II SDM - FASE 0 INFORMATIEPLANNING
|
|
- Merel van den Velde
- 8 jaren geleden
- Aantal bezoeken:
Transcriptie
1 II SDM - FASE 0 INFORMATIEPLANNING II.1 Inleiding In het vorige hoofdstuk is reeds gesteld dat informatiesysteem worden gebouwd om gegevens te kunnen leveren die de informatiebehoeften van een organisatie dekken. Het bouwen van zulke bestuurlijke informatiesystemen is erg complex. Om uiteindelijk op tijd een goed systeem te kunnen opleveren is het gebruik aan te bevelen van een methode waarmee we het ontwikkelingsproces kunnen beheersen. Zoals eveneens reeds eerder gesteld, volgen we in deze cursus een in Nederland veel gebruikte procesbeheersings-methode van het waterval-type: System Development Methodology, versie II (SDM II). SDM II onderscheidt bij de bouw van een informatiesysteem de volgende ontwikkelingsfasen: ==> fase 0 informatieplanning fase 1 definitiestudie fase 2 basisontwerp fase 3 detailontwerp fase 4 realisatie fase 5 invoering fase 6 gebruik en beheer In dit hoofdstuk bespreken we de eerste SDM-fase fase 0 : Informatieplanning die bestaat uit een aantal activiteiten die als volgt samenhangen: opdracht uitgangspunten plan van aanpak verzamel gegevens over organisatie en analyseer situatie 0.3 selecteer interessegebieden en definieer taakstelling Informatieplanning 0.4 rapport situatieanalyse stel plan van aanpak bij 0.5 criteria toekomstige informatievoorziening 0.6 ontwikkel informatiearchitectuur 0.7 bepaal prioriteiten en verbanden bij de ontwikkeling v/d verschillende I.S-en 0.8 plan projecten 0.9 valideer informatieplanning 0.10 rapport informatieplanning IP blz. 1
2 Over de gebruikte schema-techniek in voorgaand activiteitenoverzicht: In voorgaand schema zijn de activiteiten uit fase 0 (genummerd 0.1 tot en met 0.10) weergegeven. Het schema geeft het verband tussen deze activiteiten aan. Zo moet eerst activiteit 0.1 gedaan worden; daarna kun je beginnen met activiteiten 0.2 en (welhaast gelijktijdig) 0.3. Vóórdat echter activiteit 0.3 kan worden afgesloten, moet je eerst activiteit 0.2 hebben afgesloten, zodat de resultaten van 0.2 nog in 0.3 verwerkt kunnen worden. Na dat afsluiten van 0.3 kun je met 0.4 beginnen. Activiteit 0.6 kan pas worden afgesloten als daarvoor 0.5 helemaal is uitgevoerd en de resultaten van 0.5 in 0.6 gebruikt konden worden. Enzovoort. In het schema zijn bepaalde activiteiten als volgt aangegeven: de aldus aangeduide activiteiten leveren een zogenaamd mijlpaalprodukt op; dat wil zeggen: een schriftelijk stuk dat geheel of gedeeltelijk deel zal uitmaken van de rapportage aan het einde van de betreffende fase en wordt besproken mèt en goedgekeurd door de opdrachtgever. In het schema zijn de mijlpaalprodukten vetgedrukt aangegeven. De mijlpaalprodukten dwingen je bepaalde zaken die relevant zijn in het ontwikkelingsproces, op te schrijven en te laten goed keuren; later kun je er dan desgewenst op terug vallen. Zoals reeds gezegd spelen ze een rol in de rapportages; de rapportage wordt voor een belangrijk deel samengesteld uit de reeds vervaardigde mijlpaalprodukten, zij het dat vaak alleen de hoofdpunten eruit in de rapportage zullen worden vermeld. Een rapport is in het schema aangegeven met eenzelfde symbool als een mijlpaalprodukt maar dan met een zwarte rand. Toelichting bij SDM-fase 0: In de beginfase van het ontwikkelen van informatiesystemen (pakweg: in de zestiger en zeventiger jaren) was men vooral gericht op de technische aspecten van de systeembouw. Op meerdere plaatsen binnen een organisatie stortte men zich op de bouw van beperkte informatiesystemen voor lokaal gebruik. Pas later realiseerde men zich dat de ontwikkelde systemen vaak functioneerden als geïsoleerde eilandjes binnen de totale organisatie. Bij het ontwikkelen van die aparte informatie-deelsysteem-eilandjes waren bijvoorbeeld verschillende ontwerpideeën, verschillende database-systemen, verschillende programmeertalen, verschillende naamsconventies e.d. gebruikt. Daardoor bleek later dat het vaak uiterst moeilijk, zoniet onmogelijk was om verbindingen tussen die informatieeilandjes tot stand te brengen. Pas toen realiseerde men zich, dat de ontwikkeling van informatiesystemen moet worden opgenomen in een totale bedrijfsplanning. Daarin zullen ook voor wat informatievoorziening betreft standaards moeten worden opgenomen en criteria en prioriteiten worden gedefinieerd. Men begon informatie(voorziening) te zien als een produktiefactor. Om deze inkadering van informatiesysteembouw binnen de bedrijfsplanning te garanderen, werd de onderhavige fase 0 in de tweede versie van SDM opgenomen (voorloper SDM I, verschenen in 1974, kende nog geen fase 0!). De gedachte achter de in het fase-0-overzichtsschema geschetste activiteiten is, dat we te maken hebben met een grote, complexe organisatie (bijvoorbeeld een gemeentelijke dienst of een bedrijf) waarbinnen veel gegevens omgaan die voor de organisatie van belang zijn. Automatisering van de gegevensvoorziening (informatievoorziening) met behulp van computers is dan een heel karwei; daarvoor zijn samenhangende plannen voor de korte en de lange termijn nodig. In deze eerste fase van SDM moet daarom allereerst de huidige, bestaande situatie gedetailleerd in kaart gebracht worden (situatieanalyse) waarna mogelijkheden en onmogelijkheden voor automatisering globaal kunnen worden aangegeven en keuzes worden gemaakt en vastgelegd (informatieplanning). Het belangrijkste doel van SDM-fase 0 is het verkrijgen van een soort bestemmingsplan, een vastleggen van hoofdlijnen, voor de toekomstige informatievoorziening van de organisatie. Vóórdat zoiets kan worden opgesteld, moet uiteraard (op hoofdlijnen) eerst inzicht zijn verkregen in de (toekomstige) samenhang van de organisatie. Fase 0 valt daarom globaal in twee hoofd-onderdelen uiteen: 1) situatieanalyse en 2) informatieplanning. Het produkt van beide hoofd-onderdelen is telkens een rapportage (blok met zwarte rand). Van die rapporten geven we hieronder globaal de inhoud weer. 1) Rapport situatieanalyse: De situatieanalyse moet uiteindelijk zicht geven op het probleemgebied: de doelstellingen die binnen de organisatie worden nagestreefd, de structuur van de organisatie (de onderdelen van de organisatie en hun onderlinge relatie), de middelenvoorziening, het functioneren van de organisatie. Uitgaande van het geldende beleid in de organisatie en de zienswijze van het management op het gewenste functioneren van de organisatie worden interessegebieden aangegeven waarvan de IP blz. 2
