Kennismarkt Omgevingswet. Milieu in het omgevingsplan

Transcriptie

1 Kennismarkt Omgevingswet Milieu in het omgevingsplan Paul Bodden Rachid Benhadi Amsterdam 11 oktober 2016 Thema s Milieu in het omgevingsplan: voorbeelden vanuit twee themadossiers op omgevingsweb.nl Landelijk gebied Geurhinder vanwege dierenverblijven Veehouderij en volksgezondheid Geluid 2 1

2 Geur vanwege dierenverblijven Geur van dierenverblijven in het bestemmingsplan Huidig recht Geurnormen Wet geurhinder en veehouderij (Wgv), Activiteitenbesluit milieubeheer en eventueel gemeentelijke geurverordening Bestemmingsplan en andere ruimtelijke besluiten: goede ruimtelijke ordening Zie nader: Paul Bodden, De Wet geurhinder en veehouderij vier jaren in werking; de geurverordening en de omgekeerde werking van de geurcontour, Agr.r. 2011, p. 5-8 AbRS 4 november 2015, ECLI:NL:RVS:2015:3394 (Buitengebied Bladel) Ruimtelijke relevantie Doorkruising 4 2

3 Geur van dierenverblijven in het omgevingsplan Nieuw recht Wgv en Activiteitenbesluit gaan op in Omgevingswet en Besluit kwaliteit leefomgeving (Bkl) Gemeentelijke geurverordening geïntegreerd in omgevingsplan Op rijksniveau: geur gereguleerd d.m.v. instructieregels in Bkl (zie art e.v. Bkl) Afstands- en immissienormen afgeleid uit huidige regelgeving 5 Geur van dierenverblijven in het omgevingsplan Nieuw recht Instructieregels gelden voor gemeenten bij vaststellen omgevingsplan Instructieregels bieden standaardnormen als algemeen aanvaardbaar kwaliteitsniveau Instructieregels moeten in het omgevingsplan worden opgenomen, maar maatwerk (gebiedsgericht) is mogelijk Voorbeeld Artikel 5.59 Bkl 1. In een omgevingsplan wordt rekening gehouden met de geurbelasting door bedrijfsmatige activiteiten op geurgevoelige gebouwen en geurgevoelige locaties. 2. Als sprake is van geurbelasting op een geurgevoelig gebouw of een geurgevoelige locatie door meer dan één bedrijfsmatige activiteit, wordt rekening gehouden met de naar het oordeel van het bevoegde bestuursorgaan relevante cumulatie van geur door die bedrijfsmatige activiteiten. 6 3

4 Geur van dierenverblijven in het omgevingsplan Nieuw recht 7 Geur van dierenverblijven in het omgevingsplan Nieuw recht Omgevingswaarden voor geur in omgevingsplan Slechts voor zover op provinciaal of rijksniveau geen omgevingswaarden zijn vastgesteld of afwijking/aanvulling mogelijk is gemaakt Art Ow: geen verplichting voor Rijk om bij AMvB omgevingswaarden voor geur vast te stellen In Bkl dus volstaan met instructieregels (NvT Bkl, p. 38) Met deze voor gemeenten in acht te nemen instructieregels speelruimte bepaald waarbinnen gemeenteraad regelgevende taak over fysieke leefomgeving uitoefent (NvT Omgevingsbesluit, p. 27) 8 4

5 Geurgevoelig gebouw Nieuw recht Geurgevoelig gebouw : nieuw begrip t.o.v. Wgv! Geurgevoelig object (art. 1 Wgv) Geurgevoelig gebouw (art Bkl) Wijziging ingegeven vanuit wens naar harmonisatie begripsomschrijvingen Gevolg: horecabedrijven (hotel, snackbar), kantoren etc. worden niet langer als geurgevoelig gebouw aangemerkt! 9 Geurgevoelig gebouw Nieuw recht Art lid 5 Bkl: bij omgevingsplan andere geurgevoelige gebouwen/locaties aanwijzen waarop deze paragraaf van toepassing is Geurgevoelig gebouw/locatie < 10 jaar toegelaten? Niet aangemerkt als geurgevoelig! Artikel 5.56 lid 2 en 3 Bkl (toepassingsbereik regels geurbelasting) 2. Een geurgevoelig gebouw is een gebouw met: a. een woonfunctie, b. een onderwijsfunctie, c. een gezondheidszorgfunctie met bedgebied, of d. een bijeenkomstfunctie voor kinderopvang voor kinderen jonger dan 4 jaar. 3. Een geurgevoelige locatie is een locatie voor: a. het plaatsen van een woonwagen, of b. b. een drijvende woonfunctie. 10 5

