Leerlingen verdienen excellente leraren Studenten verdienen excellente docenten GENT 3 OKTOBER 2012

Maat: px
Weergave met pagina beginnen:

Download "Leerlingen verdienen excellente leraren Studenten verdienen excellente docenten GENT 3 OKTOBER 2012"

Transcriptie

1 Leerlingen verdienen excellente leraren Studenten verdienen excellente docenten GENT 3 OKTOBER 2012

2 1. Nieuwe wereld in vogelvlucht 2. Nieuwe taalsituatie in HO: Wat loopt er mis? Mogelijke oplossingen 3. Taalbeleid en taalontwikkelend lesgeven 4. Project NDN - TOL 03/10/2012

3 NDN - TOL 03/10/2012

4 Je zocht kennis Je ging naar de bibliotheek

5

6

7 Z- en Y-generation = multitasking en connectivity 7

8 1. Nieuwe wereld in vogelvlucht 2. Nieuwe taalsituatie in HO: Wat loopt er mis? Mogelijke oplossingen 3. Taalbeleid en taalontwikkelend lesgeven 4. Project NDN - TOL 03/10/2012

9 Nieuwe taalsituatie in onderwijs 1. Bewegingen als internationalisering, globalisering, migratie en interculturalisering > meertaligheid neemt toe 2. Enorme verandering in taal- en schriftcultuur > meervoudige geletterdheid > grotere flexibiliteit > grotere toegankelijkheid tot HO NDN - TOL 03/10/2012

10 Bedreigingen/evoluties Nieuw decreet taalregeling HO Verengelsing / steenkolenengels/ Tussentaal

11 NDN - TOL 03/10/2012

12 NDN - TOL 03/10/2012

13 CorrectheidWoordenschatWoordniveauZinsniveauTekstniveau Onderzoek Figuur 1: Gemiddelden Huis per van foutencategorie het Nederlands,HUB, Knelpunten VUB, Erasmushogeschool Brussel Top 3 Gebrek aan basisstructuur Geen alinea's Totale afwezigheid van tekststructuur Foutieve woordvolgorde Weinig afwisseling Afgebroken zinnen Fouten open / gesloten lettergreep Foutieve werkwoordspelling Foutieve meervoudsvorming Foutief gebruik van woordtekens Foutief gebruik van voorzetsels Onaangepast register Foutief gebruik van voegwoorden Beperkt woordenschatgebruik Congruentiefouten Foutief gebruik van lidwoorden Foutief gebruik van voornaamwoorden Foutief gebruik van scheidbare werkwoorden 0,0% 10,0% 20,0% 30,0% 40,0% 50,0% 60,0% 70,0% 80,0% 90,0% 100,0% NDN - TOL 03/10/2012

14 Grootste knelpunten 1. Ontbrekende basisstructuur 2. Registerfouten 3. Beperkte woordenschat Zowel taal- als vakdocenten kunnen hieraan werken 4. Verkeerd gebruik van voorzetsels 5. Congruentiefouten 6. Foute voornaamwoorden en verwijswoorden Een taak voor de taalspecialist NDN - TOL 03/10/2012

15 Knelpunten Transfer studenten maken de transfer niet tussen het belang van correcte taalvaardigheid in de les Nederlands/communicatie en in niet-taalvakken. Eerstejaarsstudenten vaak gebrekkige starttaalcompetentie discrepantie tussen aanwezige en gewenste academische taalcompetentie Toekomstige bachelors/masters naast academische taalcompetentie nood aan professionele taalcompetentie NDN - TOL 03/10/2012

16 Mogelijke oplossingen? Volgens mij is de kwaliteit van ons secundair onderwijs en van ons hoger onderwijs prima, maar er scheelt iets aan de link tussen de twee. NDN - TOL 03/10/2012

17 Campuskrant KULeuven NDN 30/03/ TOL 03/10/2012

18 NDN - TOL 03/10/2012

19 (Jeurissen & Verheyden 2010) Taalbeleid

20 Taalontwikkelend lesgeven = manier van lesgeven waarin elke docent of leerkracht ook de niet-taaldocent of niettaalleerkracht nadrukkelijk een rol speelt in het stimuleren en begeleiden van het proces van taalontwikkeling van studenten, leerlingen of kleuters. (gebaseerd op van der Westen, 2009) NDN - TOL 03/10/2012

21 Z- en Y-generation = multitasking en connectivity context interactie taalproductie betekenisonderhandeling taalfeedback taalsteun taalaanbod 21

22

23 OvdP

24 OvdP

25 OvdP

26 Medewerkers project TOL Projectontwikkelaars: 1. Dorothea Van Hoyweghen 2. Joke Vrijders Ann Steverlynck Tinneke Van Bergen Hilde Van Puyenbroeck 3. An De Moor Ine Callebaut Helena Taelman Saskia Timmermans Elke Van Nieuwenhuyze Ann Wuyts

27 Medewerkers project TOL TOL Concept kleuteronderwijs: Tussen thee en taal Jill Wailly, kleuterleidster eerste kleuterklas t Kwikstaartje in Oordegem Concept lager onderwijs: De zon en het heelal Veerle De Clippel, leerkracht vijfde leerjaar VBS Sint-Janscollege De Krekel in Sint-Amandsberg Concept secundair onderwijs: Van voedselketen tot kringloop Rob Van Gastel, leerkracht biologie en natuurwetenschappen Don Bosco-Mariaburg in Essen Lutgard Neels, vakbegeleider biologie en gelijke onderwijskansen Pedagogische begeleiding Bisdom Antwerpen Ria Rombouts, nascholer vsko en docente Karel de Grote Hogeschool Concept secundair onderwijs: Verschuivingen op de arbeidsmarkt Els Van Hauwermeiren, leerkracht economie en Nederlands Sint-Getrudiscollege in Wetteren Veerle Daeseleire, leerkracht economie Sint-Getrudiscollege in Wetteren Riet De Vos, vakbegeleider Nederlands Diocesane Pedagogische Begeleidingsdienst Bisdom Gent Concept secundair onderwijs: Een vakantiejob zoeken Karen Ackerman, leerkracht Project Algemene Vakken EDUGO in Lochristi Eddy De Munter, vakbegeleider Project Algemene Vakken Diocesane Pedagogische Begeleidingsdienst Bisdom Gent Met dank aan de kleuters, leerlingen en directies van de scholen Het kwikstaartje in Oordegem Vrije Basisschool Sint-Janscollege De Krekel in Sint-Amandsberg Don Bosco Mariaburg in Essen Sint-Gertrudiscollege in Wetteren EDUGO in Lochristi Diocesane Pedagogische Begeleidingsdienst Bisdom Antwerpen Filmopnames en montage AR Projects uit Melle Vormgeving bijlage Liselotte Courtens en Katrien Davans

