Notitie. Randvoorwaarden terreingebruik voor, tijdens en na de bodemsanering bij Chemie-Pack e.o.

Transcriptie

1 Notitie Onderwerp Rand terreingebruik voor, tijdens en na de bodemsanering bij Chemie-Pack e.o. 1. Inleiding Als gevolg van de brand bij Chemie-Pack is een omvangrijke grond- en grondwaterverontreiniging ontstaan. Deze verontreiniging zal worden gesaneerd in opdracht van de provincie Noord-Brabant. Doelstelling van de sanering is het wegnemen van humane risico s, het geschikt maken voor gebruik als industrieterrein en het bereiken van een stabiele eindsituatie in het grondwater. Gebiedsspecifieke Richtwaarden voor Herstel Gebruiksbeperkingen in de zin van de Wet bodembescherming zijn alleen aanwezig als er sprake is van stoffen boven de interventiewaarde in grond of grondwater die het gevolg zijn van een historische verontreiniging (ontstaan vòòr 1987). De verontreiniging bij Chemie-Pack is pas in 2011 ontstaan, waardoor er formeel geen sprake is van regelingen met betrekking tot gebruiksbeperkingen en/of kadastrale aantekening. Immers zorgplichtsaneringen gaan uit van volledige verwijdering van de verontreiniging. Voor Chemie-Pack zijn in 2012 echter Gebiedsspecifieke Richtwaarden voor Herstel (GRH, gelijkwaardig aan maximale waarde industrie) vastgesteld door Gedeputeerde Staten (GS). Aan Havenschap Moerdijk Gebruiker terrein Van Provincie Noord-Brabant Datum 8 april 2013 Contactpersoon Mieke de Boer Roland Somers Telefoon Gebiedsspecifieke rand voor terreingebruik Zowel voor én tijdens de sanering is sprake van overschrijding van de GRH, zodat er gebiedsspecifieke voor terreingebruik, vergelijkbaar met gebruiksbeperkingen, noodzakelijk zijn. Na behalen van de saneringsdoelstelling gelden er, afhankelijk van de eindsituatie, bepaalde rand voor het gebruik van grond en grondwater. De rand voor gebruik staan in hoofdstuk 2 en 3 vermeld. Hierbij is onderscheid gemaakt in de periode vòòr, tijdens en ná sanering. De fase voor en tijdens de sanering wordt gedefinieerd als de periode van beheersing, feitelijke bodemsanering en aansluitend de actieve nazorgperiode (monitoring). Na de sanering is nog sprake van passieve - lees administratieve nazorg (registratie etc.). In bijlage 2 is een samenvattende tabel opgenomen met de rand voor gebruik. Registratie (rest)verontreiniging Voor registratie van (rest)verontreiniging (> GRH) in grond- en grondwater vòòr, tijdens en eventueel na sanering (t/m actieve nazorg) wordt voorgesteld om dit in analogie van de GRH specifiek voor het gehele saneringsgeval te organiseren. Het saneringsgeval betreft het door GS aangewezen gebied zoals aangegeven in bijlage 1. In aanvulling op de Wet Kenbaarheid Publiekrechtelijke Beperkingen (WKPB) wordt voorgesteld om naast de gebieden met overschrijding van de GRH in de grond dit tevens voor het grondwater vast te leggen.

2 Voor in ieder geval de periode tot en met de actieve nazorg, wordt voorgesteld dat het Havenschap Moerdijk als eigenaar van het grootste gebied de registratie beheert op aangeven van de provincie Noord-Brabant in de rol van bevoegd gezag. De provincie heeft de mogelijkheid om te stellen aan het gebruik van de ondergrond binnen het saneringsgeval, terwijl het Havenschap Moerdijk civielrechtelijk nadere afspraken kan vastleggen. Definitie gebieden Binnen de grenzen van het saneringsgeval worden tevens onderscheiden het bluswatergebied en het saneringswerkgebied, het laatste met daarin met name de grond- en grondwaterverontreiniging. Deze gebieden, zoals weergegeven in bijlage 1, worden als volgt gekarakteriseerd: - Het Saneringsgeval betreft het door GS aangewezen gebied in het kader van de Wet Bodembescherming: - Waarbinnen hergebruik van gebieds-eigen-grond (grenzen saneringsgeval) mogelijk is. - Voorwaarden gesteld (kunnen) worden aan onttrekking van grondwater (bemaling en sanering). - Voorwaarden gesteld (kunnen) worden aan de kleilaag als scheidende laag naar het watervoerende pakket. - Dat kan dienen als reactorvat bij tot standkoming van de stabiele eindsituatie binnen 30 jaar. - Het Bluswatergebied betreft het gebied waar sprake is geweest van verontreinigde slurry op het maaiveld en waar verontreinigd bluswater in de bodem is gezakt. Voor dit gebied gelden dezelfde als het saneringsgeval aangevuld met: - Vrijkomende grond moet goedgekeurd zijn alvorens deze kan worden toegepast buiten het bluswatergebied en saneringswerkgebied. - Het Saneringswerkgebied betreft het gebied waar op basis van onderzoek de grond en/of het grondwater is verontreinigd met concentraties groter dan GRH. Voor dit gebied gelden dezelfde als saneringsgeval en bluswatergebied én: - Bodemsanering van grond en/of grondwater vindt plaats door de provincie. - Vrijkomende grond, na te zijn goedgekeurd en/of gereinigd, wordt bij voorkeur binnen het saneringswerkgebied of bluswatergebied toegepast. - Aan het gebruik van het terrein én bouw- en graafwerkzaamheden in de bodem worden door de provincie gesteld. 2/8

