ZONDER WATER GEEN PAPIER; EN ZONDER PAPIER.. MICHIELADRIAANSE

Maat: px
Weergave met pagina beginnen:

Download "ZONDER WATER GEEN PAPIER; EN ZONDER PAPIER.. MICHIELADRIAANSE"

Transcriptie

1 ZONDER WATER GEEN PAPIER; EN ZONDER PAPIER.. MICHIELADRIAANSE

2 Thereis no suchthingas waste water. Just water wasted. Ideaslikethisare goodforpeople, planetandprofit. Ideaslikethisarisein the Netherlands. SHEET 2

3 Water en Papier SHEET 3

4 Inhoud van de presentatie 1 Papier en water 2 Watermanagement in historisch perspectief 3 Ambitie Nederlandse PKI 4 Waterkringloopsluiting 5 Van knijpen naar kansen 6 Take home messages SHEET 4

5 De Nederlandse papier-en kartonindustrie Productie: 3.0 Mton Europa: 100 Mton, Wereldwijd 350 Mton Omzet: M werknemers 23 productielocaties Sinds 1428 P&K is de grootste non-food biobased industrie ter wereld 80% gerecycled papier 20% verse vezel SHEET 5

6 Papiermakendoor de jaren heen Parallel: Watermanagement SHEET 6

7 Papiermakendoor de jaren heen Uit het oogpunt van Water: Watermanagement 0.0: gewoon lozen Watermanagement 1.0: end of pipe en knijpen Watermanagement 2.0: proces inherent en sluiten (ZLE?) SHEET 7

8 Papiermakendoor de jaren heen Uit het oogpunt van Watercomponenten: Watermanagement 3.0: Valorisatie Watermanagement 4.0: Preventie Watermanagement 5.0: Productie SHEET 8

9 En dan? SHEET 9

10 Rolvan water Water in de Papierindustrie: 1. Transport medium (carrier) 2. Energie-overdracht medium 3. Reactie medium SHEET 10

11 Papier makenis Verswaterraaktbelast(CZV, zouten): 1. Vezel grondstoffen 2. Hulpstoffen 3. Proces 4. Water kringloop(sluiting) SHEET 11

12 Water kringloopsluiting Drivers: Kosten (water, energie & chemie) Wet- en regelgeving Milieu footprint Kansen IPPC-BREF (water footprint) Problemen: Geur & aërosolemissie Scaling& corrosie Papierkwaliteit & -kwantiteit SHEET 12

13 Effect van kringloopscheiding Kwaliteit in de waterketen bijeenkomst Giesbeek 11/9/2014 SHEET 13

14 Effect van kringloopscheiding Kwaliteit in de waterketen bijeenkomst Giesbeek 11/9/2014 SHEET 14

15 State-of-the-art in NL SHEET 15

16 State-of-the-art PKI in NL Calciumoxide voor industrie Zwavel voor landbouw Afvalwater uit papierfabrieken Afvalwaterbehandeling Schoon water voor de PKI Restwarmte voor woonwijk Biogas voor energie Uitstroom SHEET 16

17 Van Afvalwater naar. Meerwaarde Mensen beschermen Milieu beschermen Hulpbronnen beheren Hergebruik Productie Behandeling Jaartal SHEET 17

18 Behandeling Meerwaarde (na) Behandeling SHEET 18

19 Hergebruik Meerwaarde Hergebruik SHEET 19

20 Hergebruik SHEET 20

21 Hergebruik Verswaterverbruik Heropenen van de waterkringloop SHEET 21

22 Hergebruik Specifiek Waterverbruik [m 3 /ton] Verswaterverbruik Hergebruikt biologisch gereinigd water Hogere waterdoorzet met gereduceerd specifiek (vers) watergebruik SHEET 22

23 Hergebruik Meerwaarde Hergebruik SHEET 23

24 Hergebruik Meerwaarde Hergebruik SHEET 24

25 Productie Meerwaarde Productie SHEET 25

26 Productie Meerwaarde Productie BIONND SHEET 26

27 Productie Meerwaarde Productie SHEET 27

28 Productie (toepassing en circulariteit) SHEET 28

29 Samenvattend Afval verandert langzaam van Probleem in Kans P 2 -> R 2 -> P 2 PollutionPrevention -> Resource Recovery -> Profitable Production SHEET 29

30 Samenvattend Afval verandert langzaam van Probleem in Kans Veel technische mogelijkheden; economische mogelijkheden komen Geen levelplayingfield m.b.t. de energetische verwaarding van zijstromen Focus vaak op technische procesontwikkeling; productgericht marktontwikkeling onderbelicht SHEET 30

31 Take home messages Kijk sector breed en keten lang SHEET 31

32 Take home messages Kijk sector breed en keten lang Droom, deel en vier SHEET 32

33 Take home messages Kijk sector breed en keten lang Droom, deel en vier Ga op talencursus SHEET 33

34 Take home messages Kijk sector breed en keten lang Droom, deel en vier Ga op talencursus Denk niet te snel in kassa (doe marshmallow test) SHEET 34

35 En nu verzilveren! Maar niet té snel! SHEET 35

36 MICHIEL ADRIAANSE +31(0)

37 Stellingen Water: (bijna) kosteloos maar niet waardeloos -Water mijnbouw is een plicht; eerst produceren, dan hergebruik en ontmoedig behandeling. -Geld als water verdienen: vervuilen wordt de norm! (Waterschap 2020: betaalt de burger per VE) - Geen ZLE maar optimaal watergebruik SHEET 37

Sept 2014. Workshop Provincie Flevoland Innovatiekansen voor gras Huhtamaki Grasverpakking

Sept 2014. Workshop Provincie Flevoland Innovatiekansen voor gras Huhtamaki Grasverpakking Sept 2014 Workshop Provincie Flevoland Innovatiekansen voor gras Huhtamaki Grasverpakking Harald Kuiper, 24 Sept 2014 Korte introductie Huhtamaki Wereldwijde producent van consumentenverpakkingen en speciale

Nadere informatie

Routekaart Papier. Michiel Adriaanse

Routekaart Papier. Michiel Adriaanse Routekaart Papier Michiel Adriaanse Inhoud van de presentatie 1 Papier-en Kartonindustrie in Nl 2 Biobased ambities 3 Trends 4 Visie 5 Business cases 6 Take home messages sheet 2 De Nederlandse Papier-en

