Een toekomstperspectief op versketens EFMI BUSINESS SCHOOL NOVEMBER 2013 DRS. MELANIE MURK

Transcriptie

1 Een toekomstperspectief op versketens EFMI BUSINESS SCHOOL NOVEMBER 2013 DRS. MELANIE MURK

2 Even voorstellen. ACADEMISCH ONDERZOEKSINSTITUUT GERICHT IN DE FOOD BRANCHE MANAGEMENTOPLEIDINGEN IN FOOD 110 LEDEN UIT DE FOOD SECTOR

3 Een rondje langs de velden op het internet

4 Studie naar samenwerking en verwaarding in versketens april-juli 2013 op initiatief van LTO Nederland en Albert Heijn * * * DESKRESEARCH Externe bronnen CBS, IMF (academische) rapporten diverse bronnen op het internet DIEPTE-INTERVIEWS 10 visiegesprekken 11 top beleidsmakers vanuit diverse ketenschakels brancheorganisaties wetenschap RONDE TAFEL BIJEENKOMSTEN 4 ronde tafel bijeenkomsten 22 deelnemers afkomstig van verschillende ketenschakels 17 boeren/tuinders en tussenschakels, 5 supermarktorganisaties) * DELPHI-ENQUÊTE Vragenlijst onder 102 respondenten uit de versketen (juni 2013) 20 Boeren en tuinders 53 Tussenschakels 29 Supermarktorganisaties 45 Directieleden 21 Ondernemers 36 (Senior) managers

5 EEN TOEKOMSTPERSPECTIEF OP VERSKETENS Samenwerking en verwaarding in versketens CONSUMENT SCHAARSTE ONDERSCHEIDEND VERMOGEN IMPACT OP VERSMARKTEN, SAMENWERKING EN VERWAARDING DRIVERS OF CHANGE

6 Driver of change: 1 De consument VERTROUWEN IN VOEDING IS GESCHAAD Op de hoogte van paardenvleesincident? Vertrouwen afgenomen door paardenvleesincident? 12% 88% Ja Nee > 35% 65% Ja Nee Op de hoogte van zalmincident? Vertrouwen afgenomen door zalmincident? 85% 15% Ja Nee > 62% 38% Ja Nee Bron: ConsumentenTrends 2013 EFMI en CBL

7 Driver of change: 1 De consument DE CONSUMENT VRAAGT OM TRANSPARANTIE Behoefte aan ketentransparantie 11% 24% 65% 0% 25% 50% 75% 100% (zeer) beperkt mate gemiddeld (zeer) grote mate > Consumenten zullen in toenemende mate willen weten waar hun voedsel vandaan komt 4% 7% 89% 0% 25% 50% 75% 100% (geheel) mee oneens noch mee eens, nog mee oneens (geheel) mee eens Bron: EFMI Delphi-enquête, mei 2013

8 Driver of change: 1 De consument ER WORDT INVLOED OP DE CONSUMENT UITGEOEFEND Inzet van social media (Twitter, facebook e.d.) 20% 24% 56% Activiteiten van NGO s (Wakker Dier, Natuur & Milieu etc.) 15% 20% 65% Berichtgeving in de media (tv, radio, dagbladen, internet etc.) 10% 25% 66% 0% 25% 50% 75% 100% (zeer) beperkt mate gemiddeld (zeer) grote mate Bron: EFMI Delphi-enquête, mei 2013

9 Driver of change: 1 De consument DE CONSUMENT VRAAGT OM DUURZAAMHEID Nederlanders kochten in 2012 een kwart meer duurzaam eten dan het jaar ervoor Bron: Monitor Duurzaam Voedsel, ministerie van economische zaken, juni 2013 > Behoefte aan eerlijk geproduceerde producten 6% 24% 69% 0% 25% 50% 75% 100% (zeer) beperkt mate gemiddeld (zeer) grote mate Bron: EFMI Delphi-enquête, mei 2013

10 Driver of change: 1 De consument DE CONSUMENT ZOEKT NAAR BIJZONDERE PRODUCTEN voordeel relatief belangrijk SWITCHER BESPAARDER 22% 36% Goedkoop Gemak FOODTRENDS Goed Gedrag Gezondheid > Genieten toegevoegde waarde koper Gezondheid Genieten Goed Gedrag GELOVER GEMAK ZOEKER routine koper Goedkoop Gemak 22% 20% voordeel relatief onbelangrijk Bron: EFMI Foodtrends Bron: EFMI Shopper Monitor, mei 2013

11 EEN TOEKOMSTPERSPECTIEF OP VERSKETENS Samenwerking en verwaarding in versketens CONSUMENT SCHAARSTE ONDERSCHEIDEND VERMOGEN IMPACT OP VERSMARKTEN, SAMENWERKING EN VERWAARDING DRIVERS OF CHANGE

12 Driver of change: 2 Schaarste HET SPEL VAN VRAAG EN AANBOD KANTELT Toenemende vraag uit opkomende economieën 15% 18% 67% Toegang tot (juiste) kwaliteit grondstoffen/versproducten 11% 30% 59% Belang van het (kunnen) inkopen van versproducten door grote supermarkten 4% 41% 55% 0% 25% 50% 75% 100% (zeer) beperkt mate gemiddeld (zeer) grote mate Bron: EFMI Delphi-enquête, mei 2013

13 Driver of change: 2 Schaarste VOEDSELPRIJZEN LOPEN GESTAAG OP Prijs Index Eten en Drinken (2005 = 100, inclusief granen, plantaardige oliën, zeedieren, suiker, bananen, sinaasappelen, koffie, thee en cacao prijs indices) Algehele inflatie (Wereldwijde Consumenten Prijs Index, 2005 = 100) Bron: IMF / Index Mundi

