Symposium kindergeneeskunde GZA 7 maart Ann Vander Auwera

Maat: px
Weergave met pagina beginnen:

Download "Symposium kindergeneeskunde GZA 7 maart 2015. Ann Vander Auwera"

Transcriptie

1 Is melk goed voor elk? Symposium kindergeneeskunde GZA 7 maart 2015 Ann Vander Auwera

2 Mijn kind heeft koemelkallergie en volgt een lactosevrij dieet Mijn kind heeft geen koemelkallergie want de bloedtest voor koemelk was negatief. Ja, er komt koemelkallergie voor in de familie. Mijn man verdraagt ook geen melk.

3 Cow's-Milk Allergy and Lactose Malabsorption in Infants With Colic Heine, Ralf G. Journal of Pediatric Gastroenterology & Nutrition: December Volume 57 - Issue - p S25 S27 LACTOSE MALABSORPTION Infants with lactose malabsorption often experience abdomi- nal pain and may present with unsettled behaviour or prolonged crying. Despite this, lactose malabsorption is generally not con- sidered to be a significant factor in infants with persistent crying (33,40). Several studies have assessed the effect of lactose-free formula on persistent crying. Moore et al (41) examined the effects of lactose on breath hydrogen production in infants with and without colic. They found that breath hydrogen concentrations, after intake of human milk or lactosecontaining formula, were higher in infants with colic, compared with controls. Two sub- sequent randomised controlled trials found no significant clinical benefit for lactose restriction in breast-fed or formula-fed infants with colic (42,43). A doubleblind placebo-controlled study in 53 infants found a minor improvement in colic symptoms after preincubation of milk with lactase (44); however, the response appeared to be variable, and the trial was inconclusive. Low-lactose formula or pretreatment of breast milk with lactase are, therefore, not recommended in the treatment of infantile colic or persistent crying (22).

4 Diagnostic approach and management of cow smilk protein allergy in infants and children: ESPGHAN GI committee practical guidelines. JPGN Volume 55, Number 2, August 2012

5 Koemelkeiwitallergie (KMPA) Inleiding Epidemiologie Klinische presentatie Diagnostische procedures Diagnostische eliminatie Challenge Behandeling Herevaluatie Prognose

6 Inleiding Voedselallergie toenemend gezondheidsprobleem <= specifieke immuunrespons op een gegeven voedingsmiddel, dat reproduceerbaar is IgE-gemedieerd Niet-IgE gemedieerd Mengvormen

7 Inleiding KMPA = hoofdoorzaak van voedingsallergie bij zuigelingen en kinderen < 3 j GI manifestaties van KMPA zijn aspecifiek Zonder aangepaste diagnostische work-up Hoog risico voor over- en onderdiagnose Hoog risico voor over- en onderbehandeling Doel: evidence based guidelines

8 Epidemiologie Echte KMPA: piek in 1 e levensjaar, 2-3% van de zuigelingen Bij oudere kinderen 6 jaar: < 1%

9 Klinische presentatie Onmiddellijke reacties Late reacties Combinaties Verschillende orgaansystemen mogelijk 2 orgaansystemen: grotere kans KMPA Kinderen met KMPA: 50% atopisch eczeem 25-50% GI symptomen Andere systemen minder frequent

10 Table 1 Diagnostic Approach and Management of Cow's-Milk Protein Allergy in Infants and Children: ESPGHAN GI Committee Practical Guidelines Koletzko, S.; Niggemann, B.; Arato, A.; Dias, J.A.; Heuschkel, R.; Husby, S.; Mearin, M.L.; Papadopoulou, A.; Ruemmele, F.M.; Staiano, A.; Schäppi, M.G.; Vandenplas, Y. Journal of Pediatric Gastroenterology and Nutrition. 55(2): , August doi: /MPG.0b013e31825c9482 TABLE 1 Some symptoms and signs related to CMPA Copyright 2012 Journal of Pediatric Gastroenterology and Nutrition. Published by Lippincott Williams & Wilkins. 10

11 Diagnostische procedures Anamnese KOZ

12 The symptom based score A DBRCT comparing two extensively hydrolyzed formulas with probiotics for the treatment of CMPA. Vandenplas Y. Acta Paediatr 2013;102:990-8 Symptoom Score Huilen </=1 uur per dag 1-1,5 uur per dag 1,5-2 uur per dag 2-3 uur per dag 3-4 uur per dag 4-5 uur per dag >/= 5 uur per dag Score 12 KMPA Na eliminatiedieet => score 6 Regurgitatie episodes/dag >3-<5 klein volume >5 episodes van >1 koffielepel >5 episodes van +/- ½ van de voeding Continue regurgitaties van kleine volumes > 30 min na de voeding Regurgitatie van ½ tot de volledige voeding in minstens de ½ van de voedingen Regurgitatie van de volledige voeding na iedere voeding Stoelgang (Bristol Stool Form Scale) Type 1 en 2 (harde stoelgang) Type 3 en 4 (normale stoelgang) Type 5 (zachte stoelgang) Type 6 (vloeibare stoelgang, niet tengevolge van een infectie) Type 7 (waterige stoelgang) Huid symptomen of 6 Atopisch eczeem Hoofd-nek-romp Armen-handen-benen-voeten Afwezig 0 0 Mild 1 1 Matig 2 2 Ernstig 3 3 Urticaria (neen 0/ ja 6) Respiratoire symptomen Geen respiratoire symptomen Lichte symptomen Milde symptomen Ernstige symptomen

13 Diagnostische procedures Specifiek IgE en huidpriktest (HPT) Beide zinvol op elke leeftijd Combinatie niet nodig Koemelk zelf betrouwbaarder dan commercieel extract van koemelk voor HPT Hoe groter de specifieke IgE-titer en hoe groter de diameter van de huidreactie: hoe meer kans op reactie op KMP en langduriger KMPA GI symptomen: meer kans niet-ige-gemedieerd ivg met atopische kinderen Positieve specifiek IgE voor KMP: voorspelt langere periode van intolerantie voor KMP

14 Diagnostische procedures Atopy patch test, totaal IgE, intradermale testen Kan nog niet aanbevolen worden op dit moment Specifieke IgG AS en andere niet bewezen procedures Wordt niet aangeraden Endoscopie en histologie Bij onverklaarde significante en persisterende GI symptomen, FTT of ijzerdeficiënte anemie: gepast Geen diagnostische bevindingen specifiek voor KMPA (bv. mucosale atrofie, eosinofiele infiltraten) Eerder belangrijk om andere diagnoses vast te stellen

15

16 Diagnostic Approach and Management of Cow's-Milk Protein Allergy in Infants and Children: ESPGHAN GI Committee Practical Guidelines Figure 1 Koletzko, S.; Niggemann, B.; Arato, A.; Dias, J.A.; Heuschkel, R.; Husby, S.; Mearin, M.L.; Papadopoulou, A.; Ruemmele, F.M.; Staiano, A.; Schäppi, M.G.; Vandenplas, Y. Journal of Pediatric Gastroenterology and Nutrition. 55(2): , August doi: /MPG.0b013e31825c9482 FIGURE 1. Algorithm for infants and children with symptoms suggestive of cow's-milk protein allergy (CMPA). ehf: extensively hydrolyzed formula based on cow's-milk protein, AAF: amino acid based formula. See text for definition of clear immediate-type reactions. Copyright 2012 Journal of Pediatric Gastroenterology and Nutrition. Published by Lippincott Williams & Wilkins. 16