3 2. Rand grond Voor en tijdens sanering Saneringswerkgebied met verontreiniging in grond boven de Gebiedsspecifieke Richtwaarden voor Herstel: - De provincie draagt zorg voor sanering van het gebied, zodat deze weer geschikt is voor bodemgebruik klasse industrie. Hierbij wordt gestreefd te saneren tot beneden de GRH. De provincie streeft ernaar de saneringswerkzaamheden zoveel mogelijk af te stemmen op de dynamiek in het gebied. - Werkzaamheden in de bodem en het realiseren van bebouwing, installaties of duurzame verharding dient door de initiatiefnemer minimaal 3 maanden vooraf te worden afgestemd met de provincie. Saneringsgeval en bluswatergebied met verontreiniging in grond beneden de Gebiedsspecifieke Richtwaarden voor Herstel: - Eventueel vrijkomende grond dient bij voorkeur binnen het Saneringsgeval Chemie-Pack te worden toegepast in overleg met de provincie Noord- Brabant. Toepassing kan alleen plaatsvinden op grond met vergelijkbare kwaliteit (dus met gehalten beneden de richtwaarden). Voor vrijkomende grond die buiten het saneringsgeval zal worden toegepast, gelden de normale regels van het Besluit bodemkwaliteit (o.a. uitvoeren partijkeuring inclusief Chemie-Pack pakket). Na sanering Deelgebied met verontreiniging in grond beneden de Gebiedsspecifieke Richtwaarden voor Herstel: - Voormalig saneringswerkgebied: Eventueel vrijkomende grond dient bij voorkeur binnen het saneringsgeval Chemie-Pack te worden toegepast. - Restverontreinigingen (polymeren, geur, kleur) in de boven- en ondergrond dienen beschouwd te worden als verontreiniging in de grond boven de Gebiedsspecifieke Richtwaarden voor Herstel en kunnen niet zonder meer binnen het saneringsgeval of daarbuiten worden toegepast. - Saneringsgeval en bluswatergebied: Voor vrijkomende grond die buiten het saneringsgeval zal worden toegepast, gelden de normale regels van het Besluit bodemkwaliteit (o.a. uitvoeren partijkeuring inclusief Chemie-Pack pakket). Mogelijk zal op enkele plaatsen technisch niet of niet goed verwijderbare restverontreiniging boven de Gebiedsspecifieke Richtwaarden voor Herstel achterblijven. Bijvoorbeeld in de ondergrond nabij het spoor, bebouwing en de weg en/of als gevolg van heterogeniteit. Dit wordt te zijner tijd vastgelegd als het Zorggebied grond, namelijk: - Zorggebied grond : Eventueel vrijkomende grond dient bij voorkeur gereinigd te worden. Toestemming alsmede registratie vindt plaats door respectievelijk de provincie als bevoegd gezag en het Havenschap Moerdijk 3/8

