WIJ STELLEN U VOOR: Voorgeschiedenis

Transcriptie

1 Dienst / Sector: BS, SE Hengelo, Registratienummer: Raadsvergadering d.d. 11 maart 2008 Agendanummer: D5 Portefeuillehouder: Bron Onderwerp: WTC Twente en Huis voor Europa Twente WIJ STELLEN U VOOR: 1. Kennis te nemen van het collegebesluit inzake WTC Twente en Huis voor Europa 2. Kennis te nemen van het Businessplan WTC Twente In de steigers 3. In te stemmen met de oprichting van de stichting WTC Twente 4. In te stemmen met de aangegeven kaders voor het op te stellen bedrijfsplan Huis voor Europa Twente 5. Kennis te nemen van de vorming van een nieuw bestuur van de stichting Huis voor Europa Twente 6. In te stemmen met de gekozen samenwerkingsvorm tussen het WTC Twente en het Huis voor Europa en het opstellen van een wederzijds samenwerkingscontract 7. Het WTC Twente een lening te verstrekken van Voorgeschiedenis World Trade Center Twente In 2005 heeft onze gemeente een licentie verworven voor een WTC Twente. Het stedelijk gebied in Twente is door het Rijk aangewezen als één van de economische kerngebieden. De vestiging van het WTC in Hengelo sluit hierbij aan. Tevens geeft de komst van het WTC een impuls aan het herstructureringsgebied Hart van Zuid. Sinds verwerving van de licentie is er hard gewerkt om het WTC van de grond te krijgen. Er is een Advisory Board opgericht, waarin prominente vertegenwoordigers van de vier O s 1 in Twente zitting hebben genomen. In de persoon van dhr. Mark Aberson is per september 2007 een directeur/kwartiermaker WTC Twente aangesteld. En de Twentse Export Sociëteit heeft zich eind 2007 omgevormd tot WTC Twente Business Club. In 2007 is, in samenwerking met de KvK Oost Nederland een succesvolle handelsmissie naar het WTC Keulen georganiseerd. De deelnemende bedrijven waren zeer enthousiast over de matchmakingsgesprekken. Inmiddels is een oriënterende missie naar Grenoble in voorbereiding, waar in het bijzonder aangehaakt zal worden bij de focus in de Innovatieroute, zoals de Mechatronica. De ledenwerving voor de Business Club werpt zijn vruchten af, het aantal leden is gestegen van 80 naar 102 leden. De kickoff meeting van de WTC Twente Business Club op 1 november 2007 in het Rabotheater heeft hier een grote bijdrage aan geleverd. Huis voor Europa Twente Eind 2005 heeft onze gemeente het initiatief van de heer Schuurman Hess uit Zeeland opgepakt om te komen tot een Huis voor Europa. Het voor Europa unieke Huis voor Europa is een plek waar men terecht kan voor informatie over Europa en van waaruit op een toegankelijke manier de rijkdom van Europese verbondenheid en verscheidenheid inzichtelijk gemaakt wordt 2. Dat gebeurt door middel van ontmoetingen, uitwisselingen en andere culturele en maatschappelijke manifestaties. Medio 2006 is in de persoon van de heer Lourus Schrier een directeur voor het Huis voor Europa aangetrokken. Eind 2006 is het Huis in juridische vorm ondergebracht in een stichting, waarvan drie collegeleden het bestuur vormen. De activiteiten zijn in oktober 2006 gestart met een serie Finland-manifestaties. Inmiddels hebben zowel Duitsland als Portugal als thema s gediend voor het Huis voor Europa. Naast de activiteiten heeft het Huis voor Europa zich in 2007 ontwikkeld tot kenniscentrum over Europa. Er is een Europe Direct infocentrum gevestigd, en het Huis fungeert als Eurodesk infocentrum, dat zich richt op jongeren tussen 13 en 25 jaar. Daarnaast biedt het Huis gastvrijheid aan de European Volunteer Services, die internationale uitwisselingen van vrijwilligers tot stand brengen en Youth in Action, dat internationale buitenschoolse projecten voor jongeren van dertien tot dertig jaar ondersteunt. Verder worden er diverse andere diensten aangeboden voor onderwijsinstellingen. 1 Onderwijs, Onderzoek, Ondernemingen en Overheid 2 In die zin heeft het Huis ook een rol in de interculturele dialoog.