17 Diagnostische eliminatie van KMP Borstgevoede kinderen Verder BV, maar mama moet alle melkproducten mijden Onmiddellijke reacties: 3-6 d voldoende Late reacties: 14 d voldoende Geen verbetering: KMPA weinig wschl Wel verbetering: challenge door reïntroductie KMP in voeding mama Zo challenge +: mama moet verder KMP mijden Advies diëtiste en extra calcium supplementen (1000 mg verspreid over dag) Bij borstgevoede kinderen met ernstige symptomen (ernstig atopisch eczeem of allergische colitis met FTT en hypoproteïnemie of anemie) ehf of AA gedurende enkele dagen tot max 2 weken Intussen start mama KMPvrij dieet, nadien terug BV Zo toch terug symptomen onder BV met KMPvrij dieet, evt ook nog andere sterk allergiserende voedingsmiddelen weren uit dieet moeder

18 Diagnostische eliminatie van KMP Niet-borstgevoede kinderen Mijden van formula obv KMP en alle andere dierlijke melkproteïnen (bv geit, schaap) ehf AAF evt 1 e keuze bij ernstige of levensbedreigende symptomen Zo geen verbetering met ehf na 2 weken: evt AAF alvorens KMPA uit te sluiten Formula obv sojamelk Enkel > 6 m bij kinderen die smaak van ehf niet verdragen of owv hogere kost

19 Diagnostische eliminatie van KMP Peuters en kinderen Vaste voeding en dranken zonder KMP Geiten- en schaapmelk moeten strict vermeden worden (hoge kruisreactiviteit) Advies diëtiste aangewezen (verborgen KMP) Bij vermoeden multipele voedingsallergieën of in gevallen van eosinofiele aandoeningen kan exclusieve voeding met AAF overwogen worden

20 Oral food challenge Open en blinde challenges Open challenge meestal 1 e stap Zo geen symptomen na 2 weken KMP: KMPA uitgesloten Zo opnieuw symptomen: DBPCFC aanbevolen in gevallen van onzekerheid of bij matig tot ernstig eczeem; DBPCFC niet nodig bij objectieve symptomen (recurrent braken, bronchiale obstructie, urticaria)

21 Oral food challenge Type melk en hoeveelheid 1 e levensjaar: > 12 m: >3 jaar: Hoeveelheid formula obv KMP vers gepasteuriseerde koemelk lactose-vrije KMPbevattende melk Late reacties: en 100 ml om de 30 min Ernstige reacties verwacht: 0,1-0, en 100 ml om de 30 min Zo geen reactie: thuis verder minstens 200 ml/d gedurende 2 weken; telefonisch contact om evt laattijdige reacties te documenteren

22 Oral food challenge Patiënten met atopisch eczeem Ernst eczeem scoren aan de hand van bv. SCORAD voor, na, 24 u en 48 u na challenge Patiënten met diarree Frequentie Consistentie ahv stool form scale

23

24

25 Behandeling Strict mijden van KMP Zuigelingen tot 12 m Therapeutische melk tenminste gedurende 6 m of tot lft 9-12 m Ernstige reacties: tot m wachten voor rechallenge na herhaalde testen voor specifiek IgE voor KMP ehf AAF Bevat enkel peptiden met een moleculair gewicht < 3000 Da Klinische studies moeten aantonen dat de melk met 95% zekerheid geen allergische reacties uitlokt bij 90% vd kinderen met bewezen KMPA Vrije AZ 1 e keuze bij ernstige anafylactische reacties/ ernstige enteropathie met FTT en hypoproteïnemie

26 Behandeling Partieel of extensief gehydrolyseerde formula obv rijstproteïn Optie op voorwaarde veilig en efficiënt Enkel indien weigeren of niet tolereren van ehf, veganistisch Formula obv soja 10-14% reactie op soja, hoger bij zuigelingen < 6 m Lagere absorptie van mineralen en sporenelementen Isoflavonen met oestrogene actie Vervangingsmelken die onveilig of nutritioneel niet adequaat zijn Partiële hydrolysaten Melk van andere zoogdieren Industriële sappen die geen melk genoemd zouden mogen worden (bv. rijstmelk, amandelmelk, kokosmelk, )

27 Behandeling Kinderen > 12 m Individueel advies diëtiste Voldoende proteïnen, calcium, vit D en vit A? ehf, sojamelk of AAF (zo vorige niet verdragen) Calciumsupplementen zo onvoldoende melkinname

28 Herevaluatie Onvoldoende bewijs voor optimale interval =f(leeftijd, ernst symptomen, + specifiek IgE) Specifiek IgE-, milde symptomen Vanaf 3 m KMPvrij dieet Sterk + specifiek IgE of ernstige symptomen Tenminste 12 m KMPvrij dieet Zo challenge + Verder KMPvrij dieet voor 6-12 m Zo challenge Volledig KMP herinvoeren

29 Prognose = goed 50% ontwikkelen tolerantie tegen 12 m > 75% tegen 3 j > 90% tegen 6 j Verder onderzoek is nodig om het mechanisme van tolerantieinductie beter te begrijpen

30 Take home messages Lactoseintolerantie KMPA Negatieve RAST en/of HPT voor KMP sluit KMPA niet uit Zolang er geen betrouwbaar diagnostisch hulpmiddel is: KMP eliminatie en challenge nodig

31 ?????????

Richtlijn Diagnostiek van Koemelkallergie bij Kinderen in Nederland

Richtlijn Diagnostiek van Koemelkallergie bij Kinderen in Nederland Richtlijn Diagnostiek van Koemelkallergie bij Kinderen in Nederland OVERZICHT VAN DE DOOR DE NVK GEAUTORISEERDE AANBEVELINGEN Uitgangsvraag 1 Bij welke symptomen, aanwijzingen uit de (voedings)anamnese

Nadere informatie

Tweede kindje Geboren AD Geboortegewicht 3575 gr Apgar 9/10 Voeding: kunstvoeding

Tweede kindje Geboren AD Geboortegewicht 3575 gr Apgar 9/10 Voeding: kunstvoeding Casus 2 Dex 1 Dex, Tweede kindje Geboren AD 38 +3 Geboortegewicht 3575 gr Apgar 9/10 Voeding: kunstvoeding 2 Dex Bij 1 maand: Krentenbaard in gezicht waarvoor AB zalf. Extra controle 2 wkn later ivm roodheid

Nadere informatie

Minisymposium voedselallergie. 28 april 2011 Chris Nieuwhof, internistallergologe/immunologe

Minisymposium voedselallergie. 28 april 2011 Chris Nieuwhof, internistallergologe/immunologe Minisymposium voedselallergie 28 april 2011 Chris Nieuwhof, internistallergologe/immunologe Verschillende noten Verschillende noten Voedsel allergie Wat is allergie? Allergie is een afweerreactie (van

Nadere informatie

Functionele buikklachten

Functionele buikklachten Functionele buikklachten Achtergronden Behandeling Nieuwe medicamenten Discussie Signalen wijzend op somatisch substraat Acute klachten Algemene ziekteverschijnselen (koorts/ hemodynamiek) Ongewenst gewichtsverlies