3 ontwikkeling en de verbetering van de informatievoorziening van bijzonder belang zijn voor de organisatie. 2) Rapport informatieplanning: Voor elk van de in het rapport situatieanalyse aangegeven interessegebieden worden adviezen opgesteld die richting geven aan het oplossen van knelpunten in de informatievoorziening. Er worden criteria vastgesteld voor de toekomstige informatievoorziening, dat wil zeggen: uitspraken, richtlijnen, normen omtrent te gebruiken ontwikkelmethoden, hard- en software, de gewenste effectiviteit, efficiency, duurzaamheid, integreerbaarheid (in de organisatie) en gebruiksvriendelijkheid. De informatiearchitectuur wordt ontworpen, dat wil zeggen dat de globale opbouw wordt aangegeven van het systeem dat nodig is om de geautomatiseerde informatievoorziening te verzorgen. Daarbij wordt ook de technische infrastructuur die nodig is, aangegeven (welke technische functies en hulpmiddelen). Meestal zijn er meer automatiseringsoplossingen mogelijk; dit wordt aangegeven. Voorkeuren voor bepaalde oplossingen uit de mogelijke oplossingen worden aangegeven. Daarmee samenhangend wordt een plan opgesteld voor het aanpakken van de (deel)projecten die nodig zijn om de gekozen automatiseringsoplossing te realiseren. II.2 Opsomming van de Informatieplanningsactiviteiten We geven hier 'voor het gemak' eerst nogeens de volledige opsomming van de verschillende activiteiten van SDM-fase 0; op de volgende pagina's gaan we die activiteten stuk voor stuk bespreken. situatieanalyse 0.1 Leg uitgangspunten vast en stel plan van aanpak op 0.2 Verzamel gegevens over organisatie en analyseer situatie 0.3 Selecteer interessegebieden en definieer taakstelling informatieplanning 0.4 rapporteer over situatieanalyse en stel plan van aanpak bij informatieplanning 0.5 Bepaal criteria toekomstige informatievoorziening 0.6 Ontwikkel informatie-architectuur 0.7 Bepaal prioriteiten en verbanden bij de ontwikkeling van de verschillende informatiesystemen 0.8 Maak projecten plan 0.9 Valideer informatieplanning 0.10 Stel Informatieplan op en rapporteer We geven hier al een overzicht van de diverse bijlagen bij dit hoofdstuk II over Informatieplanning: Voor gebruik vanaf oefenfase: IP-a) SADT (Structured Analysis and Design Technique) IP-b) de koffiekantine: een eerste kennismaking; IP-c) de koffiekantine: rapport Situatieanalyse; IP-d) de koffiekantine: rapport Informatieplanning; IP-e) factureringsafdeling: rapport Situatieanalyse; IP-f) de sportvereniging: rapport Situatieanalyse; IP-g) de sportvereniging: rapport Informatieplanning; Met betrekking tot de oefenopdracht 0 zèlf: IP-h) goede raad voor het maken van oefenopdracht 0 (van week 2); IP-i) oefenopdracht 0: het zakboekinformatiesysteem. Voor gebruik in projectfase: IP-j) checklist risico-analyse bij informatieplanningsproject IP-k) A-schema-techniek (uit ISAC) IP-l) Client/server-architectuur IP blz. 3
4 II.3 Informatieplanning stap voor stap Activiteit 0.1 Leg uitgangspunten vast en stel plan van aanpak op Nagegaan moet worden wat de bedoeling is van degene die de opdracht tot bouwen van een informatiesysteem geeft (uitgangspunten ). Verder moet voor deze fase (fase 0 ) worden aangegeven hoe de zaken zullen worden aangepakt. Dit betekent onder andere dat een keuze moet worden gemaakt voor het doorlopen van de activiteiten van fase 0 (zie activiteitenschema) en dat - omdat meestal in een team wordt gewerkt - moet worden vastgelegd wie welke activiteit zal uitvoeren en wanneer die klaar zal moeten zijn. In de praktijk zul je in deze SDM-fase-0 onderzoek moeten doen bij vele, zoniet alle geledingen van een organisatie. Daarom moet het plan van aanpak (als mijlpaalprodukt) liefst op een zo hoog mogelijk niveau binnen die organisatie besproken en goedgekeurd worden. Een formulering van de opdracht tot het uitvoeren van een informatieplanningsonderzoek zal in het algemeen als een soort voorwoord op het plan van aanpak worden gegeven. N.B. een practische hint: Om binnen de in deze cursus gestelde termijn het fase-0-rapport af te krijgen, is het van het grootste belang dat je dit planningsonderdeel 'stel plan van aanpak op' zeer serieus uitvoert. Dat wordt even wennen, omdat het als je geen of weinig ervaring met dit soort planning hebt, moeilijk is om in te schatten hoeveel tijd elke activiteit gaat kosten. Gebruik voor de oefenopdracht-fase de aanwijzingen/inschattingen zoals die bij die oefenopdracht staan aangegeven (zie bijlage IP.h). In de projectfase kun je dan gebruik maken van de in de oefenfase opgedane kennis. Het is vaak (en zeker in deze cursus) voldoende om het plan van aanpak in tabelvorm te presenteren, waarbij in die tabel het wat (= welke activiteit), het wie (= door welk teamlid), het wanneer (= op dag en uur of eventueel deadline) en het hoelang (hoeveel tijd verwacht je nodig te hebben). Vergeet niet om in deze tabel ook tijden voor gezamenlijk groepsoverleg op te nemen. Activiteit 0.2 Verzamel gegevens over organisatie en analyseer situatie Het zal duidelijk zijn dat je eerst moet weten hoe een organisatie in elkaar steekt vóór je van start kunt gaan met het ontwikkelen van een daar te gebruiken informatiesysteem. Het gaat er echter níet alleen om te weten hoe de organisatie nu functioneert, maar ook om te weten waar knelpunten zitten (vooral voor wat betreft de informatievoorziening) opdat die mogelijk bij de invoering van een nieuw informatiesysteem kunnen worden weggenomen. Activiteit 0.2 is op te splitsen in twee onderdelen. De in het eerste deel van deze activiteit verrzamelde gegevens heb je daarna in het tweede onderdeel (analyseer situatie) nodig om ze schematisch in kaart te kunnen brengen. Het resultaat van de daaropvolgende analyse kàn zijn, dat je ontdekt dat er hiaten zitten in de verkregen kennis en dat eerst nog aanvullende gegevens verzameld moeten worden. Een van de voordelen van het hier gebruiken van een schema-techniek is, dat dergelijke hiaten dan meestal snel duidelijk worden (bij gebruik van geschikte tools kunnen die hiaten zelfs via een computer worden opgespoord). Voor dat schematisch-in-kaart-brengen bestaan meerdere toepasbare technieken. Wij zullen bij onze voorbeelduitwerkingen de SADT-schematechniek gebruiken. In de projectfase van de cursus maken we kennis met nog enkele andere voor deze activiteit mogelijke schema-technieken. IP blz. 4
5 Onderdeel 0.2.a: verzamel gegevens Gegevens die je in het eerste deel van deze activiteit 0.2 moet verzamelen, zijn bijvoorbeeld antwoorden op de volgende vragen: - welke doelstellingen streeft de organisatie na? - welke afdelingen, onderdelen, processen heeft de organisatie? (N.B. de processen/activiteiten zijn daarbij het belangrijkst en niet zo de actuele verschijningsvormen, zoals - huidige - afdelingen.) - hoe is globaal de werkwijze van de organisatie, hoe functioneert deze globaal? - wat is de middelenvoorziening? Middelen zijn: goederen, grondstoffen, materialen, dingen, papieren met gegevens, gegevens uit (telefonische) gesprekken, etc.. welke goederen, dingen, materialen worden binnen de organisatie tussen afdelingen uitgewisseld?. welke gegevens worden er globaal binnen de organisatie tussen afdelingen uitgewisseld?. welke goederen en gegevens wisselt de organisatie met de buitenwereld uit? - wat is de structurele ontwikkeling binnen het probleemgebied, met andere woorden gezegd: welke ontwikkelingen, veranderingen zie je hier (of misschien elders) in de organisatie structureel optreden? Gebruik deze opsomming van vragen minimaal als een checklist bij het uitvoeren van je eigen activiteit 0.2. Op het einde van dit en volgende hoofdstukken geven we een aantal (samenvattingen van) rapporten zoals die in de praktijk tijdens de betreffende SDM-fase gemaakt zouden kunnen zijn. Een van die voorbeelden (alléén bij dit hoofdstuk) gaat over de 'situatieanalyse' en 'automatiseringsplanning' voor een nogal luxueuze koffiekantine. We verwachten dat elke cursist(e) zich gemakkelijk kan inleven in het reilen en zeilen van deze organisatie. Zie voor een beschrijving én het Situatieanalyse- en het Informatieplanningrapport de betreffende bijlage achteraan dit hoofdstuk. In dat voorbeeld gaat het niet om een eventueel te bouwen informatiesysteem maar om een mogelijke automatisering van een onderdeel van een kantineproces: de koffiekantine. Wij hebben daarbij opdracht gekregen voor een gedeelte van een kantine-organisatie een "informatieplanning" uit te voeren, met name voor het gedeelte dat de koffievoorziening verzorgt: de