Regurgitatie en reflux bij de zuigeling
|
|
- Herman Desmet
- 7 jaren geleden
- Aantal bezoeken:
Transcriptie
1 Regurgitatie en reflux bij de zuigeling Philippe Alliet Kindergastro-enteroloog Oostende, 23 maart e week van de Verpleegkundigen en vroedvrouwen definities Gastro-oesofagale reflux Regurgitatie Braken 1
2 definities Gastro-oesofagale reflux Passage van maaginhoud naar de slokdarm Normaal abnormaal Regurgitatie Braken definities Gastro-oesofagale reflux Passage van maaginhoud naar de slokdarm Normaal abnormaal Regurgitatie Passage van maaginhoud tot in de oropharynx Braken 2
3 definities Gastro-oesofagale reflux Passage van maaginhoud naar de slokdarm Normaal abnormaal Regurgitatie Passage van maaginhoud tot in de oropharynx Braken Krachtdadige expulsie van maaginhoud uit de mond definities Gastro-oesofagale reflux Gastro-oesofagale reflux ziekte (GORD) 3
4 definities Gastro-oesofagale reflux Normaal fysiologisch proces Verschillende malen per dag Bij zuigelingen, kinderen en volwassenen Passage van maaginhoud tot in de oropharynx Gastro-oesofagale reflux ziekte (GORD) definities Gastro-oesofagale reflux Normaal fysiologisch proces Verschillende malen per dag Bij zuigelingen, kinderen en volwassenen Passage van maaginhoud tot in de oropharynx Gastro-oesofagale reflux ziekte (GORD) GOR leidt tot symptomen 4
5 definities GORD : symptomen Symptomen te wijten aan braken /regurgiteren Symptomen te wijten aan oesofagitis Respiratoire symptomen Neurologische symptomen definities GORD : symptomen Symptomen te wijten aan braken /regurgiteren Onvoldoende gewichtstoename 5
6 definities GORD : symptomen Symptomen te wijten aan oesofagitis Prikkelbaar gedrag Wenen tijdens de voeding Voedselweigering Failure to thrive Ferriprieve anemie Bloedbraken of melaena Slokdarmobstructie definities GORD : symptomen Respiratoire symptomen Recurrente of chronische pneumonie Chronische wheezing, bronchospasmen, stridor 6
7 definities GORD : symptomen Neurologische symptomen Sandifer syndroom ALTE ( Apparent Life Threatening Event ) fysiologie 7
8 pathofysiologie GORD pathofysiologie GORD Transiënte relaxatie van LES 8
9 pathofysiologie GORD pathofysiologie GORD Aard refluxaat Frequentie reflux Maagontlediging Klaringsmechanisme slokdarm Viscerale hypersensibiliteit Luchtwegreactiviteit. 9
10 epidemiologie gastro-oesofagale reflux < 3 maanden : 50 % 4 maanden : 67 % maanden : 5 % Complicaties in 5 % van de gevallen epidemiologie gastro-oesofagale reflux Spontane resolutie 10
11 diagnostiek GOR Klinische diagnose! differentieel diagnostiek het is niet al GOR(D) wat braakt Mechanische o Uitgaande van de maagdarmtractus Uitgaande van de genito-urinaire tractus Uitgaande van oor/evenwichtsorganen Als complicatie van geneesmiddelen Metabole oorzaken Centrale oorzaken 11
12 DYSPHAGIA HAEMATEMESIS MELENA RUMINATION NAUSEA/BELCHING ARCHING BRADYCARDIA HICCUPS SANDIFER S SYNDROME ASPIRATION LARINGITIS/STRIDOR RESPIRATORY INFECTIONS HOARSENESS GER differentieel diagnostiek het is niet al GOR(D) wat weent COLIC IRRITABILITY PARENTAL ANXIETY FEEDING REFUSAL FAILURE TO THRIVE VOMITING REGURGITATION SLEEP DISTURBANCES APNEA/ALTE/SIDS ANAEMIA WHEEZING CMPA DIARRHEA BLOODY STOOLS RHINITIS NASAL CONGESTION ANAPHYLAXIS CONSTIPATION ECZEMA/DERMATITIS ANGIOEDEMA LIP SWELLING URTICARIA/ITCHING differentieel diagnostiek belangrijke vragen Sinds wanneer is het teruggeven opgetreden? Tijdsrelatie tussen voeding en teruggeven? Hoe verloopt het teruggeven? Met kracht? Uitzicht braaksel? (gal?!) Algemene toestand kind? Ziek? Hoe oud is het kind? 12
13 differentieel diagnostiek belangrijke vragen Eetlust van het kind? Gewichtstoename? Psychomotorische ontwikkeling? Koorts? Diarree? Anderen buikgriep? Familiale anamnese allergie? Persoonlijke anamnese eczeem? diagnostiek GORD RX slokdarm-maag-duodenum-(transit) ph metrie scintigrafie oesofagogastroduodenoscopie 13
14 diagnostiek GORD RX SMD 24 u ph-metrie diagnostiek GORD 14
15 diagnostiek GORD scintigrafie diagnostiek GORD endoscopie 15
16 voedingsveranderingen op leeftijd 2 mdn % 19% 11% 2% 2% 1% 57% 1% 8% 4% 0 (N= 35% 33% Raes M, Hellinckx E, Van Braband A, Verstraeten K, Gillis Ph, Alliët Ph. Voedingspraktijken bij zuigelingen : zijn we aan verandering toe? Tijdschr Geneesk 2001; 57: redenen om melkvoeding te veranderen BV (%) KV (%) P < BV (%) KV (%) Kolieken Braken Constipatie Diarree Wenen ns P < Raes M, Hellinckx E, Van Braband A, Verstraeten K, Gillis Ph, Alliët Ph. Voedingspraktijken bij zuigelingen : zijn we aan verandering toe? Tijdschr Geneesk 2001, 57:
17 redenen om melkvoeding te veranderen BV (%) KV (%) P < BV (%) KV (%) Kolieken Braken Constipatie Diarree Wenen ns P < Raes M, Hellinckx E, Van Braband A, Verstraeten K, Gillis Ph, Alliët Ph. Voedingspraktijken bij zuigelingen : zijn we aan verandering toe? Tijdschr Geneesk 2001, 57: redenen om melkvoeding te veranderen BV (%) KV (%) P < BV (%) KV (%) Kolieken Braken Constipatie Diarree Wenen ns P < Raes M, Hellinckx E, Van Braband A, Verstraeten K, Gillis Ph, Alliët Ph. Voedingspraktijken bij zuigelingen : zijn we aan verandering toe? Tijdschr Geneesk 2001, 57:
18 redenen om melkvoeding te veranderen BV (%) KV (%) P < BV (%) KV (%) Kolieken Braken Constipatie Diarree Wenen ns P < Raes M, Hellinckx E, Van Braband A, Verstraeten K, Gillis Ph, Alliët Ph. Voedingspraktijken bij zuigelingen : zijn we aan verandering toe? Tijdschr Geneesk 2001, 57: komen die klachten minder voor bij borstgevoede kinderen? Initieel BV Initieel KV Hevig huilen Kolieken Teruggeven 13 23* Slaapstoornissen 9 9 Constipatie 8 18* Eetmoeilijkheden 7 4 Slechte gewichtstoename 6 2* Diarree 3 15* Eczema 1 1 Forsyth et al,
