Roadmap naar financiering. Gemeente Ede

Transcriptie

1 Roadmap naar financiering Gemeente Ede 1

2 Begrippenlijst Business Angels Business Angels zijn vermogende particulieren of oud-ondernemers die hun eigen vermogen investeren in ondernemingen in de vorm van een lening of in ruil voor aandelen. Crowdfunding Bij crowdfunding probeert een onderneming via een platform of netwerk verschillende investeerders aan te trekken en zo het benodigde kapitaal te vergaren. De investeerders stellen elk een klein gedeelte van het kapitaal beschikbaar in de vorm van een investering, een donatie of een lening. Eigen vermogen Het eigen vermogen geeft weer hoeveel geld een onderneming daadwerkelijk bezit. Het is de som van de bezittingen (geïnvesteerd spaargeld, de uitgifte van aandelen en/of de waarde van bedrijfsmiddelen) verminderd met de schulden van de onderneming. Factormaatschappij Een factormaatschappij geeft een onderneming een voorschot op een vordering die nog openstaat bij debiteuren. De factormaatschappij vordert dit bedrag vervolgens zelf terug bij de debiteuren. De factormaatschappij vraagt hiervoor een percentage over de vordering. Fonds Onder bepaalde voorwaarden kunnen ondernemingen terecht bij fondsen voor financiering in de vorm van een lening of donatie. Investering vs. financiering Zowel bij een investering als een financiering worden er financiële middelen aangetrokken. Bij een investering wordt er eigen vermogen beschikbaar gesteld door een investeerder in ruil voor aandelen in de onderneming. De investeerder loopt hierbij het risico dat hij zijn geld niet terug krijgt en vraagt daarom om (gedeeltelijke) zeggenschap binnen de onderneming en een rendement over de investering. Bij financiering wordt er een schuld (vreemd vermogen) aangetrokken bij een externe partij. Naast de aflossing(en) dient er rente betaald te worden over het schuldbedrag. De kredietverstrekker zal hierbij ook om zekerheden vragen aan de onderneming om zo zijn risicopositie te verkleinen. Kredietunie Een kredietunie wordt opgezet door ondernemers actief in dezelfde branche of sector. Collega-ondernemingen kunnen hier om financiering aanvragen in de vorm van een lening. Microfinanciering Een microfinanciering, ook wel microkrediet genoemd, wordt verstrekt aan een onderneming met een kleine financieringsbehoefte die niet terecht kan bij een financiële instelling. Participatie Maatschappijen Participatiemaatschappijen bieden ondernemingen financiering aan in ruil voor een tijdelijk aandeelhouderschap in het bedrijf. Venture Capitalists Venture capitalists investeren in nieuwe, innovatieve bedrijven en helpen ze zo te groeien. In ruil voor deze investering verwachten venture capitalists een bepaald rendement op de investering, inspraak in het bedrijf en/of aandelen terug. Vreemd vermogen Het vreemd vermogen van een onderneming bestaat uit alle aangetrokken schulden en verplichtingen. 2

3 Agenda 1. Doel 2. Achtergrond 3. Business Case 4. Levensfase 5. Financieringsvormen 6. Regionaal financieringslandschap 7. Vragen Bijlagen 3

4 Doel De Gemeente Ede wil ondersteuning bieden aan ondernemers (uit de regio) bij vragen die zij tegenkomen rond het aantrekken van kapitaal voor hun bedrijf. De Gemeente Ede wil ondernemers zo goed mogelijk faciliteren en helpen bij het verkrijgen van financiering of het aantrekken van investeerders. 4

5 Achtergrond In het verleden (voor de kredietcrisis) was het voor ondernemers vaak mogelijk om bij reguliere kanalen (zoals banken) financiering op te halen of investeerders aan te trekken. De laatste jaren heeft de Gemeente Ede waargenomen en begrepen uit de achterban dat ondernemers vaak nul op het rekest krijgen bij een financieringsvraagstuk. Enerzijds heeft dit te maken met regelgeving voor banken en anderzijds heeft dit te maken met het veranderde financiële landschap. 5

