan taakverdeling te doen o.b.v. passies/competenties? 16

17 4. Besluiten en oproepen Zoals in alle andere vakken wordt de vergaderagenda van de vakgroep of het regionaal team godsdienst vaak beheerst door items van praktische aard. Kunnen en willen vakgroepen en regionale teams af en toe tijd maken om samen na te denken en uit te wisselen over inhoudelijke en godsdienstdidactische items? 4. Besluiten en oproepen Zoals in alle andere vakken is de leerlijn van het eerste tot het zesde/zevende jaar ook in het vak godsdienst erg belangrijk. Wordt het jaarraster door de vakgroep of het regionaal team gebruikt om af en toe te checken of die leerlijn gerespecteerd wordt en om afspraken te maken over de gebruikte impulsen? 17

18 4. Besluiten en oproepen In alle vakken is de leerlingenevaluatie vanuit de leerplandoelen met een bewuste afweging van de cognitieve en affectief-dynamische evaluatie verplicht. Maakt de vakgroep of het regionaal team afspraken over het evalueren van vakkennis en levensbeschouwelijke vaardigheden? Is er proces- en productevaluatie/ gespreide evaluatie? 5. Afsluitende doordenker: Joh. 13,34-35 Ik geef jullie een nieuw gebod: heb elkaar lief. Zoals ik jullie heb liefgehad, zo moeten jullie elkaar liefhebben. Aan jullie liefde voor elkaar zal iedereen zien dat jullie mijn leerlingen zijn. 18