Nadere informatie

Netwerkbijeenkomst VAVI, VIGEF & NEBAFA

Netwerkbijeenkomst VAVI, VIGEF & NEBAFA Netwerkbijeenkomst VAVI, VIGEF & NEBAFA Bio-based Economy Den Haag, 17 april 2013 VAVI VAVI is een belangenvereniging die de belangen behartigt van 7 Nederlandse ondernemingen binnen de aardappelverwerkende

Nadere informatie

Verwaarding van zeefgoed:

Verwaarding van zeefgoed: Verwaarding van zeefgoed: Subtitel Verkenning van afzetmogelijkheden Rik Winters, Amersfoort, 13 maart 2012. Inleiding Bioclear/KNN Zeefgoed Toepassingsmogelijkheden Belemmeringen Conclusies Vervolg Bioclear

Nadere informatie

Vezels als grondstof voor biobased producten. Ir. Maurice Henssen (Bioclear b.v.)

Vezels als grondstof voor biobased producten. Ir. Maurice Henssen (Bioclear b.v.) Vezels als grondstof voor biobased producten Ir. Maurice Henssen (Bioclear b.v.) Opdrachtverlening STOWA Grondstoffenfabriek Inhoud presentatie Inventarisatie hoogwaardige afzetmogelijkheden zeefgoed Technische,

Nadere informatie

Multi-Input-Multi-Output Papierfabriek

Multi-Input-Multi-Output Papierfabriek Multi-Input-Multi-Output Papierfabriek Platform Vezelgrondstoffen 12 maart 2013 Michiel Adriaanse sheet 1 w Doelstelling van de Dag - MIMO concept introduceren - Uitwisselen best practices - Inspiratie

Nadere informatie

PLATFORM VEZELGRONDSTOFFEN NIEUWE GRONDSTOFFEN MICHIEL ADRIAANSE

PLATFORM VEZELGRONDSTOFFEN NIEUWE GRONDSTOFFEN MICHIEL ADRIAANSE PLATFORM VEZELGRONDSTOFFEN NIEUWE GRONDSTOFFEN MICHIEL ADRIAANSE VEZELGRONDSTOFFENPLATFORM ARNHEM 12 NOVEMBER 2014 AGENDAVEZELGRONDSTOFFEN PLATFORM 09.30 uur Inloop met koffie en thee 09.45 uur Inleiding

Nadere informatie

GRONDSTOFFEN VAN DE TOEKOMST MICHIEL ADRIAANSE

GRONDSTOFFEN VAN DE TOEKOMST MICHIEL ADRIAANSE GRONDSTOFFEN VAN DE TOEKOMST MICHIEL ADRIAANSE KCPK DOORWERTH 1 FEBRUARI 2017 SIA 2020: VISIE PAPIER- EN KARTONINDUSTRIE "Papiersector is aanjager van een biomassa gebaseerde circulaire economie. We halen

Nadere informatie

Zonder water, geen papier

Zonder water, geen papier Zonder water, geen papier (en zonder papier geen Waterschappen:) Grenzen bestaan alleen in je hoofd! Leon P.A.A. Joore M.Sc. Millvision B.V. Grondstoffenfabriek, energietransitie keten en KCPK, 20 Juni

Nadere informatie

Wat verstaan we onder warmtehuishouding? Jo Cox Sponsor P2

Wat verstaan we onder warmtehuishouding? Jo Cox Sponsor P2 Wat verstaan we onder warmtehuishouding? Jo Cox Sponsor P2 Energietransitie Papierketen De ambities binnen Energietransitie Papierketen: Halvering van het energieverbruik per eindproduct in de keten per

Nadere informatie

WERKGEBIED VEZELGRONDSTOFFEN

WERKGEBIED VEZELGRONDSTOFFEN WERKGEBIED VEZELGRONDSTOFFEN ROADMAP 2017-2020 EN JAARPLAN 2018 MICHIEL ADRIAANSE VISIE EN IMPACT Visie: - Oudpapier blijft voornaamste grondstof voor PKI Nl - Hoeveelheid & samenstelling oudpapier verandert

Nadere informatie

het groenste papier ter wereld spaart bomen spaart energie spaart water

het groenste papier ter wereld spaart bomen spaart energie spaart water het groenste papier ter wereld spaart bomen spaart energie spaart water 100%eco & north river écht duurzaam produceren 100%eco 100% betrouwbaar - 100% transparant Ons doel is een kleurrijk voetspoor op

Nadere informatie

HET GROENSTE PAPIER TER WERELD spaart bomen spaart energie spaart water

HET GROENSTE PAPIER TER WERELD spaart bomen spaart energie spaart water HET GROENSTE PAPIER TER WERELD spaart bomen spaart energie spaart water 100%eco & NORTH RIVER ÉCHT DUURZAAM PRODUCEREN 100%eco 100% betrouwbaar - 100% transparant Ons doel is een kleurrijk voetspoor op

Nadere informatie

Van een lineaire naar een circulaire economie: Kansen en Bedreigingen Prof. dr. Jacqueline Cramer, directeur

Van een lineaire naar een circulaire economie: Kansen en Bedreigingen Prof. dr. Jacqueline Cramer, directeur Van een lineaire naar een circulaire economie: Kansen en Bedreigingen Prof. dr. Jacqueline Cramer, directeur Aanpak van het USI Vraaggericht expertise mobiliseren om kennis te valoriseren ( integrating

Nadere informatie

Ketenanalyse Papier. Rapportage: KAP 2015 Datum: 21 augustus 2015 Opgesteld door: Rick Arts Versie: 1.1

Ketenanalyse Papier. Rapportage: KAP 2015 Datum: 21 augustus 2015 Opgesteld door: Rick Arts Versie: 1.1 2015 Ketenanalyse Papier Rapportage: KAP 2015 Datum: 21 augustus 2015 Opgesteld door: Rick Arts Versie: 1.1 Inhoud 1 Inleiding... 3 2 Ketenanalyse papier... 4 1.1 Keten van papier... 4 2.2 Identificeren

Nadere informatie

Praktische duurzaamheidsoptimalisatie van productieprocessen met behulp van materiaalstroom en levenscyclus analyse