6 Achtergrond Veranderde regelgeving: Door regelgeving voor banken, moeten banken steeds meer kapitaal aanhouden voor het verstrekken van financiering. Dit betekent dat banken minder kapitaal beschikbaar hebben voor het financieren van bedrijven. Veranderd financieel landschap: Door de kredietcrisis zijn banken en investeerders voorzichter geworden bij het geven van financiële middelen. In algemene zin kan gesteld worden dat financiers en investeerders meer informatie verlangen, voordat zij overgaan tot het verstrekken van financiering of het doen van een investering. 6

7 Business Case Voor ondernemers is het steeds meer zaak zo goed mogelijk een financieringof investeringsvraag voor te bereiden. Belangrijk is om dit te ondersteunen met een Business Case. Een Business Case heeft tot doel, de benodigde informatie aan de financier of investeerder te verstrekken ten einde een correcte inschatting van het risico voor de financier of investeerder te kunnen maken. Bij de Business Case hoort ook een aanvraag voor de financiering of investering die voortkomt uit de Business Case. 7

8 Business Case Een Business Case bestaat minimaal uit de volgende onderdelen: (Kwalitatieve) beschrijving van de investering. Waarom is deze gewenst/ noodzakelijk en wat zijn de investeringsbedragen en wat is de timing van deze investeringsbedragen? Financiële projecties voor minimaal de komende 5 jaar; Inschatting van de risico s. Welke risico s ziet de ondernemer en wat kan eventueel gedaan worden om de risico s te minimaliseren of mitigeren? Omschrijving van de onderneming met een (korte) omgevingsanalyse (welke concurrentie heeft de onderneming?). Onafhankelijk van de levensfase waarin een bedrijf zich bevindt, een business case is noodzakelijk voor het verkrijgen van financiering of het aantrekken van investeerders. 8

9 Levensfase Er zijn verschillende levensfasen van een bedrijf te identificeren. De levensfase van een onderneming is onder andere afhankelijk van: Hoe lang bestaat de onderneming? Is er een vaste klanten basis? Is er winst of verlies? Hoe ziet het concurrentieveld eruit? De verschillende levensfasen zijn: Startfase; Groeifase; Volwassenfase; Neergang- of doorstartfase. 9

10 Levensfase - Startfase Kenmerken van een bedrijf in de startfase: Leeftijd vaak jonger dan 3 jaar; Onderneming is in ontwikkelingsfase, bezig met zaken als onderzoek, opstellen van business plan, (door)ontwikkelen van de producten; Winst nog laag of nog aanloopverliezen; Op zoek naar een vaste klantenbasis en meer middelen. Vragen die bij de ondernemer in deze fase spelen zijn onder andere: Kan de droom gerealiseerd worden? Hoe gaan we zorgen dat de onderneming een succes wordt? 10

11 Levensfase - Groeifase Kenmerken van een bedrijf in de Groeifase: De vaste klantenbasis groeit; Concurrentie neemt toe; Complexiteit van de onderneming neemt toe; Onderneming heeft een aantal winstgevende jaren; Onderneming richt zich op efficiëntie, marketing, aanpassingen in de organisatie. Een belangrijke vraag die de ondernemer vaak heeft in deze fase: Hoe kunnen we de onderneming verder uitbouwen? 11

12 Levensfase - Volwassenfase Kenmerken van een bedrijf in de volwassenfase: De groei van de onderneming stabiliseert; De onderneming heeft focus op kostenbesparing; Het productieproces wordt verfijnd; De concurrentie is sterk; Het succes van de onderneming is in deze jaren het grootst; Stilstand is achteruitgang; De onderneming bouwt financiële buffers op. Een belangrijke vraag die de ondernemer vaak heeft in deze fase: Hoe houden we het momentum? 12

13 Levensfase Neergang- of doorstartfase Kenmerken van een bedrijf in de neergang- of doorstartfase: Bedrijfsovername, kan spelen vanuit pensionering of vanuit te sterkte concurrentie; Herstructureren / Herprogrammeren om een doorstart te kunnen realiseren; De winst neemt af; De vraag neemt af; De financiële situatie verslechtert; Innovatief vermogen verdwijnt / neemt af. Een belangrijke vraag die de ondernemer vaak heeft in deze fase: Wat moeten we anders aanpakken? Wie kan en wil mijn bedrijf overnemen? (en hoe?) 13

