Verslag van de vergadering van de Rekeningencommissie (RC) van 15 mei 2014

Transcriptie

1 Gemeente Den Haag Rekeningencommissie RIS Verslag van de vergadering van de Rekeningencommissie (RC) van 15 mei 2014 Aanwezig: de voorzitter de heer M. Wörsdörfer, mevrouw D. Koster en de heren R. van Asten, A. Elissen, L. Kraft van Ermel, J. Oudshoorn, allen lid RC; secretariaat RC: de heren J.G. van Duijn en R.A. Vierbergen; de heren H. van der Heijden, R. Flinterman en G. Vleugels, accountants. Afwezig: de heer A. Kajouane A. OPENING, WERKBESPREKING OVER GEMEENTELIJKE FINANCIERING De voorzitter sluit de deuren om 13:30 uur voor een werkbespreking over gemeentelijke financiering en het gemeentefonds. De hierbij getoonde beelden zullen openbaar worden gemaakt. B. HEROPENING, MEDEDELINGEN EN VASTSTELLING AGENDA De voorzitter heropent de vergadering om 14:10 uur. De agenda wordt ongewijzigd vastgesteld. C. VERSLAGEN VAN DE VERGADERING VAN 17 EN 23 APRIL 2014 Het concept-verslag van de vergadering van 17 april is kort voor de vergadering van 23 april per aan de leden toegezonden en is nog niet vastgesteld. Aan dit concept-verslag zijn inmiddels de antwoorden op ter vergadering gestelde feitelijke vragen toegevoegd. De verslagen van 17 en 23 april 2014 worden ongewijzigd vastgesteld (RIS en RIS ). D. JAARREKENING 2013 D.1 CENTRALE VASTGOEDORGANISATIE DEN HAAG (CVDH) Als inleiding op de bespreking geeft de controlerend accountant bij de Centrale Vastgoedorganisatie (CVDH), de heer Flinterman, een toelichting op het accountantsrapport. In 2013 heeft het college de CVDH opgericht waarin vrijwel al het vastgoed van de gemeente is samengebracht. Het doel hiervan is de vastgoedkennis te bundelen om te komen tot een efficiënt en doeltreffend beheer van dat vastgoed. De CVDH is formeel op 1 januari 2013 van start gegaan. In de loop van 2013 is de personele bezetting op sterkte gekomen en kon met volle kracht aan de inrichting worden gewerkt. Vanaf dat moment lag de nadruk op de inventarisatie van het bezit, welk vastgoed moest men gaan beheren? Ongeveer tegen einde van het jaar was daarover voldoende zekerheid en heeft het college terzake een finaal besluit genomen. De overdracht is uiteindelijk met succes verlopen. Naast de lopende inventarisatie van het vastgoed heeft de CVDH de inspanningen gericht op het inrichten van het financieel beheer. Dit heeft

2 Rekeningencommissie 2 de CVDH in de korte tijd van haar bestaan goed opgepakt. Het financieel beheer is in hoofdlijnen op orde en er is een inzichtelijke jaarrekening opgesteld, voorzien van een goedkeurende controleverklaring. Mede door de onzekerheden over het bezit en het nog korte bestaan van de dienst behoeft het vastgoedbeheer verdere ontwikkeling. De inrichting daarvan zal in 2014 en 2015 zijn beslag moeten krijgen. Aandachtspunten zijn onder meer de volledigheid van de huurcontracten en de volledigheid van onderhoudscontracten. Voorts is de dienst bezig met het inrichten van een systeem waarin het vastgoed wordt geregistreerd. In 2013 zijn de panden vastgelegd in de financiële administratie, maar een afzonderlijke administratie met daarin alle bijzonderheden zoals adres, oppervlakte etc. is