Praktische duurzaamheidsoptimalisatie van productieprocessen met behulp van materiaalstroom en levenscyclus analyse Praktische duurzaamheidsoptimalisatie van productieprocessen met behulp van materiaalstroom en levenscyclus analyse Frank Pierie Onderzoeker Hanzehogeschool Groningen 2/14/2017 1 Agenda 1. Introductie

Nadere informatie

SBIR Verduurzamen voedselproductie

SBIR Verduurzamen voedselproductie SBIR Verduurzamen voedselproductie Informatiebijeenkomst 16 juli 2014 Alexia Michel, Ministerie EZ Topsector Agri&Food en Tuinbouw&Uitgangmaterialen Achtergrond Initiatief: topsector Agri&Food en ministerie

Nadere informatie

De kansen voor de Circulaire Economie - met oog op recycling - Ton Bastein

De kansen voor de Circulaire Economie - met oog op recycling - Ton Bastein De kansen voor de - met oog op recycling - The Limits to growth Verscheen in 1972 Uitgangspunt: Één wereld Overshoot Exponentiële groei Actie (o.a.): Systeemveranderingen Resource efficiency Recycle Vervangen/Substitutie

Nadere informatie

Kunststoffen: zegen of zorg?

Kunststoffen: zegen of zorg? No Waste into the Oceans Kunststoffen: zegen of zorg? Stuf Kaasenbrood Open Universiteit, 3 november 2012 Kunststoffen: zegen of zorg? Gebruik en Voordelen van kunststoffen Kunststofimago en Probleemthema

Nadere informatie

De hoogwaardige zuivering van afvalwater papierfabrieken Eerbeek

De hoogwaardige zuivering van afvalwater papierfabrieken Eerbeek De hoogwaardige zuivering van afvalwater papierfabrieken Eerbeek De drie oprichters van IWE Binnen modern en duurzaam ondernemerschap past het niet om het milieu onnodig te belasten. Een besef dat nu wijdverbreid

Nadere informatie

Duurzame Industrie. De ombouw van energie-intensief naar energie-efficiënt

Duurzame Industrie. De ombouw van energie-intensief naar energie-efficiënt Duurzame Industrie De ombouw van energie-intensief naar energie-efficiënt De ombouw van energie-intensief naar energie-efficiënt De verduurzaming van Nederland en van de industrie vraagt onder andere

Nadere informatie

Tussenstand Klimaatakkoord. 5 september 2018

Tussenstand Klimaatakkoord. 5 september 2018 Tussenstand Klimaatakkoord 5 september 2018 Landelijke opgave klimaatmitigatie In 2050 maximaal 1,5-2 graden opwarming in 2030 49% co2-reductie t.o.v. 1990, naar 95% in 2050 Nederland: 200 Mton CO2-eq

Nadere informatie

Duurzame Industrie. De overgang naar een circulaire en een CO2-vrije industrie

Duurzame Industrie. De overgang naar een circulaire en een CO2-vrije industrie Duurzame Industrie De overgang naar een circulaire en een CO2-vrije industrie De ombouw van energie-intensief naar energie-efficiënt De verduurzaming van Nederland en van de industrie vraagt onder andere

Nadere informatie

Duurzame Industrie. De overgang van energie-intensief naar energie-efficient

Duurzame Industrie. De overgang van energie-intensief naar energie-efficient Duurzame Industrie De overgang van energie-intensief naar energie-efficient De ombouw van energie-intensief naar energie-efficiënt De verduurzaming van Nederland en van de industrie vraagt onder andere

Nadere informatie

2016/ Ketenanalyse Papier. Rapportage: KAP 2017 Datum: Opgesteld door: Monique Harmsen Versie: 1.3

2016/ Ketenanalyse Papier. Rapportage: KAP 2017 Datum: Opgesteld door: Monique Harmsen Versie: 1.3 2016/ 2017 Ketenanalyse Papier Rapportage: KAP 2017 Datum: 27-11-2017 Opgesteld door: Monique Harmsen Versie: 1.3 Inhoud 1 Inleiding... 3 2 Ketenanalyse papier... 4 1.1 Keten van papier... 4 2.2 Identificeren

Nadere informatie

Hero Benelux. Natuurlijk maatschappelijk verantwoord!

Hero Benelux. Natuurlijk maatschappelijk verantwoord! Hero Benelux. Natuurlijk maatschappelijk verantwoord! Milieubewuste inkoop Hero Benelux breidt haar inspanningen voor een duurzame inkoop van grondstoffen verder uit. We letten daarbij niet alleen op kwaliteit.

Nadere informatie

PROGRAMMA EINDPRODUCTEN THEMA S EN AANPAK RICHTING 2020

PROGRAMMA EINDPRODUCTEN THEMA S EN AANPAK RICHTING 2020 PROGRAMMA EINDPRODUCTEN THEMA S EN AANPAK RICHTING 2020 SANNE TIEKSTRA, PROGRAMMACOÖRDINATOR EINDPRODUCTEN JUBILEUMBIJEENKOMST 1 NOVEMBER 2018 EINDPRODUCTEN? MATERIALEN producteigenschappen zoals die van

Nadere informatie

INDUSTRIEEL AFVALWATER EN ECOLOGIE: VRIEND, NIET VIJAND. Lut Hoebeke, 1 juni 2018

INDUSTRIEEL AFVALWATER EN ECOLOGIE: VRIEND, NIET VIJAND. Lut Hoebeke, 1 juni 2018 INDUSTRIEEL AFVALWATER EN ECOLOGIE: VRIEND, NIET VIJAND Lut Hoebeke, 1 juni 2018 Overzicht presentatie Circulaire economie Problemen bij waterbesparing en hergebruik VLAREM artikel rond waterbesparing/waterhergebruik

Nadere informatie

Verpakking en voedselverspilling

Verpakking en voedselverspilling Verpakking en voedselverspilling Presentatie NVVL Hester Klein Lankhorst, directeur In deze presentatie Een korte introductie: Kennisinstituut Duurzaam Verpakken (KIDV). Welke kennis vraagt optimaliseren

Nadere informatie

SAMENWERKING OVER TRADITIONELE GRENZEN HEEN. De Energiefabriek en andere voorbeelden uit de praktijk van de waterschappen