Nadere informatie

Joep, en zijn vermoeide ouders

Joep, en zijn vermoeide ouders Casus 1 Joep 1 Joep, en zijn vermoeide ouders Joep is 3 maanden oud en komt met zijn jonge ouders op het spreekuur. Ouders zien er vermoeid en gespannen uit. Joep huilt veel en is moeilijk te troosten,

Nadere informatie

De rol van zuivel bij overgewicht, allergie en lactosegevoeligheid

De rol van zuivel bij overgewicht, allergie en lactosegevoeligheid De rol van zuivel bij overgewicht, allergie en lactosegevoeligheid Jan Steijns, FrieslandCampina Innovation 8 maart, 2018 1 Lactose (over)gevoeligheid Lactose: bron van suiker in moedermelk Gertjan Schaafsma,

Nadere informatie

sprekers Wilma Vriesman & Yvonne Roosen. Marjan Visser & Francoise Vooijs Basispresentatie Annemarie Oudshoorn kinderarts

sprekers Wilma Vriesman & Yvonne Roosen. Marjan Visser & Francoise Vooijs Basispresentatie Annemarie Oudshoorn kinderarts sprekers Wilma Vriesman & Yvonne Roosen. Marjan Visser & Francoise Vooijs Basispresentatie Annemarie Oudshoorn kinderarts Programma Deel 1 18:00 uur Basispresentatie : Bij welke jonge patiënten moet je

Nadere informatie

Help? Wat met de melk? Over intolerantie, allergie en bijvoeding Annick Mariën, kinderarts AZ Herentals

Help? Wat met de melk? Over intolerantie, allergie en bijvoeding Annick Mariën, kinderarts AZ Herentals Help? Wat met de melk? Over intolerantie, allergie en bijvoeding Annick Mariën, kinderarts AZ Herentals Lactose-intolerantie Koemelkeiwitallergie Introductie vaste voeding: wat weten we nu? Wat is nu weer

Nadere informatie

Citation for published version (APA): van Thuijl, A. O. J. (2012). Exploring immunological mechanisms in cow s milk allergy

Citation for published version (APA): van Thuijl, A. O. J. (2012). Exploring immunological mechanisms in cow s milk allergy UvA-DARE (Digital Academic Repository) Exploring immunological mechanisms in cow s milk allergy van Thuijl, A.O.J. Link to publication Citation for published version (APA): van Thuijl, A. O. J. (2012).

Nadere informatie

Koemelkallergie provocatietest Patiënten informatie

Koemelkallergie provocatietest Patiënten informatie Koemelkallergie provocatietest Patiënten informatie 2 Uw kind heeft klachten gehad die na het stoppen van koemelkvoeding zijn verdwenen. Daarom denkt de arts aan een koemelkeiwit allergie. Om dit te kunnen

Nadere informatie

Voedselallergie; kliniek en diagnostiek

Voedselallergie; kliniek en diagnostiek Voedselallergie; kliniek en diagnostiek WDH allergie nascholing 5 oktober 2010 Annejet Plaisier, kinderarts Janneke Ruinemans-Koerts, klinisch chemicus Casus Dylano, ruim 2 ½ jaar oud Reden van komst:

Nadere informatie

Allergie bij kinderen: peanuts?! DDr. Annemie Wijnants

Allergie bij kinderen: peanuts?! DDr. Annemie Wijnants Allergie bij kinderen: peanuts?! DDr. Annemie Wijnants Emma 14 jaar Op 6 jaar Symptomen: rhinitis conjunctivitis Huidtest op berk: 4+ Op 14 jaar Symptomen: lokale reactie op pinda Huidtest pinda: 4+ IgE

Nadere informatie

Onderzoek naar koemelkallergie

Onderzoek naar koemelkallergie Onderzoek naar koemelkallergie Uw kind heeft verschijnselen die wijzen op een allergie voor koemelk. In deze folder leest u wat een allergie voor koemelk bij jonge kinderen inhoudt. Ook leggen we in deze

Nadere informatie

Voedselallergie bij kinderen:

Voedselallergie bij kinderen: Voedselallergie bij kinderen: hoe begeleid ik ouders & kind en hoe ga ik om met mispercepties? Vlieg & Melse Diëtisten Praktijk voor Voedselovergevoeligheid Mw. Dr. B.J. Vlieg-Boerstra Mw. D.J. Luiten

Nadere informatie

Koemelkallergie. IgE en niet IgE gemedieerde manifestaties. Dr Katrien Coppens

Koemelkallergie. IgE en niet IgE gemedieerde manifestaties. Dr Katrien Coppens Koemelkallergie IgE en niet IgE gemedieerde manifestaties Dr Katrien Coppens Inhoud Overzicht van allergische reacties tov koemelk Manifestaties van KMA: IgE en niet IgE gemedieerd Diagnose & behandeling

Nadere informatie

Introductie tot allergische reacties op voedsel. Immunopathogenese en klinische praktijk

Introductie tot allergische reacties op voedsel. Immunopathogenese en klinische praktijk Introductie tot allergische reacties op voedsel Immunopathogenese en klinische praktijk Allergieën zijn multisysteemaandoeningen Bovenste luchtwegen Onderste luchtwegen Huid GI-tractus 1 Allergiesymptomen

Nadere informatie

Zuigelingenvoeding en allergie: preventie en behandeling van koemelkallergie bij jonge kinderen

Zuigelingenvoeding en allergie: preventie en behandeling van koemelkallergie bij jonge kinderen Zuigelingenvoeding en allergie: preventie en behandeling van koemelkallergie bij jonge kinderen C.M.F. Kneepkens, B. Kapitein, S. Gevers, Y. Meijer, B. Vlieg, H.J. Neijens en M.O. Hoekstra Kindergeneeskunde

Nadere informatie

Dermatologie. Constitutioneel eczeem en (voedsel)allergie

Dermatologie. Constitutioneel eczeem en (voedsel)allergie Dermatologie Constitutioneel eczeem en (voedsel)allergie Dermatologie Veel ouders van kinderen, en ook volwassenen, denken dat een allergie de oorzaak is van eczeem. Zij komen met de vraag bij de huisarts

Nadere informatie

Landelijke standaard voedselallergie bij zuigelingen

Landelijke standaard voedselallergie bij zuigelingen o v e r z i c h t s a r t i k e l e n Huisartseneditie Landelijke standaard voedselallergie bij zuigelingen Auteurs Trefwoorden C.M.F. Kneepkens en K.I. van Drongelen allergiepreventie, consultatiebureau,

Nadere informatie

Diëtetiek. Voedingsadvies bij koemelkallergie. Afdeling: Onderwerp:

Diëtetiek. Voedingsadvies bij koemelkallergie. Afdeling: Onderwerp: Afdeling: Onderwerp: Diëtetiek Wat is een koemelkallergie? Een koemelkallergie is een ongewenste reactie op het eiwit in de koemelk. De oorzaak hiervan is een abnormale reactie van het natuurlijke afweermechanisme

Nadere informatie

Richtlijn JGZ-richtlijn Voedselovergevoeligheid

Richtlijn JGZ-richtlijn Voedselovergevoeligheid Richtlijn JGZ-richtlijn Voedselovergevoeligheid Onderbouwing Uitgangsvragen Welke kunstvoeding (op basis van wei-eiwit, caseïne, aminozuren of soja) is het meest geschikt in de diagnostische fase? Wat