19 In tegenstelling tot bij borstvoeding, worden allerhande klachten bij de flesgevoede zuigeling in verband gebracht met de voeding. 1 AR HA 2 3 Ontwikkeling van flesvoedingen met specifieke indicatie (AR, anti-koliek, betere verzadiging, betere stoelgang,...) regurgitatie (GOR) in children who are normal (0-6 months; sometimes up to 12 mths) do not have complaints of GOR-disease nutritional deficits, oesophagitis, blood loss, strictures, apnea or airway manifestations no difference in incidence BF / FF Hill DJ. J Pediatr 1999;135: but perceived different parents of FF-infants often seek medical attention approach : balanced, avoid overconcern and disregard Vandenplas Y,. Eur J Pediatr 1993;152:704-11; J Am Col Nutr 1998;17: Nelson SP. Arch Pediatr Adolesc Med 1997;151:
20 regurgitatie (GOR) behandeling geruststelling van de ouders Spitting up is a laundry problem, not a medical problem regurgitatie (GOR) behandeling borstvoeding blijft eerste keus uitleg omtrent evolutie van GOR bij zuigelingen placebo-gecontroleerde studies placebo / interventie even doeltreffend 20
21 regurgitatie (GOR) behandeling geruststelling van de ouders placebo-gecontroleerde studies placebo / interventie even doeltreffend indien geruststelling faalt dieet- en houdingsaanpassingen J Am Col Nutr 1998;17:308-16; Eur J Pediatr 1997;156:343-57; Acta Paediatr 1998;87:462-8; Eur J Pediatr 1994;153: regurgitatie (GOR) behandeling borstvoeding snellere maagontlediging dan kunstvoeding recht houden van het kind tijdens en na de borstvoeding (zwaartekracht) frequente, kleine voedingen J Am Col Nutr 1998;17:308-16; Eur J Pediatr 1997;156:343-57; Acta Paediatr 1998;87:
22 regurgitatie (GOR) behandeling : indikkingsmiddelen? Transiënte relaxaties van de lage oesofagale sfincter (kunnen leiden tot GORD) worden geïnduceerd door : - volume maaltijd - hoge osmolaliteit indien borstvoeding : indien kunstvoeding : nut indikking nooit aangetoond industriële verdikking kunstvoeding te verkiezen (nle osmolaliteit) Cucchiara S. J Pediatr Gastroenterol Nutr 1995; 20:468 regurgitatie (GOR) behandeling : indikkingsmiddelen? 22
23 regurgitatie (GOR) behandeling : indikkingsmiddelen? Horvath et al. Pediatrics 2008: 122: e1268-e1277 regurgitatie (GOR) nevenwerkingen : indikkingsmiddelen 23
24 regurgitatie (GOR) behandeling AR-voedingen doen wat ze beweren te doen ze verminderen regurgitatie maar behandelen in geen geval GOR(D) reflux-parameters (ph-metrie, scintigrafie, echografie) 1/3 verbeteren 1/3 identiek 1/3 verslechteren Smaller volume, thickened formulas in the management of GER before equal cal thickening volume /day (ml) energy (kcal) emesis / 24 hr P < 0.05 reflux index % range frequency GER range Khoshoo et al. JPGN 2000;31:
25 Smaller volume, thickened formulas in the management of GER before equal cal thickening volume /day (ml) energy (kcal) emesis / 24 hr P < 0.05 reflux index % range frequency GER range Khoshoo et al. JPGN 2000;31:554-6 regurgitatie (GOR) behandeling : sodium alginaat (gaviscon R ) Vermindering frequentie regurgitatie ph metrie studies impedantiemetrie 25
26 regurgitatie (GOR) behandeling : medicatie? regurgitatie (GOR) behandeling : nevenwerkingen op medicatie 26
27 GORD behandeling Differentieel diagnostiek! GORD is een medische aandoening en geen voedingsprobleem Wellicht werkzaam : Gevaarlijk : Onduidelijk effect : Wellicht niet werkzaam : Infantile colic behandeling wei hydrolysaat dicyclomine verminderde stimulatie autorit caseine hydrolysaat osteopathie kruidenthee massage melk met verlaagd lactose-gehalte sojamelk spinale manipulatie sucrose dragen simethicone 27
28 Infantile colic osteopathie Infantile colic osteopathie 28
29 VVK consensus over borstvoeding en kunstvoeding Anti-regurgitatie melk Aanbeveling : 28.Regurgitatie is vrijwel steeds fysiologisch, en behoeft dus geen medische behandeling. 29.Een geruststellend gesprek is fundamenteel. 30.Het voorschrijven van een anti-regurgitatie melk kan een geruststellend gesprek ondersteunen, maar kan dit niet vervangen. VVK consensus over borstvoeding en kunstvoeding Borstvoeding 29
30 besluit Gastro-oesofagale reflux, regurgitatie, braken besluit Gastro-oesofagale reflux, regurgitatie, braken GOR, GORD 30
31 besluit Gastro-oesofagale reflux, regurgitatie, braken GOR, GORD Het is niet al GOR wat braakt besluit Gastro-oesofagale reflux, regurgitatie, braken GOR, GORD Het is niet al GOR wat braakt Het is niet al GORD wat weent 31
32 besluit Gastro-oesofagale reflux, regurgitatie, braken GOR, GORD Het is niet al GOR wat braakt Het is niet al GORD wat weent Niet de incidentie maar de perceptie van GOR(D) bij kunstvoeding en borstvoeding is verschillend besluit GOR : geruststelling is de hoeksteen van de behandeling 32
33 besluit GOR : geruststelling is de hoeksteen van de behandeling GORD : medisch en geen voedingsprobleem huisarts verloskundige kinderarts vroedvrouw lactatiedeskundige gezin vrienden familie maatschappij 33
Gastro-oesophageale reflux bij prematuren. Fleur Camfferman VVK neonatologie - 17 januari 2014
Gastro-oesophageale reflux bij prematuren Fleur Camfferman VVK neonatologie - 17 januari 2014 2 GOR bij prematuren Reflux versus refluxziekte Reflux (GOR) Onvrijwillige passage van maaginhoud naar de oesophagus.