14 Vragen Welke typen financiering en investering zijn er beschikbaar? Waar moet ik zijn voor deze financiering of investering? Kan ik ergens hulp krijgen? Welke financiering of investering past bij mij en mijn onderneming? Financiering Investering Wat? Aantrekken van vreemd vermogen Investeerders stellen eigen vermogen beschikbaar Hoe? Schuld aangaan bij een externe partij, bijv. een lening bij een bank Uitgifte van aandelen of andere vorm van eigen vermogen Betaling? Rente en aflossingen Rendement over de investering Risico? Onderneming dient vaak zekerheden af te geven (bijv. bedrijfsgebouw als onderpand) Investeerder krijgt zeggenschap in de onderneming 14

15 Regionaal Financieringslandschap Financieringsvorm Traditionele financiering door leasemaatschappij of Factormaatschappij Crowdfunding Kredietunie Microfinanciering Eigen Netwerk Subsidies/fiscale + financiële regelingen Regionale ontwikkelingsmaatschappijen Fondsen, opgericht door publieke partijen Informal investors/business Angels Venture Capitalists Participatie maatschappijen Regionaal beschikbaar voor ondernemer? Rabobank lokaal en andere regionaal aanwezige banken, zoals ABN AMRO en ING. Ja, eigen initiatief. Online platforms beschikbaar. (niet perse regionaal) Landelijke dekking, geen specifiek lokale/regionale dekking. Landelijke dekking, geen specifiek lokale/regionale dekking. Ja, eigen initiatief. Landelijke dekking, geen specifiek lokale/regionale dekking. (RVON) Oost NV PPM Oost (PPM oost is participatiebedrijf van Oost NV; PPMO investeert op eigen kracht) Innovatie en Energiefonds Gelderland (PPM Oost) Participatiefonds PPM Oost Gelderland voor Innovaties (PPM Oost) Topfonds Gelderland (PPM Oost) Innovatiekrediet Overijssel (PPM Oost) Innovatiefonds Twente (PPM Oost) Fonds Herstructurering Bedrijventerreinen Gelderland (PPM Oost) Fonds Gelderse Vrijetijdseconomie (PPM Oost) Fonds Gelderse Cultuurleningen (PPM Oost) MKB Kredietfaciliteit Gelderland (PPM Oost) Dutch Venture Initiative-2 fonds MKB Impulsfonds Nederlandse Investeringsinstelling (NLII) O.a. te bereiken via ondernemersmeetings van banken en via zakelijke accountmanagers van banken. Daarnaast zijn er netwerkorganisaties zoals MKB de Vallei en Ede's bedijfs contact waarmee informal investors bereikt kunnen worden. O.a. te bereiken via ondernemersmeetings van banken en via zakelijke accountmanagers van banken. Daarnaast zijn er netwerkorganisaties zoals MKB de Vallei en Ede's bedijfs contact waarmee venture capitalists bereikt kunnen worden. PPM Oost 15

