VERGADEREN VOOR DUMMIES

Maat: px
Weergave met pagina beginnen:

Download "VERGADEREN VOOR DUMMIES"

Transcriptie

1 VERGADEREN VOOR DUMMIES DE AGENDA VASTSTELLEN Er zijn verschillende soorten agendapunten: Open Bij open agendapunten zijn er nog geen plannen gemaakt, er is nog geen concreet voorstel. De discussie is nog helemaal vrij. Half open Bij half open agendapunten is er al een voorstel maar daar is nog geen beslissing over genomen. Het voorstel is nog bespreekbaar. Gesloten Bij gesloten agendapunten is er geen sprake van voorstellen of discussie, maar wordt er alleen maar informatie uitgewisseld. Bij het vaststellen van de agendapunten zijn er een aantal dingen waar je rekening mee moet houden. Punt 1: Hoeveel punten zet ik op de agenda? Natuurlijk houd je bij het opstellen van de agenda rekening met planning van zaken die lopen in de organisatie. Wanneer een agendapunt al drie keer is opgeschoven kun je je afvragen waarom hij nog op de agenda staat. Het onderwerp is dus blijkbaar niet belangrijk genoeg. Bij aanvang van de vergadering wordt altijd de agenda doorgenomen. Een agendapunt is en onderwerp waar iedereen iets mee te maken heeft. Wanneer dit niet het geval is zit er iemand overbodig te zijn. Dat dit een keer gebeurd is niet erg, echter wanneer dit te vaak voorkomt wordt vergaderen saai. Wie er bij het bespreken van een agendapunt aanwezig moet zijn is dus tevens belangrijk voor het samenstellen van de agenda Punt 2: In welke volgorde zet ik de punten op de agenda? Wie er bij moet zijn heeft dus invloed op welke agendapunten besproken worden, ze is ook van invloed op de vraag wanneer een punt besproken moet worden. Voor de besluitvaardigheid in een hele vergadering is het belangrijk reeds enkele successen in het begin van de vergadering te boeken. Begin met de gesloten agendapunten ofwel de mededelingen. Vervolg dan met enkele half open agendapunten. Daarna ga je de diepte in met enkele open agendapunten waar langer over gesproken moet worden. Bewaak je tijd hierin goed. Sluit eveneens af met enkele half open agendapunten zodat het besluiten nemen ook aan het einde de sfeer bepaald. 1

2 Punt 3: Hoeveel tijd wil ik nemen om elk punt te kunnen bespreken? De tijd die je ervoor wil nemen, wordt voor een groot deel bepaald door het aantal mensen dat er iets over wil of kan vertellen. Vraag is altijd wie wil je er over horen. Belangrijk is dat personen de vergadering voorbereiden zodat er niet nodeloos hoeft worden uitgelegd, maar dat een ieder -to the point- kan formuleren wat ie wil zeggen. Gebruik in ieder geval ruim voldoende tijd aan het introduceren van een agendapunt, dit scheelt veel onnodig gediscussieer. Bij lange discussies blijkt vaak dat de procedure niet duidelijk is. Men praat dan langs elkaar heen. 2

3 HET INTRODUCEREN VAN EEN AGENDAPUNT Om een agendapunt goed te introduceren zijn een aantal zaken belangrijk om van tevoren aan te geven. Hierdoor begrijpen alle deelnemers waarom het punt op de agenda staat. Men weet wat er besproken moet worden, hoe het besproken moet worden en wat er verwacht wordt: Inleiden van een agendapunt, waarbij kort de achtergrond verteld wordt. Geef aan wat er reeds is besloten en geef duidelijk aan specifiek waar je het over wil hebben. Belangrijk is aan te geven waar de beslissing vandaan komt en hoe men tot de beslissing is gekomen. Het geven van richtlijnen: wat is het doel van de bespreking van dit punt? waar werken we naartoe? Geef hier aan waarom je het over dit onderwerp wilt hebben. Wat wil je krijgen uit deze vergadering? Wanneer is het onderwerp voor jou naar tevredenheid behandeld en kun je verder. Het afspreken van een procedure: duidelijk aangeven van de wijze waarop het onderwerp aangepakt/besproken dient te worden. Geef aan hoe je het over dit onderwerp wilt hebben. Gaat een ieder het er over hebben of wil je een expert aan het wordt laten. Wordt er gediscussieerd of kan iedereen zijn mening geven en is dat het. Moet er een beslissing komen of wil je alleen een stap verder komen bij dit punt. Het stellen van de startvraag: in de startvraag herhaalt de voorzitter kort en krachtig het agendapunt, gevolgd door een duidelijk activerende vraag (bijv.: En dan stel ik voor dat Piet begint met de voor- en nadelen te noemen van dit voorstel ). Geef hier iemand het woord en geef aan waarom je die persoon laat beginnen. 3

4 DE OFFICIËLE AGENDA Opening Notulen Ingekomen stukken Mededelingen Agendapunten W.v.t.t.k. Rondvraag Sluiting Openingswoord Als er al een nieuw agendapunt duidelijk is, kan deze alsnog op de agenda worden geplaatst in de w.v.t.t.k. (Wat Verder Ter Tafel Komt) Per blz. wordt gekeken of de notulen van de vorige vergadering kloppen, waarna mensen vragen kunnen stellen. Post, die alleen ter kennisgeving genoemd worden. De post wordt niet uitgebreid besproken. Mededelingen worden meestal alleen vanuit het bestuur gegeven, bijv. de afwezigheid van mensen, ontslagen, ziektes etc. Voorstellen en ideeën worden hier besproken met behulp van de vergaderstructuur. De agendapunten die pas op de vergadering naar voren gebracht zijn, kunnen hier nog besproken worden. Als het agendapunt te groot en/of te belangrijk is om aan het einde van de vergadering besproken te worden, kan deze ook doorgeschoven worden naar de volgende vergadering. De voorzitter vraagt of iemand nog iets op zijn hart heeft, of iemand nog vragen heeft, bijv. wanneer de volgende vergadering is? De voorzitter sluit de vergadering. 4