nog in ontwikkeling. Verder wordt gewerkt aan de uniformering van onderhoudsvoorzieningen voor het gehele bezit en aan het te hanteren beleid daarvoor. Uit de beantwoording van de vragen en de behandeling van de opmerkingen van de leden van de Rekeningencommissie komt het volgende naar voren. Financieel beheer CVDH: de Rekeningencommissie was voorafgaand aan de start van de nieuwe Centrale Vastgoedorganisatie Den Haag (CVDH) bezorgd over de ambitieuze termijn waarbinnen deze transitie was gepland en heeft veel aandacht besteed aan de positionering, inrichting en ontwikkeling van deze organisatie gedurende het eerste jaar van haar bestaan. Gedurende dit jaar was de kwaliteit van het financieel beheer van deze dienst in opbouw en bleek slechts beperkt te meten. De commissie stelt nu vast dat het financieel beheer conform toezegging in hoofdlijnen op orde is. Dit is een bijzondere prestatie. De commissie complimenteert de wethouder en de medewerkers van de CVDH hiermee en spreekt haar waardering uit voor het omvangrijke werk dat binnen korte tijd is verzet en voor de kwaliteit van het resultaat ervan. Integriteit: omdat de CVDH pas in 2013 operationeel is geworden en de processen nog niet volledig zijn uitgewerkt, staat een risicoscan op integriteitsgevoeligheid bij financiële en niet financiële processen voor 2014 gepland. Gezien de aard van de bedrijfsactiviteiten zijn dergelijke scans hier van extra groot belang. Bij de komende Hard Closure wil de Rekeningencommissie hierover nader worden geïnformeerd (mogelijk punt voor het RC-rapport). Vastgoedbeheer: in overeenstemming met de verwachtingen heeft het op orde brengen van het vastgoedbeheer een langere doorlooptijd. Zo bestaat nog onzekerheid over de volledigheid van de huuropbrengsten door (nog) ontbrekende huurcontracten. Eveneens zijn onderhoudscontracten niet volledig. Verder zijn onder meer de inrichting van het vastgoedsysteem en het uniformeren van de onderhoudsvoorzieningen nog onderhanden. De Rekeningencommissie wil vernemen hoe is geborgd dat het vastgoedbeheer eind 2015 op orde zal zijn (mogelijke vraag aan de wethouder). Doelmatigheid vastgoedbeheer: een belangrijke reden voor de centralisatie van het vastgoed was om daarmee de efficiëntie en effectiviteit van het beheer van vastgoed te verbeteren. Dit is nog niet in concrete doelen geformuleerd. Voor nieuwe panden kan op basis daarvan bijvoorbeeld worden bepaald of het beheer ervan intern gebeurt of wordt uitbesteed. De commissie wil worden geïnformeerd hoe de verbetering van doelmatigheid en doeltreffendheid van het vastgoedbezit wordt gemeten en gemonitord en welke ambities daarbij geformuleerd zijn of worden. Zo worden nu geen kostendekkende huren gerekend. Welke normen worden hiervoor ontwikkeld? (vraag aan de wethouder). De van de wethouder verkregen informatie kan mede van belang zijn bij de behandeling door de Raad van de verdere uitwerking van de Nota Vastgoed. Hierbij komen ook beleidsmatige vragen ten aanzien van vastgoedbeheer aan de orde. Leegstand: de huurderving door leegstand over 2013 is 9,7 % ( 3,2 miljoen). In de risicoparagraaf vermeldt de CVDH dat dit percentage in de toekomst zou kunnen toenemen.