28

DOCENTEN LEREN TOL-LEN IN DE LERARENOPLEIDINGEN VAN HUB-KAHO. EEN GOOD PRACTICE OP HET VLAK VAN TAALBELEID

DOCENTEN LEREN TOL-LEN IN DE LERARENOPLEIDINGEN VAN HUB-KAHO. EEN GOOD PRACTICE OP HET VLAK VAN TAALBELEID Leerlingen verdienen excellente leraren Studenten verdienen excellente docenten DOCENTEN LEREN TOL-LEN IN DE LERARENOPLEIDINGEN VAN HUB-KAHO. EEN GOOD PRACTICE OP HET VLAK VAN TAALBELEID An De Moor (taalbeleidcoördinator

Nadere informatie

Taalontwikkelend Lesgeven

Taalontwikkelend Lesgeven Taalontwikkelend Lesgeven Een didactische methode voor álle docenten Conferentie Thema Leren van elkaar 15 maart 2018 Ria Chin-Kon-Sung Matti Gortemaker (Hogeschool Rotterdam) Kennismaken Inclusief onderwijs

Nadere informatie

12/01/2017. Hogeschool Rotterdam, 12 januari 2017

12/01/2017. Hogeschool Rotterdam, 12 januari 2017 Hogeschool Rotterdam, 12 januari 2017 Taalvaardigheid en studiesucces hebben een direct verband. Hoe implementeer je een efficiënt taalbeleid om de slaagkansen van studenten te vergroten? An De Moor Talenbeleidcoördinator

Nadere informatie

Odisee =? Talenbeleid in Odisee. Mia Sas en An De Moor 5/07/2016

Odisee =? Talenbeleid in Odisee. Mia Sas en An De Moor 5/07/2016 Talenbeleid in Odisee Mia Sas en n De Moor ESTUURDERSIJEENKOMST 29 JUNI 2016 Odisee =? 25 professionele bacheloropleidingen (niveau 6 EQF) voor +/-10.000 studenten door 1.100+ personeelsleden op 6 campussen

Nadere informatie

Waarom taalontwikkelende docenten het verschil maken

Waarom taalontwikkelende docenten het verschil maken Waarom taalontwikkelende docenten het verschil maken an.demoor@odisee.be joke.vrijders@arteveldehs.be pieterjan.bonne@arteveldehs.be Structuur van de presentatie 1. Inleiding 2. Wat is taalontwikkelend

Nadere informatie

taal ontwikkelend lesgeven hoe doe je dat? handleiding

taal ontwikkelend lesgeven hoe doe je dat? handleiding taal ontwikkelend lesgeven hoe doe je dat? handleiding Inhoud 1. Project - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - p 4 2. Wat is taalontwikkelend lesgeven?

Nadere informatie

taal ontwikkelend lesgeven hoe doe je dat? leidraad

taal ontwikkelend lesgeven hoe doe je dat? leidraad taal ontwikkelend lesgeven hoe doe je dat? leidraad Taalontwikkelend lesgeven, hoe doe je dat? Dit materiaal werd ontwikkeld door de Arteveldehogeschool, dienst studieadvies, en KAHO Sint-Lieven. Het project

Nadere informatie

Academisch Nederlands (als tweede taal?)

Academisch Nederlands (als tweede taal?) Ronde 6 Jona Hebbrecht, Nathalie Depoorter & Hadewych Delbaere Huis van het Nederlands, Brussel Contact: jona.hebbrecht@huisnederlandsbrussel.be Academisch Nederlands (als tweede taal?) 1. Inleiding Ik

Nadere informatie

Vaart met taalvaardigheid Bijeenkomst bestuurders en taalcoördinatoren Antwerpen, 29 juni

Vaart met taalvaardigheid Bijeenkomst bestuurders en taalcoördinatoren Antwerpen, 29 juni Vaart met taalvaardigheid Bijeenkomst bestuurders en taalcoördinatoren Antwerpen, 29 juni 2016 www.taalunie.org Welkom en dagprogramma Anne Kerkhoff Mieke Smits Programma 11.00-11.05 Verwelkoming door

Nadere informatie

Ear openers voor docenten en studenten

Ear openers voor docenten en studenten Ear openers voor docenten en studenten Symposium ENW AUGent - 11 mei 2015 Pieterjan Bonne & Joke Vrijders - Dienst studieadvies Inhoud Actua Onderzoek Klaag- en jubelmuur Resultaten Praktische tips ACTUA

Nadere informatie

Een taalbeleid op maat van

Een taalbeleid op maat van Een taalbeleid op maat van de lerarenopleiding Een onderzoeksproject van het expertisenetwerk voor lerarenopleidingen van de Associatie K.U.Leuven School of Education 2009-2011 Guido Cajot Partners HUBrussel

Nadere informatie

Symposium Project Docenten aan zet bij taal in alle vakken. Houten, 3 april 2013

Symposium Project Docenten aan zet bij taal in alle vakken. Houten, 3 april 2013 Symposium Project Docenten aan zet bij taal in alle vakken Houten, 3 april 2013 Even voorstellen: W.M.C.vanderWesten@hhs.nl Voorzitter Nederlands / Vlaams Platform Taalbeleid Hoger Onderwijs Bestuurslid

Nadere informatie

Woordenschatverwerving & taalontwikkelend lesgeven

Woordenschatverwerving & taalontwikkelend lesgeven Woordenschatverwerving & taalontwikkelend lesgeven Wilma van der Westen Project Docenten aan zet bij taal in alle vakken Utrecht 7 november 2012 Even voorstellen: Bestuurslid Het Schoolvak Nederlands HSN

Nadere informatie

kijkwijzer hoger onderwijs de les de docent taalontwikkelend lesgeven

kijkwijzer hoger onderwijs de les de docent taalontwikkelend lesgeven kijkwijzer hoger onderwijs taalontwikkelend lesgeven de docent 1. Is het taalaanbod van de docent rijk, verzorgd en afgestemd op de studenten? Zijn de formuleringen op het niveau van studenten? Drukt de

Nadere informatie

twee initiatieven Academisch Nederlands

twee initiatieven Academisch Nederlands twee initiatieven Academisch Nederlands Boekpresentatie Breda, 28 maart 2012 Inleiding Twee verhalen Cursusontwikkeling Taalgericht vakonderwijs Academisch Nederlands? Link secundair hoger onderwijs? Draaiboek

Nadere informatie

Programma. Presentatie: Aanleiding project en boek Inleiding boek Via knelpunten naar aanbevelingen en acties Warming up: wat doe jíj dit jaar?