5 DE STRUCTUUR VAN EEN VERGADERING OF EEN AGENDAPUNT De vergadering doorloopt eigenlijk een soort fuik. Deze fuik ziet er als volgt uit: beeldvorming opening meningsvorming afsluiting besluitvorming De fuik is in het midden het breedste, doordat dit gedeelte bij elk (open) agendapunt terug komt. Elk agendapunt wordt in verschillende fasen besproken, namelijk: 1. Introductiefase: de voorzitter leidt het agendapunt in, hij/zij geeft aan wat het doel is van de bespreking en doet een procedurevoorstel. 2. Beeldvormingfase: het probleem wordt van alle kanten bekeken, de informatie wordt geïnventariseerd, er worden voorstellen gedaan zonder onderlinge discussie! 3. Meningsvormingfase: voorstellen worden getoetst aan de criteria voor de oplossing, voor- en nadelen worden afgewogen, er worden alternatieven bedacht en die worden besproken, er wordt samengevat! 4. Besluitvormingsfase: er wordt een beslissing genomen, dit kan door stemmen, compromis zoeken (een middenweg zoeken) of consensus (iedereen is het ermee eens). 5

6 DE VERSCHILLENDE ROLLEN IN EEN VERGADERING De rol van de voorzitter: Als voorzitter heb je de rol de groep te coördineren en de procedures van een vergadering te bewaken. Hierdoor heeft hij een aantal formele taken: voorbereiden van een vergadering introduceren van agendapunten bewaken van het onderwerp bewaken van het doel bewaken van de tijd tussentijds samenvatten leiden van de besluitvorming Maar omdat een voorzitter tijdens een vergadering te maken heeft met mensen moet hij/zij er ook voor waken dat: alle deelnemers de mogelijkheid krijgen om te spreken er naar iedereen wordt geluisterd conflicten niet uit de hand lopen tussentijds samenvatten (en doel, probleemstelling en startvraag herhalen) persoonlijke aanvallen afkappen: denk aan de Feedback-regels! meningsverschillen zakelijk benaderen afdwalers terug roepen door de relevante dingen samen te vatten De rol van de deelnemers: Om een vergadering goed te laten verlopen, is niet alleen de voorzitter verantwoordelijk voor de coördinatie van de groep. De deelnemers hebben ook bepaalde verantwoordelijkheden: een vergadering goed voorbereiden luisteren naar de anderen elkaar laten uitspreken iedereen de mogelijkheid geven om te spreken samenvatten ideeën, meningen en gevoelens open en eerlijk uiten actief meedoen 6

7 De rol van de notulist: De notulist is naast zijn rol als deelnemer(!) ook verantwoordelijk voor een samenvatting van de hele vergadering: De notulist moet alle discussies en besluiten samenvatten Verloop van de vergadering moet objectief op papier worden gezet. Alle deelnemers moeten de notulen vervolgens thuis opgestuurd krijgen. 7

Handleiding Vergadertechnieken

Handleiding Vergadertechnieken Handleiding Vergadertechnieken Zelfstudie en rapporteren Bij OGO leer je niet alleen via het actief deelnemen aan groepsdiscussies, maar ook via het individueel uitvoeren van zelfstudieopdrachten (ZSO).

Nadere informatie

2: vergaderen VASTE VOORZITTER EN NOTULIST

2: vergaderen VASTE VOORZITTER EN NOTULIST 2: vergaderen Als je lid bent van een studentenraad, vergader je vaak. Je hebt vergaderen met de studentenraad, maar ook vergaderingen met het College van Bestuur en de Ondernemingsraad (OR). Gemiddeld

Nadere informatie

- Was dat volgens jou een goede vergadering? Zo ja, waardoor kwam dat volgens jou? Zo nee, waarom kwam dat?

- Was dat volgens jou een goede vergadering? Zo ja, waardoor kwam dat volgens jou? Zo nee, waarom kwam dat? Feedbackvragen Vergaderen Vraag 1 Bekijk de Leerdoelen die bij deze casus horen. Beantwoord daarna de vraag. Geef per doel aan of je dit al beheerst, waarbij N = nee, O = om verder te ontwikkelen en J

Nadere informatie

Training. Vergaderen

Training. Vergaderen Training Vergaderen Halide Temel 1-5-2014 Inhoudsopgave Inleiding 3 Doelen 4 Deelnemers 4 Werkvormen 4 Programma 4 Voorstellen & introductie 5 Opdracht Luciferspel 6 Theorie 7 Opdracht - Vergaderen 12

Nadere informatie

Vergaderen. Auteur: Mark van der Lee. Plaats: Delft. Datum: 17 januari 2014. Organisatie: Haagsche Hogeschool Delft

Vergaderen. Auteur: Mark van der Lee. Plaats: Delft. Datum: 17 januari 2014. Organisatie: Haagsche Hogeschool Delft Vergaderen Auteur: Mark van der Lee Plaats: Delft Datum: 17 januari 2014 Organisatie: Haagsche Hogeschool Delft Binnen projecten is het erg belangrijk dat er communicatie is. Dit kan op verschillende manieren

Nadere informatie

Vergaderen, een agenda opstellen en notulen maken

Vergaderen, een agenda opstellen en notulen maken Vergaderen, een agenda opstellen en notulen maken Inhoudsopgave Pagina 1 Inleiding 3 2 Belangrijke regels voor een vergadering 4 2.1 Vergaderregel 1: vergaderen doe je samen 4 2.1.2 Duidelijke regels helpen

Nadere informatie

Richtlijn voor het werkoverleg

Richtlijn voor het werkoverleg Richtlijn voor het werkoverleg Nummer: 11.0000274 Versie: 0.1 Vastgesteld door het CMT 10 maart 2011 doc.: pz_alle/regelingen/werkoverleg richtlijn Inleiding Communicatie is hét sleutelbegrip als het gaat

Nadere informatie

Drie aspecten van een vergadering

Drie aspecten van een vergadering Drie aspecten van een vergadering Onderstaand in schema drie aspecten van een vergadering. Alle aspecten verdienen aandacht. Inhoud - onderwerp - gezamenlijke probleemstelling - hoofd- en bijzaken - duidelijke

Nadere informatie

Versie 10 juni 2015 Uitgave Centrum voor Bestuurlijke Activiteiten

Versie 10 juni 2015 Uitgave Centrum voor Bestuurlijke Activiteiten VERGADERTIPS Dit is een uitgave van het Centrum voor Bestuurlijke Activiteiten. Het CBA ondersteunt de medezeggenschap en inspraak binnen Fontys Hogescholen en is betrokken bij: CMR, DMR-en, IMR-en, (G)OC

Nadere informatie

Deelnemen aan een 30vergadering

Deelnemen aan een 30vergadering DC Deelnemen aan een 30vergadering 1 Inleiding Als helpende zorg en welzijn zul je regelmatig deelnemen aan een vergadering. Bijvoorbeeld omdat cliënten besproken worden, of omdat taken verdeeld worden.