2 2 Raads- c.q. B&W-besluiten Het college en de gemeenteraad hebben zich de afgelopen drie jaar verschillende keren uitgesproken over beide initiatieven. In chronologische volgorde: - B&W, 12 juli 2005: krediet van uit Onvoorzien t.b.v. Plan van Aanpak om te komen tot een Huis voor Europa - Raadsbesluit, 28 februari 2006: akkoord met opstarten Huis voor Europa en kredietverlening van uit Algemene reserve - Raadsbesluit, 18 juli 2006: WTC Twente: ingestemd met licentieovereenkomst met WTCA. Jaarlijkse contributie van als autonome ontwikkeling in begroting opnemen. Voor nader marktonderzoek een krediet van verleend, t.l.v. Onvoorzien. Voor activiteiten een werkbudget van verleend, t.l.v. EZ-middelen. Dit bedrag als nieuw beleid afwegen bij MJB Raadsbesluit, 18 juli 2006: Huis voor Europa: voor activiteiten ter beschikking gesteld, t.l.v. Algemene reserve. Opdracht aan college om voor met Bedrijfsplan WTC/HvE te komen en om externe subsidies te verwerven ter (gedeeltelijke) dekking gemeentelijke bijdrage. - Raadsbesluit, 7 november 2006: vaststelling Kadernota , inclusief vanaf 2008 een structureel bedrag van t.b.v. ecnomische ontwikkeling in de 2 e fase van Hart van Zuid - Raadsbesluit 20 maart 2007: ingestemd met oprichting Stichting Huis voor Europa - Raadsbesluit, 29 mei 2007: akkoord met samenvoeging WTC Twente en Huis voor Europa. Ingestemd met besteding restantkrediet t.b.v. activiteiten rest Aanvullend bruto-krediet van verleend, t.l.v. FGI, alsmede het restant ad van het vorige krediet voor het Huis voor Europa ter beschikking gesteld. Voor eind 2007 raadsvoorstel indienen over Businessplan en hernieuwde kredietaanvraag. - B&W, 21 augustus 2007: benoeming dhr. Mark Aberson als directeur WTC Twente, met als opdracht het Businessplan op te stellen, inclusief werkplan en begroting. Businessplan moet vóór 1 januari 2008 klaar zijn en met eventuele hernieuwde kredietaanvraag aan raad worden voorgelegd. In de Informele Raadsbijeenkomst van 13 december 2007 heeft het college medegedeeld, dat de laatste hand wordt gelegd aan het Businessplan WTC Twente. Het college heeft toen ook medegedeeld, dat men overweegt het WTC Twente en het Huis voor Europa toch niet in één organisatie onder te brengen. De beweegredenen daartoe worden verderop in dit advies weergegeven. Stand van de kredieten Uit bovenstaand overzicht blijkt, dat er bij verschillende besluiten kredieten voor zowel het WTC Twente als het Huis voor Europa beschikbaar zijn gesteld. Voor het Huis voor Europa zijn ook diverse subsidies verkregen. De actuele stand van zaken is als volgt. WTC Twente, overzicht 2007: van het totaal-krediet van resteert nog een kleine Huis voor Europa Twente, overzicht 2007: rekening houdend met toegezegde en deels reeds ontvangen subisidies is er sprake van een overschrijding van het krediet ad , t.w. ca WTC Twente en Huis voor Europa: één organisatie? In de gedachtevorming van het college is men er totnogtoe van uitgegaan, dat het Huis voor Europa een specifieke invulling zou kunnen zijn van het WTC Twente. Een aantal argumenten heeft daaraan ten grondslag gelegen: - zowel WTC Twente als Huis voor Europa houden zich bezig met informatieverstrekking over internationale samenwerking - beide organiseren in dat verband exposities en deels commerciële activiteiten, die elkaar zouden kunnen overlappen - een eenhoofdige leiding van WTC Twente/Huis voor Europa benadrukt de synergie en kan tot besparingen leiden Het afgelopen halfjaar is intensief met de betrokkenen gesproken over deze organisatorische samensmelting. Daarbij kwamen enkele overwegingen naar voren die erop duiden, dat het raadzaam is het WTC Twente en het Huis voor Europa als twee zelfstandige (juridische) entiteiten vorm te geven: 1. de doelgroepen van beide organisaties verschillen meer van elkaar dan eerder gedacht. Het Huis voor Europa richt zich hoofdzakelijk tot het publiek, de inwoners van onze (Eu)regio en studenten. Weliswaar wil het Huis voor Europa ook laagdrempelige informatie aanreiken aan het MKB, maar dat is niet zijn primaire doelgroep. Het WTC Twente richt zich louter op het bedrijfsleven. En het moge bekend zijn, dat iedere doelgroep zijn eigen benadering kent. 2. de aansturing van beide organisaties is daarom onderscheidend. Het WTC Twente kent een Advisory Board met een nadruk op een commerciële invulling. Het Huis voor Europa krijgt een bestuur dat vanuit politiek-ideële afwegingen opereert 3. 3 Hier wordt niet mee bedoeld, dat het Huis voor Europa een verlengstuk is van de EU of de regering. Het Huis opereert onafhankelijk en laat voor- en tegenstanders van samenwerking in Europa gelijkelijk aan bod komen.

