De kansen voor de Circulaire Economie - met oog op recycling - Ton Bastein

Maat: px
Weergave met pagina beginnen:

Download "De kansen voor de Circulaire Economie - met oog op recycling - Ton Bastein"

Transcriptie

1 De kansen voor de - met oog op recycling -

2 The Limits to growth Verscheen in 1972 Uitgangspunt: Één wereld Overshoot Exponentiële groei Actie (o.a.): Systeemveranderingen Resource efficiency Recycle Vervangen/Substitutie met veel voorkomende materialen 2

3 3 De oorzaken van grondstofschaarste Economie Sterk toenemende vraag Armere ertsen Grondstoffen gaan meer water en energie vergen Geologie Reserves moeilijker te vinden Sterke groei hi-tech-materialen Veel metalen zijn bijproducten Geopolitiek Weinig en soms onstabiele bronlanden

4 Europe s Raw Materials Strategy: Securing Supply Gelanceerd in 2008 Aanbevelingen: Betere gegevens over grondstoffen Meer aanbod door Recycling Substitutie Europese mijnbouw Leveringszekerheid door: Diplomatie Vrijhandel Ensure level playing field to sources Integrated Strategy Supply from European sources Resource efficiency and recycling 4

5 5 Een inspirerende visie: de circulaire economie Metalelektro service - sectoren Biobased Waste as Feedstock

6 6 Een inspirerende visie: de circulaire economie

7 7 Recycling als minder gewenste optie.....

8 maximum transitie (?) 8 De circulaire economie in Nederland: Uitgangspunt 100% circulair harde technisch, economische grenzen (reële) kansen circulaire economie Bestaande repair, re-use, recycle 100% lineair

9 9 Nederland is al op weg naar circulariteit

10 10 Huidige recycling van bio-afval: 3,5 miljard EUR

11 11 en de mogelijke groei met 1 miljard EUR

12 12 Wat is de Sector Metaalelektro? 10 miljard EUR TW, banen Basismetaal (SBI 24) Metaalproducten (SBI 25) Elektronica (SBI 26) Elektrische apparaten (SBI 27)

13 13 Hoe bepalen we de waarde van de circulaire economie voor metalelektro? Welke loop reparatie Hoe? - omvang reparatiesector - Eurostat-data afschrijvingen Hergebruikt = 2e handsmarkt - Marktplaats.nl - Speurders.nl Hergebruik van componenten - 2e handsmarkt - Literatuur Recycling - Dutch WEEE flows/wecycle - Prijs kosten en aantallen TOTAAL

14 14 De huidige waarde van de circulaire economie

15 15 en waar komt dat vandaan?

16 16 Waardoor zou de circulaire economie kunnen groeien? Voorbeeld: RECYCLING Input interviews/workshops Verandering positie AVI s Toename recycling door waarde grondstoffen Ontwikkelen plastics die zijn ontworpen op recycling Assembly for disassembly PC s Herijken WEE directive Logistieke kennis nog beter benutten Introduceren grondstoffenpaspoort Opheffen belemmeringen voorraadvorming door importeren Benutten pot van inzamelingsbijdrage Levert stuks en/of EUR/stuk

17 17. En de toename van de circulaire economie

18 18. En de toename van de circulaire economie Met een correctie voor minder nieuwe producten

19 19 Opschaling naar de hele Nederlandse economie 14% 13% + 7,3 miljard EUR banen landbouw nijverheid diensten 73%

20 miljard euro 20 maar niet alleen voor de korte termijn per periode cumulatief j 3-7 j > 7j

21 21 Belemmeringen op weg naar meer circulariteit - case: recycling-

22 22

23 - Complexe producten - Lage concentraties 23

24 24 nog meer belemmeringen en uitdagingen Constante, voorspelbare kwaliteit nodig Constante, voorspelbare kwantiteit nodig Cultuuromslag binnen bedrijven Belemmerende wetgeving: Afval is grondstof als uitgangspunt Invoer van reststromen niet belemmeren Overcapaciteit AVI s

25 25 Wat kan de overheid betekenen? Creëer een consistente strategie Zorg voor een samenhangende onderwijsagenda Integrale afwegingen van voor- en andelen van afvalwetgeving Verhoog kennis grondstoffen in de keten Zorg voor koplopers en verzorg ketenregie Onderzoek effectiviteit fiscale stimuli Bepaal invloed AVI s op circulaire business cases De overheid als launching customer Oriënteer jezelf internationaal

26 26 Wat kan de overheid betekenen? (2) Zorg voor een samenhangende onderwijsagenda Design for recycling Recycling-technologie Integrale afwegingen van voor- en andelen van afvalwetgeving Barrieres internationaal transport Verbeteren inzamelingspercentage Verbeterde inzet hoogwaardige inspectie Maar Met oog op (al dan niet) creëren van business cases Met oog voor milieu-aspecten wetgeving

27 27 Wat kan de overheid betekenen? (3) Bepaal invloed AVI s op circulaire business cases Overcapaciteit verlaagt prijzen Welke business cases komen concreet in zicht bij verlaging van capaciteit Oriënteer jezelf internationaal Europa zeer actief op recycling-gebied Europese afvalwetgeving EVOA, EoL-inzamel-richtlijnen, end-of-waste, extended producer responsibility

28 Dank voor uw aandacht /2013/06/20/tno-rapport-kansen-voor-de-circulaire-economie-in-nederland.html

Recyclebaar? Check t! Workshop Recyclecheck vormvaste kunststof verpakkingen 28 maart 2019

Recyclebaar? Check t! Workshop Recyclecheck vormvaste kunststof verpakkingen 28 maart 2019 Recyclebaar? Check t! Workshop Recyclecheck vormvaste kunststof verpakkingen 28 maart 2019 Programma Workshop Introductie KIDV Uitleg Recyclecheck Presentatie KIDV voorbeelden obv recyclecheck. Deelnemers

Nadere informatie

De Transitie naar een Circulaire Economie in Flevoland: Kansen voor People, Planet en Profit. Jacqueline Cramer Ambassadeur Circulaire Economie

De Transitie naar een Circulaire Economie in Flevoland: Kansen voor People, Planet en Profit. Jacqueline Cramer Ambassadeur Circulaire Economie De Transitie naar een Circulaire Economie in Flevoland: Kansen voor People, Planet en Profit Jacqueline Cramer Ambassadeur Circulaire Economie PEOPLE People, Planet, Profit (PPP) Van een lineaire naar

