Taaljournaal Leerlijnenoverzicht - Lezen

Transcriptie

1 Taaljournaal Leerlijnenoverzicht - Lezen 1.1 Eigen kennis Kinderen kunnen hun eigen kennis activeren, m.a.w. ze kunnen aangeven wat ze over een bepaald onderwerp al weten en welke ervaringen ze er mogelijk mee gehad hebben. wk 1, 2, 7, 8, 9, 10, 28, 31, Tekstsoorten Kinderen komen in contact met diverse soorten leesteksten. wk 2, 8, 16, 18, 20, 22, 24, 26, 28, 30, Kinderen kunnen diverse soorten leesteksten herkennen en van elkaar onderscheiden Kinderen kunnen binnen de aangeboden soorten leesteksten uit datgene opzoeken wat ze te weten willen komen. 1.3 Verwachtingen Kinderen kunnen op basis van uiterlijke kenmerken van een tekst hun verwachtingen aangeven: waarover gaat de tekst, wat willen ze te weten komen, wat heeft de tekst hen te bieden, wat hebben ze er mogelijk aan. 1.4 Doel Kinderen kunnen zichzelf een doel stellen waarom ze een tekst gaan lezen. 1.5 Manieren van lezen Kinderen kunnen de manier van lezen afstemmen op het doel dat ze willen bereiken. wk 1, 10, 16, 18, 19, 25, 26, 27, 28, 29, 32, 34, 36 wk 8, 9, 20, 22, 26, 27, 32 wk 7, 8, 11, 16, 29, 30 wk 7, 14, 16, 21, 25, 30 wk 6, 8, 10, 18, 27, 28, 30 wk 8 wk 30 wk 14, 27 wk 20, 21, 28, 30 wk 20, 28 wk 9, 25 wk 8, 16, 20, 28, 32 wk 20, 25, 26, 28, 29, 30, 31 wk 4 wk 16, 26 wk 17 wk 20, 28, 30 wk 25 wk 16, 20, 22, 27, 36 wk 1, 26, 32, 33 wk 8, 12, 18, 20, 29 wk 25,26 wk 12, 20, 36 wk 8, 16, 24, 27, 35 wk 29 wk 11 wk 23, 27 wk Kinderen kunnen een tekst oriënterend lezen. wk 29 wk Kinderen kunnen een tekst globaal lezen. wk 16 wk Kinderen kunnen een tekst gericht (zoekend) lezen. wk 1, 5, 16, 22, 25, 29, 30, 33 wk 2, 4, 8, 19, 25, 29 wk 11, 12, 18 wk 20, 30 wk 5, Kinderen kunnen een tekst intensief lezen (grondig en evaluerend). wk 11, 16, 20, 29 wk 29, 32, 35 wk 6, 17, 18, 22 wk 10, 14, Kinderen kunnen studerend lezen. wk Mening Kinderen kunnen hun mening geven over een tekst. wk 8, 10, 14, 31 wk 31 wk 20 wk 13, 14 wk 3, 10, 14, 16, 17

2 Taaljournaal Leerlijnenoverzicht - Luisteren 2.1 Eigen kennis Kinderen kunnen hun eigen kennis activeren m.a.w. ze kunnen aangeven wat ze over een bepaald onderwerp al weten en welke ervaringen ze er mogelijk mee gehad hebben. wk 3, 5, 7, 9, 11, 13, 19, 29 wk 1, 23, 33 wk 31 wk 7, 25, 27, 35 wk Tekstsoorten Kinderen komen in contact met diverse soorten luisterteksten. wk 7, 9, 19, 22, 23, 29 wk 3, 19 wk 19 wk 21, Kinderen kunnen diverse luisterteksten herkennen en van elkaar onderscheiden Kinderen kunnen binnen de aangeboden lusiterteksten datgene vernemen wat ze te weten willen komen. 2.3 Verwachtingen Kinderen kunnen op basis van signalen van de luistertekst of de directe luisteromgeving hun verwachtingen aangeven: waarover gaat de tekst, wat willen/moeten ze te weten komen, wat heeft de tekst hen te bieden, wat hebben ze er mogelijk aan. 2.4 Doel Kinderen kunnen zichzelf een doel stellen waarom ze een luistertekst gaan beluisteren. 