Programma. Presentatie: Aanleiding project en boek Inleiding boek Via knelpunten naar aanbevelingen en acties Warming up: wat doe jíj dit jaar? Programma Presentatie: Aanleiding project en boek Inleiding boek Via knelpunten naar aanbevelingen en acties Warming up: wat doe jíj dit jaar? In groepen: Terugkoppeling uit de groepen: Cooling down: wat

Nadere informatie

Academische taalvaardigheid in het hoger onderwijs: een sleutel voor een succesvolle overgang

Academische taalvaardigheid in het hoger onderwijs: een sleutel voor een succesvolle overgang Academische taalvaardigheid in het hoger onderwijs: een sleutel voor een succesvolle overgang Guido Cajot, Jordi Heeren, Joke Vrijders Forum Taalbeleid Hoger Onderwijs VLOR, 24 oktober 2018 Forum taalbeleid

Nadere informatie

Opleidingsbrede verankering van de principes van TOL

Opleidingsbrede verankering van de principes van TOL PROJECTDOELSTELLING Opleidingsbrede verankering van de principes van TOL (Taalontwikkelend lesgeven): Collega's BaKO Studenten Kleuters! Projectpartners + Vakspecialisten Collega's werkveld Mentoren DOELSTELLING

Nadere informatie

Dag van het kleuteronderwijs PN277BA/1415 Maandag 9 maart 2015

Dag van het kleuteronderwijs PN277BA/1415 Maandag 9 maart 2015 Vormingsinitiatief voor de kleuterleid(st)ers van de 2de en 3de kleuterklas. Een organisatie van PEDIC in samenwerking met de diocesane pedagogische begeleidingsdienst Gent. Illustratie: www.hildeschuurmans.be

Nadere informatie

opdracht 1 KLEUTERonderwijs Filmpje tussen thee en taal taalontwikkelend lesgeven

opdracht 1 KLEUTERonderwijs Filmpje tussen thee en taal taalontwikkelend lesgeven opdracht 1 KLEUTERonderwijs Filmpje tussen thee en taal taalontwikkelend lesgeven Doel en doelgroep Deze opdracht is bestemd voor de studenten kleuteronderwijs die het instructiefilmpje Tussen thee en

Nadere informatie

Sterk in taal, sterk in studie

Sterk in taal, sterk in studie Sterk in taal, sterk in studie Drie vormen van feedback Wilma van der Westen Voorzitter Nederlands/Vlaams Platform Taalbeleid Hoger Onderwijs Regioconferenties SLO / 19, 21 en 29 november 2011 Even voorstellen:

Nadere informatie

Een praktijkverhaal uit de opleiding Podologie over werken met weerstand. Pieterjan Bonne, Sabine De Bruyne en Joke Vrijders Arteveldehogeschool

Een praktijkverhaal uit de opleiding Podologie over werken met weerstand. Pieterjan Bonne, Sabine De Bruyne en Joke Vrijders Arteveldehogeschool Een praktijkverhaal uit de opleiding Podologie over werken met weerstand Pieterjan Bonne, Sabine De Bruyne en Joke Vrijders Arteveldehogeschool Ik ben geen taaldeskundige, mijn eigen taal is zeker niet

Nadere informatie

TAALMODELLEN VOOR HET HOGER ONDERWIJS IN HET NEDERLANDSE TAALGEBIED

TAALMODELLEN VOOR HET HOGER ONDERWIJS IN HET NEDERLANDSE TAALGEBIED TAALMODELLEN VOOR HET HOGER ONDERWIJS IN HET NEDERLANDSE TAALGEBIED An De Moor Brussel, 5 oktober 2018 Engels in het hoger onderwijs een stand van zaken Verengelsing in Vlaanderen 24% in de masterfase

Nadere informatie

Taalbeleid tien jaar vooruit? Uitdagingen van gisteren, vandaag en morgen. Bestuur. Edubirdie.com 9/05/2018

Taalbeleid tien jaar vooruit? Uitdagingen van gisteren, vandaag en morgen. Bestuur. Edubirdie.com 9/05/2018 Taalbeleid tien jaar vooruit? Uitdagingen van gisteren, vandaag en morgen Odisee, campus Brussel - 8 mei 2018 1 Verwelkoming: An De Moor Talenbeleidcoördinator Odisee en KU Leuven campus Brussel&Gent 2

Nadere informatie

Vraag nr. 219 van 14 januari 2013 van ANN BRUSSEEL

Vraag nr. 219 van 14 januari 2013 van ANN BRUSSEEL VLAAMS PARLEMENT SCHRIFTELIJKE VRAGEN PASCAL SMET VLAAMS MINISTER VAN ONDERWIJS, JEUGD, GELIJKE KANSEN EN BRUSSEL Vraag nr. 219 van 14 januari 2013 van ANN BRUSSEEL Geïntegreerde lerarenopleiding Aandacht

Nadere informatie

Online cursus spelling en grammatica

Online cursus spelling en grammatica Handleiding Online cursus spelling en grammatica Het hoofdmenu In het hoofdmenu kun je links op een niveau klikken. Daarnaast zie je een overzicht van de modules die bij dit niveau horen. Modules Rechts

Nadere informatie

«Iedere leraar een taalleraar» Waarom? Wat? Hoe?

«Iedere leraar een taalleraar» Waarom? Wat? Hoe? «Iedere leraar een taalleraar» Esli Struys (estruys@vub.ac.be) Projectmedewerker taalbeleid IDLO Erasmushogeschool Brussel, 16 december 2009 Elke leraar is een taalleraar! Ik heb drie prioriteiten in verband

Nadere informatie

Een taalbeleid op maat van de lerarenopleiding. Guido Cajot

Een taalbeleid op maat van de lerarenopleiding. Guido Cajot Een taalbeleid op maat van de lerarenopleiding Guido Cajot Taalbeleid op maat Kernproject School of Education, 2009-2011 Het expertisenetwerk voor lerarenopleidingen Associatie KU Leuven 5 partners: 1

Nadere informatie

PORTFOLIO NEDERLANDS NAAM: OPLEIDING: KLAS: Portfolio Nederlandse taal, deel 1 Versie 11-07-13 Pagina 1

PORTFOLIO NEDERLANDS NAAM: OPLEIDING: KLAS: Portfolio Nederlandse taal, deel 1 Versie 11-07-13 Pagina 1 PORTFOLIO NEDERLANDS NAAM: OPLEIDING: KLAS: Portfolio Nederlandse taal, deel 1 Versie 11-07-13 Pagina 1 Het portfolio voor de Nederlandse taal bestaat uit de volgende onderdelen: - Inleiding - Algemeen