Nadere informatieSamen sterk in de zorg voor ouders en hun onrustige baby
Samen sterk in de zorg voor ouders en hun onrustige baby 20 mei 2014 Huilbabypoli: Jessica Zegers, kinderarts Christel Walhof, kinderarts Angela Jansen, verpleegkundige Merian Knuiman, verpleegkundige
Nadere informatieZuigelingenvoeding. Myriam Van Winckel UZ Gent U Gent
Zuigelingenvoeding Myriam Van Winckel UZ Gent U Gent agenda Soorten zuigelingenmelk en hun indicatie Aanpak van benigne voedingsproblemen Inzicht in normale ontwikkeling eetgedrag en mondmotorische vaardigheden
Nadere informatiekindergeneeskunde informatiebrochure Huilbaby
kindergeneeskunde informatiebrochure Huilbaby Inhoudstafel 1. Inleiding 4 2. Wanneer spreken we van kolieken? 4 3. Oorzaken 5 4. Behandeling 5 5. Contactgegevens bij vragen 6 6. Persoonlijke notities
Nadere informatieObstipatie bij kinderen. Dr. Ilse Hoffman Kindergastro-enterologie U.Z. Gasthuisberg, Leuven
Obstipatie bij kinderen Dr. Ilse Hoffman Kindergastro-enterologie U.Z. Gasthuisberg, Leuven Normaal stoelgangspatroon postnataal: 99% defaecatie binnen 48 uren borstvoeding volwassenen: 3x/dag tot 3x/week
Nadere informatieVoeding voor de gezonde zuigeling en peuter
Voeding voor de gezonde zuigeling en peuter N. De Ronne (Kind en Gezin) M. Van Winckel (U Gent) Voeding voor de gezonde zuigeling 12 oktober 2007: gewone zuigelingenvoeding Vragen op de raadpleging voor
Nadere informatieDe Eetpoli Diagnostisch Centrum Voedingsproblemen
De Eetpoli Diagnostisch Centrum Voedingsproblemen 17 maart 2018 Nee-Eten contactdag Drs. Hilde Krom, arts-onderzoeker Dr. Angelika Kindermann, kinderarts-mdl INLEIDING INLEIDING Fysiologie Respiratoir
Nadere informatieFunctionele obstipatie: wat te doen? Merit Tabbers Kinderarts MDL EKZ/AMC NKD, Utrecht, 11 sept 2014
Functionele obstipatie: wat te doen? Merit Tabbers Kinderarts MDL EKZ/AMC NKD, Utrecht, 11 sept 2014 Obstipatie Obstipatie is de meest voorkomende gastro-intestinale aandoening op de kinderleeftijd. Naar
Nadere informatieRichtlijn Gastro-oesofageale reflux(ziekte) bij kinderen van 0-18 jaar
Richtlijnen Richtlijn Gastro-oesofageale reflux(ziekte) bij kinderen van 0-18 ar Marc A. Benninga, Marjolein Y. Berger, Leonie M.A.J. Venmans en Merit M. Tabbers + Gerelateerd artikel Ned Tijdschr Geskd.
Nadere informatiePraktische aanpak van krampen, braken, diarree en constipatie bij zuigelingen
Praktische aanpak van krampen, braken, diarree en constipatie bij zuigelingen D R. K R I S TI E N E V E N S G E N E E S H E R E NK R I N G V A N T O O S T E N V A N W E S T - V L A A N D ER E N 3-10- 2
Nadere informatieRegurgitatie: bijtijds signaleren
Regurgitatie: bijtijds signaleren Ouders hebben úw advies nodig bij regurgitatie Nationale Dag van de Kraamzorg 9 september 2014 Marian Fransen Prelogopedist Inhoud workshop Wat is regurgitatie? Quiz Symptomen
Nadere informatieDr Nele Baeck, kinderarts Kindergastroenterologie AZ Jan Palfijn Gent. Wegwijs in zuigelingenvoeding
Dr Nele Baeck, kinderarts Kindergastroenterologie AZ Jan Palfijn Gent Wegwijs in zuigelingenvoeding Conceptie Zwangerschap Geboorte 1jaar 2jaar 0 1-269 270 635 1000 De 1000 eerste dagen van het leven:
Nadere informatieFailure to thrive bij zuigelingen en peuters
Dienst kindergastroenterologie Failure to thrive bij zuigelingen en peuters Alarmtekens Initiële aanpak Failure to thrive? Failure to thrive? Definitie Geen diagnose, maar een fysische toestand Onvoldoende
Nadere informatieRichtlijn Excessief huilen (2013, multidisciplinair)
Richtlijn Excessief huilen (01, multidisciplinair) Onderbouwing Uitgangsvraag Welke oorzaken van (excessief) huilen zijn bekend en wat is hiervoor het bewijs? Er zijn uiteenlopende oorzaken van excessief
Nadere informatieNieuwe ESPGHAN richtlijnen bij obstipatie
Nieuwe ESPGHAN richtlijnen bij obstipatie Dr. S. Vande Velde Dienst kindergastro-enterologie UZ Gent Prof Dr Van Winckel Prof Dr Van Biervliet Dr De Bruyne 1 Meisje 8 jaar oud Op spoed met mama, al 2 maand
Nadere informatieINTERUNIVERSITAIRE GGS-OPLEIDING JEUGDGEZONDHEIDSZORG. Gastro-oesofageale reflux en regurgitaties bij zuigelingen: Een verkennend onderzoek.