2.5 Manieren van luisteren Kinderen kunnen hun manier van luisteren aanpassen aan het doel dat ze willen bereiken Kinderen kunnen oriënterend luisteren Kinderen kunnen globaal luisteren. wk 21 wk 15 wk 7, 13, 19, 25 wk 1, 3, 9, 13, 15, 19, 23, 31, 34 wk 15, 21 wk 7, 15 wk 7, 23, 25, 27 wk 1, 19, 21, 25 wk 2, 3, 7, 17, 19, 29, 31, 33 wk 7 wk 7, 29 wk 21, 23, 27 wk 1, 21, 27, 29 wk 2, 3, 13, 15, 17 wk 26 wk 1, Kinderen kunnen gericht luisteren. wk 1, 3, 13, 22, 29, 35 wk 1, 21, 24, 33, 34 wk 1, 2, 3, 11, 13, 19, 33, 35 wk 1, 3, 15, 19 wk 1, 9, 13, 15, Kinderen kunnen intensief luisteren. wk 25 wk 3, 21 wk 7, 31 wk 31 wk Kinderen kunnen studerend luisteren. wk Mening Kinderen kunnen hun mening geven over een luistertekst. wk 31 wk 1, 13, 31 wk 13, 17 wk 1, 13

3 Taaljournaal Leerlijnenoverzicht - Schrijven 3.1 Functie Kinderen weten dat je door te schrijven ervaringen en kennis schriftelijk kunt vastleggen en meedelen aan anderen. 3.2 Publiek 3.2. Kinderen weten dat ze kunnen schrijven voor een bepaald publiek en doen daarmee ervaring op. 3.3 Doel Kinderen weten dat ze kunnen schrijven vanuit een vooraf bepaald doel en doen daarmee ervaring op. 3.4 Tekstsoorten Kinderen weten dat je verschillende soorten teksten kunt schrijven en doen ervaring op met enkele tekstsoorten. Ze gebruiken daarbij de kennis die ze hebben over tekstsoorten vanuit hun eigen leeservaring. 3.5 Manieren van schrijven/ aanpakken van het schrijfproces Kinderen kunnen de manier waarop ze schrijven afstemmen op het publiek en het doel waarvoor ze schrijven Kinderen kunnen gegevens verzamelen op basis waarvan ze gaan schrijven (eerste fase). wk 4, 14 wk 4 wk 2, 8, 10, 14, 34 wk 7 wk 18 wk 12 wk 2 wk 2, 11, 34 wk 2 wk 34 wk 6, 8, 9, 10, 12, 18, 20, 28, 30, 31, 32, 34 wk 10, 12, 14, 20, 24, 28, 32, 35, 36 wk 6, 14, 20, 22, 24, 28, 30 wk 2, 11, 12, 24, 26, 35 wk 6, 9, 10, 11, 12, 18, 22, 23, 24, 25, 28, 33, 34, 36 wk 25, 30 wk 2, 4, 12, 13, 16, 23, 28, 33, Kinderen kunnen de verzamelde gegevens ordenen (tweede fase). wk 2, 8, 29, 30 wk 4, 18, 20, 27, 28, 30, Kinderen kunnen de geordende gegevens verwerken tot een adequaat eindproduct (derde fase). wk 22, 35 wk 22, 28, 30, 32, 33, 34 wk 5, 8, 9, 10, 18, 22, 26, 34 wk 6, 11, 12, 16, 23, 24, 28, 29, 30 wk 30 wk 5, 10, 14, 20, 34, 36 wk 3, 7, 8, 10, 12, 14, 17, 18, 21, 22, 24, 29, 32, 36 wk 2, 6, 7, 12, 16, 17, 22, 24, 25, 26, 28, 29, 30, 32 wk 6, 8, 10, 30 wk 2, 4 wk 2, 10, 14, 30, 36 wk 10, 16, 20, 25, 26, 34 wk 14, 25, 26, 31, 32, 34 wk 16, 18, 20, 21, 22, 26, 28, 30, 32 wk 2, 4, 16, 34 wk 2, 11, 14, 36 wk 6, 8, 10, 16, 20, 34 wk 2, 4, 9, 16 wk 10, 14, 23, 24, 26, 32, 34, 36 wk 2, 4, 6, 8, 10, 12, 16, 20, 26, 34 wk 2, 4, 9, 10, 16, 20, 30, 34