Nadere informatie

Vergadertechnieken inhoud procedure proces Soorten vergaderingen

Vergadertechnieken inhoud procedure proces Soorten vergaderingen Vergadertechnieken Vergaderen is voor velen een noodzakelijk kwaad. Het is een van de grootste tijdvreters binnen organisaties, maar helaas is vergaderen, mits doelmatig en effectief, nodig om informatie

Nadere informatie

Communicatie op de werkvloer

Communicatie op de werkvloer Communicatie op de werkvloer Voor een goede communicatie op de werkvloer is het noodzakelijk dat we letterlijk dezelfde taal spreken. Een goede kennis van het vakjargon is dan ook erg belangrijk. Net zo

Nadere informatie

Een bespreking voorbereiden, notuleren en voorzitten

Een bespreking voorbereiden, notuleren en voorzitten OPDRACHTFORMULIER Een bespreking voorbereiden, notuleren en voorzitten Naam student: Datum: 1 Lees het handelingsformulier van deze vaardigheid en noteer vragen en opmerkingen. Bespreek deze met een medestudent

Nadere informatie

Overleggen en vergaderen. 1.1 Behoefte. 1.2 Soorten vergaderingen. 1.3 Basismodel vergaderen. 1.4 Taken van de voorzitter

Overleggen en vergaderen. 1.1 Behoefte. 1.2 Soorten vergaderingen. 1.3 Basismodel vergaderen. 1.4 Taken van de voorzitter Overleggen en vergaderen 1.1 Behoefte 1.2 Soorten vergaderingen 1.3 Basismodel vergaderen 1.4 Taken van de voorzitter 1.5 Taken van alle deelnemers 1.6 Methoden van besluitvorming 1.7 Agenda, stemmen,

Nadere informatie

Studievereniging Pedagogische Wetenschappen

Studievereniging Pedagogische Wetenschappen Studievereniging Pedagogische Wetenschappen Informatie Algemene Ledenvergadering der Studievereniging Pedagogische Wetenschappen PAP Minimaal twee keer per jaar word jij als lid door het bestuur van PAP

Nadere informatie

Algemene instructies voor de strategie: Vragen stellen. Introductiefase bij de eerste les:

Algemene instructies voor de strategie: Vragen stellen. Introductiefase bij de eerste les: Algemene instructies voor de strategie: Vragen stellen "Welkom,." Introductiefase bij de eerste les: 1. "Vandaag gaan we weer een tekst lezen. Daarbij gaan we een nieuwe strategie leren. Deze strategie

Nadere informatie

Efficiënt vergaderen. Hand-out bij de training Nederlands Debat Instituut. Kijk voor vergader- en overtuigtips op

Efficiënt vergaderen. Hand-out bij de training Nederlands Debat Instituut. Kijk voor vergader- en overtuigtips op Efficiënt vergaderen Hand-out bij de training Nederlands Debat Instituut Kijk voor vergader- en overtuigtips op www.debatinstituut.nl/bibliotheek 400 dagvoorzitterschappen per jaar, o.a. voor bedrijven,

Nadere informatie

21 Niveaus van interveniëren in groepen 22

21 Niveaus van interveniëren in groepen 22 21 Niveaus van interveniëren in groepen 22 ASPECTEN VAN COMMUNICATIE IN GROEPEN In iedere relatie en in elk relatienetwerk waar mensen net elkaar communiceren zijn er vier aspecten te onderscheiden. De

Nadere informatie

Vakkundig voorzitten. Taken van de voorzitter. Hand-out cursus Vakkundig voorzitten Nederlands Debat Instituut

Vakkundig voorzitten. Taken van de voorzitter. Hand-out cursus Vakkundig voorzitten Nederlands Debat Instituut Vakkundig voorzitten Hand-out cursus Vakkundig voorzitten Nederlands Debat Instituut www.debatinstituut.nl 400 dagvoorzitterschappen per jaar, o.a. voor bedrijven, ministeries en NGO s 5000 cursisten in

Nadere informatie

Vragenlijst: Wat vind jij van je

Vragenlijst: Wat vind jij van je Deze vragenlijst is bedacht door leerlingen. Met deze vragenlijst kunnen leerlingen er zelf achter kunnen komen wat andere leerlingen van hun school vinden. De volgende onderwerpen komen langs: Sfeer op

Nadere informatie

Op weg naar zelfsturing en kleinschaliger zorg: de eerste stappen

Op weg naar zelfsturing en kleinschaliger zorg: de eerste stappen Op weg naar zelfsturing en kleinschaliger zorg: de eerste stappen Verantwoordelijk Als zelfsturend team ben je zelf verantwoordelijk voor de zorg en de organisatie daarvan. In de meeste organisaties krijgen

Nadere informatie

Beleidsplan Leerlingenraad o.b.s. de Schuthoek 2012-2013

Beleidsplan Leerlingenraad o.b.s. de Schuthoek 2012-2013 Document leerlingenraad Beleidsplan Leerlingenraad o.b.s. de Schuthoek 2012-2013 Inhoud: 1. wat verstaan we onder een leerlingenraad? 2. opzet en organisatie van een leerlingenraad a. samenstelling van

Nadere informatie

OR & VERGADEREN VARIATIE EN VERRASSING HOUDEN DE. Richard Broer trainer/adviseur VERGADERAARS ALERT!