Nadere informatie

Circulaire Economie. Jacqueline Cramer Member Amsterdam Economic Board, oud minister van VROM en hoogleraar duurzaamheid

Circulaire Economie. Jacqueline Cramer Member Amsterdam Economic Board, oud minister van VROM en hoogleraar duurzaamheid Circulaire Economie Jacqueline Cramer Member Amsterdam Economic Board, oud minister van VROM en hoogleraar duurzaamheid John Nederstigt Inleider Hoe maken we de MRA Circulair? Jacqueline Cramer Ambassadeur

Nadere informatie

Brancheverduurzamingsplannen: Circulaire economie in de praktijk. Karen van de Stadt

Brancheverduurzamingsplannen: Circulaire economie in de praktijk. Karen van de Stadt Brancheverduurzamingsplannen: Circulaire economie in de praktijk Karen van de Stadt KIDV Opgericht op 1 januari 2013: Raamovereenkomst Verpakkingen 2013 2022. Vermindering milieudruk verpakkingsketen.

Nadere informatie

Welkom. Bestuurlijke top Circulaire Economie: Van Afval naar Grondstoffen. Van Afval naar Grondstoffen

Welkom. Bestuurlijke top Circulaire Economie: Van Afval naar Grondstoffen. Van Afval naar Grondstoffen Welkom Bestuurlijke top Circulaire Economie: Van Afval naar Grondstoffen Bestuurlijke top Circulaire Economie: Van Afval naar Grondstoffen Programma 14.00-14.05 uur Welkomstwoord door dagvoorzitter Isabelle

Nadere informatie

Verpakken in de circulaire economie. Hester Klein Lankhorst Empack, 5 april 2017

Verpakken in de circulaire economie. Hester Klein Lankhorst Empack, 5 april 2017 Verpakken in de circulaire economie Hester Klein Lankhorst Empack, 5 april 2017 2 Copyright 2016 KIDV 8 november 2016 3 Copyright 2017 KIDV 12-4-2017 Verpakkingen In Europa openen we ongeveer 7 verpakkingen

Nadere informatie

Masterclass reeks Circulair Ontwerpen & Bouwen voor Architecten

Masterclass reeks Circulair Ontwerpen & Bouwen voor Architecten Masterclass reeks Circulair Ontwerpen & Bouwen voor Architecten ALGEMENE DOELSTELLINGEN Na het volgen van deze masterclass reeks: Kan ik de waarde onderschrijven van de circulaire economie Ken ik de definitie

Nadere informatie

Circulaire woning- en utiliteitsbouw

Circulaire woning- en utiliteitsbouw Transitieagenda Circulaire woning- en utiliteitsbouw Overijssel Pioneering Café 6 november 2018 Jan Straatman, Balance & Result Jan Straatman j.straatman@balance-result.nl; 06-27014879 www.balance-result.nl

Nadere informatie

Gevaarlijke stoffen in een circulaire economie (CE) Sies Dogger

Gevaarlijke stoffen in een circulaire economie (CE) Sies Dogger Gevaarlijke stoffen in een circulaire economie (CE) Sies Dogger Datum 2 oktober 2018 pagina 1 Commissie Signalering gezondheid en milieu Leden: Waarnemers: dr. F. Woudenberg, voorzitter ing. A.J.H.M. Dobbelsteen,

Nadere informatie

Uitnodiging Werkconferentie Logistiek in een Circulaire Economie 31 oktober :00-17:30

Uitnodiging Werkconferentie Logistiek in een Circulaire Economie 31 oktober :00-17:30 Uitnodiging Werkconferentie Logistiek in een Circulaire Economie 31 oktober 2018 13:00-17:30 Beste genodigde, Een urgenter vraagstuk dan de toekomst van onze planeet is er niet. Daarom is er ook geen urgentere

Nadere informatie

Stakeholdersbijeenkomst SBK Routekaart naar NMD 2.0

Stakeholdersbijeenkomst SBK Routekaart naar NMD 2.0 Stakeholdersbijeenkomst SBK Routekaart naar NMD 2.0 Ir. Piet van Luijk / min. BZK 03-12-2013 1 Waar staan we Bepalingsmethode die aansluit op Europese bepalingsmethoden Nationale MilieuDatabase die geschikt

Nadere informatie

Van een lineaire naar een circulaire economie: Kansen en Bedreigingen Prof. dr. Jacqueline Cramer, directeur

Van een lineaire naar een circulaire economie: Kansen en Bedreigingen Prof. dr. Jacqueline Cramer, directeur Van een lineaire naar een circulaire economie: Kansen en Bedreigingen Prof. dr. Jacqueline Cramer, directeur Aanpak van het USI Vraaggericht expertise mobiliseren om kennis te valoriseren ( integrating

Nadere informatie

Circulaire economie en recht: van afval naar grondstof VMR Themamiddag, 2 februari 2016 Carolien van Hemel

Circulaire economie en recht: van afval naar grondstof VMR Themamiddag, 2 februari 2016 Carolien van Hemel Circulaire economie en recht: van afval naar grondstof VMR Themamiddag, 2 februari 2016 Carolien van Hemel Niveaus van circulariteit (10 R s) 1. Refuse: weigeren/voorkomen gebruik 2. Reduce: gebruik

Nadere informatie

1 VERPAKKEN IN EEN CIRCULAIRE Copyright 2017 ECONOMIE KIDV door de VNV en het KIDV

1 VERPAKKEN IN EEN CIRCULAIRE Copyright 2017 ECONOMIE KIDV door de VNV en het KIDV 1 VERPAKKEN IN EEN CIRCULAIRE Copyright 2017 ECONOMIE KIDV door de VNV en het KIDV 13 maart 2017 platform voor experts professionalisering van het verpakkingsvak profiel versterken binnen het bedrijfsleven

Nadere informatie

Verpakking en voedselverspilling

Verpakking en voedselverspilling Verpakking en voedselverspilling Presentatie NVVL Hester Klein Lankhorst, directeur In deze presentatie Een korte introductie: Kennisinstituut Duurzaam Verpakken (KIDV). Welke kennis vraagt optimaliseren

Nadere informatie

Management van retour-logistieke ketens

Management van retour-logistieke ketens Management van retour-logistieke ketens Erwin van der Laan RSM Erasmus Universiteit EVO dag 30 mei 2006 Duurzame Supply Chains Meet the needs of the present without compromising the ability of future generations

Nadere informatie

Biedt Cradle to cradle een alternatief voor BBT?

