JAARVERSLAG 2011 februari 2012

Transcriptie

1 JAARVERSLAG 2011 februari 2012 INLEIDING In het Jaarverslag 2010 hebben wij uitvoerig stilgestaan bij de "Visie en Missie" van onze Stichting. In het vroege voorjaar van 2011 werd in het verlengde daarvan de visie van Stichting De Levende Delta op "Natuurontwikkeling in de zuidwestelijke Delta" naar buiten gebracht. In de openbare Donateurbijeenkomst op 22 februari 2011, gaf de voorzitter de heer J.J. Geleijnse hierop een toelichting. Samengevat luidt het nieuwe natuurbeleid dat ons voor ogen staat als volgt: - Stop de uitvoering van het huidige natuurbeleid; - Bundel de beschikbare financiële middelen en voorzie in voldoende reserveringen; Ontwikkel binnen de zuidwestelijke Delta een integrale visie op natuurontwikkeling. Omdat de verschillende natuurorganisaties sterk gericht zijn op de eigen specifieke doelstelling(en), zijn zij soms te eenzijdig om het beleid te bepalen. Exclusiviteit van de natuurorganisaties in de voorbereiding- en besluitvormingstrajecten achten wij ongewenst; - Versterk binnendijks de bestaande natuur; - Zet agrarische cultuurgrond primair in voor het versterken van de positie van de landbouw; - Pak de problemen binnen de grotere buitendijkse gebieden snel en efficiënt aan. De gewijzigde politieke- en vooral ook economische situatie, rechtvaardigen het volgens de Levende Delta volledig, om ook op het gebied van natuurontwikkeling tot een ander beleid te komen. BESTUUR Aan het einde van het verslagjaar bestond het bestuur uit mevrouw A. Verweij-van der Have en de heren J.J. Geleijnse (voorzitter), J.F.J. Franken (secretaris/penningmeester), E. Baecke, W. van Gorsel, A. Lampert, C. Slager en W. de Visser. De heren M.A. Mol en J. Schuurman Hess namen afscheid als bestuurslid. De Levende Delta is hen erkentelijk voor hun jarenlange grote bestuurlijke betrokkenheid en inzet die nu verder in de hoedanigheid van adviseur door hen ten dienste van de Stichting wordt voortgezet. Halverwege het jaar trad de heer C. Slager uit Poortvliet toe tot het bestuur. Een waardevolle aanvulling, met veel kennis van Zeeland en met een rijke politieke ervaring

2 Nadere afspraken werden gemaakt voor het nog gaan benaderen van enkele andere personen ter versterking van het bestuur. Naast de heren Mol en Schuurman Hess, zijn de heren S. Duvekot, H. Eversdijk en J. Ventevogel als adviseur bij het werk van het bestuur betrokken. Het bestuur kwam 7 keer in vergadering bijeen bij bestuursleden thuis. De heren A. Lampert en W. de Visser traden op als lid van de kascommissie en adviseerden het bestuur om na een door hen uitgevoerd boekenonderzoek 2010, aan de penningmeester decharge te verlenen. Het jaarverslag 2010 en de begroting 2012 werden vastgesteld. Daarbij past de kanttekening dat voor een goed functionerende Stichting, uitbreiding van het bestand aan donateurs en sponsoren noodzakelijk is. Bovendien is het gewenst om voor specifieke activiteiten een beroep te gaan doen op projectsubsidie(s) van de Provincie. Wij ervaren dat De Levende Delta door haar brede bestuurlijke samenstelling, haar netwerken en haar (verbindende) doelstelling, steeds meer wordt gezien als een goed en stevig platform om mensen, organisaties en bewegingen bij elkaar te brengen en de dialoog tussen hen te bevorderen. DONATEURS-/SPONSORS De Levende Delta weet zich gesteund door een grote groep betrokken donateurs die tevens door hun donateurbijdrage zorgen voor de financiële basis onder de Stichting. In het verslagjaar deden zich enkele mutaties voor in het donateurbestand, waardoor de omvang ervan jammer genoeg enigszins is afgenomen. Uitbreiding van het donateur-/sponsorbestand blijft voor de continuïteit erg belangrijk. Op daartoe geschikte momenten zijn en worden daartoe oproepen gedaan. DONATEURBIJEENKOMST Op 22 februari 2011 vond er een donateurbijeenkomst plaats in De Stenge in Heinkenszand. Deze bijeenkomst werd benut om de donateurs over diverse actuele zaken nader te informeren. Ir. A. Geuze Prof. J Schrijnen 2