4 als beheerder van de gebiedsspecifieke bodemkwaliteitskaart. Toepassing van gereinigde grond binnen het saneringsgeval is, gezien de kleine hoeveelheden, geen (realistische) eis. 3. Rand grondwater Voor en tijdens sanering Saneringswerkgebied met verontreiniging in grondwater boven de Gebiedsspecifieke Richtwaarden voor Herstel: - De provincie streeft ernaar dat na sanering geen deelgebieden meer aanwezig zijn met verontreiniging in het grondwater boven de Gebiedsspecifieke Richtwaarden voor Herstel en zal daarbij de saneringswerkzaamheden zoveel mogelijk afstemmen op de dynamiek in het gebied. - Het doorboren/verwijderen van de aanwezige kleilaag op circa 3,0 m-mv is in de tussentijd niet toegestaan. Deze kleilaag voorkomt verspreiding van de verontreiniging naar dieper gelegen grondwaterlagen en moet in tact blijven. - Onttrekking van grondwater kan alleen in overleg met de provincie en alleen als er geen andere alternatieven zijn. Vanwege de specifieke verontreiniging in het grondwater, die alleen via een speciale zuivering kan worden gezuiverd, dienen de werkzaamheden indien mogelijk zonder onttrekking/bronnering uitgevoerd te worden. Is een onttrekking onvermijdelijk, dan dienen de werkzaamheden zodanig uitgevoerd te worden dat met een minimale onttrekking kan worden gewerkt. - Werkzaamheden in de bodem en het realiseren van bebouwing, installaties of duurzame verharding dient door de initiatiefnemer minimaal 3 maanden vooraf te worden afgestemd met de provincie, zodat voorafgaand systemen voor de grondwatersanering kunnen worden aangebracht. Saneringsgeval en bluswatergebied met verontreiniging in grondwater beneden de Gebiedsspecifieke Richtwaarden voor Herstel, maar binnen m van de verontreinigingscontour met gehalten boven de Gebiedsspecifieke Richtwaarden voor Herstel: - Onttrekking van grondwater kan alleen in overleg met de provincie en alleen als er geen andere alternatieven zijn en blijkt dat de onttrekking geen/zeer weinig invloed heeft op de verontreinigingscontour. Vanwege de specifieke verontreiniging in het grondwater, die alleen via een speciale zuivering kan worden gezuiverd, dienen de werkzaamheden indien mogelijk zonder onttrekking/bronnering uitgevoerd te worden. Voor de lozing van onttrokken grondwater geldt de waterwet (overige inrichtingen) of het activiteitenbesluit (inrichting type a, b of c) en de daarvoor geldende proceduretermijnen. Voor lozingen buiten inrichtingen geldt het Besluit lozen buiten inrichtingen. 4/8

5 Na sanering Rand voor gebruik deelgebied(en) met restverontreiniging beneden de Gebiedsspecifieke Richtwaarden voor Herstel: - Licht verontreinigd grondwater kan worden onttrokken voor zover dit de nog aanwezige restverontreiniging (>GRH) niet of nauwelijks beïnvloedt. Mogelijk zal op enkele plaatsen in het voormalige saneringswerkgebied restverontreiniging boven de Gebiedsspecifieke Richtwaarden voor Herstel achterblijven. Dit wordt te zijner tijd vastgelegd als het Zorggebied grondwater waar de rand voor gebruik zijn: - Zeer terughoudend zijn met het doorboren/verwijderen van de aanwezige kleilaag op circa 3,0 m-mv. Deze kleilaag voorkomt verspreiding van de verontreiniging naar dieper gelegen grondwaterlagen. Het doorboren van de kleilaag kan invloed hebben op de geohydrologie en dient daarom vooraf afgestemd te worden met de provincie Noord-Brabant. - Voor onttrekking van grondwater is toestemming alsmede registratie vereist door respectievelijk de provincie als bevoegd gezag en het Havenschap Moerdijk als beheerder van de gebiedsspecifieke bodemkwaliteitskaart. 4. Rand saneringssysteem Ten behoeve van het bodemonderzoek, de beheersingsmaatregelen (maart 2013) en de toekomstige sanering zijn in het gebied peilbuizen, drains, onttrekkingskisten, drains, foliescherm, pompputten, leidingen en dergelijke in de ondergrond aanwezig. De geplaatste peilbuizen en het saneringssysteem dienen in stand gehouden te worden. Voor aanleg van de systemen zorgt de provincie Noord-Brabant voor afstemming met de huidige (en toekomstige) gebruiker, zodat rekening gehouden kan worden met het huidige en voor zover bekend toekomstige gebruik van de locatie. Na aanleg van het systeem zorgt de provincie Noord-Brabant voor het noodzakelijke onderhoud. De gebruiker is verantwoordelijk voor het intact houden en niet beschadigen van de aanwezige systemen en peilbuizen. Daarnaast dient de toegankelijkheid van peilbuizen en systemen gewaarborgd te blijven in verband met de uitvoering van de bodemsanering. Tussentijds kan afstemming noodzakelijk zijn indien een terreindeel met peilbuizen en/of saneringssystemen opnieuw wordt bebouwd of verhard. De aanleg, de toegankelijkheid en het behoud van onderzoeks- en saneringssystemen wordt vastgelegd in zogenaamde gebruikers- en saneringsovereenkomsten en tevens in het Bodem Informatie Systeem (BIS). 5/8