Nadere informatie

Vroeger: huidtesten en bloedonderzoek

Vroeger: huidtesten en bloedonderzoek Aspecifieke symptomen Krampjes, luchtweginfecties, moeizame ontlasting, eczeem, huilen, slecht slapen, gastrooesofageale reflux, enzovoorts. Met dit soort klachten kunnen ouders bij een professional komen

Nadere informatie

Diagnostiek van koemelkallergie bij kinderen in Nederland

Diagnostiek van koemelkallergie bij kinderen in Nederland Diagnostiek van koemelkallergie bij kinderen in Nederland (B. Vlieg e.a.) Onderwerpen Wat is nieuw DBPGVP (dubbel-blinde-placebo-gecontroleerde-voedsel-provocatie) Er nog nog een richtlijn! Voedselovergevoeligheid

Nadere informatie

Koemelkallergie? De eliminatie-provocatietest

Koemelkallergie? De eliminatie-provocatietest Koemelkallergie? De eliminatie-provocatietest Informatie voor ouders Afdeling allergologie / kindergeneeskunde Inhoudsopgave Inleiding 2 De eliminatiefase 3 Flesvoeding 3 Borstvoeding en/of vaste voeding

Nadere informatie

Wat kan het Martini Allergie Centrum voor Kinderen voor u betekenen?? Irene Herpertz kinderdiëtist i.herpertz@mzh.nl

Wat kan het Martini Allergie Centrum voor Kinderen voor u betekenen?? Irene Herpertz kinderdiëtist i.herpertz@mzh.nl Wat kan het Martini Allergie Centrum voor Kinderen voor u betekenen?? Irene Herpertz kinderdiëtist i.herpertz@mzh.nl Inhoud Inleiding Diagnostische fase Casuïstiek Behandelfase Nazorg Het team van het

Nadere informatie

Allergie. Voedingsallergie en atopie bij hond en kat. Afweer. Afweer 28-5-2014. Eiwitten (15-40 kda) Glycoproteïne (10-70 kda)

Allergie. Voedingsallergie en atopie bij hond en kat. Afweer. Afweer 28-5-2014. Eiwitten (15-40 kda) Glycoproteïne (10-70 kda) Allergie Voedingsallergie en atopie bij hond en kat Drs. Stijn Peters info@dzeh.nl Tel. 040-3040054 Allergie Overdreven reactie op een stof/indringer Allergeen Sensitisatie Antigeen Allergeen Stoffen die

Nadere informatie

Koemelkallergie. Test met voedselprovocatie. Allergie of intolerantie? Voedselprovocatie. Provocatie en eliminatie

Koemelkallergie. Test met voedselprovocatie. Allergie of intolerantie? Voedselprovocatie. Provocatie en eliminatie Koemelkallergie Test met voedselprovocatie Uw kind heeft verschijnselen die kunnen passen bij een allergie voor koemelk. In deze folder leggen we u het een en ander uit over allergie voor koemelk bij jonge

Nadere informatie

Reflux en allergie: wat met de borstvoeding? Waar of niet waar? 21/02/2019. dr. Rolinde Demeyer diëtist/lactatiekundige. 1. Allergie en borstvoeding

Reflux en allergie: wat met de borstvoeding? Waar of niet waar? 21/02/2019. dr. Rolinde Demeyer diëtist/lactatiekundige. 1. Allergie en borstvoeding Reflux en allergie: wat met de borstvoeding? dr. Rolinde Demeyer diëtist/lactatiekundige Waar of niet waar? Een baby zonder eczeem heeft geen allergie. 6 maanden exclusief bv is voorbij gestreefd met de

Nadere informatie

Onderzoek naar koemelkallergie Informatie over koemelkallergie en over onderzoek met dubbelblind placebogecontroleerde voedselprovocatie (DBPGVP)

Onderzoek naar koemelkallergie Informatie over koemelkallergie en over onderzoek met dubbelblind placebogecontroleerde voedselprovocatie (DBPGVP) Kindergeneeskunde Onderzoek naar koemelkallergie Informatie over koemelkallergie en over onderzoek met dubbelblind placebogecontroleerde voedselprovocatie (DBPGVP) 1 Informatie voor ouders: koemelkallergie

Nadere informatie

De brochure is een uitgave van de Stichting Voedselallergie, patiëntenorganisatie voor mensen met voedselovergevoeligheid.

De brochure is een uitgave van de Stichting Voedselallergie, patiëntenorganisatie voor mensen met voedselovergevoeligheid. koemelk allergie Als het vermoeden bestaat dat een kindje allergisch is voor melk, komen er heel wat vragen op de ouders af. Wat is een koemelkallergie? Hoe wordt de diagnose gesteld? Hoe zijn de klachten

Nadere informatie

Richtlijn diagnostiek van koemelkallergie bij kinderen in Nederland

Richtlijn diagnostiek van koemelkallergie bij kinderen in Nederland Richtlijn diagnostiek van koemelkallergie bij kinderen in Nederland Guideline for the diagnosis of cow s milk allergy in children in the Netherlands dr. B.J. Vlieg-Boerstra 1, dr. A.B. Sprikkelman 2 Samenvatting

Nadere informatie

Voeding en ADHD. Kleurstof-onderzoek dieet-onderzoek. Acht RED-RCTs. Resultaten Kleurstofonderzoeken. Beperkingen van huidige behandeling

Voeding en ADHD. Kleurstof-onderzoek dieet-onderzoek. Acht RED-RCTs. Resultaten Kleurstofonderzoeken. Beperkingen van huidige behandeling Voeding en ADHD De effecten van een Restricted Elimination Diet (RED) op ADHD Dr Lidy M.J. Pelsser Samen nog Beter, april Beperkingen van huidige behandeling Toename zorgen om bijwerkingen Ondanks gunstige

Nadere informatie

Onderzoek naar koemelkallergie

Onderzoek naar koemelkallergie Onderzoek naar koemelkallergie Uw kind heeft verschijnselen die wijzen op een allergie voor koemelk. In deze folder wordt uitgelegd wat een allergie voor koemelk bij jonge kinderen inhoudt. Ook krijgt

Nadere informatie

Allergische klachten? Friso allergy care Ouders willen de beste start voor hun kind en genieten

Allergische klachten? Friso allergy care Ouders willen de beste start voor hun kind en genieten Binnenwerk NTvA nr.6 2005 PMS+CMYK DEF 2 QXP6 23-11-2005 16:56 Pagina 16 Allergische klachten? Standaard: Friso allergy care! Friso 0800-0227434 gratis, iedere dag bereikbaar www.frisokindervoeding.nl

Nadere informatie

Zuigelingenvoeding. Myriam Van Winckel UZ Gent U Gent

Zuigelingenvoeding. Myriam Van Winckel UZ Gent U Gent Zuigelingenvoeding Myriam Van Winckel UZ Gent U Gent agenda Soorten zuigelingenmelk en hun indicatie Aanpak van benigne voedingsproblemen Inzicht in normale ontwikkeling eetgedrag en mondmotorische vaardigheden

Nadere informatie

Koemelkallergie: een passe-partout voor huilbaby s?