OR & VERGADEREN VARIATIE EN VERRASSING HOUDEN DE. Richard Broer trainer/adviseur VERGADERAARS ALERT! 1 OR & VERGADEREN VARIATIE EN VERRASSING HOUDEN DE VERGADERAARS ALERT! Richard Broer trainer/adviseur IS VERGADEREN HET JUISTE INSTRUMENT? 2 Ja! Iedereen tegelijk op de hoogte Korte tijd nodig Synergetische

Nadere informatie

III. Schakelen tussen communciatieniveaus

III. Schakelen tussen communciatieniveaus III. Schakelen tussen communciatieniveaus Herkent u de volgende situaties? o 'Nu heb ik al een paar keer aan mijn medewerker gevraagd of hij uit wil leggen wat er precies aan de hand is; maar hij geeft

Nadere informatie

Medezeggenschapsraad De Toverlaars openbare school voor basisonderwijs

Medezeggenschapsraad De Toverlaars openbare school voor basisonderwijs Medezeggenschapsraad De Toverlaars openbare school voor basisonderwijs Aanvang: 19:30 uur Sluiting: 22.30 uur NOTULEN MR -VERGADERING Aanwezig: 9-7-2015 Evelien de Klerk, Melanie van Benthem, Liesbeth

Nadere informatie

Vergaderen. Wat is dat? Waarom moet dat? Dit is het boekje van..

Vergaderen. Wat is dat? Waarom moet dat? Dit is het boekje van.. Vergaderen Wat is dat? Waarom moet dat? Dit is het boekje van.. 1. Wat is vergaderen? 1. Uitleg vragen en geven Jij mag vragen stellen aan je begeleiders. Ook de begeleiding heeft soms nieuws om te vertellen.

Nadere informatie

Coalitielid met hart en ziel

Coalitielid met hart en ziel Coalitielid met hart en ziel Samenwerken vind ik belangrijk omdat... Peter Rooze 29 januari 2011 Teambuilding en samenwerking. Resultaten: 1. Kennismaking met - motieven van - collega s. 2. Betere samenwerking.

Nadere informatie

Effectief Vergaderen met de (G)MR

Effectief Vergaderen met de (G)MR Programma Effectief Vergaderen met de (G)MR Ken jezelf en elkaar Ken de rol van de MR in de organisatie Richt de overlegstructuur goed in Stel een heldere agenda op Bereid je goed voor Let op constructief

Nadere informatie

CP17. het werkoverleg

CP17. het werkoverleg CP7 het werkoverleg Als u in Nederland aan het werk bent, overlegt u ook vaak met collega s over het werk. Soms overlegt u tijdens het werk met een colleg Soms doet u ook mee aan een speciaal werkoverleg

Nadere informatie

Les 1 Vragen stellen Leestekst: De tandarts

Les 1 Vragen stellen Leestekst: De tandarts Les 1 Vragen stellen Leestekst: De tandarts "Welkom:... " Introductiefase: 1. "Vandaag gaan we weer een tekst lezen. Daarbij gaan we een nieuwe strategie leren. Deze strategie heet vragen stellen. We gaan

Nadere informatie

Hand-out behorende bij de training. Werkoverleg. Voor iedereen, door iedereen

Hand-out behorende bij de training. Werkoverleg. Voor iedereen, door iedereen Hand-out behorende bij de training Werkoverleg Voor iedereen, door iedereen Itasc Nederland B.V. Itasc Nederland B.V. Strijp-S, Videolab 3.038 WTC Amsterdam Torenallee 20 Toren C, level Level 14 5617 BC

Nadere informatie

10 tips over besluitvorming

10 tips over besluitvorming 10 tips over besluitvorming Meer weten? www.vergaderendoejezo.nl Bel of mail Carla: 06-20809676 of info@vergaderendoejezo.nl. 10 tips over besluitvorming Besluitvorming is noodzakelijk bij vergaderingen.

Nadere informatie

Wat vind je van je werk in het dagactiviteitencentrum?

Wat vind je van je werk in het dagactiviteitencentrum? Wat vind je van je werk in het dagactiviteitencentrum? Uitslag van het onderzoek 2011 Dit boekje gaat over werken bij een dagactiviteitencentrum van SOVAK of zorgboerderij. In september en oktober 2011

Nadere informatie

ADHD: je kunt t niet zien

ADHD: je kunt t niet zien ➂ ADHD: je kunt t niet zien Je ziet het niet aan de buitenkant. Je kunt niet gelijk naar iemand kijken en zeggen: die heeft ADHD. Dat kan een voordeel zijn. Als iemand niet weet dat jij het hebt, dan kunnen

Nadere informatie

PeerEducatie Handboek voor Peers

PeerEducatie Handboek voor Peers PeerEducatie Handboek voor Peers Handboek voor Peers 1 Colofon PeerEducatie Handboek voor Peers december 2007 Work-Wise Dit is een uitgave van: Work-Wise info@work-wise.nl www.work-wise.nl Contactpersoon:

Nadere informatie

Differentiatiemateriaal Hoofdstuk 4

Differentiatiemateriaal Hoofdstuk 4 Differentiatiemateriaal Hoofdstuk 4 Spreken, Kijken Luisteren: vergaderen Vergaderen Natuurlijk weet iedereen wat een vergadering is. Misschien heb je zelf wel eens aan een vergadering deelgenomen. Om

Nadere informatie

Gaan we vergaderen? Of zullen we eens wat anders doen. Werkvormen die helpen bij nieuw veranderen juni 2015 Yvette Paludanus

Gaan we vergaderen? Of zullen we eens wat anders doen. Werkvormen die helpen bij nieuw veranderen juni 2015 Yvette Paludanus Gaan we vergaderen? Of zullen we eens wat anders doen Werkvormen die helpen bij nieuw veranderen juni 2015 Yvette Paludanus Hoe werkt het en waarom: theorie Theoretische achtergronden Zelforganisatie Systeemdenken

Nadere informatie

Verbindingsactietraining

Verbindingsactietraining Verbindingsactietraining Vaardigheden Open vragen stellen Luisteren Samenvatten Doorvragen Herformuleren Lichaamstaal laten zien Afkoelen Stappen Werkafspraken Vertellen Voelen Willen Samen Oplossen Afspraken

Nadere informatie

3 Hoogbegaafdheid op school

3 Hoogbegaafdheid op school 3 Hoogbegaafdheid op school Ik laat op school zien wat ik kan ja soms nee Ik vind de lessen op school interessant meestal soms nooit Veel hoogbegaafde kinderen laten niet altijd zien wat ze kunnen. Dit

Nadere informatie

Onderhandelen en afspraken maken

Onderhandelen en afspraken maken OPDRACHTFORMULIER Onderhandelen en afspraken maken Naam student: Datum: 1 Lees het handelingsformulier van deze vaardigheid en noteer vragen en opmerkingen. Bespreek deze met medestudenten of je docent.