SAMENWERKING OVER TRADITIONELE GRENZEN HEEN. De Energiefabriek en andere voorbeelden uit de praktijk van de waterschappen SAMENWERKING OVER TRADITIONELE GRENZEN HEEN De Energiefabriek en andere voorbeelden uit de praktijk van de waterschappen Duopresentatie Hennie Roorda en Tanja Klip 1. Ambities en resultaten waterschappen

Nadere informatie

Beleggen in de toekomst. de kansen van beleggen in klimaat en milieu

Beleggen in de toekomst. de kansen van beleggen in klimaat en milieu Beleggen in de toekomst de kansen van beleggen in klimaat en milieu Angst voor de gevolgen? Stijging van de zeespiegel Hollandse Delta, 6 miljoen Randstedelingen op de vlucht. Bedreiging van het Eco-systeem

Nadere informatie

Waterafhankelijke economie

Waterafhankelijke economie Waterafhankelijke economie Waterafhankelijke economie Waterafhankelijke economie Waterafhankelijke economie Waterafhankelijke economie Waterafhankelijke economie Industrie en Water Chemie Raffinaderijen

Nadere informatie

Duurzame innovatie met de natuur als mentor - de circulaire economie in de praktijk - Rijks Innovatie Lab 2013

Duurzame innovatie met de natuur als mentor - de circulaire economie in de praktijk - Rijks Innovatie Lab 2013 Duurzame innovatie met de natuur als mentor - de circulaire economie in de praktijk - Rijks Innovatie Lab 2013 Introductie van het bedrijf Uitvinder van de Heuga tapijttegel Omzet $ 1 miljard 3500 medewerkers

Nadere informatie

Manifest Circulair Onderwijs

Manifest Circulair Onderwijs Manifest Circulair Onderwijs de rol van onderwijs in verantwoord innoveren 2 Waarom urgentie De jeugd heeft de toekomst. Wij maken de toekomst. Wij brengen kinderen en jong volwassenen het gedachtengoed

Nadere informatie

Welkom. Bestuurlijke top Circulaire Economie: Van Afval naar Grondstoffen. Van Afval naar Grondstoffen

Welkom. Bestuurlijke top Circulaire Economie: Van Afval naar Grondstoffen. Van Afval naar Grondstoffen Welkom Bestuurlijke top Circulaire Economie: Van Afval naar Grondstoffen Bestuurlijke top Circulaire Economie: Van Afval naar Grondstoffen Programma 14.00-14.05 uur Welkomstwoord door dagvoorzitter Isabelle

Nadere informatie

Interactie tussen bio-materialen en bio-energie. Annita Westenbroek 17 december 2013

Interactie tussen bio-materialen en bio-energie. Annita Westenbroek 17 december 2013 Interactie tussen bio-materialen en bio-energie Annita Westenbroek 17 december 2013 Discussiepunten (1) Er is genoeg biomassa! Ja, na gebruik voor materialen en chemie blijft er voldoende over voor energie!

Nadere informatie

Markt voor Mest. Geert Boosten Seminar Mest d.d. 19 juni 2015

Markt voor Mest. Geert Boosten Seminar Mest d.d. 19 juni 2015 Markt voor Mest Geert Boosten Seminar Mest d.d. 19 juni 2015 Toenemende vraag hergebruik grondstoffen Biobrandstof: 10% alternatieve brandstoffen in wegverkeer in 2020 Groen gas: 14% bijdrage in 2020 Reductie

Nadere informatie

4.A.1 Ketenanalyse Groenafval

4.A.1 Ketenanalyse Groenafval 4.A.1 Ketenanalyse Groenafval Prop Beplantingswerken v.o.f. Autorisatie Nummer/versie Datum Opsteller Goedgekeurd directie 01 22-01-2015 Naam: F. van Doorn Naam: A. Prop Datum: 22 januari 2015 Datum: 22

Nadere informatie

Hoe festivals de overstap kunnen maken naar een (meer) circulaire drankverpakking. Gumbeer. Marc Breugem & Kayleigh de Ruiter

Hoe festivals de overstap kunnen maken naar een (meer) circulaire drankverpakking. Gumbeer. Marc Breugem & Kayleigh de Ruiter Hoe festivals de overstap kunnen maken naar een (meer) circulaire drankverpakking Gumbeer Marc Breugem & Kayleigh de Ruiter Leeswijzer Dit document beschrijft hoe festivals de overstap kunnen maken naar

Nadere informatie

Impact van de voorgestelde projecten van de Thematafel Biomassa van het Gelders Energieakkoord

Impact van de voorgestelde projecten van de Thematafel Biomassa van het Gelders Energieakkoord 27 juli 2016 Impact van de voorgestelde projecten van de Thematafel Biomassa van het Gelders Energieakkoord Vertrouwelijk Quintel Intelligence Atrium - Strawinskylaan 3051 1077 ZX Amsterdam Nederland www.energi

Nadere informatie

Voorproefje Cosun MVO-verslag 2011

Voorproefje Cosun MVO-verslag 2011 Voorproefje Cosun MVO-verslag 2011 1 Dit is een voorproefje in druk van het digitale Cosun MVO-verslag over 2011. Wilt u meer gegevens raadplegen over wat wij zoal ondernemen met het oog op onze maatschappelijke

Nadere informatie

Biomassa. Pilaar in de energietransitie. Uitgangspunt voor de biobased economie

Biomassa. Pilaar in de energietransitie. Uitgangspunt voor de biobased economie Biomassa Pilaar in de energietransitie en Uitgangspunt voor de biobased economie Klimaatverandering: onze uitdaging Onze opdracht om er snel en écht iets aan te gaan doen Overeenstemming: er moet wat gebeuren!