Biedt Cradle to cradle een alternatief voor BBT? Biedt Cradle to cradle een alternatief voor BBT? Karl Vrancken Projectenmanager VITO 5de Vlaams Milieucongres Gent -21 oktober 2008 1 Neen, maar 2 Hoe bereiken we duurzaamheid? Wat is cradle to cradle?

Nadere informatie

Circulair Inkopen. Arthur ten Wolde Circular Economy Expert De Groene Zaak. IJmond Circulair IJmuiden, 8 december 2016

Circulair Inkopen. Arthur ten Wolde Circular Economy Expert De Groene Zaak. IJmond Circulair IJmuiden, 8 december 2016 Circulair Inkopen Arthur ten Wolde Circular Economy Expert De Groene Zaak IJmond Circulair IJmuiden, 8 december 2016 De Groene Zaak Branchevereniging van 200 duurzame bedrijven in alle sectoren: koplopers

Nadere informatie

Samenvatting. economy.

Samenvatting. economy. Samenvatting 6 SAMENVATTING Samenvatting Door toenemende technologische kennis en innovatie is het steeds beter mogelijk om de verschillende bestanddelen van planten, bomen, gewassen en dierlijke reststromen

Nadere informatie

Metaal- en foodindustrie naar 2020

Metaal- en foodindustrie naar 2020 Metaal- en foodindustrie naar 2020 Lunch & learn, 24 september 2014 Rabobank LVC en Maasduinen Henri Cocu, Sectormanager Industrie Hans van Haaren Sectormanager Food Sectormanagement als inspiratie Hans

Nadere informatie

AMBITIE NUTRIËNTEN 2018

AMBITIE NUTRIËNTEN 2018 AMBITIE NUTRIËNTEN 2018 ACTIEPLAN Als uitwerking van de Ambitie Nutriënten 2018 zullen de leden van het Nutrient Platform, ondersteund door het secretariaat, de komende twee jaar de volgende activiteiten

Nadere informatie

3/12/13. Horizon 2020 Challenge 5: klimaat, milieu, resource efficiency en grondstoffen

3/12/13. Horizon 2020 Challenge 5: klimaat, milieu, resource efficiency en grondstoffen 3/12/13 Horizon 2020 Challenge 5: klimaat, milieu, resource efficiency en grondstoffen Mieke Houwen Horizon 2020 : klimaat, milieu, resource efficiency en grondstoffen Agenda n Horizon 2020 algemeen n

Nadere informatie

Duurzaam verpakken in de praktijk. Chris Bruijnes

Duurzaam verpakken in de praktijk. Chris Bruijnes Duurzaam verpakken in de praktijk Chris Bruijnes Afvalbeheerstructuur 2 Copyright 2019 KIDV Kennisinstituut Duurzaam verpakken Verminderen van de milieudruk van verpakkingen Onderdeel van de producentenverantwoordelijkheid

Nadere informatie

Duurzaam vernieuwen en samenwerken in de bouw

Duurzaam vernieuwen en samenwerken in de bouw Duurzaam vernieuwen en samenwerken in de bouw Prof.dr. Jacqueline Cramer Universiteit Utrecht Opzet lezing Wat zijn de grote opgaven in de bouw op het gebied van duurzaamheid? Hoe kunnen deze opgaven worden

Nadere informatie

Gebouwinrichting. Circular Economy Lab: Welkom: Jacqueline Cramer. Deze bijeenkomst is de tweede in een serie van vijf debatavonden, welke

Gebouwinrichting. Circular Economy Lab: Welkom: Jacqueline Cramer. Deze bijeenkomst is de tweede in een serie van vijf debatavonden, welke Duurzaamheidswinst door ketensamenwerking! Circular Economy Lab: Deze bijeenkomst is de tweede in een serie van vijf debatavonden, welke zijn bedoeld om de circulaire economie Gebouwinrichting een aantal

Nadere informatie

Kunststofketenproject. Gemeentelijk Grondstoffencongres 30 maart 2017

Kunststofketenproject. Gemeentelijk Grondstoffencongres 30 maart 2017 Kunststofketenproject Gemeentelijk Grondstoffencongres 30 maart 2017 Het KIDV Opgericht op 1 januari 2013: Raamovereenkomst Verpakkingen 2013 2022 Vermindering milieudruk verpakkingsketen Kennisfunctie

Nadere informatie

Optimaliseren van recyclingprocessen via innovatie in productontwikkeling Duurzaamheidsdialoog TNS NIPO

Optimaliseren van recyclingprocessen via innovatie in productontwikkeling Duurzaamheidsdialoog TNS NIPO Optimaliseren van recyclingprocessen via innovatie in productontwikkeling Duurzaamheidsdialoog TNS NIPO Eelco Smit Philips Consumer Lifestyle 29 maart 2012 Een sterke diverse industriële groep leading

Nadere informatie

De Circulaire Stad: Uitkomst of Proces? Prof.dr. Ellen van Bueren, Stad van de Toekomst, 8 juni 2018

De Circulaire Stad: Uitkomst of Proces? Prof.dr. Ellen van Bueren, Stad van de Toekomst, 8 juni 2018 De Circulaire Stad: Uitkomst of Proces? Prof.dr. Ellen van Bueren, Stad van de Toekomst, 8 juni 2018 1 Wat is de circulaire stad? 2 Circulaire economie http://blog.exportleadership.com/2015/11/04/the-circular-economy-from-waste-to-wealth/

Nadere informatie

Circulaire Economie en Duurzaamheid. In een circulaire economie behouden producten hun waarde en ontstaan geen afvalstoffen

Circulaire Economie en Duurzaamheid. In een circulaire economie behouden producten hun waarde en ontstaan geen afvalstoffen Circulaire Economie en Duurzaamheid In een circulaire economie behouden producten hun waarde en ontstaan geen afvalstoffen Componenten van Duurzaamheid LANG- DUURIG- HEID GEZONDE LEEF- OMGEVING MILIEU

Nadere informatie

Brancheverduurzamingsplannen: Circulaire economie in de praktijk. Hester Klein Lankhorst

Brancheverduurzamingsplannen: Circulaire economie in de praktijk. Hester Klein Lankhorst Brancheverduurzamingsplannen: Circulaire economie in de praktijk Hester Klein Lankhorst 2 Copyright 2015 KIDV KIDV Opgericht op 1 januari 2013: Raamovereenkomst Verpakkingen 2013 2022. Vermindering milieudruk

Nadere informatie

USI Circular Economy Lab 8 : de waarde van plastic

USI Circular Economy Lab 8 : de waarde van plastic Dagelijks worden grote hoeveelheden plastic producten en verpakkingen gebruikt. Een toenemend gedeelte hiervan wordt via diverse inzamelingskanalen op grote schaal gerecycled. Het restant, een aanzienlijke

Nadere informatie

Kunststoffen: zegen of zorg?