4 Taaljournaal Leerlijnenoverzicht - Spreken 4.1 Publiek Kinderen weten dat ze kunnen spreken voor een bepaald publiek en doen daarmee ervaring op. 4.2 Doel Kinderen weten dat ze kunnen spreken vanuit een vooraf bepaald doel en doen daarmee ervaring op. 4.3 Tekstsoorten Kinderen weten dat je bij spreken gebruik kunt maken van verschillende soorten teksten, doen ervaring op met enkele tekstsoorten en gebruiken daarbij kennis die ze hebben over tekstsoorten vanuit hun eigen leeservaring. wk 5, 25, 29, wk 5, 9, 35 wk 11, 25 wk 11, 17, 19 wk 29 wk 3, 5, 7, 9, 11, 13, 15, 17, 24, 25, 26, 27, 29, 31, 32, 33, 35 wk 9, 11, 13, 15, 21, 23, 24, 31, 35 wk 7, 9, 11, 12, 13, 17, 23, 25, 27, 29, 31, 33, 35 wk 9, 10, 11, 13, 19, 26, 27, 33 wk 2, 3, 5, 9, 13, 17, 21, 23, 25, 27, 29, 31, 32 wk 2, 3, 9, 19, 23,25, 27, 29, 31, 33, 35 wk 3, 5, 11, 12, 14, 17, 19, 21, 22, 23, 27, 29, 31, 35 wk 1, 3, 5, 11, 14, 17, 19, 23, 27, 29, 31, 33 wk 7, 11, 17, 29, 31, 32, 33 wk 8, 9, 17, 19, 29, 33

5 Taaljournaal Leerlijnenoverzicht - Woordenschat 5.1 Kinderen breiden de bestaande woordenschat uit met nieuwe woordenschat. wk 36 wk 23, 24 wk 4, 30 wk 8, Kinderen herhalen nieuw geleerde woordenschat. wk 4, Kinderen herhalen reeds bekende woordenschat. wk 18 wk 4, Kinderen leren strategieën om zelf de betekenis van nieuwe/onbekende woorden te ontdekken. 5.5 Kinderen leren verschillende soorten betekenisverbindingen die het onthouden van woorden bevorderen. 5.6 Kinderen kunnen nieuwe betekenissen toevoegen aan reeds bekende woorden (verdieping) Kinderen leren de betekenis van een woord voorspellen. wk 18 wk 8, Kinderen leren de betekenis van een woord afleiden uit de context. wk 29 wk 6, 30 wk 36 wk 2, 3, 13, Kinderen leren de betekenis van een woord door stukken uit het woord te analyseren Kinderen leren de betekenis van een woord door te associëren op basis van reeds bekende woorden of woorddelen Kinderen leren de betekenis van een woord door de betekenis op te zoeken in een (eenvoudig) woordenboek. wk 3 wk 28, Kinderen leren de betekenis van een woord door uitleg te vragen. wk 26 wk 28, 29 wk 36 wk 2, 30 wk 15 wk 19, 20 wk Kinderen leren betekenisverbinding: coördinatie-reeksen. wk 3, 10, Kinderen leren betekenisverbinding: collocatie (harde feiten). wk 2 wk 3, 10, Kinderen leren betekenisverbinding: synoniemen. wk 3, 10, Kinderen leren betekenisverbinding: antonymie. wk 4, 21 wk 18 wk 3, 10, Kinderen leren betekenisverbinding: superordinatie. wk 27 wk 3, 10, Kinderen leren betekenisverbinding: gradatie. wk 5, 18, 29, Kinderen reflecteren over woorden Kinderen leren dat woorden een gevoelswaarde hebben (connotatie) en dat niet elk woord in gelijk welke context kan worden gebruikt. NB De leerleijnen uit het domein Woordenschat worden met name aangeboden in het computerprogramma wk 1, 17, 33, Kinderen leren dat eenzelfde woord meer dan één betekenis kan hebben. wk 1, 3, 21, 27, 31 wk 6, 13 wk 3, 10, 20 wk 15, 19 wk 1 wk 9 wk 16 wk 5, 24 wk 2, 3 wk 19, Kinderen leren dat woorden een figuurlijke betekenis kunnen hebben. wk 23, 27, 31 wk 4, 26 wk 3, 4 wk Kinderen leren dat je in verschillende talen hetzelfde kunt uitdrukken met andere woorden Kinderen leren dat eenzelfde begrip in verschillende talen met verschillende labels kan worden aangeduid. wk 23 wk 35 wk 36