3 3 3. WTC Twente en Huis voor Europa hebben ieder een eigen keur- en beeldmerk, waarmee zij zich in hun respectievelijke markten presenteren. Ineensmelting daarvan zou tot verwarring en verzwakking van hun uitstraling kunnen leiden, hetgeen negatieve consequenties zou kunnen hebben voor beider financiering. Desondanks willen we de synergie-effecten tussen beide organisaties benutten. We denken dat te kunnen bereiken door beide organisaties onder één dak te huisvesten. Dat maakt het mogelijk gezamenlijk gebruik te maken van voorzieningen en (ondersteunend) personeel, vergelijkbaar met dat wat in een bedrijfsverzamelgebouw gebeurt. Elkaars nabijheid kan leiden tot kruisbestuiving. De gezamenlijkheid wordt gevonden in: - receptie- en telefonistenfunctie - informatiebalie - administratieve ondersteuning - organisatie van exposities en evenementen. De geraamde financiële aspecten daarvan zijn in de resp. begrotingen verwerkt. WTC Twente Businessplan Doelstellingen en instrumenten Voornaamste doelstelling van het WTC Twente is het stimuleren van de internationale handel in het Euregiogebied. Hierbij richt het WTC Twente zich voornamelijk op de volgende doelgroepen: - expansieve bedrijven uit Twente met veel export en/of buitenlandse dochtervestigingen - Nederlandse vestigingen in Twente van buitenlandse bedrijven - (door)starters op de internationale markt Verder kan het WTC Twente als middel gebruikt worden om in eerste plaats de regio Twente op de kaart te zetten om zodoende de concurrentiekracht van de regio te versterken. Dit zal worden uitgebouwd naar de gehele Euregio. Bovenstaande doelstellingen worden bereikt door het aanbieden van de volgende diensten: a. WTC Twente Business Club b. Handelsinformatie c. Handels educatie d. Handelsmissies De Business Club zorgt door het organiseren van netwerkbijeenkomsten voor het uitwisselen van kennis op het gebied van internationaal zakendoen. Verder kan via de aansluiting aan het wereldwijde netwerk makkelijker toegang worden gevonden tot de buitenlandse markt. De World Trade Centers Association beschikt over 200 kantoren in 100 landen, waarbij bedrijven zijn aangesloten. In samenwerking met de Kamer van Koophandel en de WTCA kunnen vragen van bedrijven op het gebied van het internationaal zakendoen worden beantwoord. Zowel aan bedrijven uit het werkgebied als bedrijven uit het buitenland die zaken willen doen met het Euregionale bedrijfsleven. Een belangrijk taak van een WTC is het bevorderen van kennisuitwisseling. Dit kan via de netwerkbijeenkomsten georganiseerd door de Business Club, maar ook door het aanbieden van gerichte opleidingen en lezingen. Samen met o.a. de Saxion Hogeschool en de Kamer van Koophandel zal een aanbod worden samengesteld dat gericht is om medewerkers binnen internationaal georiënteerde bedrijven diverse aspecten van het internationaal zakendoen bij te brengen. De volgende aspecten zullen daarbij aan bod komen: cultuurverschillen, juridische zaken, belastingverschillen, financiën, etiquette, handelstransacties en documenten. In overleg met de leden van de Business Club zullen samen met de Kamer van Koophandel ingaande en uitgaande handelsmissies worden georganiseerd. Dit biedt de mogelijkheid aan internationaal georiënteerde bedrijven in het Euregiogebied om makkelijk toegang te krijgen tot het bedrijfsleven in andere landen. Op deze manier kan de internationale handel in de regio worden gestimuleerd. In een latere fase komen de tentoonstellings- en congresfaciliteiten en de business services aan de huurders van het WTC Twente erbij. Twente in internationaal perspectief De Netwerkstad Twente is in de Nota Ruimte als stedelijk netwerk met internationale oriëntatie opgenomen. De Netwerkstad gaf daaraan tot nu toe vooral via de samenwerking met Münster en Osnabrück in de Städtedreieck MONT invulling. De Ruimtelijke Ontwikkelingsagenda Netwerkstad Twente (regionale vertaling van de Nota Ruimte), de Innovatieroute Twente en meer recent de Agenda voor Twente zijn de beleidsbepalende documenten van dit moment. De centrale doelstelling die hieraan ten grondslag ligt, is de

