Circulaire woning- en utiliteitsbouw

Transcriptie

1 Transitieagenda Circulaire woning- en utiliteitsbouw Overijssel Pioneering Café 6 november 2018 Jan Straatman, Balance & Result

2 Jan Straatman

3 Lineaire economie: Groot deel hergebruik, maar laagwaardig Nederland circulair 2050; grondstoffen volledig hoogwaardig hergebruiken Landelijke en provinciale beleidsnota s, transitieagenda, Bouwagenda 2050 Circulaire economie: 100% hoogwaardig hergebruik

4 Waarom circulair? (uitdagingen grondstoffenvraagstuk) Leveringszekerheid: minder afhankelijk zijn van import schaarse grondstoffen: Import kritieke materialen 90%; totaal 68% afhankelijk van import Geopolitieke spanningen Schaarste prijsstijging, leveringszekerheid Schoner milieu (emissies, klimaat/co 2, afval), aantasting van het landschap (wonen, werken, recreëren) Economische kansen benutten 95% van het afval wordt nu al hergebruikt Uitdaging is hoogwaardiger hergebruik (down- up-cycle)

5 Wat is circulariteit?

6 Wat is circulariteit?

7 Wat is circulariteit?

8 1. Netwerk vormen Voortrekkers Medeeigenaren agenda Opdrachtgeve rsontwikkelaa rs, ontwerpers, bouwers, installateurs, leveranciers, amoveerders Woonkeuken, RBON, Stadsbewegin g,.. 2. Vraagstukken inventariseren Grondstofstromen Kennislacunes (technisch, financieel, proces, institutioneel) Lopende en gewenste initiatieven (impactprojecten) Gewenste activiteiten 3. Transitieagenda ontwikkele n Mét voortrekkers/ mede-eigenaren transitievraagstu k Impactprojecten, bewustmaking, opschaling Al doende leren Onderwijs Stappen van nu naar dan, actieagenda, investeringsagen da Opschaling, kennisoverdracht (onderwijs)

9 1. Netwerk vormen Doel: Ophalen van informatie uit de praktijk (voorbeelden koplopers, vraagstukken, ideeën) Draagvlak vormen; niet provincie maar sector eigenaar transitieagenda Alle partijen in levensduurketen relevant: Eigenaren, ontwikkelaars, ontwerpers, bouwers, installateurs, handel, toelevering, makelaars, amoveerders, financiers,.. Expertsessies: 1. Saxion, Pioneering (9 juli 2018) 2. KOP500 (3 oktober) 3. Woonevent Oost Nederland (31 oktober 2018) 4. Nog te plannen december 2018 Flankerende werksessies: Provincie Overijssel (12 juni, 3 juli 2018) Pioneering Café (6 november 2018) Woonkeuken 30 november 2018

10 2. Inventariseren vraagstukken (huidige situatie) A. Cultuur en gedrag B. Proces (bouwproces, beheer, exploitatie) C. Commerciële effecten en business modellen D. Financieel (waardering, risico s) E. Kwaliteit van secundaire bouwdelen en materialen F. Wet- en regelgeving: bevorderend of belemmerend G. Technische vraagstukken m.b.t. circulair bouwen en exploiteren H. Disseminatie en opschaling (van pilot naar mainstream)

11 Vraagstuk: Cultuur en gedrag (A) Hoe richten we de competitie van doelstellingen, zoals CO 2 en energie versus circulariteit? Idem m.b.t. andere wensen en behoeften m.b.t. huisvesting en ruimtelijke inrichting? Accepteert de klant secundaire bouwdelen of -materialen? (al dan niet met gebruikssporen) Willen ontwerpers, makers e.a. met secundaire bouwdelen of - materialen werken? Zijn opdrachtgevers bereid om circulariteit op te nemen in hun specs en te waarderen bij de gunning?