3 Daarbij kwamen onder andere de volgende onderwerpen aan de orde: het jaarverslag incl. het financiële overzicht 2010; de Visie van De Levende Delta op "Natuurontwikkeling in de zuidwestelijke Delta"; de vervolgactiviteiten naar aanleiding van het Kabinetsbesluit met betrekking tot alternatieven voor de ontpoldering van de Hertogin Hedwigepolder, in het verlengde van de zich gewijzigde politieke verhoudingen in Den Haag; de door de Stichting ingediende zienswijze op de MER Waterberging Volkerak-Zoommeer; de ontwikkelingen rond het plan Waterdunen en Perkpolder; het activiteitenplan van de Stichting Het Zeeuwse Landschap voor de realisatie van een zgn. Kustlaboratorium en de voortgang in het overleg met de Programmadirecteur en de Werkplaats van de Stuurgroep Zuidwestelijke Delta. Vervolgens gaven de heer Prof. J. Schrijnen Programmadirecteur Zuidwestelijke Delta, en de heer Ir. A.Geuze, directeur van West8 Architecten uit Rotterdam, op een even boeiende als prikkelende manier, hun visie op het thema " De inrichting van de provincie Zeeland: Hoe houden we de Delta levend"? Naar aanleiding van de beide presentaties ontspon zich een levendige en interessante discussie. Besloten werd om de volgende Donateurbijeenkomst op 6 maart 2012 te gaan organiseren. Daar wordt opnieuw het thema uit dit verslagjaar centraal gesteld, maar dit keer met een toespitsing op de aspecten morfologie, ecologie en laagdynamisch slib, mede naar aanleiding van het rapport van Deltares "Natuurherstel in de Westerschelde: de mogelijkheden nader verkend". ACTIVITEITEN Hertogin Hedwigepolder Regelmatig werd aandacht besteed aan het Hedwige dossier. Een dossier, dat gelukkig ook de nadrukkelijke aandacht kreeg bij de recente verkiezingen voor de Tweede Kamer. Een notitie over het oplossen van het dilemma werd eveneens opgenomen in het Regeerakkoord. In opdracht van staatssecretaris Bleker werden alternatieven voor ontpoldering opnieuw in studie genomen. Door een vertegenwoordiging van De Levende Delta werd een bijdrage geleverd aan diens bezoek op locatie. Voornamelijk langs de weg van de stille diplomatie, heeft De Levende Delta voortdurend geprobeerd om een bijdrage te leveren aan het doorbreken van de gespannen verhoudingen rond dit dossier. Slechts door dialoog denkt zij dat er uiteindelijk een oplossing voor gevonden kan worden. Daarbij zouden gelijktijdig meerdere zaken bespreekbaar gemaakt moeten worden. Als voorbeelden daarvan kunnen o.a. worden genoemd: - het stoppen van onteigeningsactiviteiten en het breder zoeken naar mogelijkheden voor natuurverbetering in en om de Westerschelde en de Oosterschelde (binnen- en buitendijks); - het, in combinatie met de voortzetting van het agrarisch gebruik, verder versterken van de recreatieve functie van bestaande landbouwgrond. Het Kabinetsbesluit, dat gebaseerd is op het rapport van Deltares "Natuurherstel in de Westerschelde: de mogelijkheden nader verkend", is gelukkig gunstig voor het niet ontpolderen van de Hedwigepolder uitgevallen Er zijn echter veel losse eindjes en onzekerheden die nog overwonnen moeten worden, voordat dit besluit ook werkelijk als onomkeerbaar mag worden beschouwd. Het Kabinetsbesluit betreft het navolgende combinatie alternatief voor natuurherstel: - Fase 1: buitendijkse maatregelen voor het herstel van de natuurwaarden in de Westerschelde. Verbetering en vergroting van slikken op drie plaatsen in de Westerschelde (Appelzak; Slikken van Hulst; Platen van Ossenisse), wat kan oplopen tot 123 hectare. - Fase 2: omvormen van de Schorer- en Welzingepolder bij Ritthem tot 151 hectare estuariene natuur. 3