16 Financieringsvormen - totaaloverzicht Volume ( ) Startfase Neergang- of doorstartfase Groeifase Volwassenfase 1. Eigen netwerk 1. Eigen netwerk 1. Bank 1. Bank 2. Bank (afh aard activiteit) 2. Bank (afh aard activiteit) 2. Eigen netwerk 2. Eigen netwerk 3. Garant- en borgstelling/subsidie overheid 3. Garant- en borgstelling/subsidie overheid 3. Garant- en borgstelling/subsidie overheid 3. Garant- en borgstelling/subsidie overheid 4. Crowdfunding 4. Crowdfunding 4. Crowdfunding 4. Crowdfunding < > Business Angels/Private investeerders Business Angels/Private investeerders Business Angels/Private investeerders Business Angels/Private investeerders Ontwikkelingsmaatschappijen Ontwikkelingsmaatschappijen Ontwikkelingsmaatschappijen Ontwikkelingsmaatschappijen Fonds Fonds Fonds Fonds Kredietunie Kredietunie Kredietunie Kredietunie Microfinancieringinstellingen Microfinancieringinstellingen Microfinancieringinstellingen Microfinancieringinstellingen 1. Eigen netwerk 1. Eigen netwerk 1. Bank 1. Bank 2. Business Angels/Private investeerders 2. Business Angels/Private investeerders 2. Eigen netwerk 2. Eigen netwerk 3. Bank (afh aard activiteit) 3. Bank (afh aard activiteit) 3. Business Angels/Private investeerders 3. Business Angels/Private investeerders 4. Garant- en borgstelling/subsidie overheid 4. Garant- en borgstelling/subsidie overheid 4. Garant- en borgstelling/subsidie overheid 4. Garant- en borgstelling/subsidie overheid Crowdfunding Crowdfunding Crowdfunding Crowdfunding Fonds Fonds Fonds Fonds Ontwikkelingsmaatschappijen Ontwikkelingsmaatschappijen Ontwikkelingsmaatschappijen Ontwikkelingsmaatschappijen Kredietunie Kredietunie Kredietunie Kredietunie Venture capital Venture capital 1. Business Angels/Private investeerders 1. Business Angels/Private investeerders 1. Bank 1. Bank 2. Bank (afh aard activiteit) 2. Bank (afh aard activiteit) 2. Business Angels/Private investeerders 2. Business Angels/Private investeerders 3. Ontwikkelingsmaatschappijen 3. Ontwikkelingsmaatschappijen 3. Ontwikkelingsmaatschappijen 3. Ontwikkelingsmaatschappijen 4. Fonds 4. Fonds 4. Fonds 4. Fonds Garant- en borgstelling/subsidie overheid Garant- en borgstelling/subsidie overheid Garant- en borgstelling/subsidie overheid Garant- en borgstelling/subsidie overheid Eigen netwerk Eigen netwerk Eigen netwerk Eigen netwerk Crowdfunding Crowdfunding Crowdfunding Crowdfunding Participatiemaatschappijen Participatiemaatschappijen Participatiemaatschappijen Participatiemaatschappijen Venture capital Venture capital Venture capital Venture capital Kredietunie Kredietunie Kredietunie Kredietunie 1. Business Angels/Private investeerders 1. Business Angels/Private investeerders 1. Bank 1. Bank 2. Bank (afh aard activiteit) 2. Bank (afh aard activiteit) 2. Business Angels/Private investeerders 2. Business Angels/Private investeerders 3. Ontwikkelingsmaatschappijen 3. Ontwikkelingsmaatschappijen 3. Ontwikkelingsmaatschappijen 3. Ontwikkelingsmaatschappijen 4. Fonds 4. Fonds 4. Fonds 4. Fonds Garant- en borgstelling/subsidie overheid Garant- en borgstelling/subsidie overheid Garant- en borgstelling/subsidie overheid Garant- en borgstelling/subsidie overheid Eigen netwerk Eigen netwerk Eigen netwerk Eigen netwerk Crowdfunding Crowdfunding Crowdfunding Crowdfunding Participatiemaatschappijen Participatiemaatschappijen Participatiemaatschappijen Participatiemaatschappijen Venture capital Venture capital Venture capital Venture capital Kredietunie Kredietunie Kredietunie Kredietunie 1. Business Angels/Private investeerders 1. Business Angels/Private investeerders 1. Bank 1. Bank 2. Bank (afh aard activiteit) 2. Bank (afh aard activiteit) 2. Business Angels/Private investeerders 2. Business Angels/Private investeerders 3. Ontwikkelingsmaatschappijen 3. Ontwikkelingsmaatschappijen 3. Ontwikkelingsmaatschappijen 3. Ontwikkelingsmaatschappijen 4. Fonds 4. Fonds 4. Fonds 4. Fonds Garant- en borgstelling/subsidie overheid Garant- en borgstelling/subsidie overheid Garant- en borgstelling/subsidie overheid Garant- en borgstelling/subsidie overheid Participatiemaatschappijen Participatiemaatschappijen Eigen netwerk Eigen netwerk Venture capital Venture capital Crowdfunding Crowdfunding Eigen netwerk Eigen netwerk Participatiemaatschappijen Participatiemaatschappijen Crowdfunding Crowdfunding Venture capital Venture capital Kredietunie Kredietunie Kredietunie Kredietunie Beurs Beurs Beurs Beurs Hoog risico Investeren Investeren of financieren Investeren of financieren Financieren Laag risico 16