6 Geur van dierenverblijven in het omgevingsplan Toekomst Geurgevoelig gebouw nog niet gerealiseerd (art lid 1 onder a Bkl) Vgl. AbRS 4 juli 2007, Agr.r. 2007/5431, met noot Paul Bodden (Hilvarenbeek) Bebouwingscontour geur (art Bkl) Cumulatie (art Bkl) Plattelandswoning (art Bkl) Werking uitgebreid 11 Geur van dierenverblijven in het omgevingsplan Toekomst Verdeling gebruiksruimte geur (NvT Bkl, p. 69) Art Bkl: schakelbepaling voor milieubelastende activiteit veehouderijen geur 12 6

7 Veehouderij en volksgezondheid Volksgezondheid in het bestemmingsplan Huidig recht Bestrijding dierziekten vindt regeling primair via andere wetgeving In ruimtelijk spoor : een af te wegen of mee te wegen belang en eventueel aanvullende regels Bijv. voorkomen van uitbreiding van de bebouwing ten behoeve van geiten- en schapenhouderijen (AbRS 6 november 2013, ECLI:NL:RVS:2013:1819) Echter, geen sinecure: AbRS 18 juli 2012, ECLI:NL:RVS:2012: BX1827 Gecombineerd met andere aspecten: AbRS 30 april 2014, zaaknummer ECLI:NL:RVS:2014:1512 Voorzorgsbeginsel? AbRS 10 september 2014, ECLI:NL:RVS:2014:3335 (Buitengebied Bernheze) 14 7

8 Volksgezondheid in het milieurecht Huidig recht Aan omgevingsvergunning milieu kunnen voorschriften worden verbonden Aanvullende regels Uitzondering: AbRS 28 november 2012, ECLI:NL:RVS:2012: BY4396 Zie nader: Paul Bodden, Gezondheidsrisico s van veehouderijen, TO mei 2014, nr. 1, p. 17 e.v. 15 Volksgezondheid in het omgevingsplan Nieuw recht Omgevingsplan ruimere reikwijdte Taken en bevoegdheden bestuursorganen gericht op instandhouding veilige en fysieke leefomgeving (art. 2.1 jo. 1.3 Ow) Niet slechts ruimtelijk relevante bepalingen 16 8

9 Volksgezondheid, omgevingsplan en omgevingsvergunning Nieuw recht Amendementen wetsvoorstel Omgevingswet (Kamerstukken II 2014/15, , nr. 150, 151 en 152) Art. 2.1 lid 4 Ow: gezondheid volwaardige rol bij omgevingsplannen en omgevingsvergunningen voor afwijkactiviteiten Art Ow: weigering omgevingsvergunning vanwege (mogelijk) ernstige gezondheidsrisico s in bijzondere gevallen (o.m. Q-koorts, vogelgriep e.d.) Art lid 2 Ow: verplichte algemene rijksregels m.b.t. treffen van alle passende maatregelen ter bescherming gezondheid art lid 3 Ow: verplichting opstellen algemene rijksregels over wijziging of intrekking omgevingsvergunning i.v.m. passende maatregelen ter bescherming gezondheid 17 Volksgezondheid, omgevingsplan en omgevingsvergunning Toekomst Voorbeeld Artikel Voorontwerp Omgevingsplan Buitengebied 2016 Boekel Het bevoegd gezag kan een omgevingsvergunning weigeren als naar zijn oordeel sprake is van bijzondere omstandigheden waardoor het verlenen van de vergunning zou leiden tot ernstige nadelige of mogelijk ernstige nadelige gevolgen voor de gezondheid. 18 9