14 EEN TOEKOMSTPERSPECTIEF OP VERSKETENS Samenwerking en verwaarding in versketens CONSUMENT SCHAARSTE ONDERSCHEIDEND VERMOGEN IMPACT OP VERSMARKTEN, SAMENWERKING EN VERWAARDING DRIVERS OF CHANGE

15 Driver of change: 3 Onderscheidend vermogen Het speelveld van supermarkten is kleiner geworden (1/2) Consolidatie 15% 51% 34% Concurrentiedruk van supermarktorganisaties 8% 40% 52% 0% 25% 50% 75% 100% (zeer) beperkt mate gemiddeld (zeer) grote mate Bron: EFMI Delphi-enquête, mei 2013

16 Driver of change: 3 Onderscheidend vermogen Het speelveld van supermarkten is kleiner geworden (2/2) Kerst 2003 Relatief voordelig Kerst 2012 Relatief voordelig Relatief lage service graad Relatief hoge service graad > Relatief lage service graad Relatief hoge service graad Relatief onvoordelig Kerst 2003 Kerst 2012 Relatief onvoordelig Bron: GFK, bewerkt door EFMI

17 100 Driver of change: 3 Onderscheidend vermogen Gezondheid 75 biedt de beste kans op verwaarding Gezondheid Genieten Gemak Goed gedrag Goedkoop Gezondheid Genieten Gemak Goed gedrag Goedkoop Mate waarin het inspelen op de vijf consumentenbehoeften versketens kansen biedt om hun producten beter te verwaarden > Gezondheid Genieten Gemak Goed Gedrag Bron: EFMI Delphi-enquête, mei 2013

18 Drivers of change Uitkomsten drivers of change I. Vergroten van grip en transparantie door in gesloten ketens samen te werken II. Vergroten van het aantal toegevoegde waarde concepten als bijdrage aan het onderscheidend vermogen III. Versnelde verduurzaming van ketens als gevolg van maatschappelijke druk

19 EEN TOEKOMSTPERSPECTIEF OP VERSKETENS Samenwerking en verwaarding in versketens CONSUMENT SCHAARSTE ONDERSCHEIDEND VERMOGEN IMPACT OP VERSMARKTEN, SAMENWERKING EN VERWAARDING DRIVERS OF CHANGE

20 Impact op versmarkten, samenwerking en verwaarding Markttypen bepalen de kern van samenwerking MAINSTREAM B. GESLOTEN KETEN Bulk/commodity Grote volumes Prijs op basis van onderhandelingen A. VOLUME MARKT Bulk/commodity Grote volumes Prijs bepaald door vraag/aanbod CONSUMENTEN- VRAAGTYPEN D. EXCLUSIEVE KETEN Unieke producten/ concepten Kleine volumes Prijs op basis van onderhandelingen C. NICHE MARKT Unieke producten/ concepten Kleine volumes Prijs op basis van onderhandelingen SMALLSTREAM GESLOTEN KETENS OPEN

21 Impact op versmarkten, samenwerking en verwaarding Markttypen bepalen de kern van samenwerking B. GESLOTEN KETEN 33% A. VOLUME MARKT 50% > B. GESLOTEN KETEN 1 2 A. VOLUME MARKT 41% 33% D. EXCLUSIEVE KETEN C. NICHE MARKT 9% 8% D. EXCLUSIEVE KETEN 1 3 C. NICHE MARKT 15% 11% CONSUMENT SCHAARSTE ONDERSCHEIDEND VERMOGEN

22 Impact op versmarkten, samenwerking en verwaarding De gesloten keten en niche markt groeien I. Gesloten keten, niche markt en exclusieve keten groeien ten koste van volume markt II. Toegevoegde waarde concepten (smallstream) bieden de beste kansen op een goede verwaarding III. Verduurzaming van de keten kan in elk markttype

23 Impact op versmarkten, samenwerking en verwaarding Vier basismodellen voor samenwerking KETENINTEGRATIE I. LOSSE SCHAKELS BEPERKT BOEREN / TUINDERS TUSSEN- SCHAKEL SUPERMARKT- ORGANISATIE II. SUPPLY PARTNERS BOEREN / TUINDERS TUSSEN- SCHAKEL SUPERMARKT- ORGANISATIE III. INTEGRALE SAMENWERKING BOEREN / TUINDERS TUSSEN- SCHAKEL SUPERMARKT- ORGANISATIE IV. DIRECTE SAMENWERKING VERGAAND BOEREN / TUINDERS LOGISTIEK DIENSTVERLENER SUPERMARKT- ORGANISATIE

24 Consumentenvraagtypen Impact op versmarkten, samenwerking en verwaarding Intensieve samenwerking neemt toe door ketenintegratie mainstream B A B A B: (+) A: (-) D C D C optie III & optie I B A B A D C optie IV D C optie II D: (+) C: (+) smallstream gesloten keten Markt-/ketentypen open markt I. LOSSE SCHAKELS III. INTEGRALE SAMENWERKING II. SUPPLY PARTNERS IV. DIRECTE SAMENWERKING

25 Impact op versmarkten, samenwerking en verwaarding Intensieve samenwerking neemt toe door ketenintegratie I. Meer samenwerkingsmodellen met vergaande ketenintegratie II. Intensieve samenwerking biedt betere kansen voor een goede verwaarding III. Intensieve samenwerking bevordert verdere verduurzaming van de keten

26 Vragen?