Nadere informatie

Synergie energie hergebruik overheden, agrarische sector en industrie

Synergie energie hergebruik overheden, agrarische sector en industrie Synergie energie hergebruik overheden, agrarische sector en industrie Doelstelling thema bijeenkomst: Inzicht in ontwikkelingen bij overheid, industrie en agrarische sector Inzicht in kansen voor synergie

Nadere informatie

Verpakken in de circulaire economie. Hester Klein Lankhorst Empack, 5 april 2017

Verpakken in de circulaire economie. Hester Klein Lankhorst Empack, 5 april 2017 Verpakken in de circulaire economie Hester Klein Lankhorst Empack, 5 april 2017 2 Copyright 2016 KIDV 8 november 2016 3 Copyright 2017 KIDV 12-4-2017 Verpakkingen In Europa openen we ongeveer 7 verpakkingen

Nadere informatie

Brancheverduurzamingsplannen: Circulaire economie in de praktijk. Hester Klein Lankhorst

Brancheverduurzamingsplannen: Circulaire economie in de praktijk. Hester Klein Lankhorst Brancheverduurzamingsplannen: Circulaire economie in de praktijk Hester Klein Lankhorst 2 Copyright 2015 KIDV KIDV Opgericht op 1 januari 2013: Raamovereenkomst Verpakkingen 2013 2022. Vermindering milieudruk

Nadere informatie

KWR Watercycle Research Institute

KWR Watercycle Research Institute KWR Watercycle Research Institute Introductie KWR en activiteit team IAH Danny Traksel 1 1 Historie KWR Watercycle Research Institute 1948 Keurings Instituut Waterleiding Artikelen (Rijswijk) o Certificering

Nadere informatie

WORKSHOP CIRCLE SCAN. Door Wouter-Jan Schouten

WORKSHOP CIRCLE SCAN. Door Wouter-Jan Schouten WORKSHOP CIRCLE SCAN Door Wouter-Jan Schouten WOUTER-JAN SCHOUTEN Doctoraal Bedrijfskunde, Erasmus Universiteit 21 jaar bij the Boston Consulting Group - Partner & Managing Director - Leider van NL Consumer

Nadere informatie

Duurzaamheid en Responsible Care

Duurzaamheid en Responsible Care Duurzaamheid en Responsible Care Verbond van Handelaren in Chemische producten Maart 2017 Samenvatting ESG Om te komen tot een meer duurzame wereld, vraagt het VHCP aandacht voor ESGfactoren Hoofdthema

Nadere informatie

Halo Green CupS DOING GOOD IS EASY

Halo Green CupS DOING GOOD IS EASY DOING GOOD IS EASY Halo Green CupS DOING GOOD IS EASY Doe het goed. Doe het duurzaam. Wij streven ernaar om zo duurzaam mogelijk te produceren. Wij geloven in een productieketen die rond is. In de zogenaamde

Nadere informatie

50pt. 25pt. Catalogus 2015. 12pt

50pt. 25pt. Catalogus 2015. 12pt Catalogus 2015 50pt + 8pt eco friendly eco friendly tree tree bag bag + eco friendl tree bag eco friendly Boomtas - pag 3 eco friendly Schapensleeves - pag 9 + eco friendly Boomtas eco friend ly tree bag

Nadere informatie

Valorisatie reststromen met aquatische biomassa. Rommie van der Weide, Wim van Dijk, Sander Huurman, Hellen Elissen,...

Valorisatie reststromen met aquatische biomassa. Rommie van der Weide, Wim van Dijk, Sander Huurman, Hellen Elissen,... Valorisatie reststromen met aquatische biomassa Rommie van der Weide, Wim van Dijk, Sander Huurman, Hellen Elissen,... Inhoud Motivatie Waarom aquatische biomassa? Acrres Onderzoek aquatische biomassa

Nadere informatie

De toekomst is dichterbij dan je denkt

De toekomst is dichterbij dan je denkt Duurzaamheid begint bij jezelf Wij stellen ambitieuze doelen voor een duurzame toekomst. Wij streven ernaar om een zo duurzaam mogelijk assortiment aan te kunnen bieden. Wij geloven in een productieketen

Nadere informatie

BEHEERSING VAN DE DROOGPARTIJ LAURENS DE VRIES

BEHEERSING VAN DE DROOGPARTIJ LAURENS DE VRIES BEHEERSING VAN DE DROOGPARTIJ LAURENS DE VRIES LADDER VAN LANSINK IN WARMTEHUISHOUDING Terugdringen warmtevraag Verhogen interne restwarmtebenutting Direct Nieuw projecten & CEPI 2050 Na opwaardering,

Nadere informatie

Mest: de melkkoe voor de productie van grondstoffen. A. Visser Maart 2015

Mest: de melkkoe voor de productie van grondstoffen. A. Visser Maart 2015 Mest: de melkkoe voor de productie van grondstoffen A. Visser Maart 2015 André Visser Sinds 1999 bij Royal HaskoningDHV Actief op het vlak duurzaamheid en circulaire economie - energiefabriek - grondstoffenfabriek

Nadere informatie

Vandaagafval morgengrondstof!

Vandaagafval morgengrondstof! Vandaagafval morgengrondstof! 5de Vlaams Milieucongres IFEST 21 October 2008 Florens Slob Manager Sustainable Business Solutions Van Gansewinkel Group Agenda Korte verkenning Cradle to Cradle concept &

Nadere informatie

Een product begint als grondstof en daarna word het verwerkt tot een eindproduct.

Een product begint als grondstof en daarna word het verwerkt tot een eindproduct. Samenvatting door G. 1151 woorden 21 januari 2015 7,2 5 keer beoordeeld Vak Methode Economie Economie voor jou Paragraaf 3: 3.1: Produceren: is het maken van goederen of het leveren van diensten. Een product

Nadere informatie

Manifest Circulair Onderwijs

Manifest Circulair Onderwijs Manifest Circulair Onderwijs de rol van onderwijs in verantwoord innoveren 2 Waarom urgentie De jeugd heeft de toekomst. Wij maken de toekomst. Wij brengen kinderen en jong volwassenen het gedachtengoed

Nadere informatie

Biobased inkopen: geen output zonder input

Biobased inkopen: geen output zonder input Biobased inkopen: geen output zonder input Jan IJzerman CoP-meeting 1 oktober 2015 Wie ben ik? Jaren 80 : Ministerie LNV duurzame landbouw Jaren 90 : Provincies Groningen & Fryslân plattelandsvernieuwing

Nadere informatie

Hergebruik mestwater uit de veehouderij

Hergebruik mestwater uit de veehouderij Hergebruik mestwater uit de veehouderij Oscar Schoumans Alterra, Wageningen UR Bijeenkomst Watermanagement in de Agroketen d.d. 25 september 2013, Venlo Inhoud 1. Achtergronden 2. Sluiten van de kringlopen