6 Taaljournaal Leerlijnenoverzicht - Taalbeschouwing 1/2 6.1 Kinderen krijgen inzicht in (mondeling en schriftelijk) taalgebruik Lezen Kinderen leren nadenken over wat ze al van een tekst weten, voordat ze hem gelezen hebben, bijvoorbeeld op basis van de titel, uiterlijke kenmerken en geven aan hoe ze dat menen te weten. wk 2 wk 11 wk 15 wk 11, 12, 20, Kinderen reflecteren over het soort taalgebruik behorende bij bepaalde tekstsoorten, bijvoorbeeld een reclameslogan, tekstballon bij een strip. wk 8 wk 20 wk Kinderen reflecteren over hoe ze een tekst gaan lezen in relatie tot het doel dat ze willen bereiken. wk 9, 10, 20 wk 15, Kinderen leren hoe je een bepaalde tekstsoort op afstand kunt herkennen, bijvoorbeeld op basis van uiterlijke wk 19 wk 6 kenmerken: lettertype, opbouw, grootte, kleurendruk of niet etc Luisteren Kinderen reflecteren over wat voor soort tekst ze horen Kinderen reflecteren over het doel waarom iemand iets zegt. wk Kinderen reflecteren over verschillend taalgebruik. wk 36 wk 5, Spreken Kinderen leren wat je tegen wie zegt Kinderen leren het effect van wat je tegen wie zegt. wk 36 wk 17, 31 wk Kinderen leren wat je kunt zeggen om je doel te bereiken. wk 33 wk 35 wk 7, 17 wk 3, 7, 15, 33 wk 7, Kinderen leren hoe je iets zegt tegen iemand Kinderen leren het effect van hoe je iets zegt tegen iemand. wk 6, 17, 18, 32 wk 12 wk 23 wk Kinderen leren hoe je iets kunt zeggen om je doel te bereiken. wk 19 wk 25 wk 32 wk 5, 7 wk Schrijven Kinderen reflecteren over het doel waarvoor een tekst is geschreven. wk 28 wk 17, 28 wk 4, 29, 32 wk 18, Kinderen reflecteren over het verschillend taalgebruik en formuleringen die gebruikt kunnen worden om wk 28 wk 9,18, wk 9, 10, 20, 30 wk 2, 8, 9 hetzelfde te zeggen, en wat het effect ervan is Kinderen reflecteren over hoe je het best kunt schrijven voor een bepaald publiek. wk 4 wk 2, 4, 20 wk Kinderen reflecteren over welk taalgebruik/formuleringen het meest geschikt zijn in een betreffende situatie. wk 6, 12, 13, 32 wk 23, 32 wk Kinderen reflecteren over de uiterlijke kenmerken van een bepaalde tekstsoort. wk 12 wk 6, 19, 24 wk 4, 10, 14, 23, wk 6, 9, 35, 36 wk 8, 33 24, Woordenschat Kinderen leren de betekenis van woorden door woorden te analyseren, terug te lezen in de context etc. wk 7, 8, 22, 33 wk 2 wk 17, 18 wk 15, Kinderen leren reflecteren over de gevoelswaarde van woorden: welke woord past het best in welke situatie. wk 1, 13, 14, 17, wk 5, 12, 22 wk 2, 5, 9 wk 9, 36 wk 24 18, Kinderen reflecteren over letterlijk en figuurlijk taalgebruik. wk 23, 28, 31 wk 1, 4, 5, 24, 26 wk 15, 23 wk 24, Kinderen leren dat bepaalde woorden in verschillende talen hetzelfde klinken en hetzelfde betekenen. wk 36 wk 6 wk 27 wk 5, 24