Koemelkallergie: een passe-partout voor huilbaby s? Koemelkallergie: een passe-partout voor huilbaby s? Dr. Caroline Bervoets (KU Leuven) Promotor: prof. dr. Patrik Vankrunkelsven (KU Leuven) Co-promotor: dr. Luigi Genevrois (WGC De Ridderbuurt) Master

Nadere informatie

Allergie kind: Koemelkeiwittest aanvullende informatie (Kinderafdeling)

Allergie kind: Koemelkeiwittest aanvullende informatie (Kinderafdeling) Allergie kind: Koemelkeiwittest aanvullende informatie (Kinderafdeling) Algemeen Wat is een allergie? Verschijnselen van voedselallergie RAST-test Eliminatie-provocatieproef Aantonen van koemelkeiwitallergie

Nadere informatie

Koemelkallergietest. Informatie voor ouders / verzorgers. Medisch Centrum Haaglanden www.mchaaglanden.nl

Koemelkallergietest. Informatie voor ouders / verzorgers. Medisch Centrum Haaglanden www.mchaaglanden.nl Koemelkallergietest Informatie voor ouders / verzorgers F0894-1250 oktober 2013 Medisch Centrum Haaglanden www.mchaaglanden.nl MCH Antoniushove, Burgemeester Banninglaan 1 Postbus 411, 2260 AK Leidschendam

Nadere informatie

Voedselallergie: Veel gestelde vragen

Voedselallergie: Veel gestelde vragen Thema: Allergie Voedselallergie: Veel gestelde vragen Naam van spreker A.E.J. Dubois 22-11-2013 2 veel gestelde vragen over voedselallergie: 1. wat is het? welke voedingsmiddelen? welke klachten? 2. zit

Nadere informatie

Koemelkallergie provocatietest

Koemelkallergie provocatietest Patiënteninformatie Koemelkallergie provocatietest rkz.nl kinderwebsite.rkz.nl Inleiding Uw kind heeft klachten gehad die na het stoppen van koemelkvoeding zijn verdwenen. Daarom denkt de arts aan een

Nadere informatie

VOEDSELPROVOCATIETESTEN BIJ KINDEREN

VOEDSELPROVOCATIETESTEN BIJ KINDEREN VOEDSELPROVOCATIETESTEN BIJ KINDEREN 17091 Inleiding Uw kind heeft verschijnselen die passen bij een allergie voor een voedingsmiddel, bijvoorbeeld het koemelkeiwit, kippe-eiwit of pinda. In deze folder

Nadere informatie

The RIGHT food is the best medicine

The RIGHT food is the best medicine The RIGHT food is the best medicine Nutritie Support Team : Dr G..Lambrecht, E. Museeuw, N. Baillieul Dienst gastro-enterologie: Dr. G. Deboever Dr. G. Lambrecht Dr. M. Cool Inhoud Ondervoeding Voedingsbeleid

Nadere informatie

Onderwijsmateriaal voor toetsgroepen

Onderwijsmateriaal voor toetsgroepen 1. Toelichting op dit onderwijsmateriaal Deze verdiepingsmodule is gebaseerd op de NHG-Standaard M47 van oktober 2010. Voedselallergie wordt veel vaker vermoed dan dat het feitelijk voorkomt. Daarnaast

Nadere informatie

Allergisch aangelegd: (n)iets aan te doen?

Allergisch aangelegd: (n)iets aan te doen? Allergisch aangelegd: (n)iets aan te doen? Mijke Breukels, kinderartsallergologisch expert 7 maart 2017, kindercarrousel Allergieën zijn multisysteemaandoeningen Bovenste luchtwegen Onderste luchtwegen

Nadere informatie

KENNIS EN ERVARING VAN CB-ARTSEN BETREFFENDE KOEMELKEIWITALLERGIE BIJ DE ZUIGELING

KENNIS EN ERVARING VAN CB-ARTSEN BETREFFENDE KOEMELKEIWITALLERGIE BIJ DE ZUIGELING INTERUNIVERSITAIRE MANAMA-OPLEIDING JEUGDGEZONDHEIDSZORG KENNIS EN ERVARING VAN CB-ARTSEN BETREFFENDE KOEMELKEIWITALLERGIE BIJ DE ZUIGELING Dr. Kim Van den Zegel Promotor: Prof. Dr. Hilde Bastiaens Co-promotor:

Nadere informatie

Cow's Milk Protein Intolerance in Infants

Cow's Milk Protein Intolerance in Infants SUMMARY 9 A historical perspective and a review of the literature on CMPI is presented in Chapter 1. Reports concerning CMPI were scanty in the period 19(X) - 1960. Due to the fact that most reported studies

Nadere informatie

Afdeling Kind&Jeugd (B5) DUBBELBLINDE KOEMELKEIWITPROVOCATIETEST

Afdeling Kind&Jeugd (B5) DUBBELBLINDE KOEMELKEIWITPROVOCATIETEST Afdeling Kind&Jeugd (B5) DUBBELBLINDE KOEMELKEIWITPROVOCATIETEST PROVOCATIE 1 Dag en datum Tijd Waar Afdeling B5, Kind & Jeugd PROVOCATIE 2 Dag en datum Tijd Waar Afdeling B5, Kind & Jeugd BELAFSPRAAK

Nadere informatie

Voedselallergie. Drs. Y. Meijer. Symptomen

Voedselallergie. Drs. Y. Meijer. Symptomen Voedselallergie Drs. Y. Meijer De prevalentie van voedselovergevoeligheid (voedselallergie plus voedselintolerantie) in de algemene populatie wordt ge - schat tussen de 1% en 3%; bij kinderen liggen de

Nadere informatie

Allergieën zijn multisysteemaandoeningen. Introductie tot allergische reacties op voedsel. Verloop atopische symptomen met leeftijd.

Allergieën zijn multisysteemaandoeningen. Introductie tot allergische reacties op voedsel. Verloop atopische symptomen met leeftijd. Allergieën zijn multisysteemaandoeningen Introductie tot allergische reacties op voedsel Immunopathogenese en klinische praktijk Bovenste luchtwegen Onderste luchtwegen Huid GI-tractus 1 Allergiesymptomen

Nadere informatie

Tolerantie inductie bij kippenei-allergie. Jasmine Leus kinderarts Pentalfa

Tolerantie inductie bij kippenei-allergie. Jasmine Leus kinderarts Pentalfa Tolerantie inductie bij kippenei-allergie Jasmine Leus kinderarts Pentalfa 17-01-2019 Voedselallergie Weinig te bieden qua behandeling: Gevaarlijke allergenen vermijden Gebruik van medicatie bij accidentele

Nadere informatie

Bijlage 14A. SYMPTOOMSCOREFORMULIER DUBBELBLINDE PLACEBOGECONTROLEERDEKOEMELK PROVOCATIE 2 E EN 3 E LIJN

Bijlage 14A. SYMPTOOMSCOREFORMULIER DUBBELBLINDE PLACEBOGECONTROLEERDEKOEMELK PROVOCATIE 2 E EN 3 E LIJN Bijlage 14A. SYMPTOOMSCOREFORMULIER DUBBELBLINDE PLACEBOGECONTROLEERDEKOEMELK PROVOCATIE 2 E EN 3 E LIJN Betreft 0 TEST DAG 1 (Voor zowel TEST DAG 1 en TEST DAG 2 wordt dit formulier ingevuld) 0 TESTDAG

Nadere informatie

Lessen uit de EuroPrevall studie. Aline Sprikkelman, kinderarts-pulmonoloog Yvonne Duijvestijn, kinderarts-allergologisch expert

Lessen uit de EuroPrevall studie. Aline Sprikkelman, kinderarts-pulmonoloog Yvonne Duijvestijn, kinderarts-allergologisch expert Lessen uit de EuroPrevall studie Aline Sprikkelman, kinderarts-pulmonoloog Yvonne Duijvestijn, kinderarts-allergologisch expert Aanleiding EuroPrevall studie Discrepantie prevalentie voedselallergie zelf

Nadere informatie

Workshop diagnostiek voedselallergie

Workshop diagnostiek voedselallergie Workshop diagnostiek voedselallergie Symposium Kinderallergologie 29-5-2015 Rob Klemans & Francine van Erp Het belang van goede diagnostiek VS. Leerdoelen workshop Aandachtspunten diagnostiek voedselallergie

Nadere informatie

Voedingsadvies bij koemelkallergie. Diëtetiek

Voedingsadvies bij koemelkallergie. Diëtetiek Voedingsadvies bij koemelkallergie Diëtetiek Beter voor elkaar Voedingsadvies bij koemelkallergie Wat is een koemelkallergie? Een koemelkallergie is een ongewenste reactie op het eiwit in de koemelk. De

Nadere informatie

Franciscus nascholing. Welkom!