3 Rekeningencommissie 3 Historische vergelijking van dit percentage is lastig omdat het bezit in voorgaande jaren verspreid was over meerdere diensten. Het is zaak om hiervoor normen te ontwikkelen op basis van vastgoedcompartimentering en waar mogelijk te benchmarken (vraag aan de wethouder). Volledigheid huurbaten: omdat de CVDH nog niet beschikt over alle huurovereenkomsten van het vastgoed kon bij de jaarrekeningcontrole nog geen oordeel worden gevormd over de volledigheid van de huurbaten ( 33 miljoen). Ook belemmert dit verifieerbare indexaties van de desbetreffende huren. Op grond van onder meer cijferbeoordelingen blijkt dat de huurbaten in lijn liggen met de afgelopen jaren. De CVDH verwacht eind 2015 het vastgoedbeheer op orde te hebben. Nagegaan wordt hoeveel huurovereenkomsten thans nog ontbreken. Noot van het secretariaat: volgens van de CVDH verkregen informatie heeft de dienst inmiddels circa 90% van de contracten. D.2 TREASURY & FINANCIEEL INFORMATIEMANAGEMENT (TFI) De controlerend accountant bij Treasury & Financieel Informatiemanagement (TFI), de heer Vleugels, licht de bevindingen uit de jaarrekeningcontrole toe. TFI (voorheen Centrale Treasury) is een zelfstandig onderdeel van de Bestuursdienst dat specifiek belast is met de financiering van de gemeente en met de concernadministratie. Geldleningen worden aangetrokken en uitgezet en TFI beheert het betalingsverkeer, de beleggingen en de concernreserves. In de jaarrekening van TFI gaat ruim 1 miljard om. Grootste post hierin is de Algemene Uitkering uit het Gemeentefonds van 0,8 miljard. De financieringen en beleggingen bedragen ruim 2 miljard. De kwaliteit van de jaarrekening van TFI is goed. De jaarrekening geeft een helder inzicht in de samenstelling van het resultaat. Er is een voordelig resultaat van 18 miljoen. Dit wordt voor het grootste deel veroorzaakt door het deels niet meer nodig zijn van bestemmingsreserves voor frictiekosten ( 20 miljoen). Het resultaat op de financiering van 11 miljoen is verrekend met de reserve financiering. Het financieel beheer is toereikend. Eerdere aandachtspunten van de Rekeningencommissie (onderbouwing waardering derivaat, rechtmatigheid en kennisvergroting verbonden partijen) zijn opgepakt. Dit is ook het geval voor wat betreft het verbeteren van de kwaliteit van het instrumentarium voor de financieringsplanning op korte termijn. De planning op lange termijn is complexer omdat hierin ook de effecten van langlopende verplichtingen (derivaat), leningen en beleggingen tot uitdrukking moeten komen. Dit is nog onderhanden. De omvang van de reserves bij TFI en de mutaties daarop zijn groot. Het beheer van reserves is over het algemeen toereikend. Wel zijn er enkele verbeterpunten, zoals voor de toelichting op begrotingsmutaties, de verrekeningen met de reserve grote projecten en het samenvoegen van reserves (activafinanciering en te verdelen middelen begroting). De gemeente blijft ruimschoots binnen de wettelijke normen voor renterisico en financiering, met de volgende kanttekening. In 2013 zijn twee langlopende leningen ( 105 miljoen, looptijd > 20 jaar) versneld afgelost (boeterente 24 miljoen). In de begroting 2015 en verder zijn de jaarlijkse lagere rentelasten als gevolg hiervan volledig ( 4 miljoen) ingeboekt, uitgaande dat geen vervangende lening nodig is. Uit de interne beschikbare financieringsplanning en een raadsbesluit blijkt wel behoefte aan een vervangende lening. Nu is sprake van kortlopende financiering van totaal 270 miljoen. Deze situatie is slechts voor een korte overbruggingsperiode toe te passen. Voor een langere periode is dit risicovol en, voor zover de grens van de kasgeldlimiet ( 180 miljoen over drie kwartalen, tot