10 Geluid Geluid Ontwikkelingen in wetgeving Omgevingswet Vier AMvB s Besluit activiteiten leefomgeving Besluit kwaliteit leefomgeving Besluit bouwwerken leefomgeving Omgevingsbesluit Parallel aan traject OW opstellen specifieke geluidwetgeving: Aanvullingswet Geluid -> internetconsultatie reeds afgerond Aanvullingsbesluit Geluid -> medio

11 Uitgangspunten AMvB s Striktere scheiding verantwoordelijkheden overheid en bedrijf Bkl: regels voor overheden Bal: regels voor bedrijven (let op: inrichtings-begrip wordt verlaten, het begrip activiteit wordt leidend) Gelet op bovenstaand onderscheid, waar is de geluidnormering te vinden, in Bal of Bkl? 21 Besluit kwaliteit leefomgeving Wijzigingen t.o.v. de huidige regeling Nu: direct werkende immissieregels voor geluid en trillingen die worden veroorzaakt door bedrijfsmatige activiteiten in het Activiteitenbesluit. Straks: instructieregels in het Bkl over geluid en trillingen. Instructieregels bieden standaard immissienormen als algemeen aanvaardbaar kwaliteitsniveau. Belangrijk verschil met huidige praktijk -> in het omgevingsplan moet de maximale immissie voor geluid en trillingen die door bedrijfsmatige activiteiten op gevoelige objecten mag worden veroorzaakt worden vastgelegd

12 Geluidnormen in het omgevingsplan Direct werkende geluidnormen in het omgevingsplan, nieuw? Neen. Zie AbRS 11 april 2012, ECLI:NL:RVS:2012:BW1601 (Panama I) en AbRS 3 april 2013, ECLI:NL:RVS:2013:BZ7571 (Panama II) 23 Panama I in vogelvlucht Overschrijding geluidnormen art Activiteitenbesluit door discotheek. Twee oplossingen mogelijk: isolatiemaatregelen ter plaatse van de discotheek (kostbaar) accepteren en toestaan hogere geluidbelasting ter plaatse van de woningen (d.m.v. maatwerkvoorschriften) Afdeling: toestaan van hogere geluidbelasting i.p.v. isolatiemaatregelen betekent evenwel niet dat nog een aanvaardbaar woon- en leefklimaat voor de omwonenden is gegarandeerd. Tussenuitspraak: deugdelijk motiveren of gewijzigde planregeling vaststellen

13 Panama II in vogelvlucht 25 Besluit kwaliteit leefomgeving Wijzigingen t.o.v. de huidige regeling Bkl legt landelijk aanvaarde basisbeschermingsniveau vast in instructieregels, in omgevingsplan kan maatwerk worden geleverd door lagere of hogere geluidnormen vast te leggen. Bijv. hogere geluidnormen voor centrumgebied en lagere geluidnormen voor woonwijken

14 Reden voor verschuiving van algemene regels naar instructieregels voor omgevingsplan? Geluid is lokale aangelegenheid Behoefte aan lokale afwegingsruimte Geluid is verweven met ruimtelijke ordening en omgeving 27 Besluit kwaliteit leefomgeving Opbouw v.w.b. geluid H. 5 Omgevingsplannen Afd. 5.1 Instructieregels met het oog op de evenwichtige toedeling van functies aan locaties Algemene bepalingen (eerbiedigende werking) Geluid en trillingen Algemene bepalingen (art. 5.42) Geluid door bedrijfsmatige activiteiten (5.43 t/m 5.49) Geluid door specifieke activiteiten (art t/m 5.52) Trillingen (5.53 t/m 5.55a) Geluid rond luchthavens [Gereserveerd] Specifieke gronden milieubelastende activiteit 28 14

15 Besluit kwaliteit leefomgeving Opbouw v.w.b. geluid H.7 Omgevingsverordeningen Art. 7.1: afd. 5.1 Bkl is van overeenkomstige toepassing op provinciale verordeningen. Artikel 4.2 lid 2 Omgevingswet: provincies kunnen in de omgevingsverordening rechtstreeks functies aan locaties toedelen en regels stellen voor die functie. Wordt daarvan gebruik gemaakt, dan moeten in de omgevingsverordening ook juridisch bindende geluidnormen worden opgenomen. 29 Geluidgevoelige objecten Artikel 5.42 van het Bkl beschrijft limitatief welke objecten geluidgevoelig zijn. Terminologie sluit aan op Bbl. Onderscheid tussen geluidgevoelige gebouwen en geluidgevoelige locaties. Limitatieve opsomming? Woning ( woonfunctie ) blijft het centrale geluidgevoelige object. Woonschepen en woonarken zijn volgens de regering geen bouwwerken en dus geen woonfunctie. Te kort door de bocht? Zie AbRS 16 april 2014, ECLI:NL:RVS:2014:1331 en R. Benhadi, Het woonschip en de Wet geluidhinder: geen waterdichte regeling, TBR 2016/