koffiekantine. Voor de gegevens die in activiteit 0.2 over dit onderdeel van de kantine-organisatie verzameld worden, verwijzen we naar de uitwerking in het voorbeeldrapport. Daar kun je terugvinden, dat we ook voor dit geval antwoorden gezocht hebben bij de vragen uit de aandachtspuntenlijst over doelstellingen en onderdelen van de organisatie; over het globaal functioneren; over de middelenvoorziening: over goederen- en gegevensstromen binnen de organisatie en met de buitenwereld en tot slot over de structurele ontwikkeling binnen het probleemgebied. Onderdeel 0.2.b: Analyseer situatie Bij het tweede onderdeel van deze activiteit 0.2 moeten we door analyse greep proberen te krijgen op de situatie en helder zien te krijgen hoe de organisatie nu precies in elkaar zit en functioneert en wat de mogelijke problemen zijn Onze analyse zal straks een belangrijke rol spelen als automatisering daadwerkelijk ter hand wordt genomen. De analyse moet daarom leiden tot een actuele situatiebeschrijving, die ook in de volgende fasen van ontwerp en bouw van het geautomatiseerde systeem geraadpleegd en gebruikt kan worden. Tijdens de uitvoering van de activiteiten in de verschillende fasen van het SDM-model zijn geregeld verschillende technieken nodig, die ons helpen bij het maken van analyses, het opstellen van een ontwerp of het uitvoeren van andere taken die in de betreffende SDM-fase thuishoren. In dit eerste onderdeel van het project hebben we specifiek een techniek nodig die het ons mogelijk maakt te beschrijven wat de bestaande situatie is die "geautomatiseerd" moet worden en deze te analyseren. Wij zullen uitgaan van de basisgedachte dat wat we in de bestaande situatie willen beschrijven een systeem is; dat wil zeggen een uit onderdelen bestaand geheel. Stilzwijgend wordt er daarbij vanuit gegaan dat binnen het systeem en zijn onderdelen iets "gebeurt". Met andere woorden: het systeem is een proces en ook de onderdelen van het systeem zijn processen. Bij de beschrijving van het bestaande systeem is het van belang de onderdelen van het systeem en hun onderlinge samenhang aan te geven. Wij maken voor deze beschrijving gebruik van SADT-diagrammen. Je vindt die diagrammen beschreven in bijlage IP-a bij dit hoofdstuk. De in het eerste deel van activiteit 0.2 verzamelde gegevens (en vooral: gegevensstromen) worden nu binnen het organisatiesysteem met behulp van SADT- diagrammen inzichtelijk gemaakt. Voor de rest verwijzen we weer naar de voorbeeldrapporten in de bijlagen op het einde van dit hoofdstuk. IP blz. 5
6 Een enorm voordeel van zo'n SADT-diagram is, dat in één klap de samenhang tussen de verschillende onderdelen van het beschreven systeem duidelijk is. Bovendien dwingt deze vorm van beschrijving ons om nog eens kritisch te bezien of we wel alle gegevens over de organisatie op de juiste wijze op een rijtje hebben. Zo zou je je bij het bekijken van het SADT-diagram van het koffie-kantine-systeem af kunnen vragen of bij het serveren geen serveerrecept een rol speelt. Bij navragen blijkt dan dat dat niet het geval is omdat de koffie steeds op dezelfde manier, rechttoe-rechtaan geserveerd wordt (geen capucino dus; vreemd, in zo'n luxe koffiekantine). Aan de hand van zo'n diagram kun je ook nog eens nagaan of je nog iets mist in de beschrijving van de bestaande organisatie. Bij het koffie-kantine-diagram valt bijvoorbeeld op dat nergens sprake is van betaling voor de koffie; het kan zijn dat dit per abuis vergeten is. In dit geval gaat het echter om een bedrijfskantine waar gratis koffie verstrekt wordt. Nadat de bestaande situatie met behulp van zo'n SADT-diagram duidelijk beschreven is, kunnen we ook de probleemstelling helder en duidelijk weergeven. Daarbij moeten we ons bedenken dat het in dit stadium gaat om het weergeven van een globale probleemstelling. Voor de formulering van de probleemstelling verwijzen we weer naar verderop in de bijlagen gegeven voorbeeldrapporten. Activiteit 0.3 Selecteer interessegebieden en definieer taakstelling informatieplanning Bij deze activiteit gaat het er om de probleemstelling te evalueren tegen de achtergrond van de beschreven situatie. Daarbij moet aan worden gegeven waarop de aandacht zich vooral zal moeten richten (de zogenaamde interessegebieden). Uitgangspunten bij de evaluatie van de probleemstelling en de selectie van interessegebieden zijn: - het geldende beleid binnen de organisatie en - de zienswijze van het management op het gewenste functioneren van de organisatie. Het is bij deze evaluatie van veel belang om alert te zijn op veranderingen ten opzichte van de huidige situatie, die wenselijk c.q. noodzakelijk zijn om de probleemstelling van een goede oplossing te voorzien. Door de inzet van nieuwe technologische mogelijkheden is het weliswaar vaak mogelijk een organisatie anders op te zetten, waardoor ze bijvoorbeeld efficiënter kan werken en/of kwalitatief betere producten kan leveren. Veranderingen in de werkwijze van de organisatie zijn echter niet zomaar aangebracht en het management kan ze uit financiële, organisatorische en/of sociale redenen als ongewenst of onuitvoerbaar zien. Ook hebben voorgestelde veranderingen vaak consequenties die buiten het eigenlijke probleemgebied liggen. Kortom, iedereen moet zich rekenschap geven van de mogelijke consequenties die de oplossing van de probleemstelling kan hebben. Wederom verwijzen we voor een uitwerking naar het verderop gegeven voorbeeldrapport. Activiteit 0.4 Rapporteer over situatieanalyse en stel plan van aanpak bij Deze activiteit sluit het eerste deel van fase 0 af. Het is de bedoeling dat rapport wordt opgemaakt van wat er in de eerdere activiteiten aan bevindingen waren. Het rapport situatieanalyse presenteert algemene conclusies over wat nodig is. Op grond van deze bevindingen moet een duidelijke taakstelling voor het tweede deel van de activiteiten in fase 0 worden gemaakt die eerst door de opdrachtgever (het management van de organisatie) moet worden goedgekeurd alvorens verder gegaan wordt. De taakstelling geeft de doelstelling, de richting en de uitgangspunten voor het tweede deel, het adviesdeel, van fase 0. De taakstelling wordt als onderdeel van het rapport situatieanalyse aan de opdrachtgever ter goedkeuring voorgelegd. Indien nodig zal het oorspronkelijke plan van aanpak hier dus bijgesteld moeten worden. Zie voor een uitwerking de in de bijlagen gegeven voorbeeldrapporten. IP blz. 6