4 4 verdere ontwikkeling van Netwerkstad s positie van hoogwaardige kennisregio. De focus in de Innovatieroute sluit aan bij de economische concentratiegebieden en kansen in de regio. Daarbij komen nadrukkelijk vijf kansrijke sectoren in beeld: Materialen & Mechatronica, Bouw, Voeding, Technologie & Gezondheid en Technologie en Veiligheid. Ook het concept van Kennispark Twente sluit hierbij aan. Daarbij gaat het om initiatieven die werk maken van kennis en waarbij de verbinding tussen wetenschap en bedrijvigheid centraal staat. Uiteindelijk met de bedoeling om meer hoogwaardige arbeidsplaatsen te creëren voor de regio. Daarbij wordt het belang om over landsgrenzen heen te kijken steeds duidelijker. En dat is waar het WTC Twente een nadrukkelijk toegevoegde waarde heeft. Dit is ook afgesproken op de werkconferentie Twente in internationaal perspectief van maart Fasering en financiering Het jaar 2008 zal voornamelijk worden gebruikt om besluitvorming over de financiering van de eerste jaren te realiseren. Daarbij wordt een bijdrage verwacht van de gemeente Hengelo, regio Twente (via de Agenda van Twente) en provincie. Voor de volgende fases wordt gerekend op (Europese) subsidies en het bedrijfsleven. Het Businessplan is hiervoor de basis. Tevens zal in dit jaar gezorgd worden voor tijdelijke huisvesting. In de opbouwfase ( ) zal de nadruk liggen op het marketingconcept en het verder ontwikkelen van het merk WTC Twente en de diensten die door het WTC Twente worden aangeboden. Ook zal er een keuze worden gemaakt voor het eigendomsmodel en zullen de voorbereidingen worden getroffen voor de bouw van de definitieve huisvesting. Het is de bedoeling dat in deze periode ook de bouw zal worden gestart en zo mogelijk afgerond. Vanaf 2012 moet het WTC Twente in de selfsupportingfase op eigen benen kunnen staan. Een WTC Twente voor en door ondernemers. Draagvlak In de aanloop naar de oprichting van het WTC Twente zijn twee studies door de bureaus Buck Consultants International en Kotvis & Haksteen uitgevoerd naar de visievorming en het draagvlak. Het eerste onderzoek (oktober 2006) is gehouden onder een aantal partijen die bij de verdere ontwikkeling van de WTC formule en exploitatie een rol spelen. De bevindingen zijn positief. Uit het onderzoek blijkt onder meer een duidelijke behoefte aan één loket dat internationale contacten voor het bedrijfsleven ontsluit en bestaande bedrijfsnetwerken aan elkaar verbindt. Ook de beoogde aandachtsgebieden van het WTC, innovatie en techniek, mogen op brede steun rekenen. Het onderzoek is uitgevoerd onder vertegenwoordigers van diverse overheden, de Euregio, het bedrijfsleven en kennisinstellingen. Vrijwel alle respondenten onderkennen de kansen die het aanhaken bij het wereldwijde WTC netwerk aan het bedrijfsleven biedt. Ook de themakeuze, een focus op innovatie en techniek, wordt breed gesteund. Daarnaast wordt het WTC Twente gezien als een belangrijke bindende factor voor de vele reeds bestaande bedrijfsnetwerken. Vertegenwoordigers van organisaties die al veel internationale contacten hebben zijn bereid deze in te zetten voor versterking van het WTC netwerk. Uit het onderzoek kwamen een aantal beoogde functies en diensten naar voren die naar de mening van de meeste geïnterviewden in het WTC Twente een plek verdienen. Het gaat dan om: Bedrijfshuisvesting en faciliteiten, Draaischijf en kennisinstituut voor de Twentse bedrijfsnetwerken, Kennis-kunde-kassa -functie en Expositieruimte. Met bovenstaande uitkomsten is een vervolgonderzoek (april 2007) gehouden onder het internationaal georiënteerde bedrijfsleven in Twente/Euregio. Ook uit dit onderzoek bleek dat er een breed draagvlak is voor de realisatie van een WTC in de regio. De voornaamste conclusies waren: - de realisatie van een WTC in Twente wordt positief ontvangen door een grote meerderheid van het Twentse bedrijfsleven - met name voor de doelgroep (door)starters op de internationale markt biedt het WTC potentie als vestigingslocatie - circa 50% van de respondenten zegt WTC Twente te overwegen als vesitingslocatie indien zij verhuizen en meer dan de helft van de bedrijven is bereid hiervoor meer dan de marktconforme huur te betalen - circa 60% van de respondenten overweegt lid te worden van de WTC Twente Business Club - er bestaat een behoorlijke belangstelling voor diensten en voorzieningen in het WTC, zowel bij bedrijven die het WTC Twente als vestigingslocatie zien als bij bedrijven die zich niet in WTC gaan vestigen.

