Handleiding groepsproject Meer Duurzaamheid

Transcriptie

1 Handleiding groepsproject Meer Duurzaamheid Beschrijving van het groepsproject Dit project gaat om de toekomst, jullie toekomst. Hoe je je die voorstellen en welke bijdrage je daaraan kunt leveren. We kunnen ons vele voorstellingen maken van de toekomst, heel voorzichtige of juist heel spannende. Voor alle scenario s geldt dat we niet weten of de toekomst er zo uit zal zien. Wel kunnen we op dit moment zien wat er aan de hand is in de wereld en om ons heen en ons voorstellen hoe dit bijdraagt aan de toekomst. In positieve of in negatieve zin, want sommige ontwikkelingen vinden we misschien minder goed dan andere. In het project Meer Duurzaamheid denkt de groep samen na over wat er gaande is, wat de kinderen daarvan vinden en hoe zij willen zorgen voor een goede toekomst voor zichzelf en anderen. Dat doen de kinderen door het bedenken en in beeld brengen van uitvindingen, voorwerpen of acties. Daarbij gaat het niet in de eerste plaats om de uitvoering, maar om het denk- en ontwerpproces. De ideeën en ontwerpen zijn datgene wat getoond en gedeeld wordt op de eindpresentatie. Natuurlijk kan de school of groep zelf bepalen of een bepaald idee navolging krijgt en op welke manier. Rol van de leerkracht in het proces In dit ontwerpproject heeft de leerkracht de rol van procesbegeleider. Uitgangspunt is dat de ideeën en voorstellen betrekking hebben op een realistisch scenario van de toekomst. Het is dus van belang de verbeeldingskracht van kinderen aan te spreken, maar niet zozeer de fantasie. Het is de taak van de leerkracht de kinderen te begeleiden in het denken in concrete en serieuze ontwerpen, echter zonder zijn eigen ideeën ten aanzien van het onderwerp of zijn mening over de ontwerpen op te leggen aan de leerlingen. Daarnaast is het uiteraard van belang, ook al biedt project de kinderen de ruimte en vrijheid voor eigen ideeën en argumenten, om het pedagogisch klimaat te waarborgen en een positieve sociale interactie te bevorderen. Stappenplan voor het ontwerpproject Stap 1: Introductie groepsproject en inventariseren van ontwikkelingen en trends Benodigdheden Pen en papier Kranten, tijdschriften, opiniebladen Groot tekenpapier (A2 / 50x75cm) Uitvoering De leerlingen worden geïnformeerd over het groepsproject (zie bovenstaande beschrijving van de activiteit). Vervolgens kiezen de leerlingen of zij individueel, in een duo of in een groep willen werken. De leerkracht begeleidt bij het vormen van teams. Het papier wordt in tweeën gedeeld (gevouwen of door een getekende lijn). Links komen de positieve, wenselijke ontwikkelingen of trends te staan, rechts de ongewenste ontwikkelingen of trends door middel van schrijven, tekenen, knippen en plakken (uit kranten en tijdschriften). Belangrijk: de leerlingen bepalen zelf wat zij positief/wenselijk en negatief/onwenselijk vinden. De leerlingen krijgen geruime tijd om hun blad te vullen. Na afloop nemen zij de opdracht mee naar huis om ook daar nog informatie en afbeeldingen te verzamelen.

2 Stap 2: Onderwerp kiezen Benodigdheden Pen en papier Werkblad 1 (zie onder) Internet, toegang tot de schoolbibliotheek Uitvoering De leerlingen bekijken (en indien ze gezamenlijk werken, bespreken) de verzameling trends en ontwikkelingen uit stap 1. Vervolgens kiezen ze een onderwerp waarmee ze aan de slag willen. Dat kan uit de linker of de rechter kolom zijn. Wanneer een leerling/groep kiest voor een onderwerp uit de linker kolom, is dat een ontwikkeling of trend waarbij hij of zij wil aansluiten. Het idee of ontwerp past dan bij de bestaande ontwikkeling en wil daar positief aan bijdragen. Wanneer een leerling/groep kiest voor een onderwerp uit de rechterkolom, is dat een ontwikkeling of trend waar hij of zij een tegenwicht in wil bieden. In het werkblad beschrijft de leerling/de groep welke ontwikkeling er is gekozen. Vervolgens wordt deze ontwikkeling toegelicht met nadere informatie. Wat is het precies,waar gaat het om, wie is er mee bezig en waarom? Tenslotte wordt op het werkblad aangegeven wat de motivatie voor de keuze is waarom juist dit onderwerp? Stap 3: Creatief denken Benodigdheden Werkblad 2 (zie onder) Pen en papier Tekenpapier Uitvoering In de eerste 45 minuten van deze les gaan de kinderen aan de slag met het bedenken van ideeën bij het in stap 2 gekozen onderwerp. Ze gebruiken daarvoor het werkblad uit de bijlage. In de laatste 30 minuten van de les presenteren de leerlingen hun ideeën aan de groep en geven de kinderen elkaar feedback. De leerkracht helpt deze feedback te verwerken in de ideeën door aan te geven hoe het anders kan of waar de kinderen extra op moeten letten bij de uitwerking. Aan het einde van de les geven de leerlingen bij de leerkracht aan wat zij nodig hebben om in de volgende les hun ideeën uit te werken. De leerkracht overlegt met de leerlingen wie er voor deze materialen zorgt (school, kinderen of beide) en op welke manier dat gebeurt. Stap 4: Ontwerpen - uitwerken van het idee Benodigdheden Het ingevulde werkblad uit stap 3 Schetspapier Teken- en schrijfpapier, teken- en schrijfmaterialen Uitvoering De kinderen gaan hun ideeën in beeld brengen. Dat kan zijn door het ontwerpen en uittekenen van een uitvinding of product of door het in beeld brengen van een actie (bijvoorbeeld in een stripverhaal). De kinderen beginnen eventueel met schetsen en werken hun ideeën daarna uit. De leerkracht ziet erop toe dat de ideeën en ontwerpen zo nauwkeurig mogelijk worden uitgewerkt. Dat betekent dat aan de tekening en de tekst goed is af te lezen waar het om gaat en wat het idee inhoudt. Uitgangspunt is dat het idee te begrijpen is, zozeer dat de maker het verder niet hoeft toe te lichten. Aan het einde van de les lopen de kinderen langs de tafels om elkaars ontwerpen te bekijken.