7 Activiteit 0.5 Bepaal criteria toekomstige informatievoorziening De situatieanalyse heeft een of meer interessegebieden (probleemgebieden waarop de aandacht zich speciaal zal richten tijdens het ontwerpen van het informatiesysteem) opgeleverd. Wij kijken nu naar de eisen (criteria) waaraan de informatievoorziening binnen die interessegebieden zowel op korte alsook op lange termijn zal moeten voldoen. Er zijn hierbij meer zaken onder de zon! De informatievoorziening vereist vaak technische hulpmiddelen die door meerdere personen of afdelingen worden gebruikt. Het is zaak dit gemeenschappelijke gebruik zoveel mogelijk te coördineren en op elkaar af te stemmen. Ook zal in het informatieplan duidelijk moeten staan op welke wijze men de organisatie van de informatievoorziening wil inrichten, welke functies men daarbij wenst te onderkennen en hoe men deze functies wenst te bezetten (werving, selectie, interne opleidingen). Op het gebied van de informatievoorziening moeten daarom op de volgende deelgebieden criteria en beleidsuitgangspunten worden geformuleerd: a) systeemontwikkeling b) technische infrastuctuur c) organisatie van de informatiefunctie ad a) criteria op het gebied van de systeemontwikkeling zijn o.a.: - selectievoorwaarden voor te ontwikkelen systemen; daarbij horen: kosten/baten-verhouding, (maximale) duur en grootte van projecten, duurzaamheid, gebruiksvriendelijkheid, effectiviteit, efficiëntie e.d.; - de methodiek van systeemontwikkeling (b.v. SDM) en te gebruiken technieken, tools e.d.; - het wel/niet gebruiken van gemeenschappelijke gegevens; - het gebruik van programmeertalen, 4-de generatie-talen, applicatie-generatoren e.d. ad b) criteria op het gebied van de technische infrastuctuur zijn o.a.: - standaards voor hard- en software; - middelen en prioriteiten bij toewijzing; ad c) criteria op het gebied van de organisatie van de informatiefunctie zijn o.a.: - taken/verantwoordelijkheden van computercentrum, ontwikkelafdeling, systeembeheer, gegevensbeheer e.d.; - aandacht voor loopbaanbegeleiding, opleiding e.d.. Activiteit 0.6 Ontwikkel informatie-architectuur Het doel van deze activiteit is om binnen de geselecteerde interessegebieden de verschillende (toekomstige) informatiesystemen met hun onderlinge samenhang en grenzen te identificeren. De informatie-architectuur is de globale beschrijving van de gewenste informatiesystemen, ingebed in de organisatorische bedrijfsprocessen en de relaties daartussen. Het centrale probleem is: hoe moet de totale informatievoorziening in deelsystemen opgesplitst worden. Men ontwikkelt niet één monolitisch, centraal totaalsysteem (dat zal meestal te ingewikkeld worden). Uit een totaalvisie worden decentrale deelsystemen - op elkaar afgestemd - ontwikkeld. Doel is ook om aan te geven in welke volgorde en met welke prioriteit het systeem verbeterd en ontwikkeld zal worden. De informatie-architectuur bevat zowel processen die in de huidige informatievoorziening al voorkwamen, als ook nieuwe die voor de gewenste informatievoorziening nodig zijn. Van deze processen wordt de onderlinge relatie en de organisatie aangegeven. Wat is de relatie tussen de processen? Worden de processen decentraal gerealiseerd of centraal? Dit zijn vragen waarop de informatie-architectuur antwoord moet geven. Vaak blijken er meerdere mogelijkheden voor de (toekomstige) informatie-architectuur te bestaan. Op grond van duidelijk geformuleerde overwegingen, moet daaruit een keus worden gemaakt. Het vaststellen van de uiteindelijke informatie-architectuur moet daarom in nauw overleg met het management van de organisatie gebeuren. N.B. De door ons in voorbeeldrapporten reeds eerder toegepaste SADT-schema-techniek kan voor dit onderdeel weer goed gebruikt worden. Mocht dat bij activiteit 0.2 nog niet zijn gebeurd, dan moet je nu beslist ook duidelijk aangeven welke geautomatiseerde gegevensverzamelingen er reeds bestaan en hoe gemeenschappelijk-toegankelijke gegevens opgeslagen en gebruikt kunnen worden. Voor deze activiteit moeten we daarom een aangapaste SADT-schema-techniek gebruiken, waarbij in die SADT-schema's een (of meer) daarin plaatsbare gegevensbank(en) geplaatst kunnen worden en aangegeven wordt door welke bedrijfsprocessen die gegevens gebruikt en/of geleverd worden. Weer verwijzen we voor een uitwerking naar de verderop gegeven voorbeeldrapporten. IP blz. 7
8 Activiteit 0.7 Bepaal prioriteiten en verbanden bij de ontwikkeling van de verschillende informatiesystemen Criteria voor het vaststellen van deze prioriteiten zijn o.a.: - de verwachte voordelen per systeem (gebaseerd op een kosten/baten-analyse); - de kans op succes bij realisatie (gebaseerd op bijvoorbeeld een risico-analyse); - de behoefte aan het nieuwe systeem; - de relatie tussen het betreffende systeem en het totaal van alle (geplande) informatiesystemen. Een nevenresultaat van de met behulp van deze criteria uitgevoerde overwegingen kan bijvoorbeeld de conclusie zijn, dat de technische infrastructuur uitgebreid moet worden of dat eerst de benodigde expertise verworven moet worden (via opleiding, scholing en/of aantrekken van nieuw personeel). Pas in de projectfase van de B3-cursus zullen we technieken voor risico-analyse en kostenbegroting bespreken. Activiteit 0.8 Maak projectenplan Bij deze activiteit moeten we in de praktijk zowel de bestaande als de nog te ontwikkelen informatiesystemen van de organisatie beschouwen. Niet alleen het ontwikkelen van nieuwe systemen, maar ook het onderhoud (aanpassen) van bestaande systemen behoort gepland te worden. Daarbij moet rekening gehouden worden met de beschikbare middelen zoals budget en (mens)capaciteit. Stel voor ieder mogelijk project de globale fasering vast en geef indicaties voor tijd, kosten/baten en de vereiste deskundigheid. Gebruik voor het over-all -plaatje van de globale fasering uiteraard de resultaten van activiteit 0.7. Activiteit 0.9 Valideer informatieplanning Tijdens deze activiteit worden de resultaten van de activiteiten 0.5 t/m 0.8 teruggekoppeld naar de opdrachtgever om te horen wat die er van vindt. De opdrachtgever zal moeten aangeven of hij/zij het met de gestelde eisen en criteria voor de informatievoorziening eens is en of de lijst van eisen en criteria compleet is. Verder zal de opdrachtgever een fiat (of meerdere voorkeuren) moeten uitspreken voor de gekozen informatiearchitectuur met bijbehorende technische infrastructuren en de personele en organieke structuren (aan elk van deze aspecten hangt natuurlijk een prijskaartje). Validatie is alleen mogelijk als er inderdaad een afzonderlijke opdrachtgeefster/-gever is; als de ontwikkelaar(ster) zijn of haar eigen opdrachtgever/-geefster is (wat bij de ontwikkeling van kleinere systemen nog wel eens zal gebeuren), is validatie formeel natuurlijk overbodig; wèl kan het goed zijn om dan zèlf nog eens heel critisch alle genomen stappen na te lopen. Activiteit 0.10 Stel informatieplan op en rapporteer Stel uit alle ingrediënten die in de vorige activiteiten (0.5 t/m 0.9) beschikbaar zijn gekomen, een rapport samen dat de hoofdzaken bevat. Het informatieplan zet zo de koers uit voor de ontwikkeling van de technische infrastructuur en de informatiesystemen, de te gebruiken methodologiën, gereedschappen en technieken, de beheersing van het ontwikkel- en onderhoudsproces en de gewenste organisatie van de informatieverwerking. Daarnaast wordt over het verloop van het in deze SDM-fase uitgevoerde onderzoek gerapporteerd (een soort evaluatie dus), zodat opgedane lessen en ervaringen bewaard blijven. Een vergelijking van de geplande en de werkelijk gebruikte - en geregistreerde tijdsbesteding - hoort hier beslist bij. IP blz. 8
III SDM - FASE 1 DEFINITIESTUDIE
III SDM - FASE 1 DEFINITIESTUDIE III.1 Inleiding Zoals reeds besproken onderkent het in Nederland veel gebruikte SDM II (System Development Methodology, versie II), een methode om bij de bouw van informatiesystemen
Nadere informatieIV SDM - FASE 2 BASISONTWERP
IV SDM - FASE 2 BASISONTWERP IV.1 Inleiding Zoals reeds besproken onderkent het in Nederland veel gebruikte SDM II (System Development Methodology, versie II), bij de bouw van informatiesystemen de volgende
Nadere informatieBijlage IP - h) goede raad voor het maken van Oefenopdracht 0 (van week 2)
Bijlage IP - h) goede raad voor het maken van Oefenopdracht 0 (van week 2) Voor de activiteiten in deze week gelden dezelfde opmerkingen als in de 'Inleiding' van dit collegedictaat voor week 1 gemaakt
Nadere informatieSDM II - System Development Methodology II. Een introductie. Algemene informatie voor medewerkers van SYSQA B.V.