4 Rekeningencommissie 4 september 2014) wordt overschreden, wettelijk niet toegestaan. Het wederom aantrekken van langlopende financiering of verkoop van beleggingen lijkt daardoor onontkoombaar. TFI is hiermee doende. Uit de beantwoording van de vragen en de behandeling van de opmerkingen van de leden van de Rekeningencommissie komt het volgende naar voren. Financieringsplanning: Twee jaar geleden constateerde de Rekeningencommissie tekortkomingen in de totstandkoming van liquiditeitsprognoses. De financieringsplanning is inmiddels duidelijk verbeterd voor de liquiditeit (korte termijn). Zo wordt er nu kritischer getoetst in hoeverre de planningen waarop de liquiditeitsbehoefte wordt gebaseerd, realistisch zijn. De commissie stelt vast dat de langetermijn-financieringsplanning nog steeds verbetering behoeft. Eind 2013 zijn twee langlopende leningen versneld afgelost waarvoor een boeterente is betaald van 24 miljoen. Het hierdoor ontstane liquiditeitstekort wordt tot nu toe opgelost met kortlopende leningen. Dit is voor de lange termijn onwenselijk, onder meer vanwege renterisico s en het risico op een wettelijk niet toegestane overschrijding van de kasgeldlimiet gedurende meer dan drie kwartalen. Hierdoor lijkt het binnenkort aantrekken van langlopende financiering onontkoombaar, wat vragen oproept over de opportuniteit van de versnelde aflossing. De RC wil dat financieringsinstrumenten optimaal aansluiten bij de daadwerkelijke financieringsbehoefte op zowel korte als lange termijn. Een algemeen uitgangspunt daarbij is dat langdurige kapitaalbehoefte wordt gefinancierd met langlopende leningen. In dit licht wil de commissie een toelichting van de wethouder op bovengenoemde transactie. De Rekeningencommissie wil vernemen wat de eventuele lessons learned zijn (vraag aan de wethouder FS). Reserve Grote Projecten: reeds enige jaren brengt de Rekeningencommissie onder de aandacht dat de spelregels voor de Reserve Grote Projecten aanscherping behoeven. Zo is de doelstelling nogal breed geformuleerd en zijn projecten in de begroting globaal benoemd. Het ontbreekt veelal aan toetsbare criteria voor de bedragen die met deze reserve moeten worden verrekend, zoals bijvoorbeeld budget, projectscope, looptijd en terugstorten bij lagere realisatie. De commissie wil dat duidelijke afspraken worden geformuleerd voor de wijze van verrekening en voor de rangorde van verrekenen in geval van meerdere financieringsbronnen. De commissie verwacht hiervoor concrete voorstellen die het budgetrecht van de Raad waarborgen (vraag aan de wethouder FS). Schuldenplafond EMU-saldo: de commissie ziet toegevoegde waarde in het opnemen van (meerjarige) prognoses inzake het EMU-saldo in relatie tot de zogenaamde referentiewaarde. Hiermee wordt inzicht gegeven in de ontwikkeling van eventuele overschrijdingen, relevant voor eventuele sancties vanaf 2017 (over 2016). De commissie wil weten hoe de wethouder hierover denkt (vraag aan de wethouder FS). Integriteit: een onderdeel van het door het college vastgestelde concernkader Integriteit is een risicoscan die diensten moeten uitvoeren op risicovolle processen en functies. Een dergelijke scan is niet expliciet uitgevoerd door TFI. Het onderwerp integriteit is impliciet meegenomen in interne onderzoeken, waarmee slechts deels invulling is gegeven aan het concernkader. Gezien de omvang van de middelen en de specifieke aard van de activiteiten benadrukt de Rekeningencommissie evenals vorig jaar het belang van periodiek onderzoek naar integriteitsaspecten met betrekking tot de processen bij TFI en om hierover expliciet te verantwoorden (mogelijk punt RC-rapport). Boekwaarde Haagse Hitte BV: de verbonden partij Haagse Hitte BV is in 2013 failliet gegaan maar staat bij de deelnemingen op pagina van de jaarrekening van TFI nog vermeld met een boekwaarde van 2,4 miljoen euro. Bij de dienst wordt hierop een toelichting gevraagd.