Nadere informatie

een functioneringsgesprek verschilt naar aard en doel van een evaluatie of beoordelingsgesprek

een functioneringsgesprek verschilt naar aard en doel van een evaluatie of beoordelingsgesprek Het functioneringsgesprek Wat Een functioneringsgesprek is een periodiek gesprek tussen de medewerker en de direct leidinggevende over het werk (inhoud en uitvoering van het werk, werksfeer en werkomstandigheden)

Nadere informatie

Werkoverleg in de groothandel in Levensmiddelen, Zoetwaren, Tabaksproducten en Bakkerijgrondstoffen

Werkoverleg in de groothandel in Levensmiddelen, Zoetwaren, Tabaksproducten en Bakkerijgrondstoffen Werkoverleg in de groothandel in Levensmiddelen, Zoetwaren, Tabaksproducten en Bakkerijgrondstoffen Maart 2002 INLEIDING Deze brochure is ontwikkeld door vertegenwoordigers van medewerkers en werkgevers

Nadere informatie

Museum De Buitenplaats Kijken is een kunst

Museum De Buitenplaats Kijken is een kunst Museum De Buitenplaats Kijken is een kunst Groep 5 Les 1 Ik en mijn selfie Les 1 Ik en mijn selfie Samenvatting van de les De kinderen kijken naar een selectie portretten waaronder selfies. Ze analyseren

Nadere informatie

Medezeggenschapsraad De Toverlaars openbare school voor basisonderwijs

Medezeggenschapsraad De Toverlaars openbare school voor basisonderwijs Medezeggenschapsraad De Toverlaars openbare school voor basisonderwijs Aanvang: 19:30 uur Sluiting: 22.00 uur CONCEPT NOTULEN MR -VERGADERING 6 oktober 2015 Aanwezig: Liesbeth Bult, Marie-José Jaspers,

Nadere informatie

Notulen GMR overleg. Ter vergadering uitgedeeld: Actievoerder

Notulen GMR overleg. Ter vergadering uitgedeeld: Actievoerder Notulen GMR overleg Plaats Marum Datum Maandag 31 maart 2015 Tijd: Aanwezig: Afwezig m.k.: Notulist: 19.30 21.30 uur Deniece, Gerrit, Maarten, Corjan, Erik, Greet, Miranda, Martine, Alje, Evelien, Pieter

Nadere informatie

3. Tijdens de laatste CvA van het bestuursjaar zullen de voorzitters en de aspirant-voorzitters

3. Tijdens de laatste CvA van het bestuursjaar zullen de voorzitters en de aspirant-voorzitters Het Commissie van Advies reglement is het reglement van de Commissie van Advies, hierna te noemen CvA, van de Stichting Studenten Activiteiten, hierna te noemen SSA. Het doel van de CvA, binnen de stichting,

Nadere informatie

Omgaan met conflicten

Omgaan met conflicten OPDRACHTFORMULIER Omgaan met conflicten Naam student: Datum: 1 Lees het handelingsformulier van deze vaardigheid en noteer vragen en opmerkingen. Bespreek deze met medestudenten of je docent. 2 Kijk in

Nadere informatie

Voorbeelden van overleg en besluitvorming

Voorbeelden van overleg en besluitvorming Voorbeelden van overleg en besluitvorming Voorbeeld 1. Oplossingsgericht vergaderen 1 1. Vaste agendapunten a. Bespreken verslag van de vorige vergadering b. Mededelingen c. Rondvraag 2. Vaststellen van

Nadere informatie

Definitiefase fase 2

Definitiefase fase 2 Definitiefase fase 2 Nu dat jullie als projectteam de startnotitie af hebben, kunnen jullie beginnen met de volgende fase: jullie gaan de startnotitie uitbreiden tot een projectplan en jullie gaan de rollen

Nadere informatie

4 soorten relaties Is er een vraag om hulp?

4 soorten relaties Is er een vraag om hulp? 4 soorten relaties Is er een vraag om hulp? Nee vrijblijvende relatie Vrijblijvende relatie Vrijblijvende relatie Cliënten die kiezen voor een vrijblijvende relatie = een bezoekerstypische relatie Bezoeker

Nadere informatie

Reflectiegesprekken met kinderen

Reflectiegesprekken met kinderen Reflectiegesprekken met kinderen Hierbij een samenvatting van allerlei soorten vragen die je kunt stellen bij het voeren van (reflectie)gesprekken met kinderen. 1. Van gesloten vragen naar open vragen

Nadere informatie

Commissie van Advies reglement

Commissie van Advies reglement Commissie van Advies reglement CvA-Reglement Commissie van Advies reglement Stichting Studenten Activiteiten Paragraaf 1 algemeen Art.1 Art.2 Art.3 Het Commissie van Advies reglement is het reglement van

Nadere informatie

Nationaal Gevangenismuseum Gevangen in beeld

Nationaal Gevangenismuseum Gevangen in beeld Nationaal Gevangenismuseum Gevangen in beeld Groep 8 Les 1. Boeven in beeld Les 1. Boeven in beeld Nationaal Gevangenismuseum Groep 8 120 minuten Samenvatting van de les De les begint met een klassikaal

Nadere informatie

Verslag van de jaarvergadering van de SHW en de Bewonerscommissies en Huurdersorganisaties

Verslag van de jaarvergadering van de SHW en de Bewonerscommissies en Huurdersorganisaties Verslag van de jaarvergadering van de SHW en de Bewonerscommissies en Huurdersorganisaties Locatie Cantershoef Datum 14 november 2013 Aanvang 19,30 uur Voorzitter Marlies van den Akker Aanwezig bestuur

Nadere informatie

Eindverslag SLB module 12

Eindverslag SLB module 12 Eindverslag SLB module 12 Marthe Verwater HDT 3C 0901129 Inhoudsopgave: Eindreflectie.. Blz.3 Reflectieverslag les 1.. Blz.4 Reflectieverslag les 2.. Blz.6 Reflectieverslag les 3.. Blz.8 2 Eindreflectie

Nadere informatie

Ik-Wijzer Ik ben wie ik ben

Ik-Wijzer Ik ben wie ik ben Ik ben wie ik ben Naam: Lisa Westerman Inhoudsopgave Inleiding... 3 De uitslag van Lisa Westerman... 7 Toelichting aandachtspunten en leerdoelen... 8 Tot slot... 9 Pagina 2 van 9 Inleiding Hallo Lisa,

Nadere informatie

Opdracht Weg met seksuele uitbuiting van kinderen in toerisme

Opdracht Weg met seksuele uitbuiting van kinderen in toerisme Lesmateriaal Kindersekstoerisme Opdracht Weg met seksuele uitbuiting van kinderen in toerisme Opdracht voor 4 personen HBO ECPAT Nederland ECPAT wereldwijd actief ter bescherming van kinderen tegen seksuele

Nadere informatie

Vragen Hoe kan je veiligheid inbouwen zodat je alle leerlingen kan betrekken? Vraag Hoe kan je de ideeënbus actief en betekenisvol maken?