6 Bijlage 1: Figuur saneringsgeval, bluswatergebied en Saneringswerkgebied 6/8

7 Bijlage 2: Tabel rand voor terreingebruik Chemie-Pack e.o. Definitie deelgebieden voor én tijdens sanering Saneringsgeval, aangewezen gebied door GS in het kader van de Wet bodembescherming (laagste regime bodemverontreiniging Chemie-Pack). Bluswatergebied waar sprake is geweest van verontreinigde slurry op het maaiveld en waar verontreinigd bluswater in de bodem is gezakt (middelste regime). Saneringswerkgebied waar op basis van onderzoek de grond en/of het grondwater is verontreinigd met concentraties groter dan GRH (zwaarste, saneringsregime). Deelgebieden / gebruiksaspecten Slopen/bouwen: Saneringsgeval Bluswatergebied Saneringswerkgebied (>GRH) doorboren kleilaag provincie provincie niet toegestaan palen trekken provincie provincie niet toegestaan kabels/leidingen toegestaan keuring bij toepassing grond elders slopen vloeren toegestaan keuring bij toepassing grond elders verharding leggen toegestaan keuring bij toepassing grond elders grondverbetering toegestaan keuring bij toepassing grond bouwputbemaling > m 1 GRH-contour grondwater, anders elders provincie afstemming/overleg provincie soms ivm kleilaag of bemaling vereist vereist Grond: niet toegestaan provincie graven in kleilaag provincie provincie niet toegestaan graven <GRH n.v.t. keuring bij toepassing grond buiten deelgebied keuring bij toepassing grond buiten deelgebied graven >GRH n.v.t. n.v.t. niet toegestaan of provincie toepassen <GRH voorwaarde Stand-Still voorwaarde Stand-Still provincie toepassen >GRH niet toegestaan niet toegestaan niet toegestaan afstemming/overleg provincie soms ivm kleilaag of toepassen vereist vereist registratie bodem-kwaliteitskaart alleen vanuit andere gebieden vereist vereist Grondwater: onttrekking grondwater > m 1 GRH-contour provincie provincie grondwater, anders infiltratie grondwater >50 m 1 GRH-contour, >50 m 1 GRH-contour, provincie grondwater anders grondwater anders afstemming/overleg provincie soms indien binnen afstand soms indien binnen afstand vereist contour contour registratie bodem-kwaliteitskaart n.v.t. vereist vereist 7/8

8 Definitie deelgebieden na sanering (na actieve fase, zowel sanering als monitoring) Saneringsgeval, aangewezen gebied door GS in het kader van de Wet bodembescherming (laagste regime bodemverontreiniging Chemie-Pack). Zorggebied, restverontreiniging van grond en grondwater na sanering met concentraties groter dan GRH (zwaarste, saneringsregime). Deelgebieden / gebruiksaspecten Saneringsgeval Zorggebied (>GRH, registratie) Slopen/bouwen: doorboren kleilaag >50 m 1 GRH-contour grondwater, anders provincie palen trekken >50 m 1 GRH-contour grondwater, anders provincie kabels/leidingen toegestaan provincie slopen vloeren toegestaan provincie verharding leggen toegestaan provincie grondverbetering toegestaan provincie bouwputbemaling >50 m 1 GRH-contour grondwater anders provincie Afstemming/overleg provincie soms ivm kleilaag of bemaling vereist Grond: graven in kleilaag >50 m 1 GRH-contour grondwater, anders provincie graven <GRH n.v.t. keuring BRL 1000 graven >GRH n.v.t. toepassen <GRH provincie keuring BRL 1000 toepassen >GRH niet toegestaan provincie of niet toegestaan afstemming/overleg provincie soms, indien sprake is van vereist registratie bodem-kwaliteitskaart alleen vanuit andere gebieden vereist Grondwater: onttrekking grondwater infiltratie grondwater >50 m 1 GRH-contour grondwater, anders >50 m 1 GRH-contour grondwater, anders provincie provincie afstemming/overleg provincie soms indien binnen afstand contour vereist registratie bodem-kwaliteitskaart alleen vanuit andere gebieden vereist 8/8