NOTITIE. 1. Inleiding. 2. Beleidsruimte. Gemeente Bunnik. J. Neyssen

Transcriptie

1 NOTITIE aan Gemeente Bunnik t.a.v. J. Neyssen kopie aan -- opsteller M. de Jong telefoon datum 27 maart 2015 kenmerk Z /9131 doc.ref NOTITIE werkafspraken bodem onderwerp Werkafspraken bodem Bunnik aantal pag. 5 bijlagen - 1. Inleiding De gemeente Bunnik heeft in 2002 een beleidskader bodem vastgesteld. Het bodembeleid is sindsdien gewijzigd. In de bespreking van het milieujaarprogramma 2012 heeft de gemeente aangegeven geen nieuw beleidskader bodem te willen hebben, maar wel geactualiseerde werkafspraken. In 2013 zijn de werkafspraken en protocollen uit het beleidskader bodem 2002 getoetst aan de huidige wet- en regelgeving en werkwijze. Uit deze toetsing bleek dat sommige werkafspraken en protocollen uit het beleidskader verouderd zijn. Vervolgens is beoordeeld of de werkafspraken en protocollen konden vervallen of moesten worden vernieuwd op basis van de ruimte die de huidige bodem wet- en regelgeving geeft. Deze notitie geeft in hoofdstuk 2 een overzicht van de huidige beleidsruimte. Een overzicht van alle werkafspraken en protocollen met betrekking tot het onderwerp bodem staan in hoofdstuk 3. De nieuwe werkafspraken staan in een kader. Op deze manier is in één overkoepelend document zichtbaar op welke manier Bunnik invulling geeft aan de beleidsvrijheid omtrent bodem. 2. Beleidsruimte Het door de gemeente Bunnik te volgen bodembeleid is voor het grootste deel vastgelegd in landelijke en provinciale beleidsregels en wet- en regelgeving. Toch blijft er nog een, zij het beperkte, ruimte over om een eigen gemeentelijke invulling te geven. Deze ruimte is vooral beschikbaar op het gebied van: a. bodembeheer (grondverzet); b. (bodem)informatiebeheer; c. omgaan met niet-ernstige bodemverontreiniging; d. de gemeente als initiatiefnemer bij bodemprojecten; e. vrijstelling bodemonderzoek bij omgevingsvergunning voor het bouwen; f. dienstverlening en communicatie naar inwoners en bedrijven; g. bodemenergie. Omgevingsdienst Regio Utrecht pagina 1

2 3. Werkafspraken 3.1 Bodembeheer (grondverzet) In mei 2012 heeft de gemeenteraad van Bunnik de regionale nota bodembeheer vastgesteld. In deze nota zijn de regionale beleidslijnen uitgewerkt met betrekking tot grondverzet. De ODRU voegt bij de milieuadviezen bij de omgevingsvergunning een advies toe met betrekking tot omgaan met vrijkomende grondstromen. De ODRU handelt de meldingen besluit bodemkwaliteit af. Het rijk registreert de meldingen landelijk in een database (bereikbaar via De ODRU heeft toegang tot deze database. 3.2 (Bodem)informatiebeheer De gemeente neemt deel aan het Geoloket. Naast bodeminformatie is via het Geoloket ook andere informatie raadpleegbaar. De gemeente heeft via haar website een eigen toegang tot het Geoloket met specifiek voor de gemeente belangrijke informatie. Bodeminformatie is voor iedereen toegankelijk via het Geoloket. De gemeente levert bodemrapporten aan bij de omgevingsdienst. De omgevingsdienst voert de rapporten in, in het bodeminformatiesysteen (BIS). Het BIS is gekoppeld aan het Geoloket. Het is belangrijk dat de gemeente alle bodemrapporten aanlevert bij de omgevingsdienst, zodat het bodeminformatiesysteem actueel is. 3.3 Omgaan met niet-ernstige bodemverontreiniging De provincie Utrecht is bevoegd gezag voor het saneren van verontreinigde bodem. De provincie heeft de uitvoering van deze taak neergelegd bij de Regionale Uitvoeringsdienst Utrecht. Een uitzondering is gemaakt voor het saneren van niet-ernstige gevallen van bodemverontreiniging 1. Dit zijn bodemverontreinigingen waarbij minder dan 25m3 grond en/of 100 m3 grondwater sterk verontreinigd is. De sanering van een niet-ernstig geval van bodemverontreiniging valt vaak samen met het bouwrijp maken of herinrichten van terreinen. Vrijkomende grond die niet toepasbaar 2 is op de locatie moet worden afgevoerd naar een andere toepassingslocatie in de regio of naar een vergunde inrichting of erkende verwerker. De gemeente adviseert de initiatiefnemer de niet-ernstig verontreinigde grond met concentraties boven de interventiewaarde altijd, ook wanneer geen sprake is van samenloop met graafwerkzaamheden, te verwijderen en af te voeren naar een vergunde inrichting of erkende verwerker. Eventuele contactmogelijkheden met de sterk verontreinigde grond in de toekomst wordt hiermee voorkomen. De sanering van een niet-ernstig geval van bodemverontreiniging moet minimaal vijf werkdagen vóór de start van de werkzaamheden bij de omgevingsdienst worden gemeld. De melding dient voorzien te zijn van een beknopt plan van aanpak. In dit plan staat: Locatie (inclusief tekening, verontreinigingscontour en ontgravingscontouren) Saneringsdoelstelling 1 Er is sprake van een geval van ernstige bodemverontreiniging bij meer dan 25 m 3 sterk verontreinigde grond en/of 100 m 3 sterk verontreinigd grondwater. Bij een sterke verontreiniging ligt de concentratie van de verontreinigende stof boven de Interventiewaarde. Alle overige gevallen zijn niet-ernstige bodemverontreinigingen. 2 In de Nota bodembeheer en het Besluit bodemkwaliteit zijn regels opgenomen voor het toepassen van grond op een locatie. Omgevingsdienst Regio Utrecht pagina 2