Franciscus nascholing. Welkom! Franciscus nascholing Praktische Kindergeneeskunde Donderdag 22 november 2018 Welkom! Disclosure-slide Disclosure belangen sprekers (Potentiële) Belangenverstrengeling Geen Voor bijeenkomst mogelijke relevante

Nadere informatie

VOEDSELOVERGEVOELIGHEID BIJ HONDEN EN KATTEN

VOEDSELOVERGEVOELIGHEID BIJ HONDEN EN KATTEN VOEDSELOVERGEVOELIGHEID BIJ HONDEN EN KATTEN Dr. Esther Hagen-Plantinga, DVM PhD 13 november 2013 Inhoud Wat is voedselovergevoeligheid Hoe vaak komt het voor Veel voorkomende allergenen in honden en katten

Nadere informatie

Voedselallergie en voedselprovocatietest bij kinderen

Voedselallergie en voedselprovocatietest bij kinderen Voedselallergie en voedselprovocatietest bij kinderen Albert Schweitzer ziekenhuis Oktober 2012 pavo 0596 Inleiding Uw kind heeft mogelijk een allergie voor een voedingsmiddel. Bijvoorbeeld voor melk,

Nadere informatie

Voedselallergie en voedselintolerantie

Voedselallergie en voedselintolerantie DC 29 Voedselallergie en voedselintolerantie 1 Inleiding Bij voedselallergie of voedselintolerantie is er sprake van overgevoelige reacties op voedsel of bepaalde bestanddelen in voedsel. De informatie

Nadere informatie

Zuivelvrij dieet basisboek

Zuivelvrij dieet basisboek Zuivelvrij dieet basisboek Lekker leven met koemelkallergie en/of lactoseintolerantie 1 Inhoudsopgave Hoofdstuk 1 Zuivel; Koemelk en lactose pagina 9 Hoofdstuk 2 Koemelkallergie en lactose-intolerantie

Nadere informatie

Functionele obstipatie: wat te doen? Merit Tabbers Kinderarts MDL EKZ/AMC NKD, Utrecht, 11 sept 2014

Functionele obstipatie: wat te doen? Merit Tabbers Kinderarts MDL EKZ/AMC NKD, Utrecht, 11 sept 2014 Functionele obstipatie: wat te doen? Merit Tabbers Kinderarts MDL EKZ/AMC NKD, Utrecht, 11 sept 2014 Obstipatie Obstipatie is de meest voorkomende gastro-intestinale aandoening op de kinderleeftijd. Naar

Nadere informatie

IgE gemedieerde voedselallergie: indeling. Voedselallergie wordt veroorzaakt door IgE tegen eiwitstructuren

IgE gemedieerde voedselallergie: indeling. Voedselallergie wordt veroorzaakt door IgE tegen eiwitstructuren Voedselallergie bij volwassenen A.-M. Kochuyt Allergie-Klinische Immunologie 09-10-2014 IgE gemedieerde voedselallergie: indeling Voedselallergie wordt veroorzaakt door IgE tegen eiwitstructuren Primaire

Nadere informatie

Voedselallergie is een veel voorkomende vorm van overgevoeligheid voor voedsel, waarbij immunoglobuline type E (IgE)-antistoffen een rol spelen. Allergische reacties op voedsel staan steeds meer in de

Nadere informatie

Koemelkallergie. Het gastro-intestinale immuunsysteem wordt vanaf de geboorte geconfronteerd met talloze. Inleiding.

Koemelkallergie. Het gastro-intestinale immuunsysteem wordt vanaf de geboorte geconfronteerd met talloze. Inleiding. Koemelkallergie Trefwoorden - atopie - koemelkallergie - eiwithydrolysaat - hypoallergene voeding - borstvoeding - preventie Samenvatting Koemelkallergie is vooral een probleem van zuigelingen; met een

Nadere informatie

Vormen Premorbide Persoonlijkheidskenmerken die Samenhangen met Neuroticisme een Kwetsbaarheid voor Depressie en Apathie bij Verpleeghuisbewoners?

Vormen Premorbide Persoonlijkheidskenmerken die Samenhangen met Neuroticisme een Kwetsbaarheid voor Depressie en Apathie bij Verpleeghuisbewoners? Vormen Premorbide Persoonlijkheidskenmerken die Samenhangen met Neuroticisme een Kwetsbaarheid voor Depressie en Apathie bij Verpleeghuisbewoners? Are Premorbid Neuroticism-related Personality Traits a

Nadere informatie

Wist je dat...? In dit nummer: Moedermelk is de gouden standaard NESTLÉ

Wist je dat...? In dit nummer: Moedermelk is de gouden standaard NESTLÉ NESTLÉ innoveert Eiwitten en mijn baby's gezondheid. Zoek In dit nummer: Moedermelk is de gouden standaard De sleutelrol van eiwitten in moedermelk Nestlé innoveert Wist je dat -Quiz Zorg dat jij één van

Nadere informatie

Onderzoek naar allergie voor koemelk

Onderzoek naar allergie voor koemelk 1/5 Kindergeneeskunde Onderzoek naar allergie voor koemelk Inleiding Uw kind heeft verschijnselen die kunnen wijzen op een allergie voor koemelk. In deze folder leest u meer over deze allergie en over

Nadere informatie

INVLOED VAN CHRONISCHE PIJN OP ERVAREN SOCIALE STEUN. De Invloed van Chronische Pijn en de Modererende Invloed van Geslacht op de Ervaren

INVLOED VAN CHRONISCHE PIJN OP ERVAREN SOCIALE STEUN. De Invloed van Chronische Pijn en de Modererende Invloed van Geslacht op de Ervaren De Invloed van Chronische Pijn en de Modererende Invloed van Geslacht op de Ervaren Sociale Steun The Effect of Chronic Pain and the Moderating Effect of Gender on Perceived Social Support Studentnummer:

Nadere informatie

Voedselallergieonderzoek met de DBPGVP

Voedselallergieonderzoek met de DBPGVP Voedselallergieonderzoek met de DBPGVP Afspraak U wordt verwacht voor de 1e testdag op de kinderafdeling Vervolgafspraken U wordt voor de 2e testdag verwacht op de kinderafdeling Voor het bespreken van

Nadere informatie

Marlies Peters. Workshop Vermoeidheid

Marlies Peters. Workshop Vermoeidheid Marlies Peters Workshop Vermoeidheid De ene vermoeidheid is de andere niet Deze vermoeidheid is er plotseling, niet gerelateerd aan geleverde inspanning De vermoeidheid wordt als (zeer) extreem ervaren

Nadere informatie

Bij een voedselallergie is het immuunsysteem rechtstreeks betrokken. Hierbij spelen allergenen een rol.