3 Stap 5: Afsluiting Het groepsproject kan, tezamen met andere onderdelen uit het programma Meer Duurzaamheid, worden afgesloten met een eindpresentatie. Tijdens de presentatie laten de deelnemers (kinderen, ouders en leerkrachten) zien en horen wat zij gedurende het project Meer Duurzaamheid hebben gedaan en wat zij hebben geleerd over duurzaamheid en zorg voor de toekomst. De kinderen bekijken samen met hun ouders de tentoonstelling van de ontwerpen en ideeën.

4 Werkblad 1: Onderzoeken van het onderwerp Welk onderwerp heb je gekozen? Waar gaat het precies om bij dit onderwerp? Wat is er aan de hand? Wat is de oorzaak, hoe is het zo gekomen?

5 Aan welke kant stond dit onderwerp in jullie verzameling (positief of negatief)? Waarom? Wat wordt er al gedaan aan dit onderwerp, op welke manier zijn er al mensen mee bezig? Waarom heb je juist voor dit onderwerp gekozen, waarom vind je dit belangrijk? Wat weet je al over dit onderwerp? Maak er een woordweb van.

6 Werkblad 2: Creatief denken over oplossingen In de vorige les heb je een woordweb gemaakt bij het gekozen onderwerp. Bekijk eerst of je sindsdien nieuwe informatie hebt verzameld die nog ontbreekt bij je woordweb. Schrijf deze nieuwe informatie erbij. Creatief denken: op zoek naar ideeën voor oplossingen A. Bedenk in 6 minuten zoveel mogelijk oplossingen of ideeën bij het gekozen onderwerp. Geen idee is te groot of te gek, alles kan en alles mag. Schrijf ze hieronder op. B. Om verder te denken dan in de eerste ronde (A) bedenk je nu in 6 minuten wat je met dit onderwerp zou doen als je een koning of president was. Schrijf het hieronder op.

7 C. Om verder te denken dan in de eerste twee rondes (A en B) bedenk je nu in 6 minuten wat je zou doen als je een superheld was. Schrijf het hieronder op. Ideeën selecteren Neem drie kleurpotloden. Zet met verschillende kleuren een kruisje bij : X het interessantste idee X het origineelste idee X het gemakkelijkste idee Verzamel deze beste ideeën en bekijk: of je ze kunt samenvoegen tot een nieuw idee; of iedereen in je groepje het ermee eens kan zijn; of het realistische (echte, werkelijke) oplossingenzijn; of ze echt kunnen bijdragen aan een oplossing of verbetering voor de toekomst. Schrijf nu het idee op waar je voor kiest:

8 Voorbereiding op de uitwerking In de volgende les ga je je idee zo goed mogelijk uitwerken,. Eventueel stel je het tentoon tijdens een eindpresentatie voor ouders en schoolgenoten. Eén kind of groep kan de wereld en de toekomst niet zomaar veranderen, maar met goede ideeën kunnen we daar wel aan meewerken. Het doel van het project is om je idee te laten zien. Na het project kun je zelf of met je school besluiten of je verder gaat met het waarmaken van je plannen en op welke manier je dat doet. Bedenk alvast wat je nodig hebt om dit idee uit te werken. Ga je een ontwerp maken, een uitvinding tekenen, een actie laten zien in een stripverhaal, een folder maken om mensen te informeren, een maquette bouwen? Of iets heel anders? Schrijf het hieronder op.