3 Saneringswijze Wijze van vaststellen behaald saneringsdoelstelling Uitvoerder Bestemming grond Bij het plan is tevens een recent bodemonderzoeksrapport bijgevoegd. Na afronding van de werkzaamheden moet een beknopt evaluatieverslag worden opgesteld. Dit verslag moet binnen vier weken ontvangen zijn door de omgevingsdienst. Het aanwezig zijn van een milieukundig begeleider en/of een voor bodemsanering erkende aannemer is niet verplicht, maar wordt door de gemeente wel geadviseerd. Voor het afvoeren van niet-ernstig verontreinigde grond als onderdeel van een sanering naar een vergunde inrichting of erkend verwerker vraagt de gemeente een initiatiefnemer om een plan van aanpak in te dienen bij de omgevingsdienst. Na afloop van de sanering dient binnen vier weken een evaluatieverslag te worden ingediend bij de omgevingsdienst. 3.4 De gemeente partij bij grondtransacties De gemeente is naast beleidsmaker en toezichthouder ook opdrachtgever van projecten. Gronden worden aan- en verkocht, projecten worden ontwikkeld en rioleringen worden aangelegd. In deze paragraaf worden de regels beschreven die de gemeente Bunnik voor zichzelf hanteert, wanneer de gemeente de rol heeft van opdrachtgever of uitvoerder. Deze beleidslijnen gelden niet in geval van verkoop van grond ten behoeve van woningbouw omdat daarop de Algemene Voorwaarden grondverkoop woningbouw van toepassing zijn. Grondtransacties Van elk stuk grond dat de gemeente aan- of verkoopt is het wenselijk dat de milieuhygiënische bodemkwaliteit is vastgelegd in een recent bodemonderzoek. De omgevingsdienst controleert het onderzoek namens de gemeente. Wanneer geen geschikt bodemonderzoek aanwezig is en dit ook niet van verkoper privaatrechtelijk afgedwongen kan worden, laat de omgevingsdienst namens de gemeente een bodemonderzoek uitvoeren. Een bodemonderzoek verkleint de kans dat de gemeente ongewenst een ernstig verontreinigd perceel aan- of verkoopt. De gemeente hanteert bij de aan- en verkoop van onroerende zaken de volgende beleidslijnen: 1. Er vindt geen transactie plaats zonder voldoende kennis van de kwaliteit van de bodem ter plaatse. Dit wordt vastgesteld met een historisch onderzoek (voor percelen < 100 m 2 ) en/of een verkennend bodemonderzoek volgens de norm NEN 5740 (voor verdachte percelen en voor onverdachte percelen > 100 m 2 ). Indien nodig wordt een nader bodemonderzoek uitgevoerd. 2. Voor bodemrapporten geldt een verjaringstermijn. Deze termijn is afhankelijk van de verontreinigingssituatie en het gebruik van het terrein na uitvoering van het bodemonderzoek. 3. Partijen dienen, voordat de overdracht plaatsvindt, met de omgevingsdienst af te stemmen op welke wijze het bodemonderzoek wordt uitgevoerd en (indien nodig) welke saneringsdoelstelling wordt gehanteerd. 4. Bodemonderzoek voor de overdracht vindt in principe door c.q. in opdracht van de verkoper plaats. 5. De onroerende zaak wordt zodanig geleverd dat de bodem ter plaatse geschikt is voor het beoogde gebruik (functie) en geen risico oplevert voor de volksgezondheid en/of het milieu. 6. Saneringen van ernstige gevallen worden - met medeweten / goedkeuring van de provincie - in principe vóór het moment van overdracht tot tevredenheid van betrokken partijen door en op kosten van de verkoper uitgevoerd. 7. Saneringen van niet-ernstige gevallen worden met medeweten / goedkeuring van de omgevingsdienst in principe vóór het moment van overdracht tot tevredenheid van betrokken partijen door en op kosten van de verkoper uitgevoerd. Omgevingsdienst Regio Utrecht pagina 3