SDM II - System Development Methodology II Een introductie Algemene informatie voor medewerkers van SYSQA B.V. Organisatie SYSQA B.V. Pagina 2 van 12 Inhoudsopgave 1 INLEIDING... 3 1.1 ALGEMEEN... 3 1.2
Nadere informatieBijlagen B bij hoofdstuk II over Informatieplanning:
B: Systematisch bouwen van informatiesystemen SDM-fase : Informatieplanning Bijlagen B Bijlagen B bij hoofdstuk II over Informatieplanning: Bijlage IP - j) Checklist risico-analyse bij informatieplanningsproject
Nadere informatieChecklist basisontwerp SDM II
Organisatie SYSQA B.V. Pagina 1 van 5 Checklist basisontwerp SDM II Documentatie. Zijn de uitgangspunten voor het basisontwerp Is een plan van aanpak Zijn er wijzigingen op het Software Quality Assurance
Nadere informatieFunctioneel ontwerp. Een introductie. Algemene informative voor medewerkers van SYSQA B.V. Almere
Functioneel ontwerp Een introductie Algemene informative voor medewerkers van SYSQA B.V. Almere Organisatie SYSQA B.V. Pagina 2 van 9 Inhoudsopgave 1 Inleiding... 3 1.1 Algemeen... 3 2 Inleiding... 4 2.1
Nadere informatiePraktijkinstructie Oriëntatie op de informatie-analyse 4 (CIN08.4/CREBO:50131)
instructie Oriëntatie op de informatie-analyse 4 (CIN08.4/CREBO:50131) pi.cin08.4.v2 ECABO, 1 september 2003 Alle rechten voorbehouden. Niets uit deze uitgave mag worden vermenigvuldigd, overgenomen, opgeslagen
Nadere informatieSystem Development Methodology (SDM II)
System Development Methodology (SDM II) System Development Methodology (SDM), ofwel Systeem Ontwikkelings Methodologie (Methodiek) is een faseringsmethode. Het wordt voornamelijk gebruikt bij projecten
Nadere informatie14-9-2015. Je kunt de presentatie na afloop van elke les downloaden. Ga naar : www.gelsing.info Kies voor de map Systeemontwikkeling
Les 1 Docent: Marcel Gelsing Je kunt de presentatie na afloop van elke les downloaden. Ga naar : www.gelsing.info Kies voor de map Systeemontwikkeling Je kunt hier (optioneel) ook een gratis tool downloaden
Nadere informatieAuteurs: Marijke Hoftijzer en Piet Korte isbn: 978-90-01-82345-0
Projectplanning (extra bij paragraaf 3.1 Imagodoelstellingen) Naast je normale dagelijkse bezigheden kun je ook te maken krijgen met de organisatie van eenmalige zaken. Soms zijn deze heel overzichtelijk
Nadere informatieWat is het doel van een convenant?
Met dit stappenplan en deze checklist legt u de basis voor een samenwerkingsovereenkomst tussen alle samenwerkingspartners in uw regio. Wat is het doel van een convenant? Een convenant is een overeenkomst
Nadere informatieDe SYSQA dienst auditing. Een introductie. Algemene informatie voor medewerkers van SYSQA B.V.
De SYSQA dienst auditing Een introductie Algemene informatie voor medewerkers van SYSQA B.V. Organisatie SYSQA B.V. Pagina 2 van 8 Inhoudsopgave 1 INLEIDING... 3 1.1 ALGEMEEN... 3 1.2 VERSIEBEHEER... 3
Nadere informatieOlde Bijvank Advies Organisatieontwikkeling & Managementcontrol. Datum: dd-mm-jj
BUSINESS CASE: Versie Naam opdrachtgever Naam opsteller Datum: dd-mm-jj Voor akkoord: Datum: LET OP: De bedragen in deze business case zijn schattingen op grond van de nu beschikbare kennis en feiten.
Nadere informatieKwaliteitssysteem datamanagement. Meetbaar Beter
Kwaliteitssysteem datamanagement Meetbaar Beter Datum: 20 juli 2017 Versie : 0.10 Kwaliteitssysteem Meetbaar Beter versie 0.10.docx Pagina 1 van 8 Voorwoord Het aantal centra dat is aangesloten bij Meetbaar
Nadere informatieMedewerker administratieve processen en systemen
processen en systemen Doel Voorbereiden, analyseren, ontwerpen, ontwikkelen, beheren en evalueren van procedures en inrichting van het administratieve proces en interne controles, rekening houdend met
Nadere informatieBijlagen A bij hoofdstuk II over Informatieplanning:
Bijlagen A bij hoofdstuk II over Informatieplanning: Bijlage IP - a) SADT (Structured Analysis and Design Technique) In de SDM-fase 0 moet bij het uitvoeren van de situatieanalyse een bestaand systeem
Nadere informatieStappenplan en checklist convenant / samenwerkingovereenkomst
Stappenplan en checklist convenant / samenwerkingovereenkomst Met dit stappenplan en deze checklist legt u de basis voor een samenwerkingsovereenkomst tussen alle samenwerkingspartners in uw regio. Wat
Nadere informatieKwaliteitssysteem datamanagement. Meetbaar Beter
Kwaliteitssysteem datamanagement Meetbaar Beter Datum: 22 maart 2016 Versie : 0.8 Kwaliteitssysteem Meetbaar Beter versie 0.8 Pagina 1 van 8 Voorwoord Het aantal centra dat is aangesloten bij Meetbaar
Nadere informatieCompetenties Luuk van Paridon. Analyseren
Competenties Luuk van Paridon Overzicht waar ik nu sta: Afbeelding 1: Spinnenweb competenties De groene lijn geeft aan welke competenties ik tot nu toe behaald heb (zie Afbeelding 1). De competenties die
Nadere informatieAfbeelding: TriamFloat Effectmetingsmodel
Het meten van het effect van leren en ontwikkelen is een belangrijk thema bij onze klanten. Organisaties willen de toegevoegde waarde van leren weten en verwachten een professionele aanpak van de afdeling
Nadere informatieEnergiemanagementprogramma HEVO B.V.
Energiemanagementprogramma HEVO B.V. Opdrachtgever HEVO B.V. Project CO2 prestatieladder Datum 7 december 2010 Referentie 1000110-0154.3.0 Auteur mevrouw ir. C.D. Koolen Niets uit deze uitgave mag zonder
Nadere informatie1. Analyse, beeldvorming en planning
1. Analyse, beeldvorming en planning 1. Analyse en beeldvorming Een Internet Project Plan start met het verzamelen van zo veel mogelijk informatie. Deze informatie heb je nodig om volgende onderdelen van
Nadere informatieInformatiemanager. Doel. Context
Informatiemanager Doel Ontwikkelen, in stand houden, evalueren, aanpassen en regisseren van het informatiemanagement, de digitale informatievoorziening en de ICT-facilitering van de instelling en/of de
Nadere informatieSVHT-IT. Mission statement
SVHT-IT Mission statement Wij leveren oplossingen en diensten aan het MKB op het gebied van ICT, waarbij service, flexibiliteit en een persoonlijke relatie met de klant voorop staan SVHT-IT is een onderneming
Nadere informatieWaarom een samenvatting maken?
Waarom een samenvatting maken? Er zijn verschillende manieren om actief bezig te zijn met de leerstof. Het maken van huiswerk is een begin. De leerstof is al eens doorgenomen; de stof is gelezen en opdrachten
Nadere informatie1. Voorbereiden. Horizontaal doorlopende leerlijn. Verticaal doorlopende leerlijn. 3. Uitvoeren
Verticaal doorlopende leerlijn Beleidscyclus Om de doorlopende leerlijn een stevige basis te bieden, is het van belang dat het een fundamentele plek krijgt in het beleidsplan. Tevens is het belangrijk
Nadere informatieConcretere eisen om te (kunnen) voldoen aan relevante wet- en regelgeving zijn specifiek benoemd
>>> Overgang Maatstaf 2016 Onderstaand overzicht bevat de selectie van de geheel nieuwe eisen uit de Maatstaf 2016 en de eisen waarbij extra of andere accenten zijn gelegd, inclusief een korte toelichting.