Nadere informatie

Inhoud. 1 Spelling 5. Noordhoff Uitgevers bv

Inhoud. 1 Spelling 5. Noordhoff Uitgevers bv Inhoud 1 Spelling 5 1 geschiedenis van de nederlandse spelling in vogelvlucht 11 2 spellingregels 13 Klinkers en medeklinkers 13 Spelling van werkwoorden 14 D De stam van een werkwoord 14 D Tegenwoordige

Nadere informatie

Openbare bijeenkomst Nederlands/Vlaams Platform Taalbeleid Hoger Onderwijs

Openbare bijeenkomst Nederlands/Vlaams Platform Taalbeleid Hoger Onderwijs Wilma van der Westen Haagse Hogeschool Contact: w.m.c.vanderwesten@hhs.nl Openbare bijeenkomst Nederlands/Vlaams Platform Taalbeleid Hoger Onderwijs 1. Inleiding Het Nederlands/Vlaams Platform Taalbeleid

Nadere informatie

Overzicht toetsen en oefeningen Grammatica I. Grammatica I

Overzicht toetsen en oefeningen Grammatica I. Grammatica I Overzicht toetsen en oefeningen Grammatica I Grammatica I Rubriek Oefening Type Opgaven Uitleg Alle onderwerpen Totaaltoets Grammatica I (*) 42 1 Klanken/letters Deeltoets 1 (*) Naamwoorden Deeltoets 2

Nadere informatie

Product Informatie Blad Toets Engels

Product Informatie Blad Toets Engels Product Informatie Blad Toets Engels PIB-2014-Engels Context Beheersing van de Engelse taal is een belangrijk onderdeel in het Nederlandse onderwijs. In het VO is Engels één van de doorstroomrelevante

Nadere informatie

Taalontwikkelend onderwijs in de zaakvakken Een brug te ver?

Taalontwikkelend onderwijs in de zaakvakken Een brug te ver? Taalactiedag Taalbeleid in de Lerarenopleiding 15.05.2009 Taalontwikkelend onderwijs in de zaakvakken Een Het sensibiliseren van universitaire lerarenopleiders in de integratie van taalontwikkelend vakonderwijs

Nadere informatie

Workshop 3: Taalactivering

Workshop 3: Taalactivering Workshop 3: Taalactivering inhoud voorstelling Wat is taalactivering? De thema s in vogelvlucht Een thema in detail: spelend leren Getuigenis Juf Els Vragen en bekijken materiaal projectverloop onderzoek

Nadere informatie

Begeleidingsteam Inspecteur-adviseur r.k. godsdienst: Begeleider kleuteronderwijs:

Begeleidingsteam Inspecteur-adviseur r.k. godsdienst: Begeleider kleuteronderwijs: Planning gespreksgroepen en netwerken 2012-2013 Regio Oudenaarde /Ronse /Heuvelland ALLE gesprekgroepen, netwerken, staan open voor iedereen! Voor verdere afspraken, inschrijvingen en data zie maandelijks

Nadere informatie

ORDENINGSKADER PERMANENTE PRIORITEITEN. 6 kernteams

ORDENINGSKADER PERMANENTE PRIORITEITEN. 6 kernteams ORDENINGSKADER PERMANENTE PRIORITEITEN 6 kernteams Evalueren van leerlingen Vakgroepwerking Actief leren Talita kumi Taalbeleid en GOK Digitale didactiek 1. EVALUATIE EEN GENUANCEERD VERHAAL Pad: www.vicog.be

Nadere informatie

Planning regiowerking Regio Sofie Talpe: SG KBaO Vlaamse Ardennen, SG Oudenaarde en SG Ronse. Begeleidingsteam WEST

Planning regiowerking Regio Sofie Talpe: SG KBaO Vlaamse Ardennen, SG Oudenaarde en SG Ronse. Begeleidingsteam WEST Planning regiowerking 2013-2014 Regio : SG KBaO Vlaamse Ardennen, SG Oudenaarde en SG Ronse ALLE regiowerkingen staan open voor iedereen! Voor verdere afspraken, inschrijvingen en data zie maandelijks

Nadere informatie

Hoofdstuk 1 Elke leraar is taalleraar. Een referentiekader voor taalbeleid in de lerarenopleiding

Hoofdstuk 1 Elke leraar is taalleraar. Een referentiekader voor taalbeleid in de lerarenopleiding Uitgave Plantyn Naar taalkrachtige lerarenopleidingen. Bouwstenen voor taalbeleid Deel I Visie ontwikkelen Hoofdstuk 1 Elke leraar is taalleraar. Een referentiekader voor taalbeleid in de lerarenopleiding

Nadere informatie

Naam: Mijn doelenboekje. Grammatica. Werelden - Eilanden - Dorpen 5 / 6 / 7 / 8.

Naam: Mijn doelenboekje. Grammatica. Werelden - Eilanden - Dorpen 5 / 6 / 7 / 8. Naam: Mijn doelenboekje Grammatica Werelden - Eilanden - Dorpen 5 / 6 / 7 / 8 www.gynzy.com Inhoud & Legenda In dit doelenboekje zijn de volgende Werelden te vinden: Taalkundige ontleding...3 Redekundige

Nadere informatie

OPLEIDINGEN MAATSCHAPPELIJKE ZORG AVENTUS APELDOORN / DEVENTER / ZUTPHEN STUDIEWIJZER

OPLEIDINGEN MAATSCHAPPELIJKE ZORG AVENTUS APELDOORN / DEVENTER / ZUTPHEN STUDIEWIJZER OPLEIDINGEN MAATSCHAPPELIJKE ZORG AVENTUS APELDOORN / DEVENTER / ZUTPHEN STUDIEWIJZER BOL/BBL NEDERLANDS 2F module 1 Taalbegrip en taalverzorging basisfase Cohort 2018 2021 kwartiel 1 en 2 DOELSTELLINGEN:

Nadere informatie

Het is dan ook belangrijk dat jongeren bewust kiezen voor STEM-opleidingen.