7 Taaljournaal Leerlijnenoverzicht - Taalbeschouwing 2/2 6.2 Kinderen krijgen inzicht in opbouw van woorden. 6.3 Kinderen krijgen inzicht in opbouw van zinnen. 6.4 Kinderen krijgen inzicht in opbouw van teksten. Begrippen: lettergreep / klankgroep / telwoord / werkwoord / voltooide tijd / zelfstandig naamwoord / lidwoord / bijvoeglijk naamwoord / voegwoord Onderwerpen: samenstelling / tegenstelling / verkleinwoord / trappen van vergelijking / lidwoord / en bij bijvoeglijk naamwoord (en vrouwelijke woordvormen) / stoffelijk bijvoeglijk naamwoord / aardrijkskundige naam als bijvoeglijk naamwoord / meervoudsvorming / persoonlijk, aanwijzend en bezittelijk voornaamwoord / scheidbaar samengesteld werkwoord / verwijswoord / afkorting / alfabet / woordenboek wk 3, 5, 9, 11, 25, 36 wk 3, 5, 9, 11, 25, 36 wk 7, 9, 10, 13, 20, 33 wk 7, 9, 10, 13, 20, 33 Begrippen: onderwerp / persoonsvorm / gezegde / lijdend voorwerp wk 6, 7, 15, 16, 26 wk 2, 4, 8, 10, 14, 18, 23, 25, 26, 34, 35 Onderwerpen: wie - doet - wat - zin / onderwerp, persoonsvorm, gezegde, lijdend en meewerkend voorwerp / vraagzin, bevel / zinnen verbinden met een voegwoord / bepaling van plaats en tijd / tegenwoordige tijd en verleden tijd (tijdsproef) / getalscongruentie (getalsproef) / lijdende en bedrijvende vorm / directe en indirecte rede / leestekens en interpunctie Onderwerpen: structuur van een tekst (inleiding - kern - slot) / kop, alinea / hoofd- en bijzaak / oorzaak - gevolg; middel - doel wk 6, 7, 15, 16, 26 wk 2, 4, 8, 10, 14, 18, 23, 25, 26, 34, 35 wk 2, 3, 11, 12, 13, 14, 16, 19, 20, 21, 22, 27, 33, 35 wk 2, 3, 11, 12, 13, 14, 16, 19, 20, 21, 22, 27, 33, 35 wk 5, 12, 21, 28, 30 wk 5, 12, 21, 28, 30 wk 4, 5, 8, 12, 13, 14, 18, 21, 24, 26, 32 wk 4, 5, 8, 12, 13, 14, 18, 21, 24, 26, 32 wk 5, 6, 7, 11, 13, 15, 19, 22, 23,26, 28, 31 wk 5, 6, 7, 11, 13, 15, 19, 22, 23, 26, 28, 31 wk 4, 13, 21, 24, 27, 32, 35, 36 wk 4, 13, 21, 24, 27, 32, 35, 36 wk 6, 9, 11, 25, 31 wk 12, 25

8 Taaljournaal Leerlijnenoverzicht - Grammatica 1/2 Onderwerp groep 4 groep 5 groep 6 groep 7 groep 8 introductie wat-woord (lijdend voorwerp) wk 7 introductie en herhaling doe-woord (persoonsvorm) wk 7, 15,27 herhaling doe-woord wk 10 herhaling doe-woord, introductie term werkwoord wk 34 herhaling doe-woord, introductie term persoonsvorm wk 11 herhaling persoonsvorm wk 1, 4, 5, 11, 13, 14, 21, 26, 32 herhaling werkwoord wk 3 herhaling werkwoord en introductie term gezegde wk 4 herhaling gezegde wk 12, 21, 26, 32 introductie wie-woord (onderwerp) wk 15 herhaling wie-woord wk 10 introductie term wie-deel wk 34 herhaling wie-deel, introductie term onderwerp wk 12 herhaling onderwerp wk 12, 21, 32 introductie term zinskern (wie-deel en werkwoord) wk 34 herhaling zinskern, inclusief persoonsvorm en onderwerp wk 16, 20, 27 introductie term lijdend voorwerp wk 11 herhaling gezegde, persoonsvorm, lijdend voorwerp en wk 11 onderwerp herhaling lijdend voorwerp wk 21, 27 introductie waar-woord wk 15 herhaling waar-woord/deel, schuiven met zinsdelen wk 21 introductie wanneer-woord (bepaling van plaats / tijd) wk 7 aangeduid met vragen bepaling van tijd en plaats wk 32 opbouw van zinnen (vraagzinnen, bevelen) wk 6, 15, 16, 19, 26 opbouw van zinnen wk 8, 13, 14 herhaling opbouw van zinnen wk 14, 32 Onderwerp groep 4 groep 5 groep 6 groep 7 groep 8 alfabet op beginletter wk 2, 8 alfabet op 2e en 3e