Nadere informatieOverzicht van taken en competenties. Demandmanager-rol
Overzicht van taken en competenties Demandmanager-rol Inhoudsopgave 1 Taakomschrijving... 2 1.1 AA-1 Goedkeuren/beoordelen opdracht, verzoek, e.d.... 2 1.2 AA-7 Evalueren opdracht... 2 1.3 CA-1 Onderhouden
Nadere informatie1. Documenten en informatie beheren
Het Managementsysteem Onderwijs (MMS-O) is een intranetapplicatie waarmee het mogelijk is om op een gebruiksvriendelijke wijze een managementinformatiesysteem voor een of meerdere scholen op te zetten.
Nadere informatieDE MMO. De Lean verbetertool voor procesoptimalisatie door (verpleeg)teams. zorgadviseurs
DE MMO De Lean verbetertool voor procesoptimalisatie door (verpleeg)teams zorgadviseurs pak nieuwe kaart Is dit wenselijk? ACTIVITEIT Is dit wenselijk? pak nieuwe kaart onnodige handeling z.o.z. CONTINU
Nadere informatiePersoonlijk Ontwikkelings Plan (POP)
Hoofdstuk 18 Extra informatie Persoonlijk Ontwikkelings Plan (POP) Het Persoonlijk Ontwikkelings Plan (POP) is bedoeld om een medewerker persoonlijk in de gelegenheid te stellen in eigen woorden te vertellen
Nadere informatiePATIËNTENPARTICIPATIE OP DE INTENSIVE CARE VAN TERGOOIZIEKENHUIZEN
PATIËNTENPARTICIPATIE OP DE INTENSIVE CARE VAN TERGOOIZIEKENHUIZEN Projectgroep Patiëntenparticipatie September 2011 Patiëntenparticipatie op de Intensive Care van Tergooiziekenhuizen Steeds meer leeft
Nadere informatiePROJECTRISICO S EENVOUDIG IN KAART De Project Risico Meter als hulpmiddel
Trefwoorden: projectmanagement, risicomanagement, risico-identificatie PROJECTRISICO S EENVOUDIG IN KAART De Project Risico Meter als hulpmiddel Samenvatting In elke organisatie wordt gewerkt aan projecten.
Nadere informatie<<Naam document>> <<Organisatie>>
SYSQA B.V. Almere Datum : Status : Opgesteld door : Organisatie SYSQA B.V. Pagina 2 van 10 Inhoudsopgave 1 Managementsamenvatting...3 2 Opdracht...4
Nadere informatieInformatie analyse. Een introductie. Algemene informatie voor medewerkers van SYSQA B.V.
Informatie analyse Een introductie Algemene informatie voor medewerkers van SYSQA B.V. Organisatie SYSQA B.V. Pagina 2 van 12 Inhoudsopgave 1 Informatie-analyse... 3 1.1 INFORMATIE ANALYSE ALS ONDERDEEL
Nadere informatieSTAPPENPLAN BIJ HET MODEL STUURYSTEEM DECUBITUS (PROJECT DECUBITUSZORG IN DE DAGELIJKSE PRAKTIJK; DOOR STUREN STEEDS BETER)
STAPPENPLAN BIJ HET MODEL STUURYSTEEM DECUBITUS (PROJECT DECUBITUSZORG IN DE DAGELIJKSE PRAKTIJK; DOOR STUREN STEEDS BETER) Juni 2004 INLEIDING Voor u ligt een stappenplan dat gebaseerd is op de CBO-richtlijn
Nadere informatieFoto: halfpoint. 123rf.com. methodisch werken
1 Foto: halfpoint. 123rf.com methodisch werken Methodisch werken 1 Als zorgprofessional doe je nooit zomaar iets. Je werkt volgens bepaalde methodes en procedures. In dit hoofdstuk leer je wat methodisch
Nadere informatieMedewerker mobiliteit
Medewerker mobiliteit Doel (Mede)ontwikkelen van mobiliteitsbeleid, uitvoeren van mobiliteitstrajecten en geven van individueel loopbaanadvies, uitgaande van het mobiliteits-/ personeelsbeleid op instellings-
Nadere informatieStappenplan nieuwe Dorpsschool
Stappenplan nieuwe Dorpsschool 10 juni 2014 1 Inleiding Het college van burgemeester en wethouders heeft op 10 juni 2014 dit stappenplan vastgesteld waarin op hoofdlijnen is weergegeven op welke wijze
Nadere informatieBeveiligingsaspecten van webapplicatie ontwikkeling met PHP
RADBOUD UNIVERSITEIT NIJMEGEN Beveiligingsaspecten van webapplicatie ontwikkeling met PHP Versie 1.0 Wouter van Kuipers 7 7 2008 1 Inhoud 1 Inhoud... 2 2 Inleiding... 2 3 Probleemgebied... 3 3.1 Doelstelling...
Nadere informatieWerkveld Datum Instemming/Advies GMR Vastgesteld R v T
Werkveld Datum Instemming/Advies GMR Vastgesteld R v T Organisatie Januari 2012 nvt 18 Januari 2012 Zelfevaluatie Raad van Toezicht Organisatie/Zelfevaluatie Inhoudsopgave 1. PROCEDURE ZELFEVALUATIE RAAD
Nadere informatieProjectmatig betekent: op de wijze van een project. Je moet dus eerst weten wat een project is. Een eenvoudige definitie van project is:
Projectmatig werken Inhoudsopgave Projectmatig werken vs. niet-projectmatig werken... 1 Projectmatig werken... 1 Niet projectmatig werken... 2 Waarom projectmatig werken?... 2 Hoe herken je wanneer projectmatig
Nadere informatieZelfevaluatie Raad van Toezicht RvT
werkveld datum Instemming/advies GMR Vaststelling RvT Vastgesteld CvB Organisatie 28-11-2012 n.v.t. 28-11-2012 n.v.t. Zelfevaluatie Raad van Toezicht RvT Inhoudsopgave 1. Procedure zelfevaluatie Raad van
Nadere informatiePorfolio. Politie Vormingscentrum
Porfolio 1. Inleiding 2. Wat is een portfolio? Hoe gebruik je het portfolio Reflectieverslagen Persoonlijke leerdoelen formuleren Werkwijze en denkmodel om opgaven/problemen op te lossen 1. INLEIDING Ligt
Nadere informatieDe strategische keuzes die moeten gemaakt worden zijn als volgt: Interne controle of zelfcontrole/sociale controle
1 Hoofdstuk 1 1.1 Dirigeren en coördineren p43 1.1.1 Dirigeren Dirigeren is een synoniem voor delegeren. Dirigeren houdt in dat bepaalde bevoegdheden overgedragen worden naar een persoon met een lagere
Nadere informatieProject Management. Hfst 1: Het project:
Project Management Hfst 1: Het project: 1.1: Soorten werkzaamheden: We kennen 3 soorten werkzaamheden: Improvisatie: een plotselinge reactie op een niet verwachte gebeurtenis. Hiervoor zijn geen richtlijnen.
Nadere informatiePersoonlijk Actieplan (PAP)
B 1.4 Persoonlijk Actieplan (PAP) Stagiair(e) Opleiding Bedrijf Praktijkopleider Stagedocent Nick Albregtse Interactief Vormgeven (IV) Kees Internetbureau Michiel Snijder Jan Verduijn Datum 26 09 2013
Nadere informatieAdministrateur. Context. Doel. Rapporteert aan/ontvangt hiërarchische richtlijnen van: Directeur dienst Afdelingshoofd
Administrateur Doel Realiseren van beheersmatige, adviserende en managementondersteunende administratieve werkzaamheden ten behoeve van de instelling, dan wel onderdelen daarvan, binnen vastgestelde procedures
Nadere informatiePlan van aanpak. Namen Studenten: Tim Smit Bhanu Sharma Ryan Pool Paulo Bruns Denzel Seca
Plan van aanpak Namen Studenten: Tim Smit 500630016 Bhanu Sharma 500709428 Ryan Pool 500713831 Paulo Bruns 500716331 Denzel Seca 500672845 Klas: MMT1F Team: 2 Minor: Marketing Tomorrow Vak: Online Marketing
Nadere informatieCONTRACTMANAGEMENT Plan van aanpak
CONTRACTMANAGEMENT Plan van aanpak Mei 2004 Afdeling ABJ 1 INHOUDSOPGAVE 1. Inleiding 3 2. Probleemstelling 3 2.1. Huidige situatie 2.2. Probleemstelling 3. Doelstelling 4 3.1. Hoofddoelstelling 3.2. Uitwerking
Nadere informatieEen project, weet waar je aan begint!
