Duurzaam vernieuwen en samenwerken in de bouw

Transcriptie

1 Duurzaam vernieuwen en samenwerken in de bouw Prof.dr. Jacqueline Cramer Universiteit Utrecht

2 Opzet lezing Wat zijn de grote opgaven in de bouw op het gebied van duurzaamheid? Hoe kunnen deze opgaven worden gerealiseerd? Wie kunnen daaraan bijdragen? Welke leerervaringen hebben we al opgedaan?

3 1. Van fossiele naar duurzame energie-systemen en energiebesparing

4

5 2.Van een lineaire naar een circulaire economie Sluit kringlopen (grondstoffen/water) en voorkom lekverliezen (verontreiniging)

6 Niveaus van circulariteit (10 R s) Refuse: weigeren/voorkomen gebruik Reduce: verminderen van gebruik Redesign: circulair herontwerpen Re-use: product hergebruik (2e hands) Repair: onderhoud en reparatie Refurbish: product opknappen Remanufacture: nieuw product van 2e hands Re-purpose: hergebruik product maar anders Recycle: verwerking en hergebruik materialen Recover: energie terugwinning

7

8 Duurzaamheid: think global, act local

9 Duurzame ontwikkeling Sprongsgewijze innovaties Stapsgewijze innovaties Tijd

10 Van stand alone naar systeem innovaties

11 Volgende stap: Integrale aanpak op wijk-/gebiedsniveau: systeeminnovaties Voorbeeld: Renovatie CS gebied Utrecht

12 Renovatie CS gebied ondergronds (kabels, leidingen, infrastructuur) WKO

13 Utrecht Lombok Voorbeeld: Duurzame energie in de wijk

14 E-car4all

15 Smart grids

16 BothovenNoord: voorbeeld project Green Deal Smart Energy Cities

17 Gezamenlijke aanpak duurzame en frisse scholen in Twente

18 particuliere woningen energiezuinig in 2020 in geheel Overijssel Gedeputeerde Erik Lievers Winst voor milieu en economie: 5000 manjaren werk en 450 miljoen omzet!

19 Voorbeeld: Initiatief Hoogspringers woningen: energieneutraal in 2020 Opdrachtgevers en gehele bouwsector moeten samenwerken. Ambitie regio Utrecht: Nul op de meter woningen in 2020

20 17 Twentse corporaties samen: 500 NOM renovatiewoningen

21 Business case rondkrijgen via nieuwe financiële arrangementen Financiering via banken/pensioenfondsen revolving funds, coöperaties, e.a. mogelijk Energiebesparing met Energie Prestatie Contracten. ESCo/EPC Gedragscode Nederlandse Leidraad voor Aanbesteden Energieprestatiecontracten

22 Naar een samenleving waar afval en uitval niet bestaat

23 Naar een circulaire economie

24 Ontwerpen Produceren Bouwen Beheren Slopen Amoveren

25 Stadstuin Overtoom: Duurzaam sloopnieuwbouw; 470 woningen 95% grondstoffen hergebruik; klimaat neutraal, groen

26 Kringloopsluiting bouw- en sloopafval Meerwaarde: efficiency verbetering in het sloopen bouwproces, kosten-besparing, nieuwe banen en milieuwinst (o.a. gebruik duurzaam beton) Voorwaarde: samenwerking in consortium van bedrijven, toepassing van nieuwe financiële arrangementen en circulaire aanbestedingsprocedures

27 Voorwaarden voor succes (1) Leiderschap nodig Rollen en verantwoordelijkheden van partijen in gehele keten helder definiëren Projectregisseur aanstellen die gehele project integraal aanstuurt Gezamenlijk optrekken in consortium vanuit lange termijn perspectief

28 Voorwaarden voor succes (2) Aannemer, E exploitant, onderaannemers (installatie/onderhoud), eindgebruiker: Samenwerking in ketens en clusters Overheid: aanbesteding-/inkoopbeleid aanpassen; (juridische) belemmeringen helpen wegnemen; gebiedsgerichte aanpak faciliteren; innovatie stimuleren Kosten en baten naar rato verdelen in de keten (d.w.z. nieuwe businessmodellen)

29 Voorwaarden voor succes (3) Consumenten/burgers: Betrokkenheid in ontwerp/besluitvorming en gedeeld eigenaarschap zijn cruciaal

30 Lokale Duurzame Energie-Initiatieven HIERopgewekt heeft nu bijna 300 initiatieven op de radar. Lokale organisaties, particulieren, overheden en (start-up) bedrijven starten om diverse redenen decentrale projecten op duurzaamheidsgebied.

31 ENERGIELOKET

32 Duurzaamheid: think global, act local