4 8. Alle relevante onderzoeks- en saneringsrapporten worden aan het notarieel dossier van het (ver)koopcontract gehecht. Van elk stuk grond dat de gemeente aan- of verkoopt moet de milieuhygiënische bodemkwaliteit zijn vastgelegd in een recent bodemonderzoek. Indien het verkoop ten behoeve van woningbouw betreft gelden de voorwaarden als vastgelegd in de Algemene voorwaarden grondverkoop woningbouw. Een recent bodemonderzoek geeft de actuele kwaliteit van de bodem weer. Er is geen termijn voor een recent bodemonderzoek. De houdbaarheid van een bodemonderzoek is afhankelijk van de dynamiek van een locatie en nieuw beleidsinzicht (nieuwe stoffen, gewijzigde onderzoekstechnieken). Bijvoorbeeld: - een bodemonderzoek van een locatie kan na één jaar verouderd zijn, indien in de tussentijd bodembedreigende activiteiten hebben plaatsgevonden. - een bodemonderzoek van een toekomstige uitbreidingslocatie op een bosperceel is meerdere jaren actueel indien geen bodembedreigende activiteiten hebben plaatsgevonden. 3.5 Vrijstelling bodemonderzoek bij omgevingsvergunning voor het bouwen De gemeente is bevoegd gezag voor de Wet algemene bepalingen omgevingsrecht (Wabo). Om te voorkomen dat bouwwerken op verontreinigde grond worden gebouwd, bevat de Wabo in voorkomende gevallen de verplichting om een bodemonderzoeksrapport in te dienen bij een omgevingsvergunning voor de activiteit bouwen. Het onderzoek is bedoeld om vast te stellen of de bodem geschikt is voor het beoogde gebruik. De omgevingsdienst controleert het bodemonderzoek in opdracht van de gemeente. Voor sommige situaties (afhankelijk van omvang en type) bestaat er een vrijstellingsmogelijkheid, te bepalen door de gemeente. In 2012 heeft de gemeente Bunnik de regionale Nota bodembeheer, inclusief regionale bodemkwaliteitskaart vastgesteld. In deze Nota staan regels over het hergebruik van grond. Tevens biedt de nota de mogelijkheid om de bijbehorende bodemkwaliteitskaart onder voorwaarden te gebruiken voor een omgevingsvergunning voor het bouwen. De kaart vormt hiermee de basis voor de eerder benoemde vrijstellingsmogelijkheid. De voorwaarden waaronder de gemeente vrijstelling verleent voor het indienen van een bodemonderzoek zijn: - De locatie moet onverdacht zijn voor een bodemverontreiniging; - Het bouwoppervlak is kleiner dan 50 m 2. De gemeente hanteert een vrijstelling voor het uitvoeren van een bodemonderzoek bij bouwwerken met een bouwoppervlak < 50 m 2 op een niet voor bodemverontreiniging verdachte locatie. 3.6 Dienstverlening en communicatie naar inwoners en bedrijven In het verdrag van Aarhus is geregeld dat iedereen toegang heeft tot informatie over milieuaangelegenheden, waaronder informatie over de bodemkwaliteit. De omgevingsdienst handelt namens de gemeente Bunnik verzoeken om bodeminformatie van derden af en plaatst beschikbare informatie op Geoloket. Omgevingsdienst Regio Utrecht pagina 4

5 3.7 Bodemenergie Steeds meer mensen gebruiken de bodem als energiesysteem. De bufferende werking van de bodem kan worden ingezet om warmte en koude op te slaan en te onttrekken uit de bodem. Met deze warmte en koude, eventueel omgezet in energie, verwarmen of koelen we gebouwen. Daarmee is bodemenergie een vorm van duurzame energie. Er zijn verschillende soorten vormen van bodemenergie: open systemen, gesloten systemen en diepe systemen (bv geothermie). Regelgeving met betrekking tot bodemenergie is ondergebracht in verschillende besluiten: het Activiteitenbesluit, het Besluit bodemkwaliteit, Besluit hernieuwbare energie vervoer, het Besluit lozen buiten inrichtingen, het Besluit lozing afvalwater huishoudens, het Besluit omgevingsrecht en het Waterbesluit. De gemeente is bevoegd gezag voor gesloten bodemenergiesystemen (met uitzondering van gesloten bodemenergiesystemen die geplaatst zijn binnen inrichtingen waarvoor de provincie het bevoegd gezag is). De taken die de gemeente uitvoert zijn: - Vergunningen verlenen voor grote gesloten systemen; - Meldingen afhandelen van kleine gesloten systemen; - Bestaande gesloten systemen registreren in het Landelijk Grondwater Register (LGR); - Toezicht houden en handhaven op gesloten bodemenergiesystemen. Omgevingsdienst Regio Utrecht pagina 5