Een project, White paper Projectmanagement Auteur: Natascha Leeuwenkuijl Januari 2013 Bedrijfskunde www.avansplus.nl Een project, Je hebt t vast ooit meegemaakt, dat je op een gegeven moment in een project
Nadere informatieDatum: 31 augustus 2011
ICT assessment Methodiek: ITEM-C ICT assessment Ontwikkeld door: ITEM-C advies en interim management Auteur: H.W. Gooskens Datum: 31 augustus 2011 Copyright: ITEM-C advies en interim management Niets uit
Nadere informatieB3: Systematisch bouwen van eenvoudige informatiesystemen SDM-fase 4: Realisatie
VI SDM - FASE 4 REALISATIE VI.1 Inleiding Zoals reeds besproken onderkent de in Nederland veel gebruikte procesbeheersingsmethode SDM II (System Development Methodology, versie II) bij de bouw van informatiesystemen
Nadere informatieWerkdocument Montessori voor een nieuwe tijd
Werkdocument Montessori voor een nieuwe tijd 1 oktober 2013 (revisie) Versie 2.3 1e Amstelveense Montessorischool Michelina Hoogeveen, Irene Simonis, Frank Versloot Inhoudsopgave Inleiding, doelen en uitgangspunten
Nadere informatiePlanning & Control. Inleiding. Inhoudsopgave
Planning & Control Inleiding Planning & Control is de Engelse benaming voor coördinatie en afstemming. Het is gericht op interne plannings- en besturingsactiviteiten. Een heldere Planning & Control functie
Nadere informatieHandleiding bij het maken van een profielwerkstuk. april 2012
Handleiding bij het maken van een profielwerkstuk april 2012 Inhoudsopgave 1. Inleiding 2. De tijdlijn 3. De verschillende fasen 4. Onderwerp zoeken 5. Informatie zoeken 6. Nog 10 tips 7. De beoordeling
Nadere informatieVERGADEREN VOOR DUMMIES
VERGADEREN VOOR DUMMIES DE AGENDA VASTSTELLEN Er zijn verschillende soorten agendapunten: Open Bij open agendapunten zijn er nog geen plannen gemaakt, er is nog geen concreet voorstel. De discussie is
Nadere informatieAan: de gemeenteraad Vergadering: 17-02-2014
Aan: de gemeenteraad Vergadering: 17-02-2014 Onderwerp: Project papierloos werken in de gemeenteraad Agendapunt: STATUS RAADSVOORSTEL Wij vragen uw Raad om in te stemmen met de voorstellen voor de verdeling
Nadere informatievan onderwijs en onderwijsondersteuning binnen Directeur onderwijsinstituut
Opleidingsmanager Doel Ontwikkelen van programma( s) van wetenschappenlijk onderwijs en (laten) uitvoeren en organiseren van onderwijs en onderwijsondersteuning binnen de faculteit, uitgaande van een faculteitsplan
Nadere informatieChecklist voor interviews en workshops
1 Bijlage 6 Checklist voor interviews en workshops Hoe komen we aan de nodige informatie over de vast te leggen processen en procedures? In deze bijlage beschrijven we waar informatie aanwezig is en hoe
Nadere informatieEMPLOYABILITY, CONTINUE ONTWIKKELING VAN MEDEWERKERS ÉN ORGANISATIE
EMPLOYABILITY, CONTINUE ONTWIKKELING VAN MEDEWERKERS ÉN ORGANISATIE HULPMIDDEL 4 HOE BEPAALT U HET EMPLOYABILITYGEHALTE VAN UW HUIDIGE ORGANISATIEBELEID EN PERSONEELSBELEID? 1 Dit hulpmiddel kunt u gebruiken
Nadere informatieVrijwilligersbeleidsplan
Vrijwilligersbeleidsplan Nieuw-Buinen, juli 2012 Voorwoord Een vereniging staat of valt met de hulp die een vereniging krijgt van vrijwilligers. Heel kort; zonder vrijwilligers geen v.v. Nieuw Buinen.
Nadere informatieOplossingsvrij specificeren
Oplossingsvrij specificeren ir. J.P. Eelants, projectmanager Infrabouwproces CROW Samenvatting De methodiek van oplossingsvrij specificeren richt zich niet alleen op het formuleren van functionele eisen.
Nadere informatieVoorbeeld Praktijkopdracht. Commercieel medewerker binnendienst niveau 3. Betreft: Verzamelen van klant-, product- en/of marktinformatie
Voorbeeld Praktijkopdracht Commercieel medewerker binnendienst niveau 3 Betreft: Verzamelen van klant-, product- en/of marktinformatie Kwalificatiedossier Commercieel medewerker 2011-2012 Kwalificatie
Nadere informatieJaarplan 2012 gemeente Velsen
Jaarplan 2012 gemeente Velsen januari 2012 HVCinzameling Miriam Dijst Adviseur Gemeenten 12 januari 2012 Inhoudsopgave 1. Inleiding 4 2. Maatregelen afvalbeheerplan 6 3. Maatregelen 2012 7 4. Planning
Nadere informatieCompetentie niveaus HHS TIS opleiding Werktuigbouwkunde
Competentie niveaus HHS TIS opleiding Werktuigbouwkunde 1. BoE domeincompetentie Analyseren (minimaal niveau eind major W: 3) (toelichting: deze omschrijving komt uit de Bachelor of Engineering (BoE))
Nadere informatieRapport over het werkprofiel van Software engineer (sr)
Rapport over het werkprofiel van Software engineer (sr) Identificatienummer: Publicatiedatum: 19 november 2015 Leeswijzer Dit rapport omschrijft het werkprofiel van 'Software engineer (sr)' zoals die door
Nadere informatieDe Taxonomie van Bloom Toelichting
De Taxonomie van Bloom Toelichting Een van de meest gebruikte manier om verschillende kennisniveaus in te delen, is op basis van de taxonomie van Bloom. Deze is tussen 1948 en 1956 ontwikkeld door de onderwijspsycholoog
Nadere informatieProjectvoorstellen maken
Projectvoorstellen maken 1. Kader 1.1. Gebruiksaanwijzing 1.2. Wat zijn de eisen aan een projectvoorstel? 2. Inleiding 2.1 Signalering 2.2 Vooronderzoek 2.3 Probleemsituatie 3. Doelstellingen en randvoorwaarden
Nadere informatieMinder logistieke zorgen én efficiëntere zorg
Minder logistieke zorgen én efficiëntere zorg De logistieke scan van CB ontdekt het verbeterpotentieel van uw goederenlogistiek Een efficiëntere logistiek levert (soms onverwacht) belangrijke bijdragen
Nadere informatieOntwikkelaar ICT. Context. Doel
Ontwikkelaar ICT Doel Ontwikkelen en ontwerpen van ICT-producten, binnen overeen te komen dan wel in een projectplan vastgelegde afspraken ten aanzien van tijd, budget en kwaliteit, opdat overeenkomstig
Nadere informatieREAD: de informatiestrategieaanpak van Steenwinkel Kruithof Associates (SKA)
READ: de informatiestrategieaanpak van (SKA) INLEIDING HET SPANNINGSVELD TUSSEN KORTETERMIJNVERWACHTINGEN EN LANGETERMIJNBEHOEFTEN In veel bedrijven volgen businessgerelateerde veranderingen elkaar snel
Nadere informatieInstroom 1. Inclusie. Uitstroom. Doorstroom. Universiteit Utrecht 1
Instroom 1 4 Uitstroom 3 Inclusie 2 Doorstroom Universiteit Utrecht 1 Rapportage 2018 Prof. Dr. Naomi Ellemers Prof. Dr. Jojanneke van der Toorn Dr. Wiebren Jansen Inhoud Voorwoord 4 Algemeen 6 Hoe is
Nadere informatiePlan van aanpak 2006. Door: Jeroen Corsius en Mitchell Diels. GameShop
Plan van aanpak 2006 Door: Jeroen Corsius en Mitchell Diels GameShop 1. Inhoudsopgave 1. Inhoudsopgave blz. 2. Achtergronden 3. Projectopdracht 4. Projectactiviteiten 5. Projectgrenzen en Randvoorwaarden
Nadere informatieFunctieprofiel: Projectleider Functiecode: 0302
Functieprofiel: Projectleider Functiecode: 0302 Doel Voorbereiden en opzetten van en bijbehorende projectorganisatie, alsmede leiding geven aan de uitvoering hiervan, binnen randvoorwaarden van kosten,
Nadere informatieLes E-01 Projectmanagement
Les E-01 Projectmanagement 1.1 Werken op projectbasis Op allerlei manieren werken mensen in het sociale leven samen om bepaalde doelen te verwezenlijken. Buurtbewoners organiseren een pleinfeest, verenigingsleden
Nadere informatieFunctieprofiel: Adviseur Functiecode: 0303
Functieprofiel: Adviseur Functiecode: 0303 Doel (Mede)zorgdragen voor de vormgeving en door het geven van adviezen bijdragen aan de uitvoering van het beleid binnen de Hogeschool Utrecht kaders en de ter
Nadere informatieINITIATIEFVOORSTEL Gemeente Velsen
INITIATIEFVOORSTEL Gemeente Velsen Raadsvergadering d.d. : 1 december 2011 Raadsbesluitnummer : R11.081 Carrousel d.d. : 17 november 2011 Onderwerp : Eindrapport Rekenkamercommissie kwaliteit Grondbeleid
Nadere informatieINHOUDSTAFEL... 2 VOORWOORD... 3 INLEIDING... 4 GEBRUIK VAN MOTOREN... 8 DE HERHAALFUNCTIE... 9 SAMENVATTENDE OEFENING... 10
BASISCURSUS INHOUDSTAFEL INHOUDSTAFEL... 2 VOORWOORD... 3 INLEIDING... 4 DE SCHERMINDELING... 4 DE ROBOT EDUCATOR... 5 HET PROGRAMMEERVENSTER... 5 DE KNOPPEN... 6 OPDRACHTEN... 7 GEBRUIK VAN MOTOREN...