Het is dan ook belangrijk dat jongeren bewust kiezen voor STEM-opleidingen. VLAAMS PARLEMENT SCHRIFTELIJKE VRAGEN PASCAL SMET VLAAMS MINISTER VAN ONDERWIJS, JEUGD, GELIJKE KANSEN EN BRUSSEL Vraag nr. 219 van 14 januari 2013 van ANN BRUSSEEL Geïntegreerde lerarenopleiding Aandacht

Nadere informatie

Praktische taalbeschouwing op de basisschool en in de eerste graad secundair onderwijs anno 2010

Praktische taalbeschouwing op de basisschool en in de eerste graad secundair onderwijs anno 2010 VIERENTWINTIGSTE CONFERENTIE HET SCHOOLVAK NEDERLANDS Ronde 6 Bart Masquillier VVKBaO Contact: bart.masquillier@vsko.be Praktische taalbeschouwing op de basisschool en in de eerste graad secundair onderwijs

Nadere informatie

nieuwsbrief TAAL & ONDERWIJS december 2013 Iedereen Taalklaar

nieuwsbrief TAAL & ONDERWIJS december 2013 Iedereen Taalklaar Iedereen Taalklaar Taalontwikkelend lesgeven integreren in de opleiding kleuteronderwijs moet zorgen voor taalklare kleuters Door Fien Loman, CTO-medewerker Taalontwikkelend lesgeven in de kleuterklas,

Nadere informatie

Netwerking kleuterleidsters SG Sint-Nicolaas BaO

Netwerking kleuterleidsters SG Sint-Nicolaas BaO Netwerking kleuterleidsters SG Sint-Nicolaas BaO Vooraf inschrijven bij : Sofie Talpe : tweedelijnsondersteuning kleuterparticipatie sofie.talpe@vsko.be 1. Omgaan met anderstaligheid bij peuters Kleuterleid(st)ers

Nadere informatie

1. Taalondersteuning op maat van de student én van de opleiding

1. Taalondersteuning op maat van de student én van de opleiding Taalbeleid 1. Taalondersteuning op maat van de student én van de opleiding Gesprek met Hilde Rombouts, projectcoördinator en taalbegeleider van het Monitoraat op Maat - Taalondersteuning academisch Nederlands,

Nadere informatie

Taalstimulering ouders en kinderen 8 november 2018 Yvonne Weijers (Bibliotheek Venlo) Marjan Middelkoop (Cubiss)

Taalstimulering ouders en kinderen 8 november 2018 Yvonne Weijers (Bibliotheek Venlo) Marjan Middelkoop (Cubiss) Taalstimulering ouders en kinderen 8 november 2018 Yvonne Weijers (Bibliotheek Venlo) Marjan Middelkoop (Cubiss) Taalrijke taalomgeving Taalrijke thuisomgeving belangrijke factor voor goede taalontwikkeling

Nadere informatie

projectverloop Onderzoek

projectverloop Onderzoek projectverloop Onderzoek Ouders: bezorgd om Nederlands, bezorgd om thuistaal Leerkrachten: meertaligheid als oorzaak van achterstand Maar: meertaligheid hoeft geen probleem te zijn projectverloop Kans:

Nadere informatie

De kracht van diversiteit in de Vlaamse kleuterscholen. Het project tweedelijnsondersteuning kleuteronderwijs (2KP) toegelicht

De kracht van diversiteit in de Vlaamse kleuterscholen. Het project tweedelijnsondersteuning kleuteronderwijs (2KP) toegelicht Ellen Bauwens VVKBaO Contact: ellen.bauwens@vsko.be De kracht van diversiteit in de Vlaamse kleuterscholen. Het project tweedelijnsondersteuning kleuteronderwijs (2KP) toegelicht 1. Inleiding In april

Nadere informatie

Wat te doen met zwakke begrijpend lezers?

Wat te doen met zwakke begrijpend lezers? Wat te doen met zwakke begrijpend lezers? Cor Aarnoutse Wat doe je met kinderen die moeite hebben met begrijpend lezen? In dit artikel zullen we antwoord geven op deze vraag. Voor meer informatie verwijzen

Nadere informatie

Taalbewust beroepsonderwijs. Vijf vuistregels voor effectieve didactiek 1

Taalbewust beroepsonderwijs. Vijf vuistregels voor effectieve didactiek 1 9. Taalbeleid en -screening Ronde 4 Tiba Bolle & Inge van Meelis ITTA Contact: Tiba.bolle@itta.uva.nl Inge.vanmeelis@itta.uva.nl Taalbewust beroepsonderwijs. Vijf vuistregels voor effectieve didactiek

Nadere informatie

Vlaams Parlement - Vragen en Antwoorden - Nr.2 - November 2008-147-

Vlaams Parlement - Vragen en Antwoorden - Nr.2 - November 2008-147- Vlaams Parlement Vragen en Antwoorden Nr.2 November 2008 47 VLAAMS PARLEMENT SCHRIFTELIJKE VRAGEN FRANK VANDENBROUCKE VICEMINISTERPRESIDENT VAN DE VLAAMSE REGERING, VLAAMS MINISTER VAN WERK, ONDERWIJS

Nadere informatie

Centrum voor Taal en Onderwijs KU Leuven_Pandora Versteden. Inzichten in taalverwervingsprocessen

Centrum voor Taal en Onderwijs KU Leuven_Pandora Versteden. Inzichten in taalverwervingsprocessen Centrum voor Taal en Onderwijs KU Leuven_Pandora Versteden Inzichten in taalverwervingsprocessen Wie zijn we? Multidisciplinair expertisecentrum rond taal, onderwijs en samenleving (verbonden aan de faculteit

Nadere informatie

Het Perspectief Provinciaal Centrum voor Volwassenenonderwijs Diederik De Beir

Het Perspectief Provinciaal Centrum voor Volwassenenonderwijs Diederik De Beir Het Perspectief Provinciaal Centrum voor Volwassenenonderwijs Diederik De Beir Taalbeleid in de lerarenopleiding: percepties van studenten en docenten Verslag van een bevraging voor de Taalactiedag Lerarenopleiding

Nadere informatie

EFFECTMETING TAALBELEID. Matthijs Eijgelshoven Projectmanager taalbeleid Dienst Studentenzaken

EFFECTMETING TAALBELEID. Matthijs Eijgelshoven Projectmanager taalbeleid Dienst Studentenzaken EFFECTMETING TAALBELEID Matthijs Eijgelshoven Projectmanager taalbeleid Dienst Studentenzaken 1 STELLING 1 Als iets geen effect heeft, moet je ermee stoppen. 2 STELLING 2 Als een taalinterventie (coaching,

Nadere informatie

Actiegroep diversiteit. Van taalscreening naar taalbegeleiding.