KU LEUVEN UNIVERSITEIT GENT UNIVERSITEIT ANTWERPEN VU BRUSSEL INTERUNIVERSITAIRE GGS-OPLEIDING JEUGDGEZONDHEIDSZORG Gastro-oesofageale reflux en regurgitaties bij zuigelingen: Een verkennend onderzoek.
Nadere informatieHet piepende kind. Nascholing huisartsen. 20 mei 2014. Annejet Plaisier. kinderarts
Het piepende kind Nascholing huisartsen 20 mei 2014 Annejet Plaisier kinderarts Incidentie van wheezing bij kinderen 18 16 Kinderen in % 14 12 10 8 6 4 2 0 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 MAS-90 Leeftijd
Nadere informatieOnderzoek naar koemelkallergie
Onderzoek naar koemelkallergie Uw kind heeft verschijnselen die wijzen op een allergie voor koemelk. In deze folder leest u wat een allergie voor koemelk bij jonge kinderen inhoudt. Ook leggen we in deze
Nadere informatieReflux en allergie: wat met de borstvoeding? Waar of niet waar? 21/02/2019. dr. Rolinde Demeyer diëtist/lactatiekundige. 1. Allergie en borstvoeding
Reflux en allergie: wat met de borstvoeding? dr. Rolinde Demeyer diëtist/lactatiekundige Waar of niet waar? Een baby zonder eczeem heeft geen allergie. 6 maanden exclusief bv is voorbij gestreefd met de
Nadere informatieOnderzoek naar koemelkallergie
Onderzoek naar koemelkallergie Uw kind heeft verschijnselen die wijzen op een allergie voor koemelk. In deze folder wordt uitgelegd wat een allergie voor koemelk bij jonge kinderen inhoudt. Ook krijgt
Nadere informatieVragenlijst buikpijnklachten Dr. Claeys. Datum van de raadpleging:.. Naam & geboortedatum of vignet. Vragenlijst buikpijn klachten.
Datum van de raadpleging:.. Naam & geboortedatum of vignet Vragenlijst buikpijn klachten Beste ouder, Om een goed idee te krijgen van de buikpijn van uw kind, vragen wij om onderstaande vragenlijst zo
Nadere informatieZuurtegraadmeting (ph-metrie)
patiënteninformatie kindergeneeskunde Zuurtegraadmeting (ph-metrie) ALGEMEEN ZIEKENHUIS SINT-JOZEF Oude Liersebaan 4-2390 Malle tel. 03 380 20 11 - fax 03 380 28 90 azsintjozef@emmaus.be - www.azsintjozef-malle.be
Nadere informatieFunctionele buikklachten
Functionele buikklachten Achtergronden Behandeling Nieuwe medicamenten Discussie Signalen wijzend op somatisch substraat Acute klachten Algemene ziekteverschijnselen (koorts/ hemodynamiek) Ongewenst gewichtsverlies
Nadere informatieMijn kind heeft diarree
Mijn kind heeft diarree Beste ouders, Uw kind heeft diarree. In deze brochure vindt u een antwoord op de meeste vragen en ook praktische tips, opdat dit tijdelijk ongemak u geen onnodige hoofdbrekens zou
Nadere informatieTweede kindje Geboren AD Geboortegewicht 3575 gr Apgar 9/10 Voeding: kunstvoeding
Casus 2 Dex 1 Dex, Tweede kindje Geboren AD 38 +3 Geboortegewicht 3575 gr Apgar 9/10 Voeding: kunstvoeding 2 Dex Bij 1 maand: Krentenbaard in gezicht waarvoor AB zalf. Extra controle 2 wkn later ivm roodheid
Nadere informatieRichtlijn Diagnostiek van Koemelkallergie bij Kinderen in Nederland
Richtlijn Diagnostiek van Koemelkallergie bij Kinderen in Nederland OVERZICHT VAN DE DOOR DE NVK GEAUTORISEERDE AANBEVELINGEN Uitgangsvraag 1 Bij welke symptomen, aanwijzingen uit de (voedings)anamnese
Nadere informatieVOEDSELPROVOCATIETESTEN BIJ KINDEREN
VOEDSELPROVOCATIETESTEN BIJ KINDEREN 17091 Inleiding Uw kind heeft verschijnselen die passen bij een allergie voor een voedingsmiddel, bijvoorbeeld het koemelkeiwit, kippe-eiwit of pinda. In deze folder
Nadere informatieBESLISBOOM MAAGKLACHTEN
23-1 BESLISBOOM MAAGKLACHTEN 1 e presentatie maagklachten met alarmsymptomen haematemesis, melaena spoedverwijzing mdl arts diensttel: 058-2861153 passagestoornis, gewichtsverlies, anaemie, 1 e presentatie
Nadere informatieHet Prader-Willi Syndroom : hoe om te gaan met ernstige gedragsproblemen?
Het Prader-Willi Syndroom : hoe om te gaan met ernstige gedragsproblemen? Annick Vogels Kinder-en Jeugdpsychiater Centrum Menselijke Erfelijkheid, UZ Gasthuisberg, Leuven, België Indeling volgens nutritionele
Nadere informatieFrequente gastro intestinale problemen bij jonge kinderen. Dr. Thijs J kinderarts AZ Nikolaas
Frequente gastro intestinale problemen bij jonge kinderen Dr. Thijs J kinderarts AZ Nikolaas 1. Voeding : types en indicaties 2. Overmatig huilen a. functionele problemen b. regulatie c. medische oorzaken
Nadere informatieOnderzoek naar koemelkeiwitallergie
Onderzoek naar koemelkeiwitallergie Uw kind wordt verdacht van een koemelkallergie. In deze brochure informeren wij u over de werkwijze die wij hanteren in Zuyderland Medisch Centrum om een allergie voor
Nadere informatiekindergeneeskunde informatiebrochure Zuurtegraadmeting (ph-metrie)
kindergeneeskunde informatiebrochure Zuurtegraadmeting (ph-metrie) Inhoudstafel 1. Inleiding 4 2. Wat is een ph-metrie? 4 3. Wat is reflux? 4 4. Voor de opname 5 5. In het ziekenhuis 5 6. Het onderzoek
Nadere informatieFailure to thrive. Is een beschrijving, geen diagnose Groeicurven zijn absoluut belangrijk! Heeft zeer uiteenlopende oorzaken:
Casus 1 Jitse, zuigeling van 4 weken, eerste zoon van jonge ouders, komt op spoedgevallen omwille van braken. Vrijwel onmiddellijk na het braken drinkt hij zeer hongerig aan zijn fles. Hij heeft geen diarree.