12 Vraagstuk: Proces (bouwproces, beheer, exploitatie) (B) Hoe verandert de rol van partijen over de levensduur van gebouwen? Hoe verminderen we de versplintering en beperkte tijdshorizon en richten we de belangen en drijfveren gelijk over de levenscyclus? (split incentive, verdienmodellen) Hoe organiseren we gedeeld eigendom, pay-per-use of X as a service? Hoe leggen we de eigenschappen en herkomst van bouwdelen en -materialen vast voor gebruik gedurende de levenscyclus? (informatisering) Hoe ziet de logistiek eruit van circulair bouwen, beheren, exploiteren en amoveren?

13 Vraagstuk: Commercie en business model (C) Zijn circulaire bouwmaterialen of -delen duurder of goedkoper dan maagdelijke grondstoffen? Kunnen we met circulariteit rendement maken? Kunnen we ons in de markt onderscheiden met circulariteit? Hoe veranderen verdienmodellen als gevolg van circulariteit? (DBMO, X as a service, deelgebruik,... ; andere verhouding arbeid - materialen, inkoopmarge) Hoe kopen we circulair in? Hoe zorgen we er voor dat vraag en aanbod van secundaire bouwdelen en -materialen bij elkaar komen?

14 Vraagstuk: Financieel (D) Leveren circulaire gebouwen extra risico's op voor financiers en/of eigenaren? Hoe waarderen financiers circulaire gebouwen en zijn ze bereid om deze te financieren? Hoe beoordelen verzekeraars de risico's van circulaire gebouwen? Wat is het effect van heffingen of fiscale arrangementen op circulariteit? Hoe zorgen we er voor dat secundaire bouwdelen en -materialen in hun toepassing financieel aantrekkelijker zijn dan primaire grondstoffen?

15 Vraagstuk: Kwaliteit (E) Wat is de definitie van circulair? (operationaliseren voor de praktijk) Kunnen we de mate van circulariteit aantonen? (meten) Kennen we de kwaliteit (specs) van secundaire bouwdelen of - materialen? Kunnen we de kwaliteit van circulaire bouwdelen of -materialen garanderen? (certificatie, CE, aansprakelijkheid)

16 Vraagstuk: Wet- en regelgeving Nl en EU (F) Zijn secundaire materialen volgens de wet afval of grondstof? Mogen we secundaire bouwdelen of -materialen toepassen volgens het Bouwbesluit? Wat moeten we aantonen als we secundaire bouwdelen of materialen toepassen? (gelijkwaardigheid, aansprakelijkheid) Hoe verhouden regels voor mededinging en aanbesteding zich tot circulariteit gedurende de levenscyclus?

17 Vraagstuk: Techniek (G) Kunnen we bouwdelen en materialen hoogwaardig slopen en scheiden? Kunnen we secundaire bouwdelen of -materialen voldoende te upgraden? Kunnen we bouwdelen zodanig ontwerpen dat er geen locked-in ontstaat? (leveranciersonafhankelijke maatvoering of bevestigings- of montagetechniek; standaardisatie)

18 Vraagstuk: Disseminatie en opschaling (H) Hoe ontwikkelen en verspreiden we kennis en ervaring m.b.t. circulair bouwen en exploiteren? Hoe realiseren we experimenteerruimte om nieuwe oplossingen uit te proberen? Hoe zorgen we er voor dat het peloton de koplopers navolgt en dat achterblijvers worden aangeduwd? Hoe betrekken we het onderwijs bij disseminatie en opschaling?

19 3. Transitieagenda ontwikkelen Netwerk als drager van de transitieagenda Vraagstukken, inspirerende voorbeelden Impactprojecten: projecten al dan niet bouw- of renovatieprojecten waarin we werken aan het oplossen van één of meer vraagstukken Routekaart: van nu lineair naar dan circulair in de mainstream van ontwikkelen, bouwen en exploiteren

20 Tot slot Herkennen jullie de ambitie? Herkennen jullie de vraagstukken? Wat is er nodig om deze op te lossen? Wie wil actief betrokken worden?

21 Circulaire innoveren circulair bouwen, renoveren, transformeren Kopgroep is op weg..... en het peloton?

22 Jan Straatman