Kunststoffen: zegen of zorg? No Waste into the Oceans Kunststoffen: zegen of zorg? Stuf Kaasenbrood Open Universiteit, 3 november 2012 Kunststoffen: zegen of zorg? Gebruik en Voordelen van kunststoffen Kunststofimago en Probleemthema

Nadere informatie

Rijkswaterstaat werkt Circulair in 2030

Rijkswaterstaat werkt Circulair in 2030 werkt Circulair in 2030 Kansen en uitdagingen Evert Schut Sr. adviseur dienst WVL Programma Wat is circulaire economie? Rijksbrede ambities en aanpak circulaire economie Ambities en aanpak RWS Kennisagenda

Nadere informatie

CASUS: KERAMIEK, BITUMEN, ISOLATIE, GIPS

CASUS: KERAMIEK, BITUMEN, ISOLATIE, GIPS CASUS: KERAMIEK, BITUMEN, ISOLATIE, GIPS Scheiden vervuilende fracties Bouw en sloop Maar 10 van de totale volume behelst de meest vervuilende stromen zoals: Keramiek, Bitumen, Isolatie, C-Hout en E-waste,

Nadere informatie

Nederland Circulair in 2050

Nederland Circulair in 2050 Nederland Circulair in 2050 Het Rijksbrede programma circulaire economie en de betekenis voor het Nederlandse afvalbeleid NVRD Themadag Afval en Grondstoffen 24 november 2016 Marc Pruijn Directie Duurzaamheid

Nadere informatie

Workshop circulaire economie. Jan Weide Certification Manager SGS Nederland Gert-Jan Vroege Senior Consultant SGS Search

Workshop circulaire economie. Jan Weide Certification Manager SGS Nederland Gert-Jan Vroege Senior Consultant SGS Search Workshop circulaire economie Jan Weide Certification Manager SGS Nederland Gert-Jan Vroege Senior Consultant SGS Search SGS NEDERLAND BV Certificatie van o.a ISO 9001 ISO 14001 VCA/VCU Voedselveiligheid

Nadere informatie

Betreft Onderzoek Materialen in de Nederlandse economie en reactie op de motie Circulaire Economie Versneller

Betreft Onderzoek Materialen in de Nederlandse economie en reactie op de motie Circulaire Economie Versneller > Retouradres Postbus 20401 2500 EK Den Haag De Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal Binnenhof 4 2513 AA s-gravenhage Bezoekadres Bezuidenhoutseweg 73 2594 AC Den Haag Datum 16 juni 2014

Nadere informatie

WELKOM. Biobased Business Event Emmen. Over natuurlijke oplossingen gesproken

WELKOM. Biobased Business Event Emmen. Over natuurlijke oplossingen gesproken WELKOM Biobased Business Event Emmen Over natuurlijke oplossingen gesproken Natural Plastics Ontwikkelen, produceren en op de markt brengen van groene producten welke geen schade opleveren voor de natuur

Nadere informatie

Circulaire economie en de bouw & vastgoed sector

Circulaire economie en de bouw & vastgoed sector Circulaire economie en de bouw & vastgoed sector Cradle2Cradle Café Geert Dirkse & Irene Samwel 12 april 2018 Irene Samwel Den Haag 6 april 2017 2 2 Circulariteit in de praktijk 1 Circulaire economie:

Nadere informatie

Hoe festivals de overstap kunnen maken naar een (meer) circulaire drankverpakking. Gumbeer. Marc Breugem & Kayleigh de Ruiter

Hoe festivals de overstap kunnen maken naar een (meer) circulaire drankverpakking. Gumbeer. Marc Breugem & Kayleigh de Ruiter Hoe festivals de overstap kunnen maken naar een (meer) circulaire drankverpakking Gumbeer Marc Breugem & Kayleigh de Ruiter Leeswijzer Dit document beschrijft hoe festivals de overstap kunnen maken naar

Nadere informatie

Circulaire Economie Tilburg. Analyse grondstofstromen op gemeenteniveau

Circulaire Economie Tilburg. Analyse grondstofstromen op gemeenteniveau Circulaire Economie Tilburg Analyse grondstofstromen op gemeenteniveau 28 november 2017 Aanleiding Aanpak circulaire economie Tilburg (december 2016): Voedsel: minder voedselverspilling Consumptiegoederen

Nadere informatie

Leveranciersdag categorie management bedrijfskleding. MAATSCHAPPELIJK VERANTWOORD Ondernemen RIJK. Hanneke op den Brouw 23 april 2015

Leveranciersdag categorie management bedrijfskleding. MAATSCHAPPELIJK VERANTWOORD Ondernemen RIJK. Hanneke op den Brouw 23 april 2015 Leveranciersdag categorie management bedrijfskleding MAATSCHAPPELIJK VERANTWOORD Ondernemen RIJK Hanneke op den Brouw 23 april 2015 Wensbeeld bedrijfskleding Rijk Design Duurzaam materiaal Circulaire keten

Nadere informatie

Manifest Circulair Onderwijs

Manifest Circulair Onderwijs Manifest Circulair Onderwijs de rol van onderwijs in verantwoord innoveren 2 Waarom urgentie De jeugd heeft de toekomst. Wij maken de toekomst. Wij brengen kinderen en jong volwassenen het gedachtengoed

Nadere informatie

Rijksbrede aanpak. Minisymposium: Circulaire Economie en Werkgelegenheid. Marc Pruijn Directie Duurzaamheid. Ministerie van IenM