Nadere informatie= Datum raadsvergadering: 15 december 2010 Agenda nr.: (in te vullen door griffie) Voorstel invulling aanbevelingen rapport Sturing grote projecten
Raadsvoorstel = Datum raadsvergadering: 15 december 2010 Agenda nr.: (in te vullen door griffie) Portefeuillehouder: Onderwerp: S. Adriaansen/J.A. Peeters Registratiecode: (in te vullen door griffie) Voorstel
Nadere informatieInhoud. Introductie tot de cursus
Inhoud Introductie tot de cursus 1 Inleiding 7 2 Voorkennis 7 3 Het cursusmateriaal 7 4 Structuur, symbolen en taalgebruik 8 5 De cursus bestuderen 9 6 Studiebegeleiding 10 7 Huiswerkopgaven 10 8 Het tentamen
Nadere informatieSamenvatting Informatica Module 6 & 7
Samenvatting Informatica Module 6 & 7 Samenvatting door een scholier 2111 woorden 4 november 2011 6,8 43 keer beoordeeld Vak Methode Informatica Fundament Informatica Module 6 H1 Projectmanagement Een
Nadere informatiePraktijkinstructie Externe transportplanning 3 (CLO12.3/CREBO:50196)
instructie Externe transportplanning 3 (CLO12.3/CREBO:50196) pi.clo12.3.v2 ECABO, 1 september 2003 Alle rechten voorbehouden. Niets uit deze uitgave mag worden vermenigvuldigd, overgenomen, opgeslagen
Nadere informatie1. FORMAT PLAN VAN AANPAK
INHOUDSOPGAVE 1. FORMAT PLAN VAN AANPAK 1.1. Op weg naar een kwaliteitsmanagementsysteem 1.2. Besluit tot realisatie van een kwaliteitsmanagementsysteem (KMS) 1.3. Vaststellen van meerjarenbeleid en SMART
Nadere informatieOpzetten medewerker tevredenheid onderzoek
Opzetten medewerker tevredenheid onderzoek E: info@malvee.com T: +31 (0)76 7002012 Het opzetten en uitvoeren van een medewerker tevredenheid onderzoek is relatief eenvoudig zolang de te nemen stappen bekend
Nadere informatieWerkzaamheden plannen met behulp van hulpmiddelen. Plannen met een planbord. Plannen met de computer
Werkzaamheden plannen met behulp van hulpmiddelen Het plannen van werkzaamheden kost veel tijd. Zeker in een groot bedrijf dat veel medewerkers in dienst heeft. Of bij een bedrijf dat allerlei werkzaamheden
Nadere informatieEEN GOEDE VOORBEREIDING IS HET HALVE WERK. Plannen en evalueren van een activiteit. Inhoud
Plannen en evalueren van een activiteit Inhoud Doelgroep Vakgebied Duur Materialen Doelen In deze les moeten de leerlingen in groep een bepaalde activiteit voorbereiden. Dit kan bijvoorbeeld het organiseren
Nadere informatieRegistratie Data Verslaglegging
Registratie Data Verslaglegging Registratie Controleren en corrigeren Carerix helpt organisaties in het proces van recruitment en detachering. De applicatie voorziet op een eenvoudige wijze in de registratie
Nadere informatieALGEMENE PROFIELSCHETS ADVIESGROEP BESTUURLIJKE VRAAGSTUKKEN
NA/60009382 ALGEMENE PROFIELSCHETS ADVIESGROEP BESTUURLIJKE VRAAGSTUKKEN Profielschets Adviesgroep Bestuurlijke Vraagstukken 1 Algemeen 1.1 Leidend voor het functioneren van de Adviesgroep Bestuurlijke
Nadere informatieRapport over de functie van Dirk Demo
Rapport over de functie van Dirk Demo Publicatiedatum: 14 februari 2014 Leeswijzer Dit rapport omschrijft de functie van 'Dirk Demo' zoals die door The PeopleFactory - Demo omgeving is vastgesteld en geeft
Nadere informatieOnderzoeksopzet De Poort van Limburg gemeente Weert
Onderzoeksopzet De Poort van Limburg gemeente Weert Weert, 6 september 2011. Rekenkamer Weert Inhoudsopgave 1. Achtergrond en aanleiding 2. Centrale vraagstelling 3. De wijze van onderzoek 4. Deelvragen
Nadere informatieProjectmanagement De rol van een stuurgroep
Projectmanagement De rol van een stuurgroep Inleiding Projecten worden veelal gekenmerkt door een relatief standaard projectstructuur van een stuurgroep, projectgroep en enkele werkgroepen. De stuurgroep
Nadere informatieBeleid Informatiebeveiliging InfinitCare
Beleid Informatiebeveiliging InfinitCare Wijzigingshistorie Versie Wie Wanneer Wat 2019-V001 Han Laarhuis 2019-03-04 Aanpassen aan nieuwe ISMS 2019 V096 Han Laarhuis 2016-03-21 Toevoegen Wijzigingshistorie
Nadere informatieHoe voer ik een onderzoek uit? Een stappenplan om te helpen een onderzoek uit te voeren.
Hoe voer ik een onderzoek uit? Een stappenplan om te helpen een onderzoek uit te voeren. Bij het doen van onderzoek onderscheid je vier fasen: 1 De fase van voorbereiding 2 De fase van uitvoering 3 De
Nadere informatieWorkshop voorbereiden Authentieke instructiemodel
Workshop voorbereiden Authentieke instructiemodel Workshop voorbereiden Uitleg Start De workshop start met een echte, herkenbare en uitdagende situatie. (v.b. het is een probleem, een prestatie, het heeft
Nadere informatieHandleiding voor de leerling
Handleiding voor de leerling Inhoudopgave Inleiding blz. 3 Hoe pak je het aan? blz. 4 Taken blz. 5 t/m 9 Invulblad taak 1 blz. 10 Invulblad hoofd- en deelvragen blz. 11 Plan van aanpak blz. 12 Logboek
Nadere informatieAdvies - Algemeen concept_software
Met de invoering van de WFT is het advies van met name complexe producten niet meer hetzelfde. Aan de ene kant stelt de WFT dat het noodzakelijk is dat de adviseur een klantprofiel opstelt. Maar aan de
Nadere informatie