5 5 Kaders voor het op te stellen bedrijfsplan Huis voor Europa Twente Sinds het oppakken van het initiatief voor het Huis voor Europa heeft het Huis zich sterk ontwikkeld. In de opstartfase lag het accent op het landenthema (de Finland-manifestatie ); allengs zijn de basisfuncties tot stand gekomen, t.w. de resp. info- en bemiddelingsfuncties (zie inleiding van dit advies). De uitgangspunten staan grotendeels nog steeds recht overeind: Europa moet zichtbaar zijn en begrepen worden, elke dag opnieuw, en zich richten op alle mensen in een geest van verdraagzaamheid en samenwerking, zoekend naar wederzijds begrip en respect. Met die inzet zal vanuit het Huis voor Europa Twente de Europese rijkdom van cultuur en verscheidenheid in de Twentse samenleving zichtbaar worden gemaakt. De Europese Unie is immers niet alleen verenigd door haar gemeenschappelijke economie en beleid maar ook door de waarden van cultuur en creativiteit. In dit kader worden ontmoetingen, uitwisselingen, en andere culturele, maatschappelijke en (i.s.m. WTC Twente) economische manifestaties georganiseerd. De inzet voor het Huis voor Europa zal steeds zijn om de Europese samenwerking bereikbaar te maken voor alle niveaus in de samenleving. Het Huis voor Europa Twente: een plan voor actieve communicatie met burgers en bedrijven over Europese landen en thema s. Vanuit dat Huis laat men zien dat Europese samenwerking iets is van alledaagse zaken, waarmee een ieder geconfronteerd wordt en dat Europese samenwerking vooral iets is van gewone mensen. Een op Europa gericht centrum voor bovengenoemde activiteiten, die de betrokkenheid van burgers, bedrijven en instellingen doet toenemen. Deze vergrote aandacht voor Europa is belangrijk voor het noodzakelijke draagvlak onder de bevolking en ook voor de Internationale Agenda van Twente. Deze Agenda in procedure bij de regio omvat een drietal strategielijnen: 1. Twente internationaal als kennis-, innovatie- en technologieregio profileren en positioneren. 2. Faciliteren (kennis, netwerken, geld, beleidsbeïnvloeding) van projecten uit de Agenda van Twente 3. De internationale oriëntatie in Twente vergroten. Inmiddels is het Huis voor Europa Twente hét kenniscentrum over Europa voor Oost-Nederland geworden. In dit centrum kunnen inwoners, studenten en ondernemers van Twente terecht voor alles wat met Europa te maken heeft. Hier vindt men informatie over Europese samenwerkingsvormen, over uitwisselingsprogramma s, subsidies en regelingen, enz. Buiten de vele telefonische en contacten komt een groeiende aantal bezoekers naar binnen. Er is in 2007 een zeer breed netwerk opgebouwd, dat zijn vruchten steeds meer afwerpt. Zo wordt de directeur met enige regelmaat gevraagd om de Nederlandse EU infocentra internationaal te vertegenwoordigen. Een korte opsomming zie bijlage - van de meest recente activiteiten moge de groei naar volwassenheid van het Huis voor Europa illustreren. Daaruit blijkt, dat naast de eigen culturele activiteiten het onderwijs steeds meer de weg naar het Huis voor Europa weet te vinden. De hogescholen Saxion en InHolland hebben het Huis gevraagd een minor Internationalisering te ontwikkelen. Voor het Twickel-college wordt een bijdrage geleverd aan hun internationale maand voor Atheneum-4 leerlingen en ook steeds meer basisscholen weten het Huis voor Europa te vinden. Uit Borne, Wierden en Hardenberg zijn verzoeken gekomen voor ondersteuning bij hun internationale contacten en activiteiten voor de plaatselijke bevolking. En momenteel wordt eraan gewerkt om een indrukwekkende expositie Dit is onze geschiedenis, 50 jaar Europees avontuur naar Twente te halen. Deze expositie staat nu in Brussel, gaat daarna naar Parijs en vervolgens kan die naar Twente komen. Een evenement waarmee Twente zich nadrukkelijk in de picture kan spelen. Gezien deze ontwikkelingen kan het Huis voor Europa een belangrijke bijdrage leveren aan de derde strategielijn van de Internationale Agenda van Twente. De 4 O s kunnen op het Huis voor Europa een beroep doen, als het gaat om hun blik naar (het Europese) buiten. Het is in dat licht gerechtvaardigd, als het Huis voor Europa daarvoor financiële bijdragen vanuit de regio krijgt. Bij de opstelling van de meerjarenbegroting wordt daar enigszins van uitgegaan. Zie daarvoor de financiële paragraaf. Naar onze mening heeft het Huis voor Europa zijn bestaansrecht bewezen. Mede dankzij de ontwikkeling van enkele commerciële activiteiten, zoals betaalde gastlessen/colleges, verwachten we, dat het over een paar jaar zichzelf financieel kan bedruipen, o.a. via activiteitensubsidies van de 4 Twentse O s. We hebben daarbij wel overwogen, hoe ver de financiële bemoeienis van onze gemeente zou moeten gaan. Wij zien een duidelijke overheidslink met de informatie- en scholingsfunctie van het Huis voor Europa. Daarvoor willen wij in een aflopende reeks de komende jaren nog een bedrag van ter beschikkking stellen. Aanpalende en overige activiteiten en evenementen dienen voor rekening en risico van derden te komen. E.e.a. is verwerkt in de bijgaande meerjaren-begroting van het Huis voor Europa.