Nadere informatieFunctionele buikpijn: en nu..? Herbert van Wering Kinderarts-MDL (WDH nascholing; 18 november 2015)
Functionele buikpijn: en nu..? Herbert van Wering Kinderarts-MDL (WDH nascholing; 18 november 2015) Take home Functionele gastro intestinale ziekte (FGID) bij kinderen en adolescenten Pediatrische Rome
Nadere informatieKinderneurologie.eu. Reflux. 1 www.kinderneurologie.eu
Reflux Wat is reflux? Reflux betekent terugstromen, meestal wordt het wordt het woord reflux gebruikt voor het terugstromen van voeding en maagzuur vanuit de maag naar slokdarm of zelfs naar de mond. Hoe
Nadere informatieVoeding voor de gezonde. zuigeling. Voeding voor de gezonde. zuigeling en peuter
Voeding voor de gezonde zuigeling Voeding voor de gezonde zuigeling en peuter N. De Ronne (Kind en Gezin) M. Van Winckel (U Gent) 03 oktober 2014 VM: gewone zuigelingenvoeding Vragen op de raadpleging
Nadere informatiePromotor: Prof. Dr. A.J.P.M. Smout. Co-promotores: Dr. A.J. Bredenoord Dr. B.L.A.M. Weusten
Samenvatting van het proefschrift M.P. van Wijk Pediatric gastroesophageal reflux and upper gastrointestinal tract motility Promotiedatum: 23 maart 2010 Universiteit: Universiteit van msterdam Promotor:
Nadere informatieNieuwe richtlijnen voor bronchiolitis. Dr Tyl Jonckheer
Nieuwe richtlijnen voor bronchiolitis Dr Tyl Jonckheer Quote: Wetenschap is zoals een voetbalmatch van 6-jarige jongens 2 AAP guidelines 2014 Richtlijnen voor diagnosis behandeling preventie van bronchiolitis
Nadere informatieOnderzoek naar koemelkallergie Informatie over koemelkallergie en over onderzoek met dubbelblind placebogecontroleerde voedselprovocatie (DBPGVP)
Kindergeneeskunde Onderzoek naar koemelkallergie Informatie over koemelkallergie en over onderzoek met dubbelblind placebogecontroleerde voedselprovocatie (DBPGVP) 1 Informatie voor ouders: koemelkallergie
Nadere informatieKoemelkallergie. Test met voedselprovocatie. Allergie of intolerantie? Voedselprovocatie. Provocatie en eliminatie
Koemelkallergie Test met voedselprovocatie Uw kind heeft verschijnselen die kunnen passen bij een allergie voor koemelk. In deze folder leggen we u het een en ander uit over allergie voor koemelk bij jonge
Nadere informatieSymposium kindergeneeskunde GZA 7 maart 2015. Ann Vander Auwera
Is melk goed voor elk? Symposium kindergeneeskunde GZA 7 maart 2015 Ann Vander Auwera Mijn kind heeft koemelkallergie en volgt een lactosevrij dieet Mijn kind heeft geen koemelkallergie want de bloedtest
Nadere informatieMinisymposium voedselallergie. 28 april 2011 Chris Nieuwhof, internistallergologe/immunologe
Minisymposium voedselallergie 28 april 2011 Chris Nieuwhof, internistallergologe/immunologe Verschillende noten Verschillende noten Voedsel allergie Wat is allergie? Allergie is een afweerreactie (van
Nadere informatiekindergeneeskunde informatiebrochure Zuurtegraadmeting (ph-metrie)
kindergeneeskunde informatiebrochure Zuurtegraadmeting (ph-metrie) Inhoudstafel 1. Inleiding 4 2. Wat is een ph-metrie? 4 3. Wat is reflux? 4 4. Voor de opname 5 5. In het ziekenhuis 5 6. Het onderzoek
Nadere informatieSAMENVATTING VAN DE PRODUCT KENMERKEN
SAMENVATTING VAN DE PRODUCT KENMERKEN 20141114 Pagina 1 van 6 1. NAAM VAN HET GENEESMIDDEL GAVISCON ADVANCE Muntsmaak Unidose suspensie voor oraal gebruik 2. KWALITATIEVE EN KWANTITATIEVE SAMENSTELLING
Nadere informatieVroeger: huidtesten en bloedonderzoek
Aspecifieke symptomen Krampjes, luchtweginfecties, moeizame ontlasting, eczeem, huilen, slecht slapen, gastrooesofageale reflux, enzovoorts. Met dit soort klachten kunnen ouders bij een professional komen
Nadere informatieBuikpijn, obstipatie en fecale incontinentie bij kinderen
Buikpijn, obstipatie en fecale incontinentie bij kinderen Congres Kinderverpleegkunde 2.0 laat je upgraden! Rita van den Tooren-de Groot Kinderarts HMC Haaglanden Medisch Centrum Den Haag 27 september
Nadere informatieVoedselprovocatietest bij kinderen
Patiënteninformatie Voedselprovocatietest bij kinderen Informatie voor ouders bij verdenking op een voedselallergie bij hun kind 1234567890-terTER_ Inhoudsopgave Pagina Algemeen 4 Aantonen voedselallergie
Nadere informatieJoep, en zijn vermoeide ouders
Casus 1 Joep 1 Joep, en zijn vermoeide ouders Joep is 3 maanden oud en komt met zijn jonge ouders op het spreekuur. Ouders zien er vermoeid en gespannen uit. Joep huilt veel en is moeilijk te troosten,
Nadere informatieSamen in de lucht. Het kind met de piepende ademhaling. Guido Bothof, kinderarts i.o.