4 - Fase 3: eerst worden de resultaten van de fasen 1 en 2 bekeken. Het Kabinet zal daarna met de Provincie bekijken welke maatregelen er dan voorts nodig zijn om aan de internationale opgave te voldoen. De Levende Delta meent dat er nog meerdere en wellicht ook betere combinatie alternatieven mogelijk zijn, die hierbij alsnog betrokken zouden kunnen worden en heeft die in een officiële reactie ook aangegeven. Zij is en blijft tegen het onder water zetten van agrarische (cultuur)gronden, zeker daar waar sprake is van gedwongen onteigening/-verkoop. Omdat de in het combinatie alternatief van het Kabinet genoemde twee polders bij Ritthem in het verre verleden al grotendeels verworven en bestemd zijn voor omvorming tot natuurgebied, kan De Levende Delta zich ook, zij het onder voorwaarden, verenigen met dit onderdeel van het alternatief. De Stichting wil graag zien dat het accent wordt gelegd op een zo maximaal mogelijke aanpak van de in fase 1 genoemde buitendijkse maatregelen. Mocht onverhoopt toch nog blijken dat de beide polders bij Ritthem aangepakt moeten worden, dan opteert zij er voor om een gehele ontpoldering door middel van afgraving te voorkomen. Slechts een getemd gereguleerd tij via een inlaat is acceptabel, waarbij overigens een gedeelte van de Welzingepolder moet worden ontzien gelet op de cultuur historische waarden daarvan. Bij alle ingrepen, vragen verziltingrisico's een grote mate van aandacht. Een vertegenwoordiging uit het bestuur nam deel aan een kennismakingsgesprek met de heer Mr. Drs. Jan Willem van der Ham die als Projectleider Westerschelde is belast met de voorbereidingen voor de uitvoering van de combinatie alternatieven uit het recente Kabinetsbesluit. Onze verwachting is dat betrokkene grote waarde toekent aan een zo optimaal mogelijke betrokkenheid van belanghebbende personen en organisaties bij de verdere planvoorbereiding en de uitvoering. Plan Perkpolder De verwikkelingen rond het plan Perkpolder werden gevolgd. Door de Raad van State werden enkele voor de ontwikkelaars van het plan gunstige uitspraken gedaan. Er is tot nog toe echter geen enkele activiteit waar te nemen op het vlak van het daar gaan realiseren van de economische dragers (woningbouw e.d.) in het plan. Daarvan is in de opzet van het plan wel nadrukkelijk uitgegaan. Indien deze uit zouden blijven, maar wel het planonderdeel "ontpoldering" geïsoleerd zou worden uitgevoerd, mogen de belanghebbende tegenstanders van dit plan zich o.i. terecht bedonderd voelen! Kustlaboratorium In het verlengde van een eerdere formele schriftelijke reactie aan de belanghebbenden en andere partijen betrokken bij het initiatief van Stichting het Zeeuwse Landschap om binnendijks in Burgh-Sluis een Kustlaboratorium te gaan realiseren, heeft er opnieuw enkele keren een oriënterend en informatief mondeling contact plaatsgevonden met de directie van eerder genoemde stichting. Daarbij is met belangstelling kennis genomen van de ontwikkelingen rond dit dossier. In die gesprekken werd ook de visie van De Levende Delta uiteengezet: dergelijke initiatieven krijgen onze steun mits ze maar niet binnendijks, met verlies aan agrarische grond, worden gerealiseerd. Daarbij werden ook onze gedachten m.b.t. mogelijke daarvoor geschikte buitendijkse locaties naar voren gebracht. Inlaag De Uitslag in Bruinisse Het zowel schriftelijk als mondeling ingediende bezwaar was voldoende voor de politiek om af te zien van het voornemen om de bestemming van de inlaag De Uitslag in Bruinisse te veranderen van agrarisch naar natuur. 4