6 6 Om deze situatie mogelijk te maken zijn er twee acties nodig vanuit onze gemeente: 1. verzelfstandiging en op afstand zetten van de gemeentelijke organisatie. Het Huis voor Europa is momenteel een stichting, waarvan het bestuur gevormd wordt door drie collegeleden. De administratie wordt gevoerd door de gemeentelijke financiële afdelingen. Beide omstandigheden zijn niet bevorderlijk voor de slagkracht en de flexibiliteit van het Huis voor Europa. Wij stellen dan ook voor een nieuw bestuur te vormen, met aansprekende vertegenwoordigers vanuit de samenleving. En de administratie in eigen handen te leggen van de stichting. 2. een laatste financiële impuls om de stap naar zelfstandigheid succesvol te kunnen zetten. Deze impuls omvat o.i. enkele elementen: a. overbruggingsbijdrage om de personele lasten te dekken b. bijdrage in de huisvestingskosten voor de komende twee jaar, om te kunnen groeien naar een eigen bekostiging van de huisvesting. Een nadere onderbouwing treft u aan in de financiële paragraaf en in de als bijlage toegevoegde begroting. Juridische structuur Het Huis voor Europa is een stichting, waarvan drie collegeleden vooralsnog op persoonlijke titel het bestuur vormen. Het WTC Twente heeft nog geen eigen juridische vorm gekregen; het opereert tot nu toe onder gemeentelijke vlag. We stellen voor het WTC Twente eveneens in een zelfstandige stichting onder te brengen en in de statuten van beide stichtingen een verwijzing naar elkaars functie op te nemen. De statuten van de stichting Huis voor Europa Twente moeten in die zin worden gewijzigd. De gemeente Hengelo is WTC-licentiehouder en ook vanwege de elders in dit advies opgenomen afspraken in Netwerkstad-verband, ligt het in de rede dat de gemeente in de opbouwfase een flinke vinger in de pap blijft houden. De nieuwe stichting kan te gelegener moment besluiten een BV op te richten, waarin de commerciële exploitatie van het WTC-gebouw wordt ondergebracht. Als eerste stap moet de raad - conform de Gemeentewet - het voornemen worden voorgelegd om als gemeente een stichting WTC Twente op te richten c.q. daarin deel te nemen. Als uw raad daartegen geen bedenkingen inbrengt, moet de provincie toestemming worden gevraagd voor de oprichting van deze stichting. Pas na de provinciale goedkeuring kunnen de statuten worden verleden. Huisvesting en Opstalontwikkeling Het Huis voor Europa is momenteel gehuisvest in de voormalige bibliotheek aan het Burg. Jansenplein. Behalve de verwarmings- en elektrakosten wordt daarvoor geen huur gevraagd, vanuit antikraakoverwegingen. Het WTC heeft nog geen zelfstandig onderkomen; het opereert vooralsnog vanuit het Stadskantoor. Om zich te kunnen profileren moet het WTC zo snel mogelijk een eigen huisvesting krijgen, waar met het Huis voor Europa kan worden samengewerkt. Het beeldmerk van het WTC is onlosmakelijk verbonden met het project Hart van Zuid / Stationsomgeving CST. Zoals ook in het Businessplan is aangegeven, is het initiatief om te komen tot een licentie van het WTCA voor de vestiging van een WTC, voortgekomen uit de ontwikkelingsstrategie voor het gebied Hart van Zuid / Stationsomgeving CST. Ervaringen in Nederland en in het buitenland leren, dat de komst van een WTC een enorme impuls kan geven aan herontwikkelingsgebieden. In de licentieaanvraag is Hart van Zuid als dé locatie aangewezen voor vestiging van het nieuwe WTC. Gelet op deze duidelijke positionering is het evident dat zowel voor de definitieve als de tijdelijke huisvesting Hart van Zuid c.q. Stationsomgeving dé locatie moet zijn waar de (tijdelijke) huisvesting gerealiseerd zal worden. Momenteel zijn diverse opties voor deze gezamenlijke huisvesting in onderzoek. We gaan er voorlopig van uit, dat de gemeente of de PPS Hart van Zuid een locatie huurt c.q. ter beschikking stelt aan beide stichtingen. De financiële consequenties daarvan worden weergegeven in de desbetreffende begrotingen. De huisvesting zal de eerste jaren tijdelijk zijn. De definitieve locatie is de huidige plek van het ROC aan het Industrieplein. Daarbij kan het Vereenigingsgebouw o.a. als representatieruimte voor het WTC Twente en diens Business Club dienen. In het Businessplan voor het WTC Twente zijn enkele exploitatiemodellen geschetst, waarop deze huisvesting kan worden geregeld en mede voor het WTC te gelde kan worden gemaakt. In het op te stellen, eerder genoemde prestatiecontract tussen de stichting WTC Twente en de gemeente zal de onlosmakelijke verwevenheid tussen het WTC Twente als instituut en de WTC exploitatie- en beheermaatschappij worden vastgelegd. Ten aanzien van de WTC-opstalontwikkeling moet worden opgemerkt dat hierbij betrokken dient te worden de Samenwerkingsovereenkomst die tussen de gemeente Hengelo en Van Wijnen is gesloten over zowel de gebieds- als de opstalontwikkeling voor het plangebied Hart van Zuid / Stationsomgeving CST.