Samen in de lucht Het kind met de piepende ademhaling Guido Bothof, kinderarts i.o. Wat is een piepende ademhaling? - Ouders gebruiken piepen o.a. om moeite met ademhaling en hoorbare ademhaling aan te
Nadere informatieVreemde voorwerpen in slokdarm en/of maagdarmstelsel bij honden en katten
Omschrijving Oorzaken Verschijnselen Diagnose Therapie Prognose Omschrijving Vreemde voorwerpen in slokdarm of maagdarmstelsel zijn niet eetbare en onverteerbare dingen die zich in de slokdarm, maag of
Nadere informatieRichtlijn gastro-oesofageale reflux(ziekte) bij kinderen van 0-18 jaar
Richtlijn gastro-oesofageale reflux(ziekte) bij kinderen van 0-18 jaar April 2012 1 INHOUDSOPGAVE (1) Samenvatting 4 1 Algemene inleiding 10 1.1. Samenstelling werkgroep en klankbordgroep 10 1.2. Aanleiding
Nadere informatieKunstvoeding vs borstvoeding
Ontoereikende productie en een hongerige baby Welke voeding bijgeven? Lesgever Dr. Apr. Eline Tommelein Kunstvoeding vs borstvoeding 2 1 Samenstelling moedermelk Totale energie-inhoud 60 à 75 kcal/100ml
Nadere informatieVoedselallergie en voedselintolerantie
DC 29 Voedselallergie en voedselintolerantie 1 Inleiding Bij voedselallergie of voedselintolerantie is er sprake van overgevoelige reacties op voedsel of bepaalde bestanddelen in voedsel. De informatie
Nadere informatiePEG en Mickey button: Wanneer wel, wanneer niet? dr.harma A.Koetse Kinderarts MDL Beatrix Kinderziekenhuis UMCG Groningen 14november 2012 Introductie Indicaties / contra-indicaties Verwachtingen ouders/professionals
Nadere informatieKennislacunes NHG-Standaard Buikpijn bij kinderen
Kennislacunes Buikpijn bij kinderen Kennislacunes 1. Prevalentie prikkelbare darm syndroom bij kinderen met chronische buikpijn (noot 5, 15). 2. Verschil in prognose van kinderen met prikkelbare darm syndroom
Nadere informatieOnderzoek naar allergie voor koemelk
1/5 Kindergeneeskunde Onderzoek naar allergie voor koemelk Inleiding Uw kind heeft verschijnselen die kunnen wijzen op een allergie voor koemelk. In deze folder leest u meer over deze allergie en over
Nadere informatieCASK. Centrum voor ademhalingsstoornissen bij kinderen
Patiënt 1 3 maanden oud meisje Zwangerschap en partus ongecompliceerd, AT, 3500 gram Tot dag opname geen bijzonderheden Thuis slap en bleek in wieg Geen ademhaling door ouders gezien, hartslag? Na prikkeling
Nadere informatieGastro-oesofageale refluxziekte spugen bij kinderen
Gastro-oesofageale refluxziekte spugen bij kinderen Uw kind heeft klachten die kunnen wijzen op gastro-oesofageale refluxziekte. Met reflux wordt aangegeven dat maaginhoud weer in de slokdarm terechtkomt.
Nadere informatieBuikgriep bij kinderen Informatie voor ouders. Maatschap Kindergeneeskunde IJsselland Ziekenhuis
Buikgriep bij kinderen Informatie voor ouders Maatschap Kindergeneeskunde IJsselland Ziekenhuis Uw kind is op de Spoedeisende Hulp gekomen omdat hij of zij buikgriep heeft. In deze folder krijgt u de nodige
Nadere informatieDe vermoei(en)de puber. Brita de Jong en Tjalling de Vries Kinderarts sociale pediatrie, algemeen kinderarts Medisch Centrum Leeuwarden
De vermoei(en)de puber Brita de Jong en Tjalling de Vries Kinderarts sociale pediatrie, algemeen kinderarts Medisch Centrum Leeuwarden Wij hebben geen financiële belangen geen andere financiële ondersteuning
Nadere informatiesprekers Wilma Vriesman & Yvonne Roosen. Marjan Visser & Francoise Vooijs Basispresentatie Annemarie Oudshoorn kinderarts
sprekers Wilma Vriesman & Yvonne Roosen. Marjan Visser & Francoise Vooijs Basispresentatie Annemarie Oudshoorn kinderarts Programma Deel 1 18:00 uur Basispresentatie : Bij welke jonge patiënten moet je
Nadere informatieAllergie kind: Koemelkeiwittest aanvullende informatie (Kinderafdeling)
Allergie kind: Koemelkeiwittest aanvullende informatie (Kinderafdeling) Algemeen Wat is een allergie? Verschijnselen van voedselallergie RAST-test Eliminatie-provocatieproef Aantonen van koemelkeiwitallergie
Nadere informatieKennislacunes NHG-Standaard Depressie
Kennislacunes Kennislacunes 1. Het nut van screening naar depressie bij mensen met een chronische somatische aandoening in de (noot 15-16). 2. De 4DKL als instrument om het verloop van de (ernst van de)
Nadere informatieOorzaken Diagnose stellen Medische behandeling
Prikkelbare darm Een prikkelbare darm is een onschuldige darmaandoening, die wel veel lichamelijke klachten kan geven. Men spreekt niet van een ziekte omdat een prikkelbare darm niet samengaat met zichtbare
Nadere informatieSlaaplabo: indicaties, methodiek en outcome
Slaaplabo: indicaties, methodiek en outcome Stijn Verhulst Slaapcentrum voor Kinderen Universitair Ziekenhuis Antwerpen Overzicht Indicaties Methodiek Outcome 2 1 Overzicht Methodiek Indicaties Outcome
Nadere informatieDiagnostiek van koemelkallergie bij kinderen in Nederland
Diagnostiek van koemelkallergie bij kinderen in Nederland (B. Vlieg e.a.) Onderwerpen Wat is nieuw DBPGVP (dubbel-blinde-placebo-gecontroleerde-voedsel-provocatie) Er nog nog een richtlijn! Voedselovergevoeligheid