5 Waterberging Volkerak-Zoommeer De deelname aan de Klankbordgroep MER-Waterberging Volkerak-Zoommeer werd voortgezet door onze bestuursleden de heren Van Gorsel en De Visser. De Levende Delta heeft een zienswijze m.b.t. de MER ingediend, die in goede orde is ontvangen en wordt meegenomen. Ook werd een bijdrage geleverd in de consultatieronde. De vertraging die inmiddels in het projectbesluit en in de uitvoeringsplanning is aangebracht, wordt betreurd. Er is door De Levende Delta op aangedrongen dat de al geformuleerde nietspijtmaatregelen toch zo snel mogelijk uitgevoerd worden en dat er bij de oplossing voor de Paviljoenpolder gekozen wordt voor de aanleg van een primaire waterkering langs het Bathse Spuikanaal. Overigen De ontwikkelingen m.b.t. het Plan Waterdunen, in het Sloegebied en in de kanaalzone in Zeeuws-Vlaanderen, werden op enige afstand gevolgd. Wij waarderen de zeer goede contacten met de ZLTO en de Stichting Red onze Polders. In het najaar vond er met laatstgenoemde stichting bestuurlijk overleg plaats voor informatieuitwisseling en afstemming van visies en activiteiten. Het Comité Nieuwe Natuur Nee opereert op landelijk niveau en komt op voor het behoud van relatief jonge polders met de beste landbouwgronden. Wij zijn betrokken bij deze organisatie, omdat hun doelen sterk overeen komen met de visies van De Levende Delta. Wij besteden veel aandacht aan goede contacten met organisaties in de landbouw, de visserij en het milieu. De politieke discussies en afwegingen rond (mondiale) voedseltekorten in relatie met het spanningsveld landbouwgrond - nieuwe natuur, bleven wij kritisch volgen. Ook dit jaar heeft er regelmatig overleg plaatsgevonden met het Programmabureau Zuidwestelijke Delta en vooral met haar directeur, de heer Prof. Ir. J. Schrijnen. Een bestuurslid nam op verzoek inhoudelijk deel aan de bijeenkomst "Ecologie en water" en meerderen aan andere specifieke werkconferenties. Zorg werd geuit voor de gevolgen van het feit dat door de ons omringende landen in tijden van droogte steeds meer zoet water wordt gebufferd. KENNISNAME VAN RELEVANTE ONTWIKKELINGEN / WETGEVING In het verslagjaar zagen weer veel publicaties die om nadere bestudering vroegen, het licht. Passend binnen het beleid en het werkplan werd hierop, waar nodig, gereageerd. De bijzondere aandacht ging uit naar de het nieuwe Natuurbeleid en de Nieuwe Natuurwet. De ontwikkelingen rond dit nieuwe beleid worden met veel belangstelling verder gevolgd. In het kader van de zorgen rond de verziltingproblematiek werd bijzondere aandacht gegeven aan een studie uit 2006 van de Universiteit Wageningen "Transitie en toekomst van Deltalandbouw". BESTUURLIJK OVERLEG EN REPRESENTATIE - In het verslagjaar werd incidenteel in diverse verbanden over verschillende onderwerpen overleg gevoerd met de gedeputeerde, Statenleden en beleidsfunctionarissen. - Stichting De Levende Delta was vertegenwoordigd bij diverse (jubileum)bijeenkomsten van 5

6 o.a. Natuurmonumenten, de Stichting Het Zeeuwse Landschap. - Gericht overleg werd gevoerd met de Directie-Zuid van Natuurmonumenten. Dit overleg wordt in 2012 voortgezet. - De Levende Delta is uitgenodigd voor deelname aan de conferentie "Dynamic Deltas" die van 17 tot 20 april 2012 in Vlissingen wordt gehouden. Besloten werd om hierop niet in de gaan. - Op verzoek van de CDA fractie in de Staten van Zeeland vond oriënterend overleg plaats met een vertegenwoordiging uit die kring. - De Levende Delta is aangesloten bij Vrienden van de Zeeuwse Mossel. NIEUWSBRIEVEN EN WEBSITE In het verslagjaar verschenen er twee Nieuwsbrieven en het Jaarverslag Op de website werden regelmatig nieuwe wetenswaardigheden opgenomen. Geprobeerd wordt om de aandacht voor het werk van De Levende Delta voortdurend verder te vergroten door o.a. een goede informatieverstrekking en gemakkelijke toegankelijkheid van de site. In het verslagjaar werd besloten om in 2012 een professioneel bureau in de arm te nemen voor de vervaardiging van een representatieve informatiebrochure die een brede verspreiding zal krijgen. Ook aan de presentatie en de toegankelijkheid van informatie op haar website zal door De Levende Delta het komende jaar extra aandacht worden gegeven. Om een en ander financieel mogelijk te maken werd in het najaar een aanvraag voor project-/ resultaatsubsidie bij de Provincie ingediend. Direct na de jaarwisseling werd daarvoor een subsidiebeschikking ontvangen. TOT SLOT Het bestuur bedankt allen die zich in het verslagjaar actief betrokken hebben getoond. Zij nodigt iedereen graag uit om dit in 2012 voort te zetten. 6