Bij een voedselallergie is het immuunsysteem rechtstreeks betrokken. Hierbij spelen allergenen een rol. Borstvoeding en (voedsel)overgevoeligheid door Andrea Gnoth Als voedsel niet goed verdragen wordt noemen we dat tegenwoordig een voedselovergevoeligheid. De afgelopen jaren hebben de wetenschap en de medische

Nadere informatie

Koemelkallergie. Is je baby allergisch voor koemelk?

Koemelkallergie. Is je baby allergisch voor koemelk? Koemelkallergie Is je baby allergisch voor koemelk? Koemelkallergie = voedselallergie Koemelkallergie is een vorm van voedselallergie. Bij een voedselallergie maakt het lichaam afweerstoffen aan tegen

Nadere informatie

Mevr. Van W, 10-01-1980 Casus 2

Mevr. Van W, 10-01-1980 Casus 2 Mevr. Van W, 10-01-1980 Casus 2 Voorgeschiedenis: Allergisch astma bronchiale, artroscopie knie. Anamnese: 2,5 jaar geleden voor het laatst bij een longarts geweest in het Havenziekenhuis. Ze werkt zelf

Nadere informatie

Franciscus nascholing. Welkom!

Franciscus nascholing. Welkom! Franciscus nascholing Praktische Kindergeneeskunde Donderdag 22 november 2018 Welkom! Nothing to declare! Disclosure belangen sprekers symposium kindergeneeskunde 2018 (Potentiële) Belangenverstrengeling

Nadere informatie

Voedsel- of geneesmiddelenallergie Eliminatie-provocatietest

Voedsel- of geneesmiddelenallergie Eliminatie-provocatietest Voedsel- of geneesmiddelenallergie Eliminatie-provocatietest Informatie voor ouders Afdeling kindergeneeskunde Inhoudsopgave Inleiding 2 De eliminatiefase 4 Voedingsmiddelen 4 Geneesmiddelen 4 De klinische

Nadere informatie

Respiratoire virussen en astma. Dr François Vermeulen Kinderlongziekten Gasthuisberg - UZ Leuven

Respiratoire virussen en astma. Dr François Vermeulen Kinderlongziekten Gasthuisberg - UZ Leuven Respiratoire virussen en astma Dr François Vermeulen Kinderlongziekten Gasthuisberg - UZ Leuven Plan Wheezing phenotypes Virussen als oorzaak van episodes van wheezing Virussen als oorzaak van astma Behandeling

Nadere informatie

Voedings - overgevoeligheid

Voedings - overgevoeligheid Voedings - overgevoeligheid Clinical Nutrition to Improve Quality of Life Het belang van voeding Wat is voedingsgevoeligheid? Het voedsel dat uw huisdier eet speelt een belangrijke rol in zijn of haar

Nadere informatie

Dubbelblinde vergelijking van de smaak van hypoallergene zuigelingenvoedingen

Dubbelblinde vergelijking van de smaak van hypoallergene zuigelingenvoedingen Dubbelblinde vergelijking van de smaak van hypoallergene zuigelingenvoedingen Samenvatting Doel. Onderzoeken van het verschil in smaak tussen gewone en diverse hypoallergene zuigelingenvoedingen. Methoden.

Nadere informatie

Psychometrische Eigenschappen van de Youth Anxiety Measure for DSM-5 (YAM-5) Psychometric Properties of the Youth Anxiety Measure for DSM-5 (YAM-5)

Psychometrische Eigenschappen van de Youth Anxiety Measure for DSM-5 (YAM-5) Psychometric Properties of the Youth Anxiety Measure for DSM-5 (YAM-5) Psychometrische Eigenschappen van de Youth Anxiety Measure for DSM-5 (YAM-5) Psychometric Properties of the Youth Anxiety Measure for DSM-5 (YAM-5) Hester A. Lijphart Eerste begeleider: Dr. E. Simon Tweede

Nadere informatie

HEEFT HET GEBRUIK VAN HEEFT HET GEBRUIK VAN TEPELHOEDJES 4/16/2013 TEPELHOEDJES INVLOED OP DE MELKPODUCTIE? INVLOED OP DE MELKPRODUCTIE?

HEEFT HET GEBRUIK VAN HEEFT HET GEBRUIK VAN TEPELHOEDJES 4/16/2013 TEPELHOEDJES INVLOED OP DE MELKPODUCTIE? INVLOED OP DE MELKPRODUCTIE? HEEFT HET GEBRUIK VAN TEPELHOEDJES INVLOED OP DE MELKPODUCTIE? Een blik in de literatuur. Ilse Dejaeger HEEFT HET GEBRUIK VAN TEPELHOEDJES INVLOED OP DE MELKPRODUCTIE? Inleiding Zoekstrategie Literatuur

Nadere informatie

PATIËNTEN INFORMATIE. Voedselallergie. Polikliniek Allergologie

PATIËNTEN INFORMATIE. Voedselallergie. Polikliniek Allergologie PATIËNTEN INFORMATIE Voedselallergie Polikliniek Allergologie Wat is voedselovergevoeligheid? Voedselovergevoeligheid is een overdreven lichamelijke reactie op het eten, inademen of aanraken van bepaalde

Nadere informatie

De Invloed van Perceived Severity op Condoomgebruik en HIV-Testgedrag. The Influence of Perceived Severity on Condom Use and HIV-Testing Behavior

De Invloed van Perceived Severity op Condoomgebruik en HIV-Testgedrag. The Influence of Perceived Severity on Condom Use and HIV-Testing Behavior De Invloed van Perceived Severity op Condoomgebruik en HIV-Testgedrag The Influence of Perceived Severity on Condom Use and HIV-Testing Behavior Martin. W. van Duijn Student: 838797266 Eerste begeleider:

Nadere informatie

Allergenen. Nancy Josten

Allergenen. Nancy Josten Allergenen Voedselallergieën en voedselintoleranties Allergenen Naar aanleiding van de informatieplicht over allergenen in de maaltijden stellen wij een brochure voor. Deze brochure is aangeboden door

Nadere informatie

Verschillendedesigns beantwoorden verschillende vragen

Verschillendedesigns beantwoorden verschillende vragen Verschillendedesigns beantwoorden verschillende vragen Zelf echo s uitvoeren bij IVF Hoe betrouwbaar zijn de beelden? Hoe vaak worden vrouwen zwanger? Hoe voelende koppelszicherbij? Watkosthet? 1 Hoe betrouwbaar

Nadere informatie

Bijna alle levensmiddelen bevatten eiwit. Het komt voor in zowel plantaardige als dierlijke producten.

Bijna alle levensmiddelen bevatten eiwit. Het komt voor in zowel plantaardige als dierlijke producten. Elk kind wegen bij opname, groeicurve invullen Anamnese : allergie, nierinsufficiëntie, gluten intolerantie, Hoe is zijn eetlust? Is hij vegetariër? Heeft hij pijn? Koolhydraten zijn een belangrijke energieleverancier.