17 Financieringsvormen - totaaloverzicht 17

18 Financieringsvormen - Startfase 18

19 Financieringsvormen - Groeifase 19

20 Financieringsvormen - Volwassenfase 20

21 Financieringsvormen - Doorstartfase 21

22 Externe partij kiezen Tijdens het financieringstraject kunnen ondernemers zich wenden tot verschillende externe partijen voor ondersteuning, financiering en investeringen, bijvoorbeeld IkStartSmart, BBz of 155RedEenBedrijf. Waar moet een onderneming op letten? Kent de externe partij positieve referenties? (zie bijv. Heeft de externe partij een goede, bekende naam? In welke netwerk beweegt de externe partij zich? Heeft de externe partij de benodigde vergunningen voor het geven van financieel advies en/of het verstrekken van financiering? Staat de externe partij geregistreerd bij de Kamer van Koophandel? Staat de kredietverstrekker/investeerder er financieel goed voor op korte en lange termijn? Heeft de financieel adviseur een jaarrekening en wat is zijn financiële positie? Heeft de financieel adviseur ervaring binnen uw sector of branche? Past de aangeboden financiering bij uw onderneming en de levensfase van uw onderneming? Past de insteek van kredietverstrekker of investeerder bij uw onderneming? Wat zijn de specifieke voorwaarden? 22

23 Bijlagen 23

24 Financieringsgids voor het MKB 24

25 MKB kredietdesk 25

26 Financieringswijzer 26

27 155-red-een-bedrijf 27

28 IkStartSmart Opstartende en net opgestarte ondernemingen kunnen terecht bij IkStartSmart voor coaching, training en netwerkondersteuning. Let op: momenteel is er net een traject van IkStartSmart afgesloten. Men is bezig met het opstarten van een nieuw traject! 28

29 BBz Zelfstandigen kunnen onder bepaalde voorwaarden gebruik maken van de Bijzondere Bijstandsregeling voor Zelfstandigen. Deze financiële ondersteuning wordt via de sociale dienst van de gemeente verstrekt aan lokale zelfstandigen die zich in zwaar weer bevinden. 29

30 NLII De Nederlandse Investeringsinstelling ondersteunt de MKBsector op verschillende vlakken. Zo kan het ondernemingen helpen bij het vinden van beleggers, speelt het de rol van intermediair bij financieringsvraagstukken en biedt het leningen en bedrijfsleningen aan via fondsen. 30

31 Financieringslandschap 31

32 Financieringswijzer Financieringswijzer founding partners: Nederlandse Vereniging van Banken MKB-Nederland VNO-NCW Ministerie van Economische Zaken Kamer van Koophandel Rijksdienst voor Ondernemend Nederland Financieringspartners Business Angels Netwerken Nederland Euronext FAAN (Factoring & Asset Based Financing Association Netherlands) Nederland Crowdfunding Nederlandse Vereniging van Leasemaatschappijen Nederlandse Vereniging van Participatiemaatschappijen NPEX Qredits Vereniging Samenwerkende Kredietunies Vereniging van Kredietunies in Nederland 32

33 Financieringswijzer Branchepartners Koninklijke Algemene Nederlandse Kappers Organisatie Brancheorganisatie Ondernemerscoaching bedrijven Brancheorganisatie voor de zelfstandige levensmiddelendetaillist Bouwend Nederland InRetail Koninklijke Metaalunie Nederlands Brood- en banketbakkers ondernemersvereniging Nederlandse Franchise Vereniging Nederlandse Vereniging voor de Bakkerij VACO 33