De club van Rome had toch gelijk!

Transcriptie

1 De club van Rome had toch gelijk! Bernard Dam MECS, Chemical Engineering, Faculty of Applied Science, Delft University of Technology 11 november 2009 Delft University of Technology Challenge the future Algemene vergadering, Remonstrantse kerk Den Haag Mei 14, 2012

2 Een eindige wereld Energienota 1974

3 Grenzen aan de groei

4 Een revival van Maltus? If the present growth trends in world population, industrialization, pollution, food production and resource depletion (physical factors) continue unchanged, the limits to growth on this planet will be reached sometime within the next one hundred years. The most probable result will be a rather sudden and uncontrollable decline in both population and industrial capacity.

5 Limits to growth

6 Limits to growth: Het gevaar van overshoot

7 Exponentiele groei

8 Zichtbare tekenen van grenzen aan de groei Klimaat Energie Grondstoffen Water Landbouw Biodiversiteit

9 1. De staat van het klimaat

10 10-year moving average of surface temperature over land

11

12 CO 2 -concentratie nadert 400ppm

13 De atmosfeer houdt ons warm T=-13 o C T=14 o C

14 De temperatuurverandering per continent Klimaatmodellen met (rose) en zonder (blauw) CO 2 mee te nemen als broeikasgas

15 IPCC 2007

16 Gevolgen van temperatuurstijging voor onze civilisatie zijn moeilijk in te schatten Overstromingen Toename v. woestijnen Massale migratie Toename van het aantal en de kracht van orkanen

17 De gevolgen van de huidige CO 2 emissie zullen nog lang doorwerken CO2 Emissie piek Zeespiegelstijging als gevolg van smelten van ijs Zeespiegelstijging als gevolg van expansie water Temperatuur stabilisatie CO2 stabilisatie Nu 100jaar 1000 jaar CO2 emissie Tijd voordat het evenwicht is bereikt IPCC 2007

18 2. Fossiele brandstoffen

19 In veel landen is de piek in de productie van (goedkope) olie al overschreden Mexico 2004 Noorwegen 2001 UK 1999 Indonesie 1997

20 Kunnen duurzame bronnen de fossiele brandstoffen snel genoeg vervangen?

21 Teerzandolie Canada Energie input 20-30% Waterverbruik: %

22 Energy return on investment (source: Guilford, Hall, Connor, Cleveland "A New Long Term Assessment of Energy Return on Investment (EROI) for U.S. Oil and Gas Discovery and Production." Sustainability 2011, 3,

23 Energy return on investment (source: Guilford, Hall, Connor, Cleveland "A New Long Term Assessment of Energy Return on Investment (EROI) for U.S. Oil and Gas Discovery and Production." Sustainability 2011, 3,

24 Opmerkingen Er is ongetwijfeld nog een enorme voorraad fossiele brandstoffen, echter wat is een haalbaar productie-tempo? wat zijn redelijke productiekosten welke milieukosten zijn aanvaardbaar De fysieke limiet is bereikt wanneeer de energiekosten van exploratie hoger zijn dan de energie-opbrengsten!

25 3. De grondstoffen problematiek

26 Ontwikkeling van het grondstoffen gebruik USGS, 2010

27 De piek in Zr productie

28 De zuiverheid van Cu-erts neemt gestaag af

29 De hoeveelheid afval neemt daardoor sterk toe

30 Afnemende kwaliteit van de delfstoffen leidt tot een hoger energiegebruik bij extractie

31 Duurzame energietechnologie maakt vaak gebruik zeldzame metalen

32 Opmerkingen Voor een aantal mineralen/delfstoffen lijkt de grens van wat economisch te produceren is, in zicht Belangrijker: de hoeveelheid benodigde energie neemt sterk toe Dit kan de transitie naar een duurzame samenleving belemmeren!

33 4. Elementen van hoop

34 Er zijn nog veel elementen die minder kritisch zijn

35 DESERTEC

36 Reductie van het ozongat is nu zichtbaar (Dank zij een globale actie tegen CFK)

37 Dank voor uw aandacht

38 Nuttige links /living_planet_report/ David MacKay:

39 Functionele materiaalkunde Waterstofopslag Waterstofsensoren Waterstof uit zonlicht Waterstofmembranen Intelligente ramen

40 Materials for Energy Conversion and Storage