Nadere informatie

Verslag themabijeenkomst Lokale Economie

Verslag themabijeenkomst Lokale Economie Verslag themabijeenkomst Lokale Economie Datum bijeenkomst: 20 november 2012 Auteur: Els Holsappel Locatie: Tjark Riks Centrum Eerbeek Aanwezig: ca 50 deelnemers Doel bijeenkomst Verdiepingsslag op het

Nadere informatie

VAN AFVAL TOT GRONDSTOF! SAMEN MET U DE JUISTE RECYCLING KOMBINATIE

VAN AFVAL TOT GRONDSTOF! SAMEN MET U DE JUISTE RECYCLING KOMBINATIE Beleid Nederlandse Overheid Groene Groeistrategie 1 Energie: naar een duurzame, betaalbare en betrouwbare energievoorziening 2 Biobased economy: substitutie fossiele door groene grondstoffen (biomassa)

Nadere informatie

BOUWEN MET DAKWAARDE TITEL VAN PRESENTATIE SUBTITEL VAN PRESENTATIE

BOUWEN MET DAKWAARDE TITEL VAN PRESENTATIE SUBTITEL VAN PRESENTATIE BOUWEN MET DAKWAARDE TITEL VAN PRESENTATIE SUBTITEL VAN PRESENTATIE 2. Duurzaam bouwen en circulair water BREAAM Circulaire economie Training regenwatersystemen 2. Duurzaam bouwen en circulair water BREAAM

Nadere informatie

Presentatie netwerkbijeenkomst Nebafa 2013

Presentatie netwerkbijeenkomst Nebafa 2013 Presentatie netwerkbijeenkomst Nebafa 2013 Korte profielschets Familiebedrijf sinds 1846, 180 aandeelhouders Verkoop van merkenpositie aan Dr Oekter in 2000 Actief in vermarkting van flour based technology

Nadere informatie

Duurzaamheid: speerpunt voor industrie en onderwijs

Duurzaamheid: speerpunt voor industrie en onderwijs Duurzaamheid: speerpunt voor industrie en onderwijs Vereniging van de Nederlandse Chemische Industrie Nelo Emerencia, Speerpuntmanager Onderwijs & Innovatie Utrecht, 9 februari 2012 DAS Docentenconferentie

Nadere informatie

Material Value Circle

Material Value Circle Material Value Circle Meerwaarde in de circulaire waarde keten Lonneke de Graaff Materials 2014 l.graaff@dpivalucentre.nl Inhoud DPI Value Centre Wat is de Value Circle? Waarom kijken naar de Value Circle?

Nadere informatie

Groene ICT en Duurzame ontwikkeling: Meters maken in het HO. 31-1-2013 Groene ICT en Duurzame ontwikkeling

Groene ICT en Duurzame ontwikkeling: Meters maken in het HO. 31-1-2013 Groene ICT en Duurzame ontwikkeling : Meters maken in het HO Visie ICT groeit, ongecontroleerd, in een ijzingwekkend tempo. In hetzelfde tempo groeit onze afhankelijkheid, ongecontroleerd. Dit levert een enorm spanningsveld waarvan weinig

Nadere informatie

AMBITIE NUTRIËNTEN 2018

AMBITIE NUTRIËNTEN 2018 AMBITIE NUTRIËNTEN 2018 ACTIEPLAN Als uitwerking van de Ambitie Nutriënten 2018 zullen de leden van het Nutrient Platform, ondersteund door het secretariaat, de komende twee jaar de volgende activiteiten

Nadere informatie

Samen geven we richting aan de koers van de NKC

Samen geven we richting aan de koers van de NKC Samen geven we richting aan de koers van de NKC ₀ ₀ ₀ In de aanloop naar de klimaattop in Parijs is eind 2014 de Nederlandse Klimaatcoalitie van start gegaan om CO2 reductie bij bedrijven en andere organisaties

Nadere informatie

Ecoilet De duurzame sanitaire ruimte.

Ecoilet De duurzame sanitaire ruimte. Ecoilet De duurzame sanitaire ruimte. De duurzame sanitaire ruimte van CWS Met Ecoilet bent u zuinig op natuurlijke grondstoffen en op uw portemonnee. De keuze voor Ecoilet vergt geen extra investeringen,

Nadere informatie

UITDAGING CREATING SUSTAINABLE FIBRE SOLUTIONS. Papier en karton altijd en overal 13-6-2016

UITDAGING CREATING SUSTAINABLE FIBRE SOLUTIONS. Papier en karton altijd en overal 13-6-2016 Koninklijke Vereniging van Nederlandse Papier-en kartonfabrieken CREATING SUSTAINABLE FIBRE SOLUTIONS Papier en karton altijd en overal UITDAGING De belangrijkste uitdaging is het gevaloriseerd en geïmplementeerd

Nadere informatie

Door : Merel Vermijs. Het platform voor de Nederlandse vouwkartonnageindustrie. Presentatie Packaging Innovations Fair 27 november 2013

Door : Merel Vermijs. Het platform voor de Nederlandse vouwkartonnageindustrie. Presentatie Packaging Innovations Fair 27 november 2013 Het platform voor de Nederlandse vouwkartonnageindustrie Presentatie Packaging Innovations Fair 27 november 2013 Door : Merel Vermijs Packaging Innovations 2014 1 Vouwkarton Platform Nederland Hét platform

Nadere informatie

Materiaal keuzes. Globaal genomen zijn er 4 basis functies denkbaar waarom men het product wilt verpakken.

Materiaal keuzes. Globaal genomen zijn er 4 basis functies denkbaar waarom men het product wilt verpakken. Materiaal keuzes Waarom verpakken we het product? Dit is de eerste vraag die beantwoord moet worden. Immers als het niet nodig is om een product te verpakken, is een materiaal keuze ook niet nodig en ontstaat

Nadere informatie

Water crisis - kunnen ingenieurs nog iets bijbrengen?