5 Rekeningencommissie 5 Noot van het secretariaat: Voor 2,4 miljoen is een voorziening getroffen ter financiering het risico (zie pagina 44 van de jaarrekening) zodat per saldo de boekwaarde nihil is. Verlaging voorziening gegarandeerde geldleningen: op pagina 74 van de jaarrekening van TFI is een vrijval opgenomen bij de Voorziening Gegarandeerde geldleningen. Nagegaan wordt waarom deze voorziening is verlaagd. Noot van het secretariaat: De verlaging van de voorziening is het gevolg van de verlaagde risico s door de verbeterde financiële positie van HTM (zie pagina 43 van de jaarrekening). Verhouding rente voor in en uitlenen: uit pagina 94 van de jaarrekening van TFI blijkt dat de rente voor uitgeleend geld lager is dan de rente die voor geleend geld moet worden betaald. De dienst wordt gevraagd hierop een toelichting te geven. Is dit het gevolg van in het verleden langdurig vastgelegde rentepercentages, of wordt hier verkapt subsidie verleend? Noot van het secretariaat: TFI heeft laten weten dat voor de financiering van de gemeentelijke activiteiten al sinds lange tijd geen externe financiering meer is opgenomen, omdat tot aan medio 2013 sprake was van een overliquide positie. Hierdoor heeft de gemeente niet kunnen profiteren van de al jaren dalende kapitaalmarktrente. Uitsluitend voor de verstrekking van financiering aan derden (HTM) zijn langlopende leningen aangetrokken. Sinds 2011 ligt de portefeuillerente van de opgenomen leningen iets hoger dan de uitgezette leningen. Doordat de omvang van de portefeuille uitgaande leningen relatief klein is (ten opzichte van de opgenomen leningen) is het effect van nieuwe leningen met een lager rentepercentage op het gemiddelde groter. Het gevolg is dat de gemiddelde rente voor uitgaande leningen thans lager is dan voor de nog lopende opgenomen leningen. Er is geen sprake van verkapte subsidie. D.3 DIENST OPENBARE BIBLIOTHEEK (DOB) De heer Vleugels is eveneens controlerend accountant bij de dienst Openbare Bibliotheek (DOB) en beantwoordt vragen over deze dienst naar aanleiding van het accountantsrapport. Uit de beantwoording van de vragen en de behandeling van de opmerkingen van de leden van de Rekeningencommissie komt het volgende naar voren. Samenvoeging DOB met dienst Publiekszaken (DPZ): de financiële administratie is aangepast aan de nieuwe situatie. De integratie zal naar verwachting in ,9 miljoen aan kosten vergen, waaronder IT-kosten voor de uniformering van de basiswerkplek-it van de DOB. Dit zal worden opgevangen in de aan DPZ over te dragen dienstcompensatiereserve waardoor deze nagenoeg leeg zal zijn. Dit punt is betrokken in de bevraging van de wethouder OD. Voorzienbaarheid IT kosten: naar verluidt werkte de DOB nog met het besturingssysteem Windows XP waarvan bekend was dat de ondersteuning ervan zou stoppen. Verwacht mag worden dat vervanging van het automatiseringssysteem daarom voorzien was. Nagegaan wordt waaruit de onvoorziene kosten voor uniformering van de basiswerkplek-it bestaan. Noot van het secretariaat: Volgens verkregen informatie van de dienst bestaan de kosten uit nieuwe werkstations, nieuwe software (Windows 7 en Office) en integratie met het gemeentelijke netwerk. Het stopzetten van een onderhoudscontract na het verslagjaar is geen risico waarvoor een voorziening moet worden getroffen. Dit zijn normale bedrijfskosten en deze moeten worden toegerekend aan de periode waarin deze zich openbaren.

6 Rekeningencommissie 6 D.4 RAADSORGANISATIE (ROR) De heer Vleugels is als controlerend accountant bij de Raadsorganisatie ook hier beschikbaar voor een toelichting op het accountantsrapport. Uit de beantwoording van de vragen en de behandeling van de opmerkingen van de leden van de RC komt het volgende naar voren. Onderbesteding Raadsorganisatie: over 2013 is net als voorgaande jaren sprake van een relatief groot voordelig saldo ( 0,9 miljoen), ook in vergelijking met voorgaand jaar (voordelig saldo 0,7 miljoen). Dit hangt, naast incidentele oorzaken, mede samen met de vierjarige raadscyclus. Eens in de vier jaar worden extra kosten gemaakt vanwege verkiezingen. De overige drie jaren wordt de begroting niet naar beneden bijgesteld. De Rekeningencommissie vraagt zich af waarom niet cyclisch wordt begroot of op een andere manier de vierjaarlijkse kosten worden voorzien (mogelijk punt voor het RC-rapport). Voordeel onkostenvergoeding raadsleden: het budget voor de onkostenvergoedingen voor Raadsleden is verhoogd terwijl de vergoeding zelf niet is aangepast. Dit jaar was (opnieuw) sprake van een voordelig resultaat op de onkostenvergoeding (gemarkeerd voor nadere besluitvorming). Integriteitsscan: in 2013 is geen volledige integriteitsscan uitgevoerd door de Raadsorganisatie. De Rekeningencommissie is benieuwd naar de reden hiervoor. Noot van het secretariaat: antwoord volgt. D.5 GEMEENTELIJKE ACCOUNTANTSDIENST (GAD) Bij de controle van de jaarrekening van de Gemeentelijke Accountantsdienst is uitgevoerd door de accountantsdienst van de gemeente Amsterdam (ACAM). Uit de beantwoording van de vragen en de behandeling van de opmerkingen van de leden van de RC komt het volgende naar voren. Bijlage J bedrijfsvoering, tabel 2e: nagegaan wordt wat de betekenis is van de twee vrijwel identieke tabellen. Noot van het secretariaat: antwoord volgt. D.6 REKENKAMER DEN HAAG (RkDH) De jaarrekening van de Rekenkamer Den Haag (RkDH) is gecontroleerd door een extern accountant (Ernst & Young). Uit de beantwoording van de vragen en de behandeling van de opmerkingen van de leden van de RC komt het volgende naar voren. Bestemming voordelig saldo: nagegaan wordt wat er gebeurt met het voordelig saldo van de jaarrekening van Noot van het secretariaat: antwoord volgt.