Rijksbrede aanpak. Minisymposium: Circulaire Economie en Werkgelegenheid. Marc Pruijn Directie Duurzaamheid. Ministerie van IenM Rijksbrede aanpak Minisymposium: Circulaire Economie en Werkgelegenheid Marc Pruijn Directie Duurzaamheid Ministerie van IenM Wat wil het kabinet bereiken? 100% circulaire economie in 2050 50% minder eindige

Nadere informatie

GRONDSTOFFEN VAN DE TOEKOMST MICHIEL ADRIAANSE

GRONDSTOFFEN VAN DE TOEKOMST MICHIEL ADRIAANSE GRONDSTOFFEN VAN DE TOEKOMST MICHIEL ADRIAANSE KCPK DOORWERTH 1 FEBRUARI 2017 SIA 2020: VISIE PAPIER- EN KARTONINDUSTRIE "Papiersector is aanjager van een biomassa gebaseerde circulaire economie. We halen

Nadere informatie

Bouwprogramma. Circulariteit vergroten in de bouw

Bouwprogramma. Circulariteit vergroten in de bouw Bouwprogramma Circulariteit vergroten in de bouw Dit bouwprogramma is in het leven geroepen om de transitie van een lineaire naar een circulaire economie in de bouw te versnellen. Om grootschalige circulariteit

Nadere informatie

Interactie tussen bio-materialen en bio-energie. Annita Westenbroek 17 december 2013

Interactie tussen bio-materialen en bio-energie. Annita Westenbroek 17 december 2013 Interactie tussen bio-materialen en bio-energie Annita Westenbroek 17 december 2013 Discussiepunten (1) Er is genoeg biomassa! Ja, na gebruik voor materialen en chemie blijft er voldoende over voor energie!

Nadere informatie

Circulaire Economie. VNO-NCW / MVO Nederland

Circulaire Economie. VNO-NCW / MVO Nederland Circulaire Economie VNO-NCW / MVO Nederland 24-05-2017 Betekent groeiend verbruik - Elektriciteitsconsumptie +70% by 2040 - Zeer sterk wisselende prijzen voor grondstoffen- bijv fosfaatpiek in 2008-800%

Nadere informatie

Grondstoffenschaarste in drie dimensies

Grondstoffenschaarste in drie dimensies Grondstoffenschaarste in drie dimensies Maarten Hajer Kenniskamer Schaarste 9 oktober 2012 Schaarste in vele vormen 2 Vraag stijgt, schaarste neemt toe; prijzen stijgen en schommelen 3 Geen uitputting

Nadere informatie

Duurzaam Gebouwd Op Locatie. Circulaire Economie. Mede mogelijk gemaakt door:

Duurzaam Gebouwd Op Locatie. Circulaire Economie. Mede mogelijk gemaakt door: Duurzaam Gebouwd Op Locatie Circulaire Economie Mede mogelijk gemaakt door: Welkom Moderator Rob van Tilburg Het integrale bouw en vastgoed platform Pieter Fritz, Senior adviseur bij Duurzaam Gebouwd Wat

Nadere informatie

Smart Delta Resources

Smart Delta Resources Smart Delta Resources Slimme Energie & Grondstof uitwisselingen in de Delta Regio Het resultaat van gezamenlijke inzet is groter dan de som van de individuele inspanningen Werkconferentie Energieakkoord

Nadere informatie

Initiatieven op het gebied van circulaire economie in de zorg Workshop NEN & RadboudMC 31 augustus 2017

Initiatieven op het gebied van circulaire economie in de zorg Workshop NEN & RadboudMC 31 augustus 2017 Initiatieven op het gebied van circulaire economie in de zorg Workshop NEN & RadboudMC 31 augustus 2017 Transitieprogramma Zorgeloos Afval Jolein Baidenmann Transitiemanager Circulaire Economie in de Zorg

Nadere informatie

Duurzaamheid bij Ahrend Circulair Inrichten

Duurzaamheid bij Ahrend Circulair Inrichten Duurzaamheid bij Ahrend Circulair Inrichten The best way to create a better and more sustainable future is to design it together and always starting today* *the best time to plant a tree was 20 years ago,

Nadere informatie

Tweede Kamer der Staten-Generaal

Tweede Kamer der Staten-Generaal Tweede Kamer der Staten-Generaal 2 Vergaderjaar 2012 2013 33 043 Groene economische groei in Nederland (Green Deal) Nr. 15 BRIEF VAN DE STAATSSECRETARIS VAN INFRASTRUCTUUR EN MILIEU Aan de Voorzitter van

Nadere informatie

Recyclebaar? Check t! Karen van de Stadt

Recyclebaar? Check t! Karen van de Stadt Recyclebaar? Check t! Karen van de Stadt Verpakkingen Een inwoner van Europa opent gemiddeld 7 verpakkingen per dag. Dit is gemiddeld 157 kilo verpakkingsafval per persoon per jaar. Wat bijna 40% van het

Nadere informatie

ZONDER WATER GEEN PAPIER; EN ZONDER PAPIER.. MICHIELADRIAANSE

ZONDER WATER GEEN PAPIER; EN ZONDER PAPIER.. MICHIELADRIAANSE ZONDER WATER GEEN PAPIER; EN ZONDER PAPIER.. MICHIELADRIAANSE Thereis no suchthingas waste water. Just water wasted. Ideaslikethisare goodforpeople, planetandprofit. Ideaslikethisarisein the Netherlands.

Nadere informatie

Winst met Waarde. In 3 stappen de unieke waarde van je bedrijf vergroten

Winst met Waarde. In 3 stappen de unieke waarde van je bedrijf vergroten Winst met Waarde In 3 stappen de unieke waarde van je bedrijf vergroten Erwin Meijboom Je hebt de stap genomen om deze e-paper te downloaden! Ben je startend ondernemer, wil je je startup gaan ontwikkelen,

Nadere informatie

Design for Recycling is zelden one size fits all. Niels van Marle Brussel, 3 oktober 2018

Design for Recycling is zelden one size fits all. Niels van Marle Brussel, 3 oktober 2018 Design for Recycling is zelden one size fits all Niels van Marle Brussel, 3 oktober 2018 Design voor Recycling, is zelden one size fits all De onderwerpen: Waarom ook alweer duurzaam verpakken? Welke basisprincipes

Nadere informatie

Circulaire economie kans voor de regio

Circulaire economie kans voor de regio Circulaire economie kans voor de regio 7 oktober 2015 Early Morning Toast Stichting kiemt Arnhem Michiel Westerhoff, Manager Strategie en Ontwikkeling Recentere geschiedenis van het afvalscheiden 7 maart

Nadere informatie

Circulaire economie: Break Out!