Nadere informatie

Sekseverschillen in Huilfrequentie en Psychosociale Problemen. bij Schoolgaande Kinderen van 6 tot 10 jaar

Sekseverschillen in Huilfrequentie en Psychosociale Problemen. bij Schoolgaande Kinderen van 6 tot 10 jaar Sekseverschillen in Huilfrequentie en Psychosociale Problemen bij Schoolgaande Kinderen van 6 tot 10 jaar Gender Differences in Crying Frequency and Psychosocial Problems in Schoolgoing Children aged 6

Nadere informatie

Invloed van het aantal kinderen op de seksdrive en relatievoorkeur

Invloed van het aantal kinderen op de seksdrive en relatievoorkeur Invloed van het aantal kinderen op de seksdrive en relatievoorkeur M. Zander MSc. Eerste begeleider: Tweede begeleider: dr. W. Waterink drs. J. Eshuis Oktober 2014 Faculteit Psychologie en Onderwijswetenschappen

Nadere informatie

Let food be thy medicine NVKVV

Let food be thy medicine NVKVV Let food be thy medicine NVKVV Myriam Van Winckel Kinderarts UZGent Voeding = behandeling Coeliakie Lactasedeficiëntie (lactose-intolerantie) Voedselallergie Metabole aandoeningen (vb. phenylketonurie)

Nadere informatie

Post HBO cursus Nederlandse Vereniging van Dietisten 1 oktober 2012. Peter J. Wahab MDL arts Rijnstate Ziekenhuis Arnhem

Post HBO cursus Nederlandse Vereniging van Dietisten 1 oktober 2012. Peter J. Wahab MDL arts Rijnstate Ziekenhuis Arnhem Post HBO cursus Nederlandse Vereniging van Dietisten 1 oktober 2012 Peter J. Wahab MDL arts Rijnstate Ziekenhuis Arnhem Coeliakie is een ziekte die voornamelijk bij kinderen voorkomt. Stellingen Coeliakie

Nadere informatie

Stellingen. Stellingen 2. Post HBO cursus Nederlandse Vereniging van Dietisten 1 oktober 2012

Stellingen. Stellingen 2. Post HBO cursus Nederlandse Vereniging van Dietisten 1 oktober 2012 Tropical Sprue Post HBO cursus Nederlandse Vereniging van Dietisten 1 oktober 2012 Peter J. Wahab MDL arts Rijnstate Ziekenhuis Arnhem Non tropical sprue Gee - Herter s disease Idiopathic Steatorrhea?

Nadere informatie

DE 3 GEZONDE VOEDINGSMIDDELEN DIE DARMKLACHTEN VEROORZAKEN

DE 3 GEZONDE VOEDINGSMIDDELEN DIE DARMKLACHTEN VEROORZAKEN GRATIS CHEAT SHEET DE 3 GEZONDE VOEDINGSMIDDELEN DIE DARMKLACHTEN VEROORZAKEN Welkom! Wouter hier... ik ga jouw grootste zorg uitklaren indien je hier nieuw bent... WIE BEN IK EN WAAROM ZOU JE NAAR MIJ

Nadere informatie

Hoe maak je borstvoeding tot een succes? Anita Badart en Erica Post

Hoe maak je borstvoeding tot een succes? Anita Badart en Erica Post Hoe maak je borstvoeding tot een succes? Anita Badart en Erica Post Twijfels twijfels twijfels Groeit-ie wel genoeg Drinkt-ie wel genoeg Ooh jee hij spuugt Waarom huilt-ie nou?? Alwéér honger? Of zouden

Nadere informatie

Allergie op school of de kinderopvang, waar let je op?

Allergie op school of de kinderopvang, waar let je op? Allergie op school of de kinderopvang, waar let je op? Programma 19.30 Welkom Gerbrich van der Meulen, kinderarts-allergoloog 19.40 Algemene inleiding in voedselallergie Gerbrich van der Meulen, kinderarts-allergoloog

Nadere informatie

Allergieteam. Geïntegreerde allergiezorg. 050/45 96 96 allergieteam@azsintjan.be

Allergieteam. Geïntegreerde allergiezorg. 050/45 96 96 allergieteam@azsintjan.be Allergieteam Geïntegreerde allergiezorg 050/45 96 96 allergieteam@azsintjan.be Multidisciplinair: Kindergeneeskunde Huidziekten Neus-Keel-Oorziekten Longziekten Maag-Darm-Leverziekten Laboratorium Spoedgevallen

Nadere informatie

Ontremd Dement. Seksueel Ontremd Gedrag in Verpleeghuizen bij Mensen met Dementie. Een Verstoorde Impulscontrole? Inhibited in Dementia

Ontremd Dement. Seksueel Ontremd Gedrag in Verpleeghuizen bij Mensen met Dementie. Een Verstoorde Impulscontrole? Inhibited in Dementia Ontremd Dement Seksueel Ontremd Gedrag in Verpleeghuizen bij Mensen met Dementie. Een Verstoorde Impulscontrole? Inhibited in Dementia Sexual Disinhibited Behaviour on people with Dementia Living in Nursinghomes.

Nadere informatie

Voedselallergie en voedselintolerantie

Voedselallergie en voedselintolerantie Klinisch Laboratorium Termote Declerck Motestraat 35 B 8850 Ardooie tel. 051/74.73.61 fax 051/74 55 26 Datum : 01-02-2011 Auteur : Els Deylgat Rubriek : Chemie Pagina s : 5 Voedselallergie en voedselintolerantie

Nadere informatie

gastro-enterologie informatiebrochure Lactose-intolerantie

gastro-enterologie informatiebrochure Lactose-intolerantie gastro-enterologie informatiebrochure Lactose-intolerantie Inhoudstafel 1. Inleiding 4 2. Lactose en lactose-intolerantie 4 3. Toedienen enzym lactase 6 4. Meest gestelde vragen en antwoorden 7 5. Nuttige

Nadere informatie

Welkom op de polikliniek voor kinderen met allergische klachten

Welkom op de polikliniek voor kinderen met allergische klachten Welkom op de polikliniek voor kinderen met allergische klachten Albert Schweitzer ziekenhuis augustus 2012 pavo 0916 Inleiding U bent door uw arts verwezen naar de polikliniek voor kinderen met allergische

Nadere informatie

Koemelkallergie bij zuigelingen: nieuwe inzichten

Koemelkallergie bij zuigelingen: nieuwe inzichten Stand van zaken Koemelkallergie bij zuigelingen: nieuwe inzichten Paul L.P. Brand en Hanneke Rijk-van Gent Verschijnselen van koemelkallergie zijn aspecifiek, zodat vermeende koemelkallergie veel vaker

Nadere informatie

Subcutane immuno therapie. Sublinguale immuno therapie. Skin prick test.

Subcutane immuno therapie. Sublinguale immuno therapie. Skin prick test. Allergie A DEEL I: DIAGNOSTIEK 1e druk 2007 2e druk 2012 Samengesteld door kinderartsen, dermatologen, longartsen, KNO artsen, en laboratorium van de Isala Klinieken, en huisartsen Zwolle en omgeving.

Nadere informatie

Voedselovergevoeligheid

Voedselovergevoeligheid Voedselovergevoeligheid Diëtetiek Beter voor elkaar 2 Voedselovergevoeligheid Wat is voedselovergevoeligheid? Voedselovergevoeligheid is de overkoepelende term voor overgevoeligheidsreacties op voedsel

Nadere informatie