Water crisis - kunnen ingenieurs nog iets bijbrengen? Water crisis - kunnen ingenieurs nog iets bijbrengen? James.Leten@siwi.org Wereldwijds Opportuniteiten Regionaal - Stroomgebied Lokaal: checklist 2000 2015 millennium ontwikkelingsdoelstellingen 2000 2015

Nadere informatie

Verpakkingen. Karen van de Stadt Marc Reijnders

Verpakkingen. Karen van de Stadt Marc Reijnders Verpakkingen Karen van de Stadt Marc Reijnders Het KIDV Opgericht op 1 januari 2013: Raamovereenkomst Verpakkingen 2013 2022 Vermindering milieudruk verpakkingsketen Kennisfunctie inzetten om bij te dragen

Nadere informatie

NATUURLIJK VERANTWOORD

NATUURLIJK VERANTWOORD NATUURLIJK VERANTWOORD CORPORATE RESPONSIBILITY POLICY CORPORATE RESPONSIBILITY POLICY I V Inhoud Voorwoord Voorwoord 1 Waardering medewerkers 2 Ketenverantwoordelijkheid 3 Behoud van natuurlijke hulpbronnen

Nadere informatie

ONZE VERANTWOORDELIJKHEID

ONZE VERANTWOORDELIJKHEID ONZE VERANTWOORDELIJKHEID CORPORATE RESPONSIBILITY POLICY I Inhoud Voorwoord 1 Waardering medewerkers 2 Ketenverantwoordelijkheid 3 Behoud van natuurlijke hulpbronnen 4 Maatschappelijke betrokkenheid

Nadere informatie

VANG Van Afval Naar Grondstof

VANG Van Afval Naar Grondstof Afval is een keuze VANG Van Afval Naar Grondstof Regionaal Symposium Grondstoffen in Afvalland? Dinteloord, 15 april 2015 Maarten Goorhuis Senior beleidsmedewerker Koninklijke NVRD Koninklijke NVRD Vereniging

Nadere informatie

De toekomst is dichterbij dan je denkt

De toekomst is dichterbij dan je denkt Duurzaamheid begint bij jezelf Wij stellen ambitieuze doelen voor een duurzame toekomst. Wij streven ernaar om een zo duurzaam mogelijk assortiment aan te kunnen bieden. Wij geloven in een productieketen

Nadere informatie

Nieuwe vezels uit nieuwe bronnen en reststroomvalorisatie

Nieuwe vezels uit nieuwe bronnen en reststroomvalorisatie Nieuwe vezels uit nieuwe bronnen en reststroomvalorisatie KENNISCENTRUM PAPIER EN KARTON IJsselburcht 3, 6825 BS Arnhem - www.kcpk.nl 1 Inleiding... 3 2 Trends... 4 2.1 Sociaal-maatschappelijke trends...

Nadere informatie

Een duurzame verwerking van levensmiddelen door biocascadering

Een duurzame verwerking van levensmiddelen door biocascadering Een duurzame verwerking van levensmiddelen door biocascadering Paul Bartels P. Bartels 2010 Wageningen UR Duurzame keten Duurzaam: Wij zorgen er voor dat onze kinderen dezelfde leefmogelijkheden in deze

Nadere informatie

Lokale Bioraffinage. De voordelen van kleinschalige raffinage van biomassa. Marieke Bruins. Green Meeting Decentrale Bioraffinage, Den Bosch, 18-9-15

Lokale Bioraffinage. De voordelen van kleinschalige raffinage van biomassa. Marieke Bruins. Green Meeting Decentrale Bioraffinage, Den Bosch, 18-9-15 Lokale Bioraffinage De voordelen van kleinschalige raffinage van biomassa Green Meeting Decentrale Bioraffinage, Den Bosch, 18-9-15 Marieke Bruins De afgelopen eeuw was er een belangrijke trend in de agrarische

Nadere informatie

Kostenefficiënt watermanagement

Kostenefficiënt watermanagement Presentatie TNAV Workshop, 20 april Leuven Kostenefficiënt watermanagement Energie Chemicaliën Reststoffen R.T.G. Hoeijmakers Adviseur Industriële Watervoorziening Haskoning, Mechelen Inhoud presentatie

Nadere informatie

RECTIFICATIES BBT-conclusies voor kraftcelstofproductie (kraftcelstofproces),

RECTIFICATIES BBT-conclusies voor kraftcelstofproductie (kraftcelstofproces), L 3/46 NL 6.1.2017 RECTIFICATIES Rectificatie van Uitvoeringsbesluit 2014/687/EU van de Commissie van 26 september 2014 tot vaststelling van de BBT-conclusies (beste beschikbare technieken) op grond van

Nadere informatie

Brancheverduurzamingsplannen: Circulaire economie in de praktijk. Karen van de Stadt

Brancheverduurzamingsplannen: Circulaire economie in de praktijk. Karen van de Stadt Brancheverduurzamingsplannen: Circulaire economie in de praktijk Karen van de Stadt KIDV Opgericht op 1 januari 2013: Raamovereenkomst Verpakkingen 2013 2022. Vermindering milieudruk verpakkingsketen.

Nadere informatie

Reacties ministerie van Infrastructuur en Milieu op de internetconsultatie Ontwerpregeling verbod op gratis plastic draagtassen

Reacties ministerie van Infrastructuur en Milieu op de internetconsultatie Ontwerpregeling verbod op gratis plastic draagtassen Reacties ministerie van Infrastructuur en Milieu op de internetconsultatie Ontwerpregeling verbod op gratis plastic draagtassen dd. 21 december 2015 Openbare internetconsultatie van 9 oktober tot en met

Nadere informatie

Opties voor productie van duurzame energie in de regio Helmond d.m.v. van mest en andere biomassa

Opties voor productie van duurzame energie in de regio Helmond d.m.v. van mest en andere biomassa Opties voor productie van duurzame energie in de regio Helmond d.m.v. van mest en andere biomassa Jennie van der Kolk, Alterra Helmond, 22-02-13 Nico Verdoes, Livestock Research Inhoud presentatie Wetenschapswinkel

Nadere informatie

Samen Duurzaam DOEN! Stap 1 // Welkom en inleiding. Stap 2 // Voorstelronde aanwezigen. (5 minuten) (10 minuten)

Samen Duurzaam DOEN! Stap 1 // Welkom en inleiding. Stap 2 // Voorstelronde aanwezigen. (5 minuten) (10 minuten) Samen Duurzaam DOEN! Leuk dat u samen met uw buren na wilt denken over duurzaamheid. Aan de hand van dit stappenplan helpen wij u graag op weg om het gesprek op gang te brengen. Dit stappenplan is bedoeld