7 Rekeningencommissie 7 D.7 CONCERNJAARREKENING Als inleiding op de bespreking geeft de heer Van der Heijden een toelichting op het accountantsrapport. De jaarrekening van de gemeente Den Haag, intern aangeduid met de concernjaarrekening, is de belangrijkste verantwoording die de RC behandelt. Hierin komt het samenstel van alle dienstjaarrekeningen tot uitdrukking. De jaarrekening en het jaarverslag zijn sinds vorig jaar samengevoegd in één boekwerk. Door deze samenvoeging sluiten de toelichtingen op de programmarekening in euro s en de programmaverantwoording over hetgeen beleidsmatig is bereikt, beter op elkaar aan. De Accountantsdienst controleert niet alles, alleen de onderdelen die tot de jaarrekening behoren. Van het jaarverslag wordt getoetst of hierin opgenomen informatie in overeenstemming is met de jaarrekening. Enige inperking van de niet-financiële informatie zou de overzichtelijkheid van het boekwerk als verantwoordingsstuk en de hanteerbaarheid als naslagwerk ten goede komen. De kwaliteit van de jaarrekening is toereikend. Er is door de accountant een goedkeurende verklaring afgegeven voor zowel getrouwheid als rechtmatigheid. Het financiële resultaat over 2013 is 26 miljoen voordelig. De accountant beveelt aan om voortaan ook voordelige saldi die aan (systeem-) reserves worden toegevoegd ( miljoen) in het resultaat tot uitdrukking te laten komen. De huidige werkwijze is conform de regels, maar gezien de omvang van de bedragen is het wenselijk de verrekeningen met reserves volledig via de resultaatbestemming te laten verlopen en daarmee het werkelijk resultaat beter zichtbaar te maken. De financiële positie van de gemeente is degelijk, onder meer blijkend uit de wijze waarop met waarderingsvraagstukken (afwaarderingen) wordt omgegaan. De financiële ratio s, zoals die tussen eigen vermogen en vreemd vermogen, zijn gunstig. Er is een lichte verbetering zichtbaar in de kwaliteit van het financieel beheer, de toezeggingen van vorig jaar zijn nagekomen. Wel zijn er enkele aandachtspunten. Zo hebben onrechtmatigheden bij aanbestedingen bij één dienst geleid tot onthouding van een goedkeurende verklaring. De financieringsplanning op lange termijn behoeft aandacht. Van belang voor het financieel beheer zijn de in ontwikkeling zijnde wijzigingen in het concerndienstenmodel richting verantwoordingen op programma s, processen en projecten. Deze verandering is ingegeven door de wens het beheer efficiënter te organiseren en kwaliteitsverbetering te bereiken door onder meer het concentreren van processen. Voorts zijn toezeggingen gedaan om het toezichtskader voor verbonden partijen aan te scherpen. Dit zal naar verwachting in 2014 plaatsvinden. Vorig jaar werden in de jaarrekening omvangrijke onderbestedingen geconstateerd. Deze zijn dit jaar in omvang afgenomen, maar de analyses verdienen niettemin nog steeds aandacht. Voor wat betreft de actuele ontwikkelingen zijn de komende decentralisaties vanuit het Rijk een belangrijk aandachtspunt. Deze zullen van grote invloed zijn op het beheer binnen de gemeente. Daarnaast is nieuwe wetgeving in voorbereiding voor het invoeren van vennootschapsbelastingplicht bij overheidslichamen. Dit kan van invloed zijn op dividenduitkeringen van verbonden partijen en op voordelige saldi uit marktactiviteiten van de gemeente. Uit de beantwoording van de vragen en de behandeling van de opmerkingen