Nadere informatieInhoud. Voorwoord 11. 1. Verschillende soorten hoofdpijn 13. 2. Epidemiologie 19
VGV OVER HOOFDPIJN-MIGRAINE_BSL_148 x 210 2-2 14-12-11 09:38 Pagina 5 Inhoud Voorwoord 11 1. Verschillende soorten hoofdpijn 13 Hoe kan de patiënt met chronische hoofdpijn het beste worden benaderd? 13
Nadere informatieRichtlijn gastro-oesofageale reflux(ziekte) bij kinderen van 0-18 jaar. April 2012
5 Richtlijn gastro-oesofageale reflux(ziekte) bij kinderen van 0-18 jaar 25 April 12 30 35 1 INHOUDSOPGAVE (1) Samenvatting 4 1 Algemene inleiding 1.1. Samenstelling werkgroep en klankbordgroep 1.2. Aanleiding
Nadere informatieHoesten, en dan...? Huisartsensymposium Jon van Harten, longarts
Hoesten, en dan...? Huisartsensymposium 21-11-2018 Jon van Harten, longarts Disclosures spreker (potentiële) belangenverstrengeling Geen Voor bijeenkomst mogelijk relevante relaties met bedrijven Geen
Nadere informatieSAMENVATTING VAN DE PRODUCTKENMERKEN. Gaviscon Extra Sterk liquid sticks pepermunt, suspensie voor oraal gebruik
SAMENVATTING VAN DE PRODUCTKENMERKEN 1. NAAM VAN HET GENEESMIDDEL Gaviscon Extra Sterk liquid sticks pepermunt, suspensie voor oraal gebruik 2. KWALITATIEVE EN KWANTITATIEVE SAMENSTELLING Elke dosis van
Nadere informatiecasus Nood aan duidelijke criteria voor het opstarten alsook stopzetten van sondevoeding
Peg of Pech casus casus Bewoonster verblijft vanaf eind jaren tachtig in het WZC en er wordt dan beslist (heel terecht) om een PEG-sonde te plaatsen. Criteria zijn de levensverwachting, kwaliteit van leven
Nadere informatieNutritionele preventie en management bij prikkelbare darm syndroom, constipatie en diverticulose
Nutritionele preventie en management bij prikkelbare darm syndroom, constipatie en diverticulose Stijn Vanden branden OLV Aalst Prikkelbare Darm Syndroom Definitie Pathofysiologie Dieetmaatregelen Restrictiedieet
Nadere informatieFunctionele buikpijn bij kinderen. Marleen Jiskoot Walther Tjon A Ten Janneke Stapelbroek
Functionele buikpijn bij kinderen Marleen Jiskoot Walther Tjon A Ten Janneke Stapelbroek Leerdoelen Diagnose functionele buikpijn bij kinderen zeer waarschijnlijk maken met beperkt aanvullend onderzoek.
Nadere informatieGastro- oesophagale reflux bij zuigelingen: kennis en attitudes van de huisarts en medicatiegebruik in België
Gastro- oesophagale reflux bij zuigelingen: kennis en attitudes van de huisarts en medicatiegebruik in België Daan Witdouck, Huisarts in Opleiding Promotor: Prof. Dr. Jan De Maeseneer Copromotor: Dr. Marieke
Nadere informatieWegwijs in de zuigelingenvoeding
Wegwijs in de zuigelingenvoeding 7 mei 2013 Dr. Nele Baeck Kinderarts- Kindergastroenterologe Een baby is geen kleine volwassene maar een volwassene in wording Zuigeling Volwassene Welke zijn de verschillen
Nadere informatieVoedselallergieonderzoek met de DBPGVP
Voedselallergieonderzoek met de DBPGVP Afspraak U wordt verwacht voor de 1e testdag op de kinderafdeling Vervolgafspraken U wordt voor de 2e testdag verwacht op de kinderafdeling Voor het bespreken van
Nadere informatieINFORMATIE voor de ouders vroegtijdig ontslag uit de dienst NEONATOLOGIE
INFORMATIE voor de ouders vroegtijdig ontslag uit de dienst NEONATOLOGIE dienst Neonatologie (NICU) tel: 02 477 60 65 VROEGTIJDIG ONTSLAG: WAT BETEKENT DAT? Vroegtijdig ontslag (of V.T.O.) uit de dienst
Nadere informatieGaviscon aangepaste formule munt 250 mg kauwtabletten Natriumalginaat + natriumbicarbonaat + calciumcarbonaat
BIJSLUITER: INFORMATIE VOOR GEBRUIKERS Gaviscon aangepaste formule munt 250 mg kauwtabletten Natriumalginaat + natriumbicarbonaat + calciumcarbonaat Lees goed de hele bijsluiter, want deze bevat belangrijke
Nadere informatieBijlage 14A. SYMPTOOMSCOREFORMULIER DUBBELBLINDE PLACEBOGECONTROLEERDEKOEMELK PROVOCATIE 2 E EN 3 E LIJN
Bijlage 14A. SYMPTOOMSCOREFORMULIER DUBBELBLINDE PLACEBOGECONTROLEERDEKOEMELK PROVOCATIE 2 E EN 3 E LIJN Betreft 0 TEST DAG 1 (Voor zowel TEST DAG 1 en TEST DAG 2 wordt dit formulier ingevuld) 0 TESTDAG
Nadere informatieKoemelkallergie? De eliminatie-provocatietest
Koemelkallergie? De eliminatie-provocatietest Informatie voor ouders Afdeling allergologie / kindergeneeskunde Inhoudsopgave Inleiding 2 De eliminatiefase 3 Flesvoeding 3 Borstvoeding en/of vaste voeding
Nadere informatieSleep-disordered breathing: definitie
NKO als oorzaak en oplossing van slaapproblemen bij kinderen Greet Hens 18/03/2013 Sleep-disordered breathing: definitie 1 Sleep disordered breathing Sleep Disordered Breathing (SDB) Habitueel snurken:
Nadere informatie3 onderwerpen. Irritable bowel syndrome (PDS) vanuit het Patientenperspectief
3 onderwerpen Irritable bowel syndrome (PDS) vanuit het Patientenperspectief 1 IBS in het kort 2 Kennis van IBS patienten over hun aandoening 3 Het patientenperspectief/vooroordelen Carla Flik Klinisch
Nadere informatie(Verdenking) koemelkallergie
(Verdenking) koemelkallergie Afdeling Kindergeneeskunde Locatie Purmerend/Volendam Inleiding Om met zekerheid vast te stellen of uw kind een koemelkallergie heeft adviseert de kinderarts een koemelkprovocatietest.