7 7 De begrotingen WTC Twente In de opbouwfase schommelt de begroting van het WTC Twente rondom de 8 ton. In deze fase is het WTC Twente nog sterk afhankelijk van overheidsfinanciering. Vanaf 2011 neemt het aandeel van het bedrijsleven substantieel toe, zodra de exploitatie van het WTC-gebouw in volle omvang tot zijn recht komt. Essentieel voor het sterkste WTC-marketingconcept, dat blijkt uit het benchmarkonderzoek over bestaande WTC's, is de beoogde samenwerking tussen de 4 O's. Het WTC is feitelijk een project van meerdere stakeholders, die in het bijzonder, in de samenstelling van de Advisory Board van het WTC Twente zichtbaar wordt. In dit verband wordt in het businessplan het Rotterdamse participatiemodel genoemd als succesvolle variant voor een WTC, waarbij overheid actief als samenwerkingspartner verbonden is met het WTC Rotterdam. Tegen die achtergrond stellen we voor het WTC Twente een 10-jarige lineaire geldlening met uitgestelde aflossing te verstrekken van , waarbij de gemeente de rente gedurende de project- en opbouwfase ( ) subsidieert uit de in de Kadernota beschikbaar gestelde middelen. De rente is gebaseerd op het percentage van een gelijksoortige BNG-lening op het moment van het collegebesluit, vermeerderd met de gebruikelijke risico-opslag. Deze lening dient vanaf 2012 in zes termijnen te worden terugbetaald, volgens het schema in de nog op te stellen leningovereenkomst. In de Kadernota is voor de economische ontwikkeling van 2 e fase Hart van Zuid een bedrag van opgenomen. De rentelasten groot per jaar kunnen hieruit worden gedekt. Ter nadere onderbouwing van de leningverstrekking geven we u nog de volgende overwegingen mee. Het WTC Twente dient als een spin in het web of als een pin point te functioneren om enerzijds bedrijven te faciliteren en te stimuleren om internationale activiteiten op te starten of te vergroten. Met name, het verbinden van de initiatieven (op internationaal gebied) van partnerorganisaties in de regio, is voor het WTC Twente een zeer belangrijke taak, want daardoor kunnen krachtige resultaten bereikt worden. En anderzijds is er een rol voor het WTC Twente weggelegd om als katalysator voor de regio te werken, zodat de regio als het ware beter op de kaart komt te staan. Samenwerking blijft in de toekomst ook geboden om die functies te ondersteunen. De onderliggende vraag aan de gemeente Hengelo voor de financiering van het WTC is gericht op de stichting WTC Twente, die als doel heeft om een functionerend WTC-marketingconcept en een WTC-gebouw tot stand te brengen. Deze vraag voor die financiering behelst uitdrukkelijk niet de financiering van het WTC-gebouw. De vraag is exclusief bestemd voor het opzetten van het concept, waarmee de markt benaderd gaat worden om de exploitatie van een WTC-gebouw ter hand te nemen. Uit de toekomstige exploitatie van het gebouw dient de organisatie van het WTC Twente in hoofdzaak betaald te gaan worden. Op dat moment ontstaan belangrijke profitcenters waardoor het marketingconcept van het WTC Twente in de lucht gehouden kan worden. Voor het gebouw wordt een separate entiteit ontwikkeld, waarbij investeerders uiteraard een belangrijke rol zullen gaan spelen. Tussen die nieuwe entiteit, de stichting WTC Twente en de licentiehouder (de gem.hengelo) zal dan t.z.t. een tripartiteovereenkomst gesloten moeten worden, waarin het gebruik van WTC-merk en het waarborgen van het belangrijke marketingconcept geregeld worden. Een belangrijke stap in 2012, na het vaststellen van het eigendomsmodel, is het overhevelen van de kosten van de marketingorganisatie van de stichting WTC Twente naar de exploitant/eigenaar van het WTC-gebouw. Gezien het bovenstaande wordt het dan ook duidelijk dat sponsors van het WTC Twente geen bijdrage zullen leveren aan de exploitant van het gebouw, dat is ook niet nodig noch wenselijk. Sponsors zullen interesse hebben om de onafhankelijke WTC Twente Business Club te ondersteunen, daar komt het begrip van ondernemers voor ondernemers te voorschijn. Als conclusie kan gesteld worden dat het van het grootste belang voor een succesvol WTC-concept is, om een combinatie van diverse functies behorende enerzijds bij het marketingconcept en anderzijds behorende bij het gebouw tot stand te brengen. Daardoor wordt het mogelijk gemaakt en neemt de markt, dat wil zeggen de toekomstige eigenaar van het gebouw en de bedrijven als stakeholders van de Business Club, inderdaad, de kosten over van de overheden. Evident is dat de 4 O's alle belang hebben om de stichting WTC Twente, als waarborger van het marketingconcept en houder van rechten, in stand te houden. Het personeel gaat mogelijk in dienst bij de exploitant van het gebouw in het kader van de te maken afspraken, maar blijft zeker niet in dienst van de stichting WTC Twente. Uiteindelijke nemen de aanloopkosten van de stichting WTC Twente af tot nihil, de kosten van de organisatie worden overgenomen door de exploitant van het WTC-gebouw. Daarmee worden die kosten het normale bedrijfsrisico van de exploitant van het WTC-gebouw.