Vragen Hoe kan je veiligheid inbouwen zodat je alle leerlingen kan betrekken? Vraag Hoe kan je de ideeënbus actief en betekenisvol maken? Methodiek Kringgesprek Beter samen leven en meer leren in de klas. Een participatieve sfeer in de klas of op de school kan men op verschillende manieren bewerkstelligen. Werken met kringgesprekken is hierbij

Nadere informatie

> TAALWERKBLAD PARTICIPATIE

> TAALWERKBLAD PARTICIPATIE TAALWERKBLAD PARTICIPATIE aanpak coach cultuur deelnemen doel eigenschappen heden integreren kwaliteiten meedoen mentor nu plan samenleving toekomst vaardigheden verleden verwachtingen wensen DE WERKWOORDSTIJDEN

Nadere informatie

Werkwijzen ervaringsgerichte evaluatie 1. Open evaluatieverhaal 2. Gestructureerde evaluatievragen

Werkwijzen ervaringsgerichte evaluatie 1. Open evaluatieverhaal 2. Gestructureerde evaluatievragen Werkwijzen ervaringsgerichte evaluatie Het ervaringsgericht evalueren gebeurt bij voorkeur door een gesprek in een groep. Mensen vertellen hun verhaal over het van tevoren vastgestelde evaluatieonderwerp.

Nadere informatie

Feedback Project Ergonomisch Ontwerpen

Feedback Project Ergonomisch Ontwerpen Feedback Project Ergonomisch Ontwerpen Competenties Sociaal en communicatief functioneren (P9) Initiatief (P10) Reflectie (P11) Afgelopen module heb je met een groepje gewerkt aan je project. In week 7

Nadere informatie

o Gericht op verleden o Focus op oordelen o Eenrichtingsverkeer o Passieve bijdrage van de medewerker o Gericht op formele consequenties

o Gericht op verleden o Focus op oordelen o Eenrichtingsverkeer o Passieve bijdrage van de medewerker o Gericht op formele consequenties Het zorgen voor een goede basis. Elk bedrijf wil een goed resultaat halen. Dat lukt beter als u regelmatig met uw medewerkers bespreekt hoe het gaat, hoe dingen beter zouden kunnen en wat daarvoor nodig

Nadere informatie

DE BAAN OP! Een interessant bedrijf kiezen. Inhoud. Doelgroep. Vakgebied. Materialen. Doelen STERKE SCHAKELS

DE BAAN OP! Een interessant bedrijf kiezen. Inhoud. Doelgroep. Vakgebied. Materialen. Doelen STERKE SCHAKELS DE BAAN OP! De jongeren organiseren zelf één of meerdere bedrijfsbezoeken. Ze verzamelen informatie over verschillende bedrijven en op basis hiervan kiezen ze met de hele klas het meest interessante bedrijf

Nadere informatie

Het functioneringsgesprek

Het functioneringsgesprek Het functioneringsgesprek Gewoon betrokken Werknemer Het functioneringsgesprek Gewoon betrokken Inhoudsopgave Inleiding... 5 Wat is een functioneringsgesprek?... 7 Waarom is een functioneringsgesprek

Nadere informatie

Algemene Ledenvergadering, 2 juli 2015

Algemene Ledenvergadering, 2 juli 2015 Algemene Ledenvergadering, 2 juli 2015 1. Opening 2. Vaststelling agenda 3. Notulen ALV 27-01-2015 4. Verantwoording bestuur 2014-2015 5. Halfjaarrekening 2015 6. Verkiezen nieuw bestuur 7. Sluiting Agenda

Nadere informatie

BEGRIJPEND LEZEN 1 NEDERLANDS TEKSTSOORTEN EN TEKSTDOELEN

BEGRIJPEND LEZEN 1 NEDERLANDS TEKSTSOORTEN EN TEKSTDOELEN BEGRIJPEND LEZEN 1 NEDERLANDS TEKSTSOORTEN EN TEKSTDOELEN 0 AAN HET EINDE VAN DEZE UITLEG: - Kun je het onderwerp uit een zin bepalen. - Kun je het onderwerp van een tekst bepalen. - Kun je een soort tekst

Nadere informatie

Pendelbemiddeling, wat is het

Pendelbemiddeling, wat is het Pendelbemiddeling, wat is het Pendelbemiddeling kan worden ingezet als het niet lukt de buren na 1 intake gesprek bij elkaar te brengen voor een gezamenlijk gesprek en de bemiddelaars van oordeel zijn

Nadere informatie

Sollicitatiegesprekken volgens de STAR methode

Sollicitatiegesprekken volgens de STAR methode Sollicitatiegesprekken volgens de STAR methode Tijdens sollicitatiegesprekken wil je zo snel en zo goed mogelijk een kandidaat voor een openstaande functie selecteren. De STAR vragenmethode is een gedegen

Nadere informatie

In gesprek met medewerkers over verzuim

In gesprek met medewerkers over verzuim TIP: dit is een interactieve pdf. de inhoudsopgave en het menu onder aan de pagina s zijn clickable. In gesprek met medewerkers over verzuim Inhoud 1. verzuim bespreken met medewerkers Het is belangrijk

Nadere informatie

Evalueren van projecten met externen Kennisdocument Onderzoek & Statistiek

Evalueren van projecten met externen Kennisdocument Onderzoek & Statistiek Evalueren van projecten met externen Kennisdocument Onderzoek & Statistiek Zwaantina van der Veen / Dymphna Meijneken / Marieke Boekenoogen Stad met een hart Inhoud Hoofdstuk 1 Inleiding 3 Hoofdstuk 2