Nadere informatie

Guus Balkema, 010Works & initiatiefnemer & voorzitter SuGu Club. Arash Aazami, Bas Nederland & initiatiefnemer SuGu Club

Guus Balkema, 010Works & initiatiefnemer & voorzitter SuGu Club. Arash Aazami, Bas Nederland & initiatiefnemer SuGu Club De SuGu Club De SuGu (Start-Up & Grown-Up) Club richt zich op de biobased- en de creatieve industrie van Rotterdam. Op dit moment zien wij als ondernemers te weinig concrete samenwerking in deze sectoren,

Nadere informatie

Productie van vezels voor isolatiematten eiwitten voor veevoer uit natuurgras mbv grasraffinage

Productie van vezels voor isolatiematten eiwitten voor veevoer uit natuurgras mbv grasraffinage Productie van vezels voor isolatiematten eiwitten voor veevoer uit natuurgras mbv grasraffinage ECO Grond stoffen BV Ir. Elma Schoenmaker- van der Bijl, directeur Eco Grondstoffen BV Raffinage en de nieuwe

Nadere informatie

De watervoorziening in 2040: (de)centraal duurzaam intelligent?

De watervoorziening in 2040: (de)centraal duurzaam intelligent? De watervoorziening in 2040: (de)centraal duurzaam intelligent? Symposium Energie en Water schrijven toekomst 20 juni 2012 Jan Peter van der Hoek Focus Drinkwatervoorziening NL: dichtbevolkt gebied (16,7

Nadere informatie

Innoveren door duurzaam te ondernemen

Innoveren door duurzaam te ondernemen Innoveren door duurzaam te ondernemen 18 september 2014 Jos M.Borsboom Adviseur Ondernemersondersteuning Succesvol ondernemen met de kennis, data en netwerken van de Kamer van Koophandel Kamer van Koophandel

Nadere informatie

HOOGHEEMRAADSCHAP VAN RIJNLAND. Circulaire kansen en knelpunten December 2018

HOOGHEEMRAADSCHAP VAN RIJNLAND. Circulaire kansen en knelpunten December 2018 HOOGHEEMRAADSCHAP VAN RIJNLAND Circulaire kansen en knelpunten December 2018 INHOUDSOPGAVE INTRODUCTIE & AANPAK WAT IS EEN CIRCULAIR HOOGHEEMRAADSCHAP? Definities Karakteristieken Belangrijke kringlopen

Nadere informatie

Beton Bewust Keurmerk Beton What s in it for me?

Beton Bewust Keurmerk Beton What s in it for me? Beton Bewust Keurmerk Beton What s in it for me? Het keurmerk voor beton Ron Peters, directeur VOBN. Stelling: Bouwen met beton is duurzaam bouwen. Eens of Oneens? Inhoud Beton is duurzaam. Keurmerk Beton

Nadere informatie

Mevrouw de voorzitter, Geachte leden van het Bureau, Dames en heren,

Mevrouw de voorzitter, Geachte leden van het Bureau, Dames en heren, Vrijdag 10 september 2010 Toespraak van JOKE SCHAUVLIEGE VLAAMS MINISTER VAN LEEFMILIEU, NATUUR EN CULTUUR Comité van de Regio s Resource Efficient Europa Mevrouw de voorzitter, Geachte leden van het Bureau,

Nadere informatie

De canon van (duurzaam) ondernemen. Duurzaamheid: van bedreiging naar kansen voor het bedrijfsleven. Waarom duurzaam? Stelling 1

De canon van (duurzaam) ondernemen. Duurzaamheid: van bedreiging naar kansen voor het bedrijfsleven. Waarom duurzaam? Stelling 1 De canon van (duurzaam) ondernemen Duurzaamheid: van bedreiging naar kansen voor het bedrijfsleven VNO - NCW congres Food, Feed and Fuel 9 november 2010 Herstel 2010 -? ISO 26000 Guidelines Social responsibility

Nadere informatie

Missie, visie en strategie slibverwerking waterschap Rijn en IJssel

Missie, visie en strategie slibverwerking waterschap Rijn en IJssel BIJLAGE 1 Missie, visie en strategie slibverwerking waterschap Rijn en IJssel Missie We verwerken het zuiveringsslib tegen de laagste maatschappelijke kosten, waarbij we ons inzetten de in het slib aanwezige

Nadere informatie

1. Foute eiwitten die ziekten veroorzaken Prof. Dr. Patrick van der Wel, Rijksuniversiteit Groningen.

1. Foute eiwitten die ziekten veroorzaken Prof. Dr. Patrick van der Wel, Rijksuniversiteit Groningen. Hieronder vind je de onderwerpen van editie 2019-2020. De onderwerpen worden aangevuld met nieuwe onderwerpen tot de 1 e dag van de inschrijving (1 mei 2019). 1. Foute eiwitten die ziekten veroorzaken

Nadere informatie

Management van retour-logistieke ketens

Management van retour-logistieke ketens Management van retour-logistieke ketens Erwin van der Laan RSM Erasmus Universiteit EVO dag 30 mei 2006 Duurzame Supply Chains Meet the needs of the present without compromising the ability of future generations

Nadere informatie

Strategische visie Biomassa drs. Marten Hamelink Directie Topsectoren & Industriebeleid

Strategische visie Biomassa drs. Marten Hamelink Directie Topsectoren & Industriebeleid Strategische visie Biomassa 2030 drs. Marten Hamelink Directie Topsectoren & Industriebeleid Waarom deze visie? De uitdaging 2 Naar een circulaire en biobased economie 3 Visie Biomassa 2030 Kernvraag:

Nadere informatie

Wijzer worden van Maatschappelijk Verantwoord Ondernemen

Wijzer worden van Maatschappelijk Verantwoord Ondernemen De Meeuw Nederland Industrieweg 8 Postbus 18 5688 ZG Oirschot T +31 (0)499 57 20 24 F +31 (0)499 57 46 05 info@demeeuw.com www.demeeuw.com De Meeuw en MVO Wijzer worden van Maatschappelijk Verantwoord

Nadere informatie