8 8 Huis voor Europa Twente De meerjarenbegroting Huis voor Europa heeft betrekking op de kernactiviteiten van het Huis voor Europa, t.w. de vier informatiefuncties Europe direct, Youth in Action, European Volunteer Services, Euro Desk Desk en overige diensten aan onderwijsinstellingen. De overige activiteiten, zoals de organisatie van evenementen en manifestaties, worden overgelaten aan het particuliere initiatief, waarbij ervan wordt uitgegaan, dat deze zichzelf bedruipen. Uit de begroting blijkt, dat het Huis voor Europa Twente voor zijn voortbestaan afhankelijk is van een aanvullende verzelfstandigingspremie van de gemeente. Wij stellen voor hiervoor een bedrag van te verstrekken (2008: , 2009: , 2010: en 2011: ), te dekken uit het bedrag van , dat in de Kadernota is opgenomen t.b.v. de economische ontwikkeling van Hart van Zuid. Daarnaast stellen wij voor in 2008 en 2009 geen huur aan het Huis voor Europa in rekening te brengen (plm per jaar). Met deze twee elementen van een soort overbruggingskrediet krijgt het Huis voor Europa de mogelijkheid naar een gezonde financiële situatie te groeien. De komende twee jaren kunnen dan worden gebruikt om duurzame bijdragen van derden te verwerven. Het Huis voor Europa zal overigens voor een deel afhankelijk blijven van activiteitensubsidies, die verkegen worden op basis van het jaarlijkse werkprogramma. Dat is inherent aan de aard en functie van dit instituut. Financiële dekking gemeentelijke bijdragen aan WTC Twente en Huis voor Europa Twente Hart van Zuid is ook een van de topprioriteiten in Netwerkstadverband. In het kader van Hart van Zuid, tweede fase zijn via de Agenda van Twente bijdragen gevraagd aan de Netwerksteden/Regio Twente voor de stationsomgeving, het stationsplein en de parkeergarage. De gemeente Hengelo kan in dit opzicht niet achterblijven bij de partners in de regio en dient zelf ook geld beschikbaar te stellen voor de tweede fase Hart van Zuid. Ook de versterking van de regionale en internationale samenwerking en positionering met het WTC Twente en het Huis voor Europa Twente vallen onder de tweede fase Hart van Zuid en zullen bijdragen aan een beter economisch klimaat. In de kadernota is daarom besloten om vanaf 2008 structureel op te nemen voor de economische ontwikkelingen in de stationsomgeving. Zowel de ten behoeve van de renteloze lening van aan het WTC Twente als de bijdrage in de komende jaren aan het Huis voor Europa Twente kunnen hieruit worden gedekt. Het geld dat resteert kan worden ingezet voor de overige kosten die de gemeente maakt t.b.v. het WTC. Zo is het de bedoeling dat de gemeente Hengelo een van de founding fathers wordt. De kosten hiervan bedragen eenmalig en vervolgens per jaar. Ook kan het geld ingezet worden voor eventuele fondsvorming om risico s c.q. onverwachte uitgaven af te dekken. Bijgaand ter verduidelijking een overzicht hoe de zal worden ingezet: Omschrijving e.v. WTC: Lening Reservering/overig HvE Bijdrage Totaal Als gezegd streven we naar synergie door middel van een gezamenlijke huisvesting en het delen van personeel en voorzieningen. De mogelijkheden daartoe hebben we eerder vermeld: - receptie- en telefonistenfunctie - informatiebalie - administratieve ondersteuning - organisatie van exposities en evenementen. Een voorzichtige raming duidt erop, dat daarmee een gezamenlijke structurele besparing van ongveer kan worden bereikt. In de MJB voor het Huis voor Europa is daarvan een bedrag van verwerkt. De overige besparing zal gevonden worden binnen de begroting van het WTC Twente.

9 9 Bijlagen Bij dit voorstel zijn de volgende bijlagen gevoegd: 1. Businessplan WTC Twente In de steigers, incl. meerjarenbegroting 2. WTC Twente: visievorming en draagvlakverkenning. Onderzoek door Buck, Kotvis & Haksteen 3. WTC Twente, Startpunt voor internationaal zakendoen, marktonderzoek door Buck, Kotvis & Haksteen 4. Activiteitenoverzicht WTC Twente Business Club 5. Meerjarenbegroting Huis voor Europa Twente, met toelichting 6. Jaaroverzicht Huis voor Europa Overzicht Waar is het Huis voor Europa nu mee bezig? Burgemeester en wethouders van Hengelo, de secretaris, de burgemeester, Ir. Wimjoost Licht Drs. Frank A.M. Kerckhaert