16 Uitzonderingen Artikel 5.42 lid 5: De artikelen 5.43 tot en met 5.55a zijn niet van toepassing op geluidgevoelige gebouwen en geluidgevoelige locaties die: a. in een omgevingsplan of een omgevingsvergunning voor een afwijkactiviteit niet zijn toegelaten of voor een duur van niet meer dan tien jaar zijn toegelaten, of b. geheel of gedeeltelijk zijn gelegen op een industrieterrein als bedoeld in de Wet geluidhinder.. Biedt kansen? Norm van goede r.o. (straks: evenwichtige toedeling van functies aan locaties, p. 139 MvT bij Omgevingswet)? 31 Bedrijven op gezoneerde industrieterreinen Bedrijven op gezoneerd industrieterrein, twee categorieën: vergunningplichtig en niet-vergunningplichtige inrichtingen. Deze laatste categorie wordt thans genormeerd door het Activiteitenbesluit en de Wgh. Artikel 5.42 lid 4 Bkl: geluidregels Bkl niet van toepassing op bedrijven die zich op een gezoneerd industrieterrein (Wgh) bevinden. Ratio? Onduidelijk. Normering via GPP s? Afwachten regeling in Aanvullingswet Geluid en Aanvullingsbesluit Geluid? 32 16

17 Artikel 5.43 Bkl (centrale bepaling) 1. In een omgevingsplan wordt rekening gehouden met het geluid door bedrijfsmatige activiteiten op geluidgevoelige gebouwen en geluidgevoelige locaties. 2. De regels in een omgevingsplan voorzien erin dat het langtijdgemiddelde beoordelingsniveau (LAr,LT) van geluid en het maximaal niveau van geluid (LAmax) door een in het omgevingsplan toegelaten bedrijfsmatige activiteit, op de gevel van geluidgevoelige gebouwen, op de begrenzing van geluidgevoelige locaties en in geluidgevoelige ruimten van in- en aanpandige geluidgevoelige gebouwen aanvaardbaar is. 33 Geluidnormen MOETEN in het omgevingsplan worden vastgelegd In de gebruiksregels van het omgevingsplan moeten geluidnormen (immissienormen) worden opgenomen. Deze geluidnormen: hebben betrekking op bedrijfsmatige activiteiten: art lid 1 Bkl: Als bedrijfsmatige activiteit kan in een omgevingsplan ook worden aangemerkt het geheel van bij dezelfde onderneming of instelling verrichte activiteiten die onderling technische, organisatorische of functionele bindingen hebben en in elkaars nabijheid worden verricht. zijn bindend. Degene die de bedrijfsactiviteit verricht is daaraan gebonden waarborgen een aanvaardbaar geluidniveau ter plaatse van geluidgevoelige objecten Wat als vergeten wordt om de geluidnormen op te nemen in het omgevingsplan?! 34 17

18 Geluidtabellen Bkl Tabel A: Mag van worden afgeweken (zie art lid 2 Bkl). Tabel mag worden opgenomen in OP, hoeft niet. 35 Geluidtabellen Bkl Tabel B: Mag niet van worden afgeweken. Tabel mag worden opgenomen in OP, hoeft niet