Nadere informatie

Notulen MR-vergadering OBS De Regenboog Breukelen

Notulen MR-vergadering OBS De Regenboog Breukelen Notulen MR-vergadering OBS De Regenboog Breukelen Datum: 16 november 2011 Tijd: 20:00 22:00 uur Locatie: docentenkamer Aanwezig: Directie: Teamgeleding: Marije Wildschut Hans van Heusden, Evelien Jongeling,

Nadere informatie

Lesbrief bij Mijn broer is een boef van Netty van Kaathoven voor groep 7 en 8

Lesbrief bij Mijn broer is een boef van Netty van Kaathoven voor groep 7 en 8 Lesbrief bij Mijn broer is een boef van Netty van Kaathoven voor groep 7 en 8 Inhoud van deze lesbrief - Thema s in het boek - Lesopzet - Doel van de les - Uitwerking - Bijlage: opdrachtenblad Thema s

Nadere informatie

Laat de jongeren de test conflictstijlen maken (zie bijlage 1). Naar aanleiding van de uitslag ga je in gesprek.

Laat de jongeren de test conflictstijlen maken (zie bijlage 1). Naar aanleiding van de uitslag ga je in gesprek. Conflicten hanteren Tijd: verdelen over twee bijeenkomsten. Bijeenkomst 1 Laat de jongeren de test conflictstijlen maken (zie bijlage 1). Naar aanleiding van de uitslag ga je in gesprek. De uitkomst van

Nadere informatie

Het verhaal van mijn leven. Biografische cursus waarin buurtgenoten zich verbinden

Het verhaal van mijn leven. Biografische cursus waarin buurtgenoten zich verbinden Het verhaal van mijn leven Biografische cursus waarin buurtgenoten zich verbinden Cursus voor Fact-cliënten en andere buurtbewoners door Ria Velema, Ann Evers-Schillhorn van Veen, casemanagers Fact Lentis

Nadere informatie

Nieuwsbrief 3 De Vreedzame School

Nieuwsbrief 3 De Vreedzame School Nieuwsbrief 3 De Vreedzame School Blok 3 Blok 3: We hebben oor voor elkaar Blok 3: Algemeen: In dit blok stimuleren we de kinderen om oor voor elkaar te hebben. De lessen gaan over communicatie, over praten

Nadere informatie

Werkvorm: 4 niveaus van communicatie

Werkvorm: 4 niveaus van communicatie Werkvorm: 4 niveaus van communicatie Doel De communicatie effectiever maken door te leren communiceren op de 4 niveaus als discussies alleen maar over de inhoud gaan en niet leiden tot effectieve besluitvorming.

Nadere informatie

Inleiding. Autisme & Communicatie in de sport

Inleiding. Autisme & Communicatie in de sport Sanne Gielen Inleiding Starten met een nieuwe sport is voor iedereen spannend; Hoe zal de training eruit zien? Zal de coach aardig zijn? Heb ik een klik met mijn teamgenoten? Kán ik het eigenlijk wel?

Nadere informatie

B².DNA Strategische GedragsVerbetering

B².DNA Strategische GedragsVerbetering Onderhandelen met Resultaat! Krachtig voeren van onderhandelingen USP s kennen, voelen én uitstralen! Vertrouwen in eigen toegevoegde waarde Uitstekende voorbereiding Passende strategie Controle over het

Nadere informatie

Checklist voor evaluatie van vergaderingen: Vergaderitis en andere kwaaltjes

Checklist voor evaluatie van vergaderingen: Vergaderitis en andere kwaaltjes Checklist voor evaluatie van vergaderingen: Vergaderitis en andere kwaaltjes Over vergaderingen wordt altijd geklaagd. Maar als het aantal deelnemers van bijvoorbeeld je bestuursvergadering stelselmatig

Nadere informatie

CREATIEF CONCEPTEN OP BASIS VAN CREATIVITEIT HOE? ZO!

CREATIEF CONCEPTEN OP BASIS VAN CREATIVITEIT HOE? ZO! CREATIEF CONCEPTEN OP BASIS VAN CREATIVITEIT HOE? ZO! INHOUDSOPGAVE STARTFASE VOORAF - IS HET EEN ONDERWERP VOOR CREATIVITEIT? - ANALYSEVRAGEN - BRIEFING MET PROBLEEMEIGENAAR DE CREATIEVE SESSIE - SPELREGELS

Nadere informatie

Vergaderen Informatieblad (VP) IEV1 Bladzijde 1 van 7. Vergaderen

Vergaderen Informatieblad (VP) IEV1 Bladzijde 1 van 7. Vergaderen Vergaderen Infrmatieblad (VP) IEV1 Bladzijde 1 van 7 Vergaderen Vergaderen Infrmatieblad (VP) IEV1 Bladzijde 2 van 7 Vergaderen Elke vergadering kent een vaste structuur en een vaste vlgrde. Deze structuur

Nadere informatie

Kindervergadering Zo gaat het bij ons!

Kindervergadering Zo gaat het bij ons! Pedagogisch kader kindercentra 4 13 jaar Kindervergadering Zo gaat het bij ons! Introductie voor de groepsleiding Is kinderinspraak belangrijk? Denken vanuit de groep is logisch en praktisch, maar toch

Nadere informatie

Training 4 Werkbespreking en vergadering

Training 4 Werkbespreking en vergadering Training 4 Werkbespreking en vergadering Opdracht 1 Zoeken en overleggen Je krijgt van de docent één plaatje. Dat plaatje maakt deel uit van een kort stripverhaal. Dat verhaal bestaat uit vier tot zes

Nadere informatie

Uitwerking workshop Creatief reflecteren met kinderen

Uitwerking workshop Creatief reflecteren met kinderen Uitwerking workshop Creatief reflecteren met kinderen 4 november 2011 NJPV Conferentie door Welmoed Lockefeer Onderwijs Maak Je Samen Waarom reflecteren met kinderen? Roepvraag met hele groep, bij aanvang

Nadere informatie

Luisteren en samenvatten

Luisteren en samenvatten Luisteren en samenvatten Goede communicatie, het voeren van een goed gesprek valt of staat met luisteren. Vaak denk je: Dat doe ik van nature. Maar schijn bedriegt: luisteren is meer dan horen. Vaak luister