Circulaire economie: Break Out! Circulaire economie: Break Out! Technasium-leerlingen ondersteunen bedrijven die circulair willen ondernemen! Even voorstellen Circulaire economie: Inspiratie Informatie Advies Whitepaper Inspiratiesessie

Nadere informatie

Samen vooruit. in de circulaire economie. CIRCLES inspireert en ondersteunt u met tools en praktische kennis. Re-creating (y)our environment

Samen vooruit. in de circulaire economie. CIRCLES inspireert en ondersteunt u met tools en praktische kennis. Re-creating (y)our environment Samen vooruit in de circulaire economie Re-creating (y)our environment CIRCLES inspireert en ondersteunt u met tools en praktische kennis Circulaire economie wat moet ik ermee? Circulaire economie: u hoort

Nadere informatie

Masterclass Afval en Grondstof. Het Nederlandse Afvalbeleid in vogelvlucht, gemeenten in de circulaire economie

Masterclass Afval en Grondstof. Het Nederlandse Afvalbeleid in vogelvlucht, gemeenten in de circulaire economie Masterclass Afval en Grondstof Het Nederlandse Afvalbeleid in vogelvlucht, gemeenten in de circulaire economie Gemeentelijk Afvalcongres, 19 maart 2015 AGENDA 1. 2. 3. 4. 5. Afvalmanagement Ladder van

Nadere informatie

VANG Van Afval Naar Grondstof

VANG Van Afval Naar Grondstof Afval is een keuze VANG Van Afval Naar Grondstof Regionaal Symposium Grondstoffen in Afvalland? Dinteloord, 15 april 2015 Maarten Goorhuis Senior beleidsmedewerker Koninklijke NVRD Koninklijke NVRD Vereniging

Nadere informatie

Wat verstaan we onder warmtehuishouding? Jo Cox Sponsor P2

Wat verstaan we onder warmtehuishouding? Jo Cox Sponsor P2 Wat verstaan we onder warmtehuishouding? Jo Cox Sponsor P2 Energietransitie Papierketen De ambities binnen Energietransitie Papierketen: Halvering van het energieverbruik per eindproduct in de keten per

Nadere informatie

Afdanking en hergebruik van servers. Jeroen van der Tang / Harry Stevens

Afdanking en hergebruik van servers. Jeroen van der Tang / Harry Stevens Afdanking en hergebruik van servers Jeroen van der Tang / Harry Stevens E-waste in de circulaire economie Agenda Wet- en regelgeving mbt afdanking ICT-hardware Milieu Data security Status inzameldoelstellingen

Nadere informatie

Praktische duurzaamheidsoptimalisatie van productieprocessen met behulp van materiaalstroom en levenscyclus analyse

Praktische duurzaamheidsoptimalisatie van productieprocessen met behulp van materiaalstroom en levenscyclus analyse Praktische duurzaamheidsoptimalisatie van productieprocessen met behulp van materiaalstroom en levenscyclus analyse Frank Pierie Onderzoeker Hanzehogeschool Groningen 2/14/2017 1 Agenda 1. Introductie

Nadere informatie

MVO IN DE VERSNELLING TRENDS VOOR GROENE & SOCIALE ECONOMIE WORD OOK KLIMAATNEUTRAAL MAAK KANS OP CLIMATE MAKE OVER

MVO IN DE VERSNELLING TRENDS VOOR GROENE & SOCIALE ECONOMIE WORD OOK KLIMAATNEUTRAAL MAAK KANS OP CLIMATE MAKE OVER MVO IN DE VERSNELLING TRENDS VOOR GROENE & SOCIALE ECONOMIE WORD OOK KLIMAATNEUTRAAL MAAK KANS OP CLIMATE MAKE OVER IE Motoren Event Karin Jansens MVO Nederland 15 sept 2015 MVO GAAT OVER URGENTIE EN OPTIMISME

Nadere informatie

MDS technologie. Kennisinstituut Duurzaam Verpakken, 6 maart 2014

MDS technologie. Kennisinstituut Duurzaam Verpakken, 6 maart 2014 MDS technologie Kennisinstituut Duurzaam Verpakken, 6 maart 2014 Achtergrond Urban Mining Corp (UMC) Urban Mining Corp is een samenwerking tussen Fondel Urban Mining en de TU Delft De partijen werken al

Nadere informatie

Workshop C-Bèta 23 mei 2019

Workshop C-Bèta 23 mei 2019 A new vision of value Workshop C-Bèta 23 mei 2019 Michiel Huijgen Senior consultant Sustainability Michiel heeft de KPMG True Value methodologie o.a. toegepast voor NS, Prorail, het Havenbedrijf Rotterdam,

Nadere informatie

Nieuwe Raamovereenkomst & Afvalbeheersbijdrage Verpakkingen

Nieuwe Raamovereenkomst & Afvalbeheersbijdrage Verpakkingen Nieuwe Raamovereenkomst & Afvalbeheersbijdrage Verpakkingen KVNW Ledenvergadering Den Haag 4 oktober 2012 Cees de Mol van Otterloo Directeur Afvalfonds Verpakkingen Raamovereenkomst Producentenverantwoordelijkheid

Nadere informatie

VAN AFVAL TOT GRONDSTOF! SAMEN MET U DE JUISTE RECYCLING KOMBINATIE

VAN AFVAL TOT GRONDSTOF! SAMEN MET U DE JUISTE RECYCLING KOMBINATIE Beleid Nederlandse Overheid Groene Groeistrategie 1 Energie: naar een duurzame, betaalbare en betrouwbare energievoorziening 2 Biobased economy: substitutie fossiele door groene grondstoffen (biomassa)

Nadere informatie

Methode en data in Europees perspectief

Methode en data in Europees perspectief Methode en data in Europees perspectief SBK-symposium Nationale Milieudatabase 24 februari 2011 Agnes Schuurmans (vz normcie 351 281 / lid SBK-TIC / Rockwool) Europese ontwikkelingen waarvoor milieu-informatie