19 Afwijken van de geluidtabellen Afwijken van geluidnormen Tabel A toegestaan? Ja. Afwijken van geluidnormen Tabel B toegestaan? Neen. Let op, NvT kan misleidend zijn op dit punt. In het tweede lid wordt alleen verwezen naar bijlage XV, tabel A, bij dit besluit. Het is dus niet toegestaan om af te wijken van de binnenwaarden.. Het derde lid biedt de mogelijkheid om, in afwijking van het eerste en tweede lid, in het omgevingsplan andere grenswaarden voor geluid op te nemen dan de grenswaarden, bedoeld in het eerste en tweede lid.. Wettekst is wel duidelijk. Onderscheid tussen standaardwaarden en grenswaarden. Uit artikel 5.44 lid 3 Bkl volgt dat uitsluitend van de standaardwaarden mag worden afgeweken. 37 Uitzondering Art lid 4 Bkl: Het stellen van grenswaarden kan geheel of gedeeltelijk achterwege worden gelaten als dat gelet op de aard of de locatie van de activiteit aangewezen wordt geacht. NvT: De gemeente kan met toepassing van het vierde lid geheel of gedeeltelijk afzien van het stellen van grenswaarden, bijvoorbeeld over activiteiten die gezien hun aard en/of afstand tot geluidgevoelige gebouwen en geluidgevoelige locaties, niet relevant kunnen bijdragen aan het geluid. Toepassing van het vierde lid laat onverlet dat met de geluidregels in het omgevingsplan voldoende zeker moet zijn gesteld dat de geluidbelasting op geluidgevoelige gebouwen en geluidgevoelige locaties aanvaardbaar is

20 Andere regels dan geluidnormen Artikel 5.46 lid 1 Bkl: 1. In een omgevingsplan kunnen met het oog op het beperken van geluidhinder andere regels worden gesteld over een bedrijfsmatige activiteit.. Gemeenten kunnen op grond van dit artikel ook kiezen voor andersoortige gebruiksregels, zoals sluitingstijden voor bedrijven, aan te houden afstanden, venstertijden voor transport, of de plicht tot het uitvoeren van een akoestisch onderzoek waarmee voorafgaand aan het starten van een activiteit wordt aangetoond dat aan gestelde grenswaarden zal worden voldaan. Uitg.punt: De in het Bkl vastgelegde grenswaarden zijn niet van toepassing op menselijk stemgeluid (art aanhef en onder b Bkl). Let wel: aan menselijk stemgeluid kunnen met toepassing van artikel 5.46 van het Bkl wel andere eisen worden gesteld die hinder door stemgeluid beperken. 39 Met toets aan Bkl zijn we er nog niet Let op, toets aan goede r.o. blijft: Het goed scheiden van functies (goede ruimtelijke ordening) dat is geregeld in artikel 5.43 van dit besluit, moet voorkomen dat die geluiden tot hinder kunnen leiden. Het feit dat er in het omgevingsplan geen regels mogen worden opgenomen over het geluid van hulpvoertuigen en menselijk stemgeluid, betekent dus niet dat de die geluidbronnen bij de toepassing van artikel 5.43 van dit besluit buiten beschouwing mogen blijven. Bij het toedelen van functies aan locaties betrekt de gemeente, op grond van artikel 5.43 van dit besluit, al het geluid vanwege de toegelaten bedrijfsmatige activiteiten

21 Cumulatie van geluid Bkl geeft geen normen voor cumulatie. Desalniettemin, cumulatie van geluid is relevant en moet beoordeeld worden. Hoge (bestaande) cumulatieve geluidbelasting ter plaatse van een geluidgevoelig object kan tot gevolg hebben dat (1) lagere geluidnormen o.g.v. het Bkl opgenomen worden in het omgevingsplan of (2) na motivering aanvaardbaarheid leiden tot hogere geluidnormen voor individuele inrichtingen in het omgevingsplan. 41 Verbreding regeling plattelandswoningen Artikel 5.47 lid 2 Bkl: 2. In een omgevingsplan kan worden bepaald dat voor in het omgevingsplan aangewezen geluidgevoelige gebouwen die eerder functioneel verbonden waren met een bedrijfsmatige activiteit, het geluid afkomstig van die bedrijfsmatige activiteit buiten beschouwing wordt gelaten, voor zover het betreft: a. een activiteit als bedoeld in afdeling 3.6 van het Besluit activiteiten leefomgeving, b. een activiteit, verricht op een bedrijventerrein, of c. een activiteit in de horecasector.. Let op: Voor andere aspecten dan geluid, trillingen en geur zijn geen uitzonderingen geregeld. P. 49 e.v. Nvt Bkl

22 Contact Paul Bodden Rachid Benhadi