letter wk 20, 30, 32 introductie tegenstelling en herhaling wk 4, 21 introductie trappen van vergelijking en herhaling wk 4, 18 vrouwelijke woordvormen (beroepen, dieren) wk 11 mannelijke/vrouwelijke woordvormen wk 2 samenstellingen (niet de term) wk 3, 25 samenstelllingen wk 7, 28, 29, 33 verkleinwoorden (niet de term) wk 36 herhaling verkleinwoorden wk 16 leenwoorden wk 23 vervolg leenwoorden wk 35 Engelse/Franse leenwoorden wk 1, 2, 27 leestekens (vraagteken, punt, komma) wk 6, 9 leestekens wk 23, 24, 32, 35 herhaling leestekens en interpunctie wk 18, 24, 33 alliteraties wk 25 introductie term tijd van toen en tijd van nu wk 8, 18 herhaling tijd van toen en tijd van nu wk 13, 22 introductie term tegenwoordige tijd en verleden tijd wk 4 herhaling tegenwoordige tijd en verleden tijd wk 13, 14, 21 introductie term één en meer wk 34 introductie enkelvoud en meervoud wk 12 introductie term versierwoorden wk 9, 13 introductie term bijvoeglijk naamwoord wk 4 herhaling versierwoord en term bijvoeglijk naamwoord wk 5 herhaling bijvoeglijk naamwoord wk 13, 15, 22, 28 introductie en herhaling gebruik voegwoorden in samengestelde zinnen wk 2, 4, 14

9 Taaljournaal Leerlijnenoverzicht - Grammatica 2/2 Onderwerp groep 4 groep 5 groep 6 groep 7 groep 8 herhaling voegwoorden en samengestelde zinnen wk 7, 8, 32 voegwoorden: causaal en consecutief wk 24 herhaling voegwoorden wk 14 introductie de- en het-woord (zelfstandig naamwoord) wk 3 herhaling de- en het-woord, introductie term zelfstandig wk 28 naamwoord herhaling zelfstandig naamwoord wk 5 herhaling de- en het-woord, introductie term lidwoord wk 28 introductie zinnen vragend maken wk 12 herhaling zinnen vragend maken wk 13, 22 herhaling zinnen vragend maken wk 4, 5, 26 introductie ik/hij/wij-vorm, als specificatie van persoonsvorm, wk 22 woordenboekvorm lange en korte zinnen wk 14 introductie getalsproef en tijdproef wk 22 introductie wie-doet-wat-zin (woordvolgorde) wk 19 herhaling wie-doet-wat-zin wk 33 afkortingen wk 28 herhaling afkortingen wk 20 gebruik uitdrukkingen, figuurlijke betekenissen wk 3, 15, 23 dubbele betekenissen wk 19, 34 figuurlijk taalgebruik wk 30 introductie opbouw teksten, introductie term alinea wk 9 herhaling opbouw teksten, alinea wk 11, 22, 25, 31 herhaling indeling en alinea s wk 25 vergelijkingen/beeldspraken wk 10 introductie term voltooide tijd en voltooid deelwoord wk 12 instructieteksten wk 21 woordsoorten: werkwoord, bijvoeglijke naamwoord, wk 29 zelfstandig naamwoord Onderwerp groep 4 groep 5 groep 6 groep 7 groep 8 herhaling woordsoorten wk 19, 31, 35 introductie term voorvoegsel en achtervoegsel en betekenisaspect wk 30 synoniemen wk 33 bevelen en verzoeken wk 33 introductie term telwoord en toepassing wk 4 introductie aardrijkskundige namen als bijvoeglijk naamwoord samengestelde woorden wk 5, 23 woordenboek wk 6, 8 verwijswoorden wk 7 tabellen wk 16 grafieken wk 19 introductie directe en indirecte rede wk 24 introductie term voorzetsels en oefenen met voorzetsels wk 5 wk 26