Nadere informatie

Omgaan met klachten volgens de BOOS-formule

Omgaan met klachten volgens de BOOS-formule Omgaan met klachten volgens de BOOS-formule Een klacht is een kans. Wanneer een klant de moeite neemt om zijn onvrede te laten blijken, biedt dat je de mogelijkheid de klant alsnog tevreden te stellen

Nadere informatie

Notulen MR vergadering 14-09-2015

Notulen MR vergadering 14-09-2015 Notulen MR vergadering 14-09-2015 MR-leden: Annet Boomkamp, Onno Diekman, Nicolle Nijmeijer, Ellen Platenkamp, Ilse Stege, Maarten Wegdam. Afwezig m.k.: Denice Klein Haarhuis en Dirk Nolte Directie: Harrie

Nadere informatie

Stap 7 Nabespreking met het slachtoffer en nabespreking met de steungroepleden (apart)

Stap 7 Nabespreking met het slachtoffer en nabespreking met de steungroepleden (apart) Handleiding No Blame Stappenplan No Blame Stap 1 Gesprek met het slachtoffer Stap 2 Organiseer een bijeenkomst met de steungroep Stap 3 Uitleg probleem Stap 4 Deel de verantwoordelijkheid Stap 5 Ideeën

Nadere informatie

Checklist Gesprek voeren 2F - handleiding

Checklist Gesprek voeren 2F - handleiding Checklist Gesprek voeren 2F - handleiding Inleiding De checklist Gesprek voeren 2F is ontwikkeld voor leerlingen die een gesprek moeten kunnen voeren op 2F. In deze handleiding wordt toegelicht hoe de

Nadere informatie

Uitleg boekverslag en boekbespreking

Uitleg boekverslag en boekbespreking Uitleg boekverslag en boekbespreking groep 7 schooljaar 2014-2015 Inhoudsopgave: Blz. 3 Blz. 3 Blz. 3 Blz. 4 Blz. 6 Blz. 7 Blz. 7 Stap 1: Het lezen van je boek Stap 2: Titelpagina Stap 3: Inhoudsopgave

Nadere informatie

Onderzoek in de BPV. Interview

Onderzoek in de BPV. Interview Onderzoek in de BPV Interview Interview schema Soorten interview Het gestandaardiseerde interview Het half-gestandaardiseerde interview (Deze doen jullie) Het open interview Het gestandaardiseerde interview

Nadere informatie

Roos van Leary. Mijn commentaar betreffende de score Mijn score was 4 punten van de 8.

Roos van Leary. Mijn commentaar betreffende de score Mijn score was 4 punten van de 8. Roos van Leary Beschrijving Boven-Samen (BS) dominant gedrag: leidend zelfdefinitie: ik ben sterker en beter dan jij; Ik overzie "het" definitie van de ander: jij bent zwak en hulpbehoevend relatiedefinitie:

Nadere informatie

De spiegelbijeenkomst

De spiegelbijeenkomst Algemeen De spiegelbijeenkomst www.catharinaziekenhuis.nl Patiëntenvoorlichting: patienten.voorlichting@catharinaziekenhuis.nl ALG007 / De spiegelbijeenkomst / 07-08-2013 2 De spiegelbijeenkomst Het Catharina

Nadere informatie

Medezeggenschapsraad De Toverlaars openbare school voor basisonderwijs

Medezeggenschapsraad De Toverlaars openbare school voor basisonderwijs Medezeggenschapsraad De Toverlaars openbare school voor basisonderwijs NOTULEN MR -VERGADERING 16-04-2015 Aanvang: 19:30 uur Sluiting: 21:00 uur Aanwezig: Evelien de Klerk, Liesbeth Bult, Marie-José Jaspers,

Nadere informatie

Medezeggenschapsraad De Toverlaars openbare school voor basisonderwijs

Medezeggenschapsraad De Toverlaars openbare school voor basisonderwijs Medezeggenschapsraad De Toverlaars openbare school voor basisonderwijs Aanvang: 19:30 uur Sluiting: 22.00 uur CONCEPT NOTULEN MR -VERGADERING 30 maart 2016 Aanwezig: Marie-José Jaspers, Tineke van Sprundel,

Nadere informatie

150 Tips om kinderen te laten zien dat je om ze geeft!

150 Tips om kinderen te laten zien dat je om ze geeft! 150 Tips om kinderen te laten zien dat je om ze geeft! Scott de Jong http://www.positiefleren.nl - 1 - Je leest op dit moment versie 2.0 van het Ebook: 150 Tips om kinderen te laten zien dat je om ze geeft.

Nadere informatie

reglement Leerlingenraad Daltonschool De Dorendal

reglement Leerlingenraad Daltonschool De Dorendal reglement Leerlingenraad Daltonschool De Dorendal Dit is een eerste opzet van het reglement van de Dorendal. Op 7 februari 2013 zal de leerlingenraad voor het eerst bij elkaar komen en dit reglement bespreken.

Nadere informatie

Als wij dit soort vragen stellen dan gaan wij uit van de talenten en mogelijkheden van cliënten.

Als wij dit soort vragen stellen dan gaan wij uit van de talenten en mogelijkheden van cliënten. Hand-out Workshop oplossingsgericht gesprekvoeren. Wat is oplossingsgericht werken? Volgens Mahlberg&Sjöblom (2011) wordt er over het algemeen uit gegaan van een probleem gerichte benadering. Een probleem

Nadere informatie

Lieve ouder, De inhoud van wat je schrijft is persoonlijk. Probeer eerlijk te zijn in wat je schrijft en je gevoelens toe te laten.

Lieve ouder, De inhoud van wat je schrijft is persoonlijk. Probeer eerlijk te zijn in wat je schrijft en je gevoelens toe te laten. Lieve ouder, Langs de één of andere weg ben je in het bezit gekomen van dit boekje, omdat je je kindje verloor door abortus en je het daar moeilijk mee hebt. Dit boekje is een soort dagboek, een leidraad

Nadere informatie

Les 3 Integratie Leestekst: Een contact-advertentie. Introductiefase

Les 3 Integratie Leestekst: Een contact-advertentie. Introductiefase Les 3 Integratie Leestekst: Een contact-advertentie "Welkom:... " Introductiefase 1. "In de vorige twee lessen hebben we met de kaart gewerkt, waarop alle vragen stonden die we gebruikt hebben om de tekst

Nadere informatie