Actiegroep diversiteit. Van taalscreening naar taalbegeleiding. Actiegroep diversiteit. Van taalscreening naar taalbegeleiding. Taalbeleid op de korrel genomen. Dit werk is gelicenseerd onder een Creative Commons Naamsvermelding- NietCommercieel GeenAfgeleideWerken

Nadere informatie

Taaljournaal Leerlijnenoverzicht - Lezen

Taaljournaal Leerlijnenoverzicht - Lezen Taaljournaal Leerlijnenoverzicht - Lezen 1.1 Eigen kennis 1.1.1 Kinderen kunnen hun eigen kennis activeren, m.a.w. ze kunnen aangeven wat ze over een bepaald onderwerp al weten en welke ervaringen ze er

Nadere informatie

Programma. DINSDAG 22 augustus Ontvangst met koffie en koeken. Sla je eerste slag

Programma. DINSDAG 22 augustus Ontvangst met koffie en koeken. Sla je eerste slag Programma DINSDAG 22 augustus 2017 9.00 9.30 Ontvangst met koffie en koeken Sla je eerste slag 9.30 10.45 Lezing door Ludo Heylen (directeur CEGO) Een krachtige leeromgeving doet ertoe. Wat werkt! En wat

Nadere informatie

Individueel begeleiden van NT2-studenten Presentatie Nederlands Vlaams Platform Taalbeleid Hoger Onderwijs 24 april Om te beginnen..

Individueel begeleiden van NT2-studenten Presentatie Nederlands Vlaams Platform Taalbeleid Hoger Onderwijs 24 april Om te beginnen.. Individueel begeleiden van NT2-studenten Presentatie Nederlands Vlaams Platform Taalbeleid Hoger Onderwijs 24 april 2015 Om te beginnen.. De doelen van ons Platform a. Ontwikkelen van een gemeen- schappelijke

Nadere informatie

Ontwikkelen van responsieve gespreksstrategieën tijdens het reflecteren met jonge kinderen

Ontwikkelen van responsieve gespreksstrategieën tijdens het reflecteren met jonge kinderen Ontwikkelen van responsieve gespreksstrategieën tijdens het reflecteren met jonge kinderen Anouk Vanherf, Annick Biesmans, Veerle Van Raemdonck Kenniscentrum Urban Coaching & Education Bacheloropleiding

Nadere informatie

Overzicht van de trajecten

Overzicht van de trajecten Pedagogische Begeleiding Regio Antwerpen Noorderlaan 108 2030 Antwerpen 03 543 97 05 www.dsko.be www.katholiekonderwijs.vlaanderen Trajecten pedagogische begeleiding BaO en BuBaO 2018-2019 Voor het schooljaar

Nadere informatie

i n h o u d Inhoud Inleiding

i n h o u d Inhoud Inleiding V Inhoud Inleiding IX 1 Informatie structureren 1 1.1 Onderwerp in kaart brengen 1 1.1.1 Je doel vaststellen 1 1.1.2 De lezers inschatten 2 1.1.3 Het onderwerp afbakenen 3 1.1.4 Van ideeën naar mindmap

Nadere informatie

Studiewijzer TaalCompetent

Studiewijzer TaalCompetent TaalCompetent - Studiewijzer 1 Studiewijzer TaalCompetent leer-/werkboek basisvaardigheden taalbeheersing Nederlands 1 Werken met TaalCompetent 2 Overzicht uitwerkingen 3 Taaltoetsen voor de pabo 4 Kennistrainingen

Nadere informatie

xxxxxxxxxxxxxxx 11/19/2010

xxxxxxxxxxxxxxx 11/19/2010 Taalonderzoek bij meertalige volwassenen Gerda Bruinsma Paul scoord op de TvK zinsbouwprocutie test net gemiddeld.op de onderdelen TvK woordvoormproductie en TvK Woordenschatproductie 2 scoord hij gemiddeld.

Nadere informatie

Checklist: Lees- en spellingproblemen en meertaligheid

Checklist: Lees- en spellingproblemen en meertaligheid Checklist: Lees- en spellingproblemen en meertaligheid In te vullen door: school (leerkracht/ib er) in overleg met ouders, eventueel met iemand die als tolk kan fungeren. Als er bij kinderen voor wie Nederlands

Nadere informatie

IEDEREEN TAALT Effectonderzoek naar implementatie van principes van krachtige taalleeromgeving door schoolinterne coaches

IEDEREEN TAALT Effectonderzoek naar implementatie van principes van krachtige taalleeromgeving door schoolinterne coaches IEDEREEN TAALT Effectonderzoek naar implementatie van principes van krachtige taalleeromgeving door schoolinterne coaches Jozefien Loman Pandora Versteden Caroline Moons Promotor: Koen Van Gorp IEDEREEN

Nadere informatie

Wie doet wat waar? Onze partners voor

Wie doet wat waar? Onze partners voor 15/06/2017 VVOB smeedt structurele partnerschappen met lerarenopleidingen, pedagogische begeleidingsdiensten en thematische organisaties om haar programma s in de partnerlanden te verrijken met relevante

Nadere informatie

[Geef tekst op] [CIJFERS]

[Geef tekst op] [CIJFERS] [Geef tekst op] [CIJFERS] 1. Gezinnen algemeen Bij de Katrol en t Scharnier wordt er gesproken over opgestarte trajecten. Per traject wordt één student toegewezen. Dit traject is een periode waarin de

Nadere informatie

Werkveld en lerarenopleiding een krachtig team

Werkveld en lerarenopleiding een krachtig team Werkveld en lerarenopleiding een krachtig team Lieve Oosterlinck Gent docent pedagogische wetenschappen coördinator praktijk Ria Rombouts Antwerpen docent natuurwetenschappen coördinator praktijk Vlaamse

Nadere informatie

Sessie 1.1 Scholing i.v.m. taalinitiatie het vroeg leren van talen

Sessie 1.1 Scholing i.v.m. taalinitiatie het vroeg leren van talen Sessie 1.1 Scholing i.v.m. taalinitiatie het vroeg leren van talen Liesbeth Martens liesbeth.martens@ucll.be Korte kennismaking Op het menu in deze sessie Op het menu Opmerking vooraf Vroeg vreemdetaalonderwijs:

Nadere informatie

Begeleidingsteam Inspecteur-adviseur r.k. godsdienst: Begeleider kleuteronderwijs:

Begeleidingsteam Inspecteur-adviseur r.k. godsdienst: Begeleider kleuteronderwijs: Planning gespreksgroepen en netwerken 2011-2012 Regio Oudenaarde /Ronse /Heuvelland ALLE gesprekgroepen, netwerken, staan open voor iedereen! Voor verdere afspraken, inschrijvingen en data zie maandelijks

Nadere informatie

1. Wat is taalontwikkeling?

1. Wat is taalontwikkeling? 1. Wat is taalontwikkeling? Mensen willen graag hun wensen, gevoelens en ervaringen delen met anderen. Dit doen ze zowel met woorden als met hun lichaam (lachen, huilen, wijzen,...). Een kind leert daarvoor