Nadere informatie

Recycling van kunstgras: hoe nu verder? Marcel Bouwmeester Teun Wouters

Recycling van kunstgras: hoe nu verder? Marcel Bouwmeester Teun Wouters Recycling van kunstgras: hoe nu verder? Marcel Bouwmeester Teun Wouters 29 januari 2019 Kunstgras 2019 1 Marcel Bouwmeester Gemeente Utrecht VSG (VSG normalisatie commissie) Teun Wouters Topgrass Voorzitter

Nadere informatie

Programma Circulaire Economie RKI NRK, december 2018

Programma Circulaire Economie RKI NRK, december 2018 Programma Circulaire Economie RKI, december 2018 Het sluiten van kringloop Aanpak programma /PEN Stuurgroep CE e acties/projecten Door (groepen) bedrijven Consumentenproducten acties/projecten door bedrijven

Nadere informatie

Green Deal Circulaire Gebouwen

Green Deal Circulaire Gebouwen Green Deal Circulaire Gebouwen 28-11-2015 Green Deal Circulaire Gebouwen 2 CFP Green Buildings: zo veel mogelijk gebouwen winstgevend verduurzamen 28-11-2015 Green Deal Circulaire Gebouwen 3 3 28-11-2015

Nadere informatie

Staal heeft de cirkel rond : de Circulaire Economie. Frank Maatje : Bouwen met Staal Bauke Bonnema: Tata Steel Bouw

Staal heeft de cirkel rond : de Circulaire Economie. Frank Maatje : Bouwen met Staal Bauke Bonnema: Tata Steel Bouw Staal heeft de cirkel rond : de Circulaire Economie Frank Maatje : Bouwen met Staal Bauke Bonnema: Tata Steel Bouw 1 Uitdagingen Sustainable Development 1950 2.5 billion 2011 7 billion 2050 9 billion World

Nadere informatie

Voor vragen en opmerkingen:

Voor vragen en opmerkingen: Op 8 december heeft Wethouder Lara de Brito het manifest Maatschappelijk Verantwoord Inkopen (MVI) ondertekend. Door ondertekening van dit manifest geven we ondersteuning aan een landelijk gedragen initiatief

Nadere informatie

ZZS in de afvalverwerking en terugwinning van grondstoffen. Gevolgen korte termijn (dossier GenX) Gevolgen op de langere termijn

ZZS in de afvalverwerking en terugwinning van grondstoffen. Gevolgen korte termijn (dossier GenX) Gevolgen op de langere termijn ZZS in de afvalverwerking en terugwinning van grondstoffen Gevolgen korte termijn (dossier GenX) Gevolgen op de langere termijn Dossier GenX (potentiële ZZS ) Geen norm voor lozing Norm opp.water 118 ng

Nadere informatie

d) EUR-Lex

d) EUR-Lex Fiche 3: Mededeling: Monitoringraamwerk voor de Circulaire Economie 1. Algemene gegevens a) Titel voorstel Mededeling van de commissie aan het Europees Parlement, de Raad, het Europees Economisch en Sociaal

Nadere informatie

HOE GEVEN WE GEZAMENLIJK INHOUD AAN DE CIRCULAIRE ECONOMIE

HOE GEVEN WE GEZAMENLIJK INHOUD AAN DE CIRCULAIRE ECONOMIE HOE GEVEN WE GEZAMENLIJK INHOUD AAN DE CIRCULAIRE ECONOMIE 1. Duurzaamheid en circulariteit 2. Aanpak Rijk 3. Ons voorstel 4. In de praktijk van alledag 5. Duurzaam GWW en circulair inkopen 6. Discussie

Nadere informatie

Van Afval Naar Grondstof

Van Afval Naar Grondstof Van Afval Naar Grondstof Toelichting onderdelen VANG-programma NVRD themadag 27 november Marc Pruijn Directie Duurzaamheid Van regeerakkoord naar ketens Rutte 2: groene groei, circulaire economie Circulaire

Nadere informatie

Blik op de toekomst. John Wante, hoorzitting MINA raad, 18 mei 2017

Blik op de toekomst. John Wante, hoorzitting MINA raad, 18 mei 2017 Blik op de toekomst John Wante, hoorzitting MINA raad, 18 mei 2017 18/05/2017 2 Bron: ETC, draft report product circularity, 2017 Waste management indicators 3 Material circularity indicator Ontwikkeld

Nadere informatie

Startbijeenkomst keten innovatieprogramma Klimaat voor Verandering

Startbijeenkomst keten innovatieprogramma Klimaat voor Verandering Startbijeenkomst keten innovatieprogramma Klimaat voor Verandering Amsterdam, 26 januari 2016 1 Inhoud Introductie 3 Zij waren er bij! 4 Circulaire economie 5 Waarom circulair? 6 Nederland Circulair! 7

Nadere informatie

Bedrijven in transitie. Dr. Derk Loorbach 13-06-2013

Bedrijven in transitie. Dr. Derk Loorbach 13-06-2013 Bedrijven in transitie Dr. Derk Loorbach 13-06-2013 Kernboodschappen 1. De wereld is in transitie en dat vraagt om radicale koerswijziging 2. Bedrijven zijn in toenemende mate leidend in transities 3.

Nadere informatie

De voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal Binnenhof 4 2513 AA DEN HAAG. Datum 20 juni 2013 Betreft Van Afval naar Grondstof

De voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal Binnenhof 4 2513 AA DEN HAAG. Datum 20 juni 2013 Betreft Van Afval naar Grondstof > Retouradres Postbus 20901 2500 EX Den Haag De voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal Binnenhof 4 2513 AA DEN HAAG Plesmanweg 1-6 2597 JG Den Haag Postbus 20901 2500 EX Den Haag T 070-456

Nadere informatie

NWA WORKSHOP SUSTAINABLE DEVELOPMENT GOALS. NWA Circulaire Economie en SDG Ardi Dortmans

NWA WORKSHOP SUSTAINABLE DEVELOPMENT GOALS. NWA Circulaire Economie en SDG Ardi Dortmans NWA WORKSHOP SUSTAINABLE DEVELOPMENT GOALS NWA Circulaire Economie en SDG Ardi Dortmans NWA CIRCULAIRE ECONOMIE EN GRONDSTOFFENEFFICIËNTIE Een duurzame circulaire economie gaat uit van volledige herbruikbaarheid

