De positie van de leerkracht in passend onderwijs

Transcriptie

1 De positie van de leerkracht in passend onderwijs Over professionaliteit van de leerkracht en de rol van de Intern begeleider Albert de Boer IJsselgroep

2 Het belang van de leerkracht Minister en de onderwijsraad: Leraar zijn Onderwijsraad: Kwaliteitsbeleid (Actieplannen: Basis voor beter presteren) Bestuursakkoord: Professionalisering Marzano: Wat werkt op school en in de klas

3 Drive: Belang vd leerkracht: Marzano

4 Leereffect van school en leraar bij modale leerling (percentielscore 50) School & leraar Percentielscore na twee jaar Gemiddelde school & gemiddelde leraar 50 Zwakke school & zwakke leraar 3 Sterke school & zwakke leraar 37 Zwakke school & sterke leraar 63 Sterke school en sterke leraar 96 Sterke school & gemiddelde leraar 78

5 Veel mooier: Daniël Pennac: Schoolpijn Een verleden vol schaamte Een heden dat weinig goeds te bieden heeft En een verloren toekomst Daar kunnen wij, leerkrachten iets aan doen!

6 Dus Het mooiste vak Het meest verantwoordelijke vak De toekomst van de natie Voor alle kinderen en alle ouders Verantwoordelijkheid Verantwoording afleggen of ter verantwoording worden geroepen

7 De andere (zwarte?) kant Tegenslag en onbegrip Klagen en schouderaapjes

8 In de actualiteit: Derden: Minister, (bovenschools) directeur maar ook: Samenwerkingsverband en intern begeleider Professionele ruimte (Inspectie) ( Professionalisering als gerichte opgave, juli 2013)

9 Citaat H. Claessen Het is pijnlijk vast te stellen dat de leraar de ontwikkel- en regiefuncties is kwijtgeraakt en (...) is gedegradeerd tot uitvoerder van door anderen bedachte onderwijsprogramma s Uit: De leraar als motor van onderwijsvernieuwing Reflectie: Is dat nou zo? Vallen handelingsplannen en groepsplannen daar ook onder Of de vormgeving van opbrengstgericht werken? (Analyse en doelen stellen, verbetermaatregelen

10 Meester Mark Draait door Mark van der Werf Hij-instromer Eén dag PABO Vier dagen voor de klas Beroepsbeeld Professionaliteit Tandarts/advocaat

11 Professionaliteit Wat is professionaliteit? Wat vraagt het van de leerkracht?

12 Een uitstapje naar Finland Geen inspectie en geen toetsen Wel goed onderwijs: Wat is nodig? Autonomie Verantwoordelijkheid Vertrouwen (Veel) Kennis Vaardigheden Bovenal: Houding Houding: Eigenaarschap en toewijding als tegenhanger als tegenhanger van het slachtofferperspectief Kunnen wij daar iets mee? Professioneel gedrag als alternatief

13 Hoe ziet het dagelijks professioneel gedrag er in het (Finse) onderwijs uit: Doelgericht denken als toppunt van professioneel handelen: 1.Wat wil ik (dat) de kinderen leren? (Wat zijn mijn lesdoelen (uur, dag, blok)?) 2. Hoe ga ik dat bereiken? (waar zoek ik hulp of ondersteuning) 3. Hoe weet ik of het gelukt is? (Hoe evalueer ik en hoe en waar zoek ik feedback?) 4. Aan wie leg ik verantwoording af? (Wie mag mij op mijn professioneel handelen aanspreken?)

14 Minister - filmpje Kneijber en Evers: Het Alternatief: Weg met de afrekencultuur in het onderwijs Overvleugel de inspectie met je eigen kwaliteitszorg; leg verantwoording af aan de omgeving ipv aan de inspectie

15 Kenmerken van professionaliteit Onderwijsraad Leraar zijn (7 maart 2013): Een professional: heeft eigen professionele waarden en kan die benoemen (h), krijgt de gelegenheid (kan en mag) die waarden in haar werk uitdragen (h) gebruikt iedere dag haar beoordelingsvermogen en praktische wijsheid: wisselwerking theorie en praktijk (k) - is bereid over de gemaakte keuzes te reflecteren en - kan en wil er verantwoording over af leggen (h)

16 Professionals hebben o.a. behoefte aan: Naar: Broos en Korte: Ruimte voor de leraar Autonomie en een grote mate van eigen verantwoordelijkheid ( ikke zelf ) Een omgeving waarin fouten kunnen worden gemaakt om te leren ( iets nieuws proberen ) Erkenning en waardering voor hun werk, zij zijn de expert (ECHT-E complimenten) Expliciet, compromisloos,hartelijk, tijdig Weinig controle van boven, ze regelen het zelf (verantwoording afleggen ipv geroepen worden) Een persoonsgebonden werkwijze en een duidelijk doel Ze hebben moeite met feedback Mag dat bij jullie op school???

17 Herkent u uw collega s niet?? Zorg dat ze zich tot professionals ontwikkelen, Dus: Professionaliseer! (Niet school na! Na school?) Gun en geef professionals de tijd om hun waarden en normen te benoemen en daarover een professioneel debat te voeren Investeer in tijd om na te denken over het werk (Denk eens aan vervanging: 2-4 dagen onder schooltijd) Kunnen ze dat niet: Leer het hen!! (Dat kost tijd)

18 Consequenties voor de IB er Leiding geven aan professionals betekent inspelen op de kenmerken van professionals, d.w.z. Wees emphatisch: hoe zal de leerkracht dit ervaren? Weet wat het doel is, oftewel denk vanuit het waarom. (Wat draagt wat ik voorstel bij aan de verbetering van het onderwijs? Why-How-What: Workshop) Waardeer initiatief en eigen inbreng, geef ruimte aan leerkrachten, zodat de die zelf beslissingen kan nemen. Spreek regelmatig waardering uit (ECHT) Zorg dat er tijd is om te debatteren en te reflecteren Creëer en geef veilige feedback

19 Professionaliteit Hoe stuur je professionaliteit? Wat vraagt het van de IB er?

20 Hoe beïnvloed je je collega s? Biljartbaltheorie De relatie met de keu Omkeren Verleiden ipv overtuigen

21 De weerbarstigheid van sturen Weggeman: Professionals zijn gemotiveerd. Ze hebben jaren gestudeerd om eindelijk te mogen doen waar ze zo enthousiast over zijn. Faciliteer de kenniswerkers in plaats van hun werkprocessen alsmaar te plannen en te controleren. Zorg ervoor dat ze niet te veel lastig gevallen worden met formulieren, rapportenschrijverij, regels en procedures, dan komt de productiviteit en kwaliteit vanzelf. Omdat echte professionals liever iets goed dan iets fout doen. Pas op dat u dat enthousiasme niet verprutst!

22 Passie en eigenaarschap UITZICHT Gij waart een kind, dat nachten wakker lag, Een knaap, die ziek ging aan zijn eerste dromen, Een jongeling, wiens drang het was: elken dag Gloeien als vuur, en als wild water stromen. En nu? Een man staart zonder woord en zucht Naar 't hooploos uitzicht van zijn laatre dagen: Een kersen zon, die smelt, - een najaarslucht - Een middagzee, die in den mist vervagen. J.C. Bloem

23 Duurzame leerkracht Tijd om over het onderwijs na te denken Vier hele dagen van Houding als kern Aanwezig: Erbij zijn! Inleiding - verwerking - toepassing albert.deboer@ijsselgroep.nl