Nadere informatie

Engagementsnota Campus Don Bosco Groot-Bijgaarden/Dilbeek

Engagementsnota Campus Don Bosco Groot-Bijgaarden/Dilbeek Engagementsnota Campus Don Bosco Groot-Bijgaarden/Dilbeek 1. Situering De Vrije Kleuterschool Savio Dilbeek, de Vrije Basisschool Don Bosco Groot- Bijgaarden en Don Bosco Instituut Groot-Bijgaarden bundelen

Nadere informatie

Werkgroep DeMo -Deinze motiveert

Werkgroep DeMo -Deinze motiveert Werkgroep DeMo -Deinze motiveert 27 januari 2014 Deinze motiveert zet in op een waarderende benadering van leerkrachten, leerlingen en hun ouders en zet hen aan tot actie vanuit talenten, interesses en

Nadere informatie

Taalontwikkelend (vak)onderwijs: de rol van de docent Nederlands

Taalontwikkelend (vak)onderwijs: de rol van de docent Nederlands Ronde 1 Lieve Verheyden Centrum voor Taal en Onderwijs (KULeuven) Contact: lieve.verheyden@arts.kuleuven.be Taalontwikkelend (vak)onderwijs: de rol van de docent Nederlands Van kleuter tot student hoger

Nadere informatie

Buitengewoon onderwijs - Bijkomende of gespecialiseerde opleidingen voor leerkrachten

Buitengewoon onderwijs - Bijkomende of gespecialiseerde opleidingen voor leerkrachten SCHRIFTELIJKE VRAAG nr. 163 van KATHLEEN HELSEN datum: 21 januari 2016 aan HILDE CREVITS VICEMINISTER-PRESIDENT VAN DE VLAAMSE REGERING, VLAAMS MINISTER VAN ONDERWIJS Buitengewoon onderwijs - Bijkomende

Nadere informatie

OPRICHTING 21/12/2012 2013-2014 OPSTART 2015: OVERGANGSJAAR. Financiering Minister Gatz & Minister Crevits

OPRICHTING 21/12/2012 2013-2014 OPSTART 2015: OVERGANGSJAAR. Financiering Minister Gatz & Minister Crevits OPRICHTING 21/12/2012 2013-2014 OPSTART 2015: OVERGANGSJAAR Financiering Minister Gatz & Minister Crevits VIAA: FOCUS EN MODEL DIGITALISEREN INTERACTIE ARCHIVEREN Nog 500.000 uur te digitaliseren in de

Nadere informatie

Meer kleuterparticipatie door ouderparticipatie Een goede start 26/10/2017

Meer kleuterparticipatie door ouderparticipatie Een goede start 26/10/2017 Meer kleuterparticipatie door ouderparticipatie Een goede start 26/10/2017 Onderdeel van de pipeline 0-3 jaar AMIF Focus van het project een goede start Ouders worden continu ondersteund door partners

Nadere informatie

Nascholingen en netwerking van de Pedagogische Begeleidingsdienst SDB schooljaar 2015-2016

Nascholingen en netwerking van de Pedagogische Begeleidingsdienst SDB schooljaar 2015-2016 Nascholingen en netwerking van de Pedagogische Begeleidingsdienst SDB schooljaar 2015-2016 A Basisonderwijs 1 Pastorale Animatiegroep Op 11 september nemen we deel aan de pastorale impulsdag in de de lokalen

Nadere informatie

TAAL- COMPETENTIE 16/10/2014. Overzicht. Pourquoi? Beleidskeuze 1

TAAL- COMPETENTIE 16/10/2014. Overzicht. Pourquoi? Beleidskeuze 1 1 Taalbeleid Mentorendag 07/10/2014 Ann Steverlynck ann.steverlynck@arteveldehs.be Overzicht 1. Waarom een taalbeleid? Waarom aandacht voor taalstimulering en taalontwikkeling binnen nieuw decreet? Mijn

Nadere informatie

In het kleuteronderwijs is dat al zo, in leerjaar 3 wordt hierop voortgebouwd. Early childhood education besteedt daar ook aandacht aan.

In het kleuteronderwijs is dat al zo, in leerjaar 3 wordt hierop voortgebouwd. Early childhood education besteedt daar ook aandacht aan. STAKEHOLDERS CONFERENTIE donderdag 11 augustus 2011 Methodeontwikkeling - 3 (MO-3) Stellingen Eens Weet Oneens 1. Het onderwijs moet aansluiten bij de situatie waar kinderen naar de universiteit gaan.

Nadere informatie

TELEFONEREN NAAR DE BIBLIOTHEEK

TELEFONEREN NAAR DE BIBLIOTHEEK Patrick studeert aan de universiteit. Hij zoekt een rustige plaats om te studeren. Hij wil in de bibliotheek gaan studeren. In de bibliotheek kan je ook de computers. Hij weet niet wanneer de bibliotheek

Nadere informatie

Engels als voertaal in het hoger onderwijs: één taalbeleid!

Engels als voertaal in het hoger onderwijs: één taalbeleid! Engels als voertaal in het hoger onderwijs: één taalbeleid! Wilma van der Westen Conferentie Meertalig in de loopbaan: geen luxe, maar noodzaak 24 mei 2012 Even voorstellen: Bestuurslid Het Schoolvak Nederlands

Nadere informatie

Gerealiseerd met de steun van de Vlaamse Overheid, Departement Inburgering in het kader van Managers van diversiteit. Taalgericht naar werk Inhoud I

Gerealiseerd met de steun van de Vlaamse Overheid, Departement Inburgering in het kader van Managers van diversiteit. Taalgericht naar werk Inhoud I taalgericht naar werk Over het belang van geïntegreerd vakonder wijs voor beroepsgerichte opleidingen Publicatie ontwikkeld door Linguapolis, Instituut voor Taal en Communicatie Universiteit Antwerpen

Nadere informatie

Checklist: Lees- en spellingproblemen en meertaligheid

Checklist: Lees- en spellingproblemen en meertaligheid 170185/1536 April 2017 Checklist: Lees- en spellingproblemen en meertaligheid In te vullen door: school (leerkracht/ib er) in overleg met ouders, eventueel met iemand die als tolk kan fungeren. Als er

Nadere informatie

Product Informatie Blad Toets Engels

Product Informatie Blad Toets Engels Product Informatie Blad Toets Engels PIB-2014-Engels Context Beheersing van de Engelse taal is een belangrijk onderdeel in het Nederlandse onderwijs. In het VO is Engels één van de doorstroomrelevante

Nadere informatie

INHOUD. Leerlijn Taalontwikkelend Lesgeven in het Kleuteronderwijs 1. VOORWOORD TAALVERWERVINGSPROCES 0-6 JAAR BaKO BaKO...

