i n h o u d Inhoud Inleiding

Transcriptie

1 V Inhoud Inleiding IX 1 Informatie structureren Onderwerp in kaart brengen Je doel vaststellen De lezers inschatten Het onderwerp afbakenen Van ideeën naar mindmap Informatie zoeken Bronnen selecteren Bronnen registreren Innerlijke structuur Van mindmap naar topicschema Van topicschema naar structuurschema Tekstschema van een rapport Structuurschema als dynamisch hulpmiddel 11 2 De structuur zichtbaar maken De inhoudsopgave maken Tekstgenre Lengte van de tekst Eisen aan de inhoudsopgave De vorm van de inhoudsopgave Formuleren van titels Bondig en informatief Gelijkvormig Samenhang tussen titels op hetzelfde niveau De tekst vormgeven Marges en regelafstand Witregels _00_voorw_Basisboek taal.indd :05:50

2 VI b a s i s b o e k t a a l Paginanummering Kop- en voetteksten Titels en kopjes Lettertype en -grootte Vet, cursief en onderstreept 19 3 Alinea s Alinea s: de bouwstenen van de tekst Afgeronde gedachte-eenheid Soorten alinea s De opbouw van de alinea De kernzin Alineapatronen De plaats van de kernzin Verbanden binnen en tussen alinea s Zinspatronen Signaalwoorden en overgangszinnen Soorten verbanden en signaalwoorden Herhalen van informatie: verwijswoorden Alineamarkering De lengte van een alinea Groepen alinea s Alinea s in webteksten 47 Afsluitende oefeningen 48 4 Correcte zinnen schrijven Samengestelde zinnen Echter, immers, ondanks en vanwege in samengestelde zinnen Foute inversie Ontsporende zinnen Onlogische woordvolgorde Foute beknopte bijzinnen Zwevende bijzinnen Congruentie van onderwerp en persoonsvorm Vorm meervoud, betekenis enkelvoud (zes weken) Meervoudige naam (de Verenigde Staten) Twee of meer zelfstandige naamwoorden (drie flessen wijn) Meervoudig telwoord en enkelvoudige rekeneenheid (vijf kilo) Het onderwerp begint met een van de _00_voorw_Basisboek taal.indd :05:51

3 VII Reeksvormende onderwerpen (zowel als ) Onduidelijkheid over het onderwerp Foutieve samentrekking Onvolledige zinnen Zinnen met ontkennende woorden 69 Afsluitende oefeningen 71 5 Lezergericht formuleren Duidelijk schrijven Zinslengte en zinsconstructie Tangconstructie Lange aanloop Direct schrijven Bedrijvende en lijdende vorm Bondig formuleren Dubbele ontkenning Deelwoordstijl Aantrekkelijk schrijven Werkwoorden tegenover naamwoordstijl Voorzetselketens Beeldend schrijven Variatie Positief formuleren Stijlvastheid tegenover stijlbreuk 90 Afsluitende oefeningen 92 6 Correcte woorden gebruiken Onnodige woordherhaling Twee keer (bijna) hetzelfde: pleonasme en tautologie Herhaling van voorzetsels Contaminaties: verkeerd gecombineerde woorden De juiste woordbetekenis Verwarrende woorden Vertaling van Engelse woorden en uitdrukkingen Vertaling van Duitse en Franse woorden en uitdrukkingen De juiste woordvorm Als en dan Verwarrende persoonlijke voornaamwoorden Verwarrende betrekkelijke voornaamwoorden Onbepaalde voornaamwoorden: met -e of -en? Het juiste voorzetsel 115 Afsluitende oefeningen _00_voorw_Basisboek taal.indd :05:51

4 VIII b a s i s b o e k t a a l 7 Lezergerichte woorden kiezen Toon Ouderwetse woorden Modieuze woorden en spreektaal Duidelijke woorden Nederlandse woorden Exacte woorden Eenvoudige woorden Afkortingen Directe woorden Persoonlijke voornaamwoorden Vage omschrijvingen Overbodige woorden Voorzetselconstructies Gevarieerde woorden Synoniemen Omschrijvingen Verzamelnamen Vergroot je woordenschat Naslagwerken Vakspecifieke literatuur Expertise van lezers 133 Afsluitende oefeningen Revisie en herschrijven Reviseren na de planning 135 Stap 1. Informatie structureren 135 Stap 2. De structuur zichtbaar maken Reviseren tijdens het schrijfproces 137 Stap 3. Alinea s 137 Stap 4. Correcte zinnen schrijven 138 Stap 5. Lezergericht formuleren 138 Stap 6. Correcte woorden gebruiken 139 Stap 7. Lezergerichte woorden kiezen Spelling en interpunctie controleren Werkwoorden Persoonsvorm tegenwoordige tijd Persoonsvorm verleden tijd en voltooid deelwoord: de kofschipregel Het bijvoeglijk gebruikt voltooid deelwoord _00_voorw_Basisboek taal.indd :05:51

5 IX 9.2 Aaneenschrijven Woordgroepen, samenstellingen en afleidingen Tussenklanken -e(n)- en -s Woorden met er-, daar- enzovoort Hoofdletters Begin van de zin Persoonsnamen Aardrijkskundige namen Zaaknamen Geschiedkundige namen Uitdrukkingen van eerbied Afkortingen Interpunctie Komma Punt Dubbele punt en puntkomma Aanhalingstekens Woordtekens Apostrof Koppelteken Trema Weglatingsstreepje 173 Afsluitende oefeningen 174 Bijlage 1 Het woordgeslacht en verbuiging van het bijvoeglijk naamwoord 177 Bijlage 2 Woordvolgorde in de zin 181 Bijlage 3 De woorden er en het 187 Register van grammaticale termen 192 Bronnenlijst 195 Index _00_voorw_Basisboek taal.indd :05:51