Nadere informatie

Welk perspectief heeft beton voor de transitie naar een klimaat neutrale en circulaire economie? Mantijn van Leeuwen (NIBE)

Welk perspectief heeft beton voor de transitie naar een klimaat neutrale en circulaire economie? Mantijn van Leeuwen (NIBE) Welk perspectief heeft beton voor de transitie naar een klimaat neutrale en circulaire economie? Mantijn van Leeuwen (NIBE) Klimaatakkoord Moet de invulling geven aan ons kabinetsbeleid: Broeikasgassen

Nadere informatie

Afval bestaat niet. service logistics summit 19 oktober 2011. Gijs Derks Director Infrastructure & Logistiek. Slide 1

Afval bestaat niet. service logistics summit 19 oktober 2011. Gijs Derks Director Infrastructure & Logistiek. Slide 1 Afval bestaat niet service logistics summit 19 oktober 2011 Gijs Derks Director Infrastructure & Logistiek Slide 1 Vraag 1 interview Welke belangrijke service (logistieke) trends zie je in jouw business?

Nadere informatie

BBK/Door Vriendschap Sterker. Amsterdam, 2014

BBK/Door Vriendschap Sterker. Amsterdam, 2014 Amsterdam, 2014 Verpakkingen: wrap it up! Veronique Swinkels 30 september 2014 Wij zetten onderwerpen op de kaart Wij dagen consumenten en producenten uit Wij bouwen sterke merken Sterke merken groeien

Nadere informatie

Duurzame innovatie met de natuur als mentor - de circulaire economie in de praktijk - Rijks Innovatie Lab 2013

Duurzame innovatie met de natuur als mentor - de circulaire economie in de praktijk - Rijks Innovatie Lab 2013 Duurzame innovatie met de natuur als mentor - de circulaire economie in de praktijk - Rijks Innovatie Lab 2013 Introductie van het bedrijf Uitvinder van de Heuga tapijttegel Omzet $ 1 miljard 3500 medewerkers

Nadere informatie

Circulair Inkopen Utrecht op weg naar duurzame markttransformatie

Circulair Inkopen Utrecht op weg naar duurzame markttransformatie Circulair Inkopen Utrecht op weg naar duurzame markttransformatie Opdrachtgevers: - Provincie Utrecht - Gemeente Utrecht - Gemeente Amersfoort Middag/avond over biobased aanbesteden Centre of Expertise

Nadere informatie

Masterclass reeks Circulair Ontwerpen & Bouwen voor Architecten

Masterclass reeks Circulair Ontwerpen & Bouwen voor Architecten Masterclass reeks Circulair Ontwerpen & Bouwen voor Architecten ALGEMENE DOELSTELLINGEN Na het volgen van deze masterclass reeks: Kan ik de waarde onderschrijven van de circulaire economie Ken ik de definitie

Nadere informatie

Twents Afvalsymposium. Welkom

Twents Afvalsymposium. Welkom Twents Afvalsymposium Welkom Programma 19.00 uur Welkom door Richard Kortenhoeven, bestuurlijk trekker Afvalloos Twente; 'Hoe zijn we begonnen, ambitie Afvalloos Twente, waar staan we nu 19.10 uur 'Is

Nadere informatie

Circulair denken en doen in de Metropool regio Amsterdam. Jacqueline Cramer Ambassadeur Circulaire Economie

Circulair denken en doen in de Metropool regio Amsterdam. Jacqueline Cramer Ambassadeur Circulaire Economie Circulair denken en doen in de Metropool regio Amsterdam Jacqueline Cramer Ambassadeur Circulaire Economie Ambitie De MRA wil wereldwijd voorloper zijn op het gebied van slimme oplossingen voor de beperkte

Nadere informatie

Toespraak Adriaan Visser, CEO SITA Nederland, tijdens opening sorteerinstallatie Rotterdam op

Toespraak Adriaan Visser, CEO SITA Nederland, tijdens opening sorteerinstallatie Rotterdam op Toespraak Adriaan Visser, CEO SITA Nederland, tijdens opening sorteerinstallatie Rotterdam op 05-09-2011 Goedemiddag dames en heren, Ik heet u namens SITA Nederland en onze partner Nedvang van harte welkom

Nadere informatie

De onstuimige groei van as-a-service

De onstuimige groei van as-a-service 6 december 2018 Sector Advisory De onstuimige groei van as-a-service Steven Peters Sector Banker Technologie, Media en Telecom Strategische dialoog, publicaties, presentaties 2 In 30 minuten 1 Rugwind

Nadere informatie

Tweede Kamer der Staten-Generaal

Tweede Kamer der Staten-Generaal Tweede Kamer der Staten-Generaal 2 Vergaderjaar 2017 2018 22 112 Nieuwe Commissievoorstellen en initiatieven van de lidstaten van de Europese Unie Nr. 2493 BRIEF VAN DE MINISTER VAN BUITENLANDSE ZAKEN

Nadere informatie

Grondstoffenbeheer in en buiten het bedrijf

Grondstoffenbeheer in en buiten het bedrijf Grondstoffenbeheer in en buiten het bedrijf Design for Recycling, substitutie en Closed Loop Supply Chains vrijdag 23 november 2011 Kivi Niria Jaarcongres ir. J.-H. Welink, ww.duurzaamgrondstoffenbeheer.nl,

Nadere informatie

Transitie circulaire economie en stad in een ruimtelijke/stedenbouwkundige context

Transitie circulaire economie en stad in een ruimtelijke/stedenbouwkundige context Transitie circulaire economie en stad in een ruimtelijke/stedenbouwkundige context Een materialenbeleid als onderdeel van een beleid CE of beleid CE tout court moet ook een ruimtelijk beleid zijn (net

Nadere informatie

Valorisatie reststromen met aquatische biomassa. Rommie van der Weide, Wim van Dijk, Sander Huurman, Hellen Elissen,...

Valorisatie reststromen met aquatische biomassa. Rommie van der Weide, Wim van Dijk, Sander Huurman, Hellen Elissen,... Valorisatie reststromen met aquatische biomassa Rommie van der Weide, Wim van Dijk, Sander Huurman, Hellen Elissen,... Inhoud Motivatie Waarom aquatische biomassa? Acrres Onderzoek aquatische biomassa

Nadere informatie