INHOUD. Leerlijn Taalontwikkelend Lesgeven in het Kleuteronderwijs 1. VOORWOORD TAALVERWERVINGSPROCES 0-6 JAAR BaKO BaKO... INHOUD 1. VOORWOORD... 2 2. TAALVERWERVINGSPROCES 0-6 JAAR... 3 1BaKO... 3 1 2BaKO... 4 3BaKO... 5 3. TALENSENSIBILISERING ALS VOORWAARDE VOOR TOL (TAALONTWIKKELEND LESGEVEN)... 6 1BaKO... 6 2BaKO... 7

Nadere informatie

Taalontwikkelend lesgeven in het Hoger Onderwijs. Een "in team" verhaal

Taalontwikkelend lesgeven in het Hoger Onderwijs. Een in team verhaal Taalontwikkelend lesgeven in het Hoger Onderwijs. Een "in team" verhaal Door Lieve Verheyden, CTO-medewerker Het hoger onderwijs (van het korte type) heeft de opdracht om instromers op te tillen tot op

Nadere informatie

Taalontwikkelend lesgeven in het hoger onderwijs

Taalontwikkelend lesgeven in het hoger onderwijs Ronde 3/4 Edith Alladin & Wilma van der Westen De Haagse Hogeschool Contact: e.alladin@hhs.nl w.m.c.vanderwesten@hhs.nl Taalontwikkelend lesgeven in het hoger onderwijs 1. Inleiding Steeds meer instellingen

Nadere informatie

PROFESSIONALISERINGSBELEID 2015-2016

PROFESSIONALISERINGSBELEID 2015-2016 PROFESSIONALISERINGSBELEID 2015-2016 HET LEREN VAN DE LERAREN OP ONZE SCHOOL INTERN PROFFESIONALISEREN EXTERN PROFESIONALISEREN HOSPITEREN NIEUWE LKRN IN TEAM VANUIT INDIVIDUELE NODEN DEELGROEPEN MENTOR-COACH

Nadere informatie

De hervorming van het hoger onderwijs in Vlaanderen.

De hervorming van het hoger onderwijs in Vlaanderen. De hervorming van het hoger onderwijs in Vlaanderen. Associaties, bama-structuur en flexibilisering Frank Baert Jaarlijkse Algemene vergadering van het Wit-Gele Kruis van Vlaanderen 25 juni 2004 Europese

Nadere informatie

Samenwerking over lerarenopleidingen heen:

Samenwerking over lerarenopleidingen heen: Samenwerking over lerarenopleidingen heen: Hoe aspirant-leraren voorbereiden op inclusief lesgeven? Debbie De Neve, Ellen Vandervieren Overzicht Context Doel van het inclusietraject Verloop van het inclusietraject

Nadere informatie

De bovenkamer. Josée Coenen. een kleurrijke grammatica van het Nederlands. colofon

De bovenkamer. Josée Coenen. een kleurrijke grammatica van het Nederlands. colofon Josée Coenen De bovenkamer een kleurrijke grammatica van het Nederlands colofon Dit overzicht is samengesteld door Josée Coenen, auteur van De bovenkamer. Vormgeving Marjo Starink Bazalt 2016 Voor meer

Nadere informatie

Profiel Academische Taalvaardigheid PAT

Profiel Academische Taalvaardigheid PAT Het Profiel Academische Taalvaardigheid omvat de taalvaardigheid die nodig is om op academisch niveau het Nederlands te functioneren en is de eerste plaats gericht op formele communicatie. Dit profiel

Nadere informatie

Het belang van een goed beoordelingsmodel

Het belang van een goed beoordelingsmodel Door Aniek Geelen en Karen Heij Toets! wordt uitgegeven door Bureau ICE, de nieuwe generatie toetsen en examens Waarom heb ik een onvoldoende en hij niet? Het belang van een goed beoordelingsmodel Een

Nadere informatie

Sep dec Jan juni 2017

Sep dec Jan juni 2017 Jaarverslag 1. Gezinnen algemeen Bij de Katrol en t Scharnier wordt er gesproken over opgestarte trajecten. Per traject wordt één student toegewezen. Dit traject is een periode waarin de student studie

Nadere informatie

HIB-seminar 4 juni 2015 Internationalisering doe je samen: de docent maakt het verschil TAAL & INTERNATIONALISERING Maike Verhagen & Marion Hemsing

HIB-seminar 4 juni 2015 Internationalisering doe je samen: de docent maakt het verschil TAAL & INTERNATIONALISERING Maike Verhagen & Marion Hemsing HIB-seminar 4 juni 2015 Internationalisering doe je samen: de docent maakt het verschil TAAL & INTERNATIONALISERING Maike Verhagen & Marion Hemsing International Office Saxion University of Applied Sciences

Nadere informatie

FRANS. Personeelsvergadering 31 mei 2011. mogen moeten. taalregeling. Talenbeleidsnota 3220 FRANS 1

FRANS. Personeelsvergadering 31 mei 2011. mogen moeten. taalregeling. Talenbeleidsnota 3220 FRANS 1 FRANS Personeelsvergadering 31 mei 2011 1 taalregeling 1963 LP 1972 LP 1998 LP 2004 2007 LP 2010 2008 2009 Talenbeleidsnota mogen moeten 3220 FRANS 1 De geschiedenis van het leerplan Frans 1963 : De taalgrens

Nadere informatie

Taal leren denken. Taalbeleid aan de Plantijn Hogeschool Antwerpen, opleiding Orthopedagogie

Taal leren denken. Taalbeleid aan de Plantijn Hogeschool Antwerpen, opleiding Orthopedagogie Met de antwoorden op de bovenstaande vragen kunnen we studenten een beter beeld geven van de opbouw en de eisen van de opleiding en van de mogelijkheden voor maatwerk. Referenties Adviesgroep Nederlands

Nadere informatie

OPLEIDINGEN MAATSCHAPPELIJKE ZORG AVENTUS APELDOORN / DEVENTER STUDIEWIJZER

OPLEIDINGEN MAATSCHAPPELIJKE ZORG AVENTUS APELDOORN / DEVENTER STUDIEWIJZER OPLEIDINGEN MAATSCHAPPELIJKE ZORG AVENTUS APELDOORN / DEVENTER STUDIEWIJZER BOL/BBL NEDERLANDS 3F module 1 Taalbegrip en taalverzorging basisfase Cohort 2018 2021 kwartiel 1 en 2 DOELSTELLINGEN: 1. Aan

Nadere informatie