van de leden van de RC komt het volgende naar voren. Risico s: de risicoparagraaf zou een meer compleet overzicht moeten geven van de risico s die de gemeente loopt en waarvoor het weerstandsvermogen als buffer moet dienen. Zo worden grondexploitatieprojecten nu niet in beeld gebracht, terwijl de Reserve Grondbedrijf van 52 miljoen wel tot het weerstandsvermogen wordt gerekend. Verder komen in enkele gevallen de risico s die bij de dienstjaarrekeningen aan bod zijn gekomen niet expliciet tot uitdrukking in de concernrekening. Voorbeelden hiervan zijn bouwleges, OVT Terminal Den Haag Centraal,

8 Rekeningencommissie 8 Rotterdamse Baan en Spuiforum. Voor een goed inzicht in de financiële positie van de gemeente wil de Rekeningencommissie dat naast de begroting ook bij de jaarrekening een geactualiseerde risicoanalyse plaatsvindt waarop de noodzakelijke omvang van het weerstandsvermogen wordt gebaseerd. Speciaal aandachtspunt hierbij is de vraag of alle risico s in het risicocumulatiemodel zijn meegenomen. De Rekeningencommissie wil deze onderwerpen betrekken in een werkbespreking over risicomanagement in het najaar (gemarkeerd voor nadere besluitvorming). Systeemreserves en financieel resultaat: de Rekeningencommissie staat positief tegenover het advies om het resultaat in de jaarrekening bruto te presenteren, dat wil zeggen zonder de (voorafgaande) verrekening met de betreffende systeemreserves, omdat dit een beter beeld geeft van het behaalde resultaat over een jaar. Het reserveren van saldi en bedragen voor specifieke activiteiten kan dan meelopen in het (algehele) voorstel aan de raad van de resultaatbestemming. De verordening Financieel Beheer zou op dit punt aangepast moeten worden (gemarkeerd voor nadere besluitvorming). Afwaarderingen: nagegaan wordt of een totaaloverzicht kan worden verstrekt van de afwaarderingen per project van de laatste 10 jaar. Noot van het secretariaat: antwoord volgt. Verantwoording verschillenanalyses: de duiding van de aard van verschillen tussen begroting en uitkomst is nog steeds voor verbetering vatbaar, in het bijzonder de analyse van de oorzaken van onderbestedingen (mogelijk punt voor het RC-rapport, mogelijke vraag aan wethouder). Onderbestedingen: dit jaar liggen onderbestedingen op een lager niveau dan vorig jaar, maar nog steeds is bij sommige programma s en bij bestemmingsreserves sprake van omvangrijke onderbestedingen. De vorig jaar toegezegde analyse van oorzaken biedt onvoldoende houvast voor verdere terugdringing ervan (mogelijk punt voor het RC-rapport, mogelijke vraag aan wethouder). Programmasturing: met de mogelijke omschakeling van het concern-dienstenmodel naar programmasturing dient prudent te worden omgegaan. Het is zaak de controlerende rol van de Raad blijvend afdoende te waarborgen (punt voor het RC-rapport). Decentralisaties: de komende decentralisaties van beleidsdomeinen van het Rijk naar gemeenten is reeds aangemerkt als onderwerp voor een werkbespreking (reeds gemarkeerd voor nadere besluitvorming). Op basis van de bevindingen in het onderzoek naar de jaarrekeningen wordt besloten de wethouders SVI, OD en FS uit te nodigen voor de vergadering van 22 mei. In de bevraging zal het voortouw worden genomen door respectievelijk de voorzitter, mevrouw Koster en de heer Van Asten. E. RONDVRAAG EN SLUITING Er zijn geen vragen. De voorzitter sluit de vergadering om 16:20 uur.