Nadere informatiePrednison bij huidziekten
Prednison bij huidziekten In overleg met uw behandelend arts heeft u besloten of overweegt u het geneesmiddel prednison te gaan gebruiken. Deze folder geeft informatie over dit geneesmiddel. Heeft u na
Nadere informatieph-metrie Informatiebrochure
ph-metrie Informatiebrochure Inhoudstafel INHOUDSTAFEL... 2 1 WAT BRENGT U MEE?... 3 2 WAT BRENG U NIET MEE?... 3 3 WAT IS REFLUX?... 3 4 WAAROM DIT ONDERZOEK?... 4 5 WAT IS EEN PH-METRIE?... 4 6 HOE
Nadere informatieBIJSLUITER: INFORMATIE VOOR GEBRUIKERS. GAVISCON BABY 50 mg/ml 26,7 mg/ml suspensie voor oraal gebruik. natriumalginaat en natriumbicarbonaat
: INFORMATIE VOOR GEBRUIKERS GAVISCON BABY 50 mg/ml 26,7 mg/ml suspensie voor oraal gebruik natriumalginaat en natriumbicarbonaat Lees goed de hele bijsluiter voordat u dit geneesmiddel gaat gebruiken
Nadere informatieGoeiemorgen en welkom!
Goeiemorgen en welkom! Het team provinciaal adviserende artsen. Gezonde levensstijl, van in het begin. Belang van beweging. Vermijden van langdurig liggen of zitten. Gezonde voeding en een gezond voedingspatroon.
Nadere informatieA. Informatiebrief. Hulpdocumenten bij scabiës uitbraak
Hulpdocumenten bij scabiës uitbraak A. Informatiebrief B. Persbericht C. Inventarisatie van scabiës D. Anamnese voor medicatieverstrekking A. Informatiebrief Aan.. Er is schurft geconstateerd binnen
Nadere informatieEBM II: Korte casus 1. Kaat De Groot Laurens Deprost
EBM II: Korte casus 1 Kaat De Groot Laurens Deprost EBM II: Inleiding tot klinisch denken Titularis: Prof. Dr. Nicole Pouliart Tutor: Chelsey Plas 05/12/2014 Inhoud Casus Differentiaaldiagnoses oesofageale
Nadere informatieHelicobacter pylori in de nieuwe NHG-Standaard Maagklachten wat u er in 2013 van moet weten
Helicobacter pylori in de nieuwe NHG-Standaard Maagklachten wat u er in 2013 van moet weten Prof. dr. M.E. Numans, huisarts VUmc Amsterdam/UMC Utrecht > LUMC Inhoud Ontwikkelingen Probleempunten bij maagklachten
Nadere informatieOnderzoek naar koemelkallergie
KINDERGENEESKUNDE Onderzoek naar koemelkallergie KINDEREN Onderzoek naar koemelkallergie Binnenkort komt u met uw kind naar de Dagbehandeling Kinderen van het St. Antonius Ziekenhuis. Uw kind krijgt dan
Nadere informatieHoesten. j.heynens 12-10-2007
Hoesten Programma Fysiologie van hoesten Wat is normaal? Differentiaal diagnose Wat betekent hoesten voor de gemeenschap? USA: 35 % van de schoolkinderen otc medicatie afgelopen 30 dagen USA: 2 miljard
Nadere informatieKoemelkallergie. IgE en niet IgE gemedieerde manifestaties. Dr Katrien Coppens
Koemelkallergie IgE en niet IgE gemedieerde manifestaties Dr Katrien Coppens Inhoud Overzicht van allergische reacties tov koemelk Manifestaties van KMA: IgE en niet IgE gemedieerd Diagnose & behandeling
Nadere informatie24 UREN- PH-METRIE. - Patiëntinformatie -
24 UREN- PH-METRIE - Patiëntinformatie - Geachte ouders, Binnenkort wordt bij uw kind een 24u ph-metrie onderzoek uitgevoerd op de kinderafdeling van het Algemeen Ziekenhuis Oudenaarde. In deze brochure
Nadere informatieInhoud. 5 Chantage (2) Een kritische blik op de verkregen gegevens De tandarts schrijft Slot...56 Literatuur...
1 Tornen.... 1 1.1 Tornen aan zekerheden... 2 1.2 Samenvatting van de essenties uit het gepubliceerde verslag.... 2 1.3 Kritische noot vooraf.... 3 1.4 Feedback op de zes gememoreerde essenties.... 3 1.5
Nadere informatieBIJSLUITER: INFORMATIE VOOR DE GEBRUIKER. Lactulose EG 670 mg/ml, siroop Lactulose EG 10 g, poeder voor drank. lactulose
BIJSLUITER: INFORMATIE VOOR DE GEBRUIKER Lactulose EG 10 g, poeder voor drank lactulose Lees goed de hele bijsluiter voordat u dit geneesmiddel gaat gebruiken want er staat belangrijke informatie in voor
Nadere informatieIntakeformulier Coloscopie & Gastro-duodenoscopie
Intakeformulier Coloscopie & Gastro-duodenoscopie Datum intake: Datum Scopie: Cliëntsticker Indicatie Coloscopie / Gastro-duodenoscopie: Anamnese: Hoelang bestaan de klachten? Heeft u: Ja Nee Toelichting
Nadere informatieREFLUX THERAPIE 18/11/2015
REFLUX THERAPIE 18/11/2015 MEDICAMENTEUS Step-up: opdrijven therapie tot symptoomcontrole Step-down: full therapie en dan afbouw tot doorbraak symptomen MILDE OF INTERMITTENTE SYMPTOMEN (
Nadere informatieC. Wervelkolom. Inhoudsopgave 01 C 02 C 03 C 04 C 05 C 06 C 07 C 08 C 09 C 10 C
C. Wervelkolom nhoudsopgave 1 C 2 C 3 C 4 C 5 C 6 C 7 C 8 C 9 C 1 C Congenitale aandoeningen... 1 Myelopathie (excl. trauma s van de wervelkolom)... 1 Mogelijke atlanto-axiale